Podstawy mikrobiologii. Wirusy bezkomórkowe formy materii oŝywionej
|
|
- Karol Borkowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Podstawy mikrobiologii Wykład 3 Wirusy bezkomórkowe formy materii oŝywionej
2 Budowa wirusów Wirusy nie mają budowy komórkowej, zatem pod względem biologicznym nie są organizmami Ŝywymi! Są to twory nukleinowo białkowe kowe, których rdzeniem jest kwas nukleinowy (DNA lub RNA) otoczony białkowym płaszczem (kapsydem). Dodatkowo u niektórych wirusów występuje dodatkowa osłonka onka lipidowo białkowa, będąca fragmentem błony plazmatycznej komórki gospodarza. Budowa wirusa HIV
3 Wirusy charakteryzują się róŝnorodnością form, spotykamy postać: kulistą cylindryczną róŝnokształtną Wirusy są pasoŝytami: roślin zwierząt ludzi bakterii (fagi) wirus grypy
4 Systematyka wirusów Podstawowym kryterium podziału wirusów jest rodzaj materiału genetycznego. DNA wirusy z dodatkową osłonk onką: wirus opryszczki pospolitej wirus ospy wietrznej wirus cytomegalii wirus Epsteina-Barr DNA wirusy bez dodatkowej osłonki: onki: wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) wirus zapalenia wątroby typu B (HBV) Wirusy są to bezwzględne pasoŝyty wewnątrzkomórkowe, zarówno organizmów prokariotycznych (bakteriofagi), jak i eukariotycznych. Nie są one zdolne do przeprowadzania samodzielnie Ŝadnych procesów fizjologicznych, a poza komórką gospodarza nie wykazują funkcji Ŝyciowych.
5 Systematyka wirusów RNA wirusy z dodatkową osłonk onką: wirus świnki wirus grypy wirus odry wirus róŝyczki wirus upośledzenia odporności (HIV) RNA wirusy bez dodatkowej osłonki: onki: wirus zapalenia wątroby C (HCV) wirus Coxsackie wirus Polio wirus zapalenia wątroby A (HAV) Wirus Ebola Hepatitis C wirus
6
7 Cykl Ŝyciowy wirusów Wirusy zakaŝają komórki gospodarza, aby móc się namnaŝać, czyli replikować. Proces ten zachodzi w kilku etapach, rozpoczynając się od adsorpcji polegającej na przyczepieniu się cząsteczki wirusa do zdrowej komórki, a następnie wniknięciu (penetracji) do wnętrza komórki. W tym czasie uwolniony materiał genetyczny wirusa przejmuje kontrolę nad procesami Ŝyciowymi komórki i zmusza ją do produkcji własnych białek oraz powielania swojego materiału genetycznego. Jest to etap replikacji, a następnie samoskładania adania. NamnaŜanie wirusa kończy etap uwolnienia nowych cząsteczek wirusa. Komórka ulega rozerwaniu (lizie) w skutek wyniszczenia, albo przez enzymy lityczne wirusa. Cykl rozwojowy wirusa kończący się śmiercią, czyli lizą komórki gospodarza, nazywa się cyklem litycznym.
8 Występują równieŝ takie wirusy, które nie powodująśmierci zakaŝonej komórki gospodarza. Po wniknięciu do komórki, materiał genetyczny wirusa łączy się z DNA komórki gospodarza, a tym samym wirus przechodzi w stan uśpienia, stając się tzw. prowirusem. ZakaŜona komórka dzieląc się, przekazuje poza swoim materiałem genetycznym takŝe materiał genetyczny wirusa. Taka łagodna forma powielania cząstek wirusa nazywa się cyklem lizogenicznym. Pod wpływem róŝnorodnych czynników, jak promieniowanie, wzrost lub spadek temperatury lub osłabienie organizmu, prowirus moŝe ponownie przyjąć formę zjadliwą i doprowadzić do śmierci komórki. Krystalografia bakteriofagów atakujących komórkę bakterii
9 Drogi zakaŝenia wirusami i ich profilaktyka Choroby wirusowe (zakaźne) i drogi ich szerzenia: Krew (HBV, HIV) Kontakty seksualne (HPV, HBV, HIV) Naruszenie ciągłości naskórka skaŝonymi narzędziami (igły, noŝyczki, wiertła stomatologiczne) Kontakt z osobami chorymi (wirus grypy, ospy) Wydzieliny (np. ślina, nasienie, mleko osoby chorej droga kropelkowa) Rezerwuarem zarazk Rezerwuarem zarazków (pierwsze ogniwo łańcucha epidemiologicznego) jest najczęściej organizm chory (np. w przypadku ospy prawdziwej człowiek, mozaiki tytoniowej - roślina) lub nosiciel.
10 Profilaktyka chorób b zakaźnych polega zasadniczo na unieszkodliwieniu źródeł zakaŝenia, ograniczaniu mechanizmów w i dróg g szerzenia oraz wzroście odporności populacji. Praktycznie sprowadza się to do: izolacji i leczeniu ludzi chorych i nosicieli kontrolowania osób pracujących z Ŝywnością uŝywania sterylnego sprzętu medycznego utylizacji jednorazowego sprzętu medycznego przeprowadzania zabiegów dezynfekcyjnych unikanie ryzykownych zachowań (np. w przypadku wirusa HIV) prowadzenia szczepień! Chorób wirusowych nie leczy się antybiotykami! MoŜna jednak podawać leki pobudzające układ odpornościowy (np. interferon podczas kuracji WZW oraz leki blokujące namnaŝanie wirusów (acyklowir).
Zawartość. Wstęp 1. Historia wirusologii. 2. Klasyfikacja wirusów
Zawartość 139585 Wstęp 1. Historia wirusologii 2. Klasyfikacja wirusów 3. Struktura cząstek wirusowych 3.1. Metody określania struktury cząstek wirusowych 3.2. Budowa cząstek wirusowych o strukturze helikalnej
Bardziej szczegółowoWirusy i bakterie. Barbara Lewicka
Wirusy i bakterie Barbara Lewicka Budowa wirusa HIV a) glikoproteina 120, b) glikoproteina 41, c) lipidowa osłonka zewnętrzna, d) białkowa osłonka rdzenia, e) proteaza, f) kapsyd, g) RNA, h) odwrotna
Bardziej szczegółowoMikrobiologia - Wirusologia
5650 Wirus cytomegalii - przeciwciała Mikrobiologia - Wirusologia 3 próbki płynnego ludzkiego osocza (>0,7 ml). Przeciwciała przeciwko CMV całkowite, klasy: IgG, IgM, IgG awidność i komentarz 5635 Wirus
Bardziej szczegółowoHarmonogram zajęć z Mikrobiologii z parazytologią i Immunologii dla studentów II roku kierunku lekarskiego WL 2018/2019 GRUPA 5
Harmonogram zajęć z Mikrobiologii z parazytologią i Immunologii dla studentów II roku kierunku lekarskiego WL 2018/2019 GRUPA 5 GRUPY ĆWICZENIOWE 51, 52 : 8.00-10.30 Wtorek: 17.00-19.30 Data Godzina Rodzaj
Bardziej szczegółowoMikrobiologia - Wirusologia
Mikrobiologia - Wirusologia 5650 Wirus cytomegalii - przeciwciała (EQA 3 -sprawdzian zintegrowany) 3 próbki płynnego ludzkiego osocza (0,5 ml). Przeciwciała przeciwko CMV całkowite, klasy: IgG, IgM, IgG
Bardziej szczegółowoTESTY Z BIOLOGII (fragment)
TESTY Z BIOLOGII (fragment) Autor:...Dawid Pawlos Projekt okładki:...rafael Pawlos Korekta językowa:...agnieszka Sanetra Wydanie I Copyright by Dawid Pawlos 2015 Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie
Bardziej szczegółowoNA ZAKAŻENIE HBV i HCV
NA ZAKAŻENIE HBV i HCV Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Gdańsku 18.04.2016r. Aneta Bardoń-Błaszkowska HBV - Hepatitis B Virus Simplified diagram of the structure of hepatitis B virus, Autor
Bardziej szczegółowoWirusowe Zapalenie Wątroby typu C WZW typu C
Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie ul. Kochanowskiego 21, Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; tel. 22/311-80-07 08; e-mail: oswiatazdrowotna@pssewawa.pl Wirusowe Zapalenie
Bardziej szczegółowoZagadnienia egzaminacyjne z przedmiotu Mikrobiologia kosmetologiczna dla studentów II roku kierunku Kosmetologia
Zagadnienia egzaminacyjne z przedmiotu Mikrobiologia kosmetologiczna dla studentów II roku kierunku Kosmetologia I. Zagadnienia omawiane na wykładach. Uzupełnieniem zagadnień omawianych na wykładach są
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 22 kwietnia 2005 r.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki
Bardziej szczegółowoPodstawy wirusologii SYLABUS A. Informacje ogólne
Podstawy wirusologii SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod przedmiotu Język przedmiotu
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko matki: PESEL matki dziecka: Umowa nr:.. WYPEŁNIA MATKA:
KWESTIONARIUSZ (dane zawarte w niniejszym kwestionariuszu są objęte tajemnicą lekarską i służą do kwalifikacji matki dziecka do pobrania krwi pępowinowej) Pytania zawarte w Kwestionariuszu powstały min.
Bardziej szczegółowoHistoria i przyszłość szczepień
IV Europejski Tydzień Szczepień 20-26 kwietnia 2009 Historia i przyszłość szczepień Prof. dr hab. Andrzej Zieliński Zakład Epidemiologii Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego Błonica Zapadalność i umieralność
Bardziej szczegółowoHIV A UKŁAD ODPORNOŚCIOWY CZ. II
HIV A UKŁAD ODPORNOŚCIOWY CZ. II Sposoby zakażenia Wirus HIV występuje głównie we krwi i nasieniu chorego mężczyzny lub wydzielinie pochwy chorej kobiety. Aby doszło do zainfekowania następnej choroby
Bardziej szczegółowoMikrobiologia - Wirusologia
5650 Wirus cytomegalii - przeciwciała Mikrobiologia - Wirusologia 3 próbki płynnego ludzkiego osocza (>0,7 ml). Przeciwciała przeciwko CMV całkowite, klasy: IgG, IgM, IgG awidność i komentarz 5635 Wirus
Bardziej szczegółowoWojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu GORĄCZKA KRWOTOCZNA E B O L A. Dr n. med. Jacek Klakočar
GORĄCZKA KRWOTOCZNA E B O L A Dr n. med. Jacek Klakočar Dolnośląski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny we Wrocławiu Gorączka krwotoczna Ebola (inaczej: choroba wywołana przez wirusa Ebola [Ebola
Bardziej szczegółowoPROCEDURA POSTĘPOWANIA POEKSPOZYCYJNEGO W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA NARAŻENIA ZAWODOWEGO NA MATERIAŁ ZAKAŹNY
PROCEDURA POSTĘPOWANIA POEKSPOZYCYJNEGO W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA NARAŻENIA ZAWODOWEGO NA MATERIAŁ ZAKAŹNY 1. CEL Celem procedury jest określenie zasad postępowania w przypadku wystąpienia u pracownika ekspozycji
Bardziej szczegółowoZASZCZEP SIĘ PRZED PODRÓŻĄ WOJEWÓDZKA STACJA SANITARNO EPIDEMIOLOGICZNA W POZNANIU
INFORMACJA NA TEMAT SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH PRZED WYJAZDEM ZA GRANICĘ W ciągu ostatnich lat zauważa się wzrost liczby osób wyjeżdżających poza granice Polski. Szczepienia dla osób wyjeżdżających wiążą się
Bardziej szczegółowoJĄDRO KOMÓRKOWE I ORGANIZACJA CHROMATYNY
Wykład: 2 JĄDRO KOMÓRKOWE I ORGANIZACJA CHROMATYNY Prof. hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej Jądro komórkowe 1 Jądro komórkowe Otoczka jądrowa zewnętrzna membrana jądrowa wewnętrzna
Bardziej szczegółowoWykład: 2 JĄDRO KOMÓRKOWE I ORGANIZACJA CHROMATYNY. Jądro komórkowe. Prof. hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej.
Wykład: 2 JĄDRO KOMÓRKOWE I ORGANIZACJA CHROMATYNY Prof. hab. n. med. Małgorzata Milkiewicz Zakład Biologii Medycznej Jądro komórkowe Jądro komórkowe Otoczka jądrowa zewnętrzna membrana jądrowa wewnętrzna
Bardziej szczegółowoOdpowiedź na pytanie czy wirusy należą do świata organizmów żywych nie jest jednoznaczna.
Wirusy. Weronika Kubiak Pierwsze podejrzenia co do występowania wirusów pojawiły się na przełomie XIX i XX wieku. Uczeni badający liście tytoniu zarażone nieznaną dotąd chorobą określili, że musi być ona
Bardziej szczegółowoZAWODOWA EKSPOZYCJA NA CZYNNIKI BIOLOGICZNE I OCHRONA PRACOWNIKÓW NARAŻONYCH NA NIE W ŚWIETLE NOWYCH PRZEPISÓW KRAJOWYCH
ZAWODOWA EKSPOZYCJA NA CZYNNIKI BIOLOGICZNE I OCHRONA PRACOWNIKÓW NARAŻONYCH NA NIE W ŚWIETLE NOWYCH PRZEPISÓW KRAJOWYCH NARAŻENIE NA CZYNNIKI BIOLOGICZNE W ŚRODOWISKU PRACY LEGISLACJA CHOROBY ZAWODOWE
Bardziej szczegółowoCZYNNIKI BIOLOGICZNE W SŁUŻBIE ZDROWIA. Tomasz Gorzelanny
CZYNNIKI BIOLOGICZNE W SŁUŻBIE ZDROWIA Tomasz Gorzelanny PODSTAWY PRAWNE Dyrektywa Unii Europejskiej nr 2000/54/WE z 18.09.2000 r. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22.04.2005 r. w sprawie szkodliwych
Bardziej szczegółowoWZW A. wątroby typu A. Zaszczep się przeciwko WZW A
WZW A Wirusowe zapalenie wątroby typu A Zaszczep się przeciwko WZW A 14 dni po zaszczepieniu u ponad 90% osób z prawidłową odpornością stwierdza się ochronne miano przeciwciał PSSE Tomaszów Maz. ul. Majowa
Bardziej szczegółowoInżynieria genetyczna- 6 ECTS. Inżynieria genetyczna. Podstawowe pojęcia Część II Klonowanie ekspresyjne Od genu do białka
Inżynieria genetyczna- 6 ECTS Część I Badanie ekspresji genów Podstawy klonowania i różnicowania transformantów Kolokwium (14pkt) Część II Klonowanie ekspresyjne Od genu do białka Kolokwium (26pkt) EGZAMIN
Bardziej szczegółowoFarmakologia. AIDS, czyli Zespół nabytego niedoboru odporności
Farmakologia AIDS, czyli Zespół nabytego niedoboru odporności Czym jest wirus HIV? Wirus HIV (human immunodeficiency virus) jest to ludzki wirus niedoboru odporności, naleŝący do retrowirusów Wiriony
Bardziej szczegółowoInformacje dodatkowe CHOROBY ZAKAŹNE WYCHODZĘ NA WOLNOŚĆ ZDROWY. Kiła IDS
Informacje dodatkowe CHOROBY ZAKAŹNE W ZW A WZW B Kiła Co-funded by the Health Programme of the European Union WZW Broszurę przygotowało Krajowe Centrum ds. AIDS dla Centralnego Zarządu Służby Więziennej
Bardziej szczegółowoII. Narażenie występuje podczas wykonywania następujących czynności: realizacja zadań z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy
Załącznik nr 5 Ramowa procedura postępowania poekspozycyjnego dotycząca potencjalnego narażenia na kontakt z materiałem biologicznie niebezpiecznym (wirus HIV, HBV, HCV) - dla ratowników ksrg I. Materiał
Bardziej szczegółowoWirusy. Diagnostyka wirusologiczna
Wirusy Diagnostyka wirusologiczna Podstawowe metody diagnostyki wirusologicznej: Hodowla wirusów i ich identyfikacja: - efekt cytopatyczny (nieodwracalne zmiany cytopatogenne zakażonych komórek CPE; mikroskop
Bardziej szczegółowoKWESTIONARIUSZ (dane zawarte w niniejszym kwestionariuszu są objęte tajemnicą lekarską)
KWESTIONARIUSZ (dane zawarte w niniejszym kwestionariuszu są objęte tajemnicą lekarską) Pytania zawarte w Kwestionariuszu powstały min. na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 października
Bardziej szczegółowoRyzyko zakażenia HIV. dr med. Anna Kalinowska-Nowak Klinika Chorób Zakaźnych CMUJ w Krakowie
Ryzyko zakażenia HIV profilaktyka przed i poekspozycyjna dr med. Anna Kalinowska-Nowak Klinika Chorób Zakaźnych CMUJ w Krakowie Ekspozycja zawodowa Sytuacja w miejscu pracy, w której dochodzi do narażenia
Bardziej szczegółowoBiologia molekularna wirusów. Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Biologia molekularna wirusów Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Co to jest wirus? Cząsteczka złożona z kwasu nukleinowego (DNA
Bardziej szczegółowoDNA musi współdziałać z białkami!
DNA musi współdziałać z białkami! Specyficzność oddziaływań między DNA a białkami wiążącymi DNA zależy od: zmian konformacyjnych wzdłuż cząsteczki DNA zróżnicowania struktury DNA wynikającego z sekwencji
Bardziej szczegółowoMariola Winiarczyk Zespół Szkolno-Gimnazjalny Rakoniewice
Mariola Winiarczyk Zespół Szkolno-Gimnazjalny Rakoniewice Szkolny Konkurs Wiedzy o AIDS i HIV obejmuje dwa etapy. Etap pierwszy przeprowadzany jest ok. 25 października. Biorą w nim udział trój osobowe
Bardziej szczegółowoKLONOWANIE DNA REKOMBINACJA DNA WEKTORY
KLONOWANIE DNA Klonowanie DNA jest techniką powielania fragmentów DNA DNA można powielać w komórkach (replikacja in vivo) W probówce (PCR) Do przeniesienia fragmentu DNA do komórek gospodarza potrzebny
Bardziej szczegółowoHarmonogram zajęć z Mikrobiologii z parazytologią i Immunologii. dla studentów II roku kierunku lekarskiego Wydziału Lekarskiego 2016/2017
Harmonogram zajęć z Mikrobiologii z parazytologią i Immunologii dla studentów II roku kierunku lekarskiego Wydziału Lekarskiego 2016/2017 przedmiot realizowany przez Katedrę Mikrobiologii i Katedrę Immunologii
Bardziej szczegółowoINFORMACJA DLA OSÓB POWRACAJĄCYCH Z REGIONU AFRYKI ZACHODNIEJ. Gwinea, Liberia, Sierra Leone, Nigeria
INFORMACJA DLA OSÓB POWRACAJĄCYCH Z REGIONU AFRYKI ZACHODNIEJ Gwinea, Liberia, Sierra Leone, Nigeria Od lutego 1014r. wystepują zachorowania na gorączkę krwotoczną Ebola w państawach Afryki Zachodniej.
Bardziej szczegółowoOferujemy dwa rodzaje szczepionek przeciwko pneumokokom: 1. Przeznaczoną dla dzieci od 2 roku życia i dorosłych.
1. Pneumokoki Zakażenia pneumokokowe to infekcje wywołane przez bakterię Streptococcus pneumoniane, potocznie nazywane pneumokokami. Najczęstszymi inwazyjnymi chorobami spowodowanymi pneumokokami są: pneumokokowe
Bardziej szczegółowoDobierając optymalny program szczepień, jesteśmy w stanie zapobiec chorobom, które mogą być zagrożeniem dla zdrowia Państwa pupila.
SZCZEPIENIA KOTÓW Działamy według zasady: Lepiej zapobiegać niż leczyć Wychodząc naprzeciw Państwa oczekiwaniom oraz dbając o dobro Waszych pupili opisaliśmy program profilaktyczny chorób zakaźnych psów,
Bardziej szczegółowoZadanie 2. (2 pkt) Na schemacie przedstawiono namnażanie się retrowirusa HIV wewnątrz limfocytu T (pomocniczego) we krwi człowieka.
Zadanie 1. (3 pkt) W aptekach dostępne są bez recepty różnego rodzaju preparaty lecznicze podnoszące odporność, zwane immunostymulatorami. Przeważnie zawierają substancje pochodzenia roślinnego, np. z
Bardziej szczegółowoU M O W A Nr. zawarta w dniu... r. w Warszawie pomiędzy:... NIP..., REGON... zwanym w treści umowy Zleceniodawcą, którego reprezentuje:...
U M O W A Nr zawarta w dniu... r. w Warszawie pomiędzy:....... NIP..., REGON... zwanym w treści umowy Zleceniodawcą, którego reprezentuje:... a Samodzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej Wojewódzki
Bardziej szczegółowoWirusy 2018 aktualne dane dotyczące zagrożeń epidemicznych
Wirusy 2018 aktualne dane dotyczące zagrożeń epidemicznych Dr med. Iwona Paradowska-Stankiewicz Zakład Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru Konsultant Krajowy w dziedzinie Epidemiologii Warszawa, 6
Bardziej szczegółowoRozkład materiału z biologii dla klasy III AD. 7 godz / tyg rok szkolny 2016/17
Rozkład materiału z biologii dla klasy III AD zakres rozszerzony LO 7 godz / tyg rok szkolny 2016/17 Biologia na czasie 2 zakres rozszerzony nr dopuszczenia 564/2/2012 Biologia na czasie 3 zakres rozszerzony
Bardziej szczegółowo- Human. - Immunodeficenc. - Virus. (ludzki) (upośledzenie odporności immunologicznej) (wirus)
H I V - Human (ludzki) - Immunodeficenc (upośledzenie odporności immunologicznej) - Virus (wirus) Drogi zakaŝenia HIV Kontakt zakaŝonej krwi z krwią lub błoną śluzową osoby niezakaŝonej, np. uŝywanie tej
Bardziej szczegółowoWZW co to jest? Wirusowe Zapalenie Wątroby (WZW) to bardzo groźna i jedna z najczęstszych chorób zakaźnych na świecie.
WZW co to jest? Wirusowe Zapalenie Wątroby (WZW) to bardzo groźna i jedna z najczęstszych chorób zakaźnych na świecie. Ma zasięg globalny. Wywołana jest zakażeniem wirusowym czynnikami sprawczymi zarówno
Bardziej szczegółowo1 grudnia - Światowy Dzień AIDS
1 grudnia - Światowy Dzień AIDS HIV to ludzki wirus upośledzenia (niedoboru) odporności. Może wywołać zespół nabytego upośledzenia odporności AIDS. Ze względu na skalę zakażeń i tempo rozprzestrzeniania
Bardziej szczegółowo70 lat lepszego zdrowia dla wszystkich, wszędzie. Światowy Dzień Zdrowia 7 kwietnia 2018
70 lat lepszego zdrowia dla wszystkich, wszędzie Światowy Dzień Zdrowia 7 kwietnia 2018 Patrząc wstecz najważniejsze Wchodzi w życie Konstytucja WHO i WHO przejmuje odpowiedzialność za Międzynarodową Klasyfikację
Bardziej szczegółowoCHOROBY NOWOTWOROWE. Twór składający się z patologicznych komórek
CHOROBY NOWOTWOROWE Twór składający się z patologicznych komórek Powstały w wyniku wielostopniowej przemiany zwanej onkogenezą lub karcinogenezą Morfologicznie ma strukturę zbliżoną do tkanki prawidłowej,
Bardziej szczegółowoPowiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Wieruszowie
Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Wieruszowie Hcv HCV to wirus zapalenia wątroby typu C EPIDEMIOLOGIA Wg danych Państwowego Zakładu Higieny i Instytutu Hematologii i Transfuzjologii, uznawanych
Bardziej szczegółowoKWESTIONARIUSZ MEDYCZNY DLA MATKI
KWESTIONARIUSZ MEDYCZNY DLA MATKI DO UMOWY nr sporządzonej dnia na usługę kwalifikacji, preparatyki i przechowywanie Materiału biologicznego Kwestionariusz dla Matki (Wypełnia Matka wg swojej aktualnie
Bardziej szczegółowoPacjent z chorobą zakaźną w gabinecie stomatologicznym
Pacjent z chorobą zakaźną w gabinecie stomatologicznym Renata Cieślik-Tarkota, Urszula Mendera-Bożek Choroby zakaźne towarzyszą człowiekowi od początku istnienia świata, dzięki szczepieniom ochronnym i
Bardziej szczegółowoInstrukcja postępowania z odpadami biologicznymi w ICHNoZiŻ UJD
INSTRUKCJA POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI BIOLOGICZNYMI W INSTYTUCIE CHEMII, NAUK O ZDROWIU I ŻYWNOŚCI UNIWERSYTETU HUMANISTYCZNO-PRZYRODNICZEGO IM. JANA DŁUGOSZA W CZĘSTOCHOWIE I. Charakterystyka czynników biologicznych
Bardziej szczegółowoTematy- Biologia zakres rozszerzony, klasa 2TA,2TŻ-1, 2TŻ-2
Tematy- Biologia zakres rozszerzony, klasa 2TA,2TŻ-1, 2TŻ-2 Nr lekcji Temat Zakres treści 1 Zapoznanie z PSO, wymaganiami edukacyjnymi i podstawą programową PSO, wymagania edukacyjne i podstawa programowa
Bardziej szczegółowoOpracował: A. Podgórski
Stan zdrowia i choroby Opracował: A. Podgórski Definicja zdrowia i choroby Zdrowie (WHO) określiła zdrowie jako stan pełnego, dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie tylko jako
Bardziej szczegółowoZachowuje wszelkie środki ostrożności, mające na celu zapobieżenie własnemu zakażeniu- stosowanie ochron osobistych
Jak ma postąpić lekarz pierwszego kontaktu (w POZ), który podejrzewa lub rozpoznaje chorobę szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną, stanowiącą zagrożenie dla zdrowia publicznego w tym: Zachowuje wszelkie
Bardziej szczegółowoProkariota i Eukariota
Prokariota i Eukariota W komórkach organizmów żywych ilość DNA jest zazwyczaj stała i charakterystyczna dla danego gatunku. ILOŚĆ DNA PRZYPADAJĄCA NA APARAT GENETYCZNY WZRASTA WRAZ Z BARDZIEJ FILOGENETYCZNIE
Bardziej szczegółowoWIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV
WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU C PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ HCV Wątroba to największy i bardzo ważny narząd! Produkuje najważniejsze białka Produkuje żółć - bardzo istotny czynnik w procesie trawienia
Bardziej szczegółowoCORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A. imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :.
CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :. Zadanie 1 Przeanalizuj schemat i wykonaj polecenia. a. Wymień cztery struktury występujące zarówno w komórce roślinnej,
Bardziej szczegółowoCo robię, aby nie zachorować na AIDS? Mateusz Hurko kl. III AG
Co robię, aby nie zachorować na AIDS? Mateusz Hurko kl. III AG -Czym jest HIV? -HIV jest wirusem. Jego nazwa pochodzi od: H human I immunodeficiency ludzki upośledzenia odporności V virus wirus -To czym
Bardziej szczegółowoMeningokoki trzeba myśleć na zapas
Meningokoki trzeba myśleć na zapas prof. dr hab. med. Jacek Wysocki dr n. med. Ilona Małecka Katedra i Zakład Profilaktyki Zdrowotnej Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Specjalistyczny
Bardziej szczegółowo21.04.2016 r., OZiPZ PSSE Opole Lubelskie
24-30 kwietnia 2016 r. ph DOMKNIJMY LUKĘ W SZCZEPIENIACH! Główny cel inicjatywy: zwiększenie liczby osób zaszczepionych poprzez podniesienie wiedzy i świadomości społeczeństwa na temat znaczenia szczepień
Bardziej szczegółowoPROFILAKTYKA HIV/AIDS. NOWOśCI
PROFILAKTYKA HIV/AIDS STATYSTYKI LOKALNE DZIAłANIA OZ I PZ PSSE W ROKU 2012 NOWOśCI CIEKAWOSTKI STATYSTYKI HIV i AIDS w Polsce dane od początku epidemii (1985 r.) do 30 czerwca 2012 roku 15 724 zakażonych
Bardziej szczegółowo28-A KWESTIONARIUSZ MEDYCZNY dla MATKI
28-A KWESTIONARIUSZ MEDYCZNY dla MATKI DO UMOWY nr.pl 18 sporządzonej dnia - - na usługę profilaktyczno-terapeutyczną polegającą na kwalifikacji i preparatyce oraz przechowywaniu materiału biologicznego.
Bardziej szczegółowoAspekty prawne w kontekście zagrożenia funkcjonariuszy i pracowników SW ekspozycją na wirusa HIV
Aspekty prawne w kontekście zagrożenia funkcjonariuszy i pracowników SW ekspozycją na wirusa HIV Zespół Służby Medycyny Pracy i Bezpieczeństwa i Higieny Pracy Centralny Zarząd Służby Więziennej Ustawa
Bardziej szczegółowoOcena ryzyka zawodowego fryzjera
Lp. ZagroŜenie lub czynnik niebezpieczny, szkodliwy, uciąŝliwy Ocena ryzyka zawodowego fryzjera Identyfikacja zagroŝeń Źródło zagroŝenia MoŜliwe skutki 1 2 3 4 1. PoŜar. Urządzenia i instalacje elektryczne,
Bardziej szczegółowoAnna Skop. Zachęcam do zapoznania się z prezentacja na temat szczepień.
W ostatnim tygodniu kwietnia obchodziliśmy Europejski Tydzień Szczepień. Jest to inicjatywa Światowej Organizacji Zdrowia, WHO. W związku z tą inicjatywą w naszej szkole w maju prowadzona jest kampania,
Bardziej szczegółowoKWESTIONARIUSZ MEDYCZNY DLA MATKI
KWESTIONARIUSZ MEDYCZNY DLA MATKI DO UMOWY nr PL sporządzonej dnia na usługę kwalifikacji i preparatyki oraz przechowywania Materiału biologicznego Kwestionariusz dla Matki (Wypełnia Matka wg swojej aktualnie
Bardziej szczegółowoSHL.org.pl SHL.org.pl
SZCZEPIENIA I PROFILAKTYKA POEKSPOZYCYJNA U PERSONELU MEDYCZNEGO Dr med. Paweł Grzesiowski STOWARZYSZENIE HIGIENY LECZNICTWA Fundacja Instytut Profilaktyki Zakażeń STARE JABŁONKI, 1.10.2012 r. Szczepienia
Bardziej szczegółowoCzasopismo o zdrowym stylu życia, a w nim:
Czasopismo o zdrowym stylu życia, a w nim: Szkoda życia na chorobę o chorobach i ich przyczynach, Małe przyczyny, duże problemy o problemach zdrowotnych młodzieży, W zdrowym ciele zdrowy duch o tym jak
Bardziej szczegółowoDr. habil. Anna Salek International Bio-Consulting 1 Germany
1 2 3 Drożdże są najprostszymi Eukariontami 4 Eucaryota Procaryota 5 6 Informacja genetyczna dla każdej komórki drożdży jest identyczna A zatem każda komórka koduje w DNA wszystkie swoje substancje 7 Przy
Bardziej szczegółowoSzczepienia ochronne. Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Dr med. Anna Taczanowska Lek. Katarzyna Piechowiak
Szczepienia ochronne Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Dr med. Anna Taczanowska Lek. Katarzyna Piechowiak Klinika Pediatrii Warszawski Uniwersytet Medyczny Szczepienie (profilaktyka czynna) Podanie całego
Bardziej szczegółowoCzy żywność GMO jest bezpieczna?
Instytut Żywności i Żywienia dr n. med. Lucjan Szponar Czy żywność GMO jest bezpieczna? Warszawa, 21 marca 2005 r. Od ponad połowy ubiegłego wieku, jedną z rozpoznanych tajemnic życia biologicznego wszystkich
Bardziej szczegółowoU M O W A Nr. 3. Czynności medyczne będą zlecane na podstawie pisemnego zlecenia Zleceniodawcy.
U M O W A Nr zawarta w dniu r. w Warszawie pomiędzy: NIP., REGON. zwanym w treści umowy Zleceniodawcą, którego reprezentuje: a Samodzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej Wojewódzki Szpital Zakaźny
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM ZAJĘĆ dla studentów Uniwersyteckiego Centrum Medycyny Weterynaryjnej UJ-UR Mikrobiologia weterynaryjna II rok 2013/2014 semestr letni
HARMONOGRAM ZAJĘĆ dla studentów Uniwersyteckiego Centrum Medycyny Weterynaryjnej UJ-UR Mikrobiologia weterynaryjna rok 2013/2014 semestr letni Wykłady: czwartek: 10.45-12.15 sala wykładowa, Katedra Mikrobiologii,
Bardziej szczegółowoSZCZEPIENIA OCHRONNE U DOROSŁYCH lek. Kamil Chudziński Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii CSK MSW w Warszawie 10.11.2015 Szczepionki Zabite lub żywe, ale odzjadliwione drobnoustroje/toksyny +
Bardziej szczegółowoPostępowanie przed- i poekspozycyjne na patogeny przenoszone przez krew
Postępowanie przed- i poekspozycyjne na patogeny przenoszone przez krew Zakład Immunopatologii Chorób Zakaźnych i Pasożytniczych Kamila Caraballo Cortes EKSPOZYCJA ZAWODOWA narażenie na materiał potencjalnie
Bardziej szczegółowoZAKAŻENIA SZPITALNE. Michał Pytkowski Zdrowie Publiczne III rok
ZAKAŻENIA SZPITALNE Michał Pytkowski Zdrowie Publiczne III rok REGULACJE PRAWNE WHO Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi Rozporządzenie Ministra
Bardziej szczegółowoBUDOWA WIRUSÓW. Rys.1 Budowa wirusa
Wirus to stosunkowo mały patogen zbudowany z jednego typu kwasu nukleinowego (DNA lub RNA, chociaż są wirusy, które w swoim cyklu życiowym przechodzą przez fazę DNA oraz RNA). Są to cząstki, które nie
Bardziej szczegółowoEuropejski Tydzień Szczepień kwietnia 2017 r.
Europejski Tydzień Szczepień 24-30 kwietnia 2017 r. Europejski Tydzień Szczepień Inicjatywa Światowej Organizacji Zdrowia WHO (World Health Organization). Celem wydarzenia jest zwrócenie uwagi na znaczenie
Bardziej szczegółowoŚwiatowy Dzień Pamięci o Zmarłych na AIDS
Światowy Dzień Pamięci o Zmarłych na AIDS Przypada w dniu 17 maja każdego roku Warszawa, 2013 HIV- ludzki wirus niedoboru odporności powoduje AIDS- zespół nabytego niedoboru odporności Z kart historii
Bardziej szczegółowoSYSTEM HACCP W GASTRONOMII HOTELOWEJ. Opracował: mgr Jakub Pleskacz
Opracował: mgr Jakub Pleskacz HACCP to skrót pierwszych liter angielskiej nazwy Hazard Analysis and Critical Control Point po polsku Analiza Zagrożeń i Krytyczny Punkt Kontroli CEL SYSTEMU HACCP HACCP
Bardziej szczegółowoSHL.org.pl SHL.org.pl
Czy bezpieczny sprzęt to tylko sprawa personelu a może to także kwestia bezpieczeństwa pacjenta? Dr med. Paweł Grzesiowski STOWARZYSZENIE HIGIENY LECZNICTWA SZPITAL SPECJALISTYCZNY ŻELAZNA FUNDACJA INSTYTUT
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. stacjonarne. I stopnia. Aleksandra Zyska. ogólnoakademicki. podstawowy WYKŁAD ĆWICZENIA LABORATORIUM PROJEKT SEMINARIUM
Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Kierunek Forma studiów Poziom kwalifikacji Rok Semestr Jednostka prowadząca Osoba sporządzająca Profil Rodzaj
Bardziej szczegółowoZadania maturalne z biologii - 3
Koło Biologiczne Liceum Ogólnokształcące nr II w Gliwicach 2015-2016 Zadania maturalne z biologii - 3 Zadania: Zad. 1(Wiktoria Wnuk, Weronika Żak, Tomasz Gojowy 2D) Na podstawie wykresu odpowiedz na pytania.
Bardziej szczegółowoInformacje ogólne. Wydział PUM. Specjalność - jednolite magisterskie * I stopnia X II stopnia. Poziom studiów
Załącznik Nr do Uchwały Nr SYLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Informacje ogólne Nazwa modułu: Biologia Medyczna Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Obowiązkowy Wydział Nauk o Zdrowiu Kosmetologia
Bardziej szczegółowogołym okiem... dossier TANDEM DOSKONAŁY
Bezpieczny gabinet (cz. 1) Czego nie widać gołym okiem... Aby spełniać rosnące wymagania klientów, musisz być na bieżąco oferować skuteczne i zarazem bezpieczne dla zdrowia zabiegi. Bakterie, wirusy, grzyby
Bardziej szczegółowoPodstawy mikrobiologii
Podstawy mikrobiologii Wykład 6 Drobnoustroje o szczególnym znaczeniu w praktyce stomatologicznej Wśród bakterii tlenowych, których obecność stwierdzono w wymazach z jamy ustnej moŝna wymienić: Staphylococcus
Bardziej szczegółowoCENNIK DIAGNOSTYKA NIEPŁODNOŚCI MĘSKIEJ
CENNIK DIAGNOSTYKA NIEPŁODNOŚCI MĘSKIEJ AZOOSPERMIA badanie wykrywa delecje w regionie długiego ramienia chromosomu Y w fragmencie zwanym AZF, będące często przyczyną azoospermii lub oligospermii o podłożu
Bardziej szczegółowoGRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ?
GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! SZCZEPIONKA PRZECIW GRYPIE CZYM JEST
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu WydziałZdrowia i Nauk Medycznych obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 013/01 Kierunek studiów: Kosmetologia
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁOWA KSIĘGA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA. Procedura 21. Postępowanie w przypadku ekspozycji na materiał zakaźny
Procedura 21 Postępowa w przypadku ekspozycji na materiał zakaźny 1 1. ZAKRES PROCEDURY Procedura dotyczy wszystkich studentów w trakcie praktycznej nauki zawodu. 2. TERMINOLOGIA Ekspozycja - naraże na
Bardziej szczegółowoEpidemiologia chorób zakaźnych Łańcuch epidemiczny są to kolejne etapy przenoszenia się drobnoustrojów z jednego gospodarza na drugiego.
Epidemiologia chorób zakaźnych Łańcuch epidemiczny są to kolejne etapy przenoszenia się drobnoustrojów z jednego gospodarza na drugiego. Składa się z następujących ogniw: 1. Źródło zakażenia organizm ludzki
Bardziej szczegółowoWykład 14 Biosynteza białek
BIOCHEMIA Kierunek: Technologia Żywności i Żywienie Człowieka semestr III Wykład 14 Biosynteza białek WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA CENTRUM BIOIMMOBILIZACJI I INNOWACYJNYCH MATERIAŁÓW OPAKOWANIOWYCH
Bardziej szczegółowoUbezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego
Ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego Okres ubezpieczenia: 01 października 2015 r - 30 września 2016 r. Zakres ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych
Bardziej szczegółowoM W KOSMETOLOGII. Redakcja naukowa Eugenia G ospodarek. A gnieszka Mikucka & PZWL
M ik r o b io l o g ia W KOSMETOLOGII Redakcja naukowa Eugenia G ospodarek A gnieszka Mikucka & PZWL M ik r o b io l o g ia W KOSMETOLOGII Redakcja naukowa Eugenia Gospodarek Agnieszka Mikucka 4 PZWL Spis
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012 Instytut Zdrowia Kierunek studiów: Pielęgniarstwo Kod kierunku: 12.6 Specjalność: Pielęgniarstwo 1. PRZEDMIOT
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU. Biotechnology in Environmental Protection. Kod Punktacja ECTS* 1
KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Biotechnologia w ochronie środowiska Biotechnology in Environmental Protection Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator Prof. dr hab. Maria Wędzony Zespół dydaktyczny: Prof.
Bardziej szczegółowoBank pytań na egzamin magisterski 2013/2014- kierunek Zdrowie Publiczne. Zdrowie środowiskowe
Bank pytań na egzamin magisterski 2013/2014- kierunek Zdrowie Publiczne Zdrowie środowiskowe 1. Podaj definicję ekologiczną zdrowia i definicję zdrowia środowiskowego. 2. Wymień znane Ci czynniki fizyczne
Bardziej szczegółowoI nforma cje ogólne. I stopnia X II stopnia. - zaliczenie
Załącznik Nr do Uchwały Nr S YL AB US MODUŁ U ( B iologia Medyczn a ) I nforma cje ogólne Nazwa modułu Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Obowiązkowy Wydział Nauk o Zdrowiu Dietetyka
Bardziej szczegółowo3. Podstawy genetyki S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne. Nazwa modułu. Kod F3/A. Podstawy genetyki. modułu
S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) 3. Podstawy genetyki I nformacje ogólne Kod F3/A modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Podstawy
Bardziej szczegółowo