FINANSE SEKTORA PUBLICZNEGO. Temat numeru Przełomowy wyrok TSUE: samorządowe jednostki budżetowe nie są podatnikami VAT GRUDZIEŃ/2015. Str.

Transkrypt

1 GRUDZIEŃ/2015 FINANSE SEKTORA PUBLICZNEGO rzetelne księgi rachunkowe bezbłędne sprawozdania efektywne zarządzanie finansami Temat numeru Przełomowy wyrok TSUE: samorządowe jednostki budżetowe nie są podatnikami VAT Gmina wraz ze swoimi jednostkami budżetowymi to jeden podatnik VAT tak orzekł TSUE. Co oznacza, że muszą teraz prowadzić wspólne rozliczenia dotyczące podatku od towarów i usług. Samorządy mają czas do końca czerwca 2016 roku do przejścia na model scentralizowany. Str. 7 ISSN: AKB 85 ZMIANY W VAT OD 2016 R. - WIĘCEJ OBOWIĄZKÓW DLA GMIN Wraz z początkiem 2016 roku zaczną obowiązywać przepisy o tzw. prewspółczynniku. Zobowiązane do ich stosowania będą między innymi jednostki sektora finansów publicznych (np. gminy czy jednostki budżetowe). Str. 38 SPRAWOZDANIA BUDŻETOWE PO DWÓCH NOWELIZACJACH Z 2015 R. Istotną zmianą jest rezygnacja z przekazywania większości sprawozdań w formie papierowej. W przypadku samorządowych jednostek organizacyjnych to ich podmioty macierzyste określają formę sporządzania sprawozdań. Str. 21

2 LIST OD REDAKCJI Przełomowy wyrok TSUE: samorządowe jednostki budżetowenie są podatnikami VAT Lidia Pogodzińska redaktor prowadząca W dniu 29 września 2015 r. Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok w sprawie C-276/14, w którym orzekł, że podmioty prawa publicznego, takie jak gminne jednostki budżetowe będące przedmiotem postępowania głównego, nie mogą być uznane za podatników podatku od wartości dodanej. Zdaniem Trybunału nie spełniają one kryterium samodzielności. Tym samym Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej potwierdził prawidłowość stanowiska zajętego ponad 2 lata temu przez Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 24 czerwca 2013 r. (sygn. akt I FPS 1/13). Wyrok Trybunału obowiązuje wstecz. Oznacza to, że już od wielu lat samorządowe jednostki budżetowe (należy bowiem zauważyć, że wskazany wyrok oraz uchwała ma odpowiednie zastosowanie również do powiatowych oraz wojewódzkich jednostek budżetowych) nie są odrębnymi od jednostek samorządu terytorialnego podatnikami VAT. Pojawia się pytanie, jak w tej sytuacji powinny się zachować samorządowe jednostki budżetowe oraz ich macierzyste dla nich jednostki samorządu terytorialnego. W tym wydaniu magazynu prezentujemy wyrok TSUE wraz z komentarzem naszego eksperta. W kolejnym wydaniu opublikujemy komunikat ministerstwa finansów dotyczący wyroku TSUE z 29 września 2015 r. Życzę miłej lektury Lidia Pogodzińska prawnik, specjalista ds. finansów publicznych TYLKO DLA PRENUMERATORÓW Kolejny e-book z serii to: Kwartalne sprawozdanie Rb-34S - poprawny przykład wypełnienia Już dziś wejdź na i pobierz bezpłatny e-book

3 SPIS TREŚCI W numerze: Aktualności Podwyżki dla służb mundurowych od 2016 roku... 2 W 2016 roku nowe oświadczenia, deklaracje i informacje podatkowe... 3 Dnia 1 stycznia 2016 r. nastąpi zmiana sposobu obliczania odsetek za zwłokę... 4 Tylko czynny nauczyciel ma prawo do świadczenia kompensacyjnego... 5 Wyrównanie podwyżki dla nauczyciela po awansie zawodowym tylko do 3 lat wstecz... 6 Przełomowy wyrok TSUE: Samorządowe jednostki budżetowe nie są podatnikami VAT... 7 Rachunkowość, klasyfikacja i sprawozdawczość Do ewidencji przychodów stosujemy zasadę memoriału... 8 Koszty zaniechanej inwestycji w jednostce budżetowej Koszty egzekucyjne ujmujemy na koncie Sprawozdania budżetowe po dwóch nowelizacjach z 2015 r Elektroniczne sprawozdanie o wydatkach strukturalnych...25 Wyciąg bankowy kiedy może być dowodem księgowym...29 Podatki Zmiany w VAT od 2016 r. więcej obowiązków dla gmin...38 Resort finansów wyjaśnia, jak liczyć prewspółczynnik Użyczenie samochodów między jednostkami budżetowymi...44 Kadry i płace Jak zwolnić chorego pracownika Nauczyciel zawieszony w obowiązkach czy ma prawo do trzynastki...46 Świadczenie kompensacyjne a prawo do trzynastki Nagroda jubileuszowa nauczyciela, który ma dodatkową umowę za zgodą kuratora...48 Omyłkowo wypłacone świadczenie z ZFŚS stanowi świadczenie nienależne, które powinno być zwrócone...48 Wskaźniki i stawki Kalendarium Redaktor prowadząca: Lidia Pogodzińska Wydawca: Katarzyna Bednarska Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski Skład i łamanie: IGAWA Ireneusz Gawliński Projekt graficzny: Dominika Raczkowska Drukarnia: Miller ISSN: Nakład łączny: 1300 egz. Prenumerata: Finanse Sektora Publicznego Centrum Obsługi Klienta tel.: z cok@wip.pl Masz pytanie? Skontaktuj się z nami: kb@wip.pl Wydawnictwo Wiedza i Praktyka ul. Łotewska 9a, Warszawa NIP: Numer KRS: Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy Wysokość kapitału zakładowego: zł Publikacja Finanse Sektora Publicznego chroniona jest prawem autorskim. Przedruk materiałów bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w Finansach Sektora Publicznego wskazówek, przykładów informacji itp. do konkretnych przypadków. Zdjęcia w numerze: finanse sektora publicznego grudzień

4 AKTUALNOŚCI Podwyżki dla służb mundurowych od 2016 roku Do 30 października 2015 r. wszyscy komendanci główni służb podległych MSW zostali zobowiązani do przedstawienia uzgodnionej ze związkami zawodowymi koncepcji realizacji podwyżek funkcjonariuszy. Większa pensja przełoży się na wzrost nagrody rocznej oraz zwiększenie funduszu nagród uznaniowych i zapomóg. Stała modernizacja służb W budżecie na 2015 roku na zakupy sprzętu w służbach podległych MSW zaplanowano ponad 390 mln zł. w PSP MSW zapewniło stronę związkową, że od stycznia 2016 roku podwyżkami zostaną objęci funkcjonariusze i pracownicy cywilni służb mundurowych. W przyszłym roku na wzrost wynagrodzeń dla funkcjonariuszy i pracowników cywilnych wszystkich służb podległych MSW przeznaczona zostanie kwota ok. 443 mln zł. Dzięki staraniom MSW systematycznie rosną nakłady na służby. Przykładowo w PSP średnie uposażenie strażaków wynosi dziś ok zł (w 2007 roku było to ponad zł). Rosną także środki na zakupy sprzętu w tym roku PSP dostała na ten cel ponad 83 mln zł. Podwyżki dla służb od 2016 roku W 2016 roku na wzrost wynagrodzeń dla funkcjonariuszy i pracowników cywilnych służb podległych MSW przeznaczona zostanie kwota ok. 443 mln zł. Od stycznia 2016 roku podwyżkami zostaną objęci funkcjonariusze i pracownicy cywilni służb mundurowych. Większa pensja przełoży się na wzrost nagrody rocznej oraz zwiększenie funduszu nagród uznaniowych i zapomóg. Podwyżki w ubiegłych latach Średnie uposażenie strażaków na przestrzeni lat sukcesywnie rosło. Średnie uposażenie funkcjonariuszy PSP w 2007 roku wynosiło 2.948,88 zł, a w ,44 zł. Średnie miesięczne uposażenie brutto policjantów w 2007 roku wyniosło 3.307,44 zł, w 2015 roku wyniosło 4.443,70 zł. Natomiast średnie uposażenie strażników granicznych w 2007 roku wynosiło 3.211,66 zł, a w ,31 zł. Funkcjonariusze służb podległych MSW dostali podwyżki w 2009 oraz w 2012 roku. W roku 2012 funkcjonariusze policji, a także SG, PSP i BOR (oraz żołnierze zawodowi) byli jedną z nielicznych grup, która otrzymała podwyżkę uposażeń wobec zamrażania wynagrodzeń w całej sferze budżetowej. Wyższe dodatki za wieloletnią służbę MSW motywuje i zachęca funkcjonariuszy do dłuższego pozostawania w służbie. Dlatego od 2015 roku funkcjonariuszom przyznano wyższe dodatki za wysługę lat. MSW uruchomiło na ten cel w tym roku dla wszystkich służb środki finansowe w wysokości ponad 31 mln zł. Wszyscy funkcjonariusze, którym przysługuje dodatek stażowy, uzyskali dodatki należne z wyrównaniem od 1 stycznia 2015 r. Funkcjonariusze po 20 latach służby za każde dwa lata pracy otrzymują dodatek w wysokości 2% uposażenia zasadniczego; do wysokości 32% (taka wysokość dodatku jest przeznaczona dla funkcjonariuszy po 32 latach służby). Zyskają również funkcjonariusze, którzy zdecydują się pozostać w służbie jeszcze dłużej. Po 35. roku pracy dostaną dodatek w wysokości 35% uposażenia zasadniczego (do tej pory po ukończeniu 30. roku służby mieli maks. 25% dodatek). Wzrost wydatków na służby Środki finansowe na pokrycie wydatków w służbach mundurowych systematycznie rosną. W 2015 roku na wydatki PSP zabezpieczono w sumie ponad 2 mld 360 mln zł, o blisko 170 mln zł więcej niż w 2012 r. (ponad 2 mld 190 mln zł). W ubiegłym roku na wydatki PSP przeznaczono łącznie ponad 2 mld 340 mln zł, a w 2013 roku ponad 2 mld 200 mln zł co oznacza wzrost wydatków o 140 mln zł, porównując budżety, 2014 do 2013 roku. Tylko w latach na sprzęt i wyposażenie Państwowa Straż Pożarna pozyskała 264 mln zł. W ciągu ostatnich trzech lat PSP otrzymała ponad 780 wozów strażackich i około 50 specjalnych wymiennych nadwozi do wozów strażackich. W 2012 roku zakupiono 249 samochodów ratowniczo-gaśniczych, a także 12 wyspecjalizowanych wymiennych nadwozi do wozów strażackich. Natomiast w ubiegłych latach zakupiono: 280 pojazdów i 28 nadwozi w 2013 roku oraz 253 pojazdy i 6 wymiennych nadwozi w 2014 roku. W latach zakończono 142 inwestycje związane z budową nowych strażnic oraz przebudową i modernizacją dotychczasowych, na łączną kwotę ok. 570 mln zł. w policji Około 100 mln zł przeznaczono na wymianę policyjnej floty (w tym ponad 1,5 tys. pojazdów radiowozy, samochody osobowe nieoznakowane, pojazdy z wideorejestratorami, samochody terenowe, furgony oraz motocykle). Ostatnia tak duża modernizacja policyjnych pojazdów nastąpiła w latach Sprawne działanie policji wymaga jednak odpowiednich nakładów. Na lata zaplanowano więc kolejną modernizację dużej części floty. Aktualnie flota polskiej policji to m.in. ponad 13 tys. samochodów osobowych oznakowanych i nieoznakowanych, ponad 600 samochodów terenowych, ponad 4 tys. furgonów i ponad 1 tys. motocykli. Komendy i komisariaty policji Od początku Programu Standaryzacji Komend i Komisariatów Policji, czyli od 2013 roku, do pierwszego półrocza tego roku wybudowanych i wyremontowanych zostało ok. 140 obiektów, w tym m.in. 19 komend i komisariatów zostało wybudowanych od podstaw, a ok. 120 przeszło gruntowny remont. 2 finanse sektora publicznego grudzień 2015

5 Mundurowi niechętnie przechodzą na emeryturę Coraz mniej funkcjonariuszy służb MSW decyduje się na przejście na emeryturę. W 2014 roku służbę zakończyło 1337 strażaków, czyli o 799 mniej niż w roku Natomiast, dla porównania, w 2009 roku na emeryturę odeszło 3779 funkcjonariuszy PSP. To właśnie strażak był funkcjonariuszem, który przepracował najdłuższy czas w służbach MSW funkcjonariusz PSP odszedł na emeryturę w 2013 roku po 49 latach i 5 miesiącach służby. Forum Dialogu Społecznego MSW stawia na dialog ze stroną związkową. Minister Teresa Piotrowska od momentu objęcia urzędu regularnie spotyka się ze związkami zawodowymi służb podległych resortowi. To dzięki inicjatywie szefowej MSW powołano Forum Dialogu Społecznego, którego zadaniem jest prowadzenie konsultacji społecznych i stałego dialogu z partnerami społecznymi. Forum rozwiązuje społeczne kwestie dotyczące służb mundurowych i pracowników cywilnych resortu spraw wewnętrznych. Do tej pory żaden z ministrów nie powołał przy MSW podobnego gremium. Efekty ustawy o L-4 mundurowych O około 30% zmniejszyła się liczba policjantów, strażaków, strażników granicznych i funkcjonariuszy BOR przebywających na L-4. O tyle samo spadła także liczba dni zwolnień lekarskich od momentu wejścia w życie nowej ustawy, czyli od 1 czerwca 2014 r. Ustawa L-4 wprowadziła zmniejszenie uposażeń funkcjonariuszy za okres przebywania na zwolnieniu lekarskim z powodu choroby, która nie ma związku ze służbą ze 100% do 80% uposażenia. Uzyskane w ten sposób pieniądze przeznacza się w całości na fundusz nagród i zapomóg dla tych funkcjonariuszy, którzy wykonują zadania w zastępstwie. Źródło: W 2016 roku nowe oświadczenia, deklaracje i informacje podatkowe Wraz z początkiem przyszłego roku zmienią się m.in.: PIT-11 czy PIT-8C. W nowych wzorach nie będzie informacji o konieczności dołączania do deklaracji korygującej pisemnego uzasadnienia przyczyn korekty. Minister finansów przygotował projekt rozporządzenia w sprawie określenia niektórych wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, które ma wejść w życie z początkiem przyszłego roku. Rozporządzenie określać będzie wzory czterech oświadczeń: zpracownika dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT-2), zdla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych osoby otrzymującej rentę lub emeryturę z zagranicy, osoby otrzymującej stypendium, osoby tymczasowo aresztowanej lub skazanej, otrzymującej należności za pracę, osoby otrzymującej świadczenie integracyjne (PIT-2A), zosoby otrzymującej zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT-3), zdla celów dokonania rocznego obliczenia podatku dochodowego od dochodu uzyskanego przez podatnika w roku podatkowym (PIT-12). Etap legislacyjny: projekt rozporządzenia w sprawie określenia niektórych wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Jakub Rychlik doradca podatkowy W SKRÓCIE Nowe zarządzenie dla organów podatkowych W Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów z 5 października 2015 r. pod poz. 65 opublikowano zarządzenie nr 64 ministra finansów z 29 września 2015 r. w sprawie zasad rachunkowości i planów kont dla organów podatkowych podległych ministrowi finansów, w zakresie poboru i rozliczenia podatków, opłat, wpłat z zysku przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek Skarbu Państwa oraz innych niepodatkowych należności budżetowych, do których ustalania lub określania są uprawnione organy podatkowe. Projekt rozporządzenia o świadczeniach rodzinnych Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt nowego rozporządzenia w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (projekt z 7 października 2015 r.), który pomija wzory wymienionych wcześniej, nieżądanych już od 1 stycznia 2016 r. dowodów. Jednocześnie określa wzór wniosku o nowe, wprowadzone do katalogu świadczeń rodzinnych również z dniem 1 stycznia 2016 r. świadczenie, tj. świadczenie rodzicielskie. Z założenia nowe rozporządzenie wejdzie w życie 1 stycznia 2016 r. Zmiany w zakresie podatku transportowego Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia w sprawie deklaracji na podatek od środków transportowych składanych za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Określa ono, że deklaracje na podatek od środków transportowych składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej będą mogły być przesyłane z wykorzystaniem interfejsu dostępnego na stronie internetowej, której adres podany jest na stronie BIP właściwej jednostki samorządu terenowego albo elektronicznej Platformie Usług Administracji Publicznej (epuap). Ponadto modyfikacji ulegną wzory deklaracji DT-1 i DT-1/A. Zostaną one dostosowane do zmian w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, które wejdą w życie 1 stycznia 2016 r. W 2016 roku rozliczymy PIT na nowych formularzach Od 2016 roku będą obowiązywały nowe formularze do rozliczania PIT. Tak wynika z projektu rozporządzenia ministra finansów z 5 października br. w sprawie określenia wzorów rocznego obliczenia podatku oraz zeznań podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Zgodnie z projektem modyfikacji ulegną wzory PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-39 i PIT-40, załączniki PIT/D i PIT/O, informacje PIT/B, PIT/M, PIT/Z oraz PIT/ZG. finanse sektora publicznego grudzień

6 AKTUALNOŚCI Dnia 1 stycznia 2016 r. nastąpi zmiana sposobu obliczania odsetek za zwłokę Ujednolicenie dotyczące sposobu obliczania odsetek za zwłokę oraz ustalanie na 1 stycznia i 1 lipca wysokości stopy referencyjnej, stanowiącej podstawę ustalenia odsetek za opóźnienie, to główne zmiany, które przewiduje projekt ustawy o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych skierowany do Sejmu. Kierownicy jednostek oświatowych na bieżąco muszą śledzić zmiany ustaw oraz rozporządzeń. Nowelizacja ustawy z 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych podyktowana jest: z jednej strony potrzebą zapewnienia jej zgodności z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE z 16 lutego 2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych (Dz.Urz. UE L 48 z , str. 1), z drugiej potrzebą ujednolicenia i uproszczenia systemu naliczania odsetek w całym obrocie cywilnoprawnym. Nowelizacja ustawy wprowadza m.in.: zujednolicenie dotyczące sposobu obliczania odsetek za zwłokę, które 1 stycznia 2016 r. mają być obliczane według wzoru: stopa referencyjna NBP + 8 punktów procentowych. Przy obecnej wysokości stopy referencyjnej odsetki wynosiłyby 9,5% w skali roku, zamiast dotychczasowych 8%; zprzewiduje, że wysokość stopy referencyjnej, stanowiącej podstawę ustalenia wysokości odsetek za opóźnienie, ustalana będzie 1 stycznia i 1 lipca danego roku. Minister sprawiedliwości będzie ogłaszał stawkę odsetek ustawowych i odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych; zw stosunku do transakcji między przedsiębiorcami a podmiotami publicznymi, w których podmiot publiczny jest dłużnikiem, termin zapłaty za dostarczone towary lub wykonane usługi nie będzie mógł przekroczyć 30 dni. Ustawodawca pozwala go jednak wydłużyć do 60 dni, w razie gdy będzie to obiektywnie uzasadnione szczególnym charakterem lub elementami umowy. Sześćdziesięciodniowy termin jako zasada został przewidziany dla podmiotów publicznych będących podmiotami leczniczymi przede wszystkim dla szpitali. Zawarcie w umowie terminu dłuższego będzie traktowane jako opóźnienie w zapłacie należności, wierzycielowi zaś będą przysługiwać odsetki za opóźnienie w wysokości odsetek od zaległości podatkowych. Warto zwrócić uwagę, że ustawa przewiduje w art. 6, iż w przypadku gdy termin zapłaty nie został określony w umowie, wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe, po upływie 30 dni, liczonych od dnia spełnienia swojego świadczenia do dnia zapłaty, ale nie dłużej niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego. Za dzień wymagalności świadczenia pieniężnego uważa się przy tym dzień określony w pisemnym wezwaniu dłużnika do zapłaty, w szczególności w doręczonej dłużnikowi fakturze lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi, ale nie wcześniejszy niż dzień doręczenia wezwania. Za dzień wymagalności świadczenia pieniężnego uważa się też dzień określony w wezwaniu dłużnika do zapłaty dokonanym w postaci elektronicznej, jeśli strony przewidziały w umowie taki sposób składania oświadczeń woli. Podstawa prawna: Ustawa z 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 403). Etap legislacyjny: Projekt ustawy o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw skierowany jest do Sejmu. Barbara Jarosz główna księgowa jednostki budżetowej POLITYKA RACHUNKOWOŚCI Z KOMENTARZEM DO PLANU KONT DLA JEDNOSTEK BUDŻETOWYCH I SAMORZĄDOWYCH ZAKŁADÓW BUDŻETOWYCH WSKAZÓWKI, JAK W PRAKTYCE ZASTOSOWAĆ NOWE ZASADY KSIĘGOWE BIBLIOTEKA JEDNOSTEK PUBLICZNYCH I POZARZĄDOWYCH 4 finanse sektora publicznego grudzień 2015