PROGRAM SZKOLNEJ PROFILAKTYKI

Transkrypt

1 PROGRAM SZKOLNEJ PROFILAKTYKI Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół działalność edukacyjna szkoły określona jest przez: zestaw programów nauczania, program wychowawczy i profilaktyczny, które tworzą spójną całość. Program profilaktyki i program wychowawczy jest także zgodny z rządowymi programami Bezpieczna i przyjazna szkoła oraz Bezpieczna +. WYCHOWANIE I PROFILAKTYKA W SZKOLE Wychowanie i profilaktyka są ze sobą nierozerwalnie połączone, cele profilaktyki pokrywają się z celami wychowania. Wychowanie jest procesem, w którym wychowanek ma osiągnąć pełnię rozwoju osobowego poprzez: ukształtowanie prawego charakteru, budowanie poczucia odpowiedzialności za własny rozwój i dobro wspólne, uznanie i przestrzeganie norm społecznych, budowanie postawy życzliwości do ludzi, uświadomienie sobie celów życiowych. Wychowanie jest więc stałym procesem doskonalenia się wychowanka. Rolą jest towarzyszenie uczniowi w tym rozwoju i stwarzanie takich warunków, które ten rozwój umożliwiają. Do stałej troski wychowawców należy zabezpieczanie wychowanków przed złem, przed tym, co mogłoby niszczyć proces wychowania. Profilaktyka jest chronieniem młodego człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Głównym celem profilaktyki jest ochrona przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju. Nie zawsze zagrożenia, na które napotyka młody człowiek, wypływają ze świata zewnętrznego. Często sam człowiek dokonuje takich wyborów, które zakłócają jego rozwój. Dlatego prowadzenie dziecka do dojrzałości jest zarówno wychowaniem, jak i profilaktyką. Program szkolnej profilaktyki stanowi ogół działań chroniących młodzież przed zakłóceniami w rozwoju oraz działań interwencyjnych w sytuacji pojawiających się zagrożeń. Obejmuje działania podejmowane w czasie realizacji programów nauczania i programu wychowawczego, a także działania specyficzne dla profilaktyki, np. programy profilaktyczne, zasady interwencji profilaktycznych, zasady współpracy ze specjalistami.

2 DIAGNOZA ZAGROŻEŃ PODMIOT DZIAŁAŃ, ŚRODOWISKO LOKALNE Program szkolnej profilaktyki dla Gimnazjum nr 32 z Oddziałami Integracyjnymi im. Adama Asnyka zgodnie z rozporządzeniem dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb naszego środowiska. W sposób całościowy opisuje wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Oddziaływanie profilaktyczne ma szczególne znaczenie w odniesieniu do młodzieży w okresie dorastania, a więc w okresie, w którym są uczniowie naszej szkoły. Uczniowie gimnazjum przechodzą zasadnicze przemiany związane z okresem dojrzewania. Zmiany te, prowokowane intensywnym rozwojem biologicznym, mają swój wyraz w emocjonalności i duchowości, od dążenia do większej samodzielności, aż po określenie własnej tożsamości. Z tych powodów jest to okres podatny na zakłócenia i podejmowanie zachowań ryzykownych, zwiększających prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych psychologicznych, społecznych i zdrowotnych konsekwencji, a więc zaburzających prawidłowy rozwój. Dlatego też każdy uczeń naszego gimnazjum objęty jest profilaktyką pierwszorzędową, której zadaniem jest wzmacnianie elementów osobowości mających kluczowe znaczenie dla dojrzewania osoby. Profilaktyka pierwszorzędowa polega na promowaniu zdrowego stylu życia i zapobieganiu zagrożeniom, w szczególności na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie w różnych trudnych życiowo sytuacjach. Umożliwia ona także rozpoznanie osób wymagających działań bardziej specjalistycznych, czyli działań profilaktycznych drugorzędowych (skierowanych do grupy podwyższonego ryzyka, polegających na ograniczaniu podejmowania zachowań ryzykownych i zachęcaniu do wycofania się) oraz działań trzeciorzędowych (leczenie osób uzależnionych). W naszych działaniach profilaktycznych chcielibyśmy głównie skupić się na wzmacnianiu czynników chroniących. Do czynników chroniących, nad którymi chcielibyśmy pracować należą: - zainteresowanie nauką szkolną, rozwojem poprzez: motywowanie uczniów do rozwoju, wskazywanie na znaczenie zdobywanej wiedzy, rozszerzanie zainteresowań, poszukiwanie i rozwijanie zdolności, kółka zainteresowań, zajęcia sportowe, - stała opieka sprawowana przez osobę dorosłą poprzez: budowanie dobrych kontaktów z uczniami, reagowanie na sytuacje trudne dla ucznia,

3 życzliwa postawa nauczyciela, dobra komunikacja między nauczycielami a uczniami, pełnienie dyżurów podczas przerw, odpowiednia kontrola i pilnowanie dyscypliny w klasie, stała możliwość konsultacji z iem m i nauczycielami mi, - silna więź dziecka z rodzicem poprzez: współpraca z rodzicami, motywowanie rodziców do współpracy, motywowanie rodziców do większego zainteresowania się dzieckiem, - skłonność do respektowania norm i wartości społecznych poprzez: wpajanie młodzieży zasad zachowania, konsekwentne wychowanie konsekwentne działania nauczycieli, wypracowanie norm i zasad klasowych, grupowych, regulamin zachowania. Działania podejmowane w ramach szkolnego programu profilaktycznego będziemy opierać na dwóch koncepcjach: edukacyjna której celem jest uczenie ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych np. radzenie sobie ze stresem, nawiązywanie kontaktów z ludźmi, rozwiązywanie konfliktów, opieranie się naciskom otoczenia, alternatyw której celem jest pomoc w zaspokajaniu ważnych potrzeb psychicznych. Polega ona na proponowaniu różnorodnych działań o pozytywnym charakterze i angażowaniu w nie. Ważnym elementem jest możliwość nawiązania bliskiego kontaktu z drugą osobą.

4 CELE I ZADANIA SZKOLNEJ PROFILAKTYKI Zgodnie z definicją profilaktyka to chronienie człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowanie na pojawiające się zagrożenia. Tak więc celem ogólnym profilaktyki w szkole jest ochrona wychowanka przed zagrożeniami rozwoju. Zadaniem szkolnej profilaktyki jest chronienie dzieci i młodzieży przed zagrożeniami przez działania wychowawczo profilaktyczne, a także reagowania w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy (wskazywanie, czasem pomoc w organizacji pierwszego kontaktu ze specjalistą, kontaktu z rodzicami, motywowanie do podjęcia leczenia i terapii). Do najważniejszych zadań szkolnej profilaktyki realizowanej w naszym gimnazjum należą: zapobieganie niepowodzeniom m, promowanie zdrowia i zdrowego stylu życia, profilaktyka agresji i przemocy, w tym cyberprzemocy, przeciwdziałanie używaniu substancji psychoaktywnych przez uczniów i wychowanków oraz profilaktyka uzależnień od gier komputerowych i hazardu, rozwijanie umiejętności społecznych, rozwijanie poczucia odpowiedzialności, współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę w działaniach profilaktycznych oraz terapeutycznych, m. in. Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna nr 5 w Warszawie oraz Stowarzyszenie Stop Klatka, promowanie zdrowego stylu życia wśród dzieci i młodzieży, angażowanie uczniów w działania o pozytywnym charakterze.

5 PLAN REALIZACJI DZIAŁAŃ SZKOLNEJ PROFILAKTYKI I Zapobieganie niepowodzeniom m Cele i zadania Formy realizacji Osoby odpowiedzialne 1. Diagnoza środowiska rodzinnego ucznia oraz relacji pomiędzy uczniami w klasie i w szkole. 2. Diagnoza psychologiczna i iczna. rozmowy z rodzicami, obserwacja zachowań uczniów podczas zajęć lekcyjnych, przerw, wycieczek, przeprowadzanie wywiadów środowiskowych, stała współpraca z sądem i kuratorami w przypadku uczniów objętych nadzorem, współpraca z psychologiem z Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej nr 5, kierowanie uczniów na badania psychologiczne, analiza dokumentacji psychologicznej uczniów, w tym opinii i orzeczeń, kierowanie uczniów wymagających działań wspierających, korekcyjnych na odpowiedniego rodzaju zajęcia (zajęcia rewalidacyjne, socjoterapeutyczne, terapia iczna, terapia indywidualna, trening zastępowania agresji), Odbiorca Termin realizacji 3. Współpraca z rodzicami. regularne spotkania z rodzicami uczniów podczas zebrań, dni otwartych, rozmowy indywidualne, rodzice uczniów klas I-

6 zebrania dla wszystkich rodziców uczniów na poszczególnych poziomach klas, w tym: - spotkania informacyjne dla rodziców kandydatów do klas pierwszych, - zebrania informacyjne dla rodziców uczniów klas II dotyczące egzaminu gimnazjalnego, - izacja rodziców, dyrektor dyrektor rodzice szóstoklasistów rodzice uczniów klas II rodzice uczniów klas I- II semestr II semestr

7 II. Organizowanie pomocy uczniom z trudnościami mi Cele i zadania Formy realizacji Osoby odpowiedzialne 1. Dostosowanie wymagań do możliwości i poziomu uczniów. 2. Pomoc uczniom w przezwyciężaniu trudności ch. 3. Otoczenie szczególną opieką uczniów z klas integracyjnych oraz zapoznanie się i respektowanie przez nauczycieli zaleceń Poradni Psychologiczno Pedagogicznej zawartych w opiniach i orzeczeniach, indywidualizacja wymagań i systemu oceniania wobec uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, konstruowanie kart wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania uczniów z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego, tworzenie kart pomocy dla uczniów z opiniami PPP, zajęcia dydaktyczno wyrównawcze z poszczególnych przedmiotów, konsultacje indywidualne z nauczycielami poszczególnych przedmiotów, organizowanie pomocy koleżeńskiej integracja i wsparcie wewnątrz klasy, zajęcia rewalidacyjne, terapia iczna. zajęcia warsztatowe z zakresu technik efektywnego uczenia się, klub ambitnego gimnazjalisty, systematyczne dodatkowe za jęcia rewalidacyjne dla uczniów z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego, w porozumieniu z nauczycielami przedmiotów przedmiotowi i Odbiorca uczniowie klas I I- uczniowie z orzeczeniami o potrzebie Termin realizacji I semestr I semestr

8 uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce. pomoc w odrabianiu lekcji, socjoterapia, pomoc nauczyciela wspomagającego na lekcjach, psycholog z poradni kształcenia specjalnego, uczniowie ze specyficznymi trudnościami w nauce 4. Wspieranie nauczycieli w pracy z uczniami ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi. organizowanie rad szkoleniowych z udziałem zaproszonych specjalistów, indywidualne konsultacje nauczycieli z psychologiem opiekującym się uczniami naszej szkoły, systematyczne konsultacje nauczycieli ch z nauczycielami przedmiotów zespół ds. integracji, ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi 5. Pomoc uczniom w wyborze dalszej drogi kształcenia. zajęcia z zakresu preorientacji zawodowej prowadzone przez doradcę zawodowego (ankiety + konsultacje indywidualne), doradca zawodowy uczniowie klas II semestr

9 Promowanie zdrowia i zdrowego stylu życia Cele i zadania Formy realizacji Osoby odpowiedzialne 1. Znajomość przepisów BHP. 2. Kształcenie pojęcia zdrowy styl życia i jego wpływu na jakość życia i zdrowia. Uświadomienie uczniom możliwości wpływania na swoje zdrowie. 3. Propagowanie sportu i aktywności fizycznej. 4. Rozwijanie zainteresowań przyrodniczych, troska i dbałość o środowisko, kształtowanie wrażliwości szkolenie z zakresu BHP, zapoznaniem uczniów z przepisami BHP na godzinach wychowawczych, przeprowadzenie próbnego alarmu przeciwpożarowego ćwiczenie sprawnego opuszczania budynku, edukacja prozdrowotna, realizacja programów prozdrowotnych, konkurs Ciało człowieka bez tajemnic, wdż. uczestnictwo w zajęciach SKS-u, aktywne spędzanie wolnego czasu, reprezentowanie szkoły na zawodach sportowych, współpraca z klubami i organizacjami sportowymi, organizowanie wycieczek turystycznokrajoznawczych, Obchody Dnia Ziemi. Akcja zbierania korków Nakręć się, nauczyciel techniki dyrektor nauczyciel wychowania fizycznego i biologii pielęgniarka inni specjaliści wf biologii geografii Odbiorca uczniowie klasy II Termin realizacji wrzesień co najmniej raz w roku II semestr wrzesień kwiecień maj

10 na piękno przyrody. 5. Rozpowszechnianie zasad i sposobów udzielania pierwszej pomocy. zapoznanie uczniów z zasadami udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej, pielęgniarka nauczyciel EDB uczniowie klas I 6. Rozpowszechnianie wiedzy o zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia. w miarę możliwości nawiązanie współpracy z Państwową Strażą Pożarną, realizacja praktycznych zajęć edukacyjnych z zakresu bezpieczeństwa, wszyscy uczniowie

11 IV Kształtowanie umiejętności współżycia w grupie Cele i zadania Formy realizacji Osoby odpowiedzialne 1. Integracja zespołu klasowego. zajęcia integracyjne realizowane w klasach pierwszych, wybór samorządu klasowego, organizowanie wspólnych uroczystości (Wigilia klasowa, Mikołajki, Andrzejki i inne) oraz wycieczek klasowych, konkursy i zawody międzyklasowe, Odbiorca Termin realizacji wrzesień wrzesień 2. Kształtowanie umiejętności współdziałania w grupie. stosowanie różnorodnych metod pracy podczas lekcji (metody aktywne, grupowe, tworzenie zespołów zadaniowych), organizowanie imprez klasowych, udział w akcjach pomocy, np. Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, Zakręcona Akcja, zajęcia psychoedukacyjne realizowane na godzinach wychowawczych, zajęcia sportowe, gry zespołowe, zajęcia biblioteczne służące integracji z grupą, kształtujące umiejętność współpracy w grupie, międzyklasowe współzawodnictwo o Puchar Dyrektora Szkoły, samorząd uczniowski wf nauczyciel bibliotekarz samorząd uczniowski 3. Kształtowanie umiejętności prawidłowego zajęcia psychoedukacyjne realizowane na godzinach wychowawczych, ustalenie norm i zasad zachowania

12 komunikowania się. obowiązujących na terenie klasy i szkoły, udział w programach profilaktycznych realizowanych przez osoby z zewnątrz, zorganizowanie konkursu Savoire vivre, opiekun samorządu uczniowskiego 4. Kształtowanie postaw aktywnego udziału w życiu szkoły. wybór samorządu uczniowskiego, współpraca samorządu uczniowskiego z nauczycielami i dyrekcją, współtworzenie regulaminów obowiązujących w szkole, przygotowanie apeli i uroczystości ch, organizowanie konkursów wewnątrzch i przygotowanie uczniów do zawodów i konkursów międzych, opiekun samorządu dyrektor raga iczna rada rodziców samorząd uczniowski uczniowie uczniowie rodzice wrzesień październik

13 V Profilaktyka uzależnień Cele i zadania Formy realizacji Osoby odpowiedzialne 1. Uświadomienie uczniom, czym jest uzależnienie, przyczyny i skutki nałogów, dostarczenie podstawowej wiedzy na temat istoty, rodzaju, sposobu powstawania uzależnień oraz możliwości leczenia. 2. Zapoznanie z przepisami prawnymi dotyczącymi nieletnich i konsekwencjami jego łamania. 3. Przeciwdziałanie agresji eliminacja najważniejszych czynników ryzyka agresji i edukacja prozdrowotna, realizacja programów profilaktycznych na terenie szkoły w postaci zajęć warsztatowych, wyjścia na spektakle teatralne poruszające tematykę uzależnień, współpraca z organizacjami zajmującymi się profilaktyką uzależnień, tematyka uzależnień omawiana na godzinach wychowawczych, izacja rodziców podczas zebrań z rodzicami, przygotowanie gazetek profilaktycznych dotyczących wybranych problemów wychowawczospołecznych, zajęcia profilaktyczne prowadzone przez przedstawicieli Policji lub koordynatora ds. profilaktyki ze Straży Miejskiej, rozmowy wychowawcze prowadzone przez policjantów z sekcji ds. nieletnich w wyniku interwencji szkoły, współpraca z kuratorami sądowymi, systematyczne wdrażanie zespołu klasowego do przestrzegania zasad zachowania ustalonych podczas zajęć integracyjnych, szczególny nadzór wychowawców nad nauczyciel biologii specjaliści z zewnątrz nauczyciel bibliotekarz Odbiorca rodzice rodzice II Termin realizacji

14 przemocy. uczniami agresywnymi konsultacje wychowawców z iem, psychologiem, realizacja programu z zakresu profilaktyki agresji i przemocy wśród młodzieży Trening zastępowania agresji. ART, ankieta przeprowadzana wśród uczniów na temat przemocy rówieśniczej, realizacja programów wychowawczoprofilaktycznych na terenie szkoły w postaci zajęć warsztatowych, m. in. programu Spójrz inaczej na agresję, systematyczne szkolenie Rady icznej na temat zjawiska agresji i przemocy wśród uczniów, inni specjaliści z zewnątrz uczniowie klas I uczniowie klas I 4. Zapobieganie zagrożeniom wynikającym z powszechnego dostępu do Internetucyberprzemoc. 5. Wspieranie działań wychowawczych rodziców. rozmowy na godzinach wychowawczych, nauczyciel informatyki udział rodziców w realizowanych na terenie szkoły programach wychowawczoprofilaktycznych, indywidualne rozmowy rodziców z terapeutami zajmującymi się problemami uzależnień, dostarczanie rodzicom ulotek książek zawierających informacje o uzależnieniach, indywidualne konsultacje rodziców z psychologiem w przypadkach uczniów sprawiających problemy wychowawcze, oferta Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nauczyciel bibliotekarz psycholog z poradni rodzice uczniów klas I- rodzice uczniów klas I-

15 oraz organizacji wspierających szkołę udziału w zajęciach warsztatowych w zakresie doskonalenia umiejętności wychowawczych, poprawa kompetencji rodziców w zakresie bezpiecznego korzystania z cyberprzestrzeni oraz reagowania na zagrożenia, nauczyciel informatyki 6. Monitoring działań wychowawczo profilaktycznych. obserwacja realizowanych programów wychowawczo-profilaktycznych w poszczególnych klasach, przeprowadzanie badań ankietowych dotyczących wymienionych zajęć i programów, wywiady przeprowadzane z uczniami i rodzicami dotyczące wymienionych problemów, rodzice