ZATRUDNIENIE WSPOMAGANE GŁUCHYCH MARZENIA A RZECZYWISTOŚĆ. Warszawa, 28 września 2010r.

Transkrypt

1 ZATRUDNIENIE WSPOMAGANE GŁUCHYCH MARZENIA A RZECZYWISTOŚĆ Warszawa, 28 września 2010r.

2 O czym będzie mowa? Jak rozumiem zatrudnienie wspomagane? Główne problemy osób głuchych (związane z zatrudnianiem) Przeszkody po stronie pracodawców Rzeczywistość przykłady Rekomendacje

3 ZATRUDNIENIE WSPOMAGANE CZYLI CO?

4 Definicyjne abc Zatrudnienie wspomagane czyli proces wprowadzenia i utrzymania osoby głuchej na otwartym rynku pracy.

5 Klient to osoba zmotywowana tzn. odczuwająca potrzebę pracy doświadczająca faktycznych trudności w poruszaniu się po rynku pracy (np. brak umiejętności komunikacji w języku polskim)

6 Doradca/trener/ to osoba posiadająca wiedzę w zakresie określonego typu niepełnosprawności posiadająca wiedzę i umiejętności z zakresu poradnictwa zawodowego posiadająca umiejętności związane ze sprzedażą posiadająca rozległą sieć kontaktów na lokalnym rynku pracy

7 DLACZEGO GŁUCHEJ OSOBIE JEST TRUDNO ZNALEŹĆ PRACĘ?

8 PARADOKS nr 1 Bardzo wielu, a może większość ludzi, aby coś znaleźć, musi najpierw wiedzieć, że to istnieje. Georg Christoph Lichtenberg (niemiecki prof. matematyki i nauk przyrodniczych z epoki oświecenia)

9 Problemy związane z głuchotą vol.1 Nieznajomość języka polskiego Co to jest obfity? Co to jest spóźniony? Co to jest naród?

10 Problemy związane z głuchotą vol.2 Niedostateczny poziom wykształcenia Wykształcenie w zawodach, na które nie ma popytu na rynku pracy

11 Problemy związane z głuchotą vol.3 Przywiązanie do wsparcia/zwyczaj korzystania z systemu pomocy społecznej/zus

12 Problemy związane z głuchotą vol.4 Niski poziom kapitału społecznego

13 Pragnienia pracodawcy Niezawodność/rzetelność Niski wskaźnik absencji w pracy Niski wskaźnik rotacji kadr Pracowitość Niezależność Szybkość Dokładność Wiedza zawodowa Wygląd Relacje społeczne

14 Przepaść

15 KIEDY PRACODAWCA MÓWI NIE

16 Bariery zatrudniania osób niepełnosprawnych - 1 niska świadomość funkcjonowania ON na otwartym rynku pracy wynikająca z ograniczonej wiedzy na temat określonej niepełnosprawności (np. głuchoty) i niewidoczności ON w społeczeństwie i w związku z tym stereotypowe wyobrażenia na temat ON (np. postrzeganie wszystkich ON jako leniwych lub o niskich kwalifikacjach) Objaw: Nie, nie, my nie jesteśmy zakładem pracy chronionej u nas nie ma miejsc pracy dla TAKICH osób

17 Bariery zatrudniania osób niepełnosprawnych - 2 trudności w komunikacji: np. nieznajomość języka migowego oraz podstawowych zasad komunikacji z ON skutkuje praktykami dyskryminacyjnymi wobec ON (m.in. nieuwzględnianie kandydatury ON w procesie rekrutacyjnym, odmowa umówienia na rozmowę kwalifikacyjną z chwilą powzięcia informacji o głuchocie) a także rezygnacją z pracy przez ON z uwagi na wysoki poziom stresu (w subiektywnym odczuciu ON) Objaw: No dobrze a jak ja się z nim/nią dogadam?

18 Bariery zatrudniania osób niepełnosprawnych - 3 niechęć do zatrudniania ON z obawy przed kłopotami i koniecznością podejmowania dodatkowych wysiłków w związku z zatrudnianiem ON. Przyjęcie ich do pracy wiąże się z ogromnym wysiłkiem organizacyjnym i mentalnym, jaki ponieść muszą pracodawcy, ale i współpracownicy zatrudnianych osób niepełnosprawnych. Jest to proces, który od podjęcia decyzji o zatrudnieniu pracownika ze schorzeniem szczególnym, poprzez przygotowywanie mentalne pracowników, opracowanie nowego sposobu zarządzania i komunikowania się pracowników, a skończywszy na nieustannym doskonaleniu organizacji i komunikacji, która odbywa się drogą kosztownych prób i błędów. (Paweł Czapliński, Raport POPON o stanie zatrudnienia osób niepełnosprawnych w Polsce, Warszawa 2010, str. 10) Objaw: Pracownicy nie zaakceptują TAKIEJ osoby

19 Bariery zatrudniania osób niepełnosprawnych - 4 niska znajomość regulacji prawnych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywania stanowiska pracy do potrzeb ON i wynikający stąd lęk o bezpieczeństwo ON a także brak wsparcia konsultacyjno merytorycznej w zakresie sposobu dostosowywania stanowiska pracy Objaw: Ale to są przepisy BHP, które nie pozwalają mi zatrudniać TAKICH osób, Nie mamy dostosowanych miejsc pracy i nie stać nas na taki wydatek

20 Bariery zatrudniania osób niepełnosprawnych - 5 chęć posiadania zdrowego niepełnosprawnego: konieczność utrzymania się na rynku (względy ekonomiczne) powodują, że pracodawcy preferują zatrudnianie osób jedynie formalnie niepełnosprawnych, które mogą być samodzielnymi szeroko wyspecjalizowanymi pracownikami Objaw: Ok. A czy ten głuchy słyszy?

21 Bariery zatrudniania osób niepełnosprawnych - 6 nieświadomość potencjalnych korzyści wypływających z zatrudniania ON Objaw: A co ja z tego będę miał?

22 Bariery zatrudniania osób niepełnosprawnych - 7 polskie regulacje prawne w zakresie dopuszczania pracowników do danego stanowiska pracy uzależniają wydanie pozwolenia przez lekarza medycyny pracy od sposobu w jaki pracodawca opisze stanowisko pracy co powoduje całkowite uzależnienie zatrudniania ON od pozytywnego nastawienia pracodawcy Objaw: Chciałem, ale lekarz się nie zgodził

23 JAK WYGLĄDA ZATRUDNIANIE OSÓB GŁUCHYCH?

24 Rzeczywistość obraz 1 To niech mu Pani załatwi rentę (pracownica publicznych służb zatrudnienia)

25 Rzeczywistość obraz 2 Czy ja mogę zerwać tą umowę, którą podpisałam w urzędzie pracy? (niedosłysząca dziewczyna z wykształceniem podstawowym)

26 Rzeczywistość obraz 3 Mówisz do mnie jak psycholog a ja chce konkretnie jest praca czy nie? (głuchy mężczyzna, lat 56, wykształcenie zasadnicze zawodowe)

27 REKOMENDACJE DLA SYSTEMU ZATRUDNIENIA WSPOMAGANEGO PERSPEKTYWA OSÓB GŁYCHYCH

28 Rekomendacja nr 1 Ciągłość wsparcia

29 Rekomendacja nr 2 Większy dostęp do tłumaczy języka migowego

30 Rekomendacja nr 3 Lepsze możliwości kształcenia ustawicznego

31 Rekomendacja nr 4 Edukacja w zakresie tego czym jest głuchota (już od szkoły podstawowej)

32 Rekomendacja 5 Szkolenie specjalistów/praktyków w zakresie zatrudnienia wspomaganego 1. Poznaj lokalny rynek pracy 2. Sieciuj się 3. Wyjdź z biura 4. Zdobywaj wiedzę 5. Bądź entuzjastyczna/y 6. Nie lekceważ obaw pracodawcy 7. Bądź realistką/ą

33 Dziękuję za uwagę Magdalena Dunaj Polski Związek Głuchych Oddział Łódzki Ul. Nawrot 94/96, Łódź tel magdalena.dunaj@pzg.lodz.pl

34 1 ZATRUDNIENIE WSPOMAGANE GŁUCHYCH MARZENIA A RZECZYWISTOŚĆ Warszawa, 28 września 2010r.

35 O czym będzie mowa? 2 Jak rozumiem zatrudnienie wspomagane? Główne problemy osób głuchych (związane z zatrudnianiem) Przeszkody po stronie pracodawców Rzeczywistość przykłady Rekomendacje

36 3 ZATRUDNIENIE WSPOMAGANE CZYLI CO?

37 Definicyjne abc 4 Zatrudnienie wspomagane czyli proces wprowadzenia i utrzymania osoby głuchej na otwartym rynku pracy.

38 Klient to osoba 5 zmotywowana tzn. odczuwająca potrzebę pracy doświadczająca faktycznych trudności w poruszaniu się po rynku pracy (np. brak umiejętności komunikacji w języku polskim)

39 Doradca/trener/ to osoba 6 posiadająca wiedzę w zakresie określonego typu niepełnosprawności posiadająca wiedzę i umiejętności z zakresu poradnictwa zawodowego posiadająca umiejętności związane ze sprzedażą posiadająca rozległą sieć kontaktów na lokalnym rynku pracy

40 7 DLACZEGO GŁUCHEJ OSOBIE JEST TRUDNO ZNALEŹĆ PRACĘ?

41 PARADOKS nr 1 8 Bardzo wielu, a może większość ludzi, aby coś znaleźć, musi najpierw wiedzieć, że to istnieje. Georg Christoph Lichtenberg (niemiecki prof. matematyki i nauk przyrodniczych z epoki oświecenia)

42 Problemy związane z głuchotą vol.1 9 Nieznajomość języka polskiego Co to jest obfity? Co to jest spóźniony? Co to jest naród?

43 Problemy związane z głuchotą vol.2 10 Niedostateczny poziom wykształcenia Wykształcenie w zawodach, na które nie ma popytu na rynku pracy

44 Problemy związane z głuchotą vol.3 11 Przywiązanie do wsparcia/zwyczaj korzystania z systemu pomocy społecznej/zus

45 Problemy związane z głuchotą vol.4 12 Niski poziom kapitału społecznego

46 13 Pragnienia pracodawcy Niezawodność/rzetelność Niski wskaźnik absencji w pracy Niski wskaźnik rotacji kadr Pracowitość Niezależność Szybkość Dokładność Wiedza zawodowa Wygląd Relacje społeczne

47 14 Przepaść

48 15 KIEDY PRACODAWCA MÓWI NIE

49 16 Bariery zatrudniania osób niepełnosprawnych - 1 niska świadomość funkcjonowania ON na otwartym rynku pracy wynikająca z ograniczonej wiedzy na temat określonej niepełnosprawności (np. głuchoty) i niewidoczności ON w społeczeństwie i w związku z tym stereotypowe wyobrażenia na temat ON (np. postrzeganie wszystkich ON jako leniwych lub o niskich kwalifikacjach) Objaw: Nie, nie, my nie jesteśmy zakładem pracy chronionej u nas nie ma miejsc pracy dla TAKICH osób

50 17 Bariery zatrudniania osób niepełnosprawnych - 2 trudności w komunikacji: np. nieznajomość języka migowego oraz podstawowych zasad komunikacji z ON skutkuje praktykami dyskryminacyjnymi wobec ON (m.in. nieuwzględnianie kandydatury ON w procesie rekrutacyjnym, odmowa umówienia na rozmowę kwalifikacyjną z chwilą powzięcia informacji o głuchocie) a także rezygnacją z pracy przez ON z uwagi na wysoki poziom stresu (w subiektywnym odczuciu ON) Objaw: No dobrze a jak ja się z nim/nią dogadam?

51 18 Bariery zatrudniania osób niepełnosprawnych - 3 niechęć do zatrudniania ON z obawy przed kłopotami i koniecznością podejmowania dodatkowych wysiłków w związku z zatrudnianiem ON. Przyjęcie ich do pracy wiąże się z ogromnym wysiłkiem organizacyjnym i mentalnym, jaki ponieść muszą pracodawcy, ale i współpracownicy zatrudnianych osób niepełnosprawnych. Jest to proces, który od podjęcia decyzji o zatrudnieniu pracownika ze schorzeniem szczególnym, poprzez przygotowywanie mentalne pracowników, opracowanie nowego sposobu zarządzania i komunikowania się pracowników, a skończywszy na nieustannym doskonaleniu organizacji i komunikacji, która odbywa się drogą kosztownych prób i błędów. (Paweł Czapliński, Raport POPON o stanie zatrudnienia osób niepełnosprawnych w Polsce, Warszawa 2010, str. 10) Objaw: Pracownicy nie zaakceptują TAKIEJ osoby

52 19 Bariery zatrudniania osób niepełnosprawnych - 4 niska znajomość regulacji prawnych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywania stanowiska pracy do potrzeb ON i wynikający stąd lęk o bezpieczeństwo ON a także brak wsparcia konsultacyjno merytorycznej w zakresie sposobu dostosowywania stanowiska pracy Objaw: Ale to są przepisy BHP, które nie pozwalają mi zatrudniać TAKICH osób, Nie mamy dostosowanych miejsc pracy i nie stać nas na taki wydatek

53 20 Bariery zatrudniania osób niepełnosprawnych - 5 chęć posiadania zdrowego niepełnosprawnego: konieczność utrzymania się na rynku (względy ekonomiczne) powodują, że pracodawcy preferują zatrudnianie osób jedynie formalnie niepełnosprawnych, które mogą być samodzielnymi szeroko wyspecjalizowanymi pracownikami Objaw: Ok. A czy ten głuchy słyszy?

54 21 Bariery zatrudniania osób niepełnosprawnych - 6 nieświadomość potencjalnych korzyści wypływających z zatrudniania ON Objaw: A co ja z tego będę miał?

55 22 Bariery zatrudniania osób niepełnosprawnych - 7 polskie regulacje prawne w zakresie dopuszczania pracowników do danego stanowiska pracy uzależniają wydanie pozwolenia przez lekarza medycyny pracy od sposobu w jaki pracodawca opisze stanowisko pracy co powoduje całkowite uzależnienie zatrudniania ON od pozytywnego nastawienia pracodawcy Objaw: Chciałem, ale lekarz się nie zgodził

56 23 JAK WYGLĄDA ZATRUDNIANIE OSÓB GŁUCHYCH?

57 Rzeczywistość obraz 1 24 To niech mu Pani załatwi rentę (pracownica publicznych służb zatrudnienia)

58 25 Rzeczywistość obraz 2 Czy ja mogę zerwać tą umowę, którą podpisałam w urzędzie pracy? (niedosłysząca dziewczyna z wykształceniem podstawowym)

59 26 Rzeczywistość obraz 3 Mówisz do mnie jak psycholog a ja chce konkretnie jest praca czy nie? (głuchy mężczyzna, lat 56, wykształcenie zasadnicze zawodowe)

60 27 REKOMENDACJE DLA SYSTEMU ZATRUDNIENIA WSPOMAGANEGO PERSPEKTYWA OSÓB GŁYCHYCH

61 Rekomendacja nr 1 28 Ciągłość wsparcia

62 Rekomendacja nr 2 29 Większy dostęp do tłumaczy języka migowego

63 Rekomendacja nr 3 30 Lepsze możliwości kształcenia ustawicznego

64 Rekomendacja nr 4 31 Edukacja w zakresie tego czym jest głuchota (już od szkoły podstawowej)

65 Rekomendacja 5 32 Szkolenie specjalistów/praktyków w zakresie zatrudnienia wspomaganego 1. Poznaj lokalny rynek pracy 2. Sieciuj się 3. Wyjdź z biura 4. Zdobywaj wiedzę 5. Bądź entuzjastyczna/y 6. Nie lekceważ obaw pracodawcy 7. Bądź realistką/ą

66 Dziękuję za uwagę 33 Magdalena Dunaj Polski Związek Głuchych Oddział Łódzki Ul. Nawrot 94/96, Łódź tel magdalena.dunaj@pzg.lodz.pl