JAKOŚĆ I EFEKTYWNOŚĆ SZKOLEŃ BHP
|
|
- Kornelia Makowska
- 2 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 JAKOŚĆ I EFEKTYWNOŚĆ SZKOLEŃ BHP Edward KOWAL, Izabela GABRYELEWICZ, Andrzej KOWAL Streszczenie: W artykule przedstawiono wpływ różnych czynników na jakość i efektywność szkoleń BHP. Przedstawiono problem organizacji szkoleń od strony technicznej i merytorycznej. Przedstawiono wpływ wielkości sali, ustawienia krzeseł i stołów, jakości oświetlenia itp. Opisano także ważność doboru odpowiedniego trenera, jego wyglądu i sposobu zachowania oraz dobór metod szkolenia na jakość szkolenia. Na końcu przedstawiono przykładowe trudne sytuacje podczas szkoleń np. różne typy uczestników. Słowa kluczowe: szkolenie bhp, jakość i efektywność szkoleń. 1. Wstęp Szkolenie jest procedurą, która zmierza do osiągnięcia konkretnych celów. Planując szkolenie musimy określić nie tylko, o czym będzie mowa, ale też czego chcemy nauczyć i jak sprawdzimy, czy uczestnicy się tego nauczyli. Bezpieczeństwo i poziom ryzyka zawodowego są między innymi wyznacznikami sprawności przedsiębiorstwa. Nie da się prowadzić bezpiecznie pracy bez odpowiednich postaw i kompetencji pracowników. Postawy możemy kształtować bezpośrednio w czasie pracy, dając przykład, informując pracowników o tym, jakie znacznie ma bhp. Możemy wykorzystać do tego celu także szkolenie bhp, które zwiększają kompetencje pracowników. Sprzyja to ograniczeniu liczby wypadków i kosztów z tym związanych. Bezpieczeństwo może być traktowane jako zbędny wydatek dla pracodawcy, albo jako podstawowy warunek funkcjonowania przedsiębiorstwa, w którym troska o bezpieczeństwo jest warunkiem istnienia firmy [7]. Podstawowym warunkiem właściwego przeprowadzenia szkolenia jest jego profesjonalne przygotowanie, które pozwala na wyeliminowanie niedociągnięć, błędów, braków, daje pewność osiągnięcia wymaganych i założonych celów. Szczególnie jest to ważne w przypadku kiedy uczestnikami są osoby dorosłe stanowiące wymagającą grupę słuchaczy. Proces nauki powinien być oparty na cyklu edukacyjnym (zasada Deminga), rysunek 1. Przygotowanie szkolenia stanowi podstawę dobrej realizacji zaplanowanych zadań edukacyjnych oraz późniejszej ich oceny. Sprawdzenie efektów szkolenia, wdrożenie działań naprawczych (jeśli to konieczne), stanowią podstawę do następnego, już ulepszonego szkolenia. Istotna jest też strona techniczna realizacji szkoleń. Osoby dorosłe 537 POPRAWA wyciąganie wniosków na przyszłość PLANOWANIE przygotowanie szkolenia OCENA sprawdzanie rezultatów WYKONANIE realizacja szkolenia Rys. 1. Idea procesu nauki oparta na cyklu edukacyjnym zasada Deminga
2 przywiązują ogromną wagę do profesjonalnego podejścia do szkolenia oraz dbałości o detale. Ważne jest sprawdzenie i przygotowanie szkolenia od strony technicznej tj. sprawdzenie sprzętu, a nawet ustawienie krzeseł, pomoce dydaktyczne, przewietrzeniu sali. Należy korzystać z nowoczesnych rozwiązań i form przekazu. Ale powinno się unikać nadmiaru środków technicznych, które mogą się przełożyć na przerost formy nad treścią. W dalszej części omówiono główne elementy organizacji szkoleń od strony zarówno technicznej jak i od strony merytorycznej. 2. Miejsce i pomieszczenie do szkolenia Na efektywność, jakość i poziom przyswojenia wiedzy przez uczestników szkolenia ma bezpośrednio wpływ miejsce szkolenia. Organizator powinien sprawdzić salę szkoleniową, w której odbywają się zajęcia, a w szczególności zwrócić uwagę na [8]: wielkość pomieszczenia do planowanej liczby słuchaczy, czy sala posiada stoliki, które można ustawać zgodnie z potrzebami, wielkość, ilość i kształt stolików, które można ustawić zgodnie z potrzebami, sprzęt umożliwiający prezentację pomocy naukowych: telewizor, rzutnik, tablicę itp. właściwe zaplecze, tzn. toalety, miejsce na przygotowanie cateringu. W tabeli 1 zebrano główne wady i zalety miejsc przeznaczonych na szkolenia. Tab. 1. Wybrane wady i zalety miejsca szkolenia [3] Zbyt duża sala utrudnia dyskusje, przytłacza niewielką grupę, utrudnia kontakt miedzy uczestnikami a prowadzącym, mała grupa czuje się zagubiona w dużej sali, pozwala pomieścić większą grupę i stworzyć oficjalną atmosferę. Zbyt mała sala możliwości odczuć klaustrofobii, ciasnoty, wielkość grupy ograniczona, zbyt mała przestrzeń miedzy grupą a prowadzącym. Kolumny utrudniają widoczność słuchaczom. Oświetlenie słabe oświetlenie sali uniemożliwia robienie notatek oraz nawiązywanie kontaktu wzrokowego, zbyt duże nasilenie oświetlenia może oślepiać Stoliki utrudniają w przemieszczaniu się po sali, mogą być barierą między uczestnikami a prowadzącym, umożliwiają rozłożenie na nich materiałów dla uczestników szkolenia i robieniu przez nich notatek, słuchacze mogą się dzięki nim czuć bezpieczniej. Dekoracja sali może rozpraszać słuchaczy, (plakaty, obrazy) nieprofesjonalny wygląd sali. Drzwi i okna ruch widoczny na zewnątrz sali może rozpraszać Katedra oddala prowadzącego, stwarza barierę w kontakcie miedzy wykładowcą a słuchaczami, prowadzący jest lepiej widoczny, sam lepiej widzi słuchaczy, lepsza widoczność pomocy wizualnych. Mównica działa jak bariera miedzy prowadzącym a uczestnikami, ogranicza nadmierną ruchliwość trenera, umożliwia trzymanie notatek prowadzącemu. 538
3 3. Pomoce szkoleniowe W szkoleniach mogą być stosowane różne pomoce dydaktyczne. Wykorzystywane są one zarówno przez prowadzącego (w czasie wykładu lub dyskusji), jak i słuchaczy (w trakcie omawiania rezultatu warsztatów). Słowna prezentacja, wzbogacona o różnorodny wybór pomocy wizualnych, zapewnia utrzymanie zainteresowania uczestników szkolenia, podnosząc przy tym maksymalnie ich zdolności przyswajania wiedzy. Pomoce powinny być aktualne a informacje poprawne i kompletne oraz czyste i niezniszczone. Jakość przygotowanych i zastosowanych materiałów w dużym stopniu wpływa na jakość szkolenia. Materiały szkoleniowe powinny się składać z: kopii przeźroczy, które będą prezentowane na szkoleniu, w przypadku stosowania metody analizy przypadku, opis przykładowych przykładów, innych materiałów pomocniczych (np. książek, broszur). Kopie przeźroczy powinny być ułożone w poprawnej kolejności w teczce lub segregatorze. Ułatwia to słuchaczom śledzenie wykładu i nie ma potrzeby robienia przez nich notatek. Materiały nie powinny zawierać długich tekstów. Można także umieszczać po dwa lub nawet trzy przeźrocza na jednej stronie, jednak pamiętać należy o pozostawieniu z prawej strony około połowy szerokości kartki, na robienie notatek. Zasady tworzenia i używania materiałów drukowanych są następujące [6]: odpowiednia wielkość liter, ich czytelność, niezbyt dużo zagęszczenie tekstu, zastosowanie zróżnicowanej czcionki, luźnych kartek na notatki, rozdawanie materiałów, jeśli uczestnicy szkolenia mają ich używać razem z trenerem Slajdy wykorzystywane w trakcie szkolenia należy odpowiednio wcześniej przygotować oraz zapewnić sale, która jest wyposażona w niezbędny, sprawny sprzęt. Należy zwrócić uwagę na prawidłowe oświetlenie sali, umożliwiające korzystania z rzutnika i jednoczesne robienie notatek. Prawidłowo opracowane i przygotowane slajdy powinny się cechować: prostotą w formie, swą treścią powinny obejmować jeden pokaz, liternictwo i rysunki powinny być łatwe do odczytania, wystarczającej wielkości, jak najmniej zastosowanych tzw. ozdobników, napisów pionowych. Powinno się unikać sytuacji aby slajdy były jedynie odczytane przez wykładowcę. Slajdy są pomocne w obrazowaniu wykładu i nie powinny być główną jej treścią. Dobrze opracowane slajdy pozwolą usystematyzować i uporządkować wykład Filmy to bardzo popularny element urozmaicenia wykładu. Do zalet stosowania środków audiowizualnych można zaliczyć: uatrakcyjniają zajęcia i wpływają na większe zaangażowanie słuchaczy, przyciągają i podtrzymują uwagę, zwiększają łatwość utrwalenia przekazywanej wiedzy, jej zapamiętanie, działają silniej niż słowo mówione. 539
4 Wykorzystując je podczas szkolenia należy pamiętać o kilku zasadach: nie powinny być zbyt długie, musza być tematycznie związane ze szkoleniem, język filmu musi być zrozumiały dla słuchaczy, po zakończeniu filmu należy się do niego odnieść czy to w formie analizy, krótkiego komentarza, czy dyskusji zakończonej wnioskami, proponowanymi rozwiązaniami Tablica - jest jedną z podstawowych narzędzi umożliwiających obrazowanie informacji przekazywanych na wykładzie. Pamiętać należy o zasadach korzystania z niej: używanie kolorowych, grubo piszących flamastrów, podkreślanie istotnych sformułowań, aby nie zasłaniać pisząc na tablicy należy stawać z boku, nie należy odwracać się tyłem do uczestników, opuszczać głowy, mówiąc należy zwracać się w stronę słuchaczy a nie tablicy, tępo pracy należy dostosować do potrzeb słuchaczy tak aby mieli czas na przeczytanie i zrobienie ewentualnych notatek, pismo powinno być czytelne. 4. Określenie celu i opracowanie programu szkolenia Precyzyjne wyznaczanie celów szkolenia wymaga od osoby przygotowującej pewnego wysiłku, aby zapobiec późniejszym ewentualnym rozczarowaniom. Dobrze jest kierować się określonymi zasadami rządzącymi tym procesem. Jedną z nich jest zasada SMART. Według niej cel powinien być [5]: Specyficzny czyli dobrze określony. Mierzalny czyli skonstruowany w ten sposób, by w trakcie treningu można było precyzyjnie określić przyrost wiedzy, umiejętności i kompetencji. Akceptowalny czyli zaplanowany tak, by warunki i standardy stawiane przed realizatorami tego celu były przez nich możliwe do przyjęcia. Realistyczny czyli uznany za możliwy do realizacji w danych warunkach (np. czasowych, finansowych czy administracyjnych). Terminowy czyli z określonymi konkretnymi terminami jego osiągnięcia. 5. Dobór metod szkolenia Wybór metod i środków szkolenia zależy od celów, przedmiotu szkolenia i preferencji trenerów oraz budżetu, jaki mamy do dyspozycji. Bardzo istotne jest ustalenie, kto będzie prowadził szkolenie. Chodzi o decyzję wyboru wykonawcy szkolenia, czy będzie to firma zewnętrzna czy osoba zatrudniona w organizacji. Na rynku mamy obecnie wiele firm prowadzących kursy, które oferują również usługi związane z doradztwem personalnym [9]. Nieumiejętne lub źle dobrane metody mogą spowodować opór, niechęć niepotrzebny stres wśród uczestników szkolenia. Metoda powinna być dostosowana do treści, tematu i celu zajęć jak również do umiejętności i predyspozycji. Należy jednak pomiatać o dokładnym zapoznaniu uczestników z metodami, które będą stosowane przed rozpoczęciem szkolenia, by nie odczuwali niepewności czy bezradności. 540
5 5.1. Wykład - jest jedną z najbardziej tradycyjnych metod nauczania wykorzystywanych w trakcje szkoleń bhp. Pomaga zaznajomić uczących się z informacjami, poszerzać i zaktualizować ich wiedzę, natomiast w niewielkim stopniu przyczynia się do zmiany postaw, a w jeszcze mniejszym do uczenia się nowych zachowań czy umiejętności. Metoda ta nadaje się do przekazywania informacji dużej grupie osób. Jest pod tym względem bardzo ekonomiczna, gdyż w stosunkowo krótkim czasie można przekazać dużą liczbę informacji nawet bardzo dużej liczebnie grupie Case study (analiza przypadku) - jest jedną z najpopularniejszych metod warsztatowych. To forma uczenia się poprzez symulowanie rzeczywistych sytuacji procesów. Daje okazje do nabywania wprawy w rozwiązywaniu problemów i podejmowaniu decyzji w symulowanych sytuacjach. Zazwyczaj rozwiązywany problem nie ma wyłącznie jednego rozwiązania, bowiem w tym samym przykładzie można zidentyfikować różne problemy, a sposób ich rozwiązania w dużej mierze wynika z kreatywności i doświadczenia osoby analizującej sytuację [4] Dyskusja - jest jedną z częściej stosowanych metod pracy z osobami dorosłymi. Jej główna cecha to stwarzanie okazji do uczenia się poprzez wdrażanie własnych opinii oraz badanie różnych punktów widzenia i różnych doświadczeń innych członków grupy. Dyskusja powinna rozpocząć się od wprowadzeniem. Można ją już podjąć na początku zajęć ale uczestnicy jeszcze się nie znają więc może być to dość trudne, bo obawiają się oni publicznych wypowiedzi. Dyskusja może mieć charakter: swobodny uczestnicy wykazują się aktywnością, natomiast prowadzący odgrywa rolę obserwatora i wyciąga wnioski, zorganizowany po wprowadzeniu ogólnym dla całej grupy, szkolenie kontynuowane jest w mniejszych podgrupach, a następnie wspólne wnioski prezentowane są na ponownym wspólnym spotkaniu wszystkich podgrup, kierowana prowadzący kieruje tak dyskusją, że osiąga konkretne wcześniej założone wnioski lub decyzje E learning. Od kilku lat wzrasta zainteresowanie użyciem nowych technologii w procesie nauczania. Coraz powszechniej wykorzystuje się programy multimedialne i Internet, czyli tzw. e learning. Obejmuje on: e learning off line (nauka na odseparowanym komputerze wykorzystująca gotowe programy szkoleń), e-learning on line (nauka wykorzystująca Internet), szkolenia multimedialne (wykorzystuje się jednocześnie: CD ROM, Internet czy cyfrowe łącze TV) [3]. Wykorzystanie mediów elektronicznych pozwala na łączenie przekazu obrazowego, dźwiękowego i słownego, sprawia że nauka staje się ciekawa [8]. W odniesieniu do szkoleń bhp to metoda e-learning, nie do końca jest odpowiednia. Brak bezpośredniego kontaktu wykładowcy z uczestnikami szkolenia nie daje możliwości dyskusji, polemiki wymiany doświadczeń. 6. Wybór prowadzącego szkolenie Trener prowadzący szkolenie to raczej rodzaj specjalizacji niż zawód. Od osób prowadzących szkolenie wymaga się bowiem umiejętności prowadzenia szkolenia, ale istotną rolę odgrywa wiedza merytoryczna i doświadczenie z zakresu przedmiotu kursu. Dlatego wśród trenerów są osoby o bardzo różnym wykształceniu: prawnicy, ekonomiści, lekarze, psychologowie. Często tworzą oni interdyscyplinarne zespoły - złożone ze 541
6 specjalistów z różnych dziedzin. Wybór właściwego wykładowcy stanowi czynnik decydujący o jakości szkolenia. Dlatego z uwagą należy zapoznać się i odpowiednio dostosować potrzeby szkolenia do poziomu wiedzy zarówno praktycznej, jak i merytorycznej trenerów. Istotne jest sprawdzanie opinii z wcześniej prowadzonych szkoleń. O kompetencji wykładowcy świadczą zarówno umiejętności interpersonalne jak i zasób wiedzy pozwalający na profesjonalny przekaz informacji, wiedzy, postaw i zachowań. W sytuacji, kiedy zatrudniamy nowego wykładowcę lub kiedy będzie on dane szkolenie prowadził po raz pierwszy, należy wykonać kwestionariusz oceny trenera, obok standardowego kwestionariusza oceny szkolenia. Czynność tą powtarzamy podczas następnych edycji tego samego rodzaju szkolenia prowadzonego przez danego trenera. Daje nam to możliwość oceny poziomu wykładów oraz pomiaru zachodzących zmian w odbiorze uczestników. W celu zbudowania obustronnego zaufania między uczestnikami a prowadzącym, profil trenerów powinien być przedstawiony lub załączany w informacjach o szkoleniu, daje to możliwość wcześniejszego zapoznania się uczestnikom z prowadzącym szkolenie [6]. Prowadzący ma bardzo duży wpływ na panującą atmosferę podczas szkolenia. Budowanie odpowiedniej atmosfery podczas szkolenia przekłada się na wzrost jego skuteczności. Otwartość, życzliwość, bezpośredniość, to czynniki, które przekładają się na efektywną pracę podczas szkolenia. Odpowiednia atmosfera łamie opór, wyzwala chęć dzielenia się swoimi oczekiwaniami, doświadczeniami, pomysłami. Dyscyplinuje grupę do lepszej i wydajniejszej pracy. Połączenie uczciwości, szacunku i wiarygodności okazywanej przez trenera z zaangażowaną aktywnością uczestników daje najlepszy efekt profesjonalnego szkolenia. 7. Cechy dobrego trenera Cechy osobowości i umiejętności społeczne to cechy, które wpływają na prace trenera. Do cech związanych z pracą trenera należą: stabilność emocjonalna, pragmatyzm, ekstrawersja, lęk społeczny, koncentracja na sobie i niektóre czynniki demograficzne (wiek, płeć itp.), umiejętności społeczne: znajomość i umiejętność kontroli własnych emocji, zachowanie się w sytuacjach konfliktowych, umiejętność zadawania pytań, sposób reagowania w trudnych sytuacjach, empatia, otwartość. Komunikacja pozawerbalna (mowa ciała) jest znacząca tak jak słowa, o ile nie bardziej. Trener odbierany jest przez słuchaczy na różnych płaszczyznach, których wzajemne proporcje kształtują się różnie, w zależności od sytuacji, złożoności prezentowanego materiału, jego znaczenia. Ogólnie można przyjąć, że oddziaływanie mówcy na publiczność kształtuje się w następujących proporcjach [3].: czynniki wizualne - 55% (m. in. wygląd, gest, mimika), głos - 38%, słowo - 7%. Trener powinien cechować się umiejętnością aktywnego słuchania wyrażającą się w [3]: umiejętności skupienia się poprzez nawiązywanie kontaktu wzrokowego oraz innych sygnałów (mimika twarzy) świadczących o kontakcie z grupą, umiejętności podążania zachęcanie słuchaczy do wypowiedzi, nie przeszkadzanie, w wyrażaniu opinii. Unikanie ciągłego zadawania pytań, które budują atmosferę przesłuchania, parafrazowaniu upewnijmy się czy dobrze zrozumieliśmy naszego rozmówcę, odzwierciedlaniu upewnijmy się o odczuciach rozmówcy, 542
7 skupianiu się na najważniejszym starajmy się uściśli i dotrzeć do najważniejszych spraw zainteresowanego. Trener powinien cechować się również cierpliwością, nie powinien reagować na uszczypliwe lub kontrowersyjne wypowiedzi czy też uwagi płynące z sali. Utrzymanie dyscypliny i trzymanie się planu jest bardzo ważne. Istotne jest również dostosowanie tempa pracy do potrzeb uczestników. Czasem zachowanie słuchaczy jest trudne do zaakceptowania, zachowują się oni dominująco i agresywnie, destrukcją sprawiają, że pozostali słuchacze w grupie zniechęcają się i nie angażują do pracy. Trener musi wykazać się stanowczością i nie pozwalać na takie zachowania, jasno i czytelnie prezentując swoją opinie i nie dopuścić do rozwoju sytuacji. Prowadzący powinien umiejętnie wyzwalać inicjatywę oraz zachęcać do aktywności. Okazywać życzliwość każdemu słuchaczowi, nie faworyzować i umożliwić wypowiedzenia się każdemu słuchaczowi. Poczucie humoru i wtrącenie żartu powinno cechować dobrego wykładowcę. Asertywność, to umiejętność, pozwalająca otwarcie wyrażać swoje myśli, uczucia czy też przekonania. Osoby asertywne nie lekceważą poglądów i uczuć swoich rozmówców ale w umiejętny sposób mówią o swoich odczuciach. W sytuacjach trudnych, konfliktowych umiejętności asertywne pozwalają osiągnąć kompromis bez rezygnacji i poświęcania uznawanych wartości i własnej godności. Asertywność, to proces ciągłego uczenia się, nabycia różnorodnych umiejętność. Odnosi się je do zachowań a nie do ludzi. Umiejętność ta jest ważną cecha dobrego trenera [6]. Unikanie sprzeczek, nie wchodzenie w konflikty. Autorefleksja oraz umiejętne przyznawanie się do pomyłek oraz przyznawanie racji rozmówcy to cechy dobrego trenera. Dobry trener zawsze przybywa na zajęcia przed wyznaczonym czasem, by mieć czas na przygotowanie się od strony technicznej. Dając przykład punktualności i zdyscyplinowania może oczekiwać od uczestników zaangażowania. 8. Planowanie szkolenia Prowadzący przystępując do szkolenia powinien zapoznać się z programem i planem kolejnych części szkolenia. Musi uwzględnić zmienność rozwoju sytuacji i być przygotowanym na możliwość wprowadzenia korekt. Elastyczność wykładowcy jest tym większa im lepiej zna on cel i zakres szkolenia. Dobrze przygotowane szkolenie powinno we wstępie zawierać następujące trzy elementy: prezentacja trenera, prezentacja uczestników, prezentacja celów szkolenia. Ważnym elementem dokumentującym obecność na szkoleniu jest lista obecności. Na początku szkolenia uczestnicy powinni się na niej podpisać, potwierdzając w ten sposób swój udział w szkoleniu. Lista obecności w przypadku dłuższych szkoleń powinna być podpisywana każdego dnia. Dobrym zwyczajem pozwalającym na zapoznanie się prowadzącemu jak i również uczestnikom szkolenia, jest lista wraz z podanymi przez nich adresami i nazwą firmy. 543
8 9. Realizacja szkolenia wsłuchiwanie się w grupę profesjonalny trener już od pierwszego kontaktu prowadzi obserwację uczestników szkolenia. Informacje jakie płyną od grupy mogą być zarówno z obszaru niewerbalnego jak i werbalnego. Bardzo ważne są też relacje pomiędzy uczestnikami. Napięcie, niepokój miedzy słuchaczami może prowadzić do konfliktu i tu należy odpowiednio interweniować. dopasowanie celów szkoleniowych do potrzeb oraz doświadczeń uczestników Zapoznanie się z oczekiwaniami grup, z ich obecnymi i ewentualnymi przyszłymi obowiązkami zawodowymi. Jakie wiążą oczekiwania z szkoleniem. Z jakimi problemami się stykają. odpowiednio zarządzać czasem. Poziom zaangażowanie uczestników przekłada się na pracę i dogłębniejsze zajęcie się każdym zadaniem. Trener musi starannie dobierać wiadomości, informacje oraz analizowane przykłady. Wiele informacji teoretycznych można przekazać w formie zadań i ćwiczeń. powiązanie szkolenia z praktyką i doświadczeniem uczestników to ważna kwestia, w przeciwnym wypadku szkolenie nie będzie angażujące i może stać się sztuką dla sztuki, trener musi kontrolować, czy wszystko zmierza w prawidłowym kierunku. Dobry i świadomy trener, wie iż przyczyną spadku zaangażowania może być zbyt teoretyczne podejście do tematu czy też opór przed nową metodą. Pamiętać należy, żeby prowadzący nie przyjmował ocen w stosunku do siebie i nie bronił swojej postawy przed dogłębnym przeanalizowaniem informacji zwrotnych. 10. Uporządkowanie materiału W przypadku szkolenia trwającego kilka dni, najlepszą metodą pozwalającą na utrzymanie porządku w przekazywanych materiałach, jest podzielenie go na moduły jednolite tematycznie. Podział ten pozwoli uporządkować materiał, nie narażając na luki bądź powtórki w materiale szkoleniowym. Moduł z kolei można podzielić na kilko godzinne sesje, z których każda powinna obejmować część teoretyczną i warsztatową. Najczęściej w trakcie wykładu teoretycznego wprowadza się dyskusje kierowane przez trenera. Powinny one dotyczyć problemów lub zagadnień, które następnie będą treścią wykładu. Szkolenie zaczynamy od doświadczeń, dyskusji, następnie przechodzimy do wykładu teoretycznego, a podczas warsztatu w formie ćwiczeń utrwalamy wiadomości, które zostały przekazana na wykładzie [6]. 11. Podsumowanie i ocena szkolenia Bardzo ważnym elementem szkolenia jest jego podsumowanie. Trener na koniec powinien dokonać podsumowania. Zwykle przeznacza na to około minut. Na początku mówi co już zostało zrealizowane a na koniec informuje co zostało do zrobienia w dniu następnym. Jest to bardzo pomocne w usystematyzowaniu i utrwaleniu materiału oraz podkreśla znaczenia zrealizowanego bloku dla całokształtu szkolenia. Pomiary efektywności szkolenia często są pomijane lub robione na odczep się. Informacja na temat efektów szkolenia możemy uzyskać patrząc na wyniki egzaminów końcowych. Możemy też spojrzeć na to szerzej, analizując wypadkowość. Podobnie można też mierzyć skuteczność systemów zarządzania bhp czy programów z zakresu kultury 544
9 bezpieczeństwa. Zdarza się, że są firmy, które wysyłają pracowników na szkolenia, mają certyfikowane systemy zarządzania bhp, a liczba wypadków nie maleje. Firmy kierujące na szkolenia bhp, powinny precyzyjnie określać, czego ludzie nie wiedzą i czego powinni się nauczyć, sprawdzenie efektów szkolenia powinno nastąpić zaraz po jego zakończeniu [7]. Uczestnicy powinni mieć możliwość wyrażenia swojej opinii na temat odbytego szkolenia. Dobrą i najczęściej stosowaną formą jest badanie ankietowe. Konstruując takie narzędzie, trzeba pamiętać o następujących zasadach: wypełnienie ankiety nie powinno zajmować więcej niż minut, kwestionariusz należy tak skonstruować, aby umożliwił porównywanie opinii poszczególnych osób, pozostawiając jednocześnie miejsce na przedstawienie indywidualnych uwag, należy zadbać o ocenę wszystkich aspektów przeprowadzonych zajęć. W ankiecie powinny więc znaleźć się pytania dotyczące: przydatności szkolenia dla codziennej pracy, merytorycznej zawartości programu, kwalifikacji trenera, harmonogramu zajęć, wyposażenia sali szkoleniowej. Warunkiem skuteczności przedsięwzięcia jest uzyskanie szczerych odpowiedzi od uczestników. Oznacza to przyjęcie zasady anonimowości przy wypełnianiu ankiety. Ujemną stroną ankiety może w tym wypadku okazać się fakt, że pracownicy zadowoleni z samej możliwości udziału w szkoleniu oceniają go wyżej, niż na to zasługuje. Ocena przebiegu i wyników poszczególnych przedsięwzięć szkoleniowych odgrywa bardzo ważną rolę w cyklu systematycznego szkolenia. Szczególnie w czasie recesji gospodarczej, kiedy kierownictwo firmy patrzy na każdą wydaną złotówkę, pomiar efektywności szkoleń jest bardzo istotny. Z jednej strony, ocena szkolenia ma stanowić narzędzie stymulujące do lepszego przyswajania wiedzy i umiejętności przez jego uczestników, z drugiej ma motywować szkolących, aby dobrali metody szkoleń tak, żeby rozwój kwalifikacji u szkolonych był jak największy [2]. 12. Sytuacje trudne podczas szkolenia Stosując tradycyjne metody nauczania (wykłady) trener ma w pewnym sensie ułatwione zadanie. Skupia się na realizacji tematów w określonym czasie, nie przeszkadza mu spadek formy słuchaczy, ich ospałość czy też znużenie. Jedynym przejawem krytyki może być wychodzenie podczas wykładu, szepty lub rozmowy. Wprowadzając różnorodne metody aktywizacji, gdzie dochodzi do bezpośredniej interakcji miedzy członkami grupy, może dochodzić do negatywnych reakcji między uczestnikami, sceptycyzm i opór. Doświadczony trener powinien ustalić rzeczywiste przyczyny i trudności złej współpracy w grupie. Często przyczyną takich negatywnych relacji w grupie to brak gotowości do zmiany postawy, negatywna motywacja związana z uczestnictwem w szkoleniu czy też napięte relacje między uczestnikami grupy. Wśród uczestników można wyłonić pewne powtarzające się typy [6]: Uczestnik dominujący w dyskusji i bardzo rozmowny takie zachowanie może wynikać z potrzeby pochwały, ważności, bycia w centrum uwagi, pomocy trenerowi. Trener nie powinien wprawiać słuchacza w zakłopotanie, oceniać go. Można przerwać wypowiedź wprost np. to interesujące ale cenne byłoby również wypowiedzenie zdania przez inne osoby. Uczestnik prowokujący konflikty takie zachowanie może wynikać z nastawienia słuchacza na konfrontację z powodu wcześniejszego konfliktu w 545
10 grupie, problemów osobistych, irytacji z powodu niezgodności szkolenia z oczekiwaniami. Trener powinien ustalić przyczynę a następnie spróbować zniwelować ją. Dobrym sposobem może okazać się znalezienie pozytywnych aspektów wypowiedzi danego uczestnika oraz podkreślenie ich, a następnie udzielić głosu komuś innemu. Trener może również podczas przerwy przeprowadzić rozmowę i wpłynąć na zmianę zachowania konfliktowego uczestnika. Rozmawiający na boku słuchacz - takie zachowanie może wynikać z obawy przed wypowiedzią publiczną, braku zaangażowania czy też agresji wobec prowadzącego. Trener może stanąć w pobliżu rozmawiającego, udzielić jasnej, grzecznej informacji zwrotnej oraz jak najczęściej angażować przeszkadzającego do dyskusji i zadań. Ważniak taka osoba powinna być traktowana dokładnie tak samo, jak wszyscy inni, nie wolno dopuścić by przyjęła rolę gościa rezydenta, należy ją angażować do różnych prac w grupach. Szybki Bill taka osoba nie zwraca uwagę na dynamikę grupy chce przechodzić do kolejnych zadań i zagadnień nie licząc się z potrzebami grupy. Możemy prosić taką osobę o podsumowania, sprawdzić czy dobrze rozumie zagadnienia. Czarnowidz to osoba charakteryzująca się pesymizmem, podważa sens wszelkich działań. Należy ustalić i zinterpretować po co dana osoba uczestniczy w szkoleniu. W każdym opisanym powyżej przypadku dobry trener powinien ciągle obserwować osoby zakłócające pracę grupy i zinterpretować przyczynę takich zachowań. Świadomość co do przyczyn zachowań takich osób, pozwoli na łatwiejsze i odpowiednie zareagowanie. 13. Wnioski Skuteczne i profesjonalne szkolenie bhp polega na tym aby uczestnik kursu przyswoił sobie jak najwięcej wiedzy w zakresie bezpieczeństwa pracy, w jak najkrótszym czasie. Miejsce szkolenia, odpowiednie warunki sal szkoleniowych, odpowiednie pomoce dydaktyczne oraz wykwalifikowana kadra szkoleniowców to elementy, które znacząco przekładają się na efektywne i dobre szkolenie. Nie da się bezpiecznie kierować pracą bez postaw i kompetencji pracowników. Postawy możemy kształtować bezpośrednio w czasie pracy, dając przykład, informując pracowników o tym jakie znaczenie ma bhp. Możemy wykorzystać do tego celu także szkolenia bhp, które zwiększają również kompetencje pracowników. Efektywność szkoleń zależy od przekazywanej treści, metod i technik szkolenia oraz od instruktora, jego kwalifikacji czy umiejętności w przekazywaniu wiedzy. Wykładowca powinien posiadać umiejętności przekazywania wiedzy i nawiązywania kontaktu ze słuchaczami, a także umiejętności zrealizowania przedstawionego programu szkolenia, dostosowanego do potrzeb osób szkolonych. Wykładowca powinien być również osoba twórczą, dynamiczną zaangażowaną w szkolenie i wiarygodną. Powinien umieć przekazywać wiedzę za pomocą wielu środków dydaktycznych, technik i metod szkolenia. Najczęściej spotykaną metodą prowadzenia szkoleń bhp są wykłady lub odczyty. Jest to dobra metoda przekazywania wiedzy tylko wtedy, gdy jest wzbogacana pomocami dydaktycznymi w postaci filmów przedstawiających wypadki, samodzielnych opracowań, rejestracji wydarzeń potencjalnie wypadkowych, analizy zagrożeń. Dla zwiększenia zainteresowania słuchaczy, trener może zastosować psychologiczne mechanizmy wpływu 546
11 na słuchaczy w postaci autorytetu, atrakcyjnego wyglądu, sympatyczności lub sławy. Ważne jest również aby na zakończenie szkolenia wykładowca jeszcze raz wskazał i przypomniał najważniejsze kwestie szkolenia. W celu sprawdzenia skuteczności i jakości szkolenia, można przeprowadzić ankietę wśród uczestników szkolenia. Natomiast w celu zwiększenia efektywności szkoleń bhp, każde szkolenie powinno zakończyć się kontrolą efektywności dydaktycznej poprzez sprawdzenie wiedzy i umiejętności uczestników procesu nauczania w formie egzaminu. Ale najbardziej istotna jest zmiana zachowań pracowników w środowisku pracy. Wynikiem tego jest pomiar liczby wypadków i sytuacji potencjalnie wypadkowych w zakładach pracy. Mimo ciągłego rozwoju różnych technik, metod i pomocy dydaktycznych pomocnych w prowadzeniu szkoleń, nadal osobowość trenera stanowi jedną z najistotniejszych gwarancji skuteczności szkolenia. Choć nie można określić jednego pożądanego typu osobowości, to kompetencje osobiste i umiejętności interpersonalne należą do najbardziej znaczących w pracy z ludźmi. Od nich zależy, czy potencjał drzemiący w grupie zostanie dostrzeżony i odpowiednio wykorzystany w procesie uczenia [4]. Literatura 1. Biernat R.: Czynniki wpływające na jakość i efektywność szkoleń bhp. Uczelnia Zawodowa Zagłębia Miedziowego w Lubinie, Lubin 2013, praca dyplomowa napisana pod kierunkiem dr inż. Izabeli Gabryelewicz. 2. red. Golnau W.: Zarządzanie zasobami ludzkim. Wydawnictwo CedeWu, W-wa Rae L.: Efektywne szkolenie. Oficyna Ekonomiczna, Kraków Łaguna M.: Szkolenia jak je prowadzić by. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk Stoner James A.F., Wankel Ch.: Kierowanie. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa Wawer-Dziedziak K.: Jak zorganizować i poprowadzić szkolenie. Związek Rzemiosła Polskiego Ryzykowanie to droga na skróty. ATEST OCHRONA PRACY, 10/ Specjalizacja wykładowców bhp. ATEST OCHRONA PRACY, 11/2012. Prof. dr hab. inż. Edward Kowal, Dr inż. Izabela Gabryelewicz Uniwersytet Zielonogórski Zielona Góra, Ul. Licealna 9 tel Mgr Andrzej Kowal KGHM Oddział Zakłady Górnicze Rudna Polkowice, ul. H. Dąbrowskiego
Załącznik nr 1 do Zapytania ofertowego nr W8/2015
OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA USŁUGA SZKOLENIOWA I.A. Założenia szkoleniowe: Szkolenia będą prowadzone dla 5 grup szkoleniowych 1. GRUPA I Szkolenie z obsługi pacjenta: Komunikacja Pacjent Personel Medyczny
KONSPEKT ZAJĘĆ OPS MODUŁ 2 -s WSPARCIE PSYCHOLOGICZNE DLA OSÓB DŁUGOTRWALE BEZROBOTNYCH SPOTKANIE 1 PODSTAWY KOMUNIKACJI SPOLECZNEJ
KONSPEKT ZAJĘĆ OPS MODUŁ 2 -s WSPARCIE PSYCHOLOGICZNE DLA OSÓB DŁUGOTRWALE BEZROBOTNYCH SPOTKANIE 1 PODSTAWY KOMUNIKACJI SPOLECZNEJ zwiększenie umiejętności efektywnego komunikowania się rozwijanie technik
Efektywna Komunikacja i rozwiązywanie konfliktów
Efektywna Komunikacja i rozwiązywanie konfliktów Korzyści z udziału w naszym szkoleniu: Głównym celem szkolenia jest poznanie zasad, skutecznych metod i dostarczenie niezbędnych narzędzi do budowania pozytywnych
POSTAW NA ROZWÓJ! 19.05.2011 KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA PROJEKT
19.05.2011 KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA PROJEKT POSTAW NA ROZWÓJ! Kampania informacyjno promocyjna oraz doradztwo dla osób dorosłych w zakresie kształcenia ustawicznego edycja 2 Projekt współfinansowany przez
Efektem umiejętności zdobytych w trakcie warsztatów będzie:
W pracy z Pacjentami bardzo istotna jest komunikacja interpersonalna z elementami asertywności. Wzrost skuteczności obsługi Pacjenta jest ściśle związany z budowaniem dobrych relacji i efektywną komunikacją,
Program Szkoły Trenerów Komunikacji opartej na Empatii
Program Szkoły Trenerów Komunikacji opartej na Empatii Etap I - Integralne Studium Rozwoju Osobistego (160 godzin) 1. Trening interpersonalny (40 godzin) 2. Podstawy Komunikacji opartej na Empatii (24
Szkoła Podstawowa w Żórawinie
Szkoła Podstawowa w Żórawinie SORE Sabina Żuchelkowska Rok szkolny 2013/2014 Temat I RPW Jak pomóc uczniowi osiągnąć sukces edukacyjny? Potrzeby nauczycieli Podczas spotkania z Panią Dyrektor SP w Żórawinie,
Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia - CZĘŚĆ NR III
UE.43000.9.2014 Załącznik nr 9c do SIWZ Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia - CZĘŚĆ NR III 1) Zadanie nr 1 Trening samooceny i poczucia własnej wartości 1. Liczba uczestników: 7 osób mniej niż 5 i nie
Obserwacja pracy/work shadowing
Temat szkolenia nieformalnego: Obserwacja pracy/work shadowing 1. Cele szkolenia Celem szkolenia jest przyśpieszenie procesu aklimatyzacji nowego pracownika w firmie oraz podwyższenie poziomu jego kompetencji,
PROPONOWANE MODUŁY SZKOLENIOWE - TEMATYKA. przedstawienie się;
I DZIEŃ COACHING ZESPOŁU PROPONOWANE MODUŁY SZKOLENIOWE - TEMATYKA MODUŁ TEMATYKA ZAJĘĆ przedstawienie się; SESJA WSTĘPNA przedstawienie celów i programu szkoleniowego; analiza SWOT moja rola w organizacji
Z Internetem w świat
Z Internetem w świat Raport ewaluacyjny Opracowała: Czesława Surwiłło Projekt pt. Z Internetem w świat POKL.09.05.00-02-117/10 realizowany był w partnerstwie przez Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
Skuteczna Rozmowa Telefoniczna
Skuteczna Rozmowa Telefoniczna warsztaty w budowaniu długofalowych relacji z klientami Korzyści z udziału w naszym szkoleniu: wzrost skuteczności i oczekiwanych efektów prowadzonych rozmów telefonicznych,
(imię i nazwisko nauczyciela) (przedmiot) (numer programu)
Iwona Jończyk (imię i nazwisko nauczyciela) Wybrane zagadnienia z psychologii społecznej (przedmiot) 2407MR i GŻ 1997.08.18 (numer programu) Klasa IV TŻa, IV TŻb Lp. Cele kształcenia i wychowania Treści
Techniki efektywnej prezentacji i autoprezentacji w biznesie
Techniki efektywnej prezentacji i autoprezentacji w biznesie LondonSAM Polska, Kraków 2014 Opis szkolenia Umiejętność skutecznego komunikowania się jest we współczesnym biznesie sprawą kluczową, a jednym
Komunikacja i praca zespołowa w projekcie
Komunikacja i praca zespołowa w projekcie Cele szkolenia - podnoszenie efektywności współpracy w ramach projektu, - usprawnianie komunikacji w zespole projektowym, - doskonalenie kompetencji w zakresie
Szkoła Trenerów GŁÓWNE CELE PROJEKTU:
Szkoła Trenerów Nauka ( ) powinna być prowadzona w taki sposób, aby uczniowie uważali ją za cenny dar, a nie za ciężki obowiązek Albert Einstein GŁÓWNE CELE PROJEKTU: Główne cele projektu to zdobycie umiejętności
TRAIN THE TRAINER ROCZNA SZKOŁA TRENERÓW
TRAIN THE TRAINER ROCZNA SZKOŁA TRENERÓW TRAIN THE TRAINER ROCZNA SZKOŁA TRENERÓW Zapraszamy menedżerów, praktykujących trenerów oraz osoby rozpoczynające pracę w zawodzie trenera na roczny, kompleksowy
Szkolenie motywacyjne-bądź aktywny na rynku pracy. Załącznik nr 1
Załącznik nr 1 Liczba uczestników: 20 osób bezrobotnych (dwie grupy po 10 osób) zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Złotowie w wieku do 25 r. ż. z ustalonym III profilem pomocy, uczestniczących
SCENARIUSZ ZAJĘĆ. Szkolenie finansowane ze środków Wojewody Kujawsko - Pomorskiego
SCENARIUSZ ZAJĘĆ 1. Temat zajęć: Sztuka komunikacji i negocjacji 2. Czas trwania warsztatów/zajęć: 5godzin (2 h wykład + 2h warsztaty + 1 h dyskusja) 3. Cel główny: Zrozumienie znaczenia komunikacji 4.
SZKOLENIE : Grupowe poradnictwo zawodowe i warsztaty aktywizacyjne w praktyce
SZKOLENIE : Grupowe poradnictwo zawodowe i warsztaty aktywizacyjne w praktyce Cel szkolenia: Nabycie praktycznych umiejętności prowadzenia grupowego poradnictwa zawodowego i warsztatów aktywizacyjnych
System Certyfikacji Trenerskiej Towarzystwa Edukacji Antydyskryminacyjnej
System Certyfikacji Trenerskiej Towarzystwa Edukacji Antydyskryminacyjnej przyjęty uchwałą Zarządu nr Z/11/2015 z dn. 28 sierpnia 2015 r. ZAŁOŻENIA 1. Certyfikat jakości prowadzenia szkoleń antydyskryminacyjnych
Numer i nazwa obszaru: 5 Wdrażanie nowych, innowacyjnych sposobów nauczania i oceniania, w celu podnoszenia efektywności kształcenia w cyfrowej szkole
Numer i nazwa obszaru: 5 Wdrażanie nowych, innowacyjnych sposobów nauczania i oceniania, w celu podnoszenia efektywności kształcenia w cyfrowej szkole Temat szkolenia: Gryfikacja i inne innowacyjne metody
Podnoszę swoje kwalifikacje
Podnoszę swoje kwalifikacje Dorota Marszałek Podejmując działania edukacyjne musisz brać pod uwagę fakt, iż współczesny rynek pracy wymaga ciągłego dokształcania i rozwoju od wszystkich poszukujących pracy,
BANK PROGRAMÓW ZAJĘĆ AKTYWIZACYJNYCH W KLUBIE PRACY
Powiatowy Urząd Pracy w Śremie Centrum Aktywizacji Zawodowej ul. Gostyńska 49, 63-100 Śrem tel. 61/2829361, 61/2837075, 61/2837053, fax 61/2837075 wew. 38 www.pup.srem.pl; e-mail: doradca@pup.srem.pl BANK
Jakie kompetencje należy uznać jako kluczowe dla dziecka z autyzmem? Joanna Grochowska Skarżysko Kamienna 29.11.2012r.
Jakie kompetencje należy uznać jako kluczowe dla dziecka z autyzmem? Joanna Grochowska Skarżysko Kamienna 29.11.2012r. Kompetencje kluczowe Kompetencje kluczowe to te, których wszystkie osoby potrzebują
Wystąpienia publiczne dla (project) menedżerów
Wystąpienia publiczne dla (project) menedżerów Mówca powinien tak skonstruować przemówienie, by wyczerpać temat, ale nie wyczerpać słuchaczy. Winston Churchill Program szkoleniowy WYSTĄPIENIA PUBLICZNE
TRENING INTERPERSONALNY PLUS
Jesteśmy członkiem: Pomagamy: TRENING INTERPERSONALNY PLUS KURS PRACY NA PROCESIE GRUPOWYM Z TRENINGIEM INTERPERSONALNYM ZAŁOŻENIA I PROGRAM NAUCZANIA ZAŁOŻENIA KURSU....... 2 DLACZEGO WARTO?....... 3
Lp. Kompetencja Poziom operacyjny Opis kompetencji
Lp. Kompetencja Poziom operacyjny Opis kompetencji 1 Najwyższa jakość działania [kultura osobista, lojalność, prawość i uczciwość, dbałość o ład i porządek, terminowość] Wyznacza oczekiwania dbając o ład
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PLANU PRACY SIECI WSPÓŁPRACY I SAMOKSZTAŁCENIA
Bezpośrednie wsparcie rozwoju szkół poprzez zmodernizowany system doskonalenia nauczycieli w powiecie gryfińskim UDA-POKL.03.05.00-00-219/12-00 SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PLANU PRACY SIECI WSPÓŁPRACY I
Mentoring starszy stażem pracownik przyucza pracownika mniej doświadczonego do zawodu
Temat szkolenia nieformalnego: Mentoring starszy stażem pracownik przyucza pracownika mniej doświadczonego do zawodu. Cele szkolenia Celem szkolenia jest podwyższenie poziomu kompetencji, ważnych z perspektywy
Jak pomóc dziecku w okresie adaptacji w klasie I?
Jak pomóc dziecku w okresie adaptacji w klasie I? Magdalena Czub Zespół Wczesnej Edukacji Instytut Badań Edukacyjnych w Warszawie Uczelnie dla szkół Adaptacja w szkole Nauczyciel Dziecko Rodzic Rozpoznanie
Komunikacja i praca zespołowa w projekcie
Komunikacja i praca zespołowa w projekcie Terminy szkolenia 22-23 październik 2015r., Wrocław - Hotel Scandic**** 5-6 listopad 2015r., Warszawa - Centrum Szkoleniowe - Progress Project 10-11 grudzień 2015r.,
Profesjonalny doradca klienta - metody i narzędzia coachingu w aktywizacji zawodowej
Motto: Wierzę, że jeśli pokażesz ludziom problemy i wskażesz ich rozwiązania, to pobudzisz ich do działania Bill Gates Profesjonalny doradca klienta - metody i narzędzia coachingu w aktywizacji zawodowej
1. Jaki zakres usług jest skierowany do szkół wyższych?
1. Jaki zakres usług jest skierowany do szkół wyższych? Akademia Terra Arcanorum przeprowadza projekty edukacyjne w postaci warsztatów umiejętności społecznych skierowanych do studentów szkół wyższych,
AKADEMIA MENAGERA CZYLI ZARZĄDZAJ PO MISTRZOWSKU
AKADEMIA MENAGERA CZYLI ZARZĄDZAJ PO MISTRZOWSKU To cykl szkoleń podnoszących kompetencje menadżerskie zaprojektowany dla kierowników, menadżerów i dyrektorów, którzy mają ochotę rozwijać swoje zdolności
Koncepcja pracy Przedszkola przy Zespole Szkół Publicznych im. Noblistów Polskich w Lesznowoli w roku szkolnym 2012/2013
Koncepcja pracy Przedszkola przy Zespole Szkół Publicznych im. Noblistów Polskich w Lesznowoli w roku szkolnym 2012/2013 WIZJA Jesteśmy po to, aby stworzyć warunki wychowawcze i edukacyjne, zapewniające
Jak przygotować dobrą prezentację? Rzeczy, które się widzi, zdają się potężniejsze niż te, o których się słyszy. Alfred Tennyson
Jak prezentować Jak przygotować dobrą prezentację? Rzeczy, które się widzi, zdają się potężniejsze niż te, o których się słyszy. Alfred Tennyson Planowanie prezentacji Po co? - czyli cel prezentacji Dla
ANALIZA POTRZEB SZKOLENIOWYCH
PROCES SZKOLENIOWY ANALIZA POTRZEB SZKOLENIOWYCH Przeprowadzamy szczegółową analizę potrzeb bazując na HPI metodologii, która jest wykorzystywana obecnie na rynku i daje bardzo dużo informacji źródłowych
OFERTA SZKOLEŃ BIZNESOWYCH
OFERTA SZKOLEŃ BIZNESOWYCH Przywództwo i zarządzanie zespołem Szkolenie z zakresu przywództwa, kompetencji liderskich i zarządzania zespołem. Podniesienie kompetencji zarządczych w zakresie przywództwa,
PRACA Z GRUPĄ. Opracowały: Renata Pietras, Barbara Sałacka - doradcy metodyczni wychowania przedszkolnego
PRACA Z GRUPĄ Opracowały: Renata Pietras, Barbara Sałacka - doradcy metodyczni wychowania przedszkolnego Cele pracy grupowej: - zaspokajanie potrzeb rozwojowych związanych z różnymi rodzajami aktywności,
PUBLIKACJA PODSUMOWUJACA ZAJĘCIA DODATKOWE Z MATEMATYKI. realizowane w ramach projektu Stąd do przyszłości. nr. POKL.09.01.
Mołodiatycze, 22.06.2012 PUBLIKACJA PODSUMOWUJACA ZAJĘCIA DODATKOWE Z MATEMATYKI realizowane w ramach projektu Stąd do przyszłości nr. POKL.09.01.02-06-090/11 Opracował: Zygmunt Krawiec 1 W ramach projektu
NOWOCZESNE STRATEGIE ZARZĄDZANIA ZESPOŁEM warsztaty dla kadry kierowniczej
NOWOCZESNE STRATEGIE ZARZĄDZANIA ZESPOŁEM warsztaty dla kadry kierowniczej Najbliższe terminy szkolenia: 21-22.09.2015 Warszawa 08-09.10.2015 Poznań 27-28.10.2015 Kraków 19-20.11.2015 Warszawa 07-08.2015
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA PLASTYKA KL.IV - VI
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA PLASTYKA KL.IV - VI Ocenianie osiągnięć w przypadku plastyki nie jest proste i jednoznaczne. Należy brać pod uwagę różnice w uzdolnieniach uczniów, oraz subiektywizm odbioru
Poziom 5 EQF Starszy trener
Poziom 5 EQF Starszy trener Opis Poziomu: Trener, który osiągnął ten poziom rozwoju kompetencji jest gotowy do wzięcia odpowiedzialności za przygotowanie i realizację pełnego cyklu szkoleniowego. Pracuje
KOMPETENTNY PRZYWÓDCA PODSTAWĄ ROZWOJU BIZNESU
KOMPETENTNY PRZYWÓDCA PODSTAWĄ ROZWOJU BIZNESU Projekt Kompetentny przywódca podstawą rozwoju biznesu skierowany jest do pracowników mikro* i małych** przedsiębiorstw prowadzących działalność na terenie
Ćwiczenie to ma na celu zarysowanie tego problemu i postawienie uczniów w sytuacji podejmowania decyzji, która zawsze wiąże się z pewnym ryzykiem.
Opis ćwiczenia ĆWICZENIE Czy biznes jest opłacalny? Ent-teach Rozdział 3 Analiza Rynku To ćwiczenie skierowane jest do studentów wszystkich obszarów kształcenia zawodowego, którzy biorą udział w projekcie
Nasze szkolenie adresujemy do menedżerów średniego i wyższego szczebla.
Nasze szkolenie adresujemy do menedżerów średniego i wyższego szczebla. Zwiększenie efektywności zarządzania ludźmi oraz wzmocnienie pozycji menedżera poprzez skuteczne zbudowanie autorytetu nieformalnego.
Prowadzenie zajęć w oparciu o metody aktywne: podnosi zaangażowanie osób uczestniczących w zajęciach,
Zapraszamy do spojrzenia na zajęcia jako na proces edukacyjny: angażujący do pracy i nauki, oparty o zasoby i czyniący studentów współodpowiedzialnymi za swój rozwój. Prowadzenie zajęć w oparciu o metody
KSZTAŁTOWANIE STRUKTURY JEDNOSTKI DYDAKTYCZNEJ Z WYKORZYSTANIEM MULTIMEDIÓW
Andrzej Samek Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie KSZTAŁTOWANIE STRUKTURY JEDNOSTKI DYDAKTYCZNEJ Z WYKORZYSTANIEM MULTIMEDIÓW 1. Wstęp Przekazywanie wiedzy i umiejętności na studiach wyższych uzależnione
Załącznik nr 1 do Specyfikacji. tel. 29 761 73 95 faks 29 643 24 22 http://www.rzekun.pl/osrodek-pomocy-spolecznej.html ops@rzekun.
Załącznik nr 1 do Specyfikacji Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia Przedmiotem zamówienia jest zorganizowanie i przeprowadzenie konsultacji, warsztatów, treningów oraz szkoleń w zakresie umiejętności
Wyniki sprawdzianu zewnętrznego klas szóstych uczniów SP10 w latach 2008-2012 na tle miasta, województwa, kraju:
Efekty różnorodnych działań przygotowujących uczniów do sprawdzianu zewnętrznego analiza oferty zajęć wspierających oraz materiałów przygotowywanych przez nauczycieli Dzięki zaangażowaniu nauczycieli,
innowacjewedukacji.pl RAPORT ZE SZKOLEŃ PILOTAŻOWYCH COACHING W EDUKACJI 2013/2014
RAPORT ZE SZKOLEŃ PILOTAŻOWYCH COACHING W EDUKACJI 2013/2014 W listopadzie 2013 roku odbyła się konferencja poświęcona tematyce coachingu w edukacji, popularnego zwłaszcza w Anglii, a cieszącego się rosnącym
Program szkolenia. Budżet zadaniowy a ocena sprawności i efektywności wydatkowania środków publicznych
Program szkolenia Tytuł sesji: Budżet zadaniowy a ocena sprawności i efektywności wydatkowania środków publicznych Grupa docelowa: pracownicy państwowych jednostek budżetowych, agencji wykonawczych, instytucji
Sprawozdanie z prac grupy B
B/1 Sprawozdanie z prac grupy B W dniu 11 lipca 2015 roku w godzinach 10:00 14:00 obyło się pierwsze spotkanie grupy roboczej B w ramach projektu Nowy Wymiar Konsultacji. Projekt został dofinansowany ze
Opis przedmiotu zamówienia
Załącznik nr 2 do SIWZ Opis przedmiotu zamówienia Przedmiotem zamówienia jest blok szkoleniowy Profesjonalna Obsługa Klienta dla pracowników Banku Gospodarstwa Krajowego. W ramach ww. bloku zrealizowane
Wyjątkowe szkolenie...
Przywództwo skuteczne zarządzanie w dobie kryzysu Wyjątkowe szkolenie... Przywództwo to świadomy wybór, a nie zajmowane stanowisko Stephen R. Covey Korzyści z udziału w szkoleniu Rozpoznanie własnego stylu
Odpowiednia motywacja podstawą sukcesu na kursach E-edu
Odpowiednia motywacja podstawą sukcesu na kursach E-edu 1 Warunkiem skutecznego uczenia się jest dobrowolność i świadomość celów podejmowanych działań, dlatego bardzo istotną kwestią, na którą kursanci
Praca w grupie, czyli aktywna nauka na kursie online
Agnieszka Wierzbicka Praca w grupie, czyli aktywna nauka na kursie online W e-learningu projektanci kursów tworzą aktywności, które oparte są na współpracy uczestników zajęć. Takie wspólne działanie wspiera
KOMUNIKACJA SPOŁECZNA
KOMUNIKACJA SPOŁECZNA Cel szkolenia: Komunikacja społeczna jest podstawą dla wielu innych umiejętności: zarządzania, przewodzenia, efektywnej pracy w zespole, a można jej się nauczyć jedynie w praktyce
SZTUKA PREZENTACJI GŁÓWNE CELE SZKOLENIA:
SZTUKA PREZENTACJI Działaj, jakby każda osoba, którą spotykasz miała na szyi napis 'Spraw, bym poczuł się ważny'. Nie tylko odniesiesz sukces w sprzedaży, ale także w życiu. Mary Kay Ash GŁÓWNE CELE SZKOLENIA:
Notatka ze szkolenia w Zabrzu 12-13.02.2014 r.
Związek Biur Porad Obywatelskich, ul. Gałczyńskiego, -62 Warszawa zbpo@zbpo.org.pl www.zbpo.org.pl +8 22 68 KRS 262 Model wsparcia dla poradnictwa prawnego i obywatelskiego w Polsce propozycja rozwiązań
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z PRZEDMIOTU EKONOMIA W PRAKTYCE
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z PRZEDMIOTU EKONOMIA W PRAKTYCE Beata Biedrzycka Przedmiotowe zasady oceniania z przedmiotu został opracowany zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 30.IV.2007
Z Internetem w świat
Z Internetem w świat Raport ewaluacyjny Opracowała: Czesława Surwiłło Projekt pt. Z Internetem w świat POKL.09.05.00-02-118/10 realizowany był w partnerstwie przez Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
Szkolenia dla kadry kierowniczej jednostek administracji publicznej
WIELKOPOLSKA SZKOŁA BIZNESU UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO W POZNANIU Szkolenia dla kadry kierowniczej jednostek administracji publicznej 1. Metodyka szkolenia Celem szkoleń jest pogłębienie wiedzy, a także
Oferta programu warsztatów. Pracownicy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych: psychologowie,
Pracownia Narzędzi dla Oświaty Agnieszka Grzymkowska & Izabela Kazimierska Tel: 601 273 927 / 793 991 308 Oferta programu warsztatów ADRESAT: GRUPA DOCELOWA: PRZEDMIOT OFERTY: LICZBA GODZIN: TERMINY ZJAZDÓW:
Ośrodek Kursów i Szkoleń
Ośrodek Kursów i Szkoleń przy Europejskim Centrum Edukacji i Turystyki 78-500 Drawsko Pomorskiego ul. Obrońców Westerplatte 13 tel./fax (0-94) 36 347 06 MODUŁ I Umiejętności psychologiczne wspierające
Powiatowy Urząd Pracy w Chełmie
Powiatowy Urząd Pracy w Chełmie 22-100 Chełm, pl. Niepodległości 1, tel. (082) 562 76 97, fax (082) 562 76 68, e-mail: luch@praca.gov.pl; www.pupchelm.pl Program szkolenia z zakresu umiejętność poszukiwania
Jak rozmawiać o chorobie i śmierci z pacjentami terminalnie chorymi i ich rodzinami szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego
Jak rozmawiać o chorobie i śmierci z pacjentami terminalnie chorymi i ich rodzinami szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego Cele szkolenia Celem szkolenia jest zapoznanie lekarzy i personelu medycznego
Uczniowie gimnazjum biorą udział w realizacji projektu edukacyjnego.
Uczniowie gimnazjum biorą udział w realizacji projektu edukacyjnego. Projekt to zespołowe, planowane działanie uczniów mające na celu rozwiązanie konkretnego problemu z zastosowaniem różnorodnych metod.
Zagrożenia psychospołeczne
Zagrożenia psychospołeczne 1. Wstęp Zarządzanie stresem nie jest dla pracodawców jedynie obowiązkiem moralnym i dobrą inwestycją, jest to wymóg prawny określony w dyrektywie ramowej 89 /391/EWG 3 2. Przeciwdziałanie
AKTYWNA SPRZEDAŻ. Jak fachowo i skutecznie sprzedawać produkty i usługi?
AKTYWNA SPRZEDAŻ Jak fachowo i skutecznie sprzedawać produkty i usługi? Potrzebna jest odpowiednia baza, polegająca na odpowiednim nastawieniu sprzedawcy do swojego zawodu, oraz nabyciu i skorygowaniu
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY ZESPÓŁ SZKÓŁ IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W BORKU WLKP.
KONCEPCJA PRACY SZKOŁY ZESPÓŁ SZKÓŁ IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W BORKU WLKP. CEL NADRZĘDNY: Wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia, wspieranie go w procesie nabywania wiedzy i umiejętności,
EFEKTYWNOŚĆ OSOBISTA. CYKL WARSZTATÓW natalis- psychoterapia dla pracowników firm
EFEKTYWNOŚĆ OSOBISTA CYKL WARSZTATÓW natalis- psychoterapia dla pracowników firm Efektywność osobista Cele: Rozwinięcie umiejętności interpersonalnych i intrapersonalnych Odkrycie swojego potencjału i
AKADEMIA DLA MŁODYCH. Radzenie sobie ze stresem. moduł 4 PODRĘCZNIK PROWADZĄCEGO. praca, życie, umiejętności. Akademia dla Młodych
moduł 4 Temat 1, Poziom 2 PODRĘCZNIK PROWADZĄCEGO Akademia dla Młodych Moduł 4 Temat 1 Poziom 2 Budowanie wytrwałości Podręcznik prowadzącego Cele szkolenia Każdy może czasem odczuwać stres lub być w słabszej
Rekomendujemy uczestnictwo w projekcie osobom spełniającym następujące kryteria:
TRENER WEWNĘTRZNY Szkoła Trenerów Biznesu TRENER WEWNĘTRZNY, to zintensyfikowany cykl czterech dwudniowych szkoleń, oraz jednego trzydniowego szkolenia, o łącznej liczbie 88 godzin szkoleniowych. Projekt
PREZENTACJA TOTALNA. czyli jak prezentować aby osiągać swój cel
PREZENTACJA TOTALNA czyli jak prezentować aby osiągać swój cel Każdy z nas chyba uczestniczył w nudnej prezentacji W czasie takich prezentacji, tylko jedna myśl ciśnie się słuchaczowi na usta... WTF!?!
PROFESJONALNA OBSŁUGA REKLAMACJI. obsługa trudnego Klienta
2014 ObslugaReklamacji.pl Andrzej Piróg PROFESJONALNA OBSŁUGA REKLAMACJI ZAWARTOŚĆ Cele szkolenia... 2 Korzyści dla uczestników... 2 Zakres merytoryczny szkolenia z profesjonalnej obsługi reklamacji -...
Raport z ewaluacji projektu Rodzic i Gimnazjalista bliżej siebie
Raport z ewaluacji projektu Rodzic i Gimnazjalista bliżej siebie 24 sierpnia 30 listopada 2012 roku Anna Radziszewska 1 Ideą projektu Rodzic i gimnazjalista Bliżej siebie było rozwijanie kompetencji wychowawczych,
DIALOG MOTYWUJĄCY W PRACY Z MŁODZIEŻĄ PRZEJAWIAJĄCĄ TRUDNOŚCI WYCHOWAWCZE
DIALOG MOTYWUJĄCY W PRACY Z MŁODZIEŻĄ PRZEJAWIAJĄCĄ TRUDNOŚCI WYCHOWAWCZE Wprowadzenie do tematyki szkolenia Wiek dorastania wiąże się z szeregiem trudności, które rodzą frustrację rodziców, nauczycieli,
E-learning: nowoczesna metoda kształcenia
E-learning: nowoczesna metoda kształcenia Tworzenie kursów e-learningowych Karolina Kotkowska Plan prezentacji część I E-learning obiektywnie: 2. Definicja 3. Formy 4. Wady i zalety e-szkoleń 5. Mity 6.
3. Obsługa studenta 4. Proces dydaktyczny 5. Harmonogram zajęć
WYDZIAŁOWY ZESPÓŁ ds. OCENY JAKOŚCI KSZTAŁCENIA WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU AKADEMIA TECHNICZNO-HUMANISTYCZNA Protokół nr 12 /2014/2015 z dnia 04.12.2014 r. W dniu 04.12.2014 roku WZOJK przeprowadził wśród
I. PROJEKT EDUKACYJNY CO TO TAKIEGO?
I. PROJEKT EDUKACYJNY CO TO TAKIEGO? Projekt edukacyjny jest to metoda nauczania, która kształtuje wiele umiejętności oraz integruje wiedzę z różnych przedmiotów. Istotą projektu jest samodzielna praca
SZKOŁA TRENERSKA DLA BIBLIOTEKARZY I BIBLIOTEKAREK PRB - STOP
Stowarzyszenie Trenerów Organizacji Pozarządowych Siedziba: 02-798 Warszawa; ul. Ekologiczna 20 m 3 Biuro: 00-684 Warszawa; ul. Wspólna 54a lok. 14 Tel. 022/407 07 89 www.stowarzyszeniestop.pl SZKOŁA TRENERSKA
ANKIETA (LO) Imię i nazwisko/ kod identyfikacyjny (proszę zapamiętać wpisany kod id; będzie się nim Pan/Pani posługiwał/a w kolejnych badaniach:
Dr Agata Zabłocka-Bursa Mgr Iwona Pilchowska ANKIETA (LO) Imię i nazwisko/ kod identyfikacyjny (proszę zapamiętać wpisany kod id; będzie się nim Pan/Pani posługiwał/a w kolejnych badaniach:. Wiek: Płeć:
SPRZEDAWANIE. skuteczne techniki sprzedaży, czyli jak możesz sprzedawać więcej i efektywniej
Szkolenie otwarte: Z przyjemnością odpowiemy na wszystkie pytania. Prosimy o kontakt: e-mail: kontakt@mr-db.pl tel. +48 606 356 999 www.mr-db.pl MRDB SPRZEDAWANIE skuteczne techniki sprzedaży, czyli jak
SZKOŁA TRENERSKA DLA BIBLIOTEKARZY I BIBLIOTEKAREK PRB - STOP
Stowarzyszenie Trenerów Organizacji Pozarządowych Biuro: 00-375 Warszawa, ul. Smolna 16/7 Tel. 22 468 87 73, www.stowarzyszeniestop.pl biuro@stowarzyszeniestop.pl SZKOŁA TRENERSKA DLA BIBLIOTEKARZY I BIBLIOTEKAREK
Dariusz Pierzak szkolenia projekty doradztwo
PROCEDURA REALIZACJI USŁUG ROZWOJOWYCH Firma Dariusz Pierzak Szkolenia Projekty Doradztwo oferuje szkolenia dopasowane do potrzeb i wymagań Klientów, którzy mają pełną świadomość faktu, iż rozwój nowoczesnej
SZKOLENIE ZAMKNIĘTE: Zarządzanie zespołem
SZKOLENIE ZAMKNIĘTE: Zarządzanie zespołem Informacje o usłudze Numer usługi 2016/11/17/6568/23874 Cena netto 0,00 zł Cena brutto 0,00 zł Cena netto za godzinę 0,00 zł Cena brutto za godzinę 0,00 Usługa
Umiejętności interpersonalne w biznesie. Oferta ta skierowana jest do osób, które dzięki swojemu indywidualnemu podejściu
Umiejętności interpersonalne w biznesie PROFIL UCZESTNIKA Oferta ta skierowana jest do osób, które dzięki swojemu indywidualnemu podejściu do zespołu oraz jego zadań chcą zwiększyć efektywność pracy współpracowników
Co to jest asertywność
ASERTYWNOŚĆ Co to jest asertywność To umiejętność, dzięki której ludzie otwarcie wyrażają swoje myśli, preferencje, uczucia, przekonania, poglądy, wartości, bez odczuwania wewnętrznego dyskomfortu i nie
Program szkolenia nauczycieli wdrażających projekt
Program szkolenia nauczycieli wdrażających projekt,,holistyczne nauczanie przedmiotów przyrodniczych z zastosowaniem narzędzi technologii informacyjnej przygotowany w ramach projektu Szukając Einsteina
WYBRANE PSYCHOLOGICZNE UWARUNKOWANIA EFEKTYWNEGO KORZYSTANIA Z E-ZAJĘĆ PRZEZ STUDENTÓW. dr Justyna Pawlak, UEK
WYBRANE PSYCHOLOGICZNE UWARUNKOWANIA EFEKTYWNEGO KORZYSTANIA Z E-ZAJĘĆ PRZEZ STUDENTÓW dr Justyna Pawlak, UEK Rodzaj wykładów Kurs: Psychologia (do wyboru), 30 godz. 60% w formie e-learningu (4 18 8) 103
RAPORT EWALUACYJNY projektu Nowocześni rodzice z Głuszycy POKL.09.05.00-02-175/10
RAPORT EWALUACYJNY projektu Nowocześni rodzice z Głuszycy POKL.09.05.00-02-175/10 Wałbrzych, 31 grudnia 2010 r. WPROWADZENIE Przystępując do realizacji projektu pt. Nowocześni rodzice z Głuszycy postawiła
WYŻSZA SZKOŁA BEZPIECZEŃSTWA z siedzibą w Poznaniu
PROGRAM KSZTAŁCENIA Kierunek Obszar/obszary kształcenia, w których umiejscowiony jest kierunek studiów PEDAGOGIKA / Edukacja wczesnoszkolna z wychowaniem przedszkolnym NAUKI SPOŁECZNE Forma kształcenia
Program szkolenia- Kurs Profesjon@lny trener
Program szkolenia- Kurs Profesjon@lny trener I. Cel szkolenia: przygotowanie do efektywnego przeprowadzenia samodzielnie zaplanowanej sesji szkoleniowej. II. Wymagania wstępne: Kurs przeznaczony jest dla
Człowieka nie można niczego nauczyć. Można mu tylko ułatwić naukę.
AKADEMIA KOMPETENCJI TRENERSKICH WPROWADZENIE: POTENCJAŁ ZAWODOWY I OSOBISTY TRENERA Magdalena Bergmann Toruń, 9 września 2011 r. Fundacja Gospodarcza Pro Europa www.fundacja-proeuropa.org.pl Człowieka
PROGRAM SZKOLENIA Z ZAKRESU OBSŁUGI KLIENTA
VAL Gee JEFF Gee PROGRAM SZKOLENIA Z ZAKRESU OBSŁUGI KLIENTA Ćwiczenia, formularze, wskazówki dla prowadzącego Zestaw z CD WARSZAWA 2011 Spis treści Zestawienie sesji szkoleniowych według celu szkolenia...............
Przedmiotowy System Oceniania z informatyki dla. Szkoły Podstawowej i Gimnazjum Specjalnego. Przy Specjalnym Ośrodku Szkolno - Wychowawczym w Lubsku
Przedmiotowy System Oceniania z informatyki dla Szkoły Podstawowej i Gimnazjum Specjalnego Przy Specjalnym Ośrodku Szkolno - Wychowawczym w Lubsku Na rok szkolny 2008/2009 (4-6 szkoły podstawowej, oraz
Od różnorodności do efektywnej współpracy
Od różnorodności do efektywnej współpracy Opis Praktyka biznesowa, poparta licznymi badaniami pokazuje, że kluczowym czynnikiem sukcesu organizacji (obok rozwijania kreatywności i innowacyjności) jest
SZKOLENIE. Budowanie zespołu projektowego. tel: ; fax: ;
SZKOLENIE Budowanie projektowego tel: +48 22 100-48-96; fax: +48 22 300-52-79; e-mail: biuro@akademiaasap.pl TRENERZY DORADCY TRENERZY i KONSULTANCI NASZA MISJA DOSTARCZENIE RZETELNEJ INFORMACJI POZWALAJĄCEJ