Raport roczny sytuacja ekonomiczno finansowa przedsiębiorstw. wg działów PKD SYNTEZA

Transkrypt

1 DEPARTAMENT STRATEGII I ANALIZ Zespół Analiz Sektorowych Analizy.Sektorowe@pkobp.pl tel Raport roczny 211 sytuacja ekonomiczno finansowa przedsiębiorstw Warszawa, lipiec 211 wg działów PKD SYNTEZA Przedmiotem Raportu jest ocena bieżącej i przyszłej sytuacji ekonomiczno-finansowej branż na podstawie analizy wskaźników ich rentowności, płynności, zadłużenia i sprawności działania, jak również charakteryzujących możliwości rozwojowe przedsiębiorstw. Analiza jest prezentowana na poziomie działów Polskiej Klasyfikacji Działalności 27 (raport obejmuje 42 działy), jej podstawą są dane za 21 r., prezentowane na tle poprzednich czterech lat. Wyniki sektora przedsiębiorstw na koniec 21 r. były lepsze niż rok temu, osiągnięty wynik finansowy jest na podobnym poziomie jak w 27 r., czyli przed znacznym osłabieniem gospodarczym. Poprawa wyników w poprzednim roku jest pochodną wyraźnej poprawy aktywności gospodarki po spowolnieniu w 29 r. przy znaczącym ożywieniu popytu zagranicznego stymulującego wzrost przychodów przedsiębiorstw. Na poprawę wyniku, oprócz zwiększenia przychodów ze sprzedaży oraz zmniejszenia kosztów, wpłynęło także wygaśnięcie negatywnych efektów w obszarze wyniku z działalności finansowej, które w 29 r. obniżały istotnie wynik finansowy. W 21 r. w porównaniu z 29 r. przychody ogółem rosły szybciej niż koszty (odpowiednio o 6% i 5%), sprzyjając wzrostowi wyniku finansowego netto (o 15% wyższemu r/r, przy zróżnicowaniu sektorowym, m.in. w przemyśle wzrost o 14% r/r; w budownictwie spadek o 19% r/r; w transporcie podwojenie wyniku r/r). Przedsiębiorstwa rentowne stanowiły 76% ogółu firm przemysłowych w 21 r. (74% w 29 r.), 8% budowlanych i 7% transportowych (podobnie jak w 29 r.). W rocznym horyzoncie perspektywy przedsiębiorstw określa oczekiwany przez analityków makroekonomicznych PKO BP wzrost krajowej gospodarki w tempie 4,% r/r (zbliżonym do wyniku za 21 r.). Po wzroście krajowej gospodarki na przełomie 21 i 211 r. na poziomie ok. 4,5% r/r, w kolejnych kwartałach oczekiwane jest wyhamowanie dynamiki wzrostu poniżej 4,% r/r. Wyhamowanie wzrostu produkcji eksportowej jest oczekiwane w ślad za wyraźnym spowolnieniem aktywności gospodarki globalnej na początku 211 r., jednocześnie po silnej odbudowie zapasów przez przedsiębiorstwa w 21 r. ten czynnik nie będzie już tak znacząco stymulował wzrostu produkcji w przemyśle, jak to miało miejsce w minionych kwartałach. Natomiast silniejsze osłabienie aktywności będą ograniczać, przy założeniu braku gwałtownego pogłębienia spowolnienia za granicą, relatywnie wysoka (choć także nieco niższa) dynamika konsumpcji prywatnej oraz oczekiwany wzrost dynamiki inwestycji. W I kw. 211 r. odnotowany wzrost inwestycji ogółem był istotnie stymulowany efektem bazy dla inwestycji w budownictwie (bardzo niekorzystne warunki meteorologiczne na początku 21 r.), dynamika inwestycji sektora prywatnego (maszyny i urządzenia) ukształtowała się na poziomie ok. % r/r, po tym jak w minionych dwóch latach notowała wartości ujemne. W kolejnych kwartałach jest oczekiwany wzrost dynamiki powyżej % przy wyraźnym spadku wolnych mocy wytwórczych w przedsiębiorstwach, choć utrzymujące się ryzyka popytowe (skala spowolnienia gospodarki globalnej) będą zapewne hamowały mocniejsze przyspieszenie po stronie inwestycji. Nadal wsparciem dla wyższych dynamik inwestycji w 211 r. pozostanie budownictwo infrastrukturalne. Na początku 212 r. jest oczekiwany ponownie wzrost dynamiki PKB do powyżej 4,% r/r przy zakładanej poprawie sytuacji zewnętrznej oraz okresowej stymulacji wzrostu z tytułu organizacji EURO 212. Po zacieśnieniu polityki pieniężnej łącznie o 1 pkt. baz. od początku roku, oczekiwana jest przerwa w podwyżkach stóp do końca 211 r., stopa referencyjna NBP ukształtuje się na koniec 211 r. na poziomie 4,5%.

2 Istotną kwestią determinującą warunki działania przedsiębiorstw będzie kształtowanie się kursu złotego. W perspektywie średniookresowej oczekiwana jest stopniowa i łagodna aprecjacja złotego przy założeniu stabilnej sytuacji krajowej (tempo wzrostu gospodarczego, korzystna różnica stóp procentowych wobec gospodarek bazowych) i utrzymania napływu zagranicznego kapitału prywatyzacyjnego. W podstawowym scenariuszu oczekiwany jest spadek kursu do ok. 3,85 PLN/EUR do końca 211 r. Dotychczasowy brak reakcji notowań złotego na silny napływ kapitału zagranicznego stanowi ryzyko dla prognozy kursowej, niemniej decyzja Ministerstwa Finansów o sprzedaży na rynku walut środków z transferów UE może (szczególnie pod koniec roku) sprzyjać aprecjacji złotego, a na pewno będzie ograniczać jego deprecjację w okresach wzrostu presji na osłabienie krajowej waluty. Firmy powinny uwzględniać ryzyka utrzymania wysokiej zmienności kursu w warunkach utrzymującej się niepewności na globalnych rynkach finansowych w szczególności ze względu na niestabilną sytuację finansów publicznych w tzw. peryferyjnych krajach strefy euro (Grecja, Irlandia, Portugalia, Hiszpania). Obserwowana w 21 r. poprawa sytuacji w wielu obszarach działalności najpewniej utrzyma się także w 211 r. W ślad za lepszą koniunkturą gospodarczą korzystniejszych wyników mogą spodziewać się producenci koksu, nawozów sztucznych, wyrobów metalowych, metali, wyrobów ze szkła, chemikaliów, branża reklamowa. Dobre rezultaty prawdopodobnie nadal będą odnotowywać producenci wyrobów farmaceutycznych, wyrobów cukierniczych, sprzętu telekomunikacyjnego, energetyka, informatyka, telekomunikacja. Relatywnie dobra będzie sytuacja w obszarze działalności gospodarczej, której inwestycje mogą być współfinansowane ze środków UE (budownictwo infrastrukturalne, gospodarka ściekami i odpadami, działania innowacyjne w różnych branżach), dodatkowo mobilizująco działa fakt wchodzenia w drugą połowę perspektywy finansowej , która może być rozliczana do 215 r. Sytuacja monopolu naturalnego sprzyja względnie stabilnej sytuacji m.in. przedsiębiorstw ciepłowniczych czy wodociągowych. Wyniki budownictwa mieszkaniowego będą jeszcze w 211 r. słabe, choć są sygnały poprawy w postaci lekkiego trendu wzrostu liczby rozpoczynanych mieszkań. Wyższy koszt pozyskania surowców rolnych (zboże, owoce, warzywa) może pogorszyć sytuację niektórych branż przetwórstwa rolno-spożywczego. Z uwagi na nadal niską dynamikę wzrostu popytu konsumpcyjnego prawdopodobnie będą relatywnie słabe wyniki handlu, jak i wielu usług dla ludności (m.in. usług gastronomicznych, hotelowych i turystycznych). Nie można wykluczyć ograniczenia popytu na wyroby i usługi niektórych firm (np. budowlanych, informatycznych, produkujących tabor szynowy), generowanego przez możliwość korzystania ze środków unijnych, z powodu braku krajowych środków na współfinansowanie przy ograniczaniu deficytu finansów publicznych. W 211 r. wyzwaniem dla wyniku finansowego firm mogą być czynniki kosztowe, presję od strony kosztowej nadal będą tworzyć wysoki poziom cen energii elektrycznej (szczególnie ważny m.in. dla hut nic twa, cementowni, hut szkła), gazu (istotny dla producentów nawozów czy tworzyw sztucznych) i oleju napędowego (zasadniczy dla transportu, ale i przenoszący się na koszty innych firm usługowych czy produkcyjnych), jak i niektórych surowców i materiałów (m.in. powrót lekkiego trendu wzrostu materiałów budowlanych), podwyżka cen wody i odprowadzania ścieków, a także koszt dostosowań w zakresie ochrony środowiska (ważny m.in. dla energetyki, gospodarki komunalnej, ciepłownictwa, producentów chemikaliów). Zbliżający się termin wygaśnięcia (213 r.) przydziału darmowych certyfikatów oznacza wzrost kosztów z tytułu ewentualnego zakupu dodatkowych uprawnień do emisji CO 2. Zespół Analiz Sektorowych DSA Agnieszka Grabowiecka-Łaszek tel agnieszka.grabowiecka-laszek@pkobp.pl Piotr Krzysztofik tel piotr.krzysztofik@pkobp.pl Anna Senderowicz tel anna.senderowicz@pkobp.pl Wanda Urbańska tel wanda.urbanska@pkobp.pl Opracowanie komputerowe: Piotr Krzysztofik Niniejszy materiał został opracowany wyłącznie w celu informacyjnym na potrzeby klientów PKO BP SA i nie może być traktowany jako oferta lub rekomendacja do zawierania jakichkolwiek transakcji. Informacje zawarte w materiale pochodzą z ogólnie dostępnych, wiarygodnych źródeł, jednak PKO BP SA nie może zagwarantować ich dokładności i pełności. PKO BP SA nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie informacji zawartych w niniejszym materiale. Materiał może być wykorzystywany do opracowań własnych pod warunkiem powołania się na źródło. Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie przy ul. Puławskiej 15, Warszawa, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 26438; NIP: REGON: ; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 25 zł.

3 SPIS TREŚCI Symbol PKD 27 GÓRNICTWO I WYDOBYWANIE 5. GÓRNICTWO WĘGLA 4 8. POZOSTAŁE GÓRNICTWO I WYDOBYWANIE 6 PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE 1. PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH PRODUKCJA NAPOJÓW PRODUKCJA WYROBÓW TYTONIOWYCH PRODUKCJA WYROBÓW TEKSTYLNYCH PRODUKCJA ODZIEŻY PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU POLIGRAFIA I REPRODUKCJA ZAPISANYCH NOŚNIKÓW INFORMACJI WYTWARZANIE KOKSU I PRODUKTÓW RAFINACJI ROPY NAFTOWEJ PRODUKCJA WYROBÓW CHEMICZNYCH PRODUKCJA PODSTAWOWYCH SUBSTANCJI FARMACEUTYCZNYCH ORAZ LEKÓW PRODUKCJA WYROBÓW Z GUMY I TWORZYW SZTUCZNYCH PRODUKCJA WYROBÓW Z POZOSTAŁYCH SUROWCÓW NIEMETALICZNYCH PRODUKCJA METALI PRODUKCJA METALOWYCH WYROBÓW (BEZ MASZYN I URZĄDZEŃ) PRODUKCJA KOMPUTERÓW I WYROBÓW ELEKTRONICZNYCH PRODUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ PRODUKCJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH PRODUKCJA POZOSTAŁEGO SPRZĘTU TRANSPORTOWEGO PRODUKCJA MEBLI 48 ENERGETYKA 35. WYTWARZANIE I ZAOPATRYWANIE W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ. GAZ I GORĄCĄ WODĘ 5 USŁUGI KOMUNALNE 37. GOSPODARKA ŚCIEKOWA GOSPODARKA ODPADAMI 54 BUDOWNICTWO 41. ROBOTY BUDOWLANE ZWIĄZANE ZE WZNOSZENIEM BUDYNKÓW ROBOTY ZWIĄZANE Z BUDOWĄ OBIEKTÓW INŻYNIERII LĄDOWEJ I WODNEJ ROBOTY BUDOWLANE SPECJALISTYCZNE 6 HANDEL HURTOWY I DETALICZNY 45. HANDEL POJAZDAMI SAMOCHODOWYMI ORAZ NAPRAWA POJAZDÓW HANDEL HURTOWY HANDEL DETALICZNY 66 POZOSTAŁE USŁUGI NIEFINANSOWE 49. TRANSPORT LĄDOWY ORAZ TRANSPORT RUROCIĄGOWY MAGAZYNOWANIE I USŁUGI WSPOMAGAJĄCE TRANSPORT USŁUGI HOTELOWE USŁUGI GASTRONOMICZNE DZIAŁALNOŚĆ WYDAWNICZA TELEKOMUNIKACJA USŁUGI INFORMATYCZNE OBSŁUGA RYNKU NIERUCHOMOŚCI REKLAMA I BADANIA RYNKU USŁUGI TURYSTYCZNE 86 ANEKS METODOLOGICZNY 88

4 GÓRNICTWO I WYDOBYWANIE 5. GÓRNICTWO WĘGLA CASH FLOW, AMORTYZACJA, WYNIK NETTO odsetek firm udział w przychodach STRUKTURA FIRM I ICH PRZYCHODÓW W 21 r. WG WIELKOŚCI FIRMY % 2% 4% 6% 8% 1% cash flow amortyzacja wynik finansowy 1-49 osób osób powyżej 25 osób WSKAŹNIKI I-VI I-XII D1 D5 D9 1 ROS (GPM) Stopa zysku brutto ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego ROA Stopa rentowności aktywów CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trw. kapit. stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia obsługi odsetek x 1 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań Wskaźnik umorzenia rzecz. majątku trwałego Udz. nakładów inwestycyjnych w amortyzacji Udz. eksportu w przychodach ogółem WARTOŚCI BEZWZGLĘDNE i CECHY STRUKTURY PODMIOTOWEJ 1 Przychody ogółem Koszty ogółem Wynik finansowy brutto Wynik finansowy netto Amortyzacja Cash flow Nakłady inwestycyjne Liczba firm ogółem Udz. firm rentownych w liczbie firm ogółem Udz. firm s.prywatnego w liczbie firm ogółem Udz. przychodów s.prywatnego w ogółem Udz. firm zagr. a w liczbie firm ogółem Udz. przychodów firm zagr. a w ogółem Udz. małych b firm w liczbie firm ogółem Udz. przychodów małych b firm w ogółem a sektor prywatny, własność zagraniczna; b firmy o liczbie pracujących 1-49 osób. Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA na podstawie danych źródłowych GUS Departament Strategii i Analiz PKO BP SA 4

5 GÓRNICTWO I WYDOBYWANIE 5. GÓRNICTWO WĘGLA PRZYCHODY I KOSZTY A B C D E F G H I J przychody z eksportu koszty 1% 8% 6% 4% 2% % JEDNOSTKI RENTOWNE I STRUKTURA FIRM WG WŁASNOŚCI publiczne rentowne publicz. prywatne rentowne prywat. Wyniki finansowe górnictwa węgla kamiennego (86% przychodów działu) były w 21 r. wyraźnie lepsze r/r, głównie dzięki 2-krotnemu wzrostowi sprzedaży węgla koksowego związanemu z poprawą na rynku stali. Sprzedaż węgla na rynku krajowym nie zmieniła się, natomiast wzrosła o 22% r/r na rynkach zagranicznych (eksport 1,6 mln ton wobec 8,7 w 29 r.). Wg danych resortu gospodarki w 21 r. wydobycie węgla (nie uwzględniając kopalni Bogdanka i Siltech) wyniosło 7,2 mln ton, tj. o 2,6% mniej r/r; wydobycie węgla energetycznego (83% ogółu wydobywanego) było mniejsze o 7,9%, koksowego wzrosło o 36,5%. Zapasy węgla zmalały do 3,9 mln ton (4,8 mln na koniec 29 r.). Średnia cena zbytu węgla wyniosła 298 zł za tonę, w przypadku węgla energetycznego zmalała r/r o 5,6%, natomiast koksowego wzrosła o 51,1% r/r. Średni koszt jednostkowy produkcji tony węgla w 21 r. wyniósł 27 zł. Wyniki finansowe kopalni węgla brunatnego w 21 r. były słabsze niż w 29 r., w porównaniu z górnictwem węgla kamiennego gorsze. Spadek kosztów (o 9,5%) większy niż spadek przychodów (o 4,4%) przyczynił się do kilkukrotnego wzrostu wyniku finansowego działu. Rentowności sprzedaży, kapitału własnego i aktywów były zdecydowanie wyższe w porównaniu z 29 r. (m.in. ROS=5,9% wobec 1,2%), jest to poziom z 28 r. Rentowność sprzedaży węgla brunatnego zmalała (ROS=4,8% wobec 7,8% w 21 r.). Płynność finansowa działu wzrosła, niemniej nadal kształtowała się poniżej poziomu zadowalającego (CR=1, wobec,9 w 29 r.; QR=,85 wobec,7). Poprawiły się wskaźniki sprawności działania - rotacja zapasów zmalała o 6 dni, inkaso należności o 3 dni. Obszar inwestycji cechowała stagnacja - udział nakładów inwestycyjnych w amortyzacji zmniejszył się do 1,44 (1,61 w 29 r.) Zadłużenie (,6) było akceptowalne, natomiast pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym, pomimo wzrostu, nadal nie przekroczyło wymaganego poziomu 1,. W średniej perspektywie ryzyko kredytowania górnictwa węgla kamiennego pozostaje wysokie. Pomimo, że w krótkim okresie dobra koniunktura na rynku stali korzystnie przekłada się na wzrost cen węgla koksowego i w efekcie wyniki firm, to nie tracą na znaczeniu czynniki osłabiające sektor, m.in.: mniejsza sprzedaż dla energetyki, konkurencja importu, silne lobby związkowe skuteczne w presji płacowej, odchodzenie od elektrowni opartych o węgiel (efekt polityki UE nakierowanej na zmniejszanie emisji CO 2 ) pośrednio ograniczające inwestycje górnicze, wysokie koszty wydobycia węgla w Polsce. W dłuższej perspektywie szansą dla branży jest rozwój czystych technologii węglowych (wspierany przez UE), a także zgazowanie węgla, zagrożenie natomiast stanowi rozwój konkurencyjnych źródeł energii, tj. elektrowni atomowej oraz gazu łupkowego (przy potwierdzeniu rozpoznania eksploatacja możliwa najwcześniej za 5-7 lat). W średniej perspektywie ryzyko kredytowania kopalni węgla brunatnego pozostaje przeciętne; węgiel brunatny jest najtańszym nośnikiem energii w bilansie paliwowym Polski, istotne ryzyka wynikają z unijnego pakietu klimatycznego, a także lokalizacji potencjalnie udostępnianych złóż w kolizji z obszarami Natura 2. Zespół Analiz Sektorowych 5

6 GÓRNICTWO I WYDOBYWANIE 8. POZOSTAŁE GÓRNICTWO I WYDOBYWANIE CASH FLOW, AMORTYZACJA, WYNIK NETTO odsetek firm udział w przychodach STRUKTURA FIRM I ICH PRZYCHODÓW W 21 r. WG WIELKOŚCI FIRMY % 2% 4% 6% 8% 1% cash flow amortyzacja wynik finansowy 1-49 osób osób powyżej 25 osób WSKAŹNIKI I-VI I-XII D1 D5 D9 1 ROS (GPM) Stopa zysku brutto ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego ROA Stopa rentowności aktywów CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trw. kapit. stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia obsługi odsetek x 1 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań Wskaźnik umorzenia rzecz. majątku trwałego Udz. nakładów inwestycyjnych w amortyzacji Udz. eksportu w przychodach ogółem WARTOŚCI BEZWZGLĘDNE i CECHY STRUKTURY PODMIOTOWEJ 1 Przychody ogółem Koszty ogółem Wynik finansowy brutto Wynik finansowy netto Amortyzacja Cash flow Nakłady inwestycyjne Liczba firm ogółem Udz. firm rentownych w liczbie firm ogółem Udz. firm s.prywatnego w liczbie firm ogółem Udz. przychodów s.prywatnego w ogółem Udz. firm zagr. a w liczbie firm ogółem Udz. przychodów firm zagr. a w ogółem Udz. małych b firm w liczbie firm ogółem Udz. przychodów małych b firm w ogółem a sektor prywatny, własność zagraniczna; b firmy o liczbie pracujących 1-49 osób. Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA na podstawie danych źródłowych GUS Departament Strategii i Analiz PKO BP SA 6

7 GÓRNICTWO I WYDOBYWANIE 8. POZOSTAŁE GÓRNICTWO I WYDOBYWANIE PRZYCHODY I KOSZTY A B C D (w E mln F zł) G H I J 1% 8% 6% 4% 2% JEDNOSTKI RENTOWNE I STRUKTURA FIRM WG WŁASNOŚCI 1 przychody z eksportu koszty % publiczne rentowne publicz. prywatne rentowne prywat. W 21 r. sytuacja przedsiębiorstw wydobywających kamień oraz piasek, żwir i glinę stopniowo zaczęła się poprawiać w porównaniu z wyraźnie wyhamowaną dynamiką wzrostu w 29 r. Po słabych wynikach w I poł. 21 r. m.in. na skutek trudnych warunków atmosferycznych dla prac budowlanych (długa zima, powodzie) i opóźnień w uruchamianiu dużych kontraktów drogowych i kolejowych, w II poł. roku szeroki front zaawansowanych robót drogowych i infrastrukturalnych (w tym współfinansowanych ze środków perspektywy finansowej budżetu UE dla lat 27-13) sprzyjał wzrostowi popytu na kruszywa i piasek. W 21 r. wyprodukowano szacunkowo ok. 2 mln t kruszyw naturalnych i ok. 1 mln t z recyklingu. Branżę cechuje duża konkurencja 8 producentów dostarcza ok. 7% kruszywa; 84% przychodów działu generują firmy wydobywające kamień, piasek i glinę, są to głównie przedsiębiorstwa krajowe, z wiodącą rolą firm zatrudniających od 5 do 25 osób. Powrót wzrostowego trendu przychodów (o 18,6%) i kosztów (o 19,5%) przy wzroście amortyzacji przyczynił się do niewielkiego wzrostu środków przeznaczanych na samofinansowanie rozwoju (o 14%). Rentowności sprzedaży, kapitału własnego i aktywów były nieco niższe w porównaniu z 29 r. (ROS=7,%; ROE=9,%; ROA=5,5% wobec odpowiednio 7,8%; 9,7%; 6,2%). Dział cechuje silne zróżnicowanie - połowa firm nie osiągnęła przeciętnej rentowności sprzedaży w dziale (D5 w przypadku ROS=6,2%), co wskazuje na znaczący udział firm o słabszych wynikach. Płynność finansowa kształtowała się na satysfakcjonującym poziomie. Nastąpiło korzystne skrócenie rotacji zapasów, natomiast w dalszym ciągu relatywnie długo trwało inkaso należności, przy dłuższym też o kilka dni okresie regulowania zobowiązań. Poprawiła się aktywność inwestycyjna - nakłady inwestycyjne wzrosły r/r o 29%, a udział nakładów inwestycyjnych w amortyzacji wzrósł do 1,44. Zadłużenie aktywów działu było akceptowalne, również pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym (1,4) przekraczało wymagany poziom 1,; niekorzystna była tendencja niewielkiego obniżenia wskaźnika pokrycia obsługi odsetek. W średniej perspektywie firmy wydobywające kamień, piasek i żwir należą do grupy przedsiębiorstw o przeciętnym ryzyku kredytowania; atutem branży jest duży potencjał rynku, ilustrowany ilością surowca niezbędnego do wybudowania i modernizacji do 215 r. dróg i szlaków kolejowych (szacowaną na ok. 1 mld t mas ziemnych i skalnych), a także do rewitalizacji zabudowy miejskiej (współfinansowanej ze środków UE), dodatkowo usuwanie skutków powodzi z 21 r. wraz z odbudową nasypów i wałów generuje zapotrzebowanie na kruszywa i piasek. Z kolei ryzyka kredytowania wiążą się z nadwyżką obecnych mocy produkcyjnych krajowych producentów (szacowaną na ok mln t rocznie) nad zapotrzebowaniem rynkowym, wrażliwością na wahania koniunktury w budownictwie, jak i zależnością wyników firm od warunków pogodowych z uwagi na odkrywkowe wydobycie surowca. Zespół Analiz Sektorowych 7

8 PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE 1. PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH CASH FLOW, AMORTYZACJA, WYNIK NETTO cash flow amortyzacja wynik finansowy odsetek firm udział w przychodach STRUKTURA FIRM I ICH PRZYCHODÓW W 21 r. WG WIELKOŚCI FIRMY % 2% 4% 6% 8% 1% 1-49 osób osób powyżej 25 osób WSKAŹNIKI I-VI I-XII D1 D5 D9 1 ROS (GPM) Stopa zysku brutto ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego ROA Stopa rentowności aktywów CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trw. kapit. stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia obsługi odsetek x 1 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań Wskaźnik umorzenia rzecz. majątku trwałego Udz. nakładów inwestycyjnych w amortyzacji Udz. eksportu w przychodach ogółem WARTOŚCI BEZWZGLĘDNE i CECHY STRUKTURY PODMIOTOWEJ 1 Przychody ogółem Koszty ogółem Wynik finansowy brutto Wynik finansowy netto Amortyzacja Cash flow Nakłady inwestycyjne Liczba firm ogółem Udz. firm rentownych w liczbie firm ogółem Udz. firm s.prywatnego w liczbie firm ogółem Udz. przychodów s.prywatnego w ogółem Udz. firm zagr. a w liczbie firm ogółem Udz. przychodów firm zagr. a w ogółem Udz. małych b firm w liczbie firm ogółem Udz. przychodów małych b firm w ogółem a sektor prywatny, własność zagraniczna; b firmy o liczbie pracujących 1-49 osób. Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA na podstawie danych źródłowych GUS Departament Strategii i Analiz PKO BP SA 8

9 PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE 1. PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH PRZYCHODY I KOSZTY A B C D (w E mln F zł) G H I J przychody z eksportu koszty 1% 8% 6% 4% 2% % JEDNOSTKI RENTOWNE I STRUKTURA FIRM WG WŁASNOŚCI publiczne rentowne publicz. prywatne rentowne prywat. W 21 r. wyniki ekonomiczno-finansowe producentów żywności i rentowność pozostały na poziomie z 29 r. Najwyższą rentownością charakteryzowała się produkcja cukru, przypraw, makaronów, lodów, pieczywa i wyrobów ciastkarskich, wyrobów czekoladowych oraz margaryny. Ujemna rentowność cechowała producentów gotowych posiłków i dań. Na sytuację branży znaczący wpływ wywiera kształtowanie się cen na rynku rolnym. W 21 r. najsilniejszy wzrost cen, spowodowany destabilizacją rynku światowego, dotyczył zbóż. Dynamicznemu wzrostowi cen pasz towarzyszyły znacznie mniejsze podwyżki cen żywca, w tym zwłaszcza trzody chlewnej i drobiu oraz produktów zwierzęcych. Ceny skupu mleka, po głębokim załamaniu w 28 r., w 21 r. wzrosły o kilkanaście procent. W 21 r. nieznaczny wzrost przychodów ogółem i kosztów działalności (o 1,1% r/r) przyniósł zwiększenie wyniku finansowego ze sprzedaży netto o 1,4% r/r. W rezultacie rentowność sprzedaży netto także nie zmieniła się r/r (ROS=4,3%), natomiast rentowność kapitału własnego nieco obniżyła się (ROE=13,2% wobec 13,6% w 29). Udział sprzedaży eksportowej w przychodach ogółem wyniósł 19%. Płynność finansowa bieżąca była zadowalająca (QR=1,41), natomiast podwyższona była nadal zbyt niska (CR=,94). Cykl rotacji zapasów (35 dni) oraz regulowania bieżących zobowiązań (37 dni) były podobne, jak w poprzednim roku, cykl inkasa należności (44 dni) wydłużył się o 3 dni, W porównaniu do 29 r. poprawiła się sytuacja w zakresie odtworzenia majątku produkcyjnego. Inwestycje w przemyśle spożywczym wzrosły o 9%, nastąpił wzrost udziału nakładów inwestycyjnych w amortyzacji (z 1,29 w 29 r. do 1,34 w 21 r.). Umorzenie rzeczowego majątku trwałego pozostało bez zmian. Przeciętne zadłużenie aktywów utrzymało się na akceptowalnym poziomie. Majątek trwały został w całości sfinansowany kapitałem stałym (1,15), o czym świadczy poziom wskaźnika pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym powyżej 1,. W średniej perspektywie branża kwalifikuje się do obszaru o przeciętnym ryzyku kredytowania. Spodziewana wciąż trudna sytuacja na rynku pracy, relatywnie niskie tempo wzrostu dochodów ludności oraz rosnące koszty utrzymania gospodarstw domowych będą stanowiły barierę dla wyraźnego zwiększenie popytu na żywność oraz wzrostu przychodów producentów żywności. Równocześnie utrzymywanie się wysokich cen zbóż, mleka, stopniowo rosnące ceny żywca wieprzowego i drobiowego będą wpływać na zwiększanie kosztów działalności przetwórców. Wzrost produkcji wieprzowiny utrzyma się w I poł. 211 r., po czym ze względu na nadal wysokie ceny zbóż i pasz przewiduje się obniżenie opłacalności chowu trzody chlewnej i przejście w II poł. 211 r. do spadkowej fazy cyklu świńskiego, co wpłynie na znaczne podrożenie surowca. Wyniki przetwórstwa owoców i warzyw pogorszą się z uwagi na wyższy koszt pozyskania surowca. Przewiduje się utrzymanie dobrej sytuacji branży mleczarskiej z uwagi na wzrost cen światowych produktów mleczarskich stymulowany zwiększonym popytem ze strony Chin i Rosji. Rentowność branży młynarskiej i piekarniczej w najbliższych kwartałach obniży się ze względu na przewidywane wysokie ceny zbóż, szczególnie ziarna wyższej jakości. Zespół Analiz Sektorowych 9

10 PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE 11. PRODUKCJA NAPOJÓW CASH FLOW, AMORTYZACJA, WYNIK NETTO odsetek firm udział w przychodach STRUKTURA FIRM I ICH PRZYCHODÓW W 21 r. WG WIELKOŚCI FIRMY % 2% 4% 6% 8% 1% cash flow amortyzacja wynik finansowy 1-49 osób osób powyżej 25 osób WSKAŹNIKI I-VI I-XII D1 D5 D9 1 ROS (GPM) Stopa zysku brutto ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego ROA Stopa rentowności aktywów CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trw. kapit. stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia obsługi odsetek x 1 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań Wskaźnik umorzenia rzecz. majątku trwałego Udz. nakładów inwestycyjnych w amortyzacji Udz. eksportu w przychodach ogółem WARTOŚCI BEZWZGLĘDNE i CECHY STRUKTURY PODMIOTOWEJ 1 Przychody ogółem Koszty ogółem Wynik finansowy brutto Wynik finansowy netto Amortyzacja Cash flow Nakłady inwestycyjne Liczba firm ogółem Udz. firm rentownych w liczbie firm ogółem Udz. firm s.prywatnego w liczbie firm ogółem Udz. przychodów s.prywatnego w ogółem Udz. firm zagr. a w liczbie firm ogółem Udz. przychodów firm zagr. a w ogółem Udz. małych b firm w liczbie firm ogółem Udz. przychodów małych b firm w ogółem a sektor prywatny, własność zagraniczna; b firmy o liczbie pracujących 1-49 osób. Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA na podstawie danych źródłowych GUS Departament Strategii i Analiz PKO BP SA 1

11 PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE 11. PRODUKCJA NAPOJÓW PRZYCHODY I KOSZTY A B C D (w E mln F zł) G H I J 1% 8% 6% 4% 2% JEDNOSTKI RENTOWNE I STRUKTURA FIRM WG WŁASNOŚCI przychody z eksportu koszty % publiczne rentowne publicz. prywatne rentowne prywat. W 21 r. producenci napojów nadal odczuwali skutki spowolnienia gospodarczego i podwyżki akcyzy w 29 r. Negatywnie na przychody i wynik finansowy wpłynęły także niekorzystne warunki pogodowe. Najwyższą rentownością charakteryzowała się produkcja piwa i napojów bezalkoholowych, nieco niższą branża spirytusowa. Koszty zwiększenia akcyzy na wyroby alkoholowe i piwo zostały częściowo przerzucone na konsumentów, w rezultacie wyższe ceny ograniczyły popyt na te artykuły. Z kolei długa zima nie sprzyjała sprzedaży wody mineralnej i napojów, przynosząc jej zmniejszenie. Przy spadku przychodów o 14% i kosztów o 15% producenci napojów pogorszyli w 21 r. w porównaniu do 29 r. wynik finansowy netto o 5%. Rentowność sprzedaży, kapitału i majątku nieznacznie poprawiła się w stosunku do 29 r. (ROS=6,7% wobec 6,6% w 29 r.; ROE=22,4% wobec 19,4%; ROA=9,1% wobec 8,5%). Płynność finansowa zarówno bieżąca jak i podwyższona kształtowały się poniżej poziomu zadowalającego (CR=1,1 wobec 1,12; QR=,8 wobec,91). Cykl rotacji zapasów (21 dni) oraz inkasa należności (59 dni) kształtowały się na poziomie roku poprzedniego, cykl regulowania zobowiązań wobec dostawców (35 dni) wydłużył się o 4 dni. Sytuacja w zakresie odtworzenia majątku produkcyjnego w 21 r. w porównaniu do 29 r. niewiele się zmieniła. Inwestycje w przemyśle rozlewniczym zmniejszyły się o 5%, nastąpił wzrost udziału nakładów inwestycyjnych w amortyzacji (z,81 do,94 w 21 r.). Umorzenie rzeczowego majątku trwałego (,55) pozostało bez zmian. Przeciętne zadłużenie aktywów (,59), pomimo wzrostu, było na akceptowalnym poziomie. Pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym (,92) nie przekraczało wymaganego poziomu 1,. W średniej perspektywie ryzyko kredytowania producentów napojów bezalkoholowych oraz piwa zmaleje. Oczekiwana jest poprawa wyników producentów wody mineralnej ze względu na większy popyt wraz z powolną poprawą sytuacji dochodowej gospodarstw domowych. Wysokie nakłady na reklamę oraz wzrost świadomości zdrowego stylu życia wśród konsumentów będą pozytywnie wpływać na sprzedaż napojów bezalkoholowych. Lepszym wynikom branży piwnej w latach sprzyjać będzie zwiększony popyt podczas EURO 212 (projekt ustawy o wychowaniu w trzeźwości przewiduje możliwość spożywania piwa na stadionach). Trudny do przewidzenia pozostaje wpływ warunków pogodowych w sezonie letnim (znaczący wzrost popytu na piwo w warunkach upalnego lata). Produkcja wyrobów alkoholowych w średnim okresie należeć będzie do obszaru o podwyższonym ryzyku kredytowania. Negatywnie na wyniki producentów będzie wpływać wzrost sprzedaży alkoholu z szarej strefy, duże nasycenie rynku wódkami oraz konkurencja ze strony piwa. Zespół Analiz Sektorowych 11

12 PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE 12. PRODUKCJA WYROBÓW TYTONIOWYCH CASH FLOW, AMORTYZACJA, WYNIK NETTO odsetek firm udział w przychodach STRUKTURA FIRM I ICH PRZYCHODÓW W 21 r. WG WIELKOŚCI FIRMY % 2% 4% 6% 8% 1% cash flow amortyzacja wynik finansowy 1-49 osób osób powyżej 25 osób WSKAŹNIKI I-VI I-XII D1 D5 D9 1 ROS (GPM) Stopa zysku brutto ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego x 4 ROA Stopa rentowności aktywów CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trw. kapit. stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia obsługi odsetek x 1 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań Wskaźnik umorzenia rzecz. majątku trwałego Udz. nakładów inwestycyjnych w amortyzacji Udz. eksportu w przychodach ogółem WARTOŚCI BEZWZGLĘDNE i CECHY STRUKTURY PODMIOTOWEJ 1 Przychody ogółem Koszty ogółem Wynik finansowy brutto Wynik finansowy netto Amortyzacja Cash flow Nakłady inwestycyjne Liczba firm ogółem Udz. firm rentownych w liczbie firm ogółem Udz. firm s.prywatnego w liczbie firm ogółem Udz. przychodów s.prywatnego w ogółem Udz. firm zagr. a w liczbie firm ogółem Udz. przychodów firm zagr. a w ogółem Udz. małych b firm w liczbie firm ogółem Udz. przychodów małych b firm w ogółem a sektor prywatny, własność zagraniczna; b firmy o liczbie pracujących 1-49 osób. Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA na podstawie danych źródłowych GUS Departament Strategii i Analiz PKO BP SA 12

13 PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE 12. PRODUKCJA WYROBÓW TYTONIOWYCH PRZYCHODY I KOSZTY A B C D (w E mln F zł) G H I J przychody z eksportu koszty 1% 8% 6% 4% 2% % JEDNOSTKI RENTOWNE I STRUKTURA FIRM WG WŁASNOŚCI publiczne rentowne publicz. prywatne rentowne prywat. Wyniki finansowe branży tytoniowej w 21 r. były słabsze niż w poprzednim roku, jest to kurczący się rynek; przy spadku produkcji (w 21 r. legalna sprzedaż papierosów zmalała o 6% r/r, do 58 mld szt.) nadwyżki mocy skłaniają producentów do zamykania zakładów. Niekorzystny dla producentów jest stopniowy wzrost akcyzy, warunkowany harmonizacją z prawem UE, uzasadniany także potrzebą wzrostu wpływów do budżetu państwa; akcyza i VAT stanowią 8% ceny paczki papierosów. Znaczącym zagrożeniem dla branży są też konkurencja szarej strefy (ok. 2% rynku) z przemytu oraz z produkcji dużych, nielegalnych wytwórni, a także kampanie antynikotynowe i rygorystyczna ustawa antynikotynowa (znowelizowana w kwietniu 21 r.). W 21 r. przychody i koszty branży spadły o 2% r/r, przyczyniając się do spadku wyniku finansowego brutto o 18%, a netto o 33% r/r. Produkcja branży jest ukierunkowana głównie na rynek krajowy, przychody ze sprzedaży na eksport stanowiły 8% przychodów ogółem (6% rok wcześniej). Rentowność branży zmalała (ROS=1,7% wobec 1,9%; ROE=7,5% wobec 15,9%; ROA=4,1% wobec 5,9%), wyższy od średniej poziom rentowności dla połowy firm (ROS=2,% dla decyla 5) wskazuje na istotne zróżnicowanie wyników producentów. Płynność finansowa wzrosła, niemniej zarówno w przypadku bieżącej, jak i szybkiej nadal była poniżej poziomu satysfakcjonującego (CR=,88; QR=,43). Wzrosły zapasy, na co wskazuje dłuższy o tydzień cykl rotacji zapasów; inkaso należności i regulacja zobowiązań były podobne, jak rok wcześniej, relatywnie krótkie. Mniejszy udział nakładów inwestycyjnych w amortyzacji (1,49 wobec 2,42) wskazuje na osłabienie procesów odtworzeniowych, widoczne także w spadku nakładów inwestycyjnych (o 46% r/r). Zadłużenie aktywów kształtowało się na poziomie akceptowalnym, jednak wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym nie przekraczał wymaganego poziomu 1,, a wskaźnik pokrycia obsługi odsetek, choć poprawił się, był niższy w zestawieniu ze średnią w przemyśle. W średniej perspektywie branża tytoniowa jest branżą o słabych perspektywach rozwoju - zatem obszarem podwyższonego ryzyka kredytowania - z uwagi na charakter wyrobu, przy jednocześnie coraz większej świadomości zdrowotnej szkodliwości palenia tytoniu. Wg szacunków producentów ceny papierosów po wzroście akcyzy o 8% od 1 stycznia 211 r. wzrosną o ok. 6-9 gr. na paczce. Także nałożony przez KE na producentów wyrobów tytoniowych w UE obowiązek (od r.) produkcji samogasnących papierosów spowoduje wzrost kosztów producentów (rolka specjalnej bibuły z nadrukowanymi paskami jest droższa o 3-4 euro od zwykłej). Do 218 r. ceny papierosów będą systematycznie rosły w ramach dostosowania stawek akcyzy w Polsce do określonych w dyrektywie UE minimów - z obecnych 76 euro do 9 euro w 218 r. za 1 sztuk; prawdopodobne jest dalsze zaostrzenie przepisów regulujących unijny rynek tytoniowy nakaz sprzedaży papierosów tylko w jednolitych opakowaniach oraz zakaz ekspozycji wyrobów tytoniowych. Ewentualne szanse rozwojowe ma segment wyrobów o bardzo niskiej zawartości nikotyny (dla nałogowych palaczy), a także produkcja papierosów z filtrami zmniejszającymi szkodliwość palenia. Zespół Analiz Sektorowych 13

14 PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE 13. PRODUKCJA WYROBÓW TEKSTYLNYCH CASH FLOW, AMORTYZACJA, WYNIK NETTO cash flow amortyzacja wynik finansowy odsetek firm udział w przychodach STRUKTURA FIRM I ICH PRZYCHODÓW W 21 r. WG WIELKOŚCI FIRMY % 2% 4% 6% 8% 1% 1-49 osób osób powyżej 25 osób WSKAŹNIKI I-VI I-XII D1 D5 D9 1 ROS (GPM) Stopa zysku brutto ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego x ROA Stopa rentowności aktywów CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trw. kapit. stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia obsługi odsetek x 1 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań Wskaźnik umorzenia rzecz. majątku trwałego Udz. nakładów inwestycyjnych w amortyzacji Udz. eksportu w przychodach ogółem WARTOŚCI BEZWZGLĘDNE i CECHY STRUKTURY PODMIOTOWEJ 1 Przychody ogółem Koszty ogółem Wynik finansowy brutto Wynik finansowy netto Amortyzacja Cash flow Nakłady inwestycyjne Liczba firm ogółem Udz. firm rentownych w liczbie firm ogółem Udz. firm s.prywatnego w liczbie firm ogółem Udz. przychodów s.prywatnego w ogółem Udz. firm zagr. a w liczbie firm ogółem Udz. przychodów firm zagr. a w ogółem Udz. małych b firm w liczbie firm ogółem Udz. przychodów małych b firm w ogółem a sektor prywatny, własność zagraniczna; b firmy o liczbie pracujących 1-49 osób. Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA na podstawie danych źródłowych GUS Departament Strategii i Analiz PKO BP SA 14

15 PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE 13. PRODUKCJA WYROBÓW TEKSTYLNYCH PRZYCHODY I KOSZTY A B C D (w E mln F zł) G H I J przychody z eksportu koszty 1% 8% 6% 4% 2% % JEDNOSTKI RENTOWNE I STRUKTURA FIRM WG WŁASNOŚCI publiczne rentowne publicz. prywatne rentowne prywat. W 21 r. nastąpiła znaczna poprawa rentowności branży, co mogło wynikać z likwidacji najsłabszych przedsiębiorstw, przynoszących straty (liczba firm spadła o 5% r/r), w rezultacie wzrost przychodów ogółem działu był wyższy niż wzrost kosztów jego działalności. Produkcja ważniejszych wyrobów włókienniczych znacznie się obniżyła w porównaniu z 29 r. (np. przędzy bawełnianej o 41%, tkanin bawełnianych o 2%). Przychody ogółem firm tekstylnych w 21 r. były wyższe o 5% r/r, natomiast koszty ogółem o 3% r/r. Restrukturyzacja kosztów przyczyniła się do prawie trzykrotnego wzrostu zysku netto. Udział przychodów ze sprzedaży eksportowej w przychodach ogółem (41%) w 21 r. zwiększył się w porównaniu z 29 r. o 2 pkt. proc. Rentowność, pomimo znaczącego wzrostu w 21 r. w porównaniu z poprzednim rokiem (ROS=4,%, ROE=9,5%, ROA=4,9% wobec odpowiednio: 1,5%; 4,3% i 2,2% w 29 r.) pozostała na słabszym poziomie niż średnio w przetwórstwie przemysłowym Płynność finansowa bieżąca (1,46) kształtowała się na zadowalającym poziomie, natomiast szybka (,79) była zbyt niska, świadcząc o występowaniu trudności płatniczych. Rotacja zapasów i okres ściągania należności wydłużyły się w stosunku do poprzedniego roku odpowiednio o 4 dni i 3 dni, natomiast okres regulowania zobowiązań (53 dni) nie zmienił się. Nastąpiła lekka poprawa w zakresie odnowienia majątku produkcyjnego. W 21 r. nakłady inwestycyjne wzrosły w porównaniu z 29 r. o 2%. Umorzenie rzeczowego majątku trwałego pozostało bez zmian, natomiast zwiększył się udział nakładów inwestycyjnych w amortyzacji (,97 wobec,88 w 29 r.). Zadłużenie przedsiębiorstw (,49) utrzymało się na akceptowalnym poziomie. Wskaźnik pokrycia majątku trwałego (1,28), osiągnął wymagany minimalny poziom 1,. W krótkiej perspektywie trudno oczekiwać wzrostu przychodów branży włókienniczej z uwagi na wciąż ograniczone wydatki gospodarstw domowych na wyroby włókiennicze i zmniejszony popyt na tekstylia ze strony krajowych producentów ubrań. Negatywny wpływ na wyniki producentów tkanin wywierać także będzie napływ tanich tekstyliów i odzieży z krajów azjatyckich, będący efektem braku ochrony unijnego rynku oraz znacznie wyższych kosztów produkcji w Polsce w porównaniu z krajami azjatyckimi. W dłuższej perspektywie spodziewane jest silne pogorszenie sytuacji ekonomiczno-finansowej branży ze względu na: - likwidację barier ograniczających nadmierny import tanich tekstyliów z krajów azjatyckich; - likwidację zakładów w Polsce i przenoszenie produkcji do Bangladeszu, Indii i Chin; - aprecjację złotego (spowoduje zwiększenie opłacalności importu); - wypieranie polskich wyrobów przez towary azjatyckie z rynków UE; - osłabienie popytu wewnętrznego na tekstylia (firmy odzieżowe będą zlecać szycie azjatyckim producentom). Obecne podwyższone ryzyko kredytowania branży może jeszcze wzrosnąć w dłuższym okresie. Zespół Analiz Sektorowych 15

16 PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE 14. PRODUKCJA ODZIEŻY 5 CASH FLOW, AMORTYZACJA, WYNIK NETTO STRUKTURA FIRM I ICH PRZYCHODÓW W 21 r. WG WIELKOŚCI FIRMY cash flow amortyzacja wynik finansowy odsetek firm udział w przychodach % 2% 4% 6% 8% 1% 1-49 osób osób powyżej 25 osób WSKAŹNIKI I-VI I-XII D1 D5 D9 1 ROS (GPM) Stopa zysku brutto ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego x ROA Stopa rentowności aktywów CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trw. kapit. stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia obsługi odsetek x 8.13 x 1 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań Wskaźnik umorzenia rzecz. majątku trwałego Udz. nakładów inwestycyjnych w amortyzacji Udz. eksportu w przychodach ogółem WARTOŚCI BEZWZGLĘDNE i CECHY STRUKTURY PODMIOTOWEJ 1 Przychody ogółem Koszty ogółem Wynik finansowy brutto Wynik finansowy netto Amortyzacja Cash flow Nakłady inwestycyjne Liczba firm ogółem Udz. firm rentownych w liczbie firm ogółem Udz. firm s.prywatnego w liczbie firm ogółem Udz. przychodów s.prywatnego w ogółem Udz. firm zagr. a w liczbie firm ogółem Udz. przychodów firm zagr. a w ogółem Udz. małych b firm w liczbie firm ogółem Udz. przychodów małych b firm w ogółem a sektor prywatny, własność zagraniczna; b firmy o liczbie pracujących 1-49 osób. Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA na podstawie danych źródłowych GUS Departament Strategii i Analiz PKO BP SA 16

17 PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE 14. PRODUKCJA ODZIEŻY PRZYCHODY I KOSZTY A B C D (w E mln F zł) G H I J 1% 8% 6% 4% 2% JEDNOSTKI RENTOWNE I STRUKTURA FIRM WG WŁASNOŚCI % publiczne prywatne przychody z eksportu koszty rentowne publicz. rentowne prywat. Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów odzieży w 21 r. pod względem rentowności poprawiły się w stosunku do 29 r. Liczba producentów odzieży zmniejszyła się o ok. 2% r/r, co przyczyniło się do skurczenia rynku. Eliminacja najsłabszych podmiotów pozytywnie wpłynęła na rentowność działalności firm odzieżowych. Mniejszy popyt na ubrania krajowych wytwórców przełożył się na obniżenie mocy produkcyjnych. W ujęciu ilościowym, według danych GUS, w 21 r. produkcja odzieży wierzchniej zmniejszyła się o 13% r/r, a bielizny o 26% r/r; produkcja wyrobów pończoszniczych wzrosła o 9%. W 21 r. spadek kosztów działalności (o 12%) większy niż spadek przychodów ogółem (o 11%) spowodował wzrost wyniku finansowego producentów odzieży (zysk brutto zwiększył się o 14%, zysk netto o 19%). Udział sprzedaży eksportowej w przychodach ogółem w 21 r. pozostał na poziomie 29 r. (35%). Wzrost wyniku netto spowodował, że rentowność sprzedaży poprawiła się w porównaniu z 29 r. (ROS=3,9% wobec 2,9%). Rentowność kapitału własnego zwiększyła się z 6,9% do 9,2%. Płynność finansowa bieżąca (CR=1,82) i szybka (QR=1,2) była zadowalające. Cykl rotacji zapasów wydłużył się do 78 dni, co świadczy o pewnych problemach ze zbytem towaru. Cykl inkasa należności (52 dni) skrócił się w ciągu roku o 5 dni, zobowiązania wobec dostawców były regulowane średnio o 3 dni szybciej niż w 29 r. (po 44 dniach). Nakłady inwestycyjne w branży odzieżowej spadły w ciągu roku o 33%. Umorzenie rzeczowego majątku trwałego (,58) było podobne, jak w 29 r. Udział inwestycji odtworzeniowych w amortyzacji niekorzystnie zmniejszył się r/r (z 1,25 do,93). Przeciętne zadłużenie aktywów przedsiębiorstw (,45) tego działu utrzymuje się na akceptowalnym poziomie. Majątek trwały został w całości sfinansowany kapitałem stałym (1,69). W średnim okresie perspektywy branży są słabe. W horyzoncie roku wciąż niska dynamika wzrostu dochodów gospodarstw domowych stanowić będzie barierę dla wzrostu popytu konsumpcyjnego, co znajdzie odzwierciedlenie w racjonalizowaniu wydatków na odzież przez konsumentów (większy popyt na tańszą odzież sprzedawaną w sklepach sieciowych i outletach oraz ograniczenie wydatków na ubrania z wyższej półki cenowej). Nie bez znaczenia dla wyników finansowych producentów będą też utrzymujący się znaczny napływ tanich tekstyliów i odzieży z krajów azjatyckich (efekt braku ochrony unijnego rynku i znacznie wyższych kosztów produkcji w Polsce w porównaniu z krajami azjatyckimi) oraz dalsze wypieranie polskich wyrobów przez towary azjatyckie z rynków UE. Spodziewany jest dalszy wzrost kosztów z uwagi na silny wzrost cen bawełny, w efekcie czego sieci odzieżowe importujące towar będą musiały płacić chińskim wytwórcom nawet o 3% więcej niż przed rokiem. Wzrost stawki podatku VAT na ubranka i buty dziecięce z 8% do 23% (brak zgody Komisji Europejskiej na stosowanie obniżonych stawek), który nastąpi od początku 212 r., w bieżącym roku może przyczynić się do wzrostu popytu na ten asortyment. Zespół Analiz Sektorowych 17

18 PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE 16. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA 2 5 CASH FLOW, AMORTYZACJA, WYNIK NETTO STRUKTURA FIRM I ICH PRZYCHODÓW W 21 r. WG WIELKOŚCI FIRMY cash flow amortyzacja wynik finansowy odsetek firm udział w przychodach % 2% 4% 6% 8% 1% 1-49 osób osób powyżej 25 osób WSKAŹNIKI I-VI I-XII D1 D5 D9 1 ROS (GPM) Stopa zysku brutto ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego ROA Stopa rentowności aktywów CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trw. kapit. stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia obsługi odsetek x 1 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań Wskaźnik umorzenia rzecz. majątku trwałego Udz. nakładów inwestycyjnych w amortyzacji Udz. eksportu w przychodach ogółem WARTOŚCI BEZWZGLĘDNE i CECHY STRUKTURY PODMIOTOWEJ 1 Przychody ogółem Koszty ogółem Wynik finansowy brutto Wynik finansowy netto Amortyzacja Cash flow Nakłady inwestycyjne Liczba firm ogółem Udz. firm rentownych w liczbie firm ogółem Udz. firm s.prywatnego w liczbie firm ogółem Udz. przychodów s.prywatnego w ogółem Udz. firm zagr. a w liczbie firm ogółem Udz. przychodów firm zagr. a w ogółem Udz. małych b firm w liczbie firm ogółem Udz. przychodów małych b firm w ogółem a sektor prywatny, własność zagraniczna; b firmy o liczbie pracujących 1-49 osób. Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA na podstawie danych źródłowych GUS Departament Strategii i Analiz PKO BP SA 18

19 PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE 16. PRODUKCJA WYROBÓW Z DREWNA 25 PRZYCHODY I KOSZTY A B C D (w E mln F zł) G H I J 1% JEDNOSTKI RENTOWNE I STRUKTURA FIRM WG WŁASNOŚCI 2 8% 15 6% 1 5 przychody z eksportu koszty 4% 2% % publiczne rentowne publicz. prywatne rentowne prywat. Wyniki ekonomiczno-finansowe producentów wyrobów tartacznych oraz z drewna były w 21 r. słabe, negatywnie wpływał na nie wzrost cen surowca i transportu, przy powolnej odbudowie popytu ze strony przemysłu meblarskiego, budowlanego i opakowaniowego. Na wyniki działu decydujący wpływ mają producenci wyrobów z drewna 65% ogółu firm generuje 84% jego przychodów, pozostałe przychody tworzą producenci wyrobów tartacznych. W ujęciu ilościowym w 21 r. produkcja ważniejszych wyrobów branży wg GUS wzrosła r/r w przypadku płyt pilśniowych (o 24%), płyt do podłóg z drewna (o 26%), tarcicy (o 14%), sklejki (o 5%), wyrobów dla stolarki otworowej (o 9%); utrzymywała się na zbliżonym poziomie w przypadku płyt wiórowych i płyt na podłogi mozaikowe; obniżyła w przypadku oklein (o 2%). W 21 r. wzrost przychodów nieco mniejszy niż kosztów (odpowiednio o 1% i o 11%) przyczynił się do spadku wyniku finansowego r/r, kształtującego się jednak na poziomie wyższym niż w 28 r. (najsłabszym w latach 26-1). Nastąpił spadek środków na samofinansowanie rozwoju (o 7,5%), niemniej udział inwestycji w amortyzacji lekko wzrósł. Ok. 4% przychodów działu generowały firmy z udziałem kapitału zagranicznego (14% ogółu firm); sprzedaż eksportowa stanowi 37% przychodów ogółem. W 21 r. rentowność branży drzewnej nieco pogorszyła się w stosunku do poprzedniego roku, przy różnych tendencjach w poszczególnych segmentach - o ile rentowność sprzedaży producentów wyrobów z drewna pogorszyła się (ROS=2,1% wobec 3,5% w 29 r.), to producenci wyrobów tartacznych odnotowali poprawę (ROS=2,1% wobec,3%). Płynność finansowa poprawiła się, kształtując się na poziomie akceptowalnym w przypadku płynności bieżącej i nadal poniżej tego poziomu w przypadku szybkiej (QR=,94), duża rozpiętość między tymi wskaźnikami może oznaczać większe zapasy. Korzystny jest trend poprawy wskaźników sprawności działania (rotacja o kilka dni krótsza r/r). Zadłużenie aktywów było akceptowalne, także pokrycie majątku trwałego kapitałem stałym przekraczało minimalny wymagany poziom 1,. Zwraca uwagę niski wskaźnik pokrycia obsługi odsetek (6,1), poniżej średniej w przemyśle (11,87). W 211 r. oczekiwana jest stabilizacja z szansą poprawy wraz z umiarkowanym wzrostem popytu na rynku krajowym i zagranicznym. Branża pozostaje w obszarze przeciętnego ryzyka kredytowania. Na niekorzyść branży działa jej surowcowy charakter, który niesie stałe ryzyko cyklicznych wzrostów cen surowca (materiały to ok. 1/2 kosztów). Niezmiennymi problemami są pozyskanie surowca przy jego ograniczonej podaży na rynku krajowym (Lasy Państwowe w 211 r. przewidują sprzedaż 33,9 mln m sześc. wobec 31,6 mln w 21 r.), mała opłacalność importu, a także stabilność dostaw (w 211 r. LP sprzedają 55% surowca przez internetowe przetargi ograniczone, tj. dla firm z historią zakupową, a 45% na otwartych aukcjach). Szansą dla branży jest m.in. produkcja wyrobów z odpadów (tzw. pelet) jako źródła energii odnawialnej, której udział w wytwarzaniu energii ogółem ma, zgodnie z ustaleniami KE, systematycznie wzrastać. Zespół Analiz Sektorowych 19

20 PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE 17. PRODUKCJA PAPIERU I WYROBÓW Z PAPIERU 3 CASH FLOW, AMORTYZACJA, WYNIK NETTO STRUKTURA FIRM I ICH PRZYCHODÓW W 21 r. WG WIELKOŚCI FIRMY cash flow amortyzacja wynik finansowy odsetek firm udział w przychodach % 2% 4% 6% 8% 1% 1-49 osób osób powyżej 25 osób WSKAŹNIKI I-VI I-XII D1 D5 D9 1 ROS (GPM) Stopa zysku brutto ROS (NPM) Stopa zysku netto ROE Stopa rentowności kapitału własnego ROA Stopa rentowności aktywów CR Wskaźnik płynności bieżącej QR Wskaźnik podwyższonej płynności DR (WZA) Współczynnik długu WP (WPMK) Pokrycie majątku trw. kapit. stałym CFC (WPO) Wskaźnik pokrycia obsługi odsetek x 1 IT (WRZD) Wskaźnik rotacji zapasów CP (WRND) Wskaźnik rotacji należności PL (WRZbD) Wskaźnik rotacji zobowiązań Wskaźnik umorzenia rzecz. majątku trwałego Udz. nakładów inwestycyjnych w amortyzacji Udz. eksportu w przychodach ogółem WARTOŚCI BEZWZGLĘDNE i CECHY STRUKTURY PODMIOTOWEJ 1 Przychody ogółem Koszty ogółem Wynik finansowy brutto Wynik finansowy netto Amortyzacja Cash flow Nakłady inwestycyjne Liczba firm ogółem Udz. firm rentownych w liczbie firm ogółem Udz. firm s.prywatnego w liczbie firm ogółem Udz. przychodów s.prywatnego w ogółem Udz. firm zagr. a w liczbie firm ogółem Udz. przychodów firm zagr. a w ogółem Udz. małych b firm w liczbie firm ogółem Udz. przychodów małych b firm w ogółem a sektor prywatny, własność zagraniczna; b firmy o liczbie pracujących 1-49 osób. Źródło: Baza PONT Info. GOSPODARKA na podstawie danych źródłowych GUS Departament Strategii i Analiz PKO BP SA 2