Obywatelstwo i prawo powrotu. Podstawowe kryteria. Kraków, 13 listopada 2013

Transkrypt

1 Obywatelstwo i prawo powrotu. Podstawowe kryteria Kraków, 13 listopada 2013

2 Obywatelstwo i prawo powrotu. Podstawowe kryteria Kraków, 13 listopada 2013

3 Obywatelstwo i prawo powrotu. Podstawowe kryteria Kraków, 13 listopada 2013

4

5 Kazus atyliusza regulusa D. 49,15,5,3 Pomponiusz w ks. 37 komentarza do kwintusa mucjusza

6 stan faktyczny

7 kim był? stan faktyczny

8 stan faktyczny kim był? senatorem i wodzem rzymskim w Afryce podczas I wojny punickiej (III w. przed Chr.)

9 stan faktyczny kim był? senatorem i wodzem rzymskim w Afryce podczas I wojny punickiej (III w. przed Chr.) Kartagińczycy wysłali go do Rzymu pod przysięgą, że wróci do Kartaginy

10 stan faktyczny kim był? senatorem i wodzem rzymskim w Afryce podczas I wojny punickiej (III w. przed Chr.) Kartagińczycy wysłali go do Rzymu pod przysięgą, że wróci do Kartaginy po co?

11 stan faktyczny kim był? senatorem i wodzem rzymskim w Afryce podczas I wojny punickiej (III w. przed Chr.) Kartagińczycy wysłali go do Rzymu pod przysięgą, że wróci do Kartaginy po co? aby uwolnić szlachetnych jeńców punijskich

12 problem prawny

13 problem prawny czy Atyliusz Regulus jest uprawniony do postliminium (do prawa powrotu)?

14 ogólna reguła

15 ogólna reguła jeśli zwolniony przez nas jeniec dotrze do swoich, ma on prawo powrotu tylko wtedy, gdy woli przyłączyć się do nich, niż pozostać z nami

16 ogólna reguła jeśli zwolniony przez nas jeniec dotrze do swoich, ma on prawo powrotu tylko wtedy, gdy woli przyłączyć się do nich, niż pozostać z nami - Pomponiusz (II w. po Chr., szkoła Sabinianów)

17 jak to rozumiemy?

18 jak to rozumiemy? o prawie powrotu decyduje wola jeńca

19 jak to rozumiemy? o prawie powrotu decyduje wola jeńca prawo powrotu związane jest z niewolą wojenną (początki instytucji?)

20 jak to rozumiemy? o prawie powrotu decyduje wola jeńca prawo powrotu związane jest z niewolą wojenną (początki instytucji?) prawo powrotu jest koncepcją powszechną? nie tylko Rzymianie, lecz ich wrogowie również kierowali się tą zasadą

21 Co z Atyliuszem Regulusem? Rozstrzygnięcie prawne

22 Co z Atyliuszem Regulusem? Rozstrzygnięcie prawne nie jest uprawniony do postliminium

23 Co z Atyliuszem Regulusem? Rozstrzygnięcie prawne nie jest uprawniony do postliminium dlaczego?

24 Co z Atyliuszem Regulusem? Rozstrzygnięcie prawne nie jest uprawniony do postliminium dlaczego? przysiągł wrócić do Kartaginy

25 Co z Atyliuszem Regulusem? Rozstrzygnięcie prawne nie jest uprawniony do postliminium dlaczego? przysiągł wrócić do Kartaginy i nie miał zamiaru pozostać w Rzymie

26 Co z Atyliuszem Regulusem? Rozstrzygnięcie prawne nie jest uprawniony do postliminium dlaczego? przysiągł wrócić do Kartaginy i nie miał zamiaru pozostać w Rzymie nawet sam nie uważał się za senatora z powodu przysięgi

27 Kazus Menandra D. 49,15,5,3 Pomponiusz w ks. 37 komentarza do kwintusa mucjusza

28 Kazus Menandra D. 49,15,5,3 Pomponiusz w ks. 37 komentarza do kwintusa mucjusza

29 stan faktyczny

30 stan faktyczny kim był? tłumaczem (II w. przed Chr.) został wyzwolony przez Rzymian odesłany do swoich

31 ogólna reguła

32 ogólna reguła jeśli bowiem miał on zamiar (animus) zostać u swoich, tracił nasze obywatelstwo, jeśli natomiast zamierzał wrócić, zachowywał je

33 ogólna reguła jeśli bowiem miał on zamiar (animus) zostać u swoich, tracił nasze obywatelstwo, jeśli natomiast zamierzał wrócić, zachowywał je - Pomponiusz (II w. po Chr.)

34 ustawa niepotrzebna?

35 ustawa niepotrzebna? prawo powrotu prawem zwyczajowym

36 ustawa niepotrzebna? prawo powrotu prawem zwyczajowym stosuje się nie tylko do sytuacji niewoli wojennej, lecz również w czasie pokoju

37 Co zrobiono w II w. przed Chr.?

38 Co zrobiono w II w. przed Chr.? uchwalono ustawę o Gnejuszu Publicjuszu Menandrze, aby zachował obywatelstwo rzymskie dlaczego?

39 ogólna reguła z czasów cycerona

40 ogólna reguła z czasów cycerona nasz obywatel nie może mieć według ius civile dwóch obywatelstw; stąd nie może należeć do naszej civitas ten, kto poddał się innej

41 ogólna reguła z czasów cycerona nasz obywatel nie może mieć według ius civile dwóch obywatelstw; stąd nie może należeć do naszej civitas ten, kto poddał się innej - Cyceron (I w. przed Chr.)

42 ocena cycerona

43 ocena cycerona nie bez przyczyny ustawa

44 ocena cycerona nie bez przyczyny ustawa dlaczego?

45 ocena cycerona nie bez przyczyny ustawa dlaczego? ograniczone rozumienie prawa powrotu tylko w sytuacji wojny

46 ocena cycerona nie bez przyczyny ustawa dlaczego? ograniczone rozumienie prawa powrotu tylko w sytuacji wojny Menander miał być tylko posłem do Grecji jako tłumacz

47 ocena cycerona nie bez przyczyny ustawa dlaczego? ograniczone rozumienie prawa powrotu tylko w sytuacji wojny Menander miał być tylko posłem do Grecji jako tłumacz pytanie o relację między postliminum a obywatelstwem

48 nasz obywatel nie może mieć według ius civile dwóch obywatelstw

49 nasz obywatel nie może mieć według ius civile dwóch obywatelstw czy z powodu postliminium traci się obywatelstwo?

50 nasz obywatel nie może mieć według ius civile dwóch obywatelstw czy z powodu postliminium traci się obywatelstwo? co przesądza o prawie powrotu

51 nasz obywatel nie może mieć według ius civile dwóch obywatelstw czy z powodu postliminium traci się obywatelstwo? co przesądza o prawie powrotu Pomponiusz - wystarczy animus

52 nasz obywatel nie może mieć według ius civile dwóch obywatelstw czy z powodu postliminium traci się obywatelstwo? co przesądza o prawie powrotu Pomponiusz - wystarczy animus Cyceron i wcześniejsi - potrzeba potwierdzenia ludu

53 nasz obywatel nie może mieć według ius civile dwóch obywatelstw czy z powodu postliminium traci się obywatelstwo? co przesądza o prawie powrotu Pomponiusz - wystarczy animus Cyceron i wcześniejsi - potrzeba potwierdzenia ludu inne czasy? inne podejście do obywatelstwa?

54 Wnioski: o obywatelstwie rzymskim decyduje zamiar pozostania w Rzymie (III w. przed Chr.) nie da się tego narzucić - decyduje animus pozostawanie w niewoli - traci obywatelstwo? tak traci prawo postliminium? nie, chyba że nie chce wrócić można odzyskać obywatelstwo nie tylko w przypadku wojny

55 Analogie współczesne?

56 Analogie współczesne? dopuszczalność podwójnego obywatelstwa? dyskusyjna - zależy od kraju czasami obowiązek zrzeczenia się obywatelstwa

57 czym jest prawo powrotu?

58 czym jest prawo powrotu? ius postliminii - prawo powrotu:

59 czym jest prawo powrotu? ius postliminii - prawo powrotu: po przekroczeniu granic przywracało dotychczasową pozycję prawną

60 czym jest prawo powrotu? ius postliminii - prawo powrotu: po przekroczeniu granic przywracało dotychczasową pozycję prawną nie przywraca dotychczasowego stanu faktycznego:

61 czym jest prawo powrotu? ius postliminii - prawo powrotu: po przekroczeniu granic przywracało dotychczasową pozycję prawną nie przywraca dotychczasowego stanu faktycznego: - np. posiadania, małżeństwa

62 czym jest prawo powrotu? ius postliminii - prawo powrotu: po przekroczeniu granic przywracało dotychczasową pozycję prawną nie przywraca dotychczasowego stanu faktycznego: - np. posiadania, małżeństwa śmierć obywatela w niewoli - fictio legis Corneliae - umarł jako jeszcze wolny - można dziedziczyć

63 Spór brutusa ze scewolą D. 49,15,4 Modestyn w ks. 3 Reguł

64 Spór brutusa ze scewolą D. 49,15,4 Modestyn w ks. 3 Reguł

65 stan faktyczny

66 stan faktyczny X został wydany wrogom i wrócił na terytorium rzymskie, lecz nie został przyjęty

67 reguła ogólna

68 reguła ogólna osoby schwytane przez wrogów lub im przez nas wydane mogą wrócić na teren naszego państwa z mocy postliminium

69 reguła ogólna osoby schwytane przez wrogów lub im przez nas wydane mogą wrócić na teren naszego państwa z mocy postliminium - Modestyn (III w. po Chr.)

70 przedmiot sporu i rozstrzygnięcie prawne

71 przedmiot sporu i rozstrzygnięcie prawne X nie odzyskał obywatelstwa

72 przedmiot sporu i rozstrzygnięcie prawne X nie odzyskał obywatelstwa argumenty w sporze?

73 przedmiot sporu i rozstrzygnięcie prawne X nie odzyskał obywatelstwa argumenty w sporze? czy animus zawsze decyduje o obywatelstwie?

74 przedmiot sporu i rozstrzygnięcie prawne X nie odzyskał obywatelstwa argumenty w sporze? czy animus zawsze decyduje o obywatelstwie? czy społeczność może kontrolować kto zostanie jej obywatelem?

75 przedmiot sporu i rozstrzygnięcie prawne X nie odzyskał obywatelstwa argumenty w sporze? czy animus zawsze decyduje o obywatelstwie? czy społeczność może kontrolować kto zostanie jej obywatelem? problem jak najbardziej aktualny

76 popadnięcie w niewolę capitis deminutio maxima niewola wojenna

77 utrata obywatelstwa capitis deminutio media za republiki - nabycie obywatelstwa obcego nie można podwójnego obywatelstwa

78 zdolność prawna wolność obywatelstwo pozycja w rodzinie

79 Typy członków społeczności obywatele wyzwoleńcy niewolnicy

80 Rodzaje obywatelstwa cives romani latini peregrini

81 Następne zajęcia 20 listopada kartkówka z paremii czynność prawna kulejąca - Warsztaty 2013, s. 79