Program Szkolnej Profilaktyki

Transkrypt

1 Program Szkolnej Profilaktyki Gimnazjum nr 32 z Oddziałami Integracyjnymi im. Adama Asnyka w Zespole Szkół nr 112 w Warszawie stan na 7 marca 2016 r.

2 PROGRAM SZKOLNEJ PROFILAKTYKI Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół oraz Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. działalność edukacyjna szkoły określona jest przez: zestaw programów nauczania, program wychowawczy i profilaktyczny, które tworzą spójną całość. WYCHOWANIE I PROFILAKTYKA W SZKOLE Wychowanie i profilaktyka są ze sobą nierozerwalnie połączone, cele profilaktyki pokrywają się z celami wychowania. Wychowanie jest procesem, w którym wychowanek ma osiągnąć pełnię rozwoju osobowego poprzez: ukształtowanie prawego charakteru, budowanie poczucia odpowiedzialności za własny rozwój i dobro wspólne, uznanie i przestrzeganie norm społecznych, budowanie postawy życzliwości do ludzi, uświadomienie sobie celów życiowych. Wychowanie jest więc stałym procesem doskonalenia się wychowanka. Rolą wychowawcy jest towarzyszenie uczniowi w tym rozwoju i stwarzanie takich warunków, które ten rozwój umożliwiają. Do stałej troski wychowawców należy zabezpieczanie wychowanków przed złem, przed tym, co mogłoby niszczyć proces wychowania. Profilaktyka jest chronieniem młodego człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Głównym celem profilaktyki jest ochrona przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju. Nie zawsze zagrożenia, na które napotyka młody człowiek, wypływają ze świata zewnętrznego. Często sam człowiek dokonuje takich wyborów, które zakłócają jego rozwój. Dlatego prowadzenie dziecka do dojrzałości jest zarówno wychowaniem, jak i profilaktyką. Program szkolnej profilaktyki stanowi ogół działań chroniących młodzież przed zakłóceniami w rozwoju oraz działań interwencyjnych w sytuacji pojawiających się zagrożeń. Obejmuje działania podejmowane w czasie realizacji programów nauczania i programu wychowawczego, a także działania specyficzne dla profilaktyki, np. programy profilaktyczne, zasady interwencji profilaktycznych, zasady współpracy ze specjalistami.

3 DIAGNOZA ZAGROŻEŃ PODMIOT DZIAŁAŃ, ŚRODOWISKO LOKALNE Program szkolnej profilaktyki dla Gimnazjum nr 32 z Oddziałami Integracyjnymi im. Adama Asnyka zgodnie z rozporządzeniem dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb naszego środowiska. W sposób całościowy opisuje wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Oddziaływanie profilaktyczne ma szczególne znaczenie w odniesieniu do młodzieży w okresie dorastania, a więc w okresie, w którym są uczniowie naszej szkoły. Uczniowie gimnazjum przechodzą zasadnicze przemiany związane z okresem dojrzewania. Zmiany te, prowokowane intensywnym rozwojem biologicznym, mają swój wyraz w emocjonalności i duchowości, od dążenia do większej samodzielności, aż po określenie własnej tożsamości. Z tych powodów jest to okres podatny na zakłócenia i podejmowanie zachowań ryzykownych, zwiększających prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych psychologicznych, społecznych i zdrowotnych konsekwencji, a więc zaburzających prawidłowy rozwój. Dlatego też każdy uczeń naszego gimnazjum objęty jest profilaktyką pierwszorzędową, której zadaniem jest wzmacnianie elementów osobowości mających kluczowe znaczenie dla dojrzewania osoby. Profilaktyka pierwszorzędowa polega na promowaniu zdrowego stylu życia i zapobieganiu zagrożeniom, w szczególności na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie w różnych trudnych życiowo sytuacjach. Umożliwia ona także rozpoznanie osób wymagających działań bardziej specjalistycznych, czyli działań profilaktycznych drugorzędowych (skierowanych do grupy podwyższonego ryzyka, polegających na ograniczaniu podejmowania zachowań ryzykownych i zachęcaniu do wycofania się) oraz działań trzeciorzędowych (leczenie osób uzależnionych). W naszych działaniach profilaktycznych chcielibyśmy głównie skupić się na wzmacnianiu czynników chroniących. Do czynników chroniących, nad którymi chcielibyśmy pracować należą: - zainteresowanie nauką szkolną, rozwojem poprzez: motywowanie uczniów do rozwoju, wskazywanie na znaczenie zdobywanej wiedzy, rozszerzanie zainteresowań, poszukiwanie i rozwijanie zdolności, kółka zainteresowań, zajęcia sportowe,

4 - stała opieka sprawowana przez osobę dorosłą poprzez: budowanie dobrych kontaktów z uczniami, reagowanie na sytuacje trudne dla ucznia, życzliwa postawa nauczyciela, dobra komunikacja między nauczycielami a uczniami, pełnienie dyżurów podczas przerw, odpowiednia kontrola i pilnowanie dyscypliny w klasie, stała możliwość konsultacji z pedagogiem m i nauczycielami mi, - silna więź dziecka z rodzicem poprzez: współpraca z rodzicami, motywowanie rodziców do współpracy, motywowanie rodziców do większego zainteresowania się dzieckiem, - skłonność do respektowania norm i wartości społecznych poprzez: wpajanie młodzieży zasad zachowania, konsekwentne wychowanie konsekwentne działania nauczycieli, wypracowanie norm i zasad klasowych, grupowych, regulamin zachowania. Działania podejmowane w ramach szkolnego programu profilaktycznego będziemy opierać na dwóch koncepcjach: edukacyjna której celem jest uczenie ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych np. radzenie sobie ze stresem, nawiązywanie kontaktów z ludźmi, rozwiązywanie konfliktów, opieranie się naciskom otoczenia, alternatyw której celem jest pomoc w zaspokajaniu ważnych potrzeb psychicznych. Polega ona na proponowaniu różnorodnych działań o pozytywnym charakterze i angażowaniu w nie. Ważnym elementem jest możliwość nawiązania bliskiego kontaktu z drugą osobą.

5 CELE I ZADANIA SZKOLNEJ PROFILAKTYKI Zgodnie z definicją profilaktyka to chronienie człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowanie na pojawiające się zagrożenia. Tak więc celem ogólnym profilaktyki w szkole jest ochrona wychowanka przed zagrożeniami rozwoju. Zadaniem szkolnej profilaktyki jest chronienie dzieci i młodzieży przed zagrożeniami przez działania wychowawczo profilaktyczne, a także reagowania w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy (wskazywanie, czasem pomoc w organizacji pierwszego kontaktu ze specjalistą, kontaktu z rodzicami, motywowanie do podjęcia leczenia i terapii). Najistotniejsze czynniki ryzyka związane ze szkołą to: 1) przemoc rówieśnicza, 2) odrzucenie przez rówieśników, 3) słaba więź ze szkolą, 4) niedostateczne kierowanie własnym zachowaniem (brak kontroli), 5) destrukcyjna grupa rówieśnicza, 6) niepowodzenia szkolne, 7) nieakceptowane społecznie wzorce zachowań. Czynniki chroniące to czynniki budujące odporność: 1) poczucie przynależności, 2) pozytywny klimat szkoły, 3) prospołecznie nastawiona grupa rówieśnicza, 4) wymaganie od uczniów odpowiedzialności i udzielana sobie wzajemnej pomocy, 5) okazje do przeżycia sukcesu i rozpoznania własnych osiągnięć, 6) zdecydowany brak akceptacji przez szkołę dla przemocy.

6 Do najważniejszych zadań szkolnej profilaktyki realizowanej w naszym gimnazjum należą: zapobieganie niepowodzeniom m, promowanie zdrowia i zdrowego stylu życia, profilaktyka uzależnień, rozwijanie umiejętności społecznych, rozwijanie poczucia odpowiedzialności, współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę w działaniach profilaktycznych oraz terapeutycznych, m. in. Poradnia Psychologiczno iczna nr 5 w Warszawie oraz Stowarzyszenie Stop Klatka, angażowanie uczniów w działania o pozytywnym charakterze.

7 PLAN REALIZACJI DZIAŁAŃ SZKOLNEJ PROFILAKTYKI I Zapobieganie niepowodzeniom m Cele i zadania Formy realizacji Osoby odpowiedzialne 1. Diagnoza środowiska rodzinnego ucznia oraz relacji pomiędzy uczniami w klasie i w szkole 2. Diagnoza psychologiczna i pedagogiczna Rozmowy z rodzicami, obserwacja zachowań uczniów podczas zajęć lekcyjnych, przerw, wycieczek Przeprowadzanie wywiadów środowiskowych Stała współpraca z sądem i kuratorami w przypadku uczniów objętych nadzorem Współpraca z psychologiem z Poradni Psychologiczno - icznej nr 5 Kierowanie uczniów na badania psychologiczne Analiza dokumentacji psychologicznej uczniów, w tym opinii i orzeczeń Kierowanie uczniów wymagających działań wspierających, korekcyjnych na odpowiedniego rodzaju zajęcia (zajęcia rewalidacyjne, socjoterapeutyczne, terapia pedagogiczna, terapia indywidualna, trening zastępowania agresji) Odbiorca Termin realizacji

8 3. Współpraca z rodzicami Regularne spotkania z rodzicami uczniów podczas zebrań, dni otwartych Rozmowy indywidualne Zebrania dla wszystkich rodziców uczniów na poszczególnych poziomach klas, w tym: - spotkania informacyjne dla rodziców kandydatów do klas pierwszych - zebrania informacyjne dla rodziców uczniów klas II dotyczące egzaminu gimnazjalnego - pedagogizacja rodziców Dyrektor Dyrektor uczniów klas I- III szóstoklasistów uczniów klas II uczniów klas I- III II semestr II semestr

9 II. Organizowanie pomocy uczniom z trudnościami mi Cele i zadania Formy realizacji Osoby odpowiedzialne 1. Dostosowanie wymagań do możliwości i poziomu uczniów 2. Pomoc uczniom w przezwyciężaniu trudności ch Zapoznanie się i respektowanie przez nauczycieli zaleceń Poradni Psychologiczno icznej zawartych w opiniach i orzeczeniach Indywidualizacja wymagań i systemu oceniania wobec uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych Konstruowanie kart wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania uczniów z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego Tworzenie kart pomocy dla uczniów z opiniami PPP Zajęcia dydaktyczno wyrównawcze z poszczególnych przedmiotów Konsultacje indywidualne z nauczycielami poszczególnych przedmiotów Organizowanie pomocy koleżeńskiej integracja i wsparcie wewnątrz klasy zajęcia rewalidacyjne, terapia pedagogiczna zajęcia warsztatowe z zakresu technik efektywnego uczenia się Klub ambitnego gimnazjalisty w porozumieniu z nauczycielami przedmiotów Odbiorca I Termin realizacji I semestr I semestr

10 3. Otoczenie szczególną opieką uczniów z klas integracyjnych oraz uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce 4. Wspieranie nauczycieli w pracy z uczniami ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi 5. Pomoc uczniom w wyborze dalszej drogi kształcenia Systematyczne dodatkowe za jęcia rewalidacyjne dla uczniów z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego Pomoc w odrabianiu lekcji Socjoterapia Pomoc nauczyciela wspomagającego na lekcjach Organizowanie rad szkoleniowych z udziałem zaproszonych specjalistów Indywidualne konsultacje nauczycieli z psychologiem opiekującym się uczniami naszej szkoły Systematyczne konsultacje nauczycieli ch z nauczycielami przedmiotów Zespół ds. Integracji Zajęcia z zakresu preorientacji zawodowej prowadzone przez doradcę zawodowego (ankiety + konsultacje indywidualne) przedmiotowi i Psycholog z Poradni Uczniowie z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego, uczniowie ze specyficznymi trudnościami w nauce ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi Doradca zawodowy III II semestr

11 III Promowanie zdrowia i zdrowego stylu życia Cele i zadania Formy realizacji Osoby odpowiedzialne 1. Znajomość przepisów BHP 2. Kształcenie pojęcia zdrowy styl życia i jego wpływu na jakość życia i zdrowia. Uświadomienie uczniom możliwości wpływania na swoje zdrowie. 3. Propagowanie sportu i aktywności fizycznej 4. Rozwijanie zainteresowań Szkolenie z zakresu BHP Zapoznaniem uczniów z przepisami BHP na godzinach wychowawczych Przeprowadzenie próbnego alarmu przeciwpożarowego ćwiczenie sprawnego opuszczania budynku Edukacja prozdrowotna Realizacja programów prozdrowotnych Szkolny konkurs Ciało człowieka bez tajemnic wdż Uczestnictwo w zajęciach SKS-u, aktywne spędzanie wolnego czasu Reprezentowanie szkoły na zawodach sportowych Współpraca z klubami i organizacjami sportowymi Organizowanie wycieczek turystycznokrajoznawczych Udział w akcji Sprzątanie świata Obchody Dnia Ziemi Nauczyciel techniki Dyrektor Nauczyciel wychowania fizycznego i biologii Pielęgniarka Inni specjaliści wf biologii Odbiorca Uczniowie Klasy II Uczniowie klas Termin realizacji Wrzesień Co najmniej raz w roku II semestr Wrzesień Kwiecień

12 przyrodniczych, troska i dbałość o środowisko, kształtowanie wrażliwości na piękno przyrody geografii Maj 5. Rozpowszechnianie zasad i sposobów udzielania pierwszej pomocy Zapoznanie uczniów z zasadami udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej Pielęgniarka Nauczyciel EDB I

13 IV Kształtowanie umiejętności współżycia w grupie Cele i zadania Formy realizacji Osoby odpowiedzialne 1. Integracja zespołu klasowego Zajęcia integracyjne realizowane w klasach pierwszych Wybór samorządu klasowego Organizowanie wspólnych uroczystości (Wigilia klasowa, Mikołajki, Andrzejki i inne) oraz wycieczek klasowych Konkursy i zawody międzyklasowe Odbiorca Termin realizacji Wrzesień Wrzesień 2. Kształtowanie umiejętności współdziałania w grupie Stosowanie różnorodnych metod pracy podczas lekcji (metody aktywne, grupowe, tworzenie zespołów zadaniowych) Organizowanie imprez klasowych Udział w akcjach pomocy, np. Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, Zakręcona Akcja Zajęcia psychoedukacyjne realizowane na godzinach wychowawczych Zajęcia sportowe, gry zespołowe Zajęcia biblioteczne służące integracji z grupą, kształtujące umiejętność współpracy w grupie Międzyklasowe współzawodnictwo o Puchar Dyrektora Szkoły Samorząd uczniowski wf Nauczyciel bibliotekarz Samorząd

14 3. Kształtowanie umiejętności prawidłowego komunikowania się Zajęcia psychoedukacyjne realizowane na godzinach wychowawczych Ustalenie norm i zasad zachowania obowiązujących na terenie klasy i szkoły Udział w programach profilaktycznych realizowanych przez osoby z zewnątrz Zorganizowanie konkursu Savoire Vivre Opiekunowie samorządu uczniowskiego 4. Kształtowanie postaw aktywnego udziału w życiu szkoły Wybór samorządu szkolnego Współpraca samorządu szkolnego z nauczycielami i dyrekcją Współtworzenie regulaminów obowiązujących w szkole Przygotowanie apeli i uroczystości ch Organizowanie konkursów wewnątrzch i przygotowanie uczniów do zawodów i konkursów międzych Opiekun samorządu Dyrektor Raga iczna Rada Rodziców Samorząd Uczniowski Uczniowie Uczniowie Wrzesień Październik

15 V Profilaktyka uzależnień Cele i zadania Formy realizacji Osoby odpowiedzialne 1. Uświadomienie uczniom, czym jest uzależnienie, przyczyny i skutki nałogów, dostarczenie podstawowej wiedzy na temat istoty, rodzaju, sposobu powstawania uzależnień oraz możliwości leczenia 2. Zapoznanie z przepisami prawnymi dotyczącymi nieletnich i konsekwencjami jego łamania Edukacja prozdrowotna Realizacja programów profilaktycznych na terenie szkoły w postaci zajęć warsztatowych Wyjścia na spektakle teatralne poruszające tematykę uzależnień Współpraca z organizacjami zajmującymi się profilaktyką uzależnień Tematyka uzależnień omawiana na godzinach wychowawczych izacja rodziców podczas zebrań z rodzicami Przygotowanie gazetek profilaktycznych dotyczących wybranych problemów wychowawczo-społecznych Zajęcia profilaktyczne prowadzone przez przedstawicieli Policji lub koordynatora ds. profilaktyki ze Straży Miejskiej Rozmowy wychowawcze prowadzone przez policjantów z sekcji ds. Nieletnich w wyniku interwencji szkoły Współpraca z kuratorami sądowymi Nauczyciel biologii Specjaliści z zewnątrz Nauczyciel bibliotekarz Odbiorca I-II Termin realizacji 3. Przeciwdziałanie Systematyczne wdrażanie zespołu

16 agresji eliminacja najważniejszych czynników ryzyka agresji i przemocy klasowego do przestrzegania zasad zachowania ustalonych podczas zajęć integracyjnych Szczególny nadzór wychowawców nad uczniami agresywnymi konsultacje wychowawców z pedagogiem, psychologiem Realizacja programu z zakresu profilaktyki agresji i przemocy wśród młodzieży Trening zastępowania agresji. ART Ankieta przeprowadzana wśród uczniów na temat przemocy rówieśniczej Realizacja programów wychowawczoprofilaktycznych na terenie szkoły w postaci zajęć warsztatowych, m. in. programu Spójrz inaczej na agresję Systematyczne szkolenie Rady pedagogicznej na temat zjawiska agresji i przemocy wśród uczniów Zajęcia profilaktyczne w ramach Projektu BAZA Akcji Zintegrowanej Animacji Inni specjaliści z zewnątrz Animatorzy projektu BAZA I I 4. Zapobieganie zagrożeniom wynikającym z powszechnego dostępu do Internetu Rozmowy na godzinach wychowawczych Nauczyciel informatyki 5. Wspieranie działań wychowawczych rodziców Udział rodziców w realizowanych na terenie szkoły programach wychowawczoprofilaktycznych uczniów klas I- III

17 Indywidualne rozmowy rodziców z terapeutami zajmującymi się problemami uzależnień Dostarczanie rodzicom ulotek książek zawierających informacje o uzależnieniach bieżący dostęp w bibliotece szkolnej i u pedagoga. Indywidualne konsultacje rodziców z psychologiem w przypadkach uczniów sprawiających problemy wychowawcze Oferta Poradni Psychologiczno- icznej oraz organizacji wspierających szkołę udziału w zajęciach warsztatowych w zakresie doskonalenia umiejętności wychowawczych Nauczyciel bibliotekarz Psycholog z Poradni uczniów klas I- III 6. Monitoring działań wychowawczo - profilaktycznych Obserwacja realizowanych programów wychowawczo-profilaktycznych w poszczególnych klasach Przeprowadzanie badań ankietowych dotyczących wymienionych zajęć i programów Wywiady przeprowadzane z uczniami i rodzicami dotyczące wymienionych problemów