Czy bank może być eko?

Transkrypt

1 Czy bank może być eko? Ochrona środowiska czy to się opłaca? Zrównoważony rozwój

2 2 + +nasz zespół /w magazyn klientów GBS Banknumerze 01/2013 (06) Dołącz do znajomych Zrównoważony rozwój Jednak termin ten, wywodzi się z leśnictwa i poza ekonomicznym, ma również silny wydźwięk ekologiczny. Podobnie jak niniejszy numer kwartalnika. Gospodarowanie lasem w sposób zrównoważony, polega na wycinaniu takiej ilości drzew, która jest w stanie w to miejsce urosnąć. Takie zrównoważone i odpowiedzialne podejście, pozwala przetrwać nie tylko lasom, ale i jego mieszkańcom, którzy tworzą cały ekosystem. Nie ma w tym nic odkrywczego, jednak zarządzanie, prowadzenie biznesu zgodnie z tą regułą nie jest już tak powszechne, choć zapewnić może sukces nie tylko firmom, ale i całym regionom w których te firmy działają. Taki model działania i rozwoju, charakterystyczny jest dla spółdzielczości, jednak warto go wykorzystać także w innych dziedzinach. W dążeniu do osiągania zysków, warto pamiętać o dwóch kluczowych elementach, składowych zrównoważonego rozwoju, czyli kapitale ludzkim i środowisku, które w dłuższej perspektywie przyczyniają się do harmonijnego rozwoju. Wydawać się może, że to tylko dwa elementy. Jednak zawiera się w nich wiele mniejszych, równie ważnych czynników. Jako prezes zarządu banku, polskiego banku, posiadającego już 66 letnią historię, mogę powiedzieć, że warto. Mówię to na przykładzie zdobytego doświadczenia, opinii klientów czy też instytucji współpracujących z bankiem. Słowem wstępu Drodzy Czytelnicy, tytuł posłowia, którym tradycyjnie zwracam się do Was by zachęcić do przeczytania Kwartalnika Bankowego, jest tym razem terminem czysto ekonomicznym. Zbigniew Wielgosz {Prezes Zarządu} Przytoczone porównanie do zrównoważonej gospodarki leśnej, chciałbym odnieść do naszego banku. Decyzje zapadające w GBS Banku nie mają charakteru krótkoterminowego, nastawionego na jednostronną korzyść. Odpowiedzialność społeczna, dbałość o środowisko, budowanie partnerskich więzi z klientami to elementy, które na stałe są wpisane w filozofię działania GBS Banku. Dzięki takiej filozofii, wraz z rozwojem naszej firmy zyskuje cały region. W odniesieniu do clue naszej działalności, zrównoważona polityka polega z kolei na zapewnieniu bezpieczeństwa pieniędzy zgromadzonych przez klientów, przy jednoczesnym zaoferowaniu korzystnych produktów kredytowych dla tych, którzy myślą o inwestowaniu i tworzeniu nowych miejsc pracy w regionie. W bieżącym wydaniu kwartalnika znajdziecie Państwo cykl artykułów poświęconych ochronie środowiska. Teksty te przedstawiają produkty banku, jak i naszych partnerów, dzięki którym każdy z nas może poczynić inwestycje proekologiczne. Działania te, nie tylko wpływają na ochronę środowiska, ale również przynoszą wymierne korzyści ekonomiczne. O czym jako posiadacz kolektorów słonecznych mogę Państwa zapewnić. Z czystym sumieniem mogę takie rozwiązanie zarekomendować. Warto. Wspieranie inicjatyw proekologicznych przez GBS Bank jest wpisane w naszą misję działania od lat. O przedsięwzięciach propagujących działalność ekologiczną pisaliśmy już we wcześniejszych wydaniach, propagujemy je na co dzień. Postanowiliśmy jednak, jeszcze mocniej przybliżyć ich znaczenie. Z okazji nadchodzących Świąt Wielkanocnych, życzę, w imieniu Zarządu GBS Banku, wielu radosnych chwil, odpoczynku przy rodzinnym stole, wiosennego nastroju oraz mnóstwa pomyślności w życiu prywatnym i zawodowym. 3 Na jednym ze spotkań redakcyjnych padła propozycja, aby kolejne wydanie Kwartalnika Bankowego poświęcić działalności ekologicznej. I tak oto zrodził się pomysł, pewien zarys zawartości oraz padło kilka sugestii tematycznych. W międzyczasie dodaliśmy oczywiście kilka nowych tematów i powstał ostateczny kształt, który Drodzy Czytelnicy właśnie przeglądacie. Nasz zespół Stopka rekacyjna Kwartalnik Bankowy Adres redakcji: ul. Strzelecka 2, Barlinek Redaktor naczelny: Marcin Pastusiak Redaktorzy: Eliza Drozda - Ziemecka, Eliza Chojnacka, Marcin Mulczyński, Jakub Opłaciński. Zdjęcia: Adam Fedorowicz, Skład i grafika: Ewa Kaziszko / Re Form studio Napisz do nas na adres: redakcja@gbsbank.pl W trakcie prac nad wydaniem, kilka razy powracaliśmy do momentu, kiedy zrodziła się idea eko wydania i zastanawialiśmy się wspólnie, co o tym fakcie przeważyło. Nie były to stwierdzenia spektakularne lub bardzo odkrywcze. Wręcz przeciwnie. Dla niektórych osób mogą się wydawać błahe, mało interesujące. Ale czy nie jest właśnie tak, że czasami, te mało efektowne nasze codzienne zachowania, przyczyniają się do ochrony środowiska, w którym żyjemy? My właśnie w tym upatrywaliśmy powodzenia realizacji tego pomysłu. Nie jesteśmy czasopismem typowo ekologicznym, a GBS Bank nie jest instytucją ekologiczną. Nie oznacza to jednak, że tematyka eko jest nam obca. Na ekologii powinno zależeć każdemu z nas. W trakcie prac nad wydaniem, przypomnieliśmy sobie, jak w prosty sposób przytaczano nam przykłady zachowań proekologicznych w szkołach. Uznaliśmy, że warte przybliżenia i przypomnienia są właśnie takie działania i zachowania, które bez większego trudu zrealizować może każdy z nas. Zdajemy sobie sprawę, że temat, którego się podjęliśmy, jest bardzo szeroki a my poruszyliśmy zaledwie jego cząsteczkę. Kwartalnik wydajemy w nakładzie dwóch tysięcy egzemplarzy. Wydania papierowe trafiają do naszych klientów, partnerów biznesowych, instytucji współpracujących. Wiemy jednak, że nasze kwartalniki przekazywane są sobie nawzajem przez znajomych. Przechodząc z rąk do rąk, zataczają coraz większe koło. To bardzo nas cieszy. Nie zamierzamy jednak zwiększać nakładu. W miejsce tego przygotowujemy wydania w wersji elektronicznej. Ta wersja dostępna jest dla wszystkich zainteresowanych na naszej stronie internetowej. Zapoznać się z nią może każdy. Elektroniczne wydania, są jednym ze sposobów ograniczenia kosztów środowiskowych. My oszczędzamy na papierze, druku, transporcie, ale zyskuje i nasze środowisko naturalne. O podobnych sposobach ograniczania kosztów w domowych oraz firmowych budżetach, piszą autorzy w swoich artykułach. Wiele z nich poświęconych jest produktom ekologicznym. Z artykułów tych jasno wynika, że można połączyć przyjemne (czytaj ekologiczne) z pożytecznym (czytaj ekonomicznym). Najnowsze wydanie Kwartalnika Bankowego, po raz pierwszy zawiera kod QR na okładce. Skanując go, w szybki sposób można przeglądać treść naszych artykułów na smartfonie czy ipadzie. Korzystając z okazji, życzymy smacznego jajka oraz mokrego śmigusa. No właśnie, niech lany poniedziałek, przypadający w tym roku w prima aprilis będzie mokry, a nie mroźny, śnieżny i lodowy jak większość miesiąca marca AD PS. Większość materiałów promocyjnych w GBS Banku drukowanych jest na papierze ekologicznym, pochodzącym w 100% z makulatury. Kwartalnik również. :)

3 4 5 Ocena wyników GBS Banku w 2012 roku na tle sektora bankowego Wstępne dane opublikowane przez Główny Urząd Statystyczny wskazują, że realny wzrost PKB w 2012 roku wyniósł 2,0% wobec 4,3% wzrostu w 2011 roku. Według GUS odpowiedzialnym za spowolnienie jest słabnący popyt krajowy. Ponadto wzrosła liczba bezrobotnych o 7,8% w porównaniu do roku Wskaźnik inflacji w grudniu spadł do poziomu 2,4% rok do roku, znajdując się po raz pierwszy od sierpnia 2010 roku poniżej celu NBP, który wynosi 2,5%. + Tekst: Beata Malicka Dyrektor ds. finansowych W GBS Banku od 1999 roku Otoczenie makroekonomiczne W listopadzie i grudniu 2012 roku Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopy procentowe o 0,25 punktów bazowych (łącznie o 0,5 pb). Decyzje te spowodowały, że na koniec 2012 roku stopa referencyjna NBP w skali rocznej wyniosła 4,25%, stopa lombardowa 5,75% a redyskonta weksli 4,5%. Działając w powyżej opisanych uwarunkowaniach makroekonomicznych w 2012 roku GBS Bank osiągnął sumę bilansową o ponad 11% wyższą niż w roku poprzednim. Stanął jednak, ponownie jak inne Banki Spółdzielcze, przed wyzwaniem prowadzenia bezpiecznej działalności w warunkach spowolnienia gospodarczego. Rosnące aktywa bilansowe, zmieniająca się struktura Aktywa bilansowe GBS Banku na 31 grudnia 2012 roku wynosiły tys. zł i w okresie 12 miesięcy wzrosły o tys. zł (o 11,2%). W porównaniu do końca 2011roku w strukturze aktywów bilansowych o 7,3% zmniejszył się udział kredytów stanowiąc na koniec 2012 roku 73,6%. W Banku podstawową pozycję w strukturze aktywów stanowiły tradycyjnie kredyty i inne należności od podmiotów sektora niefinansowego. Na koniec grudnia 2012 roku wynosiły one 71,6%. Wartość tej pozycji w ciągu 12 miesięcy zwiększyła się o tys. zł (o 1,2%) i na 31 grudnia 2012 roku wynosiła tys. zł. Najwyższe tempo wzrostu w tej grupie kredytów wykazywały kredyty dla przedsiębiorstw (6,7%). W nieco mniejszym stopniu wzrosły kredyty dla instytucji niekomercyjnych działających na rzecz gospodarstw domowych (4,4%). Natomiast obniżyły się kredyty dla przedsiębiorców indywidualnych (o 4,7%) oraz osób prywatnych (o 1,7%). Na zbliżonym do 2011 roku poziomie ukształtowały się kredyty rolników indywidualnych. Według danych opublikowanych przez KNF kredyty sektora niefinansowego w sektorze bankowym w okresie 12 miesięcy 2012 roku wzrosły o 1,2 %, wobec wzrostu 14,6% w 2011 roku. Pogorszenie koniunktury gospodarczej w minionym roku oraz trudna sytuacja na rynku pracy przełożyły się na niskie tempo wzrostu kredytów. Lokaty międzybankowe ulokowane przez GBS Bank wynosiły tys. zł i w porównaniu z końcem grudnia 2011 roku wzrosły o tys. zł, tj. o 15,6%. Były to środki ulokowane w Banku Zrzeszającym. Kolejną pozycją w aktywach są instrumenty dłużne i kapitałowe, które stanowiły 2,9%. Na przestrzeni 2012 roku ich wartość wzrosła o 54,8% i wynosiła tys. zł. Stabilna baza depozytowa Podstawowym źródłem finansowania działalności GBS Banku były zobowiązania wobec sektora niefinansowego, które stanowiły 76,3% pasywów bilansowych ogółem i wzrosły w ciągu 12 miesięcy 2012 roku o tys. zł (o 13,8%). Udział kapitałów w pasywach wynosił 8,4% a zobowiązań wobec sektora instytucji rządowych i samorządowych 7,6%. O wysokiej dynamice rozwoju bazy depozytowej zdecydowały przede wszystkim depozyty osób prywatnych środki tych podmiotów wzrosły o 15,7%. W mniejszym stopniu wzrosły depozyty instytucji niekomercyjnych działających na rzecz gospodarstw domowych (o 14,9%) oraz depozyty rolników indywidualnych i przedsiębiorstw (o 11,8% każdy z nich). Najmniejszym wzrostem charakteryzowały się depozyty przedsiębiorców indywidualnych (o 0,9%). Depozyty podmiotów niefinansowych w sektorze bankowym wzrosły na koniec 2012 roku o 3,6% wobec wzrostu o 12,6% na koniec 2011 roku. Banki spółdzielcze zrzeszone w BPS SA odnotowały w tym samym okresie wzrost o 10,4%. Na szczególne podkreślenie zasługuje silny wzrost depozytów w GBS Banku w 2012 roku(o 13,8%). Niezwykle istotnym źródłem finansowania w GBS Banku były kapitały. Pokrywały aktywa finansowe w 8,4%. Na koniec grudnia 2012 roku osiągnęły poziom tys. zł i były ok. 2-krotnie wyższe od wartości rzeczowych aktywów trwałych. Zadowalająca efektywność Wynik finansowy netto GBS Banku w 2012 roku wyniósł tys. zł i był na poziomie zbliżonym do wyniku netto osiągniętego w 2011 roku. O poziomie wyniku finansowego w 2012 roku zadecydował niewielki wzrost wyniku odsetkowego (o 0,6%), który stanowił podstawową pozycję wyniku z działalności bankowej (77,3%). Przyczyną niskiego wzrostu jest wyższa dynamika wzrostu kosztów odsetkowych (o 23,4%) niż przychodów odsetkowych (o 9,8%). Wynik z tytułu opłat i prowizji stanowiący 21,8 % wyniku z działalności bankowej uległ niewielkiemu spadkowi. W ujęciu rocznym w całym sektorze bankowym wyraźnemu obniżeniu uległa dynamika wyniku z tytułu odsetek (1,5% na koniec 2012 roku wobec 13,25 rok wcześniej, co było konsekwencją wyraźnego wzrostu kosztów odsetkowych (o 20,2% wobec 13% na koniec 2011 roku). W tym samym czasie Banki spółdzielcze w Grupie BPS osiągnęły dynamikę 110,65%. Ocena wyników 2012 roku 1. Pomimo spowolnienia wzrostu gospodarczego oraz rosnącej niepewności, co do rozwoju koniunktury banki spółdzielcze Grupy BPS w 2012 roku rozwijały się w dobrym tempie, aczkolwiek nieco wolniej niż w 2011 roku. 2. W strukturze aktywów bilansowych zrzeszonych banków w 2012 roku dominowały kredyty od sektora niefinansowego, podobnie w GBS Banku, gdzie największym udziałem w tym portfelu oraz najwyższym tempem wzrostu charakteryzowały się kredyty dla przedsiębiorstw. 3. Widoczne było rosnące zainteresowanie banków spółdzielczych instrumentami rynku kapitałowego, lecz wartość bilansowa tej grupy aktywów nie jest znacząca (w GBS Banku ok. 3% sumy bilansowej). 4. Banki spółdzielcze cechowały się nadwyżką depozytów nad kredytami, co powoduje, że nie były narażone na ryzyko związane z korzystaniem z finansowania rynkowego. Depozyty w bankach spółdzielczych rozwijały się na poziomie umiarkowanym, aczkolwiek wyższym niż w bankach komercyjnych, w GBS Banku o 3,4% wyższym niż w Grupie BPS oraz o 10,2% wyższym niż w całym sektorze bankowym. 5. Baza kapitałowa w bankach spółdzielczych uległa wzmocnieniu między innymi dzięki zatrzymaniu ponad 95% wypracowanego zysku za 2011 rok. Zalecenia KNF wskazują, że w warunkach utrzymującego się podwyższonego ryzyka w otoczeniu zewnętrznym wskazane jest kontynuowanie ostrożnej polityki dywidendowej banków. 6. Głównym obszarem ryzyka jest portfel kredytowy, którego jakość od 3 lat ulega systematycznemu pogorszeniu. Tempo to w 2012 roku uległo spowolnieniu. Banki spółdzielcze osiągają tu lepszy poziom dzięki dywersyfikacji portfela kredytowego, działaniu głównie na lokalnym rynku oraz dobrej znajomości obsługiwanych podmiotów. 7. W zakresie płynności sytuacja była stabilna. Zrzeszone banki spółdzielcze w zadowalającym stopniu przestrzegały nadzorczych norm płynności. GBS Bank przestrzegał je w każdym dniu 2012 roku. Stabilność

4 6 7 Czy bank może być eko? Bycie eko jest dziś w modzie. Otoczeni jesteśmy proekologicznymi produktami i hasłami. Pijemy ekokawę, jeździmy na ekopaliwie, nosimy ekoubrania, jemy w ekologicznych fast-foodach. Wkoło mówią nam jak zdrowo żyć, wychowywać dzieci i pracować. Pytanie tylko czy to, co określane mianem eko zawsze idzie w parze z ideą dbania o środowisko naturalne? + Tekst: Agnieszka Nowicka Szyszka Dyrektor ds. strategii W GBS Banku od 2001 roku Firmy (w tym banki) zdają sobie sprawę z tego, iż dbałość o środowisko stało się w ostatnim czasie jednym z popularniejszych trendów życia społeczno-gospodarczego. Z tego powodu wiele przedsiębiorstw dążąc do wyróżnienia się na tle konkurencji, stara się przyciągnąć klienta nie tylko niestandardowym pakietem usług i ofertą cenową, ale też atrakcyjnym, proekologicznym wizerunkiem. Ekologia to nauka biologiczna zajmująca się badaniem oddziaływań pomiędzy organizmami a otaczającym je środowiskiem. Przedmiotem ekologii jest także wpływ działalności człowieka na środowisko i poszukiwanie metod zapobiegania jego dewastacji inaczej sozologia dział ekologii, który zajmuje się podstawami ochrony przyrody i jej zasobów oraz zapewnieniem trwałości ich użytkowania. W potocznym języku określenia ekologia, ekologiczny odnoszą się często do samej ochrony środowiska. W takim też znaczeniu pojawiają się one w moim artykule. Badania świadomości i zachowań ekologicznych Polaków zlecone przez Bank Ochrony Środowiska, pokazują, że jako jednostki coraz większą uwagę poświęcamy ochronie środowiska. Co więcej, rośnie wśród nas odsetek osób przekonanych o tym, że własnym działaniem możemy przyczynić się do poprawy jego stanu. Wśród najczęściej występujących proekologicznych zachowań wymienić można: - segregowanie odpadów, - ograniczanie zużycia energii elektrycznej, - ograniczanie zużycia wody, - używanie energooszczędnego sprzętu, żarówek - korzystanie z toreb wielokrotnego użytku - korzystanie z ekologicznych sposobów transportu Wspomniane badanie ujawnia również związek między naszymi zachowaniami dotyczącymi środowiska a kryzysem gospodarczym i co za tym idzie, pogorszeniem sytuacji finansowej gospodarstw domowych. Wymienione wcześniej formy pro środowiskowych zachowań wynikać bowiem mogą raczej z motywacji ekonomicznych (potrzeba oszczędzania) niż proekologicznych. Dziś mniej Polaków uważa, że w ich domach marnuje się żywność, a więcej oszczędza energię. Niezależnie jednak od ich przyczyn, zachowania te na pewno sprzyjają poprawie środowiska naturalnego. A jaki wpływ na środowisko naturalne może mieć bank? Z reguły instytucje finansowe nie są postrzegane jako firmy, których działalność wpływa na środowisko. Rzeczywiście tak jest, natomiast jako organizacje zużywające znaczną ilość papieru, energii, utrzymujące flotę samochodową, itp. mogą być bardziej ekologiczne. Szczególnie w sytuacji, gdy deklarują działania w myśl idei społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR), uwzględniając dobrowolnie w swojej strategii (obok interesów społecznych i budowania relacji z różnymi grupami interesariuszy) ochronę środowiska. Nie inaczej jest w GBS Banku. Mamy świadomość, że w naszych działaniach, w każdym dziale zawsze możemy ograniczyć zużycie surowców a co za tym idzie negatywny wpływ na środowisko naturalne. Wymienić można chociażby maksymalne korzystanie z dziennego światła podczas pracy, ograniczenie zużycia papieru, używanie eko papieru, wydawanie publikacji, materiałów promocyjnych i szkoleniowych w wersji elektronicznej, promowanie tele i video konferencji, korzystanie z e-learningu, akceptacja e-faktur, ustawienie w drukarkach domyślnego wydruku dwustronnego, wdrażanie i wykorzystywanie kanałów komunikacji elektronicznej, lokalizacja miejsc pracy umożliwiająca efektywne korzystanie z bardziej ekologicznych środków transportu, propagowanie wzajemnego podwożenia się pracowników jednym samochodem, segregacja odpadów, wyłączanie komputerów i sprzętów z funkcji stand-by, wyłączanie ładowarek z gniazdek, włączanie skanerów i drukarek dopiero wtedy, gdy są potrzebne, wdrożenie w całej organizacji elektronicznego obiegu dokumentów. Wpływ na środowisko naturalne firm może mieć także charakter pośredni. Znając zachowania, postawy i proekologiczne oczekiwania konsumentów przedsiębiorstwa są w stanie zaproponować odpowiednie produkty i usługi. Dotyczy to również banków. Zapytacie Państwo, co ekologicznego może być np. w kredycie? Odpowiedź jest prosta, chodzi o jego cel. W palecie produktów GBS Banku znaleźć można kredyt z dotacją Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na zakup i montaż kolektorów słonecznych, kredyt z dotacją Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na zakup i montaż przydomowych oczyszczalni ścieków, przyłączy kanalizacji sanitarnej, likwidacji przydomowych szamb oraz kredyty termo - modernizacyjne. Firmy (w tym banki) zdają sobie sprawę z tego, iż dbałość o środowisko stało się w ostatnim czasie jednym z popularniejszych trendów życia społecznogospodarczego. Z tego powodu wiele przedsiębiorstw dążąc do wyróżnienia się na tle konkurencji, stara się przyciągnąć klienta nie tylko niestandardowym pakietem usług i ofertą cenową, ale też atrakcyjnym, proekologicznym wizerunkiem. Ważne byśmy umieli odróżnić działania faktycznie służące środowisku naturalnemu od tych będących wyłącznie marketingowym chwytem. Odpowiedzialność

5 8 9 + Lokata Systematycznego Oszczędzania. Zaczynając oszczędzanie dobrze jest na samym początku drogi zadać sobie pytanie: na co chcemy przeznaczyć swoje oszczędności i kiedy będę one nam potrzebne? Jeśli chcemy odkładać do 1 roku to nasz cel jest krótkoterminowy,od 1 do 5 lat stanowią cele średnioterminowe, natomiast powyżej 5 lat to cele długoterminowe. + Tekst: Bogumiła Malanowska Specjalista ds. produktów bankowych W GBS Banku od 2001 roku 8000 zł 6000 zł 4000 zł 2000 zł 0 zł Termin LSO podany w miesiącach 12M 24M 36M 60M 12 miesięcy 24 miesięce 36 miesięcy 60 miesięcy Wysokość oprocentowania w skali roku; oprocentowanie zmienne, na dzień r. 4,20% 4,35% 4,75% 5,40% Wniesiony kapitał (PLN) 1 300, , , ,00 Odsetki (PLN) 54,60 167,72 367, ,96 Kapitał Odsetki Kapitał + odsetki Wartość oszczędności zgromadzonych w ramach Planu Systematycznego Oszczędzania LSOprzy miesięcznej składce 100 zł i oprocentowaniu podanym w tabeli. Odsetki + Kapitał (PLN) 1 354, , , ,96 Motywacja a oszczędzanie Każdy z nas ma marzenia materialne, jedni marzą o mieszkaniu, inni o domu z wielkim ogrodem albo o egzotycznej wycieczce. Są pewnie i tacy, których marzenia są skromniejsze, np. nowa lodówka, telewizor albo komputer. Czy nasze marzenia mają szansę się spełnić? Większość osób twierdzi, że owszem marzenia mają, ale nie stać ich na ich realizację. Jak w dzisiejszych czasach realizować swoje marzenia, skoro żyje się od pierwszego do pierwszego?wygospodarowanie z miesięcznego budżetu chociażby 100 zł czy 200 zł to w wielu przypadkach wielka trudność. Na spełnianie marzeń i odkładnie pieniędzy mogą sobie pozwolić tylko ci, co dobrze zarabiają. Ja również przez długi czas myślałam, że oszczędzanie przy niezbyt zasobnym portfelu jest niemożliwe. Uważałam, że mnie nie stać na oszczędzanie, gdyż wpływy na moje konto bankowe nie były na tyle pokaźne, aby móc jeszcze coś zaoszczędzić. Postanowiłam jednak spróbować przecież nic nie miałam do stracenia. Pierwszym krokiem do oszczędzania powinno być uporządkowanie domowych finansów i wprowadzenie samodyscypliny w wydawaniu pieniędzy. Oczywiście nie chodzi o to, aby żyć o chlebie i wodzie, odmawiając sobie wszystkiego, ale chodzi o to, aby przeanalizować dokładnie swoje wydatki, Doradztwo aby znaleźć wśród nich te istotne i potrzebne, a nie wydawać pieniędzy na wiele nietrafionych bądź niepotrzebnych rzeczy. Wkrótce okazało się, że oszczędzanie jest możliwe nawet przy niewielkich dochodach (spowodowanych sporymi kosztami, często nieprzewidzianymi wydatkami i comiesięcznymi rachunkami do zapłacenia). Zaczynając oszczędzanie dobrze jest na samym początku drogi zadać sobie pytanie: na co chcemy przeznaczyć swoje oszczędności i kiedy będę one nam potrzebne? Jeśli chcemy odkładać do 1 roku to nasz cel jest krótkoterminowy, od 1 do 5 lat stanowią cele średnioterminowe, natomiast powyżej 5 lat to cele długoterminowe. Mając wyznaczony konkretny cel oszczędzania pieniędzy należy zdefiniować kwotę docelową, umożliwiającą jego spełnienie. Podczasoszczędzania możliwość osiągnięcia wyznaczonej kwoty, będzie dodatkową motywacją. Przy odrobinie chęci, pomysłu i przy skorzystaniu z produktów oferowanych przez GBS Bank, każdego miesiąca można poczynić całkiem spore oszczędności. NA POCZĄTEK KONTO OSZCZĘDNOŚCIOWE Ja zaczęłam oszczędzanie od założenia w GBS Banku Konta Oszczędnościowego. Większość z Państwa na pewno posiada rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy potocznie nazywany ROR. W ramach tego rachunku, można otworzyć Konto Oszczędnościowe, które jest atrakcyjną propozycją bezpiecznego pomnażania kapitału. Otwarcie i prowadzenie Konta Oszczędnościowego jest w GBS Banku bezpłatne. Konto to łączy zalety lokaty (wyższe oprocentowanie niż na ROR) oraz rachunku (łatwy dostęp do gromadzonych środków na rachunku). KO według mnie jest doskonałą formą do zdyscyplinowania nas do systematycznego oszczędzania. Odkładając co miesiąc na koncie oszczędnościowym chociażby 100 zł, przez cały rok jesteśmy w stanie odłożyć zł i uzyskać dodatkowo odsetki. Zaletą konta oszczędnościowego jest jego elastyczność, czyli możliwość wycofania środkóww każdej chwili bez żadnej straty odsetki są tu liczone na bieżąco i dopisywane do konta w każdym kwartale. Konkurencja na rynku bankowym jest bardzo duża i wiele banków posiada w swojej ofercie Konta Oszczędnościowe, dlatego wybierając taki sposób pomnażania swojego kapitału należy zwrócić uwagę: - kiedy dokonywana jest kapitalizacja na koncie, - jakie jest oprocentowanie bądź jakie warunki trzeba spełnić, aby je uzyskać (często wyższe oprocentowanie liczone jest od wysokiej kwoty), - w jaki sposób wypłacane są środki i czy jest pobierana opłata za ich wypłatę. Jeżeli nasz cel jest średnio- bądź długoterminowy i potrzebujemy większej gotówki,aby np. wyremontować mieszkanie, kupić samochód bądź wybrać się na egzotyczne wakacje, nierealne jest, żeby zgromadzić środki w krótkim czasie. W takiej sytuacji, moim zdaniem, najlepszym rozwiązaniem jest wybranie Planu Systematycznego Oszczędzania z dłuższym terminem. W GBS Banku wśród produktów oszczędnościowych godna polecenia jest Lokata Systematycznego Oszczędzania. Jest to wyjątkowa, długoterminowa lokata, dzięki której w każdej chwili można powiększyć kapitał i otrzymać dodatkowy zysk. Jej atrakcyjność polega na możliwości dokonywania przez jej posiadacza dopłat w trakcie trwania okresu umownego, a wpłaty uzupełniające są oprocentowane z uwzględnieniem rzeczywistego czasu pozostawiania ich na rachunku lokaty. Warunkiem założenia LSO jest jedynie wniesienie pierwszejminimalnej wpłaty w wysokości 100 zł. Jeżeli przez cały okres trwania lokaty będziemy systematycznie wpłacać np. 100 zł, to już po kilkunastu miesiącach jesteśmy

6 Plan Systematycznego Oszczędzania Ziarnko do Ziarnka zł zł zł zł zł zł zł zł + Okiem eksperta Systematyczność inwestycyjna. Czy to ma sens? + Tekst: Piotr Chrzanowski / Dyrektor Departamentu Sprzedaży i Marketingu BPS TFI SA zł 0 zł początek oszczędzania Wartość oszczędności zgromadzonych w ramach Planu Systematycznego Oszczędzania Ziarnko do Ziarnka przy miesięcznej składce 100 zł i założonych stopach zwrotu: 3%, 5%, 7%. w stanie zgromadzić pokaźną sumę (przykład zamieszczony w pierwszym wierszu tabeli). W ofercie GBS Banku można również znaleźć Plan Systematycznego Oszczędzania Union Investment TFI S.A. Ziarnko do Ziarnka, polecany Klientom, którzy planują odkładanie środków w horyzoncie przynajmniej 5-letnim. Zgromadzone oszczędności mogą być pomocą w realizacji celów długoterminowych, takich jak: zabezpieczenie przyszłości dzieci, zebranie kapitału początkowego na zakup mieszkania, dodatkowa emerytura lub inne. Wystarczy nawet niewielka kwota wpłacana systematycznie co miesiąc (minimalna wpłata to jedynie 100 zł miesięcznie), aby po 5 latach uzbierać całkiem niezłą sumę. Przykładowe oszczędności zgromadzone w ciągu kolejnych lat przedstawia powyższy wykres. Wartość oszczędności zgromadzonych w ramach Planu Systematycznego Oszczędzania Ziarnko do Ziarnka przy miesięcznej składce 100 zł i założonych stopach zwrotu: 3%, 5%, 7%. Pieniądze wpłacane do Planu inwestowane są w subfundusz UniStabilny Wzrost, który jest dobrym rozwiązaniem dla Klientów pragnących zarobić więcej niż na lokacie bankowej, przy umiarkowanym ryzyku inwestycyjnym. Subfundusz ten inwestuje minimum 60% aktywów w instrumenty pieniężne oraz dłużne. Pozostała część jest inwestowana w akcje, dzięki czemu w długim terminie (np. 5 lat) UniStabilny Wzrost 5 lat 10 lat 15 lat 20 lat Stopa zwrotu: 3% 5% 7% może uzyskiwać ponadprzeciętne wyniki*. Subfundusz został odznaczony najwyższym, 5-gwiazdkowym ratingiem niezależnej firmy analitycznej Analizy Online za dobre, stabilne wyniki w różnych warunkach rynkowych. Dodatkowym atutem Planu jest zniżka w opłacie manipulacyjnej, którą można również zachować przedłużając okres oszczędzania po upłynięciu deklarowanych 5 lat. Twoje marzenia i życiowe cele mają szansę się spełnić nawet przy niewielkich dochodach. Wystarczy skorzystać z najprostszych pomysłów. Nawet, jeśli założysz lokatę w banku albo zwykłe konto oszczędnościowe, na które będziesz wpłacać zaskórniaki, to już będzie dobrze. Ziarnko do ziarnka... Nieważne, w jaki sposób będziesz gromadził oszczędności, ważne, żebyś nie wydawał wszystkiego, co zarobisz. Każdy dzień jest ważny. Im wcześniej zaczniesz odkładać pieniądze, tym szybciej urośnie z nich duża kwota. Pieniądze nie powinny leżeć bezczynnie, tylko na siebie pracować. Po pewnym czasie zobaczysz, że twoje oszczędności rosną niczym śniegowa kula. Odsetki doliczone do zgromadzonego kapitału zaczną przynosić kolejne odsetki, kapitał będzie rósł coraz szybciej i szybciej i okaże się, że stać Cię na realizację marzeń Twoich czy Twoich bliskich. * Brak gwarancji osiągnięcia celów inwestycyjnych subfunduszu; możliwość zmniejszenia wartości zainwestowanych środków. Duża zmienność wartości aktywów netto. Możliwe lokaty ponad 35% wartości aktywów w papiery wartościowe emitowane, poręczane lub gwarantowane przez Skarb Państwa albo Narodowy Bank Polski. Prospekt informacyjny, jego skrót, tabela opłat, dane o ryzyku inwestycyjnym i podatkach dostępne są na stronie Każdy z nas pamięta jak na początku edukacji szkolnej była nam wpajana idea systematyczności w nauce. Ten swoisty trening konsekwencji miał za zadanie pomóc nam w zbudowaniu właściwego rytmu pracy z materiałem dydaktycznym, jak również przeciwdziałać tworzeniu się luk w procesie zdobywania wiedzy. Analogicznie ma się sytuacja w przypadku rynków finansowych. Wystarczy poczynić założenia, że nasz proces zdobywania wiedzy to inwestowanie, a luki w edukacji to ryzyko inwestycyjne. Systematyczność będzie zatem rytmem pracy z rynkiem, a więc strategią inwestycyjną przy pomocy, której spróbujemy osiągnąć założonyefekt inwestycyjny. Jak wiemy na rynkach finansowych nie ma inwestycji bez ryzyka. Ryzyko inwestycyjne można zdefiniować jako tę kategorię, która określa szansę na osiągnięcie określonej stopy zwrotu z określonych instrumentów finansowych. Im większe wahania cen instrumentów finansowych, tym wyższe ryzyko inwestycyjne, ale i potencjalnie wyższa stopa zwrotu z inwestycji. Jak zatem można ograniczać ryzyko inwestycyjne poprzez stosowanie strategii systematycznego inwestowania? Prześledźmy wartość jednostek uczestnictwa za styczeń 2013r. dla BPS FIO Akcji. Wejście w inwestycję odbywa się po cenie 94,43 zł za jednostkę, natomiast wyjście po cenie 93,64 zł. Inwestor który nabył jednostki uczestnictwa jednorazowo, poniósł stratę, ponieważ cena z 2 stycznia okazała się być wyższa od ceny zamknięcia inwestycji z dnia 25 stycznia (94,43zł 93,64zł = -0,79zł). Odwrotnie ma się sytuacja w przypadku strategii systematycznego inwestowania.każdy inwestor, który codziennie nabywałjednostki funduszu uzyskał dodatnią stopę zwrotu dla swoich środków.średnia cena jednostki uczestnictwawyniosła 93,54 zł i okazała się ceną niższą o 0,10zł od ceny zamknięcia z 25 stycznia(93,64zł 93,54 zł = 0,10zł). Przykład ten pokazuje, że w przypadku występowania dużej zmienności instrumentów, strategia systematycznego inwestowania sprawdza się doskonale. Regularność wpłat i uśredniona cena nabycia jednostki skutecznie ograniczyła element ryzyka inwestycyjnego, który wynikł z nienajlepszego momentu wejścia na rynek (wysoka cena jednostki 94,43zł). Strategia systematycznego inwestowania zawiera w sobie jeszcze jeden ważny element, a mianowicie pozwala na oszczędzanie nawet niewielkimi kwotami, które będą się kumulowały wskutek upływającego czasu. Może być zatem stosowana nawet przez osoby nie posiadające znacznych oszczędności i doświadczenia. Wystarczy comiesięczne, regularne nabywanie jednostek uczestnictwa funduszu w ramach planu oszczędnościowego, aby skutecznie inwestować na rynku kapitałowym.

7 12 13 Portret instytucji - otwarcie o BIK Blisko 90 proc. danych zgromadzonych w BIK to informacje o rzetelnie spłacanych kredytach, które pozwalają klientom budować pozytywną historię kredytową. Tymczasem na forach i portalach internetowych można spotkać często mylące określenia kierowane pod adresem BIK.Dlatego też, postanowiliśmy przybliżyć nieco istotę funkcjonowania tej instytucji. Jeśli słyszymy informacje na temat rejestru dłużników, mowa jest o Biurach Informacji Gospodarczej, czyli BIG-ach, które swoją działalność opierają na zupełnie innych zasadach niż BIK. Istotą działania Biura Informacji Kredytowej jest gromadzeniewszystkich operacji natury kredytowej, a nie jak w stereotypowym myśleniu przechowywanie tylko negatywnych informacji o kredytobiorcach. Biuro Informacji Kredytowej gromadzi i udostępnia dane o historii kredytowej klientów banków i SKOK-ów, tzn. informacje o tym, jak spłacają kredyty. BIK zostało powołane w 1997r. przez banki z inicjatywy Związku Banków Polskich dla potrzeb minimalizowania ryzyka kredytowego oraz zwiększenia bezpieczeństwa i ochrony obrotu pieniężnego. Biuro wykorzystuje najwyższe standardy gromadzenia i przetwarzania danych oraz działa na podstawie restrykcyjnych przepisów Ustawy Prawo bankowe oraz Ustawy o ochronie danych osobowych. Misją BIK jest wspieranie zaufania oraz bezpieczeństwa uczestników obrotu gospodarczego w Polsce, poprzez dostarczanie bankom, konsumentom i przedsiębiorcom produktów informacyjnych oraz narzędzi informatycznych. BIK spełnia rolę społeczną, zapobiegając nadmiernemu zadłużaniu się klientów banków, a także wspierając odpowiedzialne kredytowanie. Banki mają obowiązek ustawowy oceny każdego klienta pod kątem jego zdolności do spłaty kredytu. Na podstawie informacji z BIK, szacują poziom ryzyka kredytowego dla danego klienta. Dzięki danym udostępnianym przez Biuro, proces przyznawania kredytów może być szybszy i bardziej skuteczny. Dostęp do informacji o zobowiązaniach klientów pozwala także minimalizować ryzyko nadmiernego zadłużania się. Bezpieczeństwo Jakie informacje są w BIK? Biuro Informacji Kredytowej administruje zbiorem informacji o klientach banków i SKOK-ów i ich rachunkach. Informacje te zawierają dane osobowe klientów, szczegóły dotyczące wszelkich zobowiązań kredytowych oraz terminowości ich spłat. Każda informacja o zamknięciu rachunku, wraz z powodem jego zamknięcia również trafia do bazy Biura. Kredytobiorca może sam sprawdzić, co wiedzą o nim banki Na wniosek klienta, Biuro Obsługi Klienta BIK przygotowuje na jego temat raporty. Raport można uzyskać wypełniając wniosek, który dostępny jest w Centrum Obsługi Klienta lub na stronie internetowej Wypełniony wniosek należy złożyć w COK lub wysłać listem poleconym. Gotowy raport można odebrać osobiście lub otrzymać listem poleconym. Raz na 6 miesięcy można pobrać w BIK Informację Ustawową. Istnieje też możliwość pobierania online raportu zawierającego własną historię kredytową poprzez internetowe konto bankowe. Dostępność online pozwala na szybki sposób bieżącego monitorowania stanu swoich zobowiązań oraz poprawności danych. BIK przetwarza zarówno pozytywne informacje przekazywane przez banki, jak i negatywne, czyli o kredytach spłacanych z opóźnieniem. Dane do BIK mogą przekazywać wszystkie banki i SKOK-i na podstawie z zawartej z BIK umowy. Obecnie z Biurem współpracuje już 98 proc. polskiego sektora bankowego. Łączna liczba instytucji finansowych korzystających z systemu informacji kredytowej BIK osiągnęła już 651, w tym oba banki zrzeszające oraz 561 banków spółdzielczych. Za zapewnienie poprawności i wiarygodności informacji dostarczanych do BIK odpowiedzialne są banki instytucje przekazujące do BIK swoje dane. Biuro sprawdza ich zgodność z danymi źródłowymi. BIK nie ma możliwości dokonywania zmian w przetwarzanych danych. Jedynie bank lub SKOK, z którego pochodzą dane może je korygować lub aktualizować. Informacje gromadzone w bazie BIK i udostępniane bankom są objęte tajemnicą bankową. System odpowiednich zabezpieczeń i procedur całkowicie uniemożliwia dostęp osób nieuprawnionych do danych. Sektor bankowości spółdzielczej uczestniczy aktywnie w systemie wymiany informacji, gdyż prawie wszystkie banki zarówno pobierają raporty kredytowe Biura, jak i przekazują pełne wsady informacyjne o swoich klientach indywidualnych. W 2012 roku BIK udostępnił łącznie 42 mln raportów dla banków komercyjnych, w tym 0,7 mln na potrzeby banków spółdzielczych oraz banków zrzeszających. Sektor spółdzielczy coraz chętniej korzysta ze starannie przygotowanej i dopasowanej do ich specyfiki oferty produktowej BIK, nowych rozwiązań technologicznych oraz narzędzi informatycznych, usprawniających działanie banków. Banki spółdzielcze dostrzegają wielostronne korzyści, płynące ze współpracy z Biurem Informacji Kredytowej i realizują jedną z naczelnych zasad budowania rzetelnych relacji z klientami, zasady odpowiedzialnego pożyczania i odpowiedzialnego kredytowania. System bankowy opiera swoje działanie na zaufaniu, tworzonym m.in. dzięki funkcjonowaniu Biura Informacji Kredytowej instytucji, która ułatwia klientom banków, budowanie własnej pozytywnej historii kredytowej. + Komentarz eksperta Jolanta Poznańska Mało kto wie, że banki wykorzystują raporty pozyskane z BIK również po to, aby zaoferować swoim dobrym klientom dodatkowe finansowanie. Jest to możliwe właśnie dzięki informacjom o zaciągniętych i spłaconych terminowo kredytach. Pamiętajmy, że negatywna historia w BIK, może, ale wcale nie musi oznaczać negatywnej oceny wniosku kredytowego. Wpływ na to mają także inne aspekty, jak chociażby bieżąca sytuacja finansowa kredytobiorcy. Pamiętajmy również, że im lepsza obsługa kredytów już posiadanych, tym większe szanse na zaciągnięcie kredytów nowych. Czego sobie i naszym klientom życzę. + Jolanta Poznańska Dyrektor ds. ryzyka kredytowego W GBS Banku od 2011 roku Misją BIK jest wspieranie zaufania oraz bezpieczeństwa uczestników obrotu gospodarczego w Polsce, poprzez dostarczanie bankom, konsumentom i przedsiębiorcom produktów informacyjnych oraz narzędzi informatycznych. BIK spełnia rolę społeczną, zapobiegając nadmiernemu zadłużaniu się klientów banków, a także wspierając odpowiedzialne kredytowanie.

8 14 15 Ochrona środowiska czy to się opłaca? Czy przypadkiem jest, że im bardziej cywilizowana społeczność tym bardziej może zaszkodzić środowisku?! Działania na rzecz środowiska w Polsce są coraz szersze, społeczeństwo jest bardziej świadome jednak to dopiero początek drogi.. drogi ku lepszemu. + Szacunkowy stopień pokrycia potrzeb ciepła przez kolektory słoneczne 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień Opracowanie własne na podstawie: + Tekst: Arkadiusz Czarnecki Zespół Produktów Bankowych W GBS Banku od 2012 roku Tzw. ekokredyty zyskują w Polsce z roku na rok coraz większą popularność. GBS Bank nie zostaje w tyle. Idziemy z duchem czasu wspierając ekologiczne programy. Dzięki temujesteśmy jednym z niewielu banków w Polsce, który wyspecjalizował się w działaniach na rzecz środowiska. W ostatnim numerze Kwartalnika wspominaliśmy o kredytach, które mogą służyć na zakup i zamontowanie kolektorów słonecznych, przydomowych oczyszczalni ścieków, przyłącza kanalizacji sanitarnej czy likwidacji przydomowych szamb. Nasuwa się pytanie: czy to naprawdę się opłaca? W przypadku kolektorów słonecznych koszty ogrzewania wody mogą się obniżyć o dwie trzecie w skali roku. W czteroosobowej rodzinie, oznacza to oszczędności rzędu tysiąca złotych w ciągu roku. Można przyjąć, że o ile w miesiącach letnich kolektor może zaspokoić ok. 90 proc. zapotrzebowania na ciepło potrzebne do podgrzania wody.w miesiącach zimowych będzie to nieco ponad 20 proc. Ceny takich urządzeń zaczynają się od 8 tys. zł, chociaż najdroższe mogą kosztować nawet 35 tysięcy. Jeśli zakup kolektorów sfinansujemy kredytem, możemy liczyć na zwrot do 45% procent poniesionych wydatków. Kredyt udzielany jest na minimalną kwotę wynoszącą zł, natomiast maksymalna kwota wnioskowanego kredytu zależy od zdolności kredytowej oraz realizowanego projektu inwestycyjnego. Maksymalny okres kredytowania wynosi 10 lat. Udział środków własnych nie jest wymagany. A co z przydomowymi oczyszczalniami, przyłączem kanalizacji czy likwidacją szamb? Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przeznaczył do 2015 roku na domowe inwestycje w gospodarkę odpadami łącznie 300 mln zł. Połowa tych pieniędzy będzie dostępna w postaci dotacji, a połowa w postaci preferencyjnych pożyczek. Środki te mają wystarczyć na budowę 11 tys. oczyszczalni ścieków oraz podłączenie 21 tys. gospodarstw domowych do sieci. Kto może się ubiegać o kredyt z dotacją? O kredyt mogą ubiegać się osoby fizyczne posiadające prawo do dysponowania budynkiem mieszkalnym, albo prawo do dysponowania budynkiem mieszkalnym w budowie. Kredyt oferowany przez GBS Bank pozwoli sfinansować budowę przyłączy gospodarstw domowych do sieci kanalizacyjnych lub budowę przydomowych oczyszczalni. Czy to jest opłacalne? Oczywiście, że tak. Kwota kredytu do zł, oprocentowanie tylko 8%, do tego dotacja nawet do 40% z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie, a to nie jedyne zalety. Gospodarstwa domowe posiadające szamba zobowiązane są do ponoszenia opłaty za odprowadzanie ścieków, ale także za jego opróżnianie. W sytuacji położenia domu w miejscu, gdzie nie ma możliwości doprowadzenia kanalizacji, konieczna jest budowa przydomowej oczyszczalni ścieków. Przydomowa oczyszczalnia ścieków to inwestycja, która zwraca się po zaledwie paru latach. Małe oczyszczalnie są skuteczną i tanią alternatywą od 15 lat stosowaną w innych krajach. W Niemczech rocznie sprzedaje się ich kilkadziesiąt tysięcy. + Przykład opłacalności inwestycji Dom z 4 osobami posiadający zbiornik bezodpływowy o pojemności 8 m3 przy średnim zużyciu wody (100 l na mieszkańca) daje 146 m3 wody rocznie. Liczba odbiorców ścieków w ciągu roku kształtuje się na poziomie 18 (146 m3/8 m3). Średni koszt odprowadzania to ok. 15 zł za m3. Tak więc łączny roczny koszt eksploatacji szamba to kwota około 2160 zł rocznie. Natomiast koszty eksploatacji przydomowych oczyszczalni kształtują się następująco: roczny koszt przeglądów 122 zł, koszt preparatów zł, wywóz osadów: 244 zł/2 lata, inne koszty 200 zł. Średnie koszty eksploatacyjne wynoszą 566 zł rocznie. Liczby nie kłamią. Opłacalność i ekologia bez problemu mogą iść w parze. To jeszcze nie wszystko Z inicjatywą nowego programu wyszedł NFOŚiGW, który będzie oferował dopłaty do kredytów na budowę energooszczędnych budynków. Program przewiduje dopłaty nawet do zł. Z programu będą mogły skorzystać również osoby nabywające dom lub mieszkanie od dewelopera lub spółdzielni mieszkaniowej. Fundusz wesprze inwestorów łączną kwotą 300 mln zł. Dofinansowanie zostanie wypłacone jednorazowo po zakończeniu inwestycji. Środki będą wypłacane przez banki współpracujące z Funduszem na częściową spłatę kapitału kredytu. Bank BPS w styczniu 2013 roku otrzymał pozytywną ocenę złożonego wniosku o zawarcie umowy o współpracy z NFOŚiGW w ramach programu Efektywne wykorzystanie energii część 3) Dopłaty do kredytów na budowę domów energooszczędnych. Umowa i limit środków na częściową spłatę kapitału kredytów bankowych przeznaczony jest na budowę domów energooszczędnych na lata GBS Bank należący do Grupy BPS, rozpoczął więc pracę nad produktem, który pomoże spełnić marzenia o własnych czterech kątach a co najważniejsze proekologicznych spełniających najwyższe unijne normy. Tzw. ekokredyty zyskują w Polsce z roku na rok coraz większą popularność. GBS Bank nie zostaje w tyle. Idziemy z duchem czasu wspierając ekologiczne programy. Dzięki temu jesteśmy jednym z niewielu banków w Polsce, który wyspecjalizował się w działaniach na rzecz środowiska. Podsumowując, ochrona środowiska może być nie tylko przydatna, może okazać się również bardzo opłacalna,nie tylko dla samej natury, ale również dla nas przez namacalne korzyści finansowe. Najważniejsze to zrobić ten pierwszy krok. Wierzę, że małe kroki w kierunku ekologii przerodzą się w zdecydowany i zwarty marsz do celu, jakim jest ochrona tej jedynej i niepowtarzalnej naszej Ziemi. Wsparcie

9 16 Fotowoltaika ekonomia czy ekologia? Polska zobowiązana jest zwiększyć do 2020 r. udział energii ze źródeł odnawialnych w bilansie energetycznym do 15 proc. Osiągnięcie tego celu wymaga zwiększenia liczby przedsięwzięć w sektorze energetyki odnawialnej, w tym również inwestycji z zakresu fotowoltaiki. Co to jest fotowoltaika? Czy ta dziedzina nauki i techniki zajmująca się przetwarzaniem światła słonecznego na energię elektryczną, zagości na dobre w Polsce?Jakie są powody stosowania fotowolatiki mimo stosunkowo wysokich kosztów w porównaniu z tzw. źródłami konwencjonalnymi? Może dzięki takim projektom człowiek zmieni bieg niedostatków, które dziś wydają się sporadyczne, ale już za kilka lat możemy odczuwać je osobiście. + Tekst: Eliza Chojnacka Brak wody pitej, głód, susza, przeludnienie, wyczerpanie zasobów naturalnych, następujące po sobie kolejno klęski ekologiczne w kontekście obecnych czasów, nabierają realności. Człowiek istota inteligentna, zapomniał o tym, że zasoby, w które bogata jest Ziemia, są ograniczone, że nasza cywilizacja jest maszyną napędzaną wyłącznie tym, co daje nam nasza planeta. To jest ta głębsza strona tematu fotowoltaiki. Inaczej mówiąc ekologia, która ma większe znaczenie niż ekonomia. Poza tym warto wykorzystać promieniowanie słoneczne, które jest praktycznie wszędzie dostępne. O zagadnieniach związanych z tematem fotowoltaiki mogliśmy się dowiedzieć podczas wykładu Piotra Napierały, prezesa zarządu Pinter sp. zo.o. oraz Miłosza Leopolda, specjalisty ds. technicznych w firmie Pinter, które zorganizowane zostało przez Jadwigę Szymczak, dyrektora ds. handlowych w GBS Banku. Według nas, temat ciekawy i bardzo potrzebny. Chcąc udowodnić, że właśnie tak jest, przedstawiamy kilka informacji. Głównym surowcem do produkcji ogniw fotowoltaicznych jest krzem krystaliczny. Pojedyncze ogniwo jest w stanie wygenerować prąd o mocy 1-6,97 W. Ogniwa są najczęściej produkowane w panelach o powierzchni 0,2-1,0 m². Ogniwa te, przede wszystkim, są stosowane w technice kosmicznej, z uwagi na bezobsługowość oraz dużą żywotność, szacowana na około 30 lat. W 2010 roku na świecie zostało zainstalowanych 16 GW nowych mocy PV. Skumulowana moc instalacji fotowoltaicznych przekroczyła w skali globu już 40 GW, co jest wielkością większą niż moc polskiego systemu energetycznego (!). Mimo ogólnoeuropejskiego kryzysu w wielu gałęziach przemysłu, produkcja i montaż ogniw PV z roku na rok dynamicznie rośnie, opierając się spowolnieniu gospodarczemu i ograniczaniu dofinansowania. Wiele branż mogłoby pozazdrościć fotowoltaice dynamiki rozwoju. Na przestrzeni ostatnich 10 lat średnia prędkość wzrostu tego rynku wyniosła 55%, a w latach 2008 i 2010 przekroczyła 100%. Kto jest głównym motorem rozwoju systemów słonecznych? Rozwój W dalszym ciągu pozostaje nim Europa, gdzie w ubiegłym roku zainstalowano 13 z 16 GW, czyli 81% łącznej mocy. Najintensywniej w produkcję energii elektrycznej ze słońca inwestuje 7 krajów europejskich. Jednak niekwestionowanym światowym liderem pozostają Niemcy, które stanowią obecnie 43% rynku. Już od lat zajmują pierwsze miejsce w rozwoju słonecznych instalacji zarówno grzewczych, jak i fotowoltaicznych. Wysoką trzecią pozycję zajmują Czechy (!), gdzie w ubiegłym roku zainstalowano 1,3 GW instalacji PV. Wszystko dzięki wysokiemu poziomowi wsparcia, jakie rząd Czech udzielił fotowoltaice w postaci gwarancji zakupu energii elektrycznej w cenie ok 1,8 zł/kwh. Dlatego kraj ten w ciągu kilku lat stał się jednym z liderów rynku energetyki słonecznej. Polska zobowiązana jest zwiększyć do 2020 r. udział energii ze źródeł odnawialnych w bilansie energetycznym do 15 proc. Osiągnięcie tego celu wymaga zwiększenia liczby przedsięwzięć w sektorze energetyki odnawialnej, w tym również inwestycji z zakresu fotowoltaiki. Jednak, aby ten cel był możliwy do zrealizowania, konieczne są sprzyjające rozwiązania prawne. W obecnym stanie prawnym, pozwolenia na budowę ani zgłoszenia nie wymaga montaż wolno stojących kolektorów słonecznych. Zgodnie z interpretacją przedstawioną przez Główny Urząd Nadzoru Budowlanego, wolno stojące ogniwa fotowoltaiczne również mogą zostać zakwalifikowane jako kolektory słoneczne, co w praktyce oznacza możliwość realizacji takich przedsięwzięć bez konieczności uzyskania pozwolenia na budowę ani zgłoszenia. Fotowoltaika to jednak trudny rynek dla lokalnych graczy. Patrząc globalnie na rozwój fotowoltaiki, widzimy jej dynamiczny i ciągły wzrost zarówno od strony rosnących mocy produkcyjnych, jak i liczby instalacji. To ciągle rynek premiujący dużych inwestorów. Musimy również mieć świadomość, że rynek energetyki słonecznej jest w pełni zależny od polityki. Bez wsparcia, wielkość tego rynku byłaby wielokrotnie mniejsza niż obecnie. Z uwagi na uzależnienie fotowoltaiki od decyzji politycznych, biznes ten obarczony jest niestety dużym ryzykiem, zwłaszcza w przypadku słabych politycznie krajów. Wzięliśmy KREDYT Z DOTACJĄ na zakup kolektora słonecznego!

10 18 19 EkoMotoryzacja a dlaczego by nie? Energia odnawialna zmienia nasze życie Przyszło nam żyć w niezwykle ciekawych czasach. Na naszych oczach dokonują się przemiany, o jakich się naszym rodzicom nie śniło. Tempo zachodzących zmian zapiera dech w piersiach i dotyczy praktycznie wszystkich dziedzin życia. Niesamowicie rozwijają się elektronika (kto nie ma dzisiaj przy sobie smartfona z dostępem do Internetu, ten będzie miał go już jutro), biotronika, medycyna (przeszczepy kończyn czy twarzy kilka lat temu brzmiały jak science fiction, teraz są faktem). Spójrzmy jak zmieniło się nasze społeczeństwo. + Tekst: Andrzej Szyjkowski / 3-krotny wicemistrz Polski w rajdach samochodowych / Prezes Zarządu Szyjkowski-Auto Sp. z o.o. Źródło: Kto dzisiaj całe swoje zawodowe życie spędza w jednej firmie na jednym stanowisku? Są jeszcze tacy? Zmienia się model rodziny lub raczej należałoby powiedzieć związku partnerskiego, który wypiera tradycyjne małżeństwa. Modnym tematem stały się odnawialne źródła energii i dotyczy to praktycznie wszystkich dziedzin. Kolektory słoneczne, generatory wiatrowe, baterie fotowoltaiczne, hydrogeneratory, energooszczędne i pasywne budownictwo stają się naszą codziennością. A jak to wygląda w motoryzacji? Samochód jest produkowany od ponad stu lat i jak na razie nie widać dla niego alternatywy. Konstruktorzy cały czas intensywnie pracują nad poprawą i usprawnieniem kolejnych jego modeli. Jednym z głównych priorytetów stała się ostatnio ekologia. Światowe koncerny samochodowe, wspierane przez ośrodki naukowe (lub raczej ośrodki naukowe wspierane i finansowane przez koncerny) intensyfikują prace nad alternatywnymi źródłami zasilania. Po latach powrócono do koncepcji samochodu elektrycznego. Tak, tak powrócono, gdyż pierwsze samochody z takim napędem pojawiły się ponad sto lat temu. Wadami tego typu samochodów były (a wielu uważa, że cały czas są) krótki zasięg i słabe osiągi. Warto w tym miejscu przypomnieć, że pierwszym samochodem, który przekroczył prędkość 100 km/h był samochód elektryczny. Wydarzenie to miało miejsce w 1899 roku(!) Jak widać ta technologia miała i w dalszym ciągu ma spory potencjał. Jej rozwój zahamowała jednak era taniej ropy naftowej. Teraz, gdy ropa już nie jest taka tania powrócono do tej zarzuconej przed laty koncepcji. Od kilkunastu lat w ofercie koncernów samochodowych znajdują się co prawda samochody hybrydowe, czyli samochody wyposażone w dwa silniki. Ale nie są to samochody elektryczne. W samochodach hybrydowych rolę podstawowego napędu pełni bowiem tradycyjny silnik spalinowy. Silnik elektryczny o mniejszej od spalinowego mocy jest jedynie uzupełnieniem, które okazjonalnie wspiera pracę napędu podstawowego. Koncepcja samochodu elektrycznego w dzisiejszych czasach idzie o krok dalej podstawową funkcję napędzania samochodu powierzając silnikowi elektrycznemu. Pierwszym europejskim samochodem elektrycznym o zwiększonym zasięgu (E-REV) jest Opel Ampera. Rolę podstawowego napędu pełni w nim bardzo efektywny silnik elektryczny o mocy 111 kw/150 KM. Silnik ten dostarcza 370 Nm stałego momentu obrotowego i zapewnia bezgłośne rozpędzenie Ampery do 161 km/h. Samochód do 100 km/h rozpędza się w 9 sekund (!). Zasilany jest przez zespół akumulatorów litowo-jonowych o pojemności 16 kwh, składający się z ponad 200 ogniw. Akumulatory litowo-jonowe zapewniają od dwóch do trzech razy więcej energii od akumulatorów niklowo-metalowo-wodorkowe (w te drugie wyposażone są w większość przypadków pojazdy hybrydowe). Akumulatory litowo-jonowe prawie nie wykazują efektu pamięci zmniejszającego pojemność ogniw w trakcie kolejnych cykli ładowania. Cechuje je również niewielka pasywna utrata naładowania, co oznacza, że utrzymując energię, nawet, kiedy samochód stoi, na przykład na parkingu. Zasada działania Opla Ampery jest bardzo prosta. W trybie elektrycznym akumulatory mogą zasilać silnik na dystansie od 40 do 80 km (w zależności od siły nacisku nogi kierowcy na pedał gazu). Odległość ta pokrywa się ze średnią odległością pokonywaną przez statystycznie przeciętnego kierowcę w trakcie dnia. Na zasilaniu akumulatorowym Ampera nie emituje do atmosfery spalin. Ładowanie samochodu podłączonego do zwykłego gniazda o mocy 230 V trwa 4 godziny. Koszt takiego tankowania to ok. 6 złotych. Elektryczna jazda jest więc nie tylko ekologiczna, ale i ekonomiczna. Przejechanie jednego kilometra kosztuje jedną piątą pokonania tej samej odległości typowym samochodem z silnikiem spalinowym o tej samej mocy i zbliżonych osiągach. Gdy ktoś ma potrzebę dłuższego podróżowania to w momencie, gdy wyczerpie zakumulowaną energię elektryczną układ napędowy Ampery płynnie przechodzi w tryb zwiększonego zasięgu. Uruchamia się wówczas generator prądotwórczy zasilany silnikiem spalinowym. Generator doładowuje akumulatory. Na pełnym zbiorniku pokonać można wówczas łącznie około 500 km. Po przejechaniu tej odległości samochód należy podłączyć do ładowania elektrycznego i/lub zatankować na tradycyjnej stacji. Generator prądu napędzany jest silnikiem spalinowym o pojemności 1,4 l i mocy 63 kw/86 KM. Silnik ten pracuje z prędkością obrotową obr./min. Emisja spalin nie przekracza 27 g dwutlenku węgla na jeden kilometr. Producent podaje następujące parametry eksploatacyjne Opla Ampery: zużycie paliwa w mieście 0,9 litra/100 km, w cyklu mieszanym 1,2 l/100 km. Kto z nas przy obecnych cenach paliwa nie chciałby jeździć tak oszczędnym samochodem? Co ciekawe Opel Ampera jest wyposażony w elektryczno-hydrauliczny układ hamulcowy, który odzyskuje energię hamowania. Miłośnicy sportów motoryzacyjnych znają tę terminologię, z torów formuły 1, która 2-3 lata temu testowała tzw. system KERS. Podobne rozwiązanie funkcjonuje w Amperze. W czasie hamowania wspomniany układ zamienia siły bezwładności pojazdu w energię elektryczną, która doładowuje akumulatory. Ampera porusza się tak cicho, że potrzebny jest dodatkowy sygnał ostrzegawczy dla pieszych. Odpowiedni system został opracowany we współpracy z Amerykańskim Stowarzyszeniem Niewidomych. Przy prędkościach poniżej 64 km/h, uruchomienie dźwigni aktywującej błyśniecie długimi światłami, uruchamia także rozpoznawalny natychmiast ostrzegawczy sygnał dźwiękowy. Miałem okazje uczestniczyć w jazdach testowych Opla Ampery w Niemczech. Przyznam, że to niesamowite wrażenie. Samochód startuje jak rakieta (stały moment 370 Nm!!) i odbywa się to w kompletnej ciszy. Nie pracuje silnik spalinowy, więc nie słyszymy jego pracy, ani nie odczuwamy powiązanych z tą pracą wibracji. Niesamowite uczucie proszę mi uwierzyć. Ruszamy z kopyta, a dookoła nas cisza. Ta cisza potęguje wrażenie szybkości. Samochód prowadzi się wspaniale. Zawieszenie zestrojone jest komfortowo. Muzyki w tym aucie słucha się wybornie, to także zasługa panującej w nim ciszy. Przy jeździe z szybkością powyżej 100 km na godzinę, jedynymi dźwiękami słyszanymi przez kierowcę we wnętrzu Ampery są bowiem szum powietrza opływającego samochód, a także dźwięk toczących się po asfalcie kół. Ten samochód jest wprost stworzony do słuchania muzyki i nie trzeba tego robić wcale głośno, a i tak słychać każdy pojedynczy instrument lub dźwięk. Wspaniałe uczucie, wspaniały samochód nie ma jednak róży bez kolca. Tym, co kłuje w odniesieniu do tego auta jest jego cena, która zaczyna się bagatela od zł :-( Aby nie kończyć tym mało optymistycznym akcentem dopowiem, że po osiągnieciu odpowiedniego poziomu sprzedaży i odpowiedniego poziomu produkcji cena tego samochodu będzie spadać. Na horyzoncie pojawiają się już zresztą kolejne ekologiczne technologie, np. samochód na sprężone powietrze. Z rury wydechowej takiego samochodu wydobywa się wyłącznie woda. Powracając do tytułu mojego felietonu czy EkoMotoryzacja jest możliwa? A dlaczego by nie. Jeżeli kogokolwiek zainspirował mój tekst do tego stopnia, że zapragnął nabyć ten wspaniały samochód, spieszę poinformować, że z olbrzymią ochotą zrealizuję jego zamówienie. W celu obniżenia kosztów postaram się wynegocjować maksymalnie dostępne upusty. Dodatkowo zaoferować Państwu mogę zakup tego auta w niezwykle atrakcyjnym kredycie GBS Banku, który mam w swojej ofercie i który rekomenduję Klientom. Partnerskie więzi

11 20 21 Zarządzanie różnorodnością czyli jak efektywnie wykorzystać w zespole różnice międzyludzkie Każdy jest inny. Jesteśmy niepowtarzalną mieszanką cech osobowości, doświadczeń, kompetencji. Największe sukcesy osiągają te firmy, których menedżerowie potrafią w twórczy sposób wykorzystać naturalne różnice międzyludzkie. Wymaga to jednak od menedżerów wysoko rozwiniętych kompetencji oraz odpowiedniej kultury organizacyjnej. + Tekst: Anna Daria Nowicka socjolog, trener Idea diversity management opiera się na twórczym wykorzystaniu różnic międzyludzkich i podniesieniu efektywności oraz kreatywności firm dzięki budowaniu zespołów złożonych z osób z różnych grup etnicznych, o odmiennych poglądach, stylu pracy, doświadczeniu, kompetencjach, płci, wieku, orientacji seksualnej itp. Zgodnie z tą filozofią szeroko rozumiane różnice międzyludzkie są postrzegane jako jeden z kluczowych zasobów organizacji, który może się stać źródłem korzyści biznesowych, nie zaś jako zagrożenie dla spójności firmy. Polskie społeczeństwo jest dość jednolite pod względem kulturowym i religijnym odsetek obcokrajowców pracują-cych u nas jest dość niski w porównaniu z innymi krajami. Kwestia zarządzania różnorodnością odnosi się więc w naszym przypadku głównie do brania pod uwagę przy zarządzaniu ludźmi zróżnicowania ze względu na płeć, wiek, orientację seksualną, niepełnosprawność, status rodzinny (np. posiadanie dzieci lub nie), ale również typy osobowości. Dobry menedżer powinien tak przydzielać zadania, aby były one dopasowane do naturalnych predyspozycji i kompetencji pracowników. Diversity management powinno przejawiać się w całej polityce zarządzania zasobami ludzkimi od rekrutacji, poprzez system szkoleń, motywowania, wynagradzania, awansów po zarządzanie talentami. Szukasz klona czy uzupełnienia? Zwykle lepiej nam się współpracuje z osobami podobnymi do nas pod względem osobowości, sposobu myślenia i działania. Czujemy wtedy, że druga osoba niemal czyta w naszych myślach. Łatwiej nam wytłumaczyć coś osobie o podobnej wiedzy i kompetencjach. Elastyczność Przykładowo: informatyk łatwiej wyjaśni daną rzecz drugiemu informatykowi niż humaniście, zaś bardzo ekspresyjnemu, wygadanemu ekstrawertykowi introwertyk może wydawać się zamkniętym w sobie milczkiem. Każdy ma swoje nawyki oraz utarte sposoby myślenia i działania, które ograniczają kreatywność oraz czynią nas ślepymi na informacje niezgodne z naszymi założeniami i przyzwyczajeniami. Jak słusznie zauważył Abraham Maslow: Ten, kto dobrze włada młotkiem, traktuje wszystko inne jak gwoździe. Dlatego w procesie rekrutacji wielu menedżerów ma pokusę, by szukać swoich klonów, czyli osób o podobnym temperamencie, stylu pracy, a nawet światopoglądzie. Z drugiej strony zespoły składające się z osób zbyt podobnych do siebie nie są w stanie wyjść poza własne ograniczenia. Co prawda ich mocne strony się wzmacniają ale słabe również. Przykładowo: jeśli zespół składa się z samych osób kreatywnych, lubiących działać spontanicznie i będących zbyt dużymi optymistami, a brakuje w nim ludzi uporządkowanych, twardo stąpających po ziemi i umiejących dostrzec słabe strony, to zespół zostanie z mnóstwem ciekawych pomysłów, z których żaden nie został efektywnie zrealizowany. Budując zespoły, dobrze jest zatrudniać osoby różniące się od siebie osobowością, kompetencjami, stylem pracy, doświadczeniami. Takie zespoły będą w stanie tworzyć kompleksowe, dopracowane rozwiązania będące wynikiem starcia się różnych koncepcji. Dlatego warto, by menedżerowie wyszli poza swoją strefę komfortu i byli otwarci na pracowników, którzy się różnią nie tylko od nich, ale nawet od większości zespołu. Dzięki takiej polityce słabe strony i ograniczenia Warto wdrażać w przedsiębiorstwie działania promujące różnorodność. Jest ona źródłem przewagi konkurencyjnej oraz podnosi satysfakcję i zaangażowanie pracowników, a także buduje pozytywny wizerunek firmy. jednych członków zespołu będą równoważone mocnymi stronami innych pracowników. Dzięki wzajemnemu uzupełnianiu się powstanie nowa jakość. Przepis na efektywny zespół Każda cecha, postawa, styl pracy ma wady i zalety. Zbytnia zachowawczość i trzymanie się dotychczas sprawdzonych działań mogą uniemożliwić firmie podejmowanie nowych wyzwań, których rezultat zawsze jest obarczony dużą niepewnością. Jednak zbyt silna skłonność do ryzyka może doprowadzić firmę do upadku. Osoby nastawione wyłącznie na realizację celów będą pomijać potrzeby współpracowników, co doprowadzi do demotywacji i konfliktów. Z drugiej strony jeśli menedżerowie dbają tylko o dobrą atmosferę w zespole, to nie osiągną oczekiwanych rezultatów i wszyscy stracą pracę. Osoby zbyt perfekcjonistyczne będą hamować zakończenie procesów, gdyż dla nich nic nie jest wystarczająco dobre. Optymiści nie będą tworzyć rezerw czasu i środków ani planu B. Zbytni pesymiści będą negować każde rozwiązanie i zabijać kreatywność. Osoby z jednego kręgu kulturowego mogą nie rozumieć potrzeb klientów czy współpracowników z innego kręgu. Aby zespół działał efektywnie i wykorzystywał potencjał wszystkich członków, potrzebna jest różnorodność oraz otwartość na innych. Można wzmocnić te postawy poprzez odpowiednio dobrane szkolenia, coaching oraz mentoring, ale kluczem jest stworzenie przyjaznej kultury organizacyjnej. Wyzwania dla menedżera Zarządzanie w oparciu o różnorodność wymaga rozwiniętych kompetencji kierowniczych i świadomości. Znacznie trudniej jest motywować pracowników, których nakręcają inne czynniki niż przełożonego. Przykładowo: szef lubiący ostrą rywalizację może nie rozumieć, że dla osób ceniących harmonię taki klimat w zespole może być nie tylko demotywujący, ale też stać się źródłem stresu i cierpienia. Menedżer musi włożyć więcej wysiłku w komunikację z podwładnym różniącym się od niego. Jednak wynikające z takiego działania korzyści zrekompensują ten wysiłek. Ogromnym wyzwaniem w zarządzaniu zasobami ludzkimi jest także przełamanie stereotypów dotyczących grup dyskryminowanych na rynku pracy zwłaszcza kobiet oraz osób powyżej 50 lat. Korzyści z nastawienia na różnorodność Coraz więcej firm także w Polsce świadomie kładzie nacisk na zarządzanie różnorodnością. Znajduje to odbicie nie tylko w oficjalnej polityce firmy i deklaracjach, lecz także w praktyce. Jakie więc korzyści biznesowe firmy w tym widzą? 1. Korzyści wizerunkowe. Firma, która nie dyskryminuje żadnej grupy społecznej, jest postrzegana jako społecznie odpowiedzialna, przyjazna, nowoczesna, oparta na wartościach. Firmy wykorzystują ten aspekt zarówno w komunikacji zewnętrznej (np. do klientów, społeczności lokalnej), jak i wewnętrznej (do pracowników, akcjonariuszy). 2. Korzyści sprzedażowe dotarcie do nowych grup klientów, których potrzeby wcześniej nie były dostrzegane. Przykładowo: zespół projektantów złożony jedynie z młodych osób może nie zdawać sobie sprawy, że starsi potrzebują urządzeń o nieco innej funkcjonalności (np. osoby starsze preferują telefony o większych klawiszach). Ponadto niektórzy klienci świadomie chętniej kupują produkty firm społecznie odpowiedzialnych, nagradzając je w ten sposób za działanie zgodne z wartościami ważnymi dla tych klientów. 3. Innowacyjność zespoły różnorodne są bardziej kreatywne, potrafią wyjść poza schematy właściwe dla danej grupy ludzi. 4. Przyciągnięcie utalentowanych pracowników. Najlepsi specjaliści mogą przebierać w ofertach nawet podczas kryzysu. Liczy się dla nich możliwość rozwoju i samorealizacji oraz otwartość kierownictwa na pomysły, a nawet niekonwencjonalny styl bycia. W firmie nastawionej na różnorodność odnajdą się ludzie o różnych poglądach, temperamencie, pochodzeniu. Promowanie różnorodności jest elementem Employer Brandingu, czyli kreowania wizerunku firmy jako dobrego pracodawcy. 5. Rozwój kompetencji psychospołecznych wśród menedżerów i pracowników, np. komunikatywności, otwartości, umiejętności pracy w zespole, motywowania, inteligencji emocjonalnej. 6. Pełne wykorzystanie potencjału pracowników dzięki zachęcaniu ich do dzielenia się swoją wiedzą, pomysłami oraz do aktywnego wkładu w pracę zespołu. Niektóre organizacje, jak PricewaterhouseCoopers Polska, powołują nawet wewnętrzne zespoły do spraw różnorodności, co pokazuje znaczenie, jakie firmy nadają tej kwestii. 7. Stworzenie przyjaznej kultury organizacyjnej opartej na szacunku, otwartości, życzliwości, pozytywnym nastawieniu wobec drugiego człowieka. W takiej firmie ludziom lepiej się pracuje, rośnie ich satysfakcja i zaangażowanie, zmniejsza się rotacja kadr oraz groźba takich patologii jak mobbing i dyskryminacja.

12 22 23 Polecana książka: Miłosz Brzeziński Pracować i nie zwariować, Wydawnictwo WAB, Warszawa 2008 Urlop równie ważny jak praca Jeszcze kilka lat temu wiele osób pracujących w korporacjach na pytanie o urlop, odpowiadało: Jaki urlop?! Nie mam czasu na wakacje. Czy byli uznawani za superpracowników? Wtedy być może tak. Dziś podobna postawa wcale nie poprawia nam wizerunku. Bierzemy więc teraz kalendarze w dłonie i planujemy wakacje na 2013 rok! + Tekst: Redakcja Banku Wspólnych Sił / magazyn Grupy BPS. Dlaczego trzeba odpoczywać? Na to pytanie każdy doskonale zna odpowiedź żeby zebrać siły i naładować akumulatory, zanim zmierzymy się z kolejnymi zadaniami. Ale nie o to tu pytamy. Urlop to jedno z podstawowych praw pracownika, ale również obowiązków. Nie tylko formalnych, lecz także obyczajowych. Krótko mówiąc daj odpocząć swoim szefom od siebie. Pokaż im, o ile trudniej funkcjonuje się firmie, kiedy nie ma cięw pracy. Patrzycie na siebie dzień w dzień, więc taka niezbyt długa rozłąka świetnie wszystkim zrobi. Ty również nabierzesz dystansu do wielu spraw, być może zmiana otoczenia sprawi, że przyjdzie ci do głowy parę nowych pomysłów. I pamiętaj, że jeśli nie będziesz robić sobie choćby parodniowych przerw w pracy, możesz zostać posądzony o nieumiejętność zarządzania własnym czasem. Albo gorzej szefowie mogą zacząć się zastanawiać, czy nie brakuje ci kompetencji, by podołać zadaniom. Bo dobry pracownik to taki, który upora się ze wszystkimi obowiązkami, da radę pójść na lunch (nie tylko służbowy) i przynajmniej raz w roku wybierze się na porządne wakacje. Przygotuj pracodawcę do swojego urlopu Podstawowa, choć niepisana zasada kultury biznesu mówi, że nie należy wyjeżdżać na wakacje bez uprzedniego przekazania obowiązków innym. Krótko mówiąc, firma nie może przez np. dwa tygodnie twojej nieobecności tkwić w zawieszeniu. Wszystko musi funkcjonować jak w szwajcarskim zegarku, mimo że ty w tym czasie będziesz np. na drugiej półkuli. Przed urlopem pozamykaj więc wszystkie ważne sprawy. Umów się z innymi współpracownikami, kto podczas twojej nieobecności przejmie sprawy bieżące. Spisz i wyślij współpracownikom em wszystkie ważne informacje, kontakty i telefony, które mogą okazać się potrzebne. Ustaw w swojej skrzynce owej komunikat zwrotny z informacją, w jakim terminie nie ma cię w pracy i z kim w tym czasie trzeba się kontaktować. Schowaj pod kluczem pieczątki i dokumenty, do których normalnie tylko ty masz dostęp. Zrób porządek na biurku, wyłącz komputer i biegnij do domu pakować walizkę. Długie weekendy 2013 Ponieważ kalendarz i ołówek leżą już w gotowości do zaplanowania urlopu na nowy rok, podpowiadamy, że jest kilka świątecznych długich weekendów, które znakomicie mogą nam (małym kosztem liczby dni urlopowych) zapewnić dodatkowe miniwakacje: Kwiecień/maj: Wolne możemy mieć w dniach (9 dni) i to kosztem zaledwie 3 dni urlopu. Sierpień: Proponujemy długi weekend w dniach (4 dni) kosztem 1 dnia urlopu. Październik/listopad: Najlepiej zaplanować wypoczynek w terminie: (9 dni) kosztem 4 dni urlopu. Druga propozycja to dużo dłuższe wakacje: (17 dni) kosztem 9 dni urlopu. Grudzień/styczeń: W świąteczno-noworocznym okresie najlepiej zarezerwować sobie urlop w dniach: (12 dni) kosztem 5 dni urlopu. Robi wrażenie, prawda? Pamiętaj jednak o tym, żeby innym też dać szansę wypoczynku. W pracy krzywym okiem patrzy się na tych, którzy już kilka miesięcy wcześniej rezerwują wszystkie takie urlopowe gratki. Zapisane w prawie Skoro już nie mamy wątpliwości, że na urlop trzeba chodzić i dla przyjemności i ze względów wizerunkowych warto pamiętać o kilku przepisach, które reguluje kodeks pracy: Zgodnie z art. 161 pracodawca jest zobowiązany udzielić urlopu pracownikowi w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo. Obecnie obowiązujące przepisy pozwalają na rezygnację ze sporządzania planów urlopu w zakładach pracy, w których funkcjonują związki zawodowe, pracodawca za ich zgodą może zrezygnować ze sporządzania planów, w pozostałych zakładach pracy zagadnienie to zostało zupełnie odformalizowane. Wystarczy porozumienie z pracownikiem, przy czym przepisy nie wskazują formy, w jakiej do tego porozumienia ma dojść. Zgodnie z art. 164 dopuszczalne jest przesunięcie terminu urlopu pracownika przez pracodawcę z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, jeżeli nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy. Należy pamiętać, że termin urlopu ustala pracodawca, a nie pracownik, z tym, że po porozumieniu z pracownikiem (art.163, 11). Zatem jeżeli nie jest ustalany plan urlopów, pracownik musi zadbać o odpowiednio wczesne zawiadomienie pracodawcy o terminie planowanego urlopu i uzgodnienie terminu. W przypadku uzgodnienia z pracodawcą, najlepiej w formie pisemnej, terminu urlopu, pracodawca nie może bez zaistnienia przesłanek określonychart odmówić udzielenia urlopu w tym terminie. Zgodnie z art. 167 pracodawca może odwołać pracownika z urlopu. Przepisy ograniczają jednak to uprawnienie wyłącznie do sytuacji, w której obecność pracownika w zakładzie wymagana jest przez okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu. Zgodnie z art pkt 2 nieudzielenie pracownikowi urlopu w przysługującym wymiarze jest wykroczeniem podlegającym karze grzywny. Stąd działania pracodawców na początku każdego roku w celu wysłania pracowników na zaległe urlopy. Zatem, mimo że urlop jest prawem pracownika, odpowiadający mu po stronie pracodawcy obowiązek udzielenia urlopu może w pewnych sytuacjach przekształcić to prawo w obowiązek. I niech wszystkim w pamięci pozostanie cytat Miłosza Brzezińskiego psychologa i trenera osobistego: Trzeba pracować tak, żeby robić jak najmniej, a mieć masę efektów. Grupa BPS

13 Zdaniem eksperta Anna Kornacka, Prezeska ZPPZ Lewiatan. Celem konkursu było budowanie pozytywnego wizerunku przedsiębiorców poprzez wskazanie firm dobrze radzących sobie na lokalnym rynku, wyznaczających wysokie standardy w zakresie zarządzania pracownikami i zaangażowanych społecznie. Jesteśmy dumni, że w Galerii Biznes. Dobry wybór znalazł się Pan Zbigniew Wielgosz, Prezes Zarządu GBS Banku, ponieważ stoi na czele firmy, którą z całą odpowiedzialnością można określić powiernikiem zaufania publicznego. Jestem przekonana, że wysokie standardy etyczne w zarządzaniu zasobami ludzkimi, skrupulatne przestrzeganie prawa pracy oraz partnerskie podejście do pracowników, którymi może się poszczycić GBS Bank to wyznaczniki sukcesu. Oczywistym jest fakt, że pracownicy banku są jego siłą napędową oraz potwierdzeniem pozycji na rynku. Jeszcze raz gratuluję! Polski kapitał Odpowiedzialny pracodawca 7 lutego 2013 r. Marszałek Województwa wręczył 5 przedsiębiorcom z województwa zachodniopomorskiego nominacje do konkursu Biznes. Dobry wybór. + Tekst: Iwona Kudrewicz / Dyrektor ds. personalnych W GBS Banku od 2000 roku Ten ogólnopolski konkurs organizowany jest przez Polską Konfederację Pracodawców Prywatnych Lewiatan w ramach projektu Poprawa wizerunku przedsiębiorców, współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Celem konkursu było wyłonienie w każdym z województw przedsiębiorców, którzy odnieśli sukces ekonomiczny, są zaangażowani w sprawy społeczne i są odpowiedzialnymipracodawcami. W całej Polsce wyłoniono 120 przedsiębiorców, w tym 5 z województwa zachodniopomorskiego. Wśród nominowanych 5 przedsiębiorstw znalazł się GBS Bank. Odpowiedzialni Pracodawcy dbają o przyjazne i bezpieczne miejsce pracy, dobre warunki do pracy, przestrzegają Kodeksu Pracy oraz wykazują społeczną wrażliwość w kształtowaniu relacji z pracownikami. Odpowiedzialny Pracodawca ma obowiązek zapewnić optymalne warunki pracy. Dla GBS Banku niezwykle istotne są takie zagadnienia jak: zapewnienie pracownikom odpowiednich warunków pracy, możliwości rozwoju i podnoszenia kwalifikacji, zapobieganie dyskryminacji czy mobbingowi, dbałość o przestrzeganie przepisów prawa pracy i BHP. Pracownicy GBS Banku to najcenniejszy kapitał. Ta świadomość sprawia, że kształtowanie partnerskich relacji z pracownikami, odbywa się w oparciu o przepisy prawa pracy, a czasem wykracza poza standardy wynikające z przepisów. Pracownicy w banku zatrudniani są nie w ramach modnych umów cywilnoprawnych, a na umowy o pracę, gwarantujące ubezpieczenia społeczne i prawa pracownicze, co często nie idzie w parze z procesem obniżania kosztów, tak istotnym w dzisiejszych czasach w każdej firmie, ale za to zapewnia poczucie bezpieczeństwa i stabilność zawodową pracowników. Polityka personalna banku ma na celu dbałość o motywację pracowników, stałe doskonalenie ich kompetencji zawodowych oraz angażowanie do współtworzenia usprawnień procesów.w GBS Banku dbamy o właściwą komunikację wewnętrzną, włączamy pracowników w proces podejmowania decyzji. Menedżerowie w Banku mają świadomość, że od umiejętności, zaangażowania, inicjatywy i kreatywności ich ludzi zależy, w jakim tempie firma będzie się rozwijać, dlatego też poprzez odpowiedzialne zarządzanie zapewniają pracownikom możliwości rozwoju oraz wykorzystują ich wiedzę, doświadczenia i pomysły do zwiększania efektywności. Wizerunek odpowiedzialnego pracodawcy, jest także ważny i przydatny w codziennych relacjach z partnerami biznesowymi. Bank to przecież także przedsiębiorstwo, które poza regulacjami ściśle związanymi z bankowością (np. Prawo Bankowe), działa w oparciu o takie same prawa, co inne firmy. Serdecznie zapraszam na stronę na której w przyjazny sposób pokazany został wizerunek wybranych przedsiębiorstw. Odnosi się on jednakdo wszystkich przedsiębiorstw i skali jaką wspólnie osiągają. Mi osobiście, bardzo spodobały się zamieszczone tamokreślenia, że miejsc pracy nie przynosi bocian, aż 2/3 miejsc pracy tworzą przedsiębiorcy oraz dochód narodowy nie wypada sroce spod ogona ponad 70% polskiego dochodu narodowego tworzą przedsiębiorcy. Słów kilka od... Dyrektora ds. handlowych w GBS Banku W gospodarce rynkowej mamy do czynienia z realną potrzebą funkcjonowania struktur bankowych zorganizowanych na zasadach spółdzielczych, banki spółdzielcze pełnią kluczową rolę w prawidłowym i zrównoważonym rozwoju rynku finansowego oraz w finansowaniu sfery realnej gospodarki, są również z założenia, instytucjami odpornymi na wstrząsy polityczne i ekonomiczne. + Tekst: Jadwiga Szymczak / Dyrektor ds. handlowych W GBS Banku od 2005 roku Wiele lat przepracowałam w bankach komercyjnych i mogę śmiało stwierdzić, mimo, że za bankami tymi stoją silne marki światowe, mimo, że mają zakrojoną na skalę całego kraju reklamę to nie dorównują bankom spółdzielczym w kilku bardzo istotnych aspektach: - szybkości podejmowania decyzji, - indywidualnym podejściu do każdego klienta, - bliskości placówek bankowych, - znajomości lokalnego rynku, - doskonałych relacjach z klientami - wyłącznie polskim kapitale. GBS Bank od wielu lat buduje partnerskie relacje z klientami. Jesteśmy bankiem, który łączy doświadczenie i najlepsze tradycje polskiej bankowości z nowoczesnym sposobem prowadzenia finansów. Chcemy stworzyć naszym klientom jak najlepsze warunki do swobodnego gospodarowania własnymi środkami, zapewnić wsparcie w prowadzeniu działalności gospodarczej. Nasi klienci nie są anonimowi, z wieloma firmami oraz klientami indywidualnymi współpracujemy od wielu lat. Współpraca ta, oparta na zaufaniu i zrozumieniu potrzeb jest dla nas inspiracją do ciągłego doskonalenia, aby w jak najlepszy sposób zaspokajać potrzeby naszych klientów. Chcemy być dla nich partnerem na długie lata, dlatego podjęliśmy działania zmierzające do wydzielenia w strukturach banku stanowisk Ekspertów ds. bankowości biznesowej, rolniczej i detalicznej. Zorientowanie na te segmenty pozwoli nam na podwyższenie jakości współpracy z klientami, lepsze zrozumienie i wydajniejsze poszukiwanie rozwiązań, które zapewnią nam trwałe relacje. Każde spotkanie z klientem to dla nas pozytywne doświadczenie, z którego wyciągamy wnioski służące poprawie naszych działań. Doświadczenia czerpiemy nie tylko ze współpracy z klientami, ale również z naszymi partnerami biznesowymi. Otwartość na tę współpracę owocuje stałym poszerzaniem oferty banku. Wspomnieć należy, że od wielu lat współpracujemy z Grupą Concordia z sukcesem zapewniając ochronę ubezpieczeniową naszym klientom, z VB Leasing Polska wspólnie zaspokajamy potrzeby finansowania majątku trwałego, a z Union Inwestment TFI SA poszerzamy ofertę o inwestycje w jednostki funduszy Inwestycyjnych. Podjęliśmy współpracę również Funduszami Poręczeń Kredytowych, aby wyjść naprzeciw i dać możliwość rozwoju firmom, nieposiadającym majątku trwałego na zabezpieczenie kredytu. Nasze wspólne działania z BPS Faktoring pozwalają firmom poprawić płynność finansową. Z WFOŚiGW w Szczecinie, wspólnie realizujemy program na finansowanie działań związanych z ochroną środowiska, szczególnie w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Ostatnio tematem bardzo interesującym naszych klientów stają się odnawialne źródła energii. W tym obszarze mamy już doświadczenia od zeszłego roku w ofercie posiadamy kredyty na zakup kolektorów słonecznych, które cieszą się dużym zainteresowaniem. Ale i nowe tematy takie jak fotowoltaika - na bieżąco zgłębiamy - wszystko po to, aby być bliskim partnerem dla naszych klientów, być blisko nich i ich potrzeb. Bankowość spółdzielcza nie tworzy ryzykownych instrumentów pochodnych, nie spekuluje pieniędzmi swoich klientów na rynkach finansowych, nie generuje pustego pieniądza, bowiem najważniejszym kapitałem tego systemu jest człowiek a nie pieniądze. Alfred Domagalski / Prezes Krajowej Rady Spółdzielczej

14 26 27 Fundusze poręczeń kredytowych alternatywą dla zabezpieczeń Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa odgrywają zasadniczą rolę w rozwoju gospodarczym Polski. Cechuje je kreatywność, gotowość do podejmowania ryzyka, entuzjazm, łatwość dostosowania do sytuacji na rynku.jak podaje Główny Urząd Statystyczny aż 7 na 10 pracujących zatrudnionych jest w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw. Artykuł powstał w celu nawiązania dyskusji na temat działań wspierających rozwój MŚP. Jest to bardzo ważna dyskusja w dobie kryzysu. W niepewnej sytuacji rynkowej, kiedy banki wymagają solidnego zabezpieczenia kredytu, poręczenie funduszy może być rozwiązaniem dla firm, które nie posiadają majątku w postaci hipoteki lub innych środków trwałych. Wychodząc naprzeciw MŚP Lubuski Fundusz Poręczeń Kredytowych z Zielonej Góry, Fundusz Wspierania Rozwoju Gospodarczego Miasta Szczecina, Zachodniopomorski Regionalny Fundusz Poręczeń Kredytowych, Fundusz Poręczeń Kredytowych w Stargardzie Szczecińskim stworzyły ofertę, która ułatwia dostęp do środków finansowych. Instytucje te poszerzyły grono partnerów biznesowych GBS Banku. Dzięki temu razem mogą pomagać MŚP, które dążą do rozwoju swojego przedsiębiorstwa oraztym, któredopiero wchodzą na rynek i mają kłopoty z pozyskaniem finansowania. Łukasz Pabierowski Wiceprezes Zarządu LFPK przytacza liczby świadczące o wysokim zainteresowaniu tej formy finansowania: Rośnie zapotrzebowanie na tę formę zabezpieczenia kredytów czy pożyczek. Od momentu powstania do końca 2012 r. LFPK udzielił ponad 2220 poręczeń o łącznej wartości ponad ,- zł, wspierając tym samym setki lubuskich mikro, małych i średnich firm. Poręczenia Funduszu są udzielane do kredytów i pożyczek zarówno obrotowych jak i inwestycyjnych, które w ramach współpracy z Funduszem oferuje ponad 20 Instytucji Finansowych w tym GBS Bank. W najbliższym czasie, wychodząc naprzeciw potrzebom rynku, LFPK będzie także poręczał takie produkty jak leasing. Zdaniem Adama Badacha, prezesa ZRFPK poręczenia oferowane przez Fundusz są najtańszą forma zabezpieczeń oferowaną na rynku finansowym, a procedura ich udzielania jest prosta i przyjazna dla firm. Firmy, które chcą realizować swój pomysł biznesowy nie muszą posiadać majątku, nie muszą posiadać historii kredytowej, nie muszą ustanawiać zastawu na majątku firmy oraz nie muszą płacić wysokich kosztów poręczenia. Jak twierdzi Agnieszka Marszałek Koordynator projektu unijnego JEREMIE z Funduszu Wspierania Rozwoju Gospodarczego Miasta Szczecina Jest to rozwiązanie zarówno dla podmiotów istniejących na rynku od wielu lat, które finansując z zewnątrz swoją działalność, nie chcą/nie mogą przedstawić własnego majątku, jako zabezpieczenia, jak również dla tzw. Start-upów, czyli firm nowych, które mają trudności z pozyskaniem finansowania, ponieważ majątku mogącego stanowić zabezpieczenie nie posiadają wcale. W tym celu na rynku istnieją podmioty, takie jak Fundusz Wspierania, które dzięki współpracy z bankami, proponują poręczenia kredytowe. Co zrobić żeby otrzymać poręczenie wystarczy być MŚP posiadającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, posiadać zdolność kredytową, przyjść do placówki banku i złożyć wniosek, Procedura udzielania poręczeń poręczenie udzielane jest na podstawie pisemnego wniosku o udzieleniu poręczenia, po podjęciu decyzji, bank przekazuje do funduszu wniosek kredytobiorcy wraz z wymaganymi załącznikami (w szczególnych przypadkach fundusz może poprosić o dokumenty uzupełniające), Fundusz przygotowuje propozycję udzielenia poręczenia, po dokonaniu opłaty przez wnioskodawcę umowa zostaje zawarta. Korzyści możliwość uzyskania kredytu przez podmiot, który nie posiada akceptowanego przez bank zabezpieczenia rzeczowego, dokumentacja taka sama, jaką przedstawiamy pożyczkodawcy i kredytodawcy, konkurencyjna cena w porównaniu do innych form zabezpieczeń, prowizja za poręczenie już od 0,15%, poręczenie może być udzielone nawet do 80 % kwoty kredytu, okres ważności nawet do 8 lat, zabezpieczenie w formie weksla własnego, bezpieczeństwo i poufność, minimum formalności. Jak wynika z prognoz analityków 2013r. to doskonały czas na kredyty, które są najczęstszą forma finansowania przedsiębiorstw.bowiem stopa procentowa może spaść nawet do 3,5 procent. Jednak brak zabezpieczenia to podstawowa bariera dla przedsiębiorców by skorzystać z usług oferowanych przez banki. Uzyskanie kredytu przez małe i średnie przedsiębiorstwa jest trudniejsze niż w przypadku dużych firm, które posiadają majątek. Dlatego istotą działania funduszu jest ułatwienie dostępu mikro, małym i średnim przedsiębiorcom do kapitału zewnętrznego, w postaci kredytów i pożyczek. Umożliwia to ich rozwój oraz stwarza warunki do tworzenia nowych, trwałych miejsc pracy przekonuje Anna Sałapata Specjalista ds. pożyczek, poręczeńz FPK w Stargardzie Szczecińskim. Oferta Funduszy Poręczeń Kredytowych jest znakomitym instrumentem pomagającym rozwiązać problem braku zabezpieczeń. Fundusz zobowiązuje się do zwrotu poręczonego kredytu w przypadku gdyby kredytobiorca nie dopełnił obowiązku jego spłaty. Dzięki temu kredytobiorca może w pełni korzystać z ofert proponowanych przez banki realizować swoje przedsięwzięcia. + Tekst: Katarzyna Tadej / Pion Ryzyka Bankowego W GBS Banku od 2012 roku + Warte uwagi r. ruszył rządowy program gwarancji dla zabezpieczeń spłat kredytów. Dzięki temu, MŚP mogą uzyskać szybką pomoc. Gwarancją może być objęty kredyt obrotowy. Co ważne, uzyskanie gwarancji nie wiąże się z dodatkowymi formalnościami. Program jest godny rozważenia, także z uwagi na niskie opłaty do końca 2013r. prowizja wynosi 0%, a następne lata tylko, 0,5% rocznie. Dzięki podpisanej umowie o współpracy, program dostępny jest także w GBS Banku. Jakość

15 28 + podróże 29 Przez kolejnych jedenaście kilometrów sunąłem przed siebie i podziwiałem zapierające dech panoramy gór. Potem jednak czar prysł, gdy zjazd przeszedł w kolejne podjazdy. Nepal - precz z królem! kolejna część opowieści z podróży do Indii Po obejrzeniu na delhijskim dworcu telewizyjnych migawek z dopiero co rozpoczętej wojny domowej w Nepalu, z lękiem i podnieceniem wsiadłem do pociągu jadącego do Gorakhpur. To jedyne miejsce w pobliżu granicy indyjsko nepalskiej, do którego można było wówczas dotrzeć. Potem należało jeszcze pokonać dżipem sto trzydzieści kilometrów do najbliższego przejścia granicznego. Na miejscu okazało się, że nie da się przejść na drugą stronę. + Tekst: Paweł Chara / Zdjęcia: Paweł Chara CSR

16 30 + podróże 31 Odradzali dalszą podróż Pogranicznicy powtarzali jak mantrę: Polityczny problem, polityczny problem. Poza tym spotkałem tam parę angielskich turystów, którzy zawrócili z drogi do Katmandu. Odradzali mi dalszą podróż ze względu na brak komunikacji, zamknięte sklepy, banki i napiętą sytuację w kraju. Nie miałem jednak wyboru. Musiałem przekroczyć granicę, bo moja indyjska wiza była przecież nieważna a kolejną mogłem uzyskać dopiero w stolicy Nepalu. Dlatego co kilka godzin uparcie wracałem na granicę z nadzieją, że za którymś razem pozwolą mi ją przejść. Dopiąłem swego dopiero na drugi dzień. Zmęczeni moimi prośbami pogranicznicy w końcu ulegli i unieśli szlaban w górę. Rowerem do stolicy Zaraz za granicą zatrzymałem się w hoteliku, który prowadził pośrednictwo lotów. W związku z tym, że z powodu trudnej sytuacji wewnętrznej nie kursowały dżipy ani autobusy, z ciężkim sercem postanowiłem wydać dziewięćdziesiąt dolarów na lotniczy bilet do Katmandu. Do najbliższego lotniska miałem dwadzieścia kilometrów. Następnego dnia właściciel hoteliku oznajmił mi jednak, że samoloty w tym dniu nie kursują. Dał mi jednak nadzieję, że linie lotnicze wznowią nazajutrz kursy do stolicy. Przenocowałem u niego kolejną noc, po której okazało się, że loty wciąż są odwołane. Nie wiadomo było również, kiedy jakikolwiek samolot odleci z lotniska. W tej sytuacji postanowiłem kupić rower i nim przejechać czterysta kilometrów dzielących mnie od Katmandu. Po targowaniu się ze sprzedawcą kupiłem za 2700 nepalskich rupii kopię jednośladu zwanego w naszej części globu Ukrainą. Wydałem na niego większość mojego budżetu. Zostało mi jeszcze 676 nepalskich i 320 indyjskich rupii. Tymczasem pojedynczy nocleg w ubogich hotelikach kosztował 250 rupii, do tego skromne jedzenie i woda w cenie sto rupii dziennie. Litrowa butelka wody jeszcze przed wybuchem zamieszek kosztowała dziewięć rupii. Po pierwszych rozruchach musiałem za nią zapłacić prawie trzykrotnie więcej. Mimo to obładowany plecakiem i torbą, które sznurami przymocowałem do nieprzystosowanego w tym celu roweru, z uśmiechem na ustach ruszyłem w drogę. Precz z królem! Pierwszego dnia przejechałem ledwie czterdzieści dwa kilometry. Do Katmandu pozostało mi jeszcze prawie trzysta sześćdziesiąt. Przekonałem się, że pokonanie takiej odległości po górskich, himalajskich szlakach, to nie lada wysiłek. Tu każde dziesięć kilometrów na rowerze to wyrzeczenie. Przed wieczorem zakwaterowałem się w ubogim hoteliku w jednym z przydrożnych miasteczek. Nim zapadła noc, udało mi się kupić coś do jedzenia i przyrządzić ryż z warzywami. Po posiłku i całodziennej przejażdżce zasnąłem jeszcze przed zmrokiem. W pewnym momencie obudziły mnie myszy spacerujące po kocu, którym się przykryłem, i dojadające resztki mojej kolacji. Przepędziłem je i zasnąłem na kolejnych kilka godzin. Z nastaniem świtu uzupełniłem zapas wody, pożegnałem gospodarza i z paroma rupiami w portfelu podążyłem przed siebie. To, co zobaczyłem po drodze, przeszło moje oczekiwania. Napotkałem dwie wysadzone w powietrze wojskowe ciężarówki a w każdej miejscowości spotykałem krzyczące tłumy demonstrantów, palących opony i kukły króla, niosących transparenty z malowanymi farbą napisami Precz z królem! Chcemy demokracji!. W tym wszystkim ja, na zdezelowanym rowerze, z przywiązanymi sznurem bagażami i niepewnym uśmiechem na twarzy. Co rusz ktoś zwracał na mnie uwagę by za chwilę dać się porwać pochodowi i maszerować z rozkrzyczanym tłumem. Głodny i wyczerpany To był ciężki dzień. Przejechałem w nim jeden z najdłuższych odcinków, w tym jedenastokilometrowy podjazd, który w całości przeszedłem. Byłem skrajnie wyczerpany, gdy wpychałem na jego szczyt mój rower z bagażem, który z każdym metrem stawał się coraz cięższy. Na górze zastałem polową jadłodajnię i sklepik. Mój portfel był już jednak pusty, chociaż żyłem nadzieją, że w końcu otworzą któryś z mijanych przeze mnie banków. Wszystkie były wciąż zamknięte a ja nie miałem nawet jednej rupii przy sobie, byłem głodny i spragniony. Dlatego zatrzymałem się w niej przede wszystkim dla odpoczynku, w nadziei, że dostanę przynajmniej malutką miseczkę ryżu. Liczyłem na nią tym bardziej, że moje skromne zapasy skisły po drodze i nie nadawały się do jedzenia. Gdy rozejrzałem się po jadłodajni, okazało się, że jestem jej jedynym klientem. Pewnie dlatego zaraz zwróciłem na siebie uwagę gospodyni. Podeszła do mnie i łamanym hinduskim spytała, czy chcę jeść. Odpowiedziałem jej, że nie mam pieniędzy, jestem bardzo zmęczony i chcę trochę odpocząć. Po chwili znów do mnie podeszła i spełniło się moje marzenie. Z życzliwym uśmiechem na twarzy powiedziała, że zaraz przyniesienie jedzenie i nie będę musiał za nie płacić. To był wielki gest, bo wzniesiona na kilku palach i przykryta strzechą jadłodajnia była równie uboga jak hoteliki, w których nocowałem. Gdy ze smakiem zajadałem się ryżem z warzywami, nie spodziewałem się, że jeszcze tu wrócę. Wysepka pokoju Z pełnym żołądkiem i nadzieją, że sytuacja w kraju zmieni się na lepsze, ruszyłem w dół po drugiej stronie wzniesienia. Przez kolejnych jedenaście kilometrów sunąłem przed siebie i podziwiałem zapierające dech panoramy gór. Potem jednak czar prysł, gdy zjazd przeszedł w kolejne podjazdy. Około sześćdziesiątego kilometra dogonił mnie młody Nepalczyk o imieniu Kriszna. Odtąd przejechaliśmy razem następnych dwadzieścia kilometrów. Wtedy nieśmiało zaproponował mi nocleg. Znów uśmiechnął się do mnie los. Zboczyliśmy z głównej trasy i po kilku kilometrach szutrowego traktu dojechaliśmy do osady, w której mieszkał. U podnóża ginącego w chmurach szczytu, stała chatka dobudowana do naturalnej groty. To był mój dom na najbliższą noc. Zastaliśmy przed nim dwie młodsze siostry Kriszny, które czekały na jego powrót z miasta. Speszone moim widokiem z niepewnym uśmiechem od razu zniknęły za kotarą prowadzącą do środka. Kriszna poprosił, żeby znów wyszły na zewnątrz i przywitały się ze mną. Potem mnie przedstawił i oznajmił siostrom, że będę u nich nocował. Dziewczęta od razu przygotowały mi posłanie a potem poszły do kuchni z otworem w dachu nad paleniskiem, niczym tatrzańskiej kurnej chaty, gdzie szykowały wieczorną strawę. Tymczasem wybrałem się z Kriszną na rekonesans po osadzie. Okazał się nie lada pożywką dla duszy. Nie chodzi o to, jak żyją jej mieszkańcy, ponieważ nie znają innych warunków. Są jednak szczęśliwi i to jest cudowne. Z szacunkiem pozdrawiali mnie na każdym kroku, dodając do tego ciepłe spojrzenie, które starałem się odwzajemnić. Tu, w tej pokojowej enklawie, w kraju ogarniętym wojną, życie płynęło własnym, niezachwianym rytmem. To takie mistyczne! W tym momencie po całym ciele przechodzą mnie dreszcze. Na myśl, że jutro z samego rana muszę jechać dalej, ogarniał mnie smutek. Kriszna nalegał, bym został u nich, choć jeden dzień dłużej. Nie wiedziałem jednak ile czasu zajmie mi dotarcie do Katmandu. Droga była coraz cięższa a czasu niewiele. Po spacerze wróciliśmy do chatki na wieczorny, typowy nepalski posiłek. Składał się na niego ryż rozsypany na blaszanym talerzu, który należało zmieszać z leżącą obok plamą sosu i szybkim ruchem dłoni włożyć do ust. Potem polewa się ją wodą z dzbana. W ten sposób dłoń jest umyta a my popiliśmy po kolacji. Przed snem Kriszna zaproponował mi kąpiel. Spojrzałem na niego nie bez zdziwienia, bo dotąd nie widziałem w chatce łazienki. Tymczasem prysznic był dla mnie czymś, na co czekałem od tygodni. Dlatego po chwili przystałem na tą propozycję. Wyprowadził mnie wtedy na zewnątrz do niewielkiego strumyka z drewnianym podestem na brzegu i dzbanem do polewania się wodą. Była prawie lodowata. Zdecydowałem się jednak na kąpiel, bo wiedziałem, że czeka na mnie czyste i ciepłe posłanie, pierwsze od wielu tygodni. Rano, gdy się obudziłem, z przykrością stwierdziłem, że jeszcze nie zregenerowałem nadwątlonych sił. Zjedliśmy pożegnalne śniadanie, do tego pamiątkowe zdjęcie i ruszyłem przed siebie. Desperacki plan Tego dnia dotarłem do Narangat. Przejechałem zaledwie dwadzieścia cztery kilometry. Byłem głodny a nie miałem pieniędzy na jedzenie, przez co zabrakło mi sił, żeby pokonać jeszcze kilka kilometrów. To był jeden z tych dni, w którym nie zjadłem nawet owocu, nie mówiąc już o ryżu czy warzywach. Przenocowałem w namiocie, który rozbiłem nad rzeką na rogatkach miasta. Nad ranem ruszyłem do centrum z nadzieją, że dostanę tam coś do jedzenia. Wtedy dowiedziałem się, że na przedmieściach jest lotnisko. Głodny i zniechęcony sytuacją podjąłem desperacki plan. Poszedłem z moim rowerem wprost do budynku lotniska, w którym znajdowały się biura linii lotniczych. Wchodziłem do każdego z nich. Tłumaczyłem, że nie mam pieniędzy a rower chcę wymienić za bilet do Katmandu. Nikt nie jednak nie przystał na tą propozycję i odszedłem z niczym. Nie wiedząc co robić, usiadłem w zagłębieniu przy głównym szlaku do lotniska. Wtedy dobiegły mnie odgłosy wybuchów. Wkrótce na szosie pojawiły się wojskowe ciężarówki z uzbrojonymi żołnierzami. Ten widok pobudził mnie do myślenia. Przeanalizowałem moją

17 32 + podróże 33 sytuację. Do Katmandu miałem jeszcze sto siedemdziesiąt kilometrów, pusty portfel i żołądek. Zmierzchało, z miasta dochodziły odgłosy strzałów, wybuchów i okrzyków. Stwierdziłem, że najlepiej jechać dalej i znaleźć bezpieczniejsze miejsce na nocleg. Rebelianci Ujechałem ledwie kilka kilometrów, gdy tuż za miastem natknąłem się na blokadę z kamieni strzeżoną przez luźny oddział rebeliantów. Musiałem się przed nią zatrzymać, żeby ją obejść. Przejście prowadziło wąskim przesmykiem z litą skałą po prawej i kilkudziesięciometrową przepaścią po lewej stronie. Gdy znalazłem się tuż nad nią, podbiegli do mnie rebelianci. Jeden z nich zaczął do mnie krzyczeć, po czym uderzył mnie otwartą dłonią w twarz. Zirytował się, że go nie rozumiem. Krzyczał coraz głośniej, gestykulował, a ja czekałem na moment, w którym mnie popchnie albo dźgnie trzymanym w ręku nożem. Byłem przekonany, że to mi się śni. Nie wierzyłem, że rzecz dzieję się naprawdę. Stałem w odrętwieniu zdany na łaskę losu. Wtedy stało się coś, czego dotąd nie potrafię zrozumieć. Nagle rozpłynęli się w ciemnościach i zapadła cisza. Nie czekałem, aż znów do mnie wrócą. W odrętwiałe nogi wstąpiły nadprzyrodzone siły. Mimo ciężkiego bagażu, głodu i ciemności, mocno nacisnąłem na pedały. Mknąłem przed siebie, chociaż niewiele widziałem w mroku. Ten bardzo długi dzień jednak jeszcze się nie skończył. Nie zdążyłem ochłonąć po przygodzie sprzed kilkunastu minut, gdy zobaczyłem lecącą w moją stronę kulę ognia. Po chwili okazało się, że to płonąca opona sunie z podjazdu, pod który wjeżdżałem. Bałem się, że na jego szczycie natknę się na kolejny oddział. Na szczęście nikogo tam nie zastałem. Pierwsze ofiary Gdy już na nim stanąłem, rozejrzałem się wokoło w poszukiwaniu świateł jakiejś miejscowości. Tej nocy nie chciałem nocować na odludziu i znów o pustym żołądku. Skierowałem mój rower do najbliższej wioski, licząc, że dostanę w niej przede wszystkim coś do jedzenia. Zatrzymałem się przy jedynym domu, w którym świeciło się światło. Był środek nocy i z pewnością nikt nie spodziewał się w nim gościa z Polski. Jakież było zdziwienie gospodarza, gdy stanąłem w progu i zapukałem w uchylone drzwi. Byłem zbyt zdesperowany i głodny, żeby czekać, aż sam coś powie. Wspierając się gestami, powtarzałem po hindusku, że chcę jeść, ale nie mam pieniędzy. Popatrzył na mnie, uśmiechnął się i wskazał ręką na krzesło. Po chwili pałaszowałem miskę ryżu. Gdy zjadłem, zapytałem mojego dobrodzieja, czy mógłbym u niego przenocować. Nie rozumiał mnie, ale znów przydało się składanie dłoni w poduszkę. Wtedy tym samym ruchem wskazał mi kawałek klepiska. Byłem wniebowzięty. Wprowadziłem rower do środka, rozłożyłem śpiwór i zasnąłem w poczuciu bezpieczeństwa. Rano czekał na mnie posiłek. Zjadłem, podziękowałem gospodarzowi i ruszyłem w stronę miasta Hetauda. Do doliny, w której jest położone, dotarłem po dwóch dniach jazdy. Ze wzniesienia widziałem unoszące się nad nim kłęby czarnego dymu, słyszałem strzały i krzyk manifestantów. Gdy znalazłem się bliżej centrum, pierwszy raz zobaczyłem zabitych cywili. Ich zwłoki, częściowo przykryte jakąś plandeką, leżały równo ułożone na chodniku. Ten widok mnie przeraził. Czułem smutek i przygnębienie. Nawet nie przyszło mi wówczas do głowy, by zrobić przynajmniej jedno dokumentalne zdjęcie. Poza tym ciał pilnowali uzbrojeni żołnierze a już po przekroczeniu granicy przestrzegano mnie, bym przy wojsku i policji nie sięgał po aparat.... Ciąg dalszy opowieści w kolejnych wydaniach kwartalnika.

18 34 + rozmowa 35 Mocno stąpająca po ziemi... miłośniczka podniebnych wojaży + O pracy, zainteresowaniach, przebiegu kariery zawodowej oraz marzeniach z Agnieszką Łabucką rozmawiał Marcin Mulczyński. Twierdzi, że jest szczęściarą, bo wykonuje pracę, o której marzyła już jako dziecko. Robi to, co lubi, choć szczerze przyznaje, że czuje się czasem przytłoczona odpowiedzialnością, która nierozerwalnie związana jest z jej stanowiskiem. Z presją radzi sobie w bardzo oryginalny sposób odrywając się przy każdej nadarzającej się okazji od ziemi. W chmurach, gdzie nic tak na dobrą sprawę nie jest od niej zależne odpoczywa od ciążącej na niej na dole odpowiedzialności i podziwia zapierające dech w piersiach widoki. Zapytana o to, co w życiu najważniejsze, bez chwili wahania przyznaje, że rodzina. Ma miły uśmiech i ujmuje bezpośredniością, choć jest osobą bardzo pragmatyczną. Mocno stąpam po ziemi - przyznaje. Doskonale zdaje sobie sprawę z trudności wyzwania, którego się podjęła. Jest świadoma czekającego ją ogromu pracy, ale zaznacza, że pracy się nie boi. O kim mowa? O Agnieszce Łabuckiej pełniącej obowiązki dyrektora obu szczecińskich placówek GBS Banku. Bankowiec Co pociąga Ciebie w bankowości? Pomaganie ludziom w realizowaniu ich planów, zamierzeń oraz wizji. Lubię obserwować jak z połączenia pomysłów i energii drzemiących w przedsiębiorcach, którzy zwracają się do nas z zapytaniem o sfinansowanie ich projektów, powstają wielkie rzeczy. Zaufanie, jakim nas obdarzają Ci ludzie, wdzięczność, jaką nam okazują, a przede wszystkim projekty i inwestycje, które w wyniku naszego mariażu powstają, to olbrzymia satysfakcja również dla nas. Czujemy się choć w drobnej części protoplastą każdej zrealizowanej inwestycji, każdego nowo powstałego miejsca pracy. Ten aspekt mojej pracy lubię najbardziej. Jak się czujesz w roli osoby zarządzającej placówką? To dla mnie novum. Byłam, co prawda zastępcą dyrektora, ale to nie to samo. To inny stopień wtajemniczenia (śmiech). Oswajam się z nową dla mnie myślą, że to ja odpowiadam teraz za pracowników oraz za naszych klientów. Nie chcę ich zawieść, nie mogę nadszarpnąć ich zaufania do nas, jako instytucji. To zobowiązuje. Świadomość tej odpowiedzialności nie paraliżuje mnie, a wprost przeciwnie wpływa na mnie mobilizująco. Lubię wyzwania i zrobię wraz z moimi pracownikami wszystko, by sprostać temu wyzwaniu. Jaki cel sobie wyznaczyłaś? Oczywiście powinnam wspomnieć tutaj o rosnących wolumenach i wskaźnikach, ale to jest oczywista oczywistość (śmiech). Mnie zależałoby przede wszystkim na tym, by ludzie powszechnie znali i wiedzieli, że w Szczecinie jest taki bank, do którego można przyjść i w atmosferze niemalże domowej porozmawiać, poradzić się, poprosić o fachową poradę. Co więcej, że w banku tym swoje potrzeby i oczekiwania można szybko i profesjonalnie załatwić. Marzy mi się by osoby, które do nas trafią nie tylko skorzystały z naszej obsługi, ale były z niej na tyle zadowolone by polecać nas swoim znajomym i bliskim. ludzi, rozmowy z nimi, wspólnego poszukiwania sposobów jak najlepszego zaspokojenia ich oczekiwań, rozwiązania problemów to jest ten aspekt pracy bankowca, który daje mi olbrzymią satysfakcję i sprawia, że pracę tę tak sobie cenię. Ja po prostu robię to, co lubię (śmiech). A jakie są jej cienie? Olbrzymia odpowiedzialność. Trzeba nauczyć się z nią żyć (chwila zadumy) Ja jeszcze się uczę. Pasja, hobby Co najbardziej pociąga Ciebie w podróżowaniu? Możliwość zwiedzania i poznawania innych ludzi, innych kultur, religii, mentalności. To jest pasjonujące. Podróżowanie to też latanie, które uwielbiam. To w końcu możliwość zmiany klimatu, na cieplejszy (śmiech). Los tak pokierował moim życiem, że czasem do swoich najbliższych mam kilka tysięcy kilometrów (chwila zadumy) ma to swoje minusy, ale są też plusy. Do tych drugich należy fakt, że mamy z synem możliwość zwiedzania i poznawania miejsc, na których zwiedzenie czy odwiedzenie w innym układzie nie byłoby nas stać. Zwiedziłaś kawał Europy, Afryki, Azji oraz Ameryki Północnej. Gdzie podobało Ci się najbardziej? Trudne pytanie. Podobały mi się podróże do Chin i Korei Południowej z uwagi na olbrzymie różnice kulturowe, ale najmilej wspominam (chwila zadumy) pobyt w Meksyku. Dlaczego? Bo miało mnie tam nie być (śmiech) to był nieplanowany i bardzo spontaniczny wyjazd. Urzekli mnie tamtejsi ludzie, ich otwartość, przyjazność, wewnętrzny spokój i brak tak odczuwalnej u nas presji. Poza tym było tam rozkosznie ciepło. Nie zapomnę tamtejszych krajobrazów oraz morza a zwłaszcza pływania z delfinami. Czy wiesz, jaką one mają przyjemną w dotyku skórę?... ehhh. Mam stamtąd cudowne i niezapomniane przeżycia. Dobry znajomy W bankowości pracujesz 13 lat, jakie są blaski tej pracy? Kontakt z ludźmi, który bardzo lubię jest dla mnie niewątpliwie blaskiem tej pracy. Możliwość poznawania Gdzie planujesz kolejną podróż? Gdzie się nam trafi (śmiech). Po cichu marzy mi się Ameryka Południowa.

19 36 + rozmowa 37 Uwielbiam choć na chwilę oderwać się od ziemi. Z racji wykonywanego zawodu muszę mocno po niej stąpać na co dzień, chwila wytchnienia w przestworzach jest cudowna. A co jest takiego urzekającego w lataniu? Uwielbiam choć na chwilę oderwać się od ziemi. Z racji wykonywanego zawodu muszę mocno po niej stąpać na co dzień, chwila wytchnienia w przestworzach jest cudowna. A co w niej takiego cudownego? To, że będąc na pokładzie samolotu nic ode mnie nie zależy. Na ziemi i owszem, ale nie tutaj. To inny świat. Jak już jesteśmy przy lataniu samolotem to przyznam się Tobie, że bardzo lubię sam moment startu, gdy ta ciężka maszyna wbrew wydawałoby się logice i prawom fizyki podrywa się do lotu. Lubię to uczucie przeciążenia, tę siłę wciskającą w fotel, ten ciąg. Lubię oczywiście też sam moment lądowania. No i chyba jestem jedyną osobą na pokładzie samolotu, która nie martwi się na ostrzeżenie o turbulencjach, je też lubię (śmiech). Może pominęłaś sie z powołaniem? Może trzeba było zostać pilotem. Pilotem nie chciałabym, bo to znowu odpowiedzialność, od której będąc w chmurach tak odpoczywam. Stanowiskiem drugiego pilota bym nie wzgardziła (śmiech). Co pociąga Ciebie w parasailingu poza lataniem? Uczucie wolności, gdy jest się tam w górze oraz piękne widoki na dole. Głowa rodziny Co jest w życiu najważniejsze? Rodzina i jej bezpieczeństwo. Dlaczego? Bo to jest coś, co po nas pozostaje. Wszystko to, co w swoim życiu z mężem robimy, trudy, które w codziennym życiu podejmujemy mają na celu zapewnienie naszemu synowi szczęśliwego dzieciństwa. Wychować go chcemy na porządnego człowieka, kierującego się w życiu wartościami, które i nam są bliskie. Zależałoby nam by wartości te Dominik przekazał i wpoił potem swoim dzieciom, a te swoim. Rola rodzica to trudne i odpowiedzialne zadanie, które rzutuje na kolejne pokolenia. Znowu ta odpowiedzialność. Nie sposób od niej uciec (śmiech). Jakie masz marzenie? Poza Ameryką Południową marzy mi się, by mój syn był szczęśliwym i spełnionym człowiekiem. Chciałabym dożyć chwili, gdy mi to powie. Czego Ci życzyć Zdrowia, wytrwałości oraz tego, bym w codziennym niełatwym życiu nie zatraciła po drodze radości i optymizmu. + Sylwetka Wiek: To pytanie musiało w końcu paść (śmiech) mam 37 lat - przyznaje z rozbrajającą szczerością. Stan rodzinny: Na stanie mam 2 chłopaków wyznaje z uśmiechem. Wspomniane chłopaki to maż Krzysztof i 17-letni syn Dominik. Znak zodiaku: Ryby. Wykształcenie: Absolwentka kierunku Zarządzanie Przedsiębiorstwem na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego. Ukończyła studia podyplomowe z zakresu negocjacji i mediacji, a także z psychologii zarządzania w Wyższej Szkole Bankowej. Ukończyła specjalny kurs dla mediatorów. Rozważa zrobienie uprawnień mediatora sądowego oraz mediatora dla nieletnich. Mediacje to kolejna z moich pasji wyznaje. Przebieg kariery zawodowej: Jej początek był dość nietypowy przyznaje. Zanim trafiła do bankowości przeszło pół roku spędziła w wojsku w 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej w dziale księgowości. Później trafiła do banku komercyjnego. Dlaczego zamieniłam resort siłowy na bankowość? Bo praca w banku była spełnieniem moich dziecięcych marzeń. Tak, tak niektórzy w dzieciństwie marzą o pracy w banku. Ja byłam takim właśnie dzieckiem wyjaśnia. W bankowości komercyjnej spędziła 2 lata zaczynając od pracy na stanowisku dysponentki na stanowisku w dziale księgowym kończąc. W 2002 roku związała się z Bankiem Spółdzielczym w Szczecinie, który przejęty następnie został przez GBS Bank. W bankowości spółdzielczej przeszła przez wszystkie szczeble kariery Poza szczeblem księgowym precyzuje. Pracowała jako dysponentka, kasjerka, asystent sprzedaży, analityk kredytowy, doradca klienta, zastępcę dyrektora Aktualnie pełnię obowiązki dyrektora obu szczecińskich oddziałów GBS Banku z pewną taką nieśmiałością przyznaje. Ulubiony film: Zdecydowanie polska kinematografia i to ta starsza. Lubi żart sytuacyjny oraz abstrakcyjne z dzisiejszego punktu widzenia zachowania i mechanizmy dawnej Polski, zobrazowane w takich klasykach gatunku jak Miś. Oglądając tego typu filmy śmieje się w głos, czym konfuduje syna. Dzisiejsza młodzież nie zna tych czasów i nie rozumie ukrytego przesłania tych filmów oraz ich humoru wyjaśnia. Ulubiona lektura: Po książki sięga głównie w celach rozrywkowych by się móc oderwać od nie zawsze kolorowej rzeczywistości i odpocząć. Na ogół czytam lektury lekkie, łatwe i przyjemne autorstwa na przykład Katarzyny Grocholi, czy Moniki Szwaji - przyznaje. Po tę drugą autorkę sięga z uwagi na fakt, że umiejscawia bohaterów swoich książek w Szczecinie. Jako rodowita szczecinianka uwielbiam odgadywać miejsca, w których rozgrywa się akcja jej powieści precyzuje. Ulubiona muzyka: Rozpiętość wachlarza jej preferencji muzycznych robi wrażenie. W zależności od nastroju sięga po płyty od muzyki klasycznej począwszy na Whitney Houston skończywszy. Uwielbiam walce Jahanna Straussa wyznaje. Muzyki słucha na ogół w samochodzie. Najwięcej przyjemności sprawia jej jednak obcowanie z muzyką sam na sam w pustym domu, przy zgaszonych światłach oraz rozświetlających mrok płomieniach świec. Wtedy czuje, że odpoczywa, i że się relaksuje. Lubię słyszeć muzykę, a nie jej słuchać. To fundamentalna różnica. By ją usłyszeć i przeżywać potrzebne są czas, wyciszenie i skupienie tłumaczy. Zainteresowania sportowe: Uczęszcza regularnie na popularną zumbę. To forma łącząca ruch z muzyką - Dlatego tak ją lubię wyznaje. Biega oraz jeździ na rowerze. Jako kibic w kapciach chętnie zasiada przed telewizorem i z wypiekami na twarzy ogląda jazdę figurową na lodzie. Poza wrażeniami estetycznymi ogląda tę dyscyplinę by podpatrzyć jak utalentowani ruchowo, ale i niezwykle wrażliwi muzycznie ludzie interpretują w swoich układach piękne utwory muzyczne. Hobby: Podróże, latanie oraz parasailing (loty na spadochronie za motorówką). Na poważnie rozważa dalsze poszerzanie lotniczych pasji. Marzą mi się skoki spadochronowe wyznaje. Mocne strony (cechy charakteru, szczególne umiejętności, zdolności pomagające na co dzień): Pogoda ducha, uśmiech i optymizm. Dobra organizacja w pracy i domu. Spontaniczność. Empatia oraz chęć niesienia pomocy bliskim. Słabości (nałogi, złe nawyki, cechy charakteru wymagające poprawy): Jestem nerwusem i raptusem wyznaje Coś jeszcze by się pewnie znalazło, ale o to zapytaj proszę moich współpracowników i bliskich.

20 38 + rozmowa 39 Szybki i waleczny, nie tylko na torze Bartek Zmarzlik na torze żużlowym imponuje młodzieńczą fantazją, wrodzoną walecznością oraz doświadczeniem, które zdobył w trakcie występów ligowych w Polsce oraz Szwecji. Bartek Zmarzlik na torze żużlowym imponuje młodzieńczą fantazją, wrodzoną walecznością oraz doświadczeniem, które zdobył w trakcie występów ligowych w Polsce oraz Szwecji. Mieszanka ta sprawia, że wielu fachowców upatruje w nim nadziei polskiego speedwaya. Czy słusznie? Ciekawi byliśmy jak Bartek radzi sobie z tymi oczekiwaniami. Pytaliśmy o plany na sezon, o początki kariery, o zasady funkcjonowania rodzinnego teamu. + Rozmawiali Jakub Opłaciński i Marcin Mulczyński Bartek jest nastolatkiem, choć w porównaniu z rówieśnikami jest niezwykle zapracowany i zabiegany. Nie omieszkaliśmy spytać jak godzi starty z nauką. Ciekawi byliśmy co poza żużlem wypełnia jego życie. Jakie ma marzenia i plany na przyszłość. Jak spędza czas wolny. By się tego dowiedzieć złożyliśmy mu wizytę w domu rodzinnym. Zastaliśmy go przy lekcjach matematyki. Zadania rozwiązywał w warsztacie doglądając pracy swoich mechaników. W przerwach między zadaniami samemu ochoczo majsterkując przy motorach. Co nam opowiedział? To co udało nam się z niego wycisnąć :) Odpowiedzi Bartka zbliżone są do stylu jego jazdy na torze. Są szybkie i zdecydowane, czasem bywają również waleczne :) Podjęliśmy rękawicę starając się nie ustępować pola. Czy nam się udało? Ocenicie Państwo sami czytając poniższy wywiad. Jedno jest pewne, szybkością mimo naszych usilnych starań, nieznacznie Bartkowi ustępowaliśmy... no cóż, nie każdy może mierzyć się z mistrzem. Żużlowiec Skąd zainteresowanie motoryzacją i żużlem? Jak to się zaczęło? Odkąd pamiętam ciągnęło mnie i brata do motocykli. Duża w tym zasługa naszego taty, który otaczał nas od najmłodszych lat motoryzacyjnymi zabawkami. Pewnego razu wybrałem się z mamą po sprawunki i w sklepie znalazłem ulotkę informującą o odbywającym się w Barlinku pokazowym treningu żużlowym. Nie mogło mnie tam zabraknąć. Trening obejrzałem z wypiekami na twarzy. Już wtedy wiedziałem, co chcę w swoim życiu robić i teraz to po prostu robię. Szczęściarz ze mnie (promienny uśmiech). Czy żużel to sport, czy show? Nie wiem (po chwili wahania) chyba jednak sport. Ile w tej dyscyplinie zależy od człowieka, a ile od sprzętu? 60% to człowiek, 40% zaś sprzęt, na którym jeździ. Kto jest Twoim idolem i dlaczego? Tomasz Gollob... (bez chwili zawahania) Zawsze się na nim wzorowałem. Podziwiam go za to, co osiągnął. Imponuje mi jego wyczucie motocykla. Nie każdy to ma. Za większość żużlowców motory czują ich mechanicy, oni są tylko jeźdźcami. Tomek doskonale wie, czego chce od swoich motocykli, czuje to i co istotne sam potrafi to z nich wydobyć. To prawdziwy fachowiec i profesjonalista. Najpiękniejsze chwile w karierze sportowej? Brązowy medal wywalczony w cyklu Grand Prix na moim torze w Gorzowie Wlkp. To była piękna chwila (promienny uśmiech) Nie sposób tego momentu opisać słowami. To trzeba przeżyć. A te najtrudniejsze? Nie zaprzątam sobie nimi głowy. Zapominam o nich i jadę dalej. Najmocniejsza Twoja strona jako żużlowca? Waleczność. Dla mnie nie ma przegranych biegów. W każdym chcę wygrać i dążę do tego od startu aż do mety. A ta najsłabsza? Starty (śmiech) za lekki jestem, przez co nie możemy ustawiać maszyn na atomowy start, bo moc motocykla wyrywa mnie w górę zamiast do przodu. Słabsze starty muszę nadrabiać walcząc na dystansie. Jakie są blaski żużla? Co w nim lubisz najbardziej? Emocje i to zarówno moje jak i kibiców. Wchodząc na stadion całym sobą odczuwam emocje tłumu. One mnie niosą w trakcie wyścigu, mobilizują do walki. Ścigam się dla kibiców, bez nich rywalizacja nie ma dla mnie sensu. Na treningach bez publiczności nie potrafię się ścigać, nie potrafię wyzwolić w sobie tej waleczności, tej pasji. A jakie są cienie tego sportu? Kontuzje. Żużel to bardzo urazowy sport. Na Twój sukces pracuje zespół ludzi. Ile ten zespól liczy osób. Jakie są ich role? Poza mną w skład zespołu wchodzą: mama, która pełni rolę menadżera, a także zajmuje się w naszym teamie logistyką, tata odpowiedzialny jest za przygotowaniem silników. To trudna i bardzo odpowiedzialna rola. Wiadomo jak dużo w tym sporcie zależy od silników. W skład zespołu wchodzą także mój starszy brat Paweł oraz nasz wspólny kolega Seweryn. Chłopacy zajmują się przygotowaniem motocykli. Jak przebiegają przygotowania do nowego sezonu? Jakie cele stawiasz sobie przed jego rozpoczęciem? Przygotowania idą pełną parą. Wszystko przebiega zgodnie z planem. Co do celów wolałbym o nich nie mówić. Wszystko zweryfikuje tor i bezpośrednia na nim rywalizacja. Zamiast mówić o celach wolę je realizować w trakcie kolejnych wyścigów. Czy nie uważasz, że żużel jest trochę egoistyczny? Rodzina i przyjaciele muszą liczyć się, że w każdej chwili może stać się coś nieodwracalnego w skutkach. Życie w ogóle jest niebezpieczne. Można zginąć idąc po ulicy lub przechodząc przez jezdnię. Codziennie chodząc do pracy Zaangażowanie