(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 2011/52 EP B1 (13) (51) T3 Int.Cl. B21D 5/08 ( ) B21B 1/088 ( ) B21B 1/095 ( ) (54) Tytuł wynalazku: Sposób wytwarzania walcowanego na zimno kształtownika z przynajmniej jedną pogrubioną krawędzią kształtową (30) Pierwszeństwo: DE (43) Zgłoszenie ogłoszono: w Europejskim Biuletynie Patentowym nr 2011/17 (45) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 2012/05 (73) Uprawniony z patentu: Welser Profile Austria GmbH, Ybbsitz, AT (72) Twórca(y) wynalazku: PL/EP T3 THOMAS WELSER, Ybbsitz, AT KURT AIGNER, Ybbsitz, AT HARALD SCHACHINGER, Waidhofen/Ybbs, AT (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Urszula Borowska-Kryśka PRZEDSIĘBIORSTWO RZECZNIKÓW PATENTOWYCH PATPOL SP. Z O.O. SKR. POCZT Warszawa 130 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 V5807PL00/KAK Opis [0001] Wynalazek dotyczy sposobu wytwarzania walcowanego na zimno kształtownika z przynajmniej jedną pogrubioną krawędzią kształtową z taśmy metalowej. [0002] Znane są najróżniejsze postacie wykonania i sposoby wytwarzania kształtowników, wytworzonych z wyrobu walcowanego. Odpowiednie kształtowniki tworzy się bazując na zasadniczo prostokątnej, podłużnej, płaskiej taśmie metalowej, z reguły przez gięcie albo toczenie taśmy metalowej albo pasma metalowego. Przy tym, gięcie albo toczenie obejmuje wszystkie etapy robocze, które można stosować, aby doprowadzić przykrój taśmy metalowej do żądanego kształtu, na przykład również zginanie, zaginanie, wytłaczanie i tak dalej. Przemiana kształtu płaskiej taśmy metalowej może następować przy tym zasadniczo bez zmiany grubości materiału lub też może obejmować sposoby, w przypadku których wytwarza się kształtownik z taśmy metalowej, której powierzchnia przekroju poprzecznego nie ma stałej grubości, lecz ma celowo obszary o większej i mniejszej grubości materiału. [0003] Możliwy kształtownik, wymieniony tu przykładowo, stanowi na przykład szyna montażowa w kształcie litery C, jak i szyna kotwowa, wytwarzana z reguły przez walcowanie na ciepło albo profilowanie na zimno. Kształtowniki walcowane na ciepło walcuje się przy tym z bloku stalowego, przy czym ogrzany blok stalowy przebiega przez około 8 różnych walców, mających każdorazowo kilka tak zwanych przejść, przez które następuje przebieganie z różną częstotliwością. W ramach walcowania na ciepło możliwe jest również bez problemu, przeprowadzenie wykonania kształtowej formy wstępnej razem ze zmniejszeniem grubości, przy czym przewalcowanie w celu zmniejszenia grubości prowadzi do bocznego przepływu wypartego materiału. W przypadku kształtowników, wymagających dużej ilości materiału, jak przykładowo ceowniki, udział kosztów materiałowych wynosi powyżej 70%, tak że oszczędności materiału silnie zmniejszają koszty całkowite. [0004] W przeciwieństwie do tego wytwarza się profilowane na zimno szyny ze stali taśmowej na wałkach w pojedynczym etapie roboczym, przy czym nie następuje zmniejszenie grubości, ponieważ ze względu na tarcie poprzecznie do walca i sztywność płaskiego wyrobu walcowanego, zmniejszenie grubości przekształcane jest tylko w wydłużenie w przebiegu wzdłużnym, względnie kierunku walcowania i wzmocnienie materiału. [0005] Sposób zmiany grubości taśmy metalowej jest znany na przykład z opisu DE Wytwarza się przy tym taśmę metalową z uformowanymi cieńszymi pasmami, ciągnąc taśmę przez szczelinę ciągową, utworzoną przez stronę czołową przystawionego z nachyleniem walca roboczego i walca oporowego, który może być wykonany jako walec roboczy. Przy ciągnięciu przez tę szczelinę roboczą wywierana jest przez obydwa walce na taśmę siła walcowania i równocześnie siła ciągnąca poprzecznie do kierunku pociągania, tak, że wyparty materiał płynie w pocienianych obszarach praktycznie wyłącznie poprzecznie do kierunku pociągania. [0006] Inny sposób wytwarzania taśmy metalowej z różnymi grubościami, a zwłaszcza z grubszą krawędzią jest znany z opisu JP Przy tym, taśmę z metalu lekkiego prowadzi się najpierw przez parę walców, przy czym jeden walec jest zaopatrzony w odcinki końcowe, wystające poza właściwą powierzchnię walca i przy czym drugi walec ma mniejszą szerokość niż pierwszy walec i jest umieszczony między obszarami końcowymi pierwszego walca. Gdy prowadzi się metal lekki przez szczelinę pomiędzy walcami, 1

3 dochodzi do wypierania, względnie przepływu materiału w kierunku do obszarów końcowych, które są w ten sposób wykonywane jako pogrubione. [0007] Zadaniem niniejszego wynalazku jest opracowanie sposobu wytwarzania kształtownika z różnymi grubościami ścianki, przeprowadzanego w szczególnie ekonomiczny sposób i w przypadku którego odpowiednio wytworzony kształtownik charakteryzuje się szczególnie niewielkimi kosztami materiałowymi, jak i kosztami wytwarzania. [0008] Zadanie to rozwiązuje się dla sposobu wytwarzania walcowanego na zimno kształtownika z przynajmniej jedną pogrubioną krawędzią kształtową z taśmy metalowej przez to, że prowadzi się taśmę metalową przez przynajmniej jedną szczelinę zaciskową, utworzoną przez walec prowadzący i przynajmniej jeden boczny walec spęczający, przy czym oś walca walca prowadzącego jest umieszczona równolegle do płaszczyzny taśmy taśmy metalowej, podczas gdy oś walca walca spęczającego jest umieszczona poprzecznie do osi walca walca prowadzącego i jest tak przystawiona z nachyleniem do płaszczyzny taśmy, że przez walec spęczający wprowadza się oprócz siły spęczania, wywieranej na krawędź taśmy, również siłę zaciskającą, działającą na stronę taśmy metalowej, odwróconą od walca prowadzącego, przy czym walec spęczający jest wykonany schodkowo i otacza krawędź taśmy przynajmniej po stronie taśmy metalowej, odwróconej od walca prowadzącego. [0009] W przeciwieństwie do znanych dotychczas sposobów wytwarza się zatem kształtownik z taśmy metalowej, mającej już żądaną najmniejszą grubość i pogrubia się materiał przez spęczanie jedynie w obszarach, w których pogrubienie jest konieczne. W ten sposób można precyzyjniej wytwarzać kształtownik przez znacznie mniej etapów roboczych. Ponieważ nie jest zmieniana podczas sposobu grubość całkowita taśmy metalowej, można utrzymywać możliwie niewielkie koszty materiałowe. Zgodnie ze sposobem według wynalazku, nie wprowadza się do materiału zasadniczo niepożądanych naprężeń. [0010] Przez przystawione z nachyleniem walce spęczające kontroluje się sposób w prosty sposób. Następuje równomierne płynięcie metalu w żądanym kierunku. Przy tym, walec spęczający przytrzymuje jedną powierzchnię, to znaczy stronę górną albo dolną taśmy metalowej, tak że taśma metalowa odkształca się celowo tylko w jednym kierunku, podczas gdy druga strona pozostaje w stanie pierwotnym. Podobnie, schodkowe wykonanie walca spęczającego prowadzi do celowego odkształcenia taśmy metalowej, przytrzymywanej mocno przez walec spęczający. [0011] Według korzystnej postaci wykonania, kąt między osią walca walca prowadzącego i osią walca walca spęczającego może wynosić między 92 i 100. Odpowiednie kąty bardzo sprawdziły się w praktyce i zapewniają wystarczającą siłę spęczania i siłę przytrzymującą walca spęczającego. [0012] Inna korzystna postać wykonania może przewidywać, że profil schodkowy walca spęczającego jest rozszerzany tworząc ceownik, obejmujący obustronnie krawędź taśmy, przy czym swobodne ramię litery U, przylegające do strony odwróconej od walca prowadzącego, jest wykonane jako znacznie dłuższe. Ta postać wykonania zapobiega zwłaszcza powstawaniu ostrych krawędzi metalowych, występujących zazwyczaj często podczas sposobu spęczania między poszczególnymi walcami. Przez to można zredukować do minimum obróbkę wtórną taśmy metalowej i można utrzymywać niskie koszty całkowite. [0013] Według kolejnej korzystnej postaci wykonania, przynajmniej jeden odcinek końcowy walca prowadzącego, zwrócony do walca spęczającego, może być zakończony wypukle pod wstępnie określonym kątem. Przez zmianę kształtu walca prowadzącego możliwe jest tu osiągnięcie równocześnie ze spęczaniem także ukształtowanie pogrubionego obszaru zgodnie z wypukłym odcinkiem końcowym walca prowadzącego. 2

4 [0014] Według jeszcze jednej kolejnej korzystnej postaci wykonania, spęczanie można przeprowadzać w kilku etapach, przy czym przynajmniej walec prowadzący z wypukłym obszarem końcowym wymienia się po każdym etapie spęczania na walec prowadzący, którego przynajmniej jeden obszar końcowy jest zakończony wypukle pod każdorazowo większym kątem niż poprzedni. Ponieważ zmiana kształtu taśmy metalowej przeprowadzana jest w powolnych etapach, zatem można szczególnie precyzyjnie osiągnąć żądany kształt, nie poddając odkształcanego materiału zbyt silnym naprężeniom. [0015] Korzystnie, kąty przynajmniej jednego wypukłego obszaru końcowego walca prowadzącego można zmieniać w etapach od 1 do 10, korzystnie 2 do 5. Kąty te okazały się w praktyce szczególnie korzystne, w celu przeprowadzenia płynnej zmiany kształtu. [0016] Według kolejnej korzystnej postaci wykonania, może być przewidziany dodatkowo walec oporowy, umieszczony naprzeciwko walca prowadzącego, tak że taśma metalowa jest dodatkowo zaciskana między walcem prowadzącym i walcem oporowym, przy czym walec oporowy jest wykonany jako węższy niż walec prowadzący i przebiega przynajmniej po jednej stronie aż do walca spęczającego. W ten sposób osiąga się polepszone prowadzenie taśmy metalowej, ponieważ obszar środkowy taśmy metalowej może być przytrzymywany między walcem prowadzącym i walcem oporowym. Upraszcza się przez to również budowę walca spęczającego, ponieważ obszar schodkowy, leżący naprzeciwko walca prowadzącego, względnie swobodne ramię, nie musi być wykonane z nadmierną długością, na przykład zasadniczo aż do środka taśmy metalowej, tak że walce spęczające można stosować w elastyczniejszy sposób, a ich wytwarzanie jest tańsze. [0017] Według innej korzystnej postaci wykonania, po ostatnim etapie spęcznia może następować przynajmniej jeden etap odkształcania dla przekształcenia pogrubionej taśmy metalowej. Przez to, można przeprowadzać wykonanie żądanego kształtownika w jednym etapie roboczym z pogrubianiem określonych obszarów taśmy metalowej. [0018] Korzystnie, można najpierw zginać przynajmniej jedną pogrubioną krawędź kształtową względem niepogrubionego obszaru taśmy metalowej. Przy tym, zginanie pogrubionej krawędzi kształtowej można przeprowadzać stopniowo, aż zostanie zgięta powierzchnia zewnętrzna leżąca naprzeciwko pogrubionej powierzchni pod kątem około 90 względem niepogrubionych obszarów. Ponieważ zginanie nie następuje nagle, lecz powoli w kilku etapach, jest wywieranych ponownie na materiał możliwie mało naprężeń. [0019] Korzystnie, częściowo pogrubioną taśmę metalową można przekształcać w szynę montażową w kształcie litery C. Sposób według wynalazku okazał się szczególnie właściwy dla odpowiedniego elementu. [0020] Wynalazek zostanie poniżej bliżej objaśniony na podstawie postaci wykonania. Na rysunku pokazuje: figura 1 taśmę metalową przed spęczaniem według sposobu zgodnego z wynalazkiem w widoku schematycznym; figura 2 a) c) taśmę metalową, przedstawioną na figurze 1, w różnych stadiach spęczania; figura 3) etap spęczania, przedstawiony na figurze 2, w widoku trójwymiarowym; figura 4) powiększony fragment z figury 3; figura 5 a) b) dwa różne etapy odkształcania częściowo pogrubionej taśmy metalowej, otrzymanej po spęczaniu; figura 6 a) c) różne stadia podczas przekształcania taśmy metalowej według poprzednich figur do wytwarzania szyny kotwowej w kształcie litery C, w widoku schematycznym; 3

5 [0021] Zasadniczo, na figurach jednakowe części zaopatrzone są w jednakowe oznaczniki. [0022] Na figurach 1 i 2 a) do c) jest przedstawiony schematycznie sposób otrzymywania zmiany grubości na krawędziach taśmy taśmy metalowej. [0023] Przy tym, figura 1 pokazuje taśmę metalową 1, wprowadzoną do urządzenia do walcowania, z pierwszym walcem 2 oraz umieszczonym naprzeciwlegle drugim walcem 3, przy czym taśma metalowa 1 jest przytrzymywana i prowadzona między obydwoma walcami. Taśma metalowa 1 ma przy tym wstępnie określoną grubość, zgodną z żądaną grubością końcową istotnych obszarów taśmy metalowej 1. [0024] Na figurze 2 są bliżej przedstawione różne etapy spęcznia krawędzi taśmy taśmy metalowej 1, przy czym są pokazane trzy pojedyncze etapy sposobu, rzeczywisty sposób może mieć jednak wiele kolejnych etapów, w celu osiągnięcia tu stopniowej zmiany grubości krawędzi taśmy oraz kształtu kształtownika. [0025] W przeciwieństwie do urządzenia do walcowania, przedstawionego na figurze 1, urządzenie do walcowania, przedstawione na figurze 2 a) różni się tym, że walec 2 został wymieniony na walec prowadzący 4, a walec 3 na walec oporowy 8, który jest wykonany jako wyraźnie węższy niż walec prowadzący 3. Szerokość walca 8 jest przy tym tak dobrana, że taśma metalowa 1 przebiega obustronnie poza strony czołowe walca oporowego 8. Szczelina zaciskowa, wytworzona między walcem prowadzącym 4 i walcem oporowym 8, w której prowadzi się taśmę metalową 1, ma przy tym jednakową wysokość jak na figurze 1, tak że grubość taśmy metalowej w obszarze powierzchni walca, umieszczonych równolegle do siebie, nie zostaje zmieniona, zadaniem obydwu walców jest raczej przytrzymywanie i prowadzenie taśmy metalowej podczas wywieranego bocznie spęczania. Osie walców obydwu walców 4 i 8 są umieszczone równolegle do płaszczyzny taśmy. [0026] Jak przedstawiono na figurze 2, walec prowadzący 4 przebiega obustronnie poza walec oporowy 8 i jest wykonany jako skośny w obszarze graniczących z powierzchniami czołowymi 5 odcinków końcowych 6 powierzchni walca, tak że powierzchnia walca kończy się wypukle. Taśma metalowa 1 przebiega również w obszarze walca prowadzącego 4, obustronnie poza powierzchnie czołowe 6 walca 4. [0027] Właściwy proces spęczania przeprowadza się przez walce spęczające 9, umieszczone po obydwu stronach na stronach czołowych, względnie krawędzi taśmy 10 taśmy metalowej 1. W przeciwieństwie do walca prowadzącego, względnie oporowego, oś walca walca spęczającego 9 jest umieszczona zasadniczo poprzecznie do osi walca walca prowadzącego i jest przystawiona z nachyleniem do płaszczyzny taśmy. Przez to, między osią walca 20 walca spęczającego 9 i osią walca 21 walca prowadzącego 4 powstaje kąt α powyżej 90, korzystnie między 92 i 100. [0028] Walce spęczające są wykonane jako profilowane w obszarze graniczącym z taśmą metalową 1, w celu obejmowania krawędzi taśmy i przynajmniej jednego graniczącego odcinka końcowego powierzchni taśmy metalowej, to znaczy powierzchni taśmy metalowej, odwróconej od walca prowadzącego 4. W przypadku walca spęczającego 9, przedstawionego na figurze 2, walec spęczający jest wykonany z profilem w kształcie litery U, przy czym krawędź taśmy jest obejmowana dodatkowo na obydwu powierzchniach taśmy metalowej przez każdorazowo jedno swobodne ramię litery U. Przy tym, ramiona litery U mają jednak różną długość, swobodne ramię litery U 22, na stronie dolnej taśmy metalowej, to znaczy na stronie odwróconej od walca prowadzącego 4, ma o wiele większą długość niż naprzeciwległe ramię litery U 23 i przebiega zasadniczo aż do stron czołowych walca oporowego 8. Swobodne ramię litery U 22 ma ponadto takie wymiary, że przebiega poza wykonane jako wypukłe odcinki końcowe 6 walca prowadzącego 4. Przez to, naprężenia powstające w tym obszarze są lepiej rozdzielane na cały materiał. Równocześnie powstrzymuje się powstawanie ostrych krawędzi. 4

6 [0029] Odkształcany obszar taśmy metalowej 1 jest zatem przytrzymywany podczas procesu spęczania między walcem prowadzącym 4 a walcem spęczającym 9, a krawędzie taśmy 10 taśmy metalowej są spęczane przez wywieranie siły przez walce spęczające 9 w kierunku szczeliny zaciskowej, przy czym materiał jest odkształcany przez ten proces spęczania i wnika do szczeliny zaciskowej utworzonej między wypukłymi odcinkami końcowymi 6 walców prowadzących 4 i swobodnymi ramionami litery U 22 walców spęczających 9. Przy tym, szczelina zaciskowa, utworzona między walcem prowadzącym 4 a walcem spęczającym 9, przynajmniej w obszarze wypukłych odcinków końcowych 6, ma większą szerokość, niż szczelina zaciskowa, utworzona między walcem prowadzącym 4 a walcem oporowym 8. [0030] Pierwszy etap spęczania jest zakończony, gdy szczelina zaciskowa, występująca w obszarze wypukłych odcinków końcowych 6 walca prowadzącego 4 i walca spęczającego 9, jest całkowicie wypełniona materiałem taśmy metalowej 1, to znaczy krawędź taśmy została odkształcona przez spęczanie. [0031] Następnie, walec prowadzący 4 wymienia się na nowy walec prowadzący 7, mający natomiast mniejszą szerokość niż obecnie częściowo pogrubiona taśma metalowa, tak że częściowo pogrubiona taśma metalowa przebiega na obydwu krawędziach taśmy poza powierzchnie czołowe 5 walca prowadzącego 7. W przeciwieństwie do pierwszego walca prowadzącego 4, w przypadku nowego walca prowadzącego 7 również wypukłe odcinki końcowe 6 są silniej zgięte, tak że mimo częściowo pogrubionego obszaru końcowego taśmy metalowej 1 występuje nadal szczelina, utworzona między powierzchnią taśmy metalowej 1 i wypukłymi odcinkami końcowymi 6 walca prowadzącego 7. Na przeciwległej powierzchni, taśma metalowa nie ma zmiany, lecz przebiega nadal równolegle do powierzchni walca walca oporowego 8, względnie równolegle do swobodnego ramienia litery U 22 walca spęczającego 9, tworzącego płaszczyznę z powierzchnią walca walca oporowego 8. [0032] Również walec spęczający 9 może zostać po każdym etapie spęczania zastąpiony nowym, aby uwzględnić zwiększające się odkształcenie taśmy, na przykład w celu dopasowania profilowania walca spęczającego do każdorazowo nowego odkształcenia. [0033] Przez ponowne wywieranie nacisku na krawędzie taśmy przez walce spęczające 9, materiał taśmy metalowej 1 jest ponownie spęczany i w ten sposób pojawiająca się na nowo szczelina zostaje napełniona odkształcającym się w ten sposób materiałem. [0034] Te poszczególne etapy spęczania można przeprowadzać kolejno każdorazowo za pomocą nowego walca prowadzącego i nowego walca spęczającego przy niezmienionym zachowywaniu walca oporowego 8, aż osiągnie się żądane pogrubienie. Jeśli taśma metalowa będzie przesuwana, względnie przeciągana w sposób ciągły w walcarce przez następujące po sobie walce, wówczas naturalnie również w każdym etapie będzie stosowany nowy walec oporowy 8, który jednak może odpowiadać poprzedniemu. O ile walec spęczający ma być zachowany niezmieniony podczas poszczególnych etapów, byłaby jednak konieczna zmiana szerokości walca oporowego od etapu do etapu, aby uwzględniać spęczanie. [0035] Korzystnie, odkształcenie taśmy metalowej 1 następuje w powolnych etapach, przy czym wypukłe odcinki końcowe 6 zbiegają się każdorazowo pod silniejszymi kątami, korzystnie w etapach wynoszących każdorazowo trzy stopnie, aż do żądanego skosu końcowego, jak na przykład przedstawiono na figurze 2 c). [0036] Ponieważ krawędź taśmy jest spęczana każdorazowo między wypukłymi obszarami końcowymi, następuje równocześnie z pogrubieniem również celowe odkształcenie taśmy metalowej, a zatem utworzenie kształtownika. [0037] W przypadku ostatniego etapu spęczania, walec spęczający 9, jak przedstawiono na figurze 2c, może być wykonany z zarysem schodkowym, przy czym tylko swobodne ramię 25 przylega do strony dolnej 5

7 taśmy metalowej, a pozostały profil jest umieszczony równolegle do strony czołowej 5 walca prowadzącego. Przez to, określa się ostateczny kształt pogrubionego obszaru. [0038] Na figurze 3 i 4 jest ponownie wyjaśniony proces spęczania na podstawie widoku trójwymiarowego, przy czym figura 4 pokazuje powiększony fragment z figury 3. Obydwie figury pokazują, jak przytrzymuje się środkowy obszar taśmy metalowej 1 między walcem prowadzącym 4 a walcem oporowym 8. Obydwa walce są umieszczone równolegle do siebie, a osie walców przebiegają równolegle do siebie i równolegle do płaszczyzny taśmy. Odcinki końcowe walca prowadzącego kończą się wklęsło, to znaczy są zaopatrzone w skos. Obszar ten służy przy następującym potem spęczaniu do odkształcania taśmy metalowej. [0039] Odcinki końcowe taśmy metalowej 1, to znaczy obszary taśmy metalowej 1, przebiegające poza walec oporowy 8, są przytrzymywane na stronie górnej taśmy metalowej przez walec prowadzący, a na stronie dolnej taśmy metalowej przez umieszczone z boku walce oporowe 9. Walce oporowe są przechylone względem płaszczyzny taśmy, to znaczy są lekko nachylone do dołu od walców prowadzących. Przez to nachylenie walców oporowych 9 można przenosić wystarczającą siłę również przez walce oporowe 9 na stronę dolną taśmy metalowej, aby zapobiegać tu odkształceniu. [0040] Walec oporowy jest wykonany jako profilowany, tak że przez walec oporowy obejmowany jest nie tylko obszar strony dolnej taśmy metalowej, lecz również krawędź taśmy i obszar strony górnej taśmy metalowej. W przeciwieństwie do przylegającego do strony dolnej taśmy metalowej ramienia 22 walca oporowego, które przebiega wyraźnie poza pogrubiany obszar, strona górna taśmy metalowej prowadzona jest jednak tylko na części pogrubionego obszaru. Obszar między obydwoma ramionami litery U może być, tak jak przedstawiono w niniejszym przykładzie wykonany jako zaokrąglony, aby odkształcać taśmę metalową 1, odpowiednio do zaokrąglenia. [0041] Po wykonaniu taśmy metalowej 1 przez żądaną ilość etapów spęczania z pogrubioną krawędzią taśmy, przy czym pogrubiony obszar jest wykonany jedynie w obszarze powierzchni taśmy metalowej 1, jako odcinki końcowe, przebiegające pod wstępnie określonym kątem równomiernie na zewnątrz, taśma metalowa otrzymana w ten sposób zostaje przekształcona w sposobie odkształcania, następującym bezpośrednio po spęczaniu, w żądany kształtownik końcowy. [0042] Przy tym, następuje najpierw zgięcie pogrubionych odcinków końcowych taśmy metalowej 1, przy czym również to zgięcie nie jest przeprowadzane nagle, lecz powoli, w wielu poszczególnych etapach odkształcania. Na figurach 5 a) i 5 b) są przedstawione przy tym różne etapy podczas odkształcania, raz, jak przedstawiono na figurze 5, po odgięciu pogrubionej powierzchni pod kątem 90 do niezmienionej powierzchni taśmy metalowej 1, oraz na figurze 5 b), zgięty końcowo kształtownik, przy czym obydwa pogrubione odcinki końcowe przebiegają do siebie, a niezmieniona powierzchnia taśmy metalowej 1 jest zgięta pod kątem 90. [0043] W celu przekształcenia odpowiedniego kształtownika, otrzymanego na figurze 5, na przykład w szynę montażową w kształcie litery C, można stosować wiele kolejnych procesów odkształcania, przy czym odkształcenie następuje również tutaj ponownie etapowo. Figura 6 a) i 6b) pokazują przy tym dwa częściowo odkształcone kształtowniki podczas procesu odkształcania. [0044] Odkształcony końcowo kształtownik w postaci szyny w kształcie litery C jest przedstawiony wreszcie na figurze 6 c). Przy tym, dostarczony końcowo kształtownik obejmuje obszar podstawowy 10, oraz dwa przebiegające prostopadle do niego ramiona 11 i 12, do których przylegają wreszcie zgięte pogrubione obszary. Zgięte pogrubione obszary przebiegają przy tym do siebie, przy czym między obydwoma obszarami jest utworzona szczelina. 6

8 Zastrzeżenia patentowe 1. Sposób wytwarzania walcowanego na zimno kształtownika (1) z przynajmniej jedną pogrubioną krawędzią kształtową z taśmy metalowej, znamienny tym, że prowadzi się taśmę metalową (1) przez przynajmniej jedną szczelinę zaciskową, utworzoną przez walec prowadzący (4) i przynajmniej jeden boczny walec spęczający (9), przy czym oś walca (21) walca prowadzącego (4) jest umieszczona równolegle do płaszczyzny taśmy taśmy metalowej (1), podczas gdy oś walca (20) walca spęczającego (9) jest umieszczona poprzecznie do osi walca (21) walca prowadzącego (4) i jest tak przystawiona z nachyleniem do płaszczyzny taśmy, że przez walec spęczający (9) wprowadza się oprócz siły spęczania, wywieranej na krawędź taśmy, również siłę zaciskającą, działającą na stronę taśmy metalowej (1), odwróconą od walca prowadzącego (4), przy czym walec spęczający (9) jest wykonany schodkowo i otacza krawędź taśmy przynajmniej po stronie taśmy metalowej (1), odwróconej od walca prowadzącego (4). 2. Sposób według zastrzeżenia 1, znamienny tym, że kąt między osią walca (21) walca prowadzącego (4) i osią walca (20) walca spęczającego (9) wynosi między 92 i Sposób według zastrzeżenia 1 albo 2, znamienny tym, że profil schodkowy walca spęczającego (9) jest rozszerzony tworząc ceownik (22; 23), obejmujący obustronnie krawędź taśmy, przy czym swobodne ramię litery U (22), przylegające do strony odwróconej od walca prowadzącego (4), jest wykonane jako znacznie dłuższe. 4. Sposób według jednego z zastrzeżeń 1 do 3, znamienny tym, że przynajmniej jeden odcinek końcowy walca prowadzącego, zwrócony do walca spęczającego, jest zakończony wypukle pod wstępnie określonym kątem. 5. Sposób według zastrzeżenia 4, znamienny tym, że spęczanie przeprowadza się w kilku etapach, przy czym przynajmniej walec prowadzący (4) wymienia się po każdym etapie spęczania na walec prowadzący (4), którego przynajmniej jeden obszar końcowy jest zakończony wypukle pod większym kątem niż poprzedni. 6. Sposób według zastrzeżenia 5, znamienny tym, że kąt przynajmniej jednego wypukłego obszaru końcowego walca prowadzącego (4) zmienia się w etapach od 1 do 10, korzystnie od 2 do Sposób według jednego z zastrzeżeń 1 do 6, znamienny walcem oporowym (8), umieszczonym naprzeciwko do walca prowadzącego (4), tak że zaciska się taśmę metalową (1) dodatkowo między walcem prowadzącym (4) i walcem oporowym (8), przy czym walec oporowy (8) jest wykonany jako węższy niż walec prowadzący (4) i przebiega przynajmniej po jednej stronie aż do walca spęczającego (9). 8. Sposób według jednego z zastrzeżeń 1 do 7, znamienny tym, że po ostatnim etapie spęczania przeprowadza się przynajmniej jeden etap odkształcania dla przekształcenia pogrubionej taśmy metalowej (1). 7

9 9. Sposób według zastrzeżenia 8, znamienny tym, że zgina się przynajmniej jedną pogrubioną krawędź kształtową względem niepogrubionego obszaru taśmy metalowej (1). 10. Sposób według zastrzeżenia 9, znamienny tym, że zginanie pogrubionej krawędzi kształtowej przeprowadza się stopniowo, aż zostaną zgięte odcinki końcowe przeciwległej powierzchni zewnętrznej taśmy metalowej (1), odpowiadające pogrubionej powierzchni, pod kątem około 90, tak że pogrubione powierzchnie leżą bezpośrednio naprzeciwko siebie. 11. Sposób według jednego z etapów 1 do 10, znamienny tym, że przeprowadza się taśmę metalową (1) w niepogrubionym obszarze przez przynajmniej jeden sposób zginania do żądanej postaci kształtownika. 12. Sposób według zastrzeżenia 11, znamienny tym, że przekształca się taśmę metalową (1) w szynę montażową w kształcie litery C, przy czym obydwa odcinki końcowe, wykonane jako pogrubione, są umieszczone przebiegając do siebie. 8

10

11

12

13

14

15

16 PUBLIKACJE CYTOWANE W OPISIE Poniższa lista publikacji cytowanych przez zgłaszającego ma na celu wyłącznie pomoc dla czytającego i nie stanowi części dokumentu patentu europejskiego. Pomimo, że dołożono największej staranności przy jej tworzeniu, nie można wykluczyć błędów lub przeoczeń i EUP nie ponosi żadnej odpowiedzialności w tym względzie. Dokumenty patentowe cytowane w opisie DE [0005] JP B [0006] 9