REFLEKSJE PO KONFERENCJI Niewidomi są wśród nas

Transkrypt

1 W dniu r. miała miejsce konferencja pod znamiennym tytułem Niewidomi są wśród nas. Miała ona miejsc w Ośrodku Rehabilitacji Społecznej Niewidomych w Przemyślu. Głównym organizatorem był Okręg Podkarpacki Polskiego Związku Niewidomych przy współudziale organizacyjnym Koła Powiatowego i Grodzkiego Polskiego Związku Niewidomych w Przemyślu oraz Przemyskiego Klubu Sportu i Rekreacji Niewidomych i Słabowidzących Podkarpacie Na konferencje zaproszonych zostało wielu gości spośród władz samorządowych Przemyśla, Zarządu Dróg Miejskich, Szkół Integracyjnych, Miejskiego Zakładu Komunikacji, organizacji pomocy społecznej działających w Przemyślu, Straży Miejskiej oraz mediów lokalnych. Niestety z przykrością muszę zaznaczyć, że z pośród wszystkich zaproszonych gości, (wysłano ponad 30 zaproszeń) na konferencje przybyli tylko przedstawiciele następujących jednostek działających na terenie miasta Przemyśla: Straży Miejskiej, Wydziału Spraw Społecznych Urzędu Miasta Przemyśla, Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Przemyślu, Życia Podkarpackiego oraz Zespołu Szkół z Oddziałami Integracyjnymi im. Orląt Lwowskich w Przemyślu. Tym osobom dziękujemy za przybycie i dzięki temu wiemy że sprawy osób z niepełnosprawnością wzroku są dla Państwa nieobojętne. Nie przybył na konferencje żaden z przedstawicieli Zarządu Dróg Miejskich czy Miejskiego Zakładu Komunikacji, czyli tych instytucji, które najbardziej powinny wsłuchać się w głos i problemy osób niewidomych i słabowidzących poprzez dostosowanie przepisów i infrastruktury dla tych osób. Tym bardziej, że środowisko niewidomych na terenie miasta Przemyśla to znacząca ilość osób, największa w województwie podkarpackim. A tyle w Polsce mówi się o likwidacji barier architektonicznych i komunikacyjnych. A może się mylę i władze tych instytucji posiadają na tyle dużą wiedzę o problemach osób niepełnosprawnych, że stwierdziły iż taka konferencja nie wniesie dla nich nic nowego. No cóż może być i tak. Tylko pytam dlaczego na miejskich ciągach komunikacyjnych prowadzi się prace bez odpowiedniego zabezpieczenia miejsca robót? Dlaczego do tej pory mimo zakupu nowych autobusów nie jest uruchomiona głosowa informacja o przystankach w autobusach? Przechodząc już stricte od refleksji po konferencyjnych chcę zauważyć, że prelegenci, którzy przedstawiali problematykę osób z niepełnosprawnością wzroku zamieszkałych na terenie miasta Przemyśla oraz powiatu przemyskiego wskazali kierunki i wnioski, które należy spełnić 1 / 6

2 aby środowisko lokalne było przyjazne osobom niewidomym. Panie Małgorzata Musiałek oraz Alicja Niedużak z Podkarpackiego Okręgu PZN zaznajomiły uczestników ze sprawami edukacją dzieci i młodzieży oraz rehabilitacja podstawowa dorosłych. W ich wystąpieniu naświetlone zostało zagadnienie kształcenia osób niewidomych i słabowidzących od najmłodszego wieku po osoby starsze. Elementem, który został omówiony najbardziej szczegółowo była rehabilitacja podstawowa czyli jak pomóc osobie, która straciła wzrok w późniejszym okresie życia. Jak z taką osobą pracować, czyli de facto nauczyć ją życia od początku. Osoba, która straciła nagle wzrok staje przed nową rzeczywistością. Wszystkiego musi uczyć się od początku. Techniki stosowane w dotychczasowym życiu są nie przydatne. Najważniejszymi elementami rehabilitacji podstawowej są: - nauka orientacji przestrzennej czyli poruszania się samodzielnego w miejscu zamieszkania. Orientacje przestrzenną możemy podzielić na dwa różne działania tj. poruszanie się samodzielne po mieszkaniu oraz na zewnątrz za pomocą białej laski na przykład w drodze do sklepu, urzędu czy pracy. Orientacja przestrzenna obejmuję także poruszanie się samodzielnie komunikacją publiczną. - nauka dbania o higienę osobistą oraz dbałość o wygląd zewnętrzny. W ramach tych działań osoby uczy się na przykład takich podstawowych rzeczy jak bezzwłoczne nałożenie pasty na szczoteczkę do zębów, naukę nakładania makijażu dla kobiet czy dobór ubrań. - naukę samoobsługi w codziennym życiu. Zajęcia te obejmują między innymi samodzielne gotowanie, szycie, sprzątanie mieszkania itp. - naukę posługiwania się pismem brajla oraz obsługi komputera ze specjalistycznym oprogramowaniem mówiącym (syntezatory mowy). Dodatkowym elementem jest nauka obsługi urządzeń elektronicznych ułatwiających codzienne życie takich jak kolor testy, notatniki brajlowskie, peny do oznaczania głosowego przedmiotów, termometrów i wag mówiących. Konkluzją opracowanego i przestawionego tematu była myśl, że rehabilitacja podstawowa jest warunkiem powodzenia w innych dziedzinach - w pracy zawodowej, życiu towarzyskim i rodzinnym, rehabilitacji psychicznej i społecznej. Następnie uczestnicy zostali zapoznani z referatem opracowanym przez Stanisława Sęka, w 2 / 6

3 którym poruszony został temat rehabilitacji społecznej niewidomych ze szczególnym uwzględnieniem sportu. W referacie omówione zostały dyscypliny sportu, które uprawiają osoby z niepełnosprawnością wzroku w Przemyskim Klubie Podkarpacie. Sport w życiu osoby pełnosprawnej stanowi ważny element życia dzięki, któremu usprawniamy organizm. Tym bardziej większe znaczenie ma w rehabilitacji społecznej niewidomych. Dzięki uprawianiu sportu osoby te usprawniają zmysły zastępcze w szczególności słuch, wrażliwość dotyku, myślenie przestrzenne oraz umiejętności zapamiętywania. Ostatni z przedstawionych referatów dotyczył problemów na jakie trafiają osoby niewidome w codziennym życiu. Przedstawił go Pan Marian Sowiński, osoba całkowicie niewidoma, która w codziennym życiu porusza się w przestrzeni miasta Przemyśla. Jako praktyk przedstawił bariery na jakie natrafiają osoby niewidome w samodzielnym poruszaniu się po Przemyślu. Szczególny nacisk położył na nieprawidłowym parkowaniu samochodów na całym chodniku, który uniemożliwia samodzielne przejście i zmusza osoby niewidome do zejścia na ulicę co stwarza dla danej osoby zagrożenie życia. Dodatkowo poruszył problem oznaczeń dla osób niewidomych np. na peronach nowo wyremontowanego dworca PKP w Przemyślu (brak oznaczeń krawędzi peronu dla niewidomych) czy brak w nowo zakupionych autobusach MZK mówiącej informacji o numerze podjeżdżającego autobusu oraz informacji głosowej o przystankach wewnątrz autobusu. Tym bardziej, że w dużych miastach informacja o przystankach w autobusie to obowiązujący standard. Na zakończenie swojego wystąpienia referujący przedstawił wnioski do analizy i realizacji dla decydentów, służb porządkowych, służb odpowiedzialnych za ciągi komunikacyjne oraz transport miejski w Przemyślu. W tym miejscu je przytoczę: Bariery psychologiczne 1. Lekarze, oprócz stawiania diagnozy lekarskiej, powinni informować o możliwościach rehabilitacji a także wskazywać osoby i instytucje, które pomagają osobom z dysfunkcją wzroku. Bariery urbanistyczne i architektoniczne 1. Nowo budowane i remontowane obiekty użyteczności publicznej np. urzędy, banki powinny być dostosowywane do potrzeb osób niepełnosprawnych w tym niewidomych i słabowidzących. 3 / 6

4 2. Wprowadzenie, ujednolicenie i rozpowszechnienie oznaczeń dźwiękowych na skrzyżowaniach w komunikacji miejskiej i komunikacji międzymiastowej, wprowadzenie dużych wyświetlaczy numerów na autobusach, zapowiedzi w autobusach o zbliżających się przystankach, dużych świetlnych tablic z informacją o rozkładzie jazdy w najbliższym czasie 3. Budowa ścieżek dotykowych pomoże i usprawni samodzielne poruszanie się w ruchu miejskim i w przestrzeni publicznej 4. Na wąskich chodnikach nie powinny parkować samochody, nie powinny być stawiane słupy, znaki drogowe, kwietniki. Wykopy, wsypy do piwnic należałoby odpowiednio zabezpieczyć, a gałęzie drzew powinny być obcinane do odpowiedniej wysokości tj. 2,4 m od poziomu chodnika 5. W przestrzeni publicznej, budynkach piętrowych, dworcach itp. wprowadzić oznaczenie pierwszego i ostatniego stopnia schodów kolorem żółtym i w określonej odległości pasem ostrzegawczym Bariery społeczne 1. Niezwykle ważne jest uwrażliwianie społeczeństwa na potrzeby osób niepełnosprawnych w tym niewidomych i słabowidzących, zwłaszcza kierowców, rowerzystów i pieszych. 2. Istotne jest również informowanie i edukowanie, jak należy pomagać osobom niewidomym i słabowidzącym. 3. Należy również szerzej informować o sukcesach odnoszonych przez osoby z dysfunkcją wzroku, co pomoże przełamywać lęki i uprzedzenia. 4. Możliwość otrzymania pomocy asystenta osoby niepełnosprawnej w doraźnej sytuacji życiowej 4 / 6

5 Bariery w komunikowaniu się 1. W pokonywaniu tych barier bardzo pomaga nowoczesna technologia, dlatego informacja o niej powinna być coraz bardziej dostępna, podobnie jak dostęp do dofinansowania zakupu programów specjalistycznych Bariery materialne 1.Bariery te można pokonać poprzez zwiększenie liczby miejsc pracy dla osób niewidomych i słabowidzących. 2. Istotne jest również przełamywanie lęku potencjalnych pracodawców przed zatrudnieniem osoby z dysfunkcją wzroku oraz odpowiednie finansowe wsparcie pracodawcy, który stworzy miejsce pracy dla osoby niewidomej i zapewni jej zatrudnienie. Po zakończeniu konferencji uczestnicy mieli możliwość zapoznania się ze sprzętem rehabilitacyjnym dla osób niewidomych oraz ze sprzętem sportowym używanym w czasie zajęć z osobami z niepełnosprawnością wzroku. Dodatkowo każdy z uczestników miał możliwość sprawdzenia jak widzą osoby, różnymi dysfunkcjami wzroku tak aby miał wyobrażenie jak poszczególne ubytki wzroku wpływają na codzienne życie. Moim zdaniem takie konferencje powinny się odbyć w każdym powiatowym mieście w województwie podkarpackim. Pozwoli to na zapoznanie środowiska lokalnego z problematyką osób z niepełnosprawnością wzroku. Jestem przekonany, że akcja taka pozwoli na większe zrozumienie i dostosowanie odpowiedniej infrastruktury dla potrzeb osób niewidomych i słabowidzących w miejscu zamieszkania. KLIKNIJ ABY OTWORZYĆ GALERIE 5 / 6

6 Piotr Sęk 6 / 6