NAJWYśSZA IZBA KONTROLI

Transkrypt

1 Kraków, dnia grudnia 2007 r. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA w KRAKOWIE Kraków, ul. Łobzowska 67 (012) , , P/07/081 LKR /07 fax (012) Pan Antoni Trojan Dyrektor Zespołu Placówek Edukacyjno - Opiekuńczo Wychowawczych im. Kurierów Tatrzańskich Wielkie Drogi Wielkie Drogi Wystąpienie pokontrolne Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (j.t. Dz. U. z 2001 r. Nr 85, poz. 937 ze zm.), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Krakowie przeprowadziła w Zespole Placówek Edukacyjno-Opiekuńczo-Wychowawczych w Wielkich Drogach, zwanym dalej Ośrodkiem lub MOW, kontrolę dotyczącą przeciwdziałaniu zjawiskom patologii w szkołach i placówkach oświatowych, w latach szkolnych 2005/2006 i 2006/2007. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole podpisanym w dniu 19 grudnia 2007 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Dyrektorowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. Ustalenia kontroli NIK pozwalają na wyraŝenie pozytywnej oceny w zakresie zapobiegania przez Ośrodek zjawiskom patologii, mimo stwierdzenia uchybień nie mających jednak wpływu na kontrolowaną działalność. PowyŜszą ocenę ogólną uzasadniają następujące oceny szczegółowe: 1

2 1. Ośrodek posiadał Statut określający cele i zadania placówki uwzględniające program wychowawczy MOW oraz opisujący w sposób wyczerpujący treści i działania o charakterze wychowawczym jak równieŝ program resocjalizacyjny dostosowany do potrzeb prowadzonej działalności. Statut, przyjęty uchwałą Rady Pedagogicznej Ośrodka, był zgodny z ramowym statutem publicznego młodzieŝowego ośrodka wychowawczego, określonym w zał. nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 marca 2005 r. w sprawie ramowych statutów placówek publicznych (Dz. U. Nr 52, poz. 466). 2. NIK pozytywnie ocenia działalność wychowawczą i zapobiegawczą MOW dotyczącą zagroŝeń związanych z uzaleŝnieniem, przy czym zaznaczyć naleŝy, ze względu na specyfikę przebywającej w Ośrodku młodzieŝy, większy nacisk kładziony był na działania wychowawcze skierowane na młodzieŝ po inicjacji alkoholowej. Prowadzone przez MOW działania odpowiadały wymaganiom wyszczególnionym w 10 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieŝy zagroŝonych uzaleŝnieniem (Dz. U. Nr 26 poz. 226). W szczególności Ośrodek rozpoznawał indywidualne potrzeby i problemy uczniów diagnozując zagroŝenia związane z uzaleŝnieniem, prowadził w sposób systematyczny wśród wychowanków edukację prozdrowotną, promocję zdrowia psychicznego i zdrowego stylu Ŝycia oraz wspierał uczniów zagroŝonych uzaleŝnieniem. Prowadzone były, równieŝ w formie zajęć pozalekcyjnych w tym kółek zainteresowań oraz harcerstwa, działania zmierzające do podniesienia poczucia własnej wartości wychowanków oraz motywowania ich do podejmowania aktywności, w tym pozaszkolnej. W ocenie NIK, działania te zaspokajały potrzeby psychiczne i społeczne młodzieŝy przebywającej w Ośrodku. Pozytywnie naleŝy ocenić fakt opracowania procedur postępowania w sytuacjach szczególnych zagroŝeń związanych ze środkami odurzającymi jak równieŝ podpisanie z Policją porozumienia o współpracy, w przypadkach wystąpienia sytuacji kryzysowych. Na podstawie ustaleń kontroli, w tym uzyskanych w drodze badań ankietowych nauczycieli i wychowawców, naleŝy jednak stwierdzić, Ŝe występowały przeszkody w pełnej realizacji tych działań w odniesieniu do rodziców wychowanków Ośrodka, spowodowane w duŝej mierze patologiami występującymi w tych rodzinach oraz występującym zjawiskiem braku zainteresowania rodzin dziećmi przebywającymi w Ośrodku. MOW wyznaczył roczne zadania dla kadry nauczycielskiej i wychowawczej, podejmując równocześnie starania zmierzające do utrzymania jej wysokiego poziomu dydaktycznego, 2

3 poprzez organizowanie oraz kierowanie na szkolenia i warsztaty, obejmujące tematykę związaną z zapobieganiem oraz radzeniem sobie ze zjawiskami agresji i przemocy. Pozytywnie naleŝy równieŝ ocenić fakt sporządzenia wieloletnich planów szkoleń zawodowych obejmujących nauczycieli i wychowawców. Zatrudniany przez Ośrodek psycholog posiadał kwalifikacje terapeuty z dziedziny uzaleŝnień. ZastrzeŜenia NIK budzi natomiast fakt niesporządzenia przez Ośrodek strategii współpracy z róŝnymi instytucjami, w szczególności organizacjami pozarządowymi, wspierającymi działalność szkół i placówek w zakresie rozwiązywania problemów dzieci i młodzieŝy, co było wymagane postanowieniami 10 pkt 10 przywołanego wyŝej rozporządzenia w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieŝy zagroŝonych uzaleŝnieniem. Uchybienie to miało jednak charakter jedynie formalny i pozostawało bez wpływu na kontrolowaną działalność, gdyŝ w kontrolowanym okresie MOW faktycznie prowadził współpracę z takimi instytucjami. O skuteczności podejmowanych przez MOW działań świadczą niskie wskaźniki występowania w badanym okresie sytuacji patologicznych, zwłaszcza przypadków stosowania przemocy oraz spoŝywania na terenie Ośrodka substancji o działaniu psychoaktywnym, potwierdzone przez kontrole przeprowadzane przez inne podmioty. W Ośrodku został opracowany, dla działającej przy nim Szkoły Podstawowej i Gimnazjum Specjalnego, Szkolny program profilaktyki problemów dzieci i młodzieŝy. Zatwierdzono równieŝ do stosowania Procedury postępowania nauczycieli i metody współpracy szkół z policją, w sytuacjach zagroŝenia dzieci i młodzieŝy przestępczością, narkomanią, alkoholizmem i prostytucją, zgodne z wytycznymi Międzyresortowego Zespołu powołanego zarządzeniem nr 37 Prezesa Rady Ministrów z dnia 25 marca 2002 r. 3. Izba pozytywnie ocenia sposób i formy organizowania pomocy psychologicznopedagogicznej w Ośrodku, w latach szkolonych 2005/2006 i 2006/2007. Psycholog i pedagog (pracownicy Ośrodka) byli codziennie dostępni dla wychowanków oraz wychowawców i świadczyli pomoc psychologiczno pedagogiczną, w rozumieniu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. Nr 11, poz. 114). Działania profilaktyczno-wychowawcze, takie jak: prowadzenie grup terapeutycznych, terapie indywidualne, rozmowy z rodzicami i opiekunami wychowanków, konsultacje z terapeutą uzaleŝnień i zajęcia terapeutyczne oraz prowadzenie zajęć z profilaktyki uzaleŝnień, były opisane w dziennikach pracy psychologa i pedagoga. 3

4 Izba nie wnosi uwag do organizowanych przez Ośrodek form pomocy psychologicznopedagogicznej, bowiem obejmowały one zajęcia edukacyjne, terapeutyczne oraz warsztaty, poradnictwo i konsultacje dla uczniów rodziców i nauczycieli. Na pozytywną ocenę Izby zasługuje powołanie Zespołu wychowawczego do spraw okresowej oceny sytuacji wychowanków, do którego zadań naleŝało m.in. określenie działań wychowawczych jakie naleŝy podjąć wobec konkretnego wychowanka, po przeprowadzeniu analizy jego sytuacji rodzinnej, wychowawczej i psychospołecznej. W kontrolowanym okresie Zespół zbierał się aŝ 9 razy. Izba pozytywnie ocenia opracowanie dla wszystkich wychowanków Ośrodka (w dniu 22 listopada 2007 r. w Ośrodku przebywało 59 wychowanków) Indywidualnych Planów Pracy (IPP). Okresowa ocena efektów pracy z wychowankiem i jego środowiskiem rodzinnym była dokonywana zgodnie z przepisem 19 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 marca 2005 r. w sprawie rodzajów i szczegółowych zasad działania placówek publicznych, warunków pobytu dzieci i młodzieŝy w tych placówkach oraz wysokości i zasad odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach (Dz. U. Nr 52, poz. 467 ze zm.) - na posiedzeniach tego Zespołu. 4. Izba nie wnosi uwag w stosunku do działań podjętych przez Dyrektora w ramach sprawowanego przez niego nadzoru pedagogicznego, wynikających z 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego, wykazu stanowisk wymagających kwalifikacji pedagogicznych, kwalifikacji niezbędnych do sprawowania nadzoru pedagogicznego, a takŝe kwalifikacji osób, którym moŝna zlecać prowadzenie badań i opracowywanie ekspertyz (Dz. U. Nr 89, poz.845 ze zm.), tj. zaplanowania, zorganizowania i przeprowadzenia wewnętrznego mierzenia jakości szkoły, z uwzględnieniem badania osiągnięć edukacyjnych uczniów, opracowania planów rozwoju szkoły określających zadania słuŝące doskonaleniu jakości pracy szkoły, opracowania planów nadzoru pedagogicznego na poszczególne lata szkolne oraz opracowania i wdroŝenia Wewnątrzszkolnego Systemu Zapewniania Jakości. Dyrektor nie sporządził raportu z przeprowadzonego wewnętrznego mierzenia jakości pracy w roku szkolnym 2005/2006, do czego obligował go obowiązujący wówczas przepis 5 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 kwietnia 2004 r. Izba przyjmuje jednak wyjaśnienia Dyrektora dotyczące nie sporządzenia raportu z badań jakości pracy za rok szkolny 2005/2006. Analiza w/w działań była przeprowadzona podczas 4

5 posiedzeń Rady Pedagogicznej, a następnie opisana w sprawozdaniu z działalności za cały rok szkolny, składanym do organu prowadzącego i do Kuratorium, co potwierdziły ustalenia kontroli. 5. NIK nie wnosi uwag co do opracowania przez Szkoły działające przy Ośrodku, programów rozwoju. Izba pozytywnie ocenia zawarcie w Statucie Gimnazjum Specjalnego, działającego przy Ośrodku, zasad współdziałania z poradniami specjalistycznymi i instytucjami świadczącymi pomoc i poradnictwo dzieciom i młodzieŝy, w tym z poradnią psychologiczno-pedagogiczną. W latach szkolnych 2005/2006 i 2006/2007 Ośrodek współpracował z Poradnią Psychologiczno - Pedagogiczną w Skawinie, co znalazło potwierdzenie w indywidualnej dokumentacji wychowanków. Na pozytywną ocenę zasługuje prowadzenie przez Ośrodek poradnictwa dla rodziców i opiekunów prawnych wychowanków, w ramach tzw. pedagogizacji rodziców, dotyczącego m. in. profilaktyki i przeciwdziałania istniejącym juŝ uzaleŝnieniom. Ponadto NIK pozytywnie ocenia udział kadry pedagogicznej Ośrodka w szkoleniach i warsztatach z zakresu m. in. zapobiegania narkomanii oraz profilaktyki uzaleŝnień, prowadzonych przez psychologa Ośrodka lub specjalistów z zewnątrz. 6. Izba pozytywnie ocenia motywowanie wychowanków do przestrzegania zasad panujących w Ośrodku poprzez wypłacanie im tzw. kieszonkowego. Nauka gospodarowania pieniędzmi była jednym z elementów działań podejmowanych przez wychowawców w ramach zajęć, w grupach wychowawczych. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Panu Dyrektorowi prawo zgłoszenia, na piśmie, do Dyrektora Delegatury, umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen i uwag zawartych w niniejszym wystąpieniu. Biorąc pod uwagę pozytywną ocenę działań Ośrodka, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Krakowie nie formułuje wniosków pokontrolnych oraz nie oczekuje od Pana Dyrektora odpowiedzi na niniejsze wystąpienie. 5