Poziom P-podstawowy PP-ponadpodstawowy

Transkrypt

1 Imię i nazwisko Nr w dzienniku. Kl. I Sprawdzian wiadomości i umiejętności dla klasy I gimnazjum Dział: Historia starożytnego Rzymu Poziom P-podstawowy PP-ponadpodstawowy Liczba pkt. Ocena (P) Zadanie 1 (0-1) Według legendy Romulus i Remus założyli miasto Rzym w roku zaznacz właściwą datę: a) 480 p. n. e.; b) 776 p. n. e.; c) 216 p. n. e; d) 753 p. n. e; (P) Zadanie 2 (0-5) Określ położenie starożytnego Rzym nanosząc wszystkie według Ciebie niezbędne informacje na mapę. (P) Zadanie 3 (0-1) Rzym zdobył panowanie nad Morzem Śródziemnym w wyniku zwycięskich wojen z zaznacz prawidłową odpowiedź; a) Persją; b) Grecją; c) Kartaginą; d) Egiptem; (P) Zadanie 4 (0-2) W jaki sposób Rzymianie w stosunku do innych państw realizowali zasadę dziel i rządź (łac. Divide et impera). Zaznacz literę oznaczającą odpowiedź fałszywą: A. posłusznym poddanym łagodzili ciężkie obowiązki B. z każdym państwem zawierali umowę na innych warunkach C. źle traktowali tych, którzy chcieli utrzymać swoją niezależność D. sprawiedliwie dzielili się z lupami wojennymi z sojusznikami. (P) Zadanie 5 (0-1) Ile stuleci minęło od upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego? Odpowiedź:. 1

2 (P) Zadanie 6 (0-5) Do dat dodaj wydarzenie. 509 p.n.e p.n.e p.n.e p.n.e III 44 p.n.e n.e n.e n.e n.e n.e.-... (P) Zadanie 7 (0-1) Zaznacz literę, oznaczającą odpowiedź fałszywą. Chrześcijan w państwie rzymskim prześladowano ponieważ: A. stare religie obawiały się utraty wyznawców B. brakowało robotników do pracy w kopalniach w kamieniołomach i kopalniach C. nowa religia budziła niepokój cesarzy i urzędników D. do nowej wiary garnęło się wielu niewolników. (P) Zadanie 8 (0-6) Wyjaśnij współczesne znaczenie poniższych powiedzeń. Kości zostały rzucone Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu. A... B..... (P) Zadanie 9 (0-4) Rzymianie byli świetnymi budowniczymi. Wiele budowli przetrwało do naszych czasów, a niektóre z nich są nadal używane. Czy umiesz rozpoznać rzymskie budowle na rysunku? A. B. C. D... 2

3 (P) Zadanie 10 (0-3) O kogo chodzi? 1. Zwycięski wódz rzymski w okresie II wojny punickiej, odniósł sukces w bitwie pod Zamą. 2. Wybitny wódz, podbił Galię, uczestnik pierwszego triumwiratu, zwyciężył Pompejusza, przekroczył Rubikon, jego słynne słowa: Veni, Vedi, vici, dyktator, zamordowany w idy marcowe 15 III 44 r. p.n.e. 3. Przywódca największego w ( p.n.e.) historii imperium rzymskiego powstania niewolników, sam był gladiatorem. 4. Poeta, autor, Satyr, Pieśni, Listów, zasady carpe diem. 5. Oczekiwany przez Żydów Mesjasz, jego nauki dały początek chrześcijaństwo. 6. Ostatni cesarz zachodniorzymski, utracił władzę w roku (PP) Zadanie 11 (0-4) O kim mowa- wpisz nazwy urzędów z czasów republiki rzymskiej. 1. Jeden z dwóch urzędów hierachicznie najwyższych rangą. Dowodzi armią, zwoływał zgromadzenie obywatelskie w celu wyboru urzędników lub uchwalenia ustaw. Do jego uprawnień należało także zwoływanie Senatu, którego to obradom przewodniczył Zadaniem jego była opieka nad plebejuszami; aby pełnić dobrze ten te właśnie obowiązki musiał mieć dom otwarty dzień i noc, nie mógł opuszczać Rzymu. Miał prawo veta w stosunku do projektu ustaw, jeśli uznał, że godzą one w interesy plebejuszy. 3. Jeden z czterech urzędników zajmujących się nadzorowaniem porządku w mieście, organizowaniem dostaw zboża do miasta w przypadkach trudności oraz przygotowywaniem i przewodniczeniem igrzysk. 4. Dokonuje spisu ludności, ocenia majątek dla celów wojskowych i podatkowych. Sprawuje nadzór nad obyczajem, kontroluje życie prywatne i publiczne obywateli. (PP) Zadanie 25 (0-5) Uzupełnij terminy/ pojęcia: 1. Legendarna matka Romulusa i Remusa 2. Najzamożniejsza część społeczeństwa rzymskiego, arystokracja, jej przedstawiciele zasiadali w senacie, obejmowali najważniejsze urzędy republikańskie 3. Nowa rzymska arystokracja powstała z wymieszania się rodów patrycjuszowskich z najbogatszymi plebejskimi 4. Wolni obywatele rzymscy, głównie kupcy i rzemieślnicy, służyli w legionach 5. Najniższa warstwa plebsu, bez stałego dochodu, głównie chłopi, którzy przenieśli się do miast, na utrzymaniu państwa ( chleba i igrzysk ) 6. Najniższa warstwa społeczna Rzymu, zwykle jeńcy wojenni, zatrudnieni w latyfundiach, kopalniach, jako nauczyciele, pomoc domowa, walczyli jako gladiatorzy 7. Nazwa rzymskiej armii, początkowo z poboru, następnie zawodowej, znakomicie wyszkolonej, zdyscyplinowanej, stanowiąca wyraz potęgi imperium 8. Forma ustroju państwa rzymskiego, po obaleniu monarchii Tarkwiniuszy, w tłumaczeniu rzecz wspólna obywateli, państwo demokratyczne, z instytucjami senatu, zgromadzenia ludowego, wieloma urzędami państwowymi 3

4 9. Forma demokracji bezpośredniej, zaczerpnięta z ustroju polis greckich, zebranie pełnoprawnych obywateli imperium, które dokonywało wyboru urzędników, głosowało nad ustawami 10. Najważniejsza instytucja republikańskiego Rzymu, rada trzystu arystokratów, osób starszych, doświadczonych, byłych urzędników; faktycznie decydowała o sprawach kraju w czasach cesarskich powiększona, ale bez wpływu na sprawy państwowe 11. Nazwa charakterystycznego dla rzymskich legionów szyku wojskowego 12. Krótki miecz rzymskich legionistów, od jego nazwy wywodzi się słowo gladiator 13. Ogromne posiadłości ziemskie rzymskiej arystokracji, powiększane dzięki podbojom, wykorzystywano w nich pracę niewolników, zwykle jeńców wojennych 14. Prawo rzymskich wodzów do odbycia uroczystego pochodu po zwycięskiej kampanii wojennej w Rzymie, odbywał się przemarsz jeńców, pokaz łupów wojennych i przemarsz legionistów 15. Brama wznoszona na cześć odniesionego przez wodza rzymskiego zwycięstwa 16. Zwykle jeńcy wojenni, przeszkoleni do walk na śmierć i życie. Ich walki były bardzo popularną rozrywką mieszkańców imperium 17. Urząd jaki sprawował dożywotnio Gajusz Juliusz Cezar po przejęciu władzy 18. Określenie na dokonanie rzeczy niemożliwej, trudnej do wykonania ale i niemożliwej do odwołania, nazwa pochodzi od decyzji Gajusza Juliusza Cezara 19. Słowa Gajusza Juliusza Cezara po przekroczeniu pewnej rzeki, oznaczają nieodwołalność podjętej decyzji 20. Nazwa kalendarza wprowadzonego przez Gajusza Juliusza Cezara 21. Słowa, które jako ostatnie miał wypowiedzieć do swych morderców w idy marcowe 15 III 44 r.p.n.e. Cezar 22. Określenie na pokój w imperium rzymskim w okresie rządów Oktawiana Augusta 23. System władzy stworzony przez Oktawiana Augusta, pod pozorem zachowaniu ustroju republiki został on jedynowładcą imperium jako pierwszy senator, cenzor, trybun ludowy, prokonsul 24. Określenie na system rządów Oktawiana Augusta i jego następców z zachowaniem instytucji republikańskich. 25. Określenie zwycięskiego wodza, któremu przyznano triumf, najwyższy dowódca wojskowy w osobie cesarza 26. Tytuł władców imperium rzymskiego, nazwa pochodzi od Gajusza Juliusza Cezara 27. Rozbudowany system obrony granic imperium w Europie na rzekach Ren i Dunaj, z wieloma fortyfikacjami granicznymi, warowniami, wieżami 28. Określenie na plemiona, głównie germańskie, które nie uległy romanizacji, za to często dokonywały wypadów łupieskich na tereny imperium 29. Określenie na znaczenie stolicy imperium rzymskiego w starożytności dotyczące rzymskiej komunikacji 30. Proces przejmowania przez ludność prowincji imperium języka, kultury, obyczajów rzymskich 31. Określenie na potężną, wspaniałą, nieśmiertelną stolicę imperium rzymskiego- Rzym 32. Centralna cześć Rzymu, odpowiednik rynku, miejsce uroczystości państwowych, obrzędów, centrum życia politycznego i towarzyskiego metropolii 33. Miejsce, budynek obrad senatu rzymskiego 34. Miejsce obrad sądu, wymiany handlowej, w chrześcijaństwie duża świątynia 35. Rzymskie wielopiętrowe kamienice 36. Budynki mieszkalne zamożnych Rzymian, głównie na terenach wiejskich, określenie na bardzo wystawny dom 37. Ważny bóg rzymski, uważny za ojca Romulusa, bóg wojny 38. Kapłanki, opiekunki ogniska domowego 39. Kompozycja z różnokolorowych drobnych kamieni, kawałków szkła, ceramiki 40. Najstarszy zbiór prawa rzymskiego z V w.p.n.e. 41. Zbiór praw stworzony przez cesarza bizantyjskiego w VI w n.e., podstawa współczesnego prawa 42. Oczekiwany przez Żydów, zesłany przez Boga zbawca w osobie Jezusa Chrystusa 43. Uczniowie Chrystusa, którzy przekazywali nauki mistrza, szerząc chrześcijaństwo nazywani rybakami ludzi, najsłynniejsi to Piotr i Paweł 44. Jeden z pierwszych symboli chrześcijaństwa obok krzyża 4

5 45. Cześć Biblii, pisemne relacje o życiu Jezusa, jego uczniów, zawiera cztery ewangelie, Dzieje Apostolskie, Listy Apostolskie, Apokalipsę św. Jana 46. Określenie na podział chrześcijaństwa na katolicyzm i prawosławie, dokonany w roku Nowa stolica imperium rzymskiego od roku 330 n.e., nazwa od cesarza, który przeniósł stolicę 48. Określenie na masowe wkroczenie plemion germańskich na obszar imperium w roku 406 n.e. już nie w celu grabieży, lecz stworzenia własnych państw. 49. Plemię koczowników, pochodzenia tureckiego, którzy w połowie V w.n.e. najechali na ziemi imperium pod wodzą Attyli, pokonani na Polach Katalunijskich przez siły Rzymian i plemion germańskich 50. Inne określenie na imperium wschodniorzymskie, które przetrwało do roku 1453, kiedy ostatecznie zostało zdobyte przez Turków osmańskich. (PP) Zadanie 13 (0-3) Przeczytaj uważnie tekst źródłowy, a następnie odpowiedź na poniższe pytania. Gdyśmy się szczęśliwie, ja cesarz Konstanty, jak również ja, cesarz Licyniusz, w Mediolanie zjechali i wszystko, co dotyczy dobra i bezpieczeństwa publicznego omawiali, uznaliśmy za konieczne między innymi zarządzeniami, zdaniem naszym dla ludzi korzystnymi, wydać przede wszystkim i to, które do czci bóstwa się odnosi, a mianowicie chrześcijanom i wszystkim dać zupełną wolność wyznawania religii, jaką kto chce. Ze zbawiennych i słusznych powodów postanowiliśmy powziąć uchwałę, że nikomu nie można zabrać swobody decyzji, czy myśl swą skłonić do wyznania chrześcijańskiego, czy do innej religii, którą sam za najodpowiedniejszą dla siebie uzna (...) A. Czego dotyczył cytowany dokument? B. W jakim państwie został wydany ten akt prawny?.. C. W którym wieku został wydany ten akt prawny? (P) Zadanie 14 (0-1) Nazwij formę ustrojową opisaną w poniższym źródle. Był on pierwszym, który nosił wyszukane, złotem tkane, jedwabne szaty i znajdował upodobanie w obuwiu purpurowym, wysadzanym drogimi kamieniami [...] Jeśli to już jest dowodem zarozumiałości, pychy i chęci wynoszenia się ponad innych rzymskich obywateli, to jest to drobnostka w porównaniu do tego, że pierwszy od czasów Kaliguli i Domicjana polecił tytułować się publicznie panem i bogiem i przy powitaniu cześć boską sobie oddawać. [...] (PP) Zadanie 15 (0-3) Napisz kilka sentencji rzymskich. (PP) Zadanie 16 (0-3) Przeczytaj uważnie tekst pochodzący z Roczników Tacyta i odpowiedz na dwa pytania. 5

6 Wewnątrz panował spokój, nazwy urzędów zostały te same, młodsi urodzili się już po bitwie pod Akcjum [...] jakżeż niewielu z tych pozostało, co republikę widzieli! [w:] J. Tazbirowa, E. Wipszycka, Historia. Starożytność, Warszawa 1996, s A. Kiedy rozegrała się bitwa wspomniana przez autora? Podaj datę roczną lub określ przybliżony czas (np. I połowa V wieku p.n.e.).... B. Na czym polegało znaczenie tej bitwy w dziejach Rzymu?... (PP) Zadanie 17 (0-2) Przeanalizuj zamieszczoną poniżej mapę i zaproponuj dla niej tytuł. Powinien on zawierać nazwę i czas wydarzenia. Źródło: J. Dowiat, Historia dla klasy I liceum ogólnokształcącego, Warszawa 1980, s (P) Zadanie 19 (0-3) Wymień trzy przyczyny upadki cesarstwa zachodniorzymskiego OCENA PRZEDZIAŁ PUNKTY celujący 100 % bardzo dobry % dobry % dostateczny % dopuszczający % niedostateczny 30-0 % Przygotowała: Joanna Wieczorek 6

7 Imię i nazwisko:. Karta odpowiedzi Nr zadania /zamknięte/ (P) 1 (0-1) (P) 3 (0-2) (P) 7 (0-1) A B C D suma Otwarte Zadanie 2 (P) (0-5) Zadanie 5 (P) (0-1)... Zadanie 6 (P) (0-5) 509 p.n.e p.n.e p.n.e p.n.e III 44 p.n.e n.e n.e n.e n.e n.e.-.. Zadanie 8 (P) (0-6) A... B..... Zadanie 9 (P) (0-4) A. B. C. D... Zadanie 10 (P) (0-3) Zadanie 11 (PP) 11 (0-4) Zadanie 12 (PP) (0-25)

8 Zadanie (PP) 13 (0-3) A.... B C. Zadanie (P) 14 (0-1) Zadanie (PP) 15 (0-3) Zadanie (PP) 16 (0-3) A. B.. Zadanie (PP) 17 (0-2).... Zadanie (P) 19 (0-3)

9 (PP) Zadanie 15 (0-3) Rozpoznaj poniższe źródła ikonograficzne: A. B. C A. 9

10 B. C... * (Dla chętnych) Napisz krótkie uzasadnienie podanego niżej tematu: Starożytność nasza mistrzyni i przyjaciółka (ANTÍQUITAS MAGISTRA ET AMICA NOSTRA): Można uwzględnić: - dorobek kultury klasycznej i jego recepcję, -starożytna refleksja nad człowiekiem i jej kontynuacje, -wizja świata i człowieka w wybranych utworach i fragmentach utworów literatury antycznej, -wzory osobowe i wskazania moralne w starożytności i w tradycji europejskiej, -żywa tradycja kultury klasycznej jako składnik tożsamości kulturowej, narodowej i patriotyzmu, -wybrane sentencje łacińskie w ich kontekście oraz ich funkcja w niektórych utworach literackich. (analiza, interpretacja i zastosowanie). -mądrość życiowa i treści filozoficzne zawarte w sentencjach grecko-łacińskich, ich recepcja i zastosowanie w literaturze, historii i kulturze nowożytnej, a szczególnie w kulturze polskiej. -wpływ języków klasycznych na języki nowożytne, w szczególności na język polski. - inne, np. : prawo rzymskie, architekturę. 10

11 Zadanie 15 (0-3) A... Rok 31 p.n.e. B. Na czym polegało znaczenie tej bitwy w dziejach Rzymu?... Wydarzenie uznawane jest za koniec republiki w Rzymie i początek cesarstwa; inne możliwe stwierdzenie: ustanowienie pryncypatu przez Oktawiana Augusta Zadanie.. II wojna punicka w III w. p.n.e. Wojna Rzymian z Kartaginą w latach p.n.e. Działania wojenne podczas walk Rzymian z Kartagińczykami w III w. p.n.e. Zadanie Nazwij formę ustrojową opisaną w poniższym źródle.... dominat 11

12 Zadanie Ilustracja przedstawia zwierzę, symbol jednego z państw - mocarstw świata starożytnego. Pod ilustracją wpisz nazwę tego państwa. Źródło: Odpowiedź:... Państwo rzymskie (imperium rzymskie, starożytny Rzym, Rzym, itp.). Sprawdzian 2 Czas 45 minut Imię i nazwisko-. Karta odpowiedzi Ilość pkt.- Ocena: Nr w dzienniku: 12

13 Zadanie (P) 1 (0-1) A. B. C. D. Zadanie (P) 2 (0-5) Zadanie (P) 3 (0-2) A. B. C. D. Zadanie (P) 4 (0-2) A. B. C. D. Zadanie (P) 5 (0-1) Zadanie (P) 6 (0-1) Przekreśl literę, oznaczającą odpowiedź fałszywą. A. B. C. D. Zadanie (P) 7 (0-6) A. B.. 13

14 .. Zadanie (PP) 8. (0-3) A... B.. C. Zadanie (PP) 9 (0-1) A. B. C. D. E. F. Zadanie (PP) 10 (0-4) A. B. C. D. Zadanie (PP) 11 (0-5) A. niewolnik B. barbarzyńcy C. patrycjusz D..pryncypat E. plebejusz (PP) Zadanie 12 (0-3 14

15 A.. B.. C... (PP) Zadanie 13 (0-6) Częste walki o...sprawiły, że kraj został ogarnięty...,... a cesarzami często zostawały osoby skupiające się bardziej na tym, jak się utrzymać przy władzy, niż dobrze... Państwo rzymskie nie było reformowane, A walki wewnętrzne... skarb. Wynikiem kryzysu był podział Cesarstwa w roku...na cesarstwo i cesarstwo... Obrona rozległego terytorium była coraz trudniejsza i kosztowna. Zarazem plemiona... nauczyły się skutecznie walczyć z Rzymem. Ich napór doprowadził do upadku cesarstwa... W roku...wódz Gotów,...zdobył Rzym. Datę tę uważa się za koniec... Klucz odpowiedzi 15

16 Nr pyt. 1. D Odpowiedź 2. Kontynent: Europa, Płw.: Apeniński, rzeka Tybr, Morza: Śródziemne, Adriatyckie, klimat śródziemnomorski. 3. C 4. D. Dziel i rządź (łac. Divide et impera) zasada rządzenia polegająca na wzniecaniu wewnętrznych konfliktów na podbitych terenach i występowaniu jako rozjemca zwaśnionych stron. Jako pierwsi zastosowali ją Rzymianie na Płw. Apenińskim (podpisywali umowy między podbitymi ludami, zwanymi odtąd "sprzymierzeńcami", a sprzymierzeńcom nie wolno było podpisywać umów między sobą, przez to prowincje nie mogły się zjednoczyć aby pokonać Rzymian). 5. XXI-V=16 stuleci 6. B 7. A. Kości zostały rzucone - jakaś ważna decyzja została nieodwołalnie podjęta; o podjęciu działań, których nie da się powstrzymać. Wypowiedzenie słów kości zostały rzucone (w oryginale: AIea iacta est! ) przypisywane jest Juliuszowi Cezarowi, który w roku 49 p.n.e. przekraczał on na czele swych legionów rzekę Rubikon. Przekroczenie Rubikonu wraz z wojskiem oznaczało wypowiedzenie posłuszeństwa Pompejuszowi i senatowi, którzy nakazali Juliuszowi pozostawienie legionistów w Galii, gdzie - jako namiestnik - toczył liczne walki na rzecz imperium. Cezar doskonale zdawał sobie sprawę, że wejście na terytorium Italii na czele oddanej mu, fanatycznej niemal armii musi zakończyć się krwawą wojną domową. Nie zamierzał jednak zmieniać decyzji i po kilku latach zaciętych walk dopiął swego - został jednym z największych rzymskich cesarzy w dziejach. Kości, które miał na myśli Juliusz Cezar, służyły do gry, znanej już w starożytności (były więc zapewne albo tradycyjnymi sześcianami z zaznaczoną na każdej ściance wartością punktową - od jeden do sześciu, albo specjalnie spreparowanymi kośćmi zwierzęcymi, podłużnymi, z zaznaczonymi jedynie czterema dłuższymi ścianami). B. Drogi rzymskie należą do jednych z ważniejszych osiągnięć inżynierskich Rzymu. Budowana przez Rzymian sieć umożliwiała łatwiejsze przemieszczanie legionów, ułatwiała handel i pozwalała na szybsze przekazywanie informacji za pomocą zorganizowanej wzdłuż dróg poczty państwowej (cursus publicus). Liczne odcinki rzymskich dróg przetrwały do dnia dzisiejszego. Każdy sposób jest dobry aby tylko dość do celu. 8. Akwedukty, łaźnie, Koloseum 9. Publius Vergilius Maro wybitny poeta rzymski epoki augustowskiej, autor Eneidy - eposu narodowego Rzymian. Quintus Horatius Flaccus rzymski poeta liryczny. Do najsłynniejszych dzieł Horacego należą Pieśni (zwane też odami). 10. a. konsul b. trybun ludowy c. edyl d. cenzor 11. a. niewolnik człowiek nie posiadający żadnych praw, stanowiący czyjąś własność, narzędzie mówiące b. (gr. bárbaros) Rzymianie określali tak przedstawicieli wszystkich ludów, które nie należały do grecko-rzymskiej cywilizacji, które miały cechować się dzikością i brakiem kultury. c. Patrycjusze (łac. patres - ojcowie) to uprzywilejowana, wyższa warstwa społeczna, która pojawiła się w okresie republiki, w starożytnym Rzymie. 16

17 Posiadali pełne prawa polityczne (do pewnego momentu) i wyłączność na obejmowanie urzędów. Wywodzili się oni z zamożnych rodzin. d. Pryncypat (od łac. princeps civium Romanorum) - forma władzy w okresie Cesarstwa Rzymskiego wprowadzona po 27 r. p.n.e. przez Oktawiana Augusta. Skupiała władzę w rękach jednostki, przy pozorach zachowania instytucji republikańskich. Pryncypat był formą sprawowania władzy przez pierwszego obywatela republiki princepsa (cesarza), skupiającego władzę jako imperator, princeps senatus, prokonsul zarządzający 18 prowincjami, najwyższy kapłan, trybun ludowy i cenzor ustalający listy senatorów. Pryncypat nie był dziedziczny, ale władca miał możliwość wyznaczenia swego następcy. Pryncypat trwał w Rzymie aż do rządów Dioklecjana. e.plebejusze (łac. plebs - lud) w starożytnym Rzymie warstwa społeczna, prawdopodobnie wywodząca się od ludów pobliskich, podbitych terenów lub osiedlających się w Rzymie. e. Plebejusze byli wolni, lecz (do pewnego momentu) nie mieli praw obywatelskich. Nie mogli obejmować urzędów państwowych a także zawierać małżeństw z synami lub córkami patrycjuszy. Trudnili się rzemiosłem i kupiectwem. Pełnili również służbę w wojsku, a za swoje pieniądze musieli kupić uzbrojenie (choć po reformie ze schyłku II w. p.n.e. to zapewniało im państwo Ogłaszał on wolność wyznania w Cesarstwie Rzymskim. Od tej pory chrześcijanie bez przeszkód mogli wyznawać swoją religię 2. w 313 r.(iv wieku) 3. w Mediolanie (Ces. Rzymskie) 13. władzę, wojnami, rządzić, pustoszyły, 395, zachodnie i wschodnie, barbarzyńskie, ces. zachodniorzymskiego, 410, Alaryk,

18 18

19 19

20 20