Koncepcja NDT-Bobath. jako postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne prowadzone w oparciu o klasyfikację ICF-CY oraz metodę S.M.A.R.T. Cz.
|
|
- Władysław Milewski
- 4 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Koncepcja NDT-Bobath jako postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne prowadzone w oparciu o klasyfikację ICF-CY oraz metodę S.M.A.R.T. Cz. I dr n. kf. Grażyna Osiadło 1, dr n. o zdr. Aneta Skworc 2, dr hab. n. kf. Małgorzata Matyja 1 1 Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach, Wydział Fizjoterapii 2 Centrum Edukacji i Rehabilitacji w Zabrzu Title: The NDT-Bobath concept as a diagnostic and therapeutic procedure based on the ICF-CY classification and S.M.A.R.T. method. Part I Streszczenie: Podstawy neurofizjologiczne koncepcji NDT-Bobath stanowią bazę do oceny klinicznej i terapii pacjentów z dysfunkcjami ośrodkowego układu nerwowego. Koncepcja nawiązuje do struktur Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia ICF, a dla dzieci ICF-CY, zaproponowanych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) w Maryland (USA) w 2001 r. Dodatkowo w określaniu i uzyskiwaniu celów terapii pomocna jest metoda S.M.A.R.T. Słowa kluczowe: NDT-Bobath, ICF, S.M.A.R.T. Summary: The neurophysiological foundations of the NDT-Bobath concept are the basis for the clinical assessment and treatment of patients with the dysfunctions of the central nervous system. The concept relates to the structures of the International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF), and for children the International Classification of Functioning. Disability and Health for Children and Youth (ICF-CY), which were proposed by the World Health Organization (WHO) in Maryland (USA) in The S.M.A.R.T. method is also helpful in specifying and achieving the goals of treatment. Keywords: NDT-Bobath, ICF, S.M.A.R.T. Rozwój człowieka trwa przez całe życie i ulega zmianom, przystosowując się do otoczenia i w związku z tym uzyskiwania różnych doświadczeń. Pod pojęciem rozwoju mieszczą się wzrastanie, dojrzewanie i zmienność w czasie. Spośród wielu okresów rozwoju człowieka wyróżnia się rozwój motoryczny, czyli wzrastanie zdolności do kontrolowania ciała w ruchach celowych i dowolnych. Nauka odczuwania ruchu następuje poprzez doświadczenia sensoryczno-motoryczne. To uczenie odbywa się dzięki powtarzaniu (ćwiczeniu) danego ruchu lub jego naśladowaniu, co jest wynikiem plastycznych właściwości ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Na tej aktywności ruchowej i jej kontroli w otaczającej grawitacji bazuje koncepcja NDT-Bobath. Zgodnie z poglądem, że ruch to życie, a życie to ruch, we wspomnianej terapii bierze się go pod uwagę jako komunikację ze środowiskiem i potrzebę zmiany reakcji poszczególnych części ciała w przestrzeni (1-4). Koncepcja NDT-Bobath Koncepcja NDT-Bobath jest ideą, podejściem do rozwiązywania problemów pacjentów z zaburzeniami neurologicznymi. Stanowi bazę do oceny klinicznej i terapii poprzez analizę głównego problemu w oparciu o jakość funkcji, wzorzec postawy i ruchu oraz ich wpływ na partycypowanie pacjenta w życiu codziennym. Podstawy koncepcji pozostają niezmienne, a ich rozumienie jest uzupełniane i rozwijane zgodnie z aktualną wiedzą. Podejście jest modyfikowane i nawiązuje do struktur Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, 3/
2 Niepełnosprawności i Zdrowia ICF (International Classification of Functioning, Disability and Health), a dla dzieci ICF-CY (International Classification of Functioning, Disability and Health for Children and Youth), które zaproponowała Światowa Organizacja Zdrowia (WHO 2001, Maryland USA) (5). Koncepcja NDT-Bobath jest terapią interdyscyplinarną, czyli ustala priorytety i zakres odpowiedzialności (roli) specjalistów różnych dyscyplin. Jest też terapią transdyscyplinarną, polegającą na ujednoliceniu podejścia do leczenia, zacierania podziału (granic między zawodami) oraz dzielenia ról w zespole: lekarz fizjoterapeuta logopeda terapeuta zajęciowy. Istotą bowiem jest włączenie pacjenta i rodziny w plan leczenia. Jest też terapią multidyscyplinarną, gdzie specjaliści pracują z pacjentem niezależnie od siebie. Wyznaczają oni konkretne cele w każdej dyscyplinie oraz mają odrębne role i funkcje w swoich zespołach (6). O celach i rodzaju terapii współdecydują pacjent, rodzice i zespół terapeutyczny. Terapia jako rodzaj interwencji, aby była skuteczna, musi być optymalną odpowiedzią na problemy dziecka i rodziny w sferze: zmysłowej, ruchowej, psychicznej, edukacyjnej, finansowej, środowiskowej, legislacyjnej zgodnie z zasadami ICF-CY. Celem zespołu jest określenie najistotniejszego problemu zdrowotnego i funkcjonalnego pacjenta oraz jego rodziny na teraz i przyszłość (6). Wydaje się, że w określaniu i uzyskaniu celów terapii może być pomocna szeroko stosowana metoda S.M.A.R.T. (ang. Specific, Measurable, Acceptable, Realistic, Time-bound). Metoda wprowadza jasne zasady określania celów we wszelkich działaniach, dlatego, także w planowanej terapii zgodnie z metodą S.M.A.R.T., cel powinien być (6): jednoznaczny (specyficzny), mierzalny, osiągalny (akceptowalny), realny (realistyczny), określony w czasie (ograniczony w czasie). Zgodnie z podejściem S.M.A.R.T., najpierw ustalany jest cel, a potem sposób jego realizacji. Omawiane podejście dotyczy ustalania celów przez wszystkich profesjonalistów będących członkami zespołu terapeutycznego. Istotna rola lekarza polega na określeniu diagnozy, głównego problemu oraz programu leczenia. Rola fizjoterapeuty polega na wykorzystaniu technik kinezyterapii, dobraniu pozycji do czynności funkcjonalnych, takich jak karmienie, jedzenie, pisanie, czytanie, rysowanie itp. Ważne jest też uczestnictwo terapeuty w zespołowej decyzji dotyczącej doboru sprzętu ortopedycznego zgodnego z mechanizmem kontroli postawy i ruchu. Fizjoterapeuta powinien dokonać wstępnej oceny funkcji układu oralnego, bowiem motoryka globalna ma wpływ na to, co dzieje się z ustami, ssaniem, połykaniem czy trzymaniem łyżeczki lub piciem z kubka itp. Rola logopedy to postawienie diagnozy dla odpowiedniej podaży pokarmu. Ważny jest sposób podawania pokarmu dobrze dobrana pozycja czy siedzisko, a także nauczenie rodzica tych czynności. Logopeda powinien zadbać o rozwój komunikacji werbalnej i pozawerbalnej, aby dokonać wyboru najlepszego sposobu porozumiewania np.: makaton system gestów i symboli graficznych, system piktogram jest systemem znaków obrazkowych służących do rozwijania komunikacji (6,7). Cyber-oko C-Eye (Consciousness Eye oko świadomości) urządzenie, które wykorzystuje techniki śledzenia wzrokiem i analizy fal mózgowych EEG oraz wiele innych (8). Z kolei rola terapeuty zajęciowego polega na doborze odpowiedniego treningu umiejętności funkcjonalnych oraz na pomocy w utrzymaniu aktywności dziecka (6, 9, 10). Neurofizjologiczne podstawy koncepcji NDT-Bobath Spośród neurologicznych podstaw koncepcji NDT-Bobath wyróżnia się (2): studium zachowań ruchowych (analiza wpływu zmienności odruchowej, dominacja wzorca postawy i ruchu, wpływ środowiska), integracyjną funkcję mózgu i jego plastyczność, wariantowość, zmienność rozwoju psychomotorycznego, prawidłowy mechanizm kontroli postawy i ruchu, zwany mechanizmem antygrawitacyjnym. Ten ostatni zapewnia prawidłową aktywność motoryczną, zależną od działania struktur mózgu w miarę ich dojrzewania i rozwoju stanu funkcjonalnego ośrodkowego układu nerwowego oraz poziomu integracji wszystkich narządów, w tym układu ruchu. Mechanizm antygrawitacyjny umożliwia przystosowanie organizmu do zmiennych warunków środowiska zewnętrznego. Zapewnia odpowiednie napięcie posturalne i mięśniowe na tyle wysokie, by możliwy był ruch antygrawitacyjny, ale na tyle niskie, by nie utrudniać aktywności. Wpływ na to mają między innymi prawidłowa dystrybucja (w miarę rozwoju osiąganie mobilności dystalnej na rzecz stabilności proksymalnej) oraz wielkość (hipertonia, normotonia, hipotonia) i jakość napięcia mięśniowego (spastic hypertonia, hipotonia, athetosis, ataksja) (2, 6). Do aktywności w prawidłowych wzorcach potrzebna jest odpowiednia organizacja unerwienia 36 REHABILITACJA W PRAKTYCE
3 Podstawowym celem postępowania usprawniającego jest zbudowanie prawidłowego potencjału sensomotorycznego dla indywidualnego, niepowtarzalnego rozwoju psychomotorycznego każdego dziecka. Zasadniczymi narzędziami służącymi do szczegółowego planowania i programowania usprawniania w metodzie NDT-Bobath są obserwacja i wnikliwa analiza mechanizmu antygrawitacyjnego. reciprokalnego, czyli współpraca poszczególnych grup mięśniowych pełniących funkcję agonistyczną i antagonistyczną, synergistyczną oraz stabilizacyjną. Dzięki temu następuje koordynacja różnorodnych wzorców postawy i ruchu, na co mają wpływ automatyczne reakcje postawy (ARP), takie jak: reakcje prostowania, równowagi i obronnego podporu. Reakcje te stanowią bazę do rozwoju kontroli postawy poprzez związek z czuciem głębokim oraz przenoszeniem ciężaru ciała i nazywane bywają podstawowymi jednostkami motoryczności (principal mobility) (11). Prawidłowy mechanizm kontroli postawy i ruchu zapewnia aktywność antygrawitacyjną, kontroluje postawę ciała oraz umożliwia harmonijne, płynne ruchy dzięki zdobywanym w rozwoju doświadczeniom sensomotorycznym (2, 6, 12-14). Ocena wzorców posturalnych Koncepcja NDT-Bobath to postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne oparte na ocenie wzorców postawy i ruchu podczas aktywności spontanicznej. Do interpretacji rozwoju dziecka istotne są, oprócz wywiadu, jego obserwacja oraz analiza umiejętności i trudności w czasie aktywności i wykonywania czynności dnia codziennego (jedzenie/picie, mowa/komunikacja, ubieranie/rozbieranie itp.). Ocena dzieci w wieku 0-12 miesięcy Podczas aktywności spontanicznej dziecka ocenie podlega wielkość i dystrybucja napięcia mięśniowego. Według Prechtla (5) około tygodnia życia płodowego aż do 2. miesiąca życia dziecka donoszonego (a w przypadku dzieci urodzonych przedwcześnie wieku skorygowanego) obserwuje się ruchy globalne, tzw. General Movements (GMs). Ich specyfika zmienia się poprzez Writhing Movements (WMs), aż do pojawienia się nowego wzorca określanego jako ruchy Fidgety Movements (FMs, drobnookrężne). Metoda Prechtla służy do jak najwcześniejszego diagnozowania niedojrzałości lub uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego poprzez badanie jakości prezentowanych globalnych wzorców ruchu. Korzyści płynące z powyższego faktu, to możliwość zastosowania tych samych kryteriów oceny ruchów globalnych u płodu, noworodka urodzonego przedwcześnie i noworodka donoszonego. Możliwość bardzo wczesnego monitorowania ruchów globalnych noworodka i niemowlęcia stanowi uzupełnienie badania neurologicznego. Może stanowić kryterium wczesnego rozpoznania istniejących zagrożeń rozwojowych i wczesnego podjęcia usprawniania (15). W tym wspomnianym okresie mobilność proksymalna i stabilność dystalna zamieniają się stopniowo w mobilność dystalną na bazie stabilności proksymalnej. W stanach patologii OUN powstaje nieprawidłowy rozkład napięcia utrudniający rozwój kontroli postawy i ruchu. Zamiast stabilności proksymalnej często prezentowana jest kompensacyjna stabilność dystalna. Dziecko ma trudności z rozwojem automatycznych reakcji postawy, dlatego oceniana jest jakość wzorców tych reakcji. Obserwacji podlegają aktywność dziecka we wszystkich płaszczyznach oraz kontrolowanie pozycji w trakcie ruchu dzięki wyżej wymienionym wzorcom ARP. Ocenie podlega także współzawodnictwo wzorców, płynność ruchu oraz jego sekwencje (np. w jaki sposób dziecko turla się, sięga do przedmiotu, siada czy prawidłowo przenosi ciężar ciała jednocześnie skracając/wydłużając strony). Zwraca się uwagę na osiąganie symetrii ciała dziecka, przekraczanie linii środkowej, kontrolując tym samym napięcie w linii głowa tułów. Podczas ruchu ważna jest umiejętność dysocjacji (rozdzielenia aktywności ruchowej na bazie prawidłowych relacji między stabilizacją i mobilnością), do czego potrzebne jest prawidłowe napięcie posturalne oraz funkcjonalny zakres ruchu w stawach (6, 12, 13, 15-17). W obserwacji dziecka zwraca się także uwagę na rozwój procesów poznawczych, czyli na możliwość odbioru bodźców z otoczenia, ich selekcji i przetwarzania na własny użytek. Istotny w obserwacji jest kontakt z otoczeniem reakcje społeczne z rodzicami, terapeutą itp. (6, 16). Ocena dzieci z zaburzeniami neurorozwojowymi Podstawą do planowania odpowiedniej terapii dziecka z mózgowym porażeniem dziecięcym (MPD) jest jego obserwacja podczas aktywności spontanicznej. Należy uwzględnić wrażenia ogólne, czyli kontakt dziecka z rodzicami i otoczeniem, jego samodzielność oraz umiejętności (aktywność funkcjonalną, np. ubieranie/rozbieranie, jedzenie, osią- 3/
4 Stan chorobowy zaburzenie/choroba Funkcje i struktury ciała ludzkiego Aktywność Uczestniczenie Czynniki środowiskowe Czynniki osobowe Ryc. 1. Zależności między składnikami ICF (5) ganie pozycji we wzorcach ruchowych). Oceniany jest sposób wykonania ruchu przez dziecko, więc należy przez to określić jego deficyty w wykonywaniu czynności. Ocenie podlegają również dystrybucja, wielkość i jakość podstawowego napięcia mięśniowego, w tym występujące przykurcze, deformacje czy reakcje stowarzyszone. Należy zwrócić uwagę na: kontrolę w osi głowa tułów, przenoszenie ciężaru ciała, jakość ARP, sposób oraz możliwość sięgania (z wykorzystaniem podporu), chwytu i manipulacji. Ważne jest, by określić główne problemy dziecka, a także cele terapii oczywiście związane z tymi problemami, uwzględniające potrzeby dziecka cele bliższe i dalsze. Należy określić sposób funkcjonowania dziecka: indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne, mocne strony, predyspozycje, trudności oraz bariery i ograniczenia utrudniające funkcjonowanie i uczestnictwo w życiu codziennym (6, 16, 18-20). Klasyfikacja ICF składa się z dwóch części, a każda z nich z dwóch składników (ryc. 1): Część 1. Funkcjonowanie i niepełnosprawność a) funkcje i struktury ciała, b) aktywność i uczestniczenie. Część 2. Czynniki kontekstowe a) czynniki środowiskowe, b) czynniki osobowe. ICF aktywność, funkcja, uczestniczenie Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia należy do klasyfikacji opracowanych przez WHO i stosowanych do opisu różnych aspektów zdrowia. ICF pozwala na kodowanie szerokiego zakresu informacji o stanie zdrowia (np. rozpoznanie, funkcjonowanie, niepełnosprawność itp.). Głównym celem ICF jest ustanowienie ujednoliconego, standardowego języka i jego struktury pozwalającego na opis zdrowia i stanów związanych ze zdrowiem. Dziedziny przedstawione w ICF można podzielić na: dziedziny dotyczące zdrowia i dziedziny związane ze zdrowiem, czyli Funkcje i struktury ciała oraz Aktywność i uczestniczenie. ICF wymienia także czynniki środowiskowe (opisujące warunki życia), które wchodzą w interakcje z wyżej wymienionymi dziedzinami. Dzięki temu można tworzyć odpowiednie dla danego przypadku profile funkcjonowania, niepełnosprawności i zdrowia w różnych dziedzinach. W międzynarodowych klasyfikacjach WHO stany chorobowe sklasyfikowane są jako ICD-10 i z ICF uzupełniają się nawzajem. ICD-10 dostarcza rozpoznanie choroby, zaburzenia zdrowia lub innego określonego stanu zdrowia, a ta informacja jest wzbogacona o dodatkowe dane zawarte w ICF dotyczące funkcjonowania. Klasyfikacje 38 REHABILITACJA W PRAKTYCE
5 Wszystkie trzy składniki sklasyfikowane w ICF ( Funkcje i struktury ciała, Aktywności i uczestniczenie oraz Czynniki środowiskowe ) określane są ilościowo przy użyciu tej samej ogólnej skali: xxx.0 - BRAK problemu (żaden, nieobecny, nieistotny) 0-4% xxx.1 NIEZNACZNY problem (niewielki, mały) 5-24% xxx.2 UMIARKOWANY problem (średni, spory) 25-49% xxx.3 ZNACZNY problem (wielki, silny) 50-95% xxx.4 SKRAJNIE DUŻY problem (zupełny) % xxx.8 NIEOKREŚLONY problem xxx.9 nie dotyczy ICD-10 i ICF rozpoczynają się od układów ciała ludzkiego. W systemie ICD-10 upośledzenie w postaci objawów przedmiotowych i podmiotowych traktowane jest jako element tworzący chorobę, podczas gdy ICF określa upośledzenie jako problem funkcjonowania ciała powiązany z różnymi stanami chorobowymi. ICF dostarcza opisu sytuacji dotyczących funkcjonowania człowieka i jego ograniczeń oraz służy jako narzędzie do porządkowania i kodowania tych informacji. Składnik Funkcje i struktury ciała dotyczy ciała ludzkiego i zawiera dwie klasyfikacje. Jedna z nich obejmuje funkcjonowanie (czynności) układów ciała, a druga struktury (budowę) ciała. Składnik drugi Aktywność i uczestniczenie obejmuje pełny zakres dziedzin dotyczących funkcjonowania zarówno z perspektywy pojedynczej osoby, jak i społeczeństwa. ICF nie klasyfikuje ludzi, ale opisuje sytuację każdej osoby w sieci dziedzin zdrowia lub dziedzin powiązanych ze zdrowiem. Ponadto opis powstaje zawsze w kontekście czynników środowiskowych i osobowych (całość otoczenia w jakim żyje człowiek). ICF zatem obejmuje wszystkie aspekty ludzkiego zdrowia i niektóre elementy dobrostanu (dobrego samopoczucia fizycznego i psychicznego) mające znaczenie dla zdrowia i opisuje je jako dziedziny zdrowia i dziedziny związane ze zdrowiem (5, 6, 10). Warto podkreślić, że w terapii neurorozwojowej można, a nawet trzeba stosować: 1. Zgodny z zasadami ICF-CY opis stanu pacjenta (dziecka) w chwili rozpoczęcia usprawniania oraz w trakcie jego przebiegu i zakończenia. 2. Zgodne z zasadami metody S.M.A.R.T. określanie i kontrolowanie celów terapii. Przykład kodowania: b umiarkowane upośledzenie siły mięśniowej jednej strony ciała; b funkcje ciała ludzkiego; upośledzenie siły mięśniowej; 2 umiarkowany problem. Piśmiennictwo 1. Dennison P.E.: Gimnastyka mózgu. Międzynarodowy Instytut Neurokinezjologii Rozwoju Ruchowego i Integracji Odruchów, Warszawa Matyja M., Domagalska M.: Podstawy usprawniania neurorozwojowego według Berty i Karela Bobathów. Wydawnictwo AWF, Katowice Nowotny J.: Kształtowanie umiejętności ruchowych podstawy teoretyczne i aspekty praktyczne. Wydawnictwo ŚAM, Katowice Wolański N.: Rozwój biologiczny człowieka. Podstawy auksologii, gerontologii i promocji zdrowia. Wydawnictwo PWN, Warszawa ICF Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania Niepełnosprawności i Zdrowia Światowa Organizacja Zdrowia Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia, Kuta M.: Kurs Podstawowy NDT-Bobath. Zabrze Zaorska M: Komunikacja alternatywna osób głuchoniewidomych. Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń Czyżewski A.: Cross-domain applications of multimodal humancomputer interfaces. [W:] Signal Processing Algorithms, Architectures, Arrangements and Applications. University of Technology, Materiały Konferencyjne, Poznań 2015, Nowotny J., Czupryna K., Domagalska M.: Aktualne podejście do rehabilitacji dzieci z mózgowym porażeniem. Wydawnictwo ŚAM, Katowice Taczała J.: Polski model rehabilitacji jako nowoczesne podejście do niepełnosprawnego dziecka i jego rodziny, zgodnie z koncepcją ICF. Ogólnopolska Konferencja Naukowa, Warszawa 2013, Schaltenbrand G.: The development of human motility and motor disturbances. Arch. Neurol. Psychiatry, 1928, 20 (4), Levitt S.: Rehabilitacja w porażeniu mózgowym i zaburzeniach ruchu. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa Matyja M., Gogola A.: Edukacja sensomotoryczna niemowląt. Wydawnictwo AWF, Katowice Nowotny J.: Podstawy fizjoterapii. Wydawnictwo Kasper, Kraków Einspieler C., Prechtl H.F.R.: Prechtl s assessment of general movements: a diagnostic tool for the functional assessment of the young nervous system. Mental Retardation and Developmental Disabilities Research Reviews, 2005, 11, 1, Borkowska M.: Uwarunkowania rozwoju ruchowego i jego zaburzenia w m.p.dz. Polskie Towarzystwo Terapeutów NDT-SI, Warszawa Einspieler C., Bos A.F., Libertus M.E.: The General Movement Assessment Helps Us to Identify Preterm Infants at Risk for Cognitive Dysfunction. Front Psychol., 2016, 22, 7, Nowotny J.: Edukacja i reedukacja ruchowa. Wydawnictwo Kasper, Kraków Osiadło G., Skworc A.: Ocena skuteczności wybranych metod usprawniania dzieci z mózgowym porażeniem. Postępy Rehabilitacji, 2015, 2, Szmigiel Cz.: Podstawy diagnostyki i rehabilitacji dzieci i młodzieży niepełnosprawnej. Wydawnictwo AWF, Kraków /
PODSTAWY USPRAWNIANIA NEUROROZWOJOWEGO WEDŁUG BERTY I KARELA BOBATHÓW
AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. Jerzego Kukuczki w Katowicach Małgorzata Matyja, Małgorzata Domagalska PODSTAWY USPRAWNIANIA NEUROROZWOJOWEGO WEDŁUG BERTY I KARELA BOBATHÓW Katowice 2011 A kadem ia
Bardziej szczegółowoSYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Podstawowe metody neurofizjologiczne w terapii MPD
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2017 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Podstawowe metody neurofizjologiczne w terapii MPD Kod przedmiotu/ modułu*
Bardziej szczegółowo1999r. ukończyła kurs uprawniający do zatrudnienia w charakterze wychowawcy w placówce wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej.
Monika Winnicka 1999r. ukończyła kurs uprawniający do zatrudnienia w charakterze wychowawcy w placówce wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej. 2002r. ukończyła kurs doskonalący Diagnoza i terapia jąkania.
Bardziej szczegółowoTowarzyszenie rodzinom z małymi dziećmi o zaburzonym rozwoju. Ewa Reczek
Towarzyszenie rodzinom z małymi dziećmi o zaburzonym rozwoju Ewa Reczek Powstanie Centrum Zespół wczesnej interwencji działający w ramach ChSON Ognisko wizyty domowe 1995-2006 Struktura Centrum Maltański
Bardziej szczegółowoAKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. JERZEGO KUKUCZKI w KATOWICACH WYDZIAŁ FIZJOTERAPII KIERUNEK FIZJOTERAPIA pięcioletnie studia magisterski
Profil kształcenia: ogólno akademicki KOD: B 10 AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. JERZEGO KUKUCZKI w KATOWICACH WYDZIAŁ FIZJOTERAPII KIERUNEK FIZJOTERAPIA pięcioletnie studia magisterski PRZEDMIOT: Fizjoterapia
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia ICF a diagnoza funkcjonalna
Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia ICF a diagnoza funkcjonalna mgr Aneta Żurek zurek@womczest.edu.pl Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku
Bardziej szczegółowo? będąca synonimem oceny codziennego funkcjonowania dziecka
Diagnoza funkcjonalna, czyli...? będąca synonimem oceny codziennego funkcjonowania dziecka? - diagnoza wielospecjalistyczna odnosząca się do możliwie szerokiej gamy aspektów rozwojowych, czyli pogłębiona
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia. Studia Podyplomowe Neurorozwojowa diagnoza i korekcja wad postawy ciała u dzieci i młodzieży /nazwa studiów podyplomowych/
Załącznik nr 1 do uchwały nr AR001-7-XI/2014 z dnia 25.11.14. Opis efektów kształcenia Studia Podyplomowe Neurorozwojowa diagnoza i korekcja wad postawy u dzieci i młodzieży /nazwa studiów podyplomowych/
Bardziej szczegółowo1. Polska szkoła rehabilitacji. Ogólnoustrojowe konsekwencje bezruchu po urazach ośrodkowego układu nerwowego, udarach i urazach wielonarządowych
Wykłady: 1. Polska szkoła rehabilitacji. Ogólnoustrojowe konsekwencje bezruchu po urazach ośrodkowego układu nerwowego, udarach i urazach wielonarządowych - przeglądowa historia rehabilitacji na świecie
Bardziej szczegółowoSylabus Fakultetu: Podstawy Fizjoterapii Klinicznej w Neurologii Dziecięcej 1. Metryczka
Sylabus Fakultetu: Podstawy Fizjoterapii Klinicznej w Neurologii Dziecięcej 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program (kierunek studiów, poziom i profil, forma studiów, np. Zdrowie publiczne I stopnia profil
Bardziej szczegółowoSZKOŁA TERAPII RĘKI. IV edycja Program autorski Szkoła Terapii Ręki copyright 2013 Agnieszka Rosa
ORGANIZATORZY KURSU: SZKOŁA TERAPII RĘKI IV edycja 2017 Program autorski Szkoła Terapii Ręki copyright 2013 Agnieszka Rosa REGULAMIN SZKOŁY TERAPII RĘKI Agnieszka Rosa Szkoła Terapii Ręki jest autorskim
Bardziej szczegółowoSZKOŁA TERAPII RĘKI DIAGNOZA I TERAPIA RĘKI, SPRAWNOŚCI MANUALNYCH ORAZ GRAFOMOTORYCZNYCH ORGANIZATORZY KURSU:
ORGANIZATORZY KURSU: SZKOŁA TERAPII RĘKI DIAGNOZA I TERAPIA RĘKI, SPRAWNOŚCI MANUALNYCH ORAZ GRAFOMOTORYCZNYCH Program autorski Copyright 2013 Agnieszka Rosa Dzień/ godziny zajęć Osoba prowadząca Program:
Bardziej szczegółowoSZKOŁA TERAPII RĘKI. Program autorski Szkoła Terapii Ręki 2013 Agnieszka Rosa. Program: Program. Częśd I Terapia ręki- wspomaganie funkcji pisania 29
ORGANIZATORZY KURSU: SZKOŁA TERAPII RĘKI Program autorski Szkoła Terapii Ręki 2013 Agnieszka Rosa Dzieo/ godziny zajęd Osoba prowadząca Program: Program Częśd I Terapia ręki- wspomaganie funkcji pisania
Bardziej szczegółowoFIZJOTERAPIA OGÓLNA 1. Informacje o przedmiocie (zaj ciach), jednostce koordynuj cej przedmiot, osobie prowadz cej Cel zaj
FIZJOTERAPIA OGÓLNA 1. Informacje o przedmiocie (zajęciach), jednostce koordynującej przedmiot, osobie prowadzącej 1.1. Nazwa przedmiotu (zajęć): Fizjoterapia ogólna 1.2.Forma przedmiotu: Wykłady, ćwiczenia
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013 Kierunek studiów: Fizjoterapia
Bardziej szczegółowoMózgowe porażenie dziecięce - postepowanie rehabilitacyjne BEATA TARNACKA
Mózgowe porażenie dziecięce - postepowanie rehabilitacyjne BEATA TARNACKA Podziały Patofizjologiczna: spastyczność, atetoza, ataksja, atonia, drżenie Topograficzna: monoplegia, paraplegia, hemiplegia,
Bardziej szczegółowoPrzedmowa do wydania czwartego prof. Brian Neville / 11. Fragmenty przedmowy do wydania drugiego dr Mary D. Sheridan / 13
Spis treści Przedmowa do wydania czwartego prof. Brian Neville / 11 Fragmenty przedmowy do wydania drugiego dr Mary D. Sheridan / 13 Wstęp / 15 Podziękowania / 21 R OZDZIAŁ 1 Obraz kliniczny a leczenie
Bardziej szczegółowoWydział Nauk o Zdrowiu Kierunek Fizjoterapia Stopień II, Profil praktyczny
LISTA PRZEDMIOTÓW, KTÓRE MOGĄ BYĆ UZNANE NA PODSTAWIE OCENY EFEKTÓW UCZENIA SIĘ ZDOBYTYCH NA DRODZE EDUKACJI POZAFORMALNEJ I NIEFORMALNEJ NA ROK AKADEMICKI 2016/2017 Wydział Nauk o Zdrowiu Kierunek Fizjoterapia
Bardziej szczegółowoAkademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku KARTA PRZEDMIOTU (SYLABUS) W CYKLU KSZTAŁCENIA 2014-2016. Zakład Fizykalnych Metod Terapeutycznych
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku KARTA PRZEDMIOTU (SYLABUS) W CYKLU KSZTAŁCENIA 2014-2016 Katedra Fizjoterapii / Jednostka Organizacyjna: Zakład Fizykalnych Metod Terapeutycznych Kierunek:
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Sylabus przedmiotowy 2016/ /2019
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im Z i J Łyko Sylabus przedmiotowy 016/017-018/019 Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne / Niestacjonarne
Bardziej szczegółowoBlok: Terapia i wspieranie rozwoju dzieci i młodzieży Metoda SI we wspomaganiu rozwoju. Wprowadzenie do zagadnienia.
Blok: Terapia i wspieranie rozwoju dzieci i młodzieży Metoda SI we wspomaganiu rozwoju. Wprowadzenie do zagadnienia. Magdalena Charbicka terapeuta integracji sensorycznej, oligofrenopedagog, terapeuta
Bardziej szczegółowoAKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. JERZEGO KUKUCZKI w KATOWICACH WYDZIAŁ FIZJOTERAPII KIERUNEK FIZJOTERAPIA. pięcioletnie studia magisterskie
AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. JERZEGO KUKUCZKI w KATOWICACH WYDZIAŁ FIZJOTERAPII KIERUNEK FIZJOTERAPIA Profil kształcenia: ogólno akademicki KOD: B 11 PRZEDMIOT: Korekta Wad Postawy Liczba godzin
Bardziej szczegółowoSZKOŁA TERAPII RĘKI. III edycja 2016. Program autorski Szkoła Terapii Ręki copyright 2013 Agnieszka Rosa
ORGANIZATORZY KURSU: SZKOŁA TERAPII RĘKI III edycja 2016 Program autorski Szkoła Terapii Ręki copyright 2013 Agnieszka Rosa Zabrania się kopiowania, przetwarzania całości lub fragmentów programu bez pisemnej
Bardziej szczegółowoWyższa Szkoła Medyczna, Wydział Ogólnomedyczny Fizjoterapia Drugi Praktyczny. Pedagogika specjalna. mgr D. Wyrzykowska - Koda
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające / wymagania wstępne: Nazwa modułu (przedmiot lub grupa przedmiotów): Osoby prowadzące:
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Sylabus przedmiotowy 2017/ /22 r.
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko Sylabus przedmiotowy 2017/1 20121/22 r. Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne Stopień
Bardziej szczegółowoAKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO W WARSZAWIE WYDZIAŁ REHABILITACJI. KIERUNEK TERAPIA ZAJĘCIOWA studia I stopnia
AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO W WARSZAWIE WYDZIAŁ REHABILITACJI KIERUNEK TERAPIA ZAJĘCIOWA studia I stopnia DZIENNIK PRAKTYK STUDENCKICH Imię i nazwisko studenta:.... Nr albumu...
Bardziej szczegółowoSYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Wybrane metody neurofizjologiczne w fizjoterapii dorosłych
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2017 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek)
Bardziej szczegółowoSYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Wybrane Metody Neurorozwojowe w Fizjoterapii Dzieci
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2018 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek)
Bardziej szczegółowoZa zgodą autora zamieszczono na naszej stronie Małgorzata Matyja, Anna Gogola własne artykuły
Małgorzata Matyja, Anna Gogola własne artykuły Neurorozwojowa analiza wad postawy ciała W koncepcji neurorozwojowej rozwój postawy ciała związany jest z jakością napięcia posturalnego. Postawa ciała uwarunkowana
Bardziej szczegółowoIn fo rma cje og ó lne
Załącznik Nr do Uchwały Nr SYLAB US MODU ŁU K IN E ZJOLOGIA In fo rma cje og ó lne Nazwa modułu: Kinezjologia Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia. FIZJOTERAPIA absolwent:
Efekty kształcenia Tabela odniesień efektów kształcenia dla kierunku studiów FIZJOTERAPIA studia pierwszego stopnia, profil praktyczny do obszarowych efektów kształcenia Objaśnienie oznaczeń w symbolach:
Bardziej szczegółowoUsprawnianie dzieci z deficytem neurologicznym w oparciu o współczesne metody neurofizjologiczne i doświadczenia własne
Usprawnianie dzieci z deficytem neurologicznym w oparciu o współczesne metody neurofizjologiczne i doświadczenia własne CZĘŚĆ PIERWSZA I. Moduł Rozwój sensomotoryczny dziecka do 2 Wpływ odruchów na dziecko.
Bardziej szczegółowoKIERUNKOWEEFEKTY KSZTAŁCENIA. Po ukończeniu studiów absolwent:
TABELA ODNIESIEŃ EFEKTÓW KIERUNKOWYCH DO EFEKTÓW OBSZAROWYCH KIERUNEK STUDIÓW: fizjoterapia POZIOM KSZTAŁCENIA: studia II stopnia PROFIL KSZTAŁCENIA: praktyczny OBSZAR KSZTAŁCENIA: obszar nauk medycznych,
Bardziej szczegółowoAKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO W WARSZAWIE WYDZIAŁ REHABILITACJI. KIERUNEK TERAPIA ZAJĘCIOWA studia I stopnia
AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO W WARSZAWIE WYDZIAŁ REHABILITACJI KIERUNEK TERAPIA ZAJĘCIOWA studia I stopnia DZIENNIK PRAKTYK STUDENCKICH Imię i nazwisko studenta.... Nr albumu... Organizacja
Bardziej szczegółowoZAKRES PRZEDMIOTOWY PROGRAMU SZKOLENIOWEGO
Załącznik nr 1 ZAKRES PRZEDMIOTOWY PROGRAMU SZKOLENIOWEGO I Program szkolenia w zakresie podstawowych umiejętności udzielania profesjonalnej pomocy psychologicznej obejmuje: 1) Trening interpersonalny
Bardziej szczegółowo-jako narzędzie badawcze dla pomiaru wyników badań, jakości życia lub czynników środowiskowych;
Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF) należy do rodziny międzynarodowych klasyfikacji opracowanych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) i stosowanych do opisu
Bardziej szczegółowoSZKOŁA TERAPII RĘKI. IV edycja Program autorski Szkoła Terapii Ręki copyright 2013 Agnieszka Rosa
ORGANIZATORZY KURSU: SZKOŁA TERAPII RĘKI IV edycja 2017 Program autorski Szkoła Terapii Ręki copyright 2013 Agnieszka Rosa REGULAMIN SZKOŁY TERAPII RĘKI Agnieszka Rosa Szkoła Terapii Ręki jest autorskim
Bardziej szczegółowoSYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Dr Katarzyna Zajkiewicz. Wykł. Ćw. Konw. Lab. Sem. ZP Prakt. GN Liczba pkt ECTS
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2017-2022 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Diagnostyka funkcjonalna w wieku rozwojowym (rozwój motoryczny, psychosomatyczny,
Bardziej szczegółowoProgram studiów podyplomowych
Załącznik nr 2 do wniosku o utworzenie studiów podyplomowych Program studiów podyplomowych Ogólna charakterystyka studiów podyplomowych Wydział prowadzący studia podyplomowe: Wydział Nauk o Zdrowiu Nazwa
Bardziej szczegółowoJak dokumentować realizację wczesnego wspomagania rozwoju dziecka?
Jak dokumentować realizację wczesnego wspomagania rozwoju dziecka? mgr Aneta Żurek zurek@womczest.edu.pl Rozwiązania w przepisach wydanych na podstawie Prawa oświatowego Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia
Bardziej szczegółowoSYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Fizjoterapia kliniczna w pediatrii. Wydział Medyczny. Instytut Fizjoterapii
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2018 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Fizjoterapia kliniczna w pediatrii Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2016/ /2019
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im Z i J Łyko Syllabus przedmiotowy 2016/2017-2018/2019 Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne / Niestacjonarne
Bardziej szczegółowoWCZESNA INTERWENCJA I WSPOMAGANIE ROZWOJU MAŁEGO DZIECKA WARSZTATY LIDIA WITAK-ŚWIATŁOWICZ
WCZESNA INTERWENCJA I WSPOMAGANIE ROZWOJU MAŁEGO DZIECKA WARSZTATY LIDIA WITAK-ŚWIATŁOWICZ Wrocław, 5 kwietnia 2008 I. WCZESNA INTERWENCJA 1. CELE 2. KORZYŚCI II. MODEL OPIEKI NAD MAŁYMI DZIEĆMI Z ZABURZENIAMI
Bardziej szczegółowoRehabilitacja po udarze
Rehabilitacja po udarze Iwona Sarzyńska-Długosz Oddział Rehabilitacji Neurologicznej, II Klinika Neurologiczna Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa Utrata lat życia w pełnej sprawności Disability
Bardziej szczegółowo(programy i kwalifikacje: diagnoza i terapia mowy, terapia zajęciowa, rehabilitacja logopedyczna i neurologopedyczna).
EFEKTY KSZTAŁCENIA Kierunek studiów - NEUROLOGOPEDIA KLINICZNA Z WCZESNĄ INTERWENCJĄ LOGOPEDYCZNĄ NA WYDZIALE NAUK O ZDROWIU- STUDIUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO 1.Poziom kształcenia- studia podyplomowe
Bardziej szczegółowoI nforma c j e ogólne. Podstawy ergonomii. Nie dotyczy. Pierwszy. Seminaria 40 godz. Dr hab. n. zdr. Anna Lubkowska
S YL AB US MODUŁ U (PRZDMIOTU) I nforma c j e ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Podstawy ergonomii Przedmiot
Bardziej szczegółowoVibramoov. neurorehabilitacja chodu przy użyciu zogniskowanej wibracji
Vibramoov neurorehabilitacja chodu przy użyciu zogniskowanej wibracji VIBRAMOOV PRZEPROWADZA PACJENTA PRZEZ CAŁY PROCES REHABILITACJI Dzięki zaawansowanym, zróżnicowanym protokołom Vibramoov, terapeuci
Bardziej szczegółowoPODSTAWY FIZJOTERAPII WYBRANE METODY FIZJOTERAPII
Janusz Nowotny PODSTAWY WYBRANE METODY PODSTAWY C zęść III WYBRAME METODY PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW i FIZJOTERAPEUTÓW p o d re d a k c ją J a n u s z a N ow otnego Autorzy: prof. dr hab. Janusz Nowotny
Bardziej szczegółowowww.prototo.pl MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO
Wszystkie materiały tworzone i przekazywane przez Wykładowców NPDN PROTOTO są chronione prawem autorskim i przeznaczone wyłącznie do użytku prywatnego. MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO www.prototo.pl
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) Metody Specjalne Fizjoterapii
S YL AB US MODUŁ U ( PRZDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Metody Specjalne Fizjoterapii
Bardziej szczegółowoOŚRODEK ODDZIAŁ DZIENNY CZYNNY OD PONIEDZIAŁKU DO PIĄTKU W GODZINACH 8.00-18.00 Rejestracja tel. 14 627 10 22
OŚRODEK ODDZIAŁ DZIENNY CZYNNY OD PONIEDZIAŁKU DO PIĄTKU W GODZINACH 8.00-18.00 Rejestracja tel. 14 627 10 22 Ośrodek realizuje świadczenia medyczne na rzecz dzieci zagrożonych nieprawidłowym rozwojem
Bardziej szczegółowoI nforma c j e ogólne. Ergonomia. Nie dotyczy. Wykłady 40 godz. Dr hab. n. zdr. Anna Lubkowska
S YL AB US MODUŁ U (PRZDMIOTU) I nforma c j e ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu rgonomia Przedmiot do wyboru
Bardziej szczegółowoKinezjologia. udział w ćwiczeniach 5*3h. konsultacje 1*2h - 62h 47h Bilans nakładu pracy studenta: RAZEM: przygotowanie do 15h. ćwiczeń.
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające / wymagania wstępne: Nazwa modułu (przedmiot lub grupa przedmiotów): Koordynator, osoby
Bardziej szczegółowoSZKOLENIA I WARSZTATY TERAPEUTYCZNE
SZKOLENIA I WARSZTATY TERAPEUTYCZNE Prowadzi wg programu autorskiego mgr Izabela Gelleta - specjalista rehabilitacji ruchowej I 0, terapeuta metod NDT-Bobath, PNF, SI, pedagog, terapeuta z ponad dwudziestoletnim
Bardziej szczegółowoZnaczenie zaburzeń przetwarzania sensorycznego w diagnozie i terapii dziecka z dysfunkcjami rozwojowymi i trudnościami szkolnymi
Znaczenie zaburzeń przetwarzania sensorycznego w diagnozie i terapii dziecka z dysfunkcjami rozwojowymi i trudnościami szkolnymi Agnieszka Zdzienicka Chyła LUBLIN 27.11.2018r O teorii integracji sensorycznej
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia. Studia Podyplomowe Fizjoterapii i Medycyny Sportowej /nazwa studiów podyplomowych/
Załącznik nr 2 do Uchwała NrAR001-2 - V/2015 Senatu Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach z dnia 26 maja 2015r.w sprawie zatwierdzenia efektów kształcenia studiów podyplomowych
Bardziej szczegółowoM1_W04 M1_W10 K_W 01 M1_W01 M1_W02 M1_W10 K_W 02 M1_W05 M1_W03 K_W 03 M1_W08 M1_W11, M1_W12 M1_W01 M1_W02 M1_W03 M1_W07 M1_W10 M1_W01 M1_W07 M1_W10
TABELA ODNIESIENIA EFEKTÓW KIERUNKOWYCH DO EFEKTÓW OBSZAROWYCH KIERUNEK FIZJOTERAPIA POZIOM KSZTAŁCENIA - studia i stopnia PROFIL KSZTAŁCENIA - praktyczny OBSZAR KSZTAŁCENIA - obszar nauk medycznych, nauk
Bardziej szczegółowo2. Rozwój odruchowy dziecka w pierwszym roku życia - charakterystyka prawidłowego i zaburzonego rozwoju odruchowego noworodka i niemowlęcia.
ROZWÓJ I STYMULACJA NIEMOWLĘCIA W ZAKRESIE FUNKCJI RUCHOWO- ZMYSŁOWYCH PROGRAM WCZESNEJ STYMULACJI PSYCHORUCHOWEJ W OPARCIU O NEUROFIZJOLOGIĘ ROZWOJU (SZKOLENIE 2-DNIOWE). SYMBOL RN 1. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoIPET Indywidualny Program Edukacyjno- Terapeutyczny dla dziecka z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego
IPET Indywidualny Program Edukacyjno- Terapeutyczny dla dziecka z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego Wydział Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych Jolanta Rafał-Łuniewska Dziecko z niepełnosprawnością
Bardziej szczegółowoOrganizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej w systemie edukacji w Polsce oraz system orzecznictwa wymagają udoskonalenia i rozwoju.
Nowy system udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej Ostatnie lata to czas intensywnych przemian w każdym obszarze funkcjonowania naszego społeczeństwa. Jednym z takich obszarów, podlegających intensywnym
Bardziej szczegółowoU C H W A Ł A N R XXVIII/243/2016 R A D Y G M I N Y P A B I A N I C E z dnia 29 sierpnia 2016r.
U C H W A Ł A N R XXVIII/243/2016 R A D Y G M I N Y P A B I A N I C E z dnia 29 sierpnia 2016r. w sprawie: wyrażenia zgody na realizację projektu Wykorzystać wiele możliwości w ramach Wsparcia dla osób
Bardziej szczegółowoNasze oddziaływania edukacyjno-wychowawcze
Zajęcia obowiązkowe, dodatkowe, wspomagające i specjalistyczne W przedszkolu realizowana jest podstawa programowa w formie różnorodnych sytuacji edukacyjno wychowawczych, z których dominującą jest zabawa.
Bardziej szczegółowoNazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające / wymagania
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające / wymagania wstępne: Nazwa modułu (przedmiot lub grupa przedmiotów): Osoby prowadzące:
Bardziej szczegółowoPROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Z PSYCHOLOGII KLINICZNEJ 1
Załącznik nr 1 do Uchwały nr 164 A/09 Senatu WUM z dnia 30 listopada 2009 r. PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Z PSYCHOLOGII KLINICZNEJ 1 I. ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE ZAKRES WIEDZY TEORETYCZNEJ 1.
Bardziej szczegółowoNauczanie języków obcych w różnorodnym środowisku: uczniowie z niepełnosprawnością w szkołach ogólnodostępnych
Nauczanie języków obcych w różnorodnym środowisku: uczniowie z niepełnosprawnością w szkołach ogólnodostępnych Katarzyna Karpińska-Szaj Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Poznań Wartośd społeczna i wartośd
Bardziej szczegółowoSYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Fizjoterapia kliniczna w pediatrii. Wydział Medyczny. Instytut Fizjoterapii
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2019 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Fizjoterapia kliniczna w pediatrii Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Wprowadzenie Irena Obuchowska... 9
SPIS TREŚCI Wprowadzenie Irena Obuchowska... 9 CZĘŚĆ I RODZINA A DZIECKO NIEPEŁNOSPRAWNE 1. Sytuacja rodzin dzieci niepełnosprawnych Andrzej Twardowski... 18 1.1. Systemowy model funkcjonowania rodziny...
Bardziej szczegółowoSZKOLENIA I WARSZTATY TERAPEUTYCZNE
SZKOLENIA I WARSZTATY TERAPEUTYCZNE Prowadzi wg programu autorskiego mgr Izabela Gelleta - specjalista rehabilitacji ruchowej I 0, terapeuta metod NDT-Bobath, PNF, SI, pedagog, terapeuta z kilkunastoletnim
Bardziej szczegółowoKatarzyna Karpińska-Szaj UAM Poznań. PTN Lublin wrzesień 2010
Katarzyna Karpińska-Szaj UAM Poznań PTN Lublin wrzesień 2010 Plan: 1. Szkolna integracja indywidualna: dyskusja pojęcia w kontekście organizacji edukacji dzieci z niepełnosprawnością 2. Cele nauczania
Bardziej szczegółowoFizjoterapia Kliniczna w Pediatrii Studia niestacjonarne I stopnia. Fizjoterapia Kliniczna w Pediatrii
Załącznik nr 1 do Zarządzenia Rektora UR Nr 4/01 z dnia 0.01.01r. Fizjoterapia Kliniczna w Pediatrii Studia niestacjonarne I stopnia Nazwa przedmiotu Fizjoterapia Kliniczna w Pediatrii Nazwa jednostki
Bardziej szczegółowoSYLABUS. Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów. Fizjoterapia Studia I stopnia Niestacjonarne
SYLABUS Nazwa przedmiotu Fizjoterapia kliniczna w pediatrii Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii Kod przedmiotu Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma
Bardziej szczegółowoOpracowała: K. Komisarz
Opracowała: K. Komisarz EEG ElektroEncefaloGraf - aparat do pomiaru fal mózgowych i oceny pracy mózgu. BIOFEEDBACK - z ang. biologiczne sprzężenie zwrotne (dostarczanie człowiekowi informacji zwrotnej
Bardziej szczegółowoOFERTA DLA RODZICÓW. Bo jakie początki takie będzie wszystko DORADZTWO W ZAKRESIE CODZIENNEJ PIELĘGNACJI ORAZ ZABAWY Z NIEMOWLĘCIEM I MAŁYM DZIECKIEM
OFERTA DLA RODZICÓW Bo jakie początki takie będzie wszystko Wspomaganie niemowlęcia i małego dziecka poprzez codzienną pielęgnację oraz zabawę w procesie rozwoju psychoruchowego Opieka rozwojowa w zakresie
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. I J. Łyko Syllabus przedmiotowy 2017/ /22
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. I J. Łyko Syllabus przedmiotowy 2017/18-2021/22 Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne Stopień studiów
Bardziej szczegółowoPERCEPCJA WZROKOWA- ROZWÓJ I ZABURZENIA FUNKCJI WZROKOWYCH.
PERCEPCJA WZROKOWA- ROZWÓJ I ZABURZENIA FUNKCJI WZROKOWYCH. Spostrzeganie wzrokowe- to zdolność do rozpoznawania i różnicowania bodźców wzrokowych oraz ich interpretowania w oparciu o dotychczasowe doświadczenia.
Bardziej szczegółowoKompleksowa aktywizacja społeczna i zawodowa osób poruszających się na wózku inwalidzkim
Kompleksowa aktywizacja społeczna i zawodowa osób poruszających się na wózku inwalidzkim Zastosowanie Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania Niepełnosprawności i Zdrowia w programie aktywizacji społecznej
Bardziej szczegółowoFER Częstochowa, r.
FER.042.11.2018 Częstochowa, 12.02.2018 r. OGŁOSZENIE O NABORZE DO PROJEKTU UŚMIECHNIĘTA SZKOŁA Ogłasza się nabór uczniów/uczennic z klas I-VIII szkół podstawowych i II-III gimnazjów oraz nauczycieli/nauczycielek
Bardziej szczegółowoPomoc, jaką zespół wczesnego wspomagania świadczy dziecku i jego rodzinie, jest bezpłatna.
Czym jest wczesne wspomaganie rozwoju dziecka? Wczesne wspomaganie rozwoju obejmuje wszelkie formy wspomagania rozwoju dziecka niepełnosprawnego oraz udzielania psychopedagogicznego wsparcia jego rodzinie.
Bardziej szczegółoworening strategii lotorycznych i PNF
Fizjoterapia specjalistyczna rening strategii lotorycznych i PNF Renata Horst li ---- TO P----- SCHOOL Trening strategii motorycznych i PNF Renata Horst We współpracy z Stefanem Hesse Przełożyła Agnieszka
Bardziej szczegółowoZa zgodą autora umieszczono na naszej stronie Małgorzata Matyja, Anna Gogola
Małgorzata Matyja, Anna Gogola Neurorozwojowe usprawnianie niemowląt z kręczem szyi. (opracowanie własne) Kręcz szyi to przymusowe asymetryczne ustawienie głowy, polegające na pochyleniu jej w stronę uszkodzenia
Bardziej szczegółowoWykorzystanie integracji sensorycznej w usprawnianiu zaburzeń rozwojowych.
Wykorzystanie integracji sensorycznej w usprawnianiu zaburzeń rozwojowych. Termin integracja sensoryczna po raz pierwszy został użyty przez Ch. Sherringtona w 1902 roku w Anglii. Nowe znaczenie temu terminowi
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko studenta, nr albumu..
Karta praktyk praktyka kliniczna wakacyjna realizowana po 2 semestrze studiów - doskonalenia umiejętności diagnostyki pacjentów oraz doboru zaopatrzenia ortopedycznego; wymiar praktyki 150 godzin Imię
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2016/2017
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu WydziałZdrowia i Nauk Medycznych obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 206/207 Kierunek studiów: Fizjoterapia
Bardziej szczegółowoDZIENNIK PRAKTYK ZAWODOWYCH * PRAKTYKA WDROŻENIOWA 80 godzin dydaktycznych (3 pkt. ECTS) Rok studiów: I Semestr: 2 KIERUNEK FIZJOTERAPIA
Załącznik nr 5 DZIENNIK PRAKTYK ZAWODOWYCH * PRAKTYKA WDROŻENIOWA 80 godzin dydaktycznych (3 pkt. ECTS) Rok studiów: I Semestr: 2 KIERUNEK FIZJOTERAPIA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA. (imię i nazwisko) * Opracowanie:
Bardziej szczegółowoFUNKCJONALNA TERAPIA RĘKI WSPIERANIE SAMODZIELNOŚCI DZIECKA
Konferencja Wczesne Wspomaganie Rozwoju Dziecka Bądźmy Razem FUNKCJONALNA TERAPIA RĘKI WSPIERANIE SAMODZIELNOŚCI DZIECKA MGR MAŁGORZATA WŁODARCZYK PORADNIA PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNA W POLICACH PEDAGOG,
Bardziej szczegółowoSYLABUS. Terapia osób niepełnosprawnych motorycznie Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot. Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów
SYLABUS Nazwa przedmiotu Terapia osób niepełnosprawnych motorycznie Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii Kod przedmiotu Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia
Bardziej szczegółowoAKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. JERZEGO KUKUCZKI w KATOWICACH WYDZIAŁ FIZJOTERAPII KIERUNEK FIZJOTERAPIA pięcioletnie studia magisterski
Profil kształcenia: ogólno akademicki KOD: B9 AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. JERZEGO KUKUCZKI w KATOWICACH WYDZIAŁ FIZJOTERAPII KIERUNEK FIZJOTERAPIA pięcioletnie studia magisterski PRZEDMIOT: Fizjoterapia
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia. Studia Podyplomowe Fizjoterapii i Medycyny Sportowej /nazwa studiów podyplomowych/
Załącznik Nr 1 do Uchwały NrAR001-6 - VI/2014 Senatu Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach z dnia 17 czerwca 2014r. w sprawie zatwierdzenia efektów kształcenia na studiach podyplomowych
Bardziej szczegółowoZaburzenia ze spektrum autyzmu Autism Spectrum Disorders (ASD) dr Danuta Kossak
Zaburzenia ze spektrum autyzmu Autism Spectrum Disorders (ASD) dr Danuta Kossak Kim jest osoba niepełnosprawna Biomedyczne podejście cechuje przywiązywanie dużej wagi do systematyzacji wszelkich stanów
Bardziej szczegółowo2003 r. uczestniczyła w szkoleniu dla wolontariuszy hospicyjnych.
Elżbieta Niklewska-Piotrowska 2002r. ukończyła kurs dla kandydatów na wychowawców placówek wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej organizowany przez Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli
Bardziej szczegółowoSZKOŁA TERAPII RĘKI. V edycja Program autorski Szkoła Terapii Ręki copyright 2013 Agnieszka Rosa
ORGANIZATORZY KURSU: SZKOŁA TERAPII RĘKI V edycja 2019 Program autorski Szkoła Terapii Ręki copyright 2013 Agnieszka Rosa WARUNKIEM UZYSKANIA ZAŚWIADCZENIA ORAZ CERTYFIKATU NADAJĄCEGO TYTUŁ TERAPEUTY RĘKI
Bardziej szczegółowoFIZJOTERAPIA JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE
Załącznik nr 5 DZIENNIK PRAKTYK ZAWODOWYCH * PRAKTYKA ASYSTENCKA/WDROśENIOWA 90 godzin dydaktycznych (3 pkt. ECTS) Rok studiów: I Semestr: 2 KIERUNEK FIZJOTERAPIA JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE. (imię i
Bardziej szczegółowoz z a k r e s u f i z j o t e r a p i i o r t o p e d y c z n e j i s p o r t o w e j
Z myślą o fizjoterapeutach, chcących zdobyć doświadczenie po studiach lub jeszcze w ich trakcie, stworzyliśmy nietypowy kurs, którego nam samym brakowało, gdy zaczynaliśmy swoją przygodę w zawodzie fizjoterapeuty.
Bardziej szczegółowoSYLABUS. Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów. Fizjoterapia Studia pierwszego stopnia Niestacjonarne. Jadwiga Daszykowska
SYLABUS (1) Nazwa przedmiotu Pedagogika (2) Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Fizjoterapii (3) Kod przedmiotu (4) Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów Fizjoterapia Studia
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Psychologia lekarska 2. NAZWA JEDNOSTKI
Bardziej szczegółowoAKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO W WARSZAWIE
AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO W WARSZAWIE WYDZIAŁ REHABILITACJI KIERUNEK FIZJOTERAPIA studia II stopnia DZIENNIK PRAKTYK STUDENCKICH Imię i nazwisko studenta Nr albumu 1 CELE KSZTAŁCENIA
Bardziej szczegółowoPodkarpacki Wojewódzki Szkolny Związek Sportowy w Rzeszowie. oraz Centrum Rehabilitacji Ortopedycznej ACHILLES
Podkarpacki Wojewódzki Szkolny Związek Sportowy w Rzeszowie oraz Centrum Rehabilitacji Ortopedycznej ACHILLES zaprasza trenerów realizujących program MultiSport w województwie podkarpackim na szkolenie
Bardziej szczegółowoRozdział 7. Masaż punktowy głębokotkankowy pobudzenie wrażeń proprioceptywnych
Masaż punktowy głębokotkankowy pobudzenie wrażeń proprioceptywnych Masaż punktowy głębokotkankowy pobudzenie wrażeń proprioceptywnych Czucie proprioceptywne (głębokie) to drugi, poza czuciem powierzchownym,
Bardziej szczegółowo