bo prawidłowo rosnące dziecko to zdrowe dziecko
|
|
- Jolanta Orzechowska
- 4 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Ocena zdrowia i dobrostanu dziecka Piotr Dziechciarz Klinika Pediatrii WUM Identyfikacja osób z nieprawidłowym stanem odżywienia Wczesne rozpoznawanie niektórych chorób Monitorowanie leczenia Haymond, Acta Paediatrica 2013 Ocena zdrowia i dobrostanu dziecka Identyfikacja osób z nieprawidłowym stanem odżywienia Wczesne rozpoznawanie niektórych chorób Monitorowanie leczenia bo prawidłowo rosnące dziecko to zdrowe dziecko zwykle Haymond, Acta Paediatrica 2013 Zaburzenia stanu odżywienia Ocena zdrowia i dobrostanu dziecka Identyfikacja osób z nieprawidłowym stanem odżywienia Wczesne rozpoznawanie niektórych chorób Monitorowanie leczenia nadwaga/ otyłość niedożywienie (niedowaga) Haymond, Acta Paediatrica
2 otyłość + nadwaga + niedowaga 28,4 % 16,4 % 12,0 % nadwaga + otyłość niedowaga Kryteria IOTF OLAF, Med. Wiek. Rozwoj,2011 OLAF, Med. Wiek. Rozwoj,2011 Niedożywienie w chorobach przewlekłych anoreksja Nowotwory 10-28% choroby neurologiczne 24% choroby kardiologiczne 60% dzieci hospitalizow ane Dzieci hospitalizowane 4-9 (24) % choroby przewodu pokarmowego 15-30%% Niedożywienie w chorobach przewlekłych choroby kardiologiczne 60% dzieci hospitalizow ane Niemal każda przewlekła choroba może prowadzić do zaburzeń stanu odżywienia Dzieci hospitalizowane 7-24% Ocena zdrowia i dobrostanu dziecka Identyfikacja osób z nieprawidłowym stanem odżywienia Wczesne rozpoznawanie niektórych chorób Monitorowanie leczenia celiakia choroba Crohna eozynofilowe zapalenia przełyku choroba refluksowa przełyku cukrzyca typu I niektóre wady serca (np. VSD, duże ASD) Haymond, Acta Paediatrica
3 Ocena zdrowia i dobrostanu dziecka Identyfikacja osób z nieprawidłowym stanem odżywienia Wczesne rozpoznawanie niektórych chorób Monitorowanie leczenia A B C D Antropometria Badanie podmiotowe i przedmiotowe OCena diety Badania Dodatkowe Haymond, Acta Paediatrica 2013 A B C D Antropometria Badanie podmiotowe i przedmiotowe OCena diety Badania Dodatkowe Użycie jednej metody nie jest wystarczające do oceny stanu odżywienia 1. Przeprowadzenie pomiarów antropometrycznych 2. Obliczenie wskaźników stanu odżywienia 3. Porównanie danych do biologicznych układów odniesienia (norm lub standardów populacyjnych) 4. Interpretacja uzyskanych wyników. Masa ciała Długość/wysokość ciała Obwód głowy (do 2 rż.) Obwód ramienia Obwód talii Obwód bioder Obwód pasa Fałdy skórne ramienne podłopatkowe Masa ciała Długość/wysokość ciała Obwód głowy (do 2 rż.) Obwód ramienia Obwód talii Obwód bioder Obwód pasa Fałdy skórne 3
4 Precyzja? - sprzęt - technika pomiaru - badający - dziecko na leżąco na stojąco 0,7 cm rano wieczór 0,5-1 cm pomiar dokładny pomiar standardowy 1,2±1,6 cm WHO Plos One 2016 Arch Dis Child 2004 wysokość: 83 cm masa: 12 kg długość : 86 cm masa: 12 kg Dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym Dzieci autystyczne Dzieci bardzo pobudzone Dzieci obrzękami kończyn/wodobrzuszem pozycja frankfurcka 4
5 Jakie pomiary? Jakie wskaźniki stanu stanu odżywienia? Jakie normy? Jak zinterpretować wyniki? wykładnik miara nadwaga niedowaga BMI 0(2)-18 r.z + + Masa/wysokości 0-5 rż. -/? + Wskaźnik Gomeza historyczny + + Wskaźnik Waterlowa historyczny - + Wskaźnik Cole lokalnie w Polsce +/? +/? Obwód talii/obwód bioder miejsca pomiaru? + - Obwód talii/wysokości ciała > Jakie pomiary? Jakie wskaźniki stanu stanu odżywienia? Jakie normy? Jak zinterpretować wyniki? Długość ciała 25 cc Siatki centylowe IMiDz 1999 (0-18 rż.) Siatki centylowe OLA/OLAF (3-18 rż.) Siatki centylowe Euro-Growth (0-18 rż.) Standardy rozwojowe WHO (0-5 rż.) Normy referencyjne BMI IOTF (2-18 rż.) Masa ciała chłopcy Siatka centylowa IMIDZ
6 Długość ciała ~ cc Standardy Medyczne 2013 Standard: jak dzieci powinny się rozwijać Normy populacyjne: jak dzieci się rozwijają Optymalne żywienie środowisko domowe opieka zdrowotna Standardy rozwojowe WHO w Europie: do 2 rż. wprowadzić w każdym kraju 2-5 rż. rozważyć zasadność używania 5-19 rż. indywidualna decyzja JPGN projekt/ /katalog/ #
7 0 3 rż. (WHO) ü masa ciała ü obwód głowy 0 3 rż. (WHO) ü masa ciała ü obwód głowy 3 18 rż. (OLA/OLAF) ü masa ciała ü wysokość ciała ü BMI 3 18 rż. (OLA/OLAF) ü masa ciała ü wysokość ciała ü BMI projekt/ /katalog/ # projekt/ /katalog/ # Jakie pomiary? Jakie wskaźniki stanu stanu odżywienia? Jakie normy? Jak zinterpretować wyniki? Z-score masa do wieku masa do długości BMI >3 otyłość otyłość >2 nadwaga nadwaga >1 ryzyko nadwagi ryzyko nadwagi <-2 niedowaga niedożywienie niedożywienie <-3 znaczna niedowaga znaczne niedożywienie znaczne niedożywienie WHO growth standards 7
8 Z-score masa do wieku BMI >3 ciężka otyłość >2 otyłośc >1 nadwaga <-2 niedowaga szczupłość (thinness) <-3 znaczna niedowaga znaczna szczupłość (severe thinness) Z-score masa do wieku BMI >3 ciężka otyłość >2 otyłośc >1 nadwaga <-2 niedowaga szczupłość (thinness) <-3 znaczna niedowaga znaczna szczupłość (severe thinness) BMI (0-5 rż) otyłość nadwaga ryzyko nadwagi niedożywienie znaczne niedożywienie WHO growth standarts WHO growth standards Parametr Z-score* łagodne umiarkowane znaczne Masa/długości -1 do do Obwód ramienia -1 do do BMI -1 do do *wg standardów rozwojowych WHO Consensus Statement of the Academy of Nutrition and Dietetics/American Society for Parenteral and Enteral Nutrition JADA 2014 chłopcy Długość 15-50cc 8
9 parametr łagodne umiarkowane znaczne masa/długości z-score* przyrost masy ciała (<2 rż)* ubytek masy ciała (2-20 rż.) spożycie białka/energii Consensus Statement of the Academy of Nutrition and Dietetics/American Society for Parenteral and Enteral Nutrition spadek o 1 spadek o 2 spadek o 3 <75% normy <50% normy <25% normy 5% 7,5% 10% 51-75% normy 26-50% normy <25% normy *wg standardów rozwojowych WHO JADA 2014 Tabele dla 1,2,3,4,6 miesięcznego tempa przyrostu m.c. ü Wiarygodność pomiarów Harmonizacja nomenklatury, definicji Konsekwencje klasyfikacji piętnowanie czy motywacja skutki zdrowotne ü Wiarygodność pomiarów ü Harmonizacja ünomenklatury, definicji, norm Konsekwencje klasyfikacji piętnowanie czy motywacja skutki zdrowotne ü Wiarygodność pomiarów ü Harmonizacja ünomenklatury, definicji, norm ü Konsekwencje klasyfikacji üpiętnowanie czy motywacja üskutki zdrowotne Analiza na siatkach centylowych jest tylko jednym z instrumentów diagnostycznych CDC 9
10 A B C D Antropometria Badanie podmiotowe i przedmiotowe OCena diety Badania Dodatkowe Użycie jednej metody nie jest wystarczające do oceny stanu odżywienia Jakie pomiary? masa i długość, obwód ramienia Jakie wskaźniki stanu stanu odżywienia? BMI Masa/długości, % ubytku masy ciała - niedożywienie Jakie normy? Do 3 rż. WHO, od 3 rż OLA/OLAF Jak interpretować wyniki? kryteria ADA/ASPEN, WHO, IOTF niedożywienie WHO, IOTF dla nadwagi i otyłości Piotr Dziechciarz Klinika Pediatrii WUM anoreksja Niedożywienie w chorobach przewlekłych choroby kardiologiczne 60% dzieci hospitalizow ane 7-24% choroby neurologiczne 24% Niemal każda przewlekła choroba może prowadzić Dzieci do upośledzenia hospitalizowane stanu odżywienia Nowotwory 10-28% choroby przewodu pokarmowego 15-30% Co może zrobić pediatra? Więcej powikłań Dłuższy pobyt w szpitalu Droższe leczenie 10
11 Niedożywienie? Przyczyna? Postępowanie? Antropometria OCena diety Niedożywiony? A B C D Badanie podmiotowe i przedmiotowe Badania Dodatkowe - masa ciała < 3 cc - spadek o 2 kanały centylowe - różnica >2 kanałów cc między masą a długością ciała - odbieganie od potencjału genetycznego Mała podaż Zaburzenia wchłaniania Zwiększone straty Zwiększone zapotrzebowanie niedostateczna podaż anoreksja przewlekła niewydolność nerek mukowiscydoza zaburzenia wchłaniania celiakia zespół krótkiego jelita mukowiscydoza zwiększone straty GER enteropatie mukowiscydoza wzrost zapotrzebowania nowotwory wrodzone choroby serca mukowiscydoza 11
12 2607 badań 185 dzieci - Może ma nietolerancje glutenu? - Może ma nietolerancje glutenu? Sils, badań 185 dzieci 1,4% nieprawidłowych 34 dzieci < 5% masa ciała: spadek > 2 kanały centylowe lekarze pierwszego kontaktu Sils, Może ma nietolerancje glutenu? Spencer Arch Dis Child 2007 Wright BMJ 1998 Ustalenie wskazań do hospitalizacji Leczenie przyczyny Dostarczenie odpowiedniej ilości kalorii Poprawa procesu karmienia Kontrola stanu odżywienia Ciężkie niedożywienie Choroby współistniejące / istotne problemy medyczne Brak poprawy w postępowaniu ambulatoryjnym Dokładna i obiektywna ocena diety i procesu karmienia Problemy społeczne i logistyczne Znaczne upośledzenie funkcji rodzicielskiej Duży lęk rodziców UpToDate, wrzesień
13 Ustalenie wskazań do hospitalizacji Leczenie przyczyny Dostarczenie odpowiedniej ilości kalorii Poprawa procesu karmienia Kontrola stanu odżywienia Ustalenie wskazań do hospitalizacji Leczenie przyczyny Dostarczenie odpowiedniej ilości kalorii Poprawa procesu karmienia Kontrola stanu odżywienia Zespół interdyscyplinarny lekarz pediatria 2607 badań 185 dzieci 1,4% nieprawidłowych 34 dzieci analityk zachowania dietetyk U wszystkich wyniki badań potwierdziły wstępną diagnozę logopeda Sils, Może ma nietolerancje glutenu? Ud Din, ALSPAC Study, Pediatrics
14 W wieku szkolnym dzieci ze spowolnieniem rozwoju fizycznego w 1 rż. wykazują: słabsze osiągnięcia edukacyjne (związane z czynnikami zakłócającymi?) podobny rozwój psychosocjalny Holme AR 2013 a/ masa ciała < 3 cc b/ masa ciała: spadek > 2 przedziałów centylowych c/ masa ciała/długości: < 80% idealnej (50cc) masy ciała/wysokości d/ przyrost masy ciała <75% normy dla wieku e/ wszystkie ww. wymienione są równie dobre f/ żaden z ww. nie jest dobry a/ BMI < 3 cc b/ BMI < -2 z-score c/ BMI < -2 z-score dla norm IOTF d/ BMI < -3 cc dla norm Eurogrowth e/ OLAF nie wyznacza w swoich normach punktu odcięcia dla niedożywienia a/ masa/wysokości > 85 cc b/ BMI > 2 z-score c/ masa/wysokości > 2 z-score d/ BMI > 1 z-score e/ u dzieci do 5 rż nie rozpoznaje się nadwagi a/ masa/wysokości > 85 cc b/ BMI > 2 z-score c/ masa/wysokości > 2 z-score d/ BMI > 1 z-score e/ u dzieci do 5 rż nie rozpoznaje się nadwagi a/ 5cc b/ 3 cc c/ 1 cc d/ Odpowiada innemu centylowi dla różnych parametrów (masy ciała, wysokości, obwodu ramienia, BMI) 14
15 a/ spadek masy ciała o 2 kanały centylowe w ciągu 6 miesięcy b/ różnica >2 kanały centylowe między masą a długością ciała c/ spadek masy/wysokości >2 z-score d/ przyrost masy ciała 51-75% normy w ciągu 6 miesięcy a/ wykonanie odpowiednio szerokiej gamy testów diagnostycznych b/ obiektywna ocena przyrostu masy ciała przez 3-5 kolejnych dni c/ dokładna ocena procesu karmienia dziecka d/ w celu uświadomienia rodzicom, że niedożywienie u takich dzieci to poważny problem medyczny a/ ponieważ obecnie rzadko występuje w oddziałach dziecięcych b/ nie ma dobrego narzędzia do oceny stanu odżywienia szpitalnych dzieci c/ nie ma z kim skonsultować pacjentów niedożywionych więc się nie ocenia niedożywienia d/ nie ma czasu na ocenę stanu odżywienia e/ ewentualne rozpoznanie niedożywienia nie wpłynie na leczenie pacjentów w szpitalu a stan odżywienia poprawia się po hospitalizacji a/ mózgowe porażenie dziecięce b/ wrzodziejące zapalenie jelita grubego c/ mukowiscydoza d/ ostra białaczka limfoblastyczna e/ przewlekła niewydolność nerek a/ BMI < 3 cc b/ BMI < -2 z-score c/ BMI < -2 z-score dla norm IOTF d/ BMI < -3 cc dla norm Eurogrowth e/ OLAF nie wyznacza w swoich normach linii odcięcia dla niedożywienia 15
16 a/ masa/wysokości > 85 cc b/ BMI > 2 z-score c/ masa/wysokości > 2 z-score d/ BMI > 1 z-score e/ u dzieci do 5 rż nie rozpoznaje się nadwagi a/ 5cc b/ 3 cc c/ 1 cc d/ Odpowiada innemu centylowi dla różnych parametrów (masy ciała, wysokości, obwodu ramienia, BMI) a/ < 1 % b/ < 5% c/ < 25% d/ < 55% a/ 2 % b/ 4 % c/ 7 % d/ 20% e/ 40% a/ wykonanie odpowiednio szerokiej gamy testów diagnostycznych b/ obiektywna ocena przyrostu masy ciała w ciągu 3-5 kolejnych dni c/ dokładna ocena procesu karmienia dziecka d/ w celu uświadomienia rodzicom, że niedożywienie u takich dzieci to poważny problem medyczny a/ ponieważ obecnie rzadko występuje w oddziałach dziecięcych b/ nie ma dobrego narzędzia do oceny stanu odżywienia szpitalnych dzieci c/ nie ma z kim skonsultować pacjentów niedożywionych więc się nie ocenia niedożywienia d/ nie ma czasu na ocenę stanu odżywienia e/ ewentualne rozpoznanie niedożywienia nie wpłynie na leczenie pacjentów w szpitalu a stan odżywienia poprawia się po hospitalizacji 16
17 a/ mózgowe porażenie dziecięce b/ wrzodziejące zapalenie jelita grubego c/ mukowiscydoza d/ ostra białaczka limfoblastyczna e/ przewlekła niewydolność nerek a/ IQ średnio mniejszy o 8 pkt. b/ niższą wysokość ciała średnio o 8 cm. c/ BMI mniejszy średnio o 1 z-score c/ podobne osiągnięcia edukacyjne d/ podobny rozwój psychosocjalny Zespół Żywieniowy Kliniki Pediatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego ul. Zwirki i Wigury 63A Tel W wieku szkolnym dzieci ze spowolnieniem rozwoju fizycznego w 1 rż. wykazują: słabsze osiągnięcia edukacyjne (związane z czynnikami zakłócającymi?) podobny rozwój psychosocjalny Holme AR
18 Niedożywienie Niedobór masy ciała Upośledzenie stanu odżywienia Undernutrition Failure to thrive Niedożywienie Niedobór masy ciała Upośledzenie stanu odżywienia Zaniedbanie? Undernutrition Failure to thrive Failure to mother? Niedożywienie Niedobór masy ciała Upośledzenie stanu odżywienia Zaniedbanie? Undernutrition Failure to thrive Failure to mother? 9.miesięczny chłopiec (CI, PI, m.ur. 2850) ze słabym przyrostem masy ciała. Wywiad: osobniczy i rodzinny bez istotnych odchyleń Badanie przedmiotowe bez zmian. Rozwój psychoruchowy prawidłowy. Żywienie: do 6 mż. karmione wyłącznie piersią, obecnie 3 x pierś, 1 x 150 ml kaszki kukurydzianej na mleku modyfikowanym, 2 x 180ml zupy jarzynowej z dodatkiem oleju, z mięsem czasem z jajkiem. Dziecko grymasi, odmawia jedzenia, musi być zabawiane, czasami wymiotuje w trakcie jedzenia Masa ciała chłopcy 18
19 Długość ciała 25 cc Masa ciała chłopcy Zmienić dziecku dietę? Odstawić od piersi? Zrobić badania? jeśli tak to jakie? Skierować do specjalisty (gastrologa, dietetyka)? Obserwować dalej? Hb.10,8 Ht. 34 MCV. 82 L.5,3 p.1; gr.23; lim.67; kw. 3; zas.1; mon.2 CRP 0,6 Ferrytyna 25 (N:7-140) mocz badanie ogólne. - b.z. mocz posiew b.z. Hb.10,8 Ht. 34 MCV. 82 L.5,3 p.1; gr.23; lim.67; kw. 3; zas.1; mon.2 CRP 0,6 Ferrytyna 25 (N:7-140) mocz badanie ogólne. - b.z. mocz posiew b.z.. i wszystkie inne które wymyśliliście też b.z. Nieprawidłowość czy wariant rozwojowy? 19
20 Piotr Dziechciarz Klinika Pediatrii WUM Co może zrobić pediatra? wiek 0-6 m. % populacji 6% Siatki centylowe dzieci warszawskich IMIDz m m. 12% 3% Masa ciała chłopcy m. 2% Mei, Pediatrics, 2008 Nieprawidłowość czy wariant rozwojowy? Precyzja? - sprzęt - technika pomiaru - badający - dziecko WHO 20
21 Niedożywiony? A B C D UWAGA: - błędy pomiaru - błędy odczytu na siatkach centylowych Antropometria Analiza na siatkach centylowych jest tylko jednym z instrumentów diagnostycznych Badanie podmiotowe i przedmiotowe Mwangome, 2014 OCena diety CDC Badania Dodatkowe Niedożywienie? Przyczyna? Postępowanie? niedostateczna podaż anoreksja przewlekła niewydolność nerek mukowiscydoza nawrotowe/przewlekłe infekcje (np.zum) choroby serca MPDz behawioralne Zaburzenia karmieniia Depresja poporodowa u matki Niepełnsprawność intelektualna u matki GER Przerost migdałków podniebiennych/gardłowych Wzmożone ciśnienie śródczaszkowe zaburzenia wchłaniania celiakia zespół krótkiego jelita mukowiscydoza choroby serca zwiększone straty GER enteropatie mukowiscydoza Nowotwory IBD Jelitowa ucieczka białka wzrost zapotrzebowania nowotwory wrodzone choroby serca Mukowiscydoza BPD Nawrotowe/przewlekłe infekcje (np.zum) Nadczyność tarczycy niedostateczna podaż anoreksja przewlekła niewydolność nerek mukowiscydoza nawrotowe/przewlekłe infekcje (np.zum) choroby serca MPDz behawioralne Zaburzenia karmieniia Depresja poporodowa u matki Niepełnsprawnośćintelektualna u matki GER Przerost migdałków podniebiennych/gardłowych Wzmożone ciśnienie śródczaszkowe zaburzenia wchłaniania celiakia zespół krótkiego jelita mukowiscydoza choroby serca zwiększone straty GER enteropatie mukowiscydoza Nowotwory IBD Jelitowa ucieczka białka Niemal każda przewlekła choroba może prowadzić do upośledzenia stanu odżywienia wzrost zapotrzebowania nowotwory wrodzone choroby serca Mukowiscydoza BPD Nawrotowe/przewlekłe infekcje (np.zum) Choroby wrodzone Choroby nabyte Zaburzenia relacji matka-dziecko Zaburzenia karmienia u zdrowych dzieci 2 tyg 4 miesiące 8 miesięcy 1 rok Olsen,
22 Niedożywienie? Przyczyna? Postępowanie? Ustalenie wskazań do hospitalizacji Leczenie przyczyny Dostarczenie odpowiedniej ilości kalorii Poprawa procesu karmienia Kontrola stanu odżywienia Ciężkie niedożywienie Choroby współistniejące / istotne problemy medyczne Brak poprawy w postępowaniu ambulatoryjnym Dokładna i obiektywna ocena diety i procesu karmienia Problemy społeczne i logistyczne Znaczne upośledzenie funkcji rodzicielskiej Duży lęk rodziców Ustalenie wskazań do hospitalizacji Leczenie przyczyny Dostarczenie odpowiedniej ilości kalorii Poprawa procesu karmienia Kontrola stanu odżywienia UpToDate, wrzesień % RDA ( 150 kcal/kg) Ustalenie wskazań do hospitalizacji Leczenie przyczyny Dostarczenie odpowiedniej ilości kalorii Poprawa procesu karmienia Kontrola stanu odżywienia UpToDate
23 Niedożywienie Niedobór masy ciała Upośledzenie stanu odżywienia Undernutrition Failure to thrive Niedożywienie Niedobór masy ciała Upośledzenie stanu odżywienia Zaniedbanie? Undernutrition Failure to thrive Failure to mother? Niedożywienie Niedobór masy ciała Upośledzenie stanu odżywienia Zaniedbanie? Undernutrition Failure to thrive Failure to mother? a/ masa ciała < 3 cc b/ masa ciała: spadek > 2 przedziałów centylowych c/ masa ciała/długości: < 80% idealnej (50cc) masy ciała/wysokości d/ przyrost masy ciała <75% normy dla wieku e/ wszystkie ww wymienione są równie dobre f/ żaden z ww nie jest dobry 23
24 a/ wykonanie odpowiednio szerokiej gamy testów diagnostycznych b/ obiektywna ocena przyrostu masy ciała w ciągu 3-5 kolejnych dni c/ dokładna ocena procesu karmienia dziecka d/ w celu uświadomienia rodzicom, że u.s.o to poważny problem medyczny Rodzic decyduje kiedy i co postawi na stole, dziecko decyduje jak dużo zje Ustal regularne pory i miejsca posiłków. pozwól dziecku wziąć udział w posiłkach wraz z całą rodziną. Posiłek to również okazja do przebywania razem. Podawaj dziecku małe porcje. Dokładka sprawi mu więcej przyjemności Podawaj najpierw jedzenie, potem płyny. Do picia podawaj wodę, a nie soki. Pozwól dziecku jeść samodzielnie, jeśli tylko ma na to ochotę. Staraj się o miłą atmosferę w trakcie jedzenia. Nigdy nie rób dziecku wyrzutów, że nie chce jeść. Nie pozwól dziecku bawić się zabawkami w trakcie jedzenia, nie włączaj telewizora Zabierz jedzenie po min jeśli dziecko nie chce jeść. Nie nalegaj, nie proś, nie zmuszaj dziecka do jedzenia. Zakończ posiłek, jeśli dziecko rzuca jedzenie ze złością. 24
25 Posiłek ma trwać nie dłużej niż 30 minut. Wytrzyj buzie dziecka dopiero po skończonym posiłku Staraj się nie podawać niczego do jedzenia poza posiłkami Jeśli lekarz nie zdecyduje inaczej, Twoje dziecko nie potrzebuje niczego do jedzenia w nocy antropometrycznie intelektualnie ALSPAC Study W wieku szkolnym dzieci ze spowolnieniem rozwoju fizycznego w 1 rż. w porównaniu do zdrowych rówieśników wykazują: słabsze osiągnięcia edukacyjne (związane z czynnikami zakłócającymi) podobny rozwój psychosocjalny 25
26 failure to thrive weight faltering undernutrition US children Mei, J Pediatrics letni chłopiec szczupła? chuda? niedożywiona? Wniosek: Ocena kliniczna niedożywienia dokonywana nawet przez doświadczonych lekarzy jest niemiarodajna 26
27 Niedożywienie zabija dzieci w Polsce anoreksja dzieci hospitalizowane mózgowe porażenie dziecięce 18-miesięczna dziewczynka z gorączką od 6 godzin, z katarem i zaczerwienionym gardłem. Rodzice dodatkowo wspominają, że dziecko gorzej ostatnio je, słabiej przybywa na wadze i w ciągu ostatniego pół roku to kolejny epizod gorączki u tego dziecka. 10% śmiertelność Jakie badanie wykonasz w pierwszej kolejności? Jakie badanie wykonasz w pierwszej kolejności? Mocz: badanie ogólne (posiew) Niemal każda przewlekła choroba może wpływać na stan odżywienia dziecka 27
28 Siatki centylowe 2 letni ( m.ur. 2400g ) chłopiec skierowany przez L1k z powodu zahamowania wzrostu. W wywiadzie słaby apetyt od ponad roku. W badaniu przedmiotowym bez zmian. wysokość: 82 cm waga: 12 kg 18-miesięczny chłopiec skierowany do szpitala z powodu trwającej od 4 miesięcy biegunki (4-6 luźnych stolców/dobę) poza tym bez innych dolegliwości. Przedmiotowo bez odchyleń. Rozwój psychoruchowy adekwatny do wieku. a/ położyć na oddzial gastro b/ umówić za 2 miesiące do poradni gastro c/ udzielić porady dietetycznej d/ wykonać posiew stolca e/ inne.? a/ położyć na oddzial gastro b/ umówić za 2 miesiące do poradni gastro c/ udzielić porady dietetycznej d/ wykonać posiew stolca e/ inne.? 28
29 Zespół złego wchłaniania = przewlekła biegunka + upośledzenie stanu odżywienia 10 - miesięczne niemowlę skierowane do diagnostyki z powodu złego przybywania na wadze. Żywienie: do 6 m.ż wyłącznie pierś obecnie 2x pierś, 1 x 150 ml Sinlacu, 2x 210 ml z. jarzynowej z mięsem Przedmiotowo b.z. Rozwój psychoruchowy prawidłowy Przyjmujesz do szpitala Udzielasz porady dietetycznej Odsyłasz do dietetyka Zlecasz badania na IP - jeśli tak to jakie? Mówisz rodzicom żeby się nie martwili i odsyłasz do domu Przyjmujesz do szpitala Udzielasz porady dietetycznej Odsyłasz do dietetyka Zlecasz badania na IP jeśli tak to jakie?. Mówisz rodzicom żeby się nie martwili i odsyłasz do domu Przyjmujesz do szpitala Udzielasz porady dietetycznej Odsyłasz do dietetyka Zlecasz badania na IP jeśli tak to jakie?. mocz badanie ogólne Mówisz rodzicom żeby się nie martwili i odsyłasz do domu 29
30 Spadek 2 kanały centylowe Wiek 0-6 m m m m. % populacji 6% 12% 3% 2% Standard: jak dzieci powinny się rozwijać Normy populacyjne: jak dzieci się rozwijają bo prawidłowo rosnące dziecko to zdrowe dziecko! 30
Ocena stanu odżywienia. Niedożywienie u dzieci
Ocena stanu odżywienia. Niedożywienie u dzieci Dr n. med. Piotr Dziechciarz Dr n. med. Andrea Horvath Klinika Pediatrii Niedożywienie - smiertelność 30 milionów ionów zgonów / rok 1 / sekundę < 3000 w
Bardziej szczegółowoDomowe żywienie enteralne dzieci w praktyce. dr hab. n. med. Jarosław Kierkuś
Domowe żywienie enteralne dzieci w praktyce. dr hab. n. med. Jarosław Kierkuś Klinika Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii IPCZD, Warszawa HEN program domowego żywienia enteralnego
Bardziej szczegółowoZaburzenie równowagi energetycznej
Otyłość dzieci i młodzieży czy można jej zapobiec? Dr n. med. Andrea Horvath Dr n. med. Piotr Dziechciarz Klinika Pediatrii WUM Zaburzenie równowagi energetycznej wyrażonej nadmiernym odkładaniem tkanki
Bardziej szczegółowoPewnego razu w gabinecie. Dr hab. med. Andrea Horvath Klinika Pediatrii, WUM
Pewnego razu w gabinecie. Dr hab. med. Andrea Horvath Klinika Pediatrii, WUM Pewnego razu w gabinecie Niemowlę 10.miesięczne CII PII SN; masa ur. 3600 Wywiad rodzinny bez obciążeń Pewnego razu w gabinecie
Bardziej szczegółowoPROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH ŻYWIENIE KLINICZNE
1. Ramowe treści kształcenia PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH ŻYWIENIE KLINICZNE L.p. DATA TEMAT ZAJĘĆ LICZBA GODZIN: FORMA ZALI- CZENIA PUNKTY ECTS 1. 2. 22.09.2012 23.09.2012 20.10.2012 21.10.2012 Żywienie
Bardziej szczegółowo50% pacjentów z chorobą onkologiczną nie uczestniczy w żadnej formie poradnictwa dietetycznego 50% pacjentów z chorobą onkologiczną nie uczestniczy w żadnej formie poradnictwa dietetycznego 20-50% sięga
Bardziej szczegółowoWIEDZA. K_W01 Zna definicje, cele i metody żywienia klinicznego oraz sposoby oceny odżywienia w oparciu o metody kliniczne.
Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Nazwa studiów: Żywienie kliniczne Typ studiów: doskonalące Symbol Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych WIEDZA K_W01 Zna definicje,
Bardziej szczegółowoStandardy i normy do oceny rozwoju somatycznego dzieci i młodzieży Doskonałe narzędzia czy pułapki diagnostyczne?
Standardy i normy do oceny rozwoju somatycznego dzieci i młodzieży Doskonałe narzędzia czy pułapki diagnostyczne? Dr hab. n. med. Anna Oblacińska Zakład Zdrowia Dzieci i Młodzieży Instytut Matki i Dziecka
Bardziej szczegółowoSTAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI. Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii
STAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii W trosce o młode pokolenie. Jak wychować zdrowe dziecko? Konferencja prasowa 09.09.2015 Sytuacja demograficzna
Bardziej szczegółowoOpis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych ŻYWIENIE KLINICZNE I OPIEKA METABOLICZNA WIEDZA
Załącznik nr 8 do zarządzenia nr 68 Rektora UJ z 18 czerwca 2015 r. Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych ŻYWIENIE KLINICZNE I OPIEKA METABOLICZNA Nazwa studiów: ŻYWIENIE KLINICZNE
Bardziej szczegółowoDietetyk stacjonarny. biogo.pl
Dietetyk stacjonarny biogo.pl Konsultacje dietetyczne odbywają się w gabinecie znajdującym się przy ulicy Szewskiej 18 we Wrocławiu. W zależności od wybranego pakietu pacjent ma możliwość skorzystania
Bardziej szczegółowoNiedobory masy ciała u dzieci
Niedobory masy ciała u dzieci Natalia Galińska-Liss Klinika Pediatrii, Gastroenterologii i Żywienia Kierownik Kliniki: dr hab. n. med. Elżbieta Jarocka-Cyrta, prof.uwm Jednym z ważniejszych zadań opieki
Bardziej szczegółowoMarcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM
Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Definicja NS to zespół kliniczny, w którym wskutek dysfunkcji serca jego pojemność minutowa jest zmniejszona w stosunku do zapotrzebowania
Bardziej szczegółowoKonsultacje dietetyczne. biogo.pl
Konsultacje dietetyczne biogo.pl Jesteś tu. Postawiłeś pierwszy kroczek w swojej drodze ku zdrowszemu odżywianiu. Przeprowadzamy konsultacje dietetyczne w zakresie: alergii i nietolerancji pokarmowych
Bardziej szczegółowoNIEMOWLĘ- JAK OCENIĆ ŻYWIENIE?
NIEMOWLĘ- JAK OCENIĆ ŻYWIENIE? Klinika Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii, Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka, Warszawa MGR INŻ. MAŁGORZATA MATUSZCZYK ILE ML MLEKA POWINNO
Bardziej szczegółowoŻywienie pacjenta w opiece paliatywnej przeciwdziałanie zaparciom
VI WARSZTATY SZKOLENIOWE 29 maja 2015 Żywienie pacjenta w opiece paliatywnej przeciwdziałanie zaparciom Agata Zając Zaspakajanie głodu należy do podstawowych potrzeb człowieka. Jedzenie jest jednak ważne
Bardziej szczegółowoOCENA STYLU ŻYCIA DLA POTRZEB DZIAŁAŃ Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA
Katedra i Zakład Promocji Zdrowia Wydział Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum UMK OCENA STYLU ŻYCIA DLA POTRZEB DZIAŁAŃ Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA I. WYWIAD WIEK.. PŁEĆ WYKSZTAŁCENIE. MIEJSCE ZAMIESZKANIA
Bardziej szczegółowoSKIEROWANIE NA PRAKTYKI ZAWODOWE
roku II semestru 4 roku akademickiego 201 /201, posiadającej/ego nr albumu:.., Praktyka w poradni lub oddziale chorób układu pokarmowego/chorób metabolicznych - realizowana w: poradnie/oddziały gastrologiczne,
Bardziej szczegółowoOdżywianie osób starszych (konspekt)
Prof. dr hab. med. Tomasz Kostka Odżywianie osób starszych (konspekt) GŁÓWNE CZYNNIKI RYZYKA CHOROBY WIEŃCOWEJ (CHD) wg. Framingham Heart Study (Circulation, 1999, 100: 1481-1492) Palenie papierosów Nadciśnienie
Bardziej szczegółowoWSKAZANIA DO DOMOWEGO ŻYWIENIA POZA- i DOJELITOWEGO. Stanisław Kłęk
WSKAZANIA DO DOMOWEGO ŻYWIENIA POZA- i DOJELITOWEGO Stanisław Kłęk ROZWÓJ HPN I Początek HPN: zarezerwowane wyłącznie dla nienowotworowej niewydolności jelit II Szybki wzrost ilości ośrodków i liczby chorych
Bardziej szczegółowoPracownia auksologiczna
Pracownia auksologiczna A. Rusińska Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości Uniwersytet Medyczny w Łodzi 2012 Rozwój biologiczny składa się z nieodwracalnych procesów wzrastania różnicowania
Bardziej szczegółowoBadania przesiewowe w ocenie stanu odżywienia
LECZENIE ŻYWIENIOWE DLA ZESPOŁÓW ŻYWIENIOWYCH Kurs pod patronatem POLSPEN. Gdynia, dnia 8.04.2015 Badania przesiewowe w ocenie stanu odżywienia Sylwia Małgorzewicz Katedra Żywienia Klinicznego GUMed Celem
Bardziej szczegółowoWYWIAD ŻYWIENIOWY DZIECKA
WYWIAD ŻYWIENIOWY DZIECKA DANE PERSONALNE Imię i nazwisko rodzica: Adres e-mail: Data urodzenia dziecka: Płeć dziecka: dziewczynka chłopiec POMIARY CIAŁA DZIECKA Aktualna masa ciała [kg]: Aktualny wzrost
Bardziej szczegółowoDIETA W PRZEWLEKŁEJ CHOROBIE NEREK
KURS 15.04.2016 Szczecinek DIETA W PRZEWLEKŁEJ CHOROBIE NEREK dr hab. n. med. Sylwia Małgorzewicz, prof.nadzw. Katedra Żywienia Klinicznego Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Gdański
Bardziej szczegółowoTERAPEUTYCZNE ASPEKTY ŻYWIENIA PACJENTÓW W SZPITALACH czy obecne stawki na żywienie są wystarczające
TERAPEUTYCZNE ASPEKTY ŻYWIENIA PACJENTÓW W SZPITALACH czy obecne stawki na żywienie są wystarczające dr hab. inż. Monika Bronkowska, prof. nadzw. UP Konferencja firm cateringowych - CATERING SZPITALNY
Bardziej szczegółowoPOTRZEBY DZIECKA Z PROBLEMAMI -DYSTROFIA MIĘŚNIOWA DUCHENNE A NEUROLOGICZNYMI W SZKOLE
POTRZEBY DZIECKA Z PROBLEMAMI NEUROLOGICZNYMI W SZKOLE -DYSTROFIA MIĘŚNIOWA DUCHENNE A Klinika Neurologii Rozwojowej Gdański Uniwersytet Medyczny Ewa Pilarska Dystrofie mięśniowe to grupa przewlekłych
Bardziej szczegółowow kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego,
1. Streszczenie Wstęp: Od połowy XX-go wieku obserwuje się wzrost zachorowalności na nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), w tym chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC), zarówno wśród dorosłych, jak i
Bardziej szczegółowoAnaliza wyników badań
Analiza wyników badań WSTĘP Aktywność fizyczna należy do jednej z podstawowych potrzeb człowieka w każdym okresie życia. Szczególnie istotna jest w trakcie rozwoju dziecka, ponieważ jest jednym z niezbędnych
Bardziej szczegółowoTelefon 1: Ulica: Kod pocztowy: Województwo: Miejsce: Kraj: Poland. 90,55 kg 184,0 cm 26,7 kg/m²
Wiek: Płeć: 29 lat 8 mies. mężczyzna Telefon 1: Ulica: Kod pocztowy: Województwo: Miejsce: Kraj: Poland Dane podstawowe Data: 13.04.23 Godzina: 10:53 90,55 kg 184,0 cm 26,7 kg/m² Płyn Pomiar całkowitej
Bardziej szczegółowoAktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych jelit
Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka Odział Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii Al. Dzieci Polskich 20, 04-730, Warszawa Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych
Bardziej szczegółowoWitamina D w chorobach przewlekłych wieku rozwojowego
Witamina D w chorobach przewlekłych wieku rozwojowego Agnieszka Szlagatys-Sidorkiewicz Klinika Pediatrii, Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci Gdański Uniwersytet Medyczny Witamina D w chorobach
Bardziej szczegółowoBłędy w żywieniu niemowląt i małych dzieci - czy są to już zaburzenia karmienia?
Błędy w żywieniu niemowląt i małych dzieci - czy są to już zaburzenia karmienia? Piotr Socha, Anna Stolarczyk, Anna Rybak Klinika Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii w Instytucie
Bardziej szczegółowoCMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca
CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał
Bardziej szczegółowoGENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH
GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH Rodzaje testów Genodiet Test Genodiet składają się z 3 uzupełniających się modułów, stanowiących 3 kroki do poznania indywidualnych zasad zdrowia. Identyfikacja typu
Bardziej szczegółowoGdańsk 10.10.2015 r.
Celiakia- czy nadążamy za zmieniającymi się rekomendacjami Gdańsk 10.10.2015 r. prof. dr hab. n. med. Barbara Kamińska Katedra i Klinika Pediatrii, Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci Gdański
Bardziej szczegółowoZawodowa Praktyka śródroczna na 3. roku studiów kierunek Dietetyka studia licencjackie I. stopnia. Regulamin i Program
Zawodowa Praktyka śródroczna na 3. roku studiów kierunek Dietetyka studia licencjackie I. stopnia w SZPITALU DZIECIĘCYM Regulamin i Program Na trzecim roku studiów licencjackich kierunku dietetyka I. stopnia
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ ZDROWIA PUBLICZNEGO STUDIA STACJONARNE I STOPNIA KIERUNEK DIETETYKA ROK III SEMESTR ZIMOWY ROK AKADEMICKI 2016/2017 ŻYWIENIE KLINICZNE
WYDZIAŁ ZDROWIA PUBLICZNEGO STUDIA STACJONARNE I STOPNIA KIERUNEK DIETETYKA ROK III SEMESTR ZIMOWY ROK AKADEMICKI 2016/2017 ŻYWIENIE KLINICZNE WYKŁADY: Sala wykładowa - Budynek WZP SUM w Bytomiu, ul. Piekarska
Bardziej szczegółowoOpieka nad chorymi z Dystrofią Mięśniową Duchenne a
Opieka nad chorymi z Dystrofią Mięśniową Duchenne a Opis potrzeb i koniecznych usprawnień w procesach badawczych i diagnostycznoterapeutycznych. Jolanta Wierzba Ośrodek Chorób Rzadkich UCK Gdańsk Gdański
Bardziej szczegółowoZALECENIA ŻYWIENIOWE, LECZENIE. dr n. med. Małgorzata Kaczkan dietetyk Katedra Żywienia Klinicznego GUMed
ZALECENIA ŻYWIENIOWE, LECZENIE dr n. med. Małgorzata Kaczkan dietetyk Katedra Żywienia Klinicznego GUMed AKTUALNE ZALECENIA I NOWE MOŻLIWOŚCI LECZENIA NIEDOŻYWIENIA CELE LECZENIA ŻYWIENIOWEGO: zapobieganie
Bardziej szczegółowoLECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 701 Poz. 9 Załącznik B.64. LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.9)
Bardziej szczegółowoDZIENNIK PRAKTYK ZAWODOWYCH STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
PRYWATNA WYŻSZA SZKOŁA NAUK SPOŁECZNYCH, KOMPUTEROWYCH I MEDYCZNYCH Kierunek: DIETETYKA DZIENNIK PRAKTYK ZAWODOWYCH STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA... (imię i nazwisko studenta)... (nr albumu) 1 Ramowy program
Bardziej szczegółowo"Przyczyny, diagnostyka i leczenie trudnych zaparć u dzieci " Urszula Grzybowska-Chlebowczyk
"Przyczyny, diagnostyka i leczenie trudnych zaparć u dzieci " Urszula Grzybowska-Chlebowczyk Evaluation and treatment of functional constipation in infants and children: Evidence Based Recommendations
Bardziej szczegółowoRaport z realizacji program zapobieganie nadwadze i otyłości oraz innym zaburzeniom okresu rozwojowego u dzieci i młodzieży szkolnej w latach
Raport z realizacji program zapobieganie nadwadze i otyłości oraz innym zaburzeniom okresu rozwojowego u dzieci i młodzieży szkolnej w latach 2012-2017 realizowanego wspólnie z Wydziałem Zdrowia Urzędu
Bardziej szczegółowoPakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta
Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi
Bardziej szczegółowoPAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH
PAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH Rodzaje pakietów Genodiet Pakiet konsultacji genetycznych Genodiet składaja się z 3 uzupełniających się modułów, stanowiących 3 kroki
Bardziej szczegółowoZASADY ŻYWIENIA NIEMOWLĄT I MAŁYCH DZIECI
ZASADY ŻYWIENIA NIEMOWLĄT I MAŁYCH DZIECI Optymalnym i fizjologicznym sposobem żywienia niemowląt jest karmienie piersią. Pokarm kobiecy wytwarzany w wystarczających ilościach przez zdrową matkę w pełni
Bardziej szczegółowoNFZ. 30 czerwca 2017 r. Warsztaty Efektywna współpraca zawodów medycznych jako klucz do sukcesu w profilaktyce otyłości
NFZ 30 czerwca 2017 r. Warsztaty Efektywna współpraca zawodów medycznych jako klucz do sukcesu w profilaktyce otyłości Weryfikacja założeń modelu opieki koordynowanej POZ. Skoncentrowanie działań zespołu
Bardziej szczegółowoZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2016/2017 Endokrynologia/nefrologia Plan zajęć
ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2016/2017 Endokrynologia/nefrologia Plan zajęć Obowiązujące podręczniki: 1. Pediatria, Kawalec, Grenda, Ziółkowska. 2013, 2. Pediatria. Podręcznik do Lekarskiego
Bardziej szczegółowoNiedożywienie i otyłość a choroby nerek
Niedożywienie i otyłość a choroby nerek Magdalena Durlik Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych Warszawski Uniwersytet Medyczny Częstość przewlekłej choroby nerek na świecie
Bardziej szczegółowoKarta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia
Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania
Bardziej szczegółowoSYTUACJA ZDROWOTNA DZIECI I MŁODZIEŻY W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM
SYTUACJA ZDROWOTNA DZIECI I MŁODZIEŻY W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM 2 LICZBA LUDNOŚCI W 2010 ROKU 2010 województwo łódzkie miasto Łódź liczba ludności ogółem 2552000 737098 0 19 r.ż. 504576 (19,7) 117839 (15,9)
Bardziej szczegółowoZawodowa Praktyka po 3 roku studiów kierunek Dietetyka studia stacjonarne I stopnia. Regulamin i Program
Załącznik nr 7 do Uchwały nr 11/2018 Rady Wydziału Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum Uniwersytetu Warmińsko - Mazurskiego w Olsztynie z dnia 11 stycznia 2018 r. Zawodowa Praktyka po 3 roku studiów kierunek
Bardziej szczegółowotel
ANKIETA DIETETYCZNA. imię i nazwisko...... adres e-mail telefon data urodzenia wzrost waga Czy jesteś w ciąży? W którym miesiącu?... Czy masz rozrusznik serca? Czy posiadasz implanty? Jeśli tak to jakie?.......
Bardziej szczegółowoRaport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie chorób płuc dzieci za rok 2014
Warszawa dn. 15.02.2015 dr n. med. Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny 01-184 Warszawa, ul. Działdowska 1 Tel., fax 22 45 23 204, email
Bardziej szczegółowoŻywienie Dojelitowe. Tomasz Olesiński Klinika Gastroenterologii Onkologicznej
Tomasz Olesiński Klinika Gastroenterologii Onkologicznej ESPEN Guidelines on Enteral Nutrition (2006) Leczenie żywieniowe Wzbogacanie diety Żywienie pozajelitowe Żywienie dojelitowe Żywienie przez zgłębnik
Bardziej szczegółowoWpływ żywienia na funkcjonowanie psychospołeczne dzieci.
Wpływ żywienia na funkcjonowanie psychospołeczne dzieci. ZDROWIE definicja Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) to stan cechujący się uzyskaniem dobrego samopoczucia na poziomie fizycznym, psychicznym i
Bardziej szczegółowoBól brzucha u malucha może mieć wiele przyczyn
Ból brzucha u malucha może mieć wiele przyczyn Rozmowa z dr n. med. Magdaleną Pyś Spychałą, pediatrą, gastrologiem z Centrum Ginekologii, Położnictwa i Neonatologii w Opolu - Z jakimi problemami i pytaniami
Bardziej szczegółowoOpis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych WIEDZA
Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Nazwa studiów: Żywienie w zdrowiu i chorobie Typ studiów: doskonalące Symbol Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych WIEDZA K_W01 K_W02
Bardziej szczegółowoZAKRES PROFILAKTYCZNYCH ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ U DZIECI DO UKOŃCZENIA 6 ROKU ŻYCIA WRAZ Z OKRESAMI ICH PRZEPROWADZANIA
Załącznik nr 2 ZAKRES PROFILAKTYCZNYCH ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ U DZIECI DO UKOŃCZENIA 6 ROKU ŻYCIA WRAZ Z OKRESAMI ICH PRZEPROWADZANIA Termin badania (wiek) Badania (testy) przesiewowe oraz świadczenia
Bardziej szczegółowoCiśnienie tętnicze klucz do zdrowego serca. ciśnienia tętniczego składa się z dwóch odczytów ciśnienie skurczowe i rozkurczowe.
Świadomość naszego zdrowia to oprócz odczuwania dolegliwości, wiedza na temat podstawowych parametrów pozwalających ocenić, czy nasz organizm funkcjonuje prawidłowo. Zapoznaj się z nimi i regularnie kontroluj
Bardziej szczegółowoDBAJMY O PRAWIDŁOWY ROZWÓJ NASZYCH DZIECI
DBAJMY O PRAWIDŁOWY ROZWÓJ NASZYCH DZIECI Nadwaga i otyłość ukształtowana w wieku dziecięcym niesie za sobą zwiększone ryzyko utrzymania się w wieku dojrzewania i po osiągnięciu dorosłości, co za tym idzie
Bardziej szczegółowoNADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY
NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie
Bardziej szczegółowoZawodowa Praktyka Wakacyjna po 2. roku studiów kierunek Dietetyka studia licencjackie I. stopnia. Regulamin i Program
Zawodowa Praktyka Wakacyjna po 2. roku studiów kierunek Dietetyka studia licencjackie I. stopnia w SZPITALU DLA DOROSŁYCH Regulamin i Program Po drugim roku studiów licencjackich kierunku dietetyka I.
Bardziej szczegółowoRegionalne Programy Profilaktyczne realizowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
Regionalne Programy Profilaktyczne realizowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego Regionalny Program Przeciwnowotworowej Edukacji MłodzieŜy Szkół Ponadgimnazjalnych Celem programu
Bardziej szczegółowoKarmienie piersią lekarstwem na kryzys. Katarzyna Szamotulska 6 czerwca 2009
Karmienie piersią lekarstwem na kryzys Katarzyna Szamotulska 6 czerwca 2009 1 Opracowania na temat korzyści ekonomicznych wynikających z karmienia piersią Model holenderski CTM. van Rossum, FL. Büchner,
Bardziej szczegółowoDr hab. n med. Tomasz Zatooski. Analiza wyników badań
Dr hab. n med. Tomasz Zatooski Analiza wyników badań MATERIAŁ I METODY BADAWCZE Badanie ankietowe przeprowadzono na grupie 3092 (3345/10000) uczniów z 34 szkół podstawowych i gimnazjalnych na terenie Wrocławia
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13
Spis treści Przedmowa................ 11 1. Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi.................. 13 Najważniejsze problemy diagnostyczne....... 13 Ból w klatce piersiowej........... 14 Ostry
Bardziej szczegółowoZawodowa Praktyka na 3 roku studiów kierunek Dietetyka studia stacjonarne I stopnia. Regulamin i Program
Załącznik nr 6 do Uchwały nr 11/2018 Rady Wydziału Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum Uniwersytetu Warmińsko - Mazurskiego w Olsztynie z dnia 11 stycznia 2018 r. Zawodowa Praktyka na 3 roku studiów kierunek
Bardziej szczegółowoPLANOWANIE INTERWENCJI ŻYWIENIOWEJ
Kurs Zespołów Żywieniowych PLANOWANIE INTERWENCJI ŻYWIENIOWEJ Stanisław Kłęk Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu Szpital Specjalistyczny im. Stanley Dudrick a, Skawina
Bardziej szczegółowoInterwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie
Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie H. Dyląg, 1 H. Weker 1, M. Barańska 2 1 Zakład Żywienia 2 Zakład Wczesnej Interwencji Psychologicznej karmienie na żądanie 7-5 posiłków 3 posiłki
Bardziej szczegółowoDuŜo wiem, zdrowo jem
DuŜo wiem, zdrowo jem Projekt edukacyjny: Pogadanki do dzieci w przedszkolach, szkołach podstawowych i gimnazjach oraz prezentacje do ich rodziców Cel projektu: Podniesienie świadomości na temat odżywiania
Bardziej szczegółowoCzęstotliwość występowania tej choroby to 1: żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie.
GALAKTOZEMIA Częstotliwość występowania tej choroby to 1:60 000 żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie. galaktoza - cukier prosty (razem z glukozą i fruktozą wchłaniany w przewodzie pokarmowym),
Bardziej szczegółowoTesty dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci.
Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. dr n. med. Agnieszka Ołdakowska Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie
Bardziej szczegółowoZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2018/ Endokrynologia/ Nefrologia
ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2018/ 2019 Endokrynologia/ Nefrologia Obowiązujące podręczniki: 1. Kawalec W., Grenda R., Ziółkowska H. (red.), Pediatria, wyd. I, Warszawa, PZWL, 2013. 2. Pediatria
Bardziej szczegółowoPrzypadek kliniczny Akademia Żywienia w Onkologii. Małgorzata Misiak
Przypadek kliniczny Akademia Żywienia w Onkologii Małgorzata Misiak Pacjentka TP l.61 Wzrost 154 cm Wyjściowa masa ciała 47 kg BMI 19.8 Hb 9.8 g/dl; Lym 1.66 G/l TP 56.2 g/l; Alb 28.5 g/l; Prealb 14.0
Bardziej szczegółowoIlość posiłków w ciągu dnia: Odstępy między posiłkami:
Co znaczy ZDROWO SIĘ ODŻYWIAĆ? Ilość posiłków w ciągu dnia: 4-5 Odstępy między posiłkami: regularne, co 3,5-4h ŚNIADANIE : max.2h od momentu wstania KOLACJA : min.3h przed snem Co znaczy ZDROWO SIĘ ODŻYWIAĆ?
Bardziej szczegółowoŻywienie Dojelitowe. Tomasz Olesiński Klinika Gastroenterologii Onkologicznej
Tomasz Olesiński Klinika Gastroenterologii Onkologicznej Każda forma wsparcia żywieniowego z użyciem produktów żywieniowych o specjalnym przeznaczeniu medycznym Obejmuje: Doustne suplementy żywieniowe
Bardziej szczegółowoUrząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą
14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces
Bardziej szczegółowo25 marca 2017, godz. 9.00
ZAKŁAD ŻYWIENIA CZŁOWIEKA oraz SEKCJA DIETETYKI MEDYCZNEJ POLSKIEGO TOWARZYSTWA ŻYWIENIA POZAJELITOWEGO, DOJELITOWEGO I METABOLIZMU POLSPEN Kurs specjalistyczny ŻYWIENIE OSÓB STARSZYCH 25 marca 2017, godz.
Bardziej szczegółowoLECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.
Załącznik B.64. LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.9) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY
Bardziej szczegółowoOPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA
OPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA dr hab. med. Ewa Konduracka Klinika Choroby Wieńcowej i Niewydolności Serca Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Krakowski Szpital Specjalistyczny
Bardziej szczegółowoPaństwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu. Karta przedmiotu. obowiązuje w roku akademickim 2012/2013
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu Karta przedmiotu Instytut Zdrowia obowiązuje w roku akademickim 01/013 Kierunek studiów: Pielęgniarstwo Profil: Praktyczny Forma studiów: Stacjonarne Kod
Bardziej szczegółowoKinga Janik-Koncewicz
Kinga Janik-Koncewicz miażdżyca choroby układu krążenia cukrzyca typu 2 nadciśnienie choroby układu kostnego nowotwory Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że około 7-41% nowotworów jest spowodowanych
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Profilaktyka i leczenie chorób
Bardziej szczegółowoPIRAMIDA ZDROWEGO ŻYWIENIA I STYLU ŻYCIA
PIRAMIDA ZDROWEGO ŻYWIENIA I STYLU ŻYCIA Wraz z postępem cywilizacyjnym nasz styl życia dorosłych, dzieci, młodzieży zmienia się niestety nie zawsze na lepsze, co ma swoje konsekwencje również w odniesieniu
Bardziej szczegółowoRegionalny Program Polityki Zdrowotnej Województwa Pomorskiego. moduł cukrzyca typu 2 PROJEKT. Departament Zdrowia UMWP
Regionalny Program Polityki Zdrowotnej Województwa Pomorskiego moduł cukrzyca typu 2 PROJEKT Departament Zdrowia UMWP 11-12 października 2017 Harmonogram prac Finansowanie programów polityki zdrowotnej
Bardziej szczegółowoSprawozdanie o działalności i pracujących w podstawowej ambulatoryjnej opiece zdrowotnej
MINISTERSTWO ZDROWIA CENTRUM SYSTEMÓW INFORMACYJNYCH OCHRONY ZDROWIA Nazwa i adres podmiotu wykonującego działalność leczniczą. MZ- Nazwa i adres przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego Numer księgi rejestrowej
Bardziej szczegółowoPYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY OBOWIĄZUJĄCE W ROKU AKADEMICKIM 2018/2019 STUDIA POMOSTOWE KIERUNEK PIELĘGNIARSTWO
PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY OBOWIĄZUJĄCE W ROKU AKADEMICKIM 2018/2019 STUDIA POMOSTOWE KIERUNEK PIELĘGNIARSTWO PYTANIA Z PEDIATRII I PIELĘGNIARSTWA PEDIATRYCZNEGO 1. Wskaż metody oceny stanu zdrowia noworodka
Bardziej szczegółowoZaburzenia odżywiania -
Zaburzenia odżywiania - - rozpoznanie, objawy, leczenie Dorota Zatorska - Stempin 2012 1 Zaburzenia odżywiania - objawy, rozpoznanie, leczenie " Ciało ma znaczenie, ale kiedy dochodzimy do tego, co u
Bardziej szczegółowoŚląskie Centrum Chorób Serca. Cukrzyca. Krzysztof Strojek Konsultant Krajowy w dziedzinie diabetologii
Śląskie Centrum Chorób Serca Cukrzyca Krzysztof Strojek Konsultant Krajowy w dziedzinie diabetologii Warszawa 26.11.2014 Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia Neuropatia
Bardziej szczegółowo17 marca 2018, godz Szpital Pediatryczny WUM, ul. Żwirki i Wigury 63 A Warszawa Sala 2.AH001
ZAKŁAD DIETETYKI KLINICZNEJ oraz SEKCJA DIETETYKI MEDYCZNEJ POLSKIEGO TOWARZYSTWA ŻYWIENIA POZAJELITOWEGO, DOJELITOWEGO I METABOLIZMU POLSPEN zapraszają na kurs specjalistyczny ŻYWIENIE OSÓB STARSZYCH
Bardziej szczegółowoPlanowanie interwencji żywieniowej: wybór drogi leczenia, określenie zapotrzebowania. Stanisław Kłęk
Planowanie interwencji żywieniowej: wybór drogi leczenia, określenie zapotrzebowania Stanisław Kłęk Gdynia, 8 IV 2016 PLANOWANIE INTERWENCJI ŻYWIENIOWEJ Definicja: leczenie żywieniowe Leczenie żywieniowe
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 1. Nazwa przedmiotu HIGIENA Z ELEMENTAMI DIETETYKI. 2. Numer kodowy BIO03c. 3. Język, w którym prowadzone są zajęcia polski
Projekt OPERACJA SUKCES unikatowy model kształcenia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Medycznego w Łodzi odpowiedzią na potrzeby gospodarki opartej na wiedzy współfinansowany ze środków Europejskiego
Bardziej szczegółowoProwadzi poradnictwo w zakresie samoopieki pacjentów w chorobach wewnętrznych
Praktyka zawodowa z Choroby wewnętrzne i pielęgniarstwo internistyczne Studia stacjonarne Autor programu: dr Stanisława Talaga Liczba godzin : 160 godz.;4 tygodnie Czas realizacji; II rok ;semestr IV Miejsce
Bardziej szczegółowoOPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA W ODNIESIENIU DO MODUŁÓW ŻYWIENIE W SPORCIE
Podstawy żywienia w sporcie Antropometria Pracownia dietetyczna I, II Fizjologia sportu Wybrane zagadnienia z metabolizmu wysiłku Diagnostyka laboratoryjna w sporcie Genetyka dietetyce i sporcie Żywienie
Bardziej szczegółowoUwarunkowania genetyczne. w cukrzycy
Uwarunkowania genetyczne Kliknij, aby edytować styl wzorca podtytułu w cukrzycy Lek. Sylwia Wenclewska Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Farmakologii Klincznej Kliknij, aby edytować format tekstu
Bardziej szczegółowoOcena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu
Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to
Bardziej szczegółowoZnaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze
Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia
Bardziej szczegółowoNazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI
Załącznik nr 11 do Zarządzenia Nr 41/2009 Prezesa NFZ z dnia 15 września 2009 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4, D80.5,
Bardziej szczegółowoMaria Katarzyna Borszewska- Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Maria Katarzyna Borszewska- Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego 1.ZARZĄDZENIE MINISTRA 2.REKOMENDACJE TOWARZYSTW NAUKOWYCH 3.OPINIE EKSPERTÓW
Bardziej szczegółowo