Zarys klinicznej bakteriologii weterynaryjnej Tom I - red. K. Malicki, M. Binek

Transkrypt

1 Zarys klinicznej bakteriologii weterynaryjnej Tom I - red. K. Malicki, M. Binek Spis treści Przedmowa I. ŚWIAT MIKROORGANIZMÓW I SUBKOMÓRKOWYCH STRUKTUR ZAKAŹNYCH - Konrad Malicki 1. Występowanie jednokomórkowych form Ŝycia w otaczającym nas świecie 2. Udział mikroorganizmów w kształtowaniu biosfery kuli ziemskiej 3. Miejsce mikroorganizmów i subkomórkowych, zakaźnych mikrostruktur w systemie naturalnej klasyfikacji 4. Ewolucja systemów komórkowych 5. Porównanie budowy komórki eukariotycznej i prokariotycznej 6. Powstanie Ŝycia na Ziemi II. HIGIENA I BEZPIECZEŃSTWO PRACY W LABORATORIUM MIKROBIOLOGICZNYM - Konrad Malicki 1. Ogólna charakterystyka zagroŝeń 2. Nowe zagroŝenia dla Ŝycia i zdrowia ludzi oraz zwierząt i roślin na przełomie XX i XXI wieku 3. Przepisy porządkowe obowiązujące w codziennej pracy w laboratorium bakteriologicznym prowadzącym badania rozpoznawcze, zajęcia dydaktyczne oraz badania naukowe 4. Sposoby przeciwdziałania ujemnym następstwom wypadku z zakaźnym materiałem 4.1. OdkaŜanie stanowiska pracy po rozlaniu zakaźnego materiału 4.2. Postępowanie w przypadku otarcia naskórka, skaleczenia, ukąszenia przez zwierzę doświadczalne itp Postępowanie w wypadku pryśnięcia zakaźnego materiału do oka 4.4. Postępowanie w wypadku dostania się zakaźnego materiału do jamy ustnej III. PODSTAWY METODYCZNE l. Metody mikroskopowe - Konrad Malicki 1.1. Sposoby badania mikroskopowego i rodzaje mikroskopów 1.2. Przygotowanie preparatów mikroskopowych do badania bakterii Technika przygotowywania preparatu do barwienia pozytywnego Barwienie pozytywne Przygotowanie preparatu mikroskopowego negatywowo barwionego Przygotowanie preparatu mikroskopowego z bakterii niebarwionych 1.3. Budowa i zasada działania zwykłego mikroskopu świetlnego Układ mechaniczny mikroskopu Układ optyczny mikroskopu Bieg promieni w zwykłym mikroskopie Powiększenie mikroskopu Obsługa mikroskopu świetlnego 1.4. Zasada działania i zastosowania mikroskopu z ciemnym polem 1.5. Zasada działania i zastosowania mikroskopu fazowo-kontrastowego 1.6. Inne systemy badania mikroskopowego - mikroskopia trójwymiarowa (D3-Microscopy) i mikroskopia konfokalna

2 1.7. Kierunki dalszego rozwoju metod badania mikroskopowego Rozwój ilościowych metod oceny i analizy obrazu mikroskopowego Komputerowa analiza obrazu mikroskopowego w badaniach morfo- i fotometrycznych Komputerowa analiza obrazu mikroskopowego w badaniu ruchów komórek 1.8. Mikroskop konfokalny FV500 - Michał Godlewski Części składowe Fluorochromy Kontrast Nomarskiego MoŜliwości pomiarów Zastosowanie mikroskopu konfokalnego do badania komórek eukariotycznych Zastosowanie mikroskopii konfokalnej do badań wirusologicznych 2. Hodowla bakterii i określanie właściwości biochemicznych 2.1. PodłoŜa bakteriologiczne 2.2. Podział podłoŝy bakteriologicznych - Małgorzata Gieryńska 2.3. Posiew na podłoŝa bakteriologiczne Posiew na podłoŝe płynne Posiew na podłoŝe stałe 2.4. Warunki inkubacji posianych podłoŝy 2.5. Ocena wyniku posiewu Kontrola makroskopowa Kontrola mikroskopowa 2.6. Izolacja czystej kultury 2.7. Przechowywanie wyizolowanych szczepów bakterii 2.8. Niszczenie drobnoustrojów Sterylizacja termiczna Filtracja Wyjaławianie promieniami ultrafioletowymi Wpływ czynników chemicznych Wpływ antybiotyków na drobnoustroje 2.9. Badanie biochemicznej aktywności bakterii - metody klasyczne - Zbigniew Szynkiewicz RóŜnicowanie bakterii na podstawie zapotrzebowania wzrostowego Wykrywanie niektórych enzymów wytwarzanych przez bakterie Wykrywanie róŝnic w procesach oddychania bakterii RóŜnicowanie bakterii na podstawie przemian cukrowców, alkoholi iglukozydów RóŜnicowanie bakterii na podstawie przemian związków azotowych Biochemiczne róŝnicowanie bakterii - metody współczesne - Magdalena Rzewuska System API Metoda Enterotube Komputerowe systemy identyfikacji bakterii i automatyzacja 3. Próba biologiczna na zwierzętach laboratoryjnych i doświadczalnych - Borys Blaszczak, ZbigniewSzynkiewicz 3.1. Cel stosowania próby biologicznej w badaniach mikrobiologicznych 3.2. Typy zwierząt laboratoryjnych

3 3.3. Znakowanie zwierząt 3.4. Ujarzmianie zwierząt Chwytanie zwierząt Unieruchamianie zwierząt do zabiegu Przygotowanie zwierząt do zabiegów bolesnych Technika pobierania krwi Technika zakaŝania 3.5. Pielęgnacja zwierząt zakaŝonych 3.6. Sekcja bakteriologiczna 3.7. Niszczenie zwłok zwierząt, dezynfekcja klatek i pomieszczeń 3.8. Obliczanie wyniku próby biologicznej 4. Wykrywanie i rozpoznanie swoistych antygenów czynnika zakaźnego - praktyczne znaczenie serologicznej identyfikacji zarazka - Marek Niemiałtowski, Konrad Malicki 4.1. Rodzaje odczynów serologicznych i ich ogólny podział 4.2. Klasyczne odczyny (testy) serologiczne Odczyn aglutynacji Odczyn precypitacji Immunoelektroforeza Odczyn wiązania dopełniacza (OWD) Odczyn seroneutralizacji (SN) 4.3. Odczyny immunoenzymatyczne i radioimmunologiczne 4.4. Odczyny (testy) odczytywane w obserwacji mikroskopowej (świetlnej lub elektronowej) 4.5. Wykrywanie lokalizacji antygenu w tkankach lub komórkach 4.6. Identyfikacja i charakterystyka białek antygenu 4.7. Podsumowanie 5. Wykrywanie i rozpoznawanie genetycznego materiału czynnika zakaźnego - Danuta Klimuszko, Marcin Bańbura 5.1. Izolacja i oczyszczanie materiału genetycznego DNA prokariotyczny - plazmidowy i chromosomalny DNA eukariotyczny Wirusowe kwasy nukleinowe Specyfika izolacji RNA 5.2. Analiza restrykcyjna DNA 5.3. Klonowanie genów 5.4. Elektroforeza Ŝelowa śele agarozowe śele poliakrylamidowe 5.5. Sondy molekularne 5.6. Hybrydyzacj a kwasów nukleinowych 5.7. Sekwencjonowanie DNA 5.8. Reakcja łańcuchowej polimeryzacji Zasada metody podstawowej Odmiany PCR

4 Zastosowanie PCR IV. PODSTAWY BADANIA MYKOLOGICZNEGO - BoŜena Dworecka-Kaszak 1. Specyfika badania mykologicznego 2. Technika badania mykologicznego 2.1. Pobieranie materiału do badań 2.2. Badanie mikroskopowe 2.3. Hodowla i izolacja grzybów PodłoŜe Sabouraud (SGA lub SDA) PodłoŜe Czapeka (CzA) PodłoŜe Littmana Agar z brzeczką piwną (agar maltozowy MEA) PodłoŜe mleczne (Milk Medium MM) Agar do identyfikacji dermatofitów (Dermatophyte test medium DTM) Agar ryŝowy (RAT Medium PodłoŜe Leeminga (LNA) Dodatki specjalne Warunki inkubacji posianych podłoŝy 2.4. Identyfikacja grzybów OdróŜnianie dermatofitów od grzybów saprofitycznych Grzyby droŝdŝopodobne Grzyby pleśniowe Identyfikacja grzybów dimorficznych Szybkie testy komercyjne do identyfikacji grzybów 2.5. Diagnostyka serologiczna 2.6. Diagnostyka molekularna 2.7. Określanie lekowraŝliwości grzybów 3. Technika rozpoznawania mykotoksykoz 3.1. Identyfikacja grzybów toksynotwórczych 3.2. Bezpośrednie wykrycie mykotoksyn V. TAKSONOMIA BAKTERII - Marian Binek, Konrad Malicki, Borys Błaszczak 1. Od klasyfikacji fenotypowej do naturalnej 2. Zasady identyfikacji bakterii 3. Podział świata oŝywionego 4. Rodzaje bakterii waŝnych w weterynarii i medycynie VI. OGÓLNE BADANIA BAKTERIOLOGICZNE MATERIAŁU KLINICZNEGO POBRANEGO OD ZWIERZĄT 1. Wprowadzenie - Konrad Malicki, Marian Binek 2. Pobieranie i transport materiału 2.1. Wymazy 2.2. Strzykawki 2.3. Probówki, pojemniki, butelki 2.4. PoŜywki i podłoŝa transportowe 2.5. Oznakowanie materiału i skierowanie do badania

5 3. Zasady przyjmowania i rejestracji materiału otrzymanego do badania 4. Ogólny schemat postępowania przy identyfikacji chorobotwórczych bakterii 5. Nieukierunkowane badanie bakteriologiczne materiału klinicznego od chorych zwierząt -Marian Binek, Konrad Malicki, Borys Błaszczak 5.1. Badanie bakteriologiczne ropy i wymazów z ran Umiejscowienie procesów ropnych Drobnoustroje ropotwórcze i środowisko ich bytowania Materiał do badań Bezpośrednie badanie mikroskopowe Posiew na podłoŝa bakteriologiczne Wykonanie antybiogramu RóŜnicowanie gramdodatnich ziarniaków (rodzaj Staphylococcus i Streptococcus) i innych bakterii izolowanych z procesów ropnych 5.2. Badanie innych materiałów Ogólne badanie bakteriologiczne moczu Badanie bakteriologiczne płynu mózgowo-rdzeniowego Badanie bakteriologiczne punktatów z jam ciała Ogólne badanie bakteriologiczne krwi 5.3. Badanie bakteriologiczne mleka na obecność drobnoustrojów patogennych dla gruczołu mlekowego krowy Drobnoustroje atakujące gruczoł mlekowy Typy mastitis u krów w zaleŝności od sposobu szerzenia się Materiał i jego pobieranie Posiewy na podłoŝa Bezpośrednie badanie bakterioskopowe mleka Inkubacja posianych podłoŝy i odczyt wyniku Identyfikacja drobnoustrojów patogennych dla gruczołu mlekowego krowy Określanie wraŝliwości drobnoustrojów na chemioterapeutyki Zasady leczenia Wydawca SGGW Rok wydania 2004 Liczba stron 277 Wymiary Okładka ISBN 205x285mm twarda X