UWAGI Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji [PIIT]

Transkrypt

1 UWAGI Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji [PIIT] do projektu rozporządzenia MAC ws szczegółowych wymagań dotyczących świadczenia udogodnień dla osób niepełnosprawnych przez dostawców publicznie dostępnych usług telefonicznych (Art. 79c ust.3 PT) I. Uwagi ogólne. Na wstępie Izba pragnie wskazać na pozytywny aspekt projektowanej regulacji, która wprowadza obowiązek świadczenia udogodnień dla osób niepełnosprawnych przez wszystkich dostawców publicznie dostępnych usług telefonicznych, a nie jak dotychczas wyłącznie na przedsiębiorcę wyznaczonego. Kierunek projektowanej regulacji należy ocenić pozytywnie. Jednakże szczegółowe propozycje rozwiązań oraz w szczególności uzasadnienie projektu i ocena skutków regulacji wymagają szczegółowej analizy projektodawcy. Treść przedłożonego projektu oraz uzasadnienia wymaga zasadniczej zmiany, która będzie polegała na dokonaniu analizy popytu na udogodnienia dla osób niepełnosprawnych oraz następnie na zaprojektowaniu takiej regulacji, która nie będzie oznaczała ponoszenia nakładów, które w żaden sposób nie zostaną pożytecznie wykorzystane. Obecna treść projektu może doprowadzić do wdrożenia przez wszystkich dostawców publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, we wszystkich placówkach obsługujących użytkowników końcowych rozwiązań, które nie będą efektywnie wykorzystywane. Zdaniem Izby celem przedstawicieli rynku oraz projektodawcy powinno być doprowadzenie do wdrożenia efektywnych rozwiązań, które z jednej strony umożliwią osobom niepełnosprawnym dostęp równoważny, a z drugiej strony nie doprowadzą do wdrażania rozwiązań, na których zarobią ich dostawcy a nie będą efektywnie wykorzystywane przez osoby niepełnosprawne. Zgodnie z uzasadnieniem projektu (Strona 7, PKT V. Wpływ projektu na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw.) W odniesieniu do wpływu na funkcjonowanie przedsiębiorstw należy wskazać, że rozporządzenie będzie miało pozytywny wpływ, gdyż zwiększy bazę klientów. Rozwiązania oferowane niepełnosprawnym zwiększają dostępność i komfort korzystania z usług telefonicznych, a jednocześnie koszty wdrożenia niniejszych rozwiązań nie powinny znacząco wpłynąć na koszty funkcjonowania przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Jednocześnie nowe rozwiązania nie wydają się znacznie obciążać budżetów przedsiębiorców telekomunikacyjnych Zgodnie z art. 7 Dyrektywy 2009/136/WE środki dla niepełnosprawnych użytkowników końcowych państwa członkowskie podejmują szczególne środki, aby niepełnosprawnym użytkownikom końcowym zapewnić dostęp po przystępnej cenie do usług określonych w art. 4 ust. 3 i art. 5 Dyrektywy, równoważny poziomowi dostępu, z jakiego korzystają inni użytkownicy końcowi. Uwagi PIIT do projektu rozporządzenia MAC (Art. 79c ust. 3 PT),

2 Jednocześnie, zgodnie z art. 7 dyrektywy o usłudze powszechnej, Państwa członkowskie mogą zobowiązać krajowe organy regulacyjne do oceny ogólnej potrzeby oraz szczególnych wymogów w tym względzie, w tym zakresu i konkretnej formy takich szczególnych środków dla niepełnosprawnych użytkowników końcowych. Zdaniem Izby uzasadnienie projektu powinno zawierać dokonaną przez krajowe organy regulacyjne ocenę ogólnej potrzeby oraz szczególnych wymogów w zakresie zakresu świadczenia udogodnień dla osób niepełnosprawnych przez wszystkich dostawców publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych. Projekt w obecnej treści oparty jest na założeniu, że wszyscy dostawcy mają wdrożyć we wszystkich placówkach określone rozwiązania bez względu na to, czy istnieje taka potrzeba oraz popyt. Takie podejście zdaniem Izby jest niewłaściwe. Projekt jest wykonaniem delegacji ustawowej zawartej w art. 79c ust. 3 ustawy Prawo telekomunikacyjne (dalej PT), który formułuje upoważnienie do określenia szczegółowych wymagań dotyczących świadczenia udogodnień dla osób niepełnosprawnych przez dostawców publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, biorąc pod uwagę potrzebę zapewnienia użytkownikom końcowym będącym osobami niepełnosprawnymi dostępu równoważnego dostępowi do usług telefonicznych, z jakiego korzysta większość użytkowników końcowych. Uprawnienia dla niepełnosprawnych użytkowników końcowych ustawodawca określił w art. 79c ust. 1 i 2 pod pewnymi warunkami. Materia ww. projektu jest ściśle powiązana z: Art. 79c ust. 1 PT, który jednoznacznie określa, iż dostawca publicznie dostępnych usług telefonicznych zapewnia osobom niepełnosprawnym dostęp do świadczonych przez siebie usług telefonicznych, równoważny dostępowi do usług telefonicznych, z jakiego korzysta większość użytkowników końcowych - w miarę możliwości technicznych, czyli ustawodawca ustala kryterium racjonalizujące warunki w tym zakresie, Art. 79c ust. 2 PT, który zobowiązuje Prezesa UKE, do publikowania na stronie BIP UKE informacji o dostępnych na rynku urządzeniach końcowych przystosowanych do używania przez użytkowników końcowych będących osobami niepełnosprawnymi. Wyżej wymienione kryteria są istotne, ponieważ zmiana ustawy spowodowała obowiązek świadczenia udogodnień dla osób niepełnosprawnych przez wszystkich dostawców publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych rozszerzając jego zakres. Dlatego też obowiązek zapewnienia osobom niepełnosprawnym dostępu do przedmiotowych usług powinien zostać doprecyzowany szczegółowo, poprzez stworzenie w rozporządzeniu zakresu udogodnień, do zapewnienia, których będzie zobowiązany operator telekomunikacyjny, z uwzględnieniem jego możliwości technicznych, jak również ekonomicznych. Uwagi PIIT do projektu rozporządzenia MAC (Art. 79c ust. 3 PT),

3 Wydanie rozporządzenia poprzedzone powinno być szczegółowa analizą, tak potrzeb osób niepełnosprawnych, jak i możliwości dostawców. Stwierdzenie w uzasadnieniu, iż projektowane rozwiązania nie wydają się znacznie obciążać budżetów przedsiębiorców telekomunikacyjnych nie brzmi przekonująco, gdyż brak danych, które by na to wskazywały. Należy, bowiem wziąć pod uwagę, iż istnieją różne rodzaje i stopnie niepełnosprawności i operatorzy telekomunikacyjni nie będą w stanie realnie zapewnić wszelkich udogodnień zapewniających równoważność dostępu. Należy również podkreślić, iż przywołany w uzasadnieniu przepis art. 23a Dyrektywy o usłudze powszechnej, zawiera jedynie fakultatywne uprawnienia dla organów regulacyjnych do określenia warunków, jakie musza spełnić niektóre przedsiębiorstwa w celu zapewnieniu usług osobom niepełnosprawnym. W przedmiotowym rozporządzeniu projektodawca zamierza nałożyć obowiązek obligatoryjnego zapewnienia przez dostawców osobom niepełnosprawnym dostępu równoważnego, jak dla większości użytkowników końcowych, nie biorąc pod uwagę możliwości technicznych przedsiębiorców. Takie sformułowanie zdaje się wykraczać poza przepisy prawa UE w tym zakresie. Wprawdzie państwa członkowskie maja swobodę w doborze środków i narzędzi, ale sam polski ustawodawca wskazał ramy w art. 79c ust. 1 i 2 PT i do tych uwarunkowań powinien odnosić się projektodawca. W celu wyraźnego zaznaczenia pozytywnego podejścia Izby do omawianego zagadnienia tj. wprowadzenia udogodnień dla osób niepełnosprawnych pragniemy raz jeszcze podkreślić, że naszym celem jest opracowanie wspólnie z projektodawcą oraz właściwymi organami posiadającymi merytoryczną wiedzę w zakresie potrzeb osób niepełnosprawnych oraz realnych problemów w dostępie do usług telekomunikacyjnych, rozwiązań, które odpowiedzą na potrzeby osób niepełnosprawnych oraz nie będą jednocześnie nieproporcjonalnym obciążeniem dla sektora. Poniżej Izba przedstawia szczegółowe uwagi oraz propozycje. II. Uwagi szczegółowe W celu analizy szczegółowych propozycji zawartych w projekcie konieczne jest przytoczenie delegacji ustawowej zawartej w art. 79c ust. 3 Prawa telekomunikacyjnego, zgodnie, z którą Minister właściwy do spraw łączności określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe wymagania dotyczące świadczenia udogodnień dla osób niepełnosprawnych przez dostawców publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, biorąc pod uwagę potrzebę zapewnienia użytkownikom końcowym będącym osobami niepełnosprawnymi dostępu równoważnego dostępowi do usług telefonicznych, z jakiego korzysta większość użytkowników końcowych. Treść delegacji do wydania przedmiotowego rozporządzenia analogicznie jak art. 7 znowelizowanej dyrektywy o usłudze powszechnej wskazuje na potrzebę zapewnienia użytkownikom końcowym udogodnień dla osób niepełnosprawnych. Uwagi PIIT do projektu rozporządzenia MAC (Art. 79c ust. 3 PT),

4 W uzasadnieniu projektu znajduje się jedynie następujące zdanie, które uzasadnia zdaniem projektodawcy wprowadzenie projektowanych rozwiązań tj.: Strona 4 Uzasadnienia - Na konieczność wprowadzenia opisanych wyżej udogodnień wskazuje środowisko osób niepełnosprawnych, gdyż zdecydowanie ułatwią one osobom niepełnosprawnym dostęp do oferowanych na rynku usług telefonicznych. Jednocześnie koszty związane z zapewnieniem tego rodzaju udogodnień nie wydają się znacząco zwiększać kosztów prowadzenia działalności telekomunikacyjnej, zapewniając szereg korzyści przedsiębiorcom telekomunikacyjnym, takich jak przykładowo poszerzenie bazy klientów czy budowanie pozytywnego wizerunku społecznie odpowiedzialnej firmy. W projekcie nie znalazły się żadne oficjalne analizy przeprowadzone przez projektodawcę, które uzasadniają wprowadzenie określonych rozwiązań w całej sieci sprzedaży danego dostawcy usług telekomunikacyjnych w szczególności biorąc pod uwagę penetrację usług telekomunikacyjnych w Polsce. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a, b Konieczne jest doprecyzowanie czy wymóg wydzielenia stanowiska z odpowiednimi urządzeniami dotyczy wszystkich placówek obsługujących użytkownika końcowego czy też wybranych. Z przepisów dyrektywy oraz Pt nie wynika, że świadczenie udogodnień dla osób niepełnosprawnych musi dotyczyć wszystkich placówek obsługujących użytkowników końcowych. W związku z tym konieczna jest szczegółowa analiza wprowadzenia rozwiązań proponowanych w projekcie rozporządzenia. Tabela 1 Symulacja kosztów dostosowania placówek obsługujących użytkowników końcowych do świadczenia Liczba placówek obsługujących użytkowników końcowych usług telekomunikacyjnych w Polsce Średni koszt dostosowania placówki SUMA dla całego rynku tysięcy placówek 5 tysięcy 25 milionów złotych Uwagi PIIT do projektu rozporządzenia MAC (Art. 79c ust. 3 PT),

5 Powyższe założenia są tylko symulacją, jaka powinna być przeprowadzona w trakcie projektowania przepisów rozporządzenia. Projektodawca poprzestał jedynie na stwierdzeniu, że nowe regulacje nie obciążą znacznie budżetów operatorów telekomunikacyjnych. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b 1 ust. 1 pkt 1 lit. b dotyczący obligatoryjnego zapewnienia we wszystkich placówkach obsługujących użytkowników końcowych rozwiązania umożliwiającego pośrednictwo tłumacza języka migowego, za pośrednictwem transmisji audiowizualnej i wyposażenia tych placówek w urządzenia końcowe zapewniające możliwość połączenia osoby niemówiącej lub niesłyszącej w czasie rzeczywistym, budzi istotne zastrzeżenia, co do zakresu i faktycznej możliwości jego wykonania. Będzie to miało również wpływ na istotny wzrost kosztów. Przed wprowadzeniem tego rozwiązania należałoby dokonać szczegółowej analizy i oszacować realne potrzeby osób niepełnosprawnych w tym zakresie, możliwości ekonomicznych i technicznych przedsiębiorców telekomunikacyjnych, a także rzeczywistej dostępności tłumaczy języka migowego. Usługa ta jest nowością na polskim rynku i nie jest stosowana powszechnie i bezpłatnie. Uzasadnienie do rozporządzenia wskazuje, iż usługa tłumaczeń jest dostępna komercyjnie, oferowana w określonych godzinach, a koszt wyliczony jest dla każdego klienta indywidualnie. Proponujemy rezygnację z nakładania tego obowiązku na przedsiębiorcę. Gdyby jednak obowiązek ten został utrzymany, to wprowadzenie takiej usługi powinno odbywać się stopniowo, w wyznaczonych godzinach i placówkach danego przedsiębiorcy, aby umożliwić realne jej stosowanie. Tabela 1 Symulacja kosztów dostosowania placówek obsługujących użytkowników końcowych do świadczenia(pośrednictwo tłumacza). Liczba placówek obsługujących użytkowników końcowych usług telekomunikacyjnych w Polsce Koszt abonamentu SUMA dla całego rynku tysięcy placówek 400 złotych wg. Wyliczeń MAC 2 miliony złotych 1 ust. 3 Zgodnie z uzasadnieniem do projektu, dostawcy publicznie dostępnych usług telefonicznych będą zobowiązani do udostępniania informacji o miejscach zainstalowania aparatów publicznych przedsiębiorcy, przystosowanych do korzystania przez osoby niepełnosprawne. Intencją projektodawcy jest, aby przedsiębiorcy wyznaczyli miejsca aparatów przystosowanych do osób niepełnosprawnych i podali odpowiednie informacje. Natomiast Uwagi PIIT do projektu rozporządzenia MAC (Art. 79c ust. 3 PT),

6 projektowany ust. 3 w świetle powyższego jest niejasny, gdyż jego treść wskazuje, iż wszystkie aparaty publiczne przedsiębiorcy powinny być przystosowane w terminie 3 miesięcy od daty wejścia w życie rozporządzenia dla osób niepełnosprawnych. Zgodnie z uzasadnieniem do ust. 3 powinien zostać przeredagowany tak, aby zobowiązać jasno dostawców do zainstalowania odpowiedniej liczby aparatów publicznych, dostosowanych do korzystania przez osoby niepełnosprawne. Jeśli chodzi o zapisy dotyczące znakowania kart telefonicznych w sposób pozwalający na samodzielne posługiwanie się nimi przez osoby niewidome oraz słabowidzące, to należy zauważyć, że nie ma na rynku takich kart. W związku z tym, że na rynku jest jednak wyprodukowana jakaś ilość kart telefonicznych, to należałoby ewentualny obowiązek znakowania wprowadzić tylko w stosunku do nowych kart. 2 ust. 1, ust. 2, ust. 3 Proponuje się wyrazy na każdy żądanie zastąpić wyrazami na uzasadnione żądanie lub na wniosek osoby niepełnosprawnej. Oferowanie na każde żądanie osoby niepełnosprawnej telekomunikacyjnego urządzenia końcowego lub bardzo szerokiej dokumentacji niezbędnej do skorzystania z oferty dostawcy lub asystenta dostawcy jest zbyt daleko idące i może sprzyjać nadużywaniu swoich uprawnień przez osoby niepełnosprawne, biorąc pod uwagę różne rodzaje i stopnie niepełnosprawności. Należy podnieść, iż operatorom telekomunikacyjnym grożą wysokie sankcje nawet za niewykonanie nierealnego lub wielokrotnego nieuzasadnionego żądania, gdyż kary są obligatoryjne. 2 ust. 2, 3 Brak doprecyzowania, w jaki sposób i czy w ogóle abonent obowiązany jest potwierdzić swoją niepełnosprawność. Brak doprecyzowania, że możliwa jest wysyłka dokumentów na udostępniony przez abonenta w tym celu adres poczty elektronicznej mimo wskazania możliwości wysyłki pocztą elektroniczną (w ust. 5 jest wyraźnie wskazanie na taką możliwość). W ust. 5 sformułowanie przy użyciu dużej czcionki albo powinny być one wysyłane pocztą elektroniczną w formacie tekstowym warto złagodzić lub uzupełnić. Uwagi PIIT do projektu rozporządzenia MAC (Art. 79c ust. 3 PT),

7 Faktury i rachunki szczegółowe, jakie są wysyłane lub udostępniane w formie elektronicznej nie są w formacie tekstowym, ale w pdf - nie są bitmapą tylko są zapisane w postaci wektorowej umożliwiającej dowolnie duże powiększenie na ekranie bez utraty, jakości, można zrobić literkę na cały ekran i będzie nadal czytelna. Zapis miał pewnie zapobiegać fakturom w postaci bitmap zwykłych czy skompresowanych (bmp, jpg, tif, itp.), których rzeczywiście nie można dowolnie powiększać. Natomiast format tekstowy w porównaniu ze skalowalnym pdfem wobec braku możliwości formatowania i układania na stronie jest trudniejszy do czytania, w przypadku bardziej skomplikowanego dokumentu (a taka jest faktura z załącznikiem), nałożenie takiego ograniczenia zmuszałoby przedsiębiorcę do maksymalnego ograniczenia ilości informacji zawartych w takim dokumencie tekstowym albo byłby praktycznie nieczytelny. Jedyne zastosowanie tekstowego dokumentu, to możliwość przepuszczenia go przez jakieś urządzenie do czytania (może to miał autor projektu rozporządzenia na myśli), ale wówczas żeby to coś, co będzie czytane miało sens, to trzeba to zupełnie inaczej przygotować niż drukowaną fakturę, co będzie bardzo kosztowne i pracochłonne albo trzeba będzie ograniczyć umieszczane na takiej fakturze informacje do minimum. 2 ust. 3 pkt 2 w zw. z 2 ust. 4 pkt 1- nieostre pojęcie niezwłocznie. 3 Proponujemy zmianę vacatio legis na 6 miesięcy. Przepis wprowadza nowe rozwiązania i wymaga szerokiego dialogu ze środowiskiem i UKE, co do zakresu jego wykonania z uwzględnieniem potrzeb osób niepełnosprawnych i możliwości ekonomicznych i technicznych operatorów, dlatego trzy miesięczne vacatio legis wydaje się zbyt krótkie. Uwagi PIIT do projektu rozporządzenia MAC (Art. 79c ust. 3 PT),