Wskaźniki funkcjonalności i badania efektywności bibliotek w róŝnych krajach - wybór AUSTRALIA. Wrzesień 2010

Transkrypt

1 Wskaźniki funkcjnalnści i badania efektywnści biblitek w róŝnych krajach - wybór Materiał zebrany z prezentacji przedstawinych na seminarium Badanie efektywnści biblitek publicznych i pedaggicznych w Knstancinie, 2-3 września 2010, zrganizwanym w ramach realizacji Strategii Stwarzyszenia Biblitekarzy Plskich na lata Cel szczegółwy I.3 Inicjwanie pracwania i upwszechniania istniejących standardów w dziedzinie biblitekarstwa. Zadanie: I.3.1.2: Badanie efektywnści biblitek publicznych i pedaggicznych. Wrzesień 2010 Opracwanie: Lidia Derfert-Wlf Estnia, Litwa, Słwenia, Hiszpania, Szwajcaria, prjekty międzynardwe Marek Jurwski Dania, Finlandia, Nrwegia Agnieszka Pietryka Niemcy, Austria, Prtugalia Teresa Szmigielska Stany Zjednczne, Kanada, Australia, Wielka Brytania Opracwanie całści: Lidia Derfert-Wlf AUSTRALIA Stwarzyszenie biblitekarzy Australian Library and Infrmatin Assciatin (ALIA) zajmuje się prezentacją nrm, wskaźników i standardów raz wyników pmiarów jakści pracy biblitek publicznych Australii, we współpracy z Natinal & State Libraries Australasia (NSLA) Na strnie ALIA znajdują się raprt statystyczne, trendy w wielu bszarach raz dane dla pszczególnych stanów Australian.Public.Library.Statistics pdf Dane zbircze (surwe dane raz wskaźniki) prezentwane są w grupach: Usługi gólna liczba wypŝyczeń liczba wypŝyczeń w przeliczeniu na mieszkańca liczba zapytań infrmacyjnych liczba zapytań infrmacyjnych w przeliczeniu na 1000 sób liczba stanwisk z dstępem d internetu w przeliczeniu na 1000 sób UŜytkwnicy liczba uŝytkwników liczba uŝytkwników w miesiącu liczba dwiedzin w przeliczeniu na mieszkańca liczba zarejestrwanych uŝytkwników zarejestrwani uŝytkwnicy jak % bsługiwanej ppulacji % drsłych wśród zarejestrwanych uŝytkwników % młdych wśród zarejestrwanych uŝytkwników Zbiry i źródła infrmacji gólna liczba zbirów biblitecznych liczba zbirów biblitecznych w przeliczeniu na mieszkańca liczba stanwisk z dstępem d internetu liczba stanwisk z dstępem edytrów tekstów itp. wydatki na zbiry bibliteczne wydatki na zbiry bibliteczne w przeliczeniu na mieszkańca średni % zbirów/źródeł kupwanych w statnich 5 latach Punkty usług (punkty bibliteczne) liczba punktów bsługi (włączając kaŝdą biblitekę mbliną) liczba mieszkańców bsługiwana przez 1 punkt bsługi punkty bsługi przypadające na 1000 sób liczba biblitek twarta pnad 45 gdzin na tydzień

2 liczba biblitek twarta gdzin na tydzień liczba biblitek twarta gdzin na tydzień liczba biblitek twarta mniej niŝ 10 gdzin na tydzień % punktów biblitecznych z kmputerami z dstepem d internetu Pracwnicy liczba pracwników (w przeliczeniu na pełne etaty) liczba człnków bsługiwanej ppulacji w przeliczeniu na pracwnika liczba pracwników (pełne etaty) w przeliczeniu na sób liczba wypzyczeń przypadajaca na pracwnika (pełne etaty) Wydatki gólne wydatki bibliteczne wydatki bibliteki w przeliczeniu na mieszkańca Niektóre dane prównywane są z pprzednimi latami (trendy), np.: liczba wypŝyczeń, w tym liczba wypŝyczeń na mieszkańca wydatki, w tym wydatki na mieszkańca wydatki na zbiry, w tym wydatki na zbiry na mieszkańca wydatki na zbiry elektrniczna, w tym wydatki na zbiry elektrniczne na mieszkańca liczba kmputerów z dstępem d internetu, w tym w przeliczeniu na sób Stan Victria (mieszka tu k. 75% ludnści Australii) crcznie raprty - Annual Survey f Victrian Public Libraries dane dtyczą pracy biblitek publicznych - zawierają tabele, wykaz zbirczy wyników, ddzielnie dla kaŝdej bibliteki raz kwestinariusz d grmadzenia danych statystycznych raprty sprzed 2006 rku zawierają teŝ wskaźniki dla wszystkich biblitek: wydatki bibliteczne na mieszkańca wydatki na zbiry bibliteczne na mieszkańca wydatki na zbiry bibliteczne na zarejestrwaneg uŝytkwnika liczba człnków bsługiwanej ppulacji na pracwnika liczba człnków bsługiwanej ppulacji na pracwnika z wykształceniem fachwym liczba pzycji w zbirach na mieszkańca liczba pzycji zakupinych na mieszkańca nabytki jak % zbirów czaspisma bieŝące na mieszkańców wypŝyczenia na mieszkańca wypŝyczenia na uŝytkwnika wypŝyczenia na pracwnika AUSTRIA Statystyka Biblitek w Austrii - Oesterichische Biblitheksstatistik zawiera waŝne wskaźniki w dziedzinach: wypsaŝenia wielkści zbirów wypŝyczeń wydatków finansów zatrudnienia Wykrzystują infrastrukturę DBS. Za sprządzanie dpwiedzialne jest Ministerstw Kultury i Oświaty dział dpwiedzialny za Bibliteki.. Inne prjekty 2006 góln austriackie badania benchmarkingwe w grupie biblitek uniwersyteckich, gdzie zmiany w zasadach finanswania biblitek akademickich wymusiły kniecznść udkumentwania

3 prawidłwści i efektywnści wykrzystania śrdków finanswych, a p0nadt funkcjnalnść i pmiar wyknania zadań w biblitekach były niezbędne d uzyskania akredytacji przez uczelnię Austriackie Federalne Ministerstw Edukacji, Nauki i Kultury pwłał grupę rbczą ds. zarządzania jakścią i mierników funkcjnalnści w biblitekach akademickich Wskaźniki z nrmy ISO i wytyczne IFLA (Measuring quality; Internatinal Guidelines fr Perfrmance Measurement In Academic Libraries) DANIA Duńska Agencja Biblitek i Mediów agencja działa w ramach Ministerstwa Kultury i centralneg rganu rządu dla biblitek i mediów. agencja bsługuje szereg funkcji administracyjnych związanych z biblitekami, w tym administruje prawdawstw regulujące usługi bibliteczne agencja zajmuje się zadaniami związanymi z rzwjem biblitek i ich działalnścią raz administruje kilka prgramów dtacyjnych dla biblitek agencja grmadzi i pracwuje rczne statystyki duńskich biblitek publicznych i naukwych dane zawierają analizy działalnści publicznej i badań naukwych biblitek z tabelami wybranych wskaźników statystyki są zbierane w parciu nrmę ISO 2789:2003 Wybrane dane statystyczne (dane z pracwania): Liczba mieszkańców Liczba mngrafii (wydawnictw zwartych) Liczba wydawnictw ciągłych Wpływ wydawnictw zwartych Ubytki wydawnictw zwartych Udstępnianie wydawnictw zwartych i ciągłych WypŜyczenia międzybibliteczne (wydawnictw zwartych i ciągłych) Wielkść depzytów WypŜyczenia i przedłuŝenia wypŝyczeń ESTONIA Zdalny dstęp d zasbów elektrnicznych (liczba tytułów) Liczba pbranych plików z zdalnych serwerów Liczba aktywnych czytelników Liczba dwiedzin Liczba placówek Średnia tygdniwa gdzin twarcia Liczba pracwników (etaty) Kszty brutt w tysiącach Kszty materiałów w tysiącach Przychdy Bibliteka Nardwa (Centrum Badań i Rzwju) utrzymuje bazę danych statystycznych i kreśla kryteria grmadzenia danych, zgdnie z nrmami miedzynardwymi dane dla wszystkich typów biblitek d 1993 rku raprty publikwane na strnie dane statystyczne pdstawą d bliczania i analizy wskaźników efektywnści Urząd statystyczny baza danych statystycznych (Statistical database: Scial life Culture Libraries) Wskaźniki dla wszystkich typów biblitek w latach (bibliteka nardwa we współpracy z ministerstwem kultury), zgdnie z ISO-EN-EVS 2789:2003, ISO-EVS 11620:2000 Wskaźniki dla biblitek naukwych (badane w latach ) Wskaźniki funkcjnalnści w biblitekach publicznych Prjekt rzpczęty w 2004 r. we współpracy urzędem statystycznym Estnii Baza danych statystycznych (Statistical database: Scial life Culture Libraries)

4 wykrzystanie gemap publikwanych na strnie bibliteki nardwej Wykrzystanie 1. Liczba czytelników na człnka bsługiwanej ppulacji 2. Liczba wypŝyczeń na człnka bsługiwanej ppulacji 3. Liczba dwiedzin na człnka bsługiwanej ppulacji 4. Liczba kmputerów pdłącznych internetu na 1000 czytelników 5. Liczba czytelników na 1 kmputer pdłączny internetu 6. Liczna biblitekarzy przypadających na 1000 czytelników 7. Liczba czytelników przypadająca na biblitekarza Zbiry 8. Liczba vl. na człnka bsługiwanej ppulacji 9. Liczba vl. na 1000 człnków bsługiwanej ppulacji 10. Liczba vl. na czytelnika 11. Odsetek wypŝyczeń beletrystyki w stsunku d wszystkich wypŝyczeń Wydatki 12. BieŜące wydatki na człnka bsługiwanej ppulacji 13. BieŜące wydatki na 1000 człnków bsługiwanej ppulacji 14. BieŜące wydatki na czytelnika 15. Wydatki na zbiry na człnka bsługiwanej ppulacji 16. Wydatki na zbiry na 1000 człnków bsługiwanej ppulacji 17. Wydatki na zbiry na czytelnika Więcej: Anu Nuut, Aira Lepik, Tmas Liivamägi, Develping perfrmance measurement and quality evaluatin in Estnian research libraries: Survey f current situatin. FINLANDIA Wydział Plityki Kulturalnej w Ministerstwie Edukacji instytucja dpwiedzialna za zbieranie i pracwywanie danych statystycznych z biblitek publicznych wspólpracuje z biurami reginalnymi Centra Rzwju Gspdarczeg, Transprtu i Ochrny Śrdwiska sprawdzają pprawnść danych przed ich publikwaniem Ministerstw Edukacji grmadzi i utrzymuje dane statystyczne d 1999 rku dane statystyczne dtyczą gminy (czasami kilku gmin), a nie pszczególnych placówek Zbierane dane: 1. Liczba mieszkańców 2. Liczba biblitek [głównych, filii, szpitalnych, biblibusów (liczba przestanów, liczba wypŝyczeń), biblitek na łdziach (liczba przestanów, liczba wypŝyczeń), innych punktów 3. Liczba gdzin twarcia 4. Pwierzchnia 5. Zbiry (gółem) 6. KsiąŜki (gółem) 7. KsiąŜki w języku fińskim 8. KsiąŜki w języku szwedzkim 9. KsiąŜki w innych językach 10. Beletrystyka dla drsłych 11. Beletrystyka dla dzieci 12. Literatura pzabeletrystyczna dla drsłych 13. Literatura pzabeletrystyczna dla dzieci 14. Nuty 15. Dkumenty dźwiękwe 16. KsiąŜka mówina 17. Dkumenty glądwe 18. Dkumenty elektrniczne 19. Inne materiały bibliteczne 20. Nabytki (gółem) 21. Nabytki ksiąŝki gólem 22. Nabytki ksiąŝki w języku fińskim 23. Nabytki ksiąŝki w języku szwedzkim 24. Nabytki ksiąŝki w innych językach 25. Nabytki beletrystyka dla drsłych 26. Nabytki beletrystyka dla dzieci 27. Nabytki literatura pzabeletrystyczna dla drsłych 28. Nabytki literatura pzabeletrystyczna dla dzieci 29. Nabytki nuty 30. Nabytki dkumenty dźwiękwe 31. Nabytki ksiąŝka mówina 32. Nabytki dkumenty glądwe 33. Nabytki dkumenty elektrniczne

5 34. Nabytki inne materiały bibliteczne 35. WypŜyczenia (gółem) 36. WypŜyczenia ksiąŝki (gółem) 37. WypŜyczenia ksiąŝki w języku fińskim 38. WypŜyczenia ksiąŝki w języku szwedzkim 39. WypŜyczenia ksiąŝki w innych językach 40. WypŜyczenia beletrystyka dla drsłych 41. WypŜyczenia beletrystyka dla dzieci 42. WypŜyczenia literatura pzabeletrystyczna dla drsłych 43. WypŜyczenia literatura pzabeletrystyczna dla dzieci 44. WypŜyczenia nuty 45. WypŜyczenia dkumenty dźwiękwe 46. WypŜyczenia ksiąŝka mówina 47. WypŜyczenia dkumenty glądwe 48. WypŜyczenia dkumenty elektrniczne 49. WypŜyczenia inne materiały bibliteczne 50. WypŜyczenia międzybibliteczne z innych biblitek 51. WypŜyczenia międzybibliteczne d innych biblitek 52. Gazety 53. Czaspisma 54. Liczba czytelników 55. Odwiedziny w biblitece 56. Liczba dsłn strny WWW 57. Persnel 58. Persnel merytryczny 59. Persnel pza merytryczny 60. Liczba dni szkleniwych 61. Wydatki 62. Wydatki sbwe 63. Wydatki na materiały bibliteczne 64. Wydatki na ksiąŝki 65. Pzstałe wydatki 66. Dane gegraficzne (gmina, prwincja, rejn itp.) 67. Typ bibliteki (publiczna gminna, wjewódzka, centralna) dane dstępne na strnie - przeszukiwalna baza danych, surwe dane ze wszystkich biblitek, bjaśnienia terminów wskaźniki: liczba zbirów w przeliczeniu na mieszkańca (dalej pdział na rdzaje zbirów) nabytki w przeliczeniu na 1000 mieszkańców (dalej pdział na rdzaje zbirów) nabytki jak % zbirów gółem (dalej pdział na rdzaje zbirów) czaspisma na na 1000 mieszkańców ubytki jak % zbirów gółem przyrst = nabytki ubytki wypŝyczenia w stsunku d wielkści zbirów (dalej pdział na rdzaje zbirów) wypŝyczenia w przeliczeniu na mieszkańca (dalej pdział na rdzaje zbirów) zrealizwane wypŝyczenia międzybibliteczne na 1000 mieszkańców liczba wypzyczeń w przeliczeniu na liczbe gdzin twarcia kszt 1 wypŝyczenia liczba dwiedzin w przeliczeniu na mieszkańca liczba dwiedzin w przeliczeniu na gdziny twarcia kszt 1 wizyty % liczba wypzyczających w stsunku d liczby mieszkańców wydatki na mieszkańca wydatki na zbiry bibliteczne na mieszkańca wydatki na ksiąŝki na mieszkańca wydatki na płace na mieszkańca liczba sób zatrudninych na 1000 mieszkańców pwierzchnia uzytkwa na 1000 mieszkańców ecnmy = (wydatki na persnel + wydatki na zbiry) / (liczba dwiedzin + liczba wypŝyczeń) Bibliteka Nardwa instytucja dpwiedzialna za zbieranie i pracwywanie danych statystycznych z biblitek naukwych statystyki zawierają infrmacje na temat bibliteki nardwej, iblitek uniwersyteckich, biblitek uczelni technicznych i kł kilku biblitek specjalnych dane statystyczne zbierane są zgdnie z nrmą ISO 2789 HISZPANIA statystyka wszystkich typów biblitek w urzędzie statystycznym - Libraries statistics statystyka bibliteczna wg zaleceń UNESCO raz nrm międzynardwych

6 publicznie dstępne dane zbircze; mŝliwe wyszukiwania wielaspektwe Serwis Spanish public library statistics prwadzny przez Ministerstw Kultury d 1997 r. infrmacje grmadzne z 17 autnmicznych reginów na pdstawie jednliteg kwestinariusza kwestinariusz bazuje na ISO 2789, ale zawiera teŝ inne dane uznane za przydatne 35 rzbudwanych pytań w frmularzu dniesienia d nrmy, np. parte de ISO a alb NO ISO infrmacje dstępne w sieci w frmie graficznej i tekstwej "Spanish Public Libraries: statistical yearbk. tabele, wykresy, wskaźniki dstępne publicznie w serwisie Wskaźniki (7 bszarów, 36 wskaźników) 1. Punkty bsługi i miejsca knsultacji Liczba mieszkańców w przeliczeniu na prdukt/usługę Liczba mieszkańców w przeliczeniu na punkt bsługi/miejsca knsultacji 2. Zbiry i usługi bibliteki Liczba dkumentów na biblitekę Liczba dkumentów na mieszkańca Liczba ksiąŝek i brszur na mieszkańca Liczba dkumentów audiwizualnych na 1000 mieszkańców Liczba nabytków na 1000 mieszkańców Liczba zakupinych ksiąŝek na 1000 mieszkańców Liczba nabytków dkumentów audiwizualnych na 1000 mieszkańców Odnwienie księgzbiru Przyrst zbirów 3. Wykrzystanie zbirów Wskaźnik wykrzystania (aktywnści?) KsiąŜek Wskaźnik wykrzystania (aktywnści?) Zbirów audiwizualnych Wskaźnik wykrzystania (aktywnści?) Zbirów elektrnicznych 4. Usługi Liczba wizyt w biblitekach na mieszkańca Liczba wizyt na zarejestrwaneg uŝytkwnika Prcent dwiedzin płącznych z krzystaniem z usług publiczneg dstępu d Internetu Prcent uŝytkwników, którzy krzystali z wypzyczeń Liczba dwiedzin w przeliczeniu na usługę Odsetek ppulacji zarejestrwanych uŝytkwników Liczba nwych uŝytkwników na 1000 mieszkańców Liczba wypŝyczeń na mieszkańca Liczba wypŝyczeń na zarejestrwaneg uŝytkwnika Liczba wypŝyczeń ksiąŝek na jedneg mieszkańca Liczba wypŝyczeń dkumentów audiwizualnych na mieszkańca Liczba dwiedzin wirtualnych na 1000 ludnści Liczba imprez kulturalnych na ludnści 5. Kszty Wydatki bieŝące na mieszkańca Kszty sbwe na jedneg mieszkańca Wydatki na zbiry na mieszkańca Kszty inwestycji na jedneg mieszkańca Wydatki gółem (bieŝące + inwestycje) na dwiedziny 6. Persnel Liczba mieszkańców na pracwnika (pełne etaty) Liczba dwiedzin na pracwnika (pełne etaty) Liczba pracwników na punkt bsługi

7 7. Publiczny dstep d internetu Liczba stanwisk z dstepem d internetu na mieszkańców KANADA dane zbierane w skali kraju i dtwane przez państw; są gólnie dstępne crczny Raprt przygtwany przez The Canadian Urban Libraries Cuncil (CULC) - Canadian public library statistics liczne dane zestawine w tabelach pzwalają na wyliczenie wskaźników; publikwane są teŝ infrmacje persnalne dyrektrów (nr telefnu, adres ) dane zbierane dla kaŝdej bibliteki t: liczba aktywnych uŝytkwników liczba mieszkańców rczne wypŝyczenia ksiąŝki trzymane w ramach wypŝyczeń międzybiblitecznych ksiąŝki wypŝyczne w wypŝyczeniach międzybiblitecznych liczba materiałów biblitecznych wykrzystanych w dmu gdziny prgramów, szkleń i sptkań liczba zapytań infrmacyjnych liczba zapytań skierwanych drgą elektrniczną prcent zapytań skierwanych drgą elektrniczną liczba gdzin usług biblitecznych w rku liczba gdzin pracy w biblitece głównej liczba gdzin pracy w filiach biblitecznych liczba gdzin pracy biblibusów liczba gdzin wszystkich prgramów dla uŝytkwników egzemplarze ddane d zbirów tytuły ddane d zbirów liczba tytułów, których kpie zamówin liczba kpii Dane finanswe: wydatki na płace wraz z pchdnymi wydatki na materiały bibliteczne wydatki całkwite, prównuje się z liczbą gdzin pracy w tygdniu w przeliczeniu na pełne etaty raz liczbą pełnzatrudninych biblitekarzy. Jak wzór kwestinariusza przydatny mŝe być 2008 Annual Survey f British Clumbia Public Libraries Questins and Instructins a nim bszary grmadznych danych: zbiry drukwane zbiry audiwizualne zbiry elektrniczne finanse wpływy finanse wydatki usługi infrmacyjne wypŝyczenia międzybibliteczne prgramy, imprezy elektrniczny dstęp d infrmacji krzystanie ze strny internetwej i baz danych zapisy, wypŝyczenia i krzystanie na miejscu ze zbirów pracwnicy urządzenia, infrastruktura nwe budynki i remnty CULC przedstawia teŝ crczne rankingi według wskaźników wylicznych w parciu publikwane pwyŝej dane wskaźniki są publicznie dstępne i bliczane dla kaŝdej bibliteki indywidualnie raz średnie arytmetyczne, mediany, wartści minimalne i maksymalne: wskaźniki: wydatki na mieszkańca wpływy d rganizatra jak % wydatki na płace jak % wydatków gółem wszystkich wpływów

8 wydatki na zbiry w przeliczeniu na mieszkańca zapisani czytelnicy jak % bsługiwanej ppulacji wypŝyczenia w przeliczeniu na zarejestrwaneg wypŝyczająceg liczba człnków bsługiwanej ppulacji w przeliczeniu na 1 pracwnika bibliteki wypŝyczenia na mieszkańca nabytki na mieszkańca zbiry na mieszkańca prenumerwane czaspisma na mieszkańca gdzin twarcia na mieszkańca zapytania infrmacyjne na mieszkańca dwiedziny na mieszkańca % wydatków ma zbiry drukwane w stsunku d wydatków na zbiry % wydatków ma zbiry niedrukwane w stsunku d wydatków na zbiry % wydatków ma zbiry dla dzieci w stsunku d wydatków na zbiry LITWA wszystkie bibliteki składają rczne sprawzdania (części tekstwe i statystyczne) d Ministerstwa Kultury grmadzenie raz rganizwanie danych statystycznych naleŝy d bibliteki nardwej bibliteka nardwa ma teŝ bwiązek przygtwanie i wdrŝenie nrm ISO 2789 raz ISO we współpracy z urzędem statystycznym bibliteka nardwa publikuje rczne sprawzdania w czaspiśmie fachwym, ksiąŝce raz na strnie - więcej infrmacji nt. statystyki na strnie w języku litewskim, w tym interaktywna baza danych (GEST, GEST) NIEMCY statystyka "Deutsche Biblitheksstatistik (DBS)" - Niemiecka Statystyka Biblitek dstępna n-line najpierw w wersji rbczej, a następnie statecznej (Centrum Dkumentów) jedyna statystyka biblitek publicznych i naukwych, zawierająca waŝne wskaźniki w bszarach: wypsaŝenia wielkści zbirów wypŝyczeń wydatków finansów zatrudnienia DBS zawierają dane wg Nrmy ISO 2789 Międzynardwa Statystyka Bibliteczna i umŝliwia studia prównawcze w bszarach: wypsaŝenia statystyczne dane wielkści zbirów statystyka wypŝyczeń wydatki finanse persnel za sprządzanie dpwiedzialne jest Ministerstw Kultury i Oświaty dział dpwiedzialny za Bibliteki. w 2009 rku brał udział 8700 biblitek: 8400 biblitek publicznych, 246 naukwych i 147 specjalistycznych) Prjekt BIX

9 zainicjwany w 1999 rku, a realizwany w kperacji Stwarzyszenia Biblitek Niemieckich DBV z Fundacją Bertelsmanna, bazwał na wcześniejszym prjekcie Prównanie funkcjnwania biblitek publicznych uczestniczy w nim 60-70% biblitek, ale 13% nie zna teg narzędzia. bejmuje 4 grupy wskaźników: I. Realizacja celów (wskaźniki ilściwe) wypsaŝenie biblitek Liczba vl. (z wyłączeniem zbirów specjalnych) na mieszkańca (1,0) Pwierzchnia uŝytkwa (w m2) na 1000 mieszkańców (0,5) Liczba zatrudninych (etatów) w biblitece na 1000 mieszkańców (1,0) Renewal rate zbiry zinwentaryzwane w danym rku w stsunku d gólnej liczby zbirów; z wyłączeniem zbirów specjalnych i gazet (1,5) Oferta krzystania z kmputerów w gdz. (liczba stanwisk kmputerwych: OPAC, Internet, multimedia, CD-ROM x liczba gdzin, w których bibliteka była faktycznie twarta w ciągu rku) na 1 mieszkańca (0,5) Usługi internetwe: witryna www, www-opac, funkcje interaktywne dstępne przez Internet, np. sprawdzanie knta, zamawianie, tematyczne zbiry linków, wirtualna infrmacja, np. pprzez , zasby elektrniczne, np. bazy danych, czaspisma elektrniczne, zdigitalizwane dkumenty, serwisy infrmacyjne na Ŝyczenie, np. newsletter (0,5) II. Ukierunkwanie na klienta: Liczba dwiedzin na mieszkańca (1,5) Liczba wypŝyczeń (wraz z prlngatami) na mieszkańca (1,0) Turnver rate bieg zbirów, przydatnść klekcji liczba vl. wypŝycznych w ciągu rku w stsunku d liczby vl. klekcji przeznacznej d wypŝyczenia (1,5) Gdziny twarcia gólna liczba gdzin, w których bibliteka była czynna w tygdniu (1,0) III. Wydajnść z eknmiczneg punktu widzenia: Śrdki budŝetwe przeznaczne na zakup zbirów w przeliczeniu na 1 wypŝyczenie (-0,5) Liczba rbczgdzin na gdzinę twarcia suma rbczgdzin w rku, uwzględniająca urlpy, zwlnienia itp./ liczba gdzin, w których bibliteka była twarta w ciągu rku (-0,5) Liczba dwiedzin na gdzinę twarcia liczba dwiedzin w rku / liczba gdzin, w których bibliteka była twarta w ciągu rku (0,5) Wydatki (wyłączając kszty dzierŝawy, pdatki) w przeliczeniu na 1 wizytę w biblitece (-0,5) IV. Rzwój persnelu Stpień absencji spwdwanej zwlnieniami liczba rbczgdzin w rku pmniejszna liczbę gdzin zwlnień (0,2) Stpień dkształcania zawdweg - rbczgdziny przeznaczne na wewnętrzne i zewnętrzne szklenia i wyjazdy słuŝbwe w stsunku d gólnej liczby rbczgdzin w rku wszystkich pracwników (0,2) Stpień fluktuacji kadr liczba sób, które zmieniły pracę w ciągu rku w stsunku d gólnej liczby zatrudninych (-0,2) Wyniki ankiety są pracwywane dla 5 kategrii biblitek (w zaleŝnści d liczby mieszkańców). Crczna prezentacja wyników na strnie BIX raz frma drukwana w BIX-Magazine. w 2009 rku, w związku z 10-leciem prjektu BIX, zstała przeprwadzna ankieta wśród biblitek niemieckich, a jej mówienie dstępne jest na strnie prjektu Wniski z ankiety: pwdy dla których bibliteki nie uczestniczą w prjekcie: bawa przed negatywnymi knsekwencjami dla bibliteki; prezentwane wyniki są mał wiarygdne (fałszwanie danych); wskaźniki nie pasują d prfilu bibliteki; przeszkadza upublicznienie wyników; kierwnictw bibliteki jest przeciwne; pracwnicy bibliteki są przeciwni. pwdy dla których bibliteki uczestniczą w prjekcie: bibliteka finanswana jest z pieniędzy pdatników; bix pmaga w ulepszeniu pracy bibliteki; jest uŝyteczny w transakcjach ;

10 uczestnictw pprawia wizerunek bibliteki; bibliteka krzysta z dbreg miejsca w rankingu; bibliteka krzysta z dalszeg miejsca w rankingu; c zrbić aby ulepszyć BIX: wzrst liczby uczestników prjektu; dpracwać wskaźniki; zmienić prezentację wyników nie ranking c 2-3 lata. perspektywy rzwju BIX: wzrst liczby biblitek uczestniczących w prjekcie, lepszy dbór wskaźników, zachwanie annimwści. Źródła: Derfert-Wlf L.: Badania prównawcze biblitek niemieckich prjekt BIX. Biuletyn EBIB 2003 Nr 8(48) Girsberg D.: BIX Der Biblitheksindex narzędzie stałeg rzwju jakści. [Dkument elektrniczny] Pll R.: Mierzenie jakści. Międzynardwe zalecenia d pmiaru wyknania zadń w biblitekach akademickich. Wrcław 2004 NORWEGIA Nrweskie Centrum ds. Archiwów, Biblitek i Muzeów (ABM Utvikling) agenda rządwa pdlega Ministerstwu Kultury i Spraw Kścielnych (d 2010 rku dział Bibliteki Nardwej) grmadzi statystyki dla dla archiwów, biblitek (naukwych, specjalistycznych, publicznych i szklnych) i muzeów crczna publikacja danych statystycznych w frmie publikacji i nstytucja dpwiedzialna za krajwą plitykę dtyczącą biblitek (w tym pracwanie i wdrŝenie strategii) Refrma biblitek 2014 część I.: Strategie i inicjatywy ; część II.: Nrweska Bibliteka Ogólnkrjwa sieć na rzecz wiedzy i kultury prjekt Nrweski Prjekt Wskaźników Biblitek dwie grupy prjektwe (jedna na ptrzeby biblitek publicznych, druga na ptrzeby biblitek naukwych) ds. Analizy prównawczej z wykrzystaniem wskaźników funkcjnalnści i zarządzania Dwa cele prjektu: 1. Opracwanie i przetestwanie zestawu wskaźników dla biblitek publicznych i naukwych. 2. Opracwanie i przetestwanie zestawu wskaźników na ptrzeby prwadzneg benchmarkingu w biblitekach publicznych i naukwych Wskaźniki ( 1. Gspdarka / Zasby 1.1. Prcent śrdków miejskich przyznawanych biblitekm 1.2. Kszty na gdzinę twarcia 1.3. Nabytki kszty dstępu na sbę 1.4. Stsunek wynagrdzenia dla pracwnika bibliteki w stsunku d ksztów pnsznych na zakup zbirów 1.5. Kszty związane z pbraniem (ściągnięciem z sieci) dkumentu 1.6. Prcent wydatków na nabytki / Kszty dstepu d dkumentów elektrnicznych w sieci 2. Wykrzystanie / Odwiedziny 2.1. Liczba dwiedzin na mieszkańca z daneg reginu 2.2. Liczba wejśc na stnę WWW na mieszkańca z daneg reginu 2.3. Liczba wypŝyczeń na mieszkańca 2.4. Liczba pbranych z sieci dkumentów na mieszkańca 2.5. Udział prcentwy dwiedzin sób niebędących rdzimymi uŝytkwnikami języka nrweskieg 2.6. Udział prcentwy dwiedzających z innych gmin 2.7. Liczba uczestników zaangaŝwanych w przedsięwzięcia rganizwane przez biblitekę 3. Zbiry / Usługi / Prcesy 3.1. Gdziny twarcia 3.2. Liczba pełnych etatów w ciągu rku na 1000 mieszkańców 3.3. Nabytki na 1000 mieskzańców 3.4. Udział prcentwy zbirów z funduszu kultury w nabytkach gółem 3.5. Zbiry w językach innych niŝ skandynawskie i angielski 3.6. Liczba wypzyczeń zbirów w językach innych niŝ skandynawskie i angielski

11 3.7. Stsunek wypŝyczeń międzybiblitecznych z innych biblitek d wypzyczeń d innych biblitek 3.8. Prcent wypzyczeń z włsnych zbirów 3.9. Liczba zapytań infrmacyjnych (w punkcie/agendzie infrmacyjnej) na pracwnika Czas spędzny przez pracwnika w punkcie/agendzie infrmacyjnej Aktywnśc bibliteki w działaniach związanych z usługami gólnkrajwymi Czas spędzny przez pracwnika na rzecz biblitek szklnych 4. Rzwój / Innwacje / Marketing 4.1. Czas spędzny na przygtwaniu i rewalizacji prjektów (dtyczy pszczególnych pracwników) 4.2. Czas spędzny na pdnszeniu kwalifikacji (dtyczy pszczególnych pracwników) 4.3. Liczba wydarzeń, w które byli zaangaŝwai pracwnicy w przeliczeniu na pracwnika 4.4. Liczba umów wspólpracy na pracwnika 4.5. Liczba usług inteaktywnych Źródł: KOSTRA KOSTRA t innwacyjny prgram grmadzenia danych wprwadzny przez Urząd Statystyczny Nrwegii KOSTRA-Prjekt rzpczął się w 1995 rku jak prjekt czterech gmin jak prgram piltarzwy nweg systemu elektrniczneg przekazywania danych i publikacji d 2002 rku prjekt bjął cały kraj, a pierwsze pełne raprtwanie na gólnkrajwą skalę miał miejsce w marcu 2002 rku. KOSTRA skupia się na dwóch celach: 1. Aby zapewnić lepsze infrmacje na temat gminy, zarówn dla władz centralnych, jak i samrządów lkalnych. Prjekt bejmuje bardziej spójne grmadzenie danych, c pzwala na łączenie danych z wielu źródeł, np. płączenie danych na temat rachunków i danych na temat usług i persnelu. Nacisk zstał równieŝ płŝny na prównywalnść między gminami, aby zwiększyć mŝliwści benchmarkingu jak część prcesu zarządzania. Terminwść t pdstawa. Infrmacje zbierane są w lutym i pierwsze dane są publikwane w marcu. W tym terminie, w publikacji elektrnicznej badań, sprawdzana jest wiarygdnści danych. Skrygwane dane są publikwane w czerwcu. 2. Bardziej efektywne raprtwanie. Wszystkie dane przekazywane są przez gminy, za pmcą frmularzy elektrnicznych. Te same dane pwinny być zbierane tylk raz, nawet jeśli są ne uŝywane d wielu celów. Publikacja zawiera kilka stałych wskaźników prirytetów gmin, wydajnść i zakres ptrzeb. T jest tak sknstruwane, aby umŝliwić prównania jednej gminy ze średnią dla prównywalnej grupy gmin, reginu lub kraju. Publikacja zawiera równieŝ szczegółwe dane, które pzwalają uŝytkwnikm budwać własne wskaźniki i tabele, za pmcą kilku prgramów jak np. Excel lub PC-Axis. Dane mgą być prezentwane na mapach za pmcą PC-Axis w płączeniu z PX-Map. Kluczwe dane w KOSTRA dstarczają infrmacji na temat większści gminnych i pwiatwych działań kmunalnych, w tym gspdarki, szkół, zdrwia, kultury, chrny śrdwiska, pieki spłecznej, mieszkalnictwa publiczneg, słuŝb technicznych i transprcie i kmunikacji. Dane skncentrwanie się na prirytetach - wydajnść i zakres ptrzeb, przy uŝyciu grmnej liczby głównych wskaźników. 26 wskaŝników dla biblitek z 17 surwych danych: 1. liczba dwiedzin 2. wypŝyczenia ksiąŝek dla dzieci 3. ksiąŝki dla dzieci w zbirach 4. wypŝyczenia beletrystyki (drśli) 5. beletrystyka w zbirach 6. wypŝyczenia innych niz beletrystyka (drśli) 7. nie-beletrystyka w zbirach 8. wypŝyczenia audi bks 9. wypŝyczenia vide 10. wypŝyczenia zbirów muzycznych 11. wypŝyczenia innych zbirów 12. liczba nabytków 13. wydatki na zbiry 14. wydatki na płace 15. liczba pracwników (pełne etaty)

12 16. liczba człnków bsługiwanej ppulacji 17. liczba człnków bsługiwanej ppulacji 0-13 lat Źródł: PORTUGALIA Statystyka bibliteczna - Urząd Statystyczny Istitut Natinal de Estetistica Statistic Prtugal Prjekty: BLX Perfrmance Assessment Prgram (2003) Department f Libraries and Archives f Lisbn Municipality zapczątkwał prgram twrzenia kultury ceny w biblitekach lizbńskich EFQM Eurpen Fundatin fr Quality Menagement s Excellence 1996 CAF prgram (Cmmn Assessment Framewrk) prgram zalecany d ceny publicznych usług administracyjnych w Eurpie The Infrmatin Unit f General Secretariat f the Ministry f Educatin Agenda infrmacyjna Prtugalskieg Ministerstwa Edukacji Źródł: Zybert E. B.: Prblemy jakści, efektywnści i ceny wyknania w prgramie 72 knferencji generalnej IFLA w Seulu, Krea sierpnia SŁOWENIA crczne badania statystyczne wszystkich typów biblitek przez Nardna in univerzitetna knjižnica (Center za razvj knjižnic CeZaR) bwiązek ustawwy BibSiSt Online - interaktywna baza d grmadzenia danych statystycznych dane zbierane są w bieŝącym rku (d 15 marca), przetwarzane i publikwane Dane gólne Zbiry (stan, przyrst, ubytki): liczba zbirów/liczba ptencjalnych uŝytkwników liczba zbirów tradycyjnych/liczba ptencjalnych uŝytkwników liczba materiałów nie-ksiąŝek/ liczba ptencjalnych uŝytkwników przyrst na 1000 uŝytkwników liczba tytułów bieŝących czaspism na 1000 uŝytkwników ubytki/liczba zbirów (w %) Dstęp, urządzenia, przestrzeń (czytelnia, kmputery) liczba miejsc w czytelniach/ liczba ptencjalnych uŝytkwników/1000 liczba ptencjalnych uŝytkwników/liczba kmputerów Finanse (wpływy, wydatki) wpływy bibliteki/liczba ptencjalnych uŝytkwników, wydatki na zakup zbirów/ liczba ptencjalnych uŝytkwników Pracwnicy (etaty, merytryczni) liczba pracwników/ liczba ptencjalnych uŝytkwników/1000 liczba pracwników z wykształceniem biblitekarskim/ liczba ptencjalnych uŝytkwników/1000 liczba pracwników z wykształceniem biblitekarskim / liczba pracwników gółem

13 Krzystanie z bibliteki i uŝytkwnicy (udstępnianie, wypŝyczanie, uŝytkwnicy i dwiedzający, czas twarcia bibliteki, szklenie uŝytkwników) liczba udstępnień/liczba zbirów liczba udstępnień ksiąŝek/ liczba zbirów liczba udstępnień czaspism/ liczba zbirów liczba udstępnień nie-ksiąŝek/ liczba zbirów liczba udstępnień / liczba uŝytkwników liczba udstępnień ksiąŝek/ liczba uŝytkwników liczba udstępnień czaspism/ liczba uŝytkwników liczba udstępnień nie-ksiąŝek/ liczba uŝytkwników liczba udstępnień /liczba zarejestrwanych czytelników liczba udstępnień /liczba dwiedzających liczba udstępnień /liczba pracwników liczba wypŝyczeń/liczba ptencjalnych uŝytkwników/1000 gółem transakcji//liczba ptencjalnych uŝytkwników/1000 liczba zarejestrwanych czytelników/liczba ptencjalnych uŝytkwników liczba dwiedzin/liczba zarejestrwanych czytelników liczba dwiedzin/liczba ptencjalnych uŝytkwników liczba sekund (????) twarcia w rku/ liczba ptencjalnych uŝytkwników wizyta/liczba gdzin twarcia w rku liczba uczestników szkleń/ liczba ptencjalnych STANY ZJEDNOCZONE The Natinal Center fr Educatin Statistics (NCES) w 1992 r. stwrzył pierwszy kmplekswy frmularz badawczy, który prezentwał statystykę 9000 biblitek publicznych. Ostatnie dane za 2005 r były publikwane w 2006 r. Od 1 października 2007 The Institute f Museum and Library Services (IMLS) kntynuuje prace nad zbieraniem i crczną publikacją danych statystycznych. Obecna XXI edycja zawiera dane za 2008 r. Badania dla wszystkich stanów zleca stanwy krdynatr danych - Public Library Survey (PLS), który zbiera dane w frmie elektrnicznej d 20 lat. Kwestinariusz badania frmularz w statnim rku wypełnił 98 % biblitek publicznych (9.073 na uprawninych). kaŝdy uŝytkwnik mŝe dtrzeć d danych wszystkich biblitek lub prównać wybraną biblitekę z grupą pdbnych np. zbliŝnych c d wielkści wydatków lub liczby wypŝyczeń mŝna prównać dane: wejścia gdziny pracy w rku, liczbę biblitekarzy, liczbę biblitekarzy naleŝących d ALA, liczbę ksiąŝek i czaspism. wyjścia - dwiedziny na mieszkańca, udział w prgramach dla dzieci, liczba wypŝyczeń dla dzieci, liczba wypŝyczeń międzybiblitecznych na 1000 mieszkańców, gólna liczba wypŝyczeń międzybiblitecznych, liczba wypŝyczeń na mieszkańca. Rankingi biblitek Hennen s American PublicLibrary Ranking HAPLR HAPLR Indeks bejmuje 15 wskaźników; kaŝdy wskaźnik ma przypisaną wagę 1-3 kreślającą jeg isttnść dla kreślenia eknmiki bibliteki. Nie zawiera n danych na temat zbirów audiwizualnych czy wypŝyczeń międzybiblitecznych. Nie zbiera danych dtyczących usług elektrnicznych raz usług audiwizualnych, pniewaŝ nie są ne brabiane przez IMLS. Indeks ma wielu przeciwników, pniewaŝ metda ceny, a c za tym idzie pzycji bibliteki w rankingu uwaŝana jest za mał czytelną. 1. Wydatki na mieszkańca 2. Pełnych etatów na 1000 mieszkańców 3. Prcent budŝetu na materiały bibliteczne (zbiry) 4. Wydatki materiałów w przeliczeniu na mieszkańca 5. Czaspism na 1000 stałych mieszkańców

14 6. Tmów w przeliczeniu na mieszkańca 7. Kszt transakcji 8. Odwiedziny w przeliczeniu na mieszkańca 9. Rtacja zbiru 10. wydatki w przeliczeniu na gdziny pełnetatwe 11. wydatki w przeliczeniu na mieszkańca 12. Zbiór pdręczny w przeliczeniu na mieszkańca 13. Obrót w ciągu gdziny 14. Odwiedziny w ciągu gdziny 15. Obrót w ciągu dwiedzin Library Jurnal Index - LJ Index Alternatywny d HPRL system wprwadzny w 2008 r. przez Library Jurnal, pierający się wyłącznie na czterech wskaźnikach zawierających dane wyjścia z przypisanymi d nich identycznymi wagami (p 25% dla kaŝdej) - LJ Indeks publikuje ranking przyznając zwycięzcm gwiazdy w czterech kategriach: liczba wizyt na zarejestrwaneg uŝytkwnika, wypŝyczenia na uŝytkwnika, prgramu szkleń, wykrzystania Internetu (wszystkie na zarejestrwaneg uŝytkwnika). Odrębna, piąta gwiazda przeznaczna jest dla lidera LJ Index. 1. Odwiedziny na mieszkańca 2. WypŜyczenia na mieszkańca 3. udział w imprezach prgramach na mieszkańca 4. Wykrzystanie terminali internetwych na mieszkańca SZWAJCARIA statystyka bibliteczna - urząd statystyczny Kultur Instytut Statystyczny Bundensamt fur die Statistik,(BFS) dpwiedzialny jest teŝ Związek Biblitek, Biblitekarzy i Biblitekarek weryfikacja kwestinariusza d we współpracy ze stwarzyszeniem biblitekarzy i zgdnie z ISO 2789 frmularz nline d 2007 r., współpraca z prjektem benchmarkingwym w celu ujednlicenia danych!!! bibliteki publiczne badane tylk w miastach pwyŝej 10 tys. mieszkańców dane pzstałych w statystykach samrządó lkalnych (nie są ujednlicne) Kwestinariusz (statystyka krajwa) 72 pytania (dane) w 7 sekcjach: 1. dane lkalne (mieszkańcy, studenci) 2. uŝytkwnicy (zarejestrwani; aktywni, z instytucji) 3. pracwnicy bibliteki 4. dstęp i urządzenia (pwierzchnia, gdziny twarcia, prezentacja zbirów) 5. finanse (wydatki, wpływy; bez inwestycji) 6. zbiry (w tym elektrniczne) 7. krzystanie z bibliteki (wykrzystanie zbirów tradycyjnych i elektrnicznych, lgwania na strne www, szklenia uŝytkwników, imprezy) Benchmarking pczątek (niezaleŝnie d urzędu statystyczneg; zrganizwany przez grupe biblitekarzy) becnie crcznie rganizwany przez Zurich University f Applied Sciences (Institute fr Public Management IPM) udział: 21 biblitek (wyniki pufne i dstęp graniczny d biblitek uczestniczących, bibliteki uczestniczące wnszą płaty) 70% danych jest w statystykach krajwych wymagane 33 ddatkwe dane

15 współpraca z urzędem statystycznym Wybrane wskaźniki (benchmarking) liczba zarejestrwanych uŝytkwników w przeliczeniu na mieszkańca / studenta liczba dwiedzin w przeliczeniu na mieszkańca / studenta liczba dwiedzin w przeliczeniu na 1 gdzinę twarcia bibliteki wydatki w przeliczeniu na mieszkańca / studenta wydatki w przeliczeniu na 1 gdzinę twarcia bibliteki czas pracwania dkumentu, Itd. Źródła: W. Lchbühler, Library Statistics and Benchmarking in Switzerland, Infrmatinsbrschüre Biblitheken-Benchmarking SZWECJA The Swedish Arts Cuncil (agenda rządwa - biur ds. sztuk teatralnych, sztuki i muzeów, literatury i biblitek) mnitruje i analizuje zmiany w sferze kultury (miejsca, gdzie występują prblemy lub gdzie jest knieczna refrma) dpwiedzialny za zbieranie i analizwanie danych statystycznych dtyczących m.in. biblitek zbiera i pracwuje dane dla sfery kultury (m.in. biblitek publicznych i szklnych) d 1998 rku dane dla biblitek szklnych zbierane są ddzielnie Zbierane dane: Organizacja bibliteki Czy bibliteka gmina psiada plan pracy (rzwju) bibliteki, kt g praqcwał i w którym rku? Czy bibliteka publiczna jest płączna z bibliteką szklną? Liczba biblitek w danej miejscwści Liczba filii płącznych z biblitekami szklnymi. Liczba placówek bez łącza telefniczneg Liczba placówek krzystających z łącza telefniczneg gminy Liczba innych niŝ bibliteki publiczne biblitek zlkalizwanych na terenie gminy Persnel Liczba zatrudninych sób w biblitece Liczba etatów w przeliczeniu na gdziny pracy Finanse Kszty związane z utrzymaniem bibliteki w przeliczeniu na jedneg mieszkańca Przychdy bibliteki (wswzystkie) Zbiry Liczba zbirów d udstępniania na zewnątrz i na miejscu Liczba tytułów nabytych w danym rku Liczba zbirów audiwide raz liczba nabytków w danym rku zbirów audiwide Liczba gazet i czaspism szwedzkich i zagranicznych Liczba dstępnych dpłatnych baz danych Liczba kmputerów dstępnych publicznie Liczba i czas udstępnień zbirów (materiałów) dla sób z dysfunkcją wzrku Udstępnianie zbirów Liczba wypŝyczeń ksiąŝek, czaspism i gazet Liczba udstepnień zbirw audiwide Liczba wypŝyczeń materiałów biblitecznych d zakładów pracy (przedszkla, instytucje chrny zdwia, zakłady pracy ip.) Liczba wypŝyczeń biblitecznych Gdziny twarcia

16 Ile gdzin bibliteka była czynna w kresie zimwym Odwiedziny Liczba dwiedzin Liczba dsłn strny WWW bibliteki Liczba aktywnych czytelników Liczba czytelników, którzy nie zwrócili materiałów biblitecznych Działalnść Jakie działania pdejmwała bibliteka WIELKA BRYTANIA LISU - Centrum badań biblitek i usług infrmacyjnych przy Lughbrugh University - rczne statystyki dla biblitek publicznych i akademickich zarówn brytyjskich, jak i szkckich, walijskich raz Irlandii Półncnej, grmadzne i publikwane na w raprtach analizwane są trendy rczne, pięci-, dziesięciletnie, np. wybrane wskaźniki dla biblitek publicznych: Finanse wydatki per capita przychdy per capita prprcje wpływów budŝecie wydatków w budŝecie wydatki na pracwników d wszystkich wydatków w % wydatki na płace per capita wydatki na ksiąŝki per capita wydatki na materiały audiwizualne per capita wydatki na zbiry elektrniczne per capita wydatki na zbiry i materiały audiwizualne per capita przychdy z kar i płat per capita przychdy z wypŝyczeń materiałów audiwizualnych (wszystkie zbiry nieksiąŝkwe) per capita Materiały bibliteczne liczba zbirów per capita liczba ksiąŝek per capita liczba nabytków per capita % nabytków w stsunku d liczby zbirów % nabytków w stsunku d liczby zbirów na 1000 sób bsługiwanej ppulacji materiały audiwizualne na 1000 sób bsługiwanej ppulacji rczny przyrst ksiąŝek per capita przyrst zbirów audi vide per capita Usługi liczba dwiedzin per capita liczba pracwników na 1000 sób bsługiwanej ppulacji liczba kmputerów z dstępem d internetu na sób bsługiwanej ppulacji liczba sób bsługiwanej ppulacji na punkt bibliteczny prcent dwiedzających ceniających usługi bibliteczne jak dbre alb bardz dbre Pracwnicy liczba pracwników na sób bsługiwanej ppulacji liczba wykwalifikwanych pracwników na na sób bsługiwanej ppulacji liczba wykwalifikwanych pracwników bibliteki d wszystkich pracwników w %

17 UNISON związek zawdwy biblitekarzy w Wielkiej Brytanii publikuje niezaleŝne raprty nt. jakści pracy biblitek publicznych - Taking stck: the future f ur public library service - zmiany jakie zaszły w biblitekach UK w statnich 10 latach. Wykrzystan następujące wskaźniki: wydatki na 1000 mieszkańców nabytki (ksiąŝki) na 1000 mieszkańców prcent wszystkich punktów biblitecznych twartych 60 gdzin na tydzień (lub więcej) prcent punktów biblitecznych twartych pnad 10 gdzin na tydzień z dstępem d internetu i katalgami nline liczba dwiedzin na 1000 mieszkańców zapytania infrmacyjne na 1000 mieszkańców zamówienia na 1000 mieszkańców liczba stacji rbczych na mieszkańców. DCMS Department fr Culture, Media and Sprt przedstawia dziesięć standardów: Public Library Service Standards. Raprty publikwane są crcznie na Standardy: 1. dległść gspdarstwa dmweg d stałeg punktu bibliteczneg: 1 mila, 2 mile w % 2. skmaswane gdziny twarcia bibliteki na 1000 mieszkańców (dla wszystkich biblitek) 3. liczba biblitek twartych więcej niŝ 10 gdzin w tygdniu z dstępem d internetu i katalgami nline 4. liczba stacji rbczych na mieszkańców 5. prcent zamówinych ksiąŝek dstarcznych w ciągu 7, 5, 30 dni 6. wizyty na 1000 mieszkańców 7. satysfakcja czytelnika drsłeg w % 8. satysfakcja czytelnika młdcianeg w % 9. nabytki (ksiąŝki, elektrniczne i inne) na 1000 mieszkańców 10. czas przygtwania ksiąŝki d udstępnienia (wlny dstęp lub wypŝyczenie) Źródła (USA, Wielka Brytania, Australia, Kanada): ABBOTT C., Perfrmance measurement in library and infrmatin services, Lndn, Aslib, 1994 CHILDERS T., VAN HOUSE N.A. What s gd? describing yur library s effectiveness, Chicag, ALA, Culture, Media and Sprt Cmmittee, Public Libraries Third Reprt f Sessin , Vlume I. Reprt, tgether with frmal minutes. Lndn, DAVIES S., Taking stck: the future f ur public library service, EVANS E. i in., Review f criteria used t measure library effectiveness, Bulletin f the Medical Library Assciatin 1972, nr 1, s , MOORE, N. Public library trends, Cultural Trends 2004, nr.1, s Perfrmance measurement and evaluatin, Lndn, Sage Publicatins 1995, ISBN Nrmy i zalecenia międzynardwe Działalnść biblitek publicznych : wytyczne IFLA/UNESCO W: Działalnść biblitek publicznych : wytyczne IFLA/UNESCO / prac. Philip Gill ; [red. Małgrzata Kisilwska. Warszawa : Wydaw. SBP, 2002 Wskaźniki wyknania Wskaźniki wykrzystania Aktywnść czytelników w dwóch wariantach: Liczby wypŝyczeń na 1 czytelnika Liczby dwiedzin na 1 czytelnika Zasięg czytelnictwa (liczba czytelników w stsunku d ppulacji) Aktywnść wykrzystania księgzbiru (liczba wypŝyczeń na 1 wlumin) Aktywnść krzystania z działalnści infrmacyjnej (liczba zapytań infrmacyjnych na 1 mieszkańca) WypŜyczenia w przeliczeniu na 1 gdzinę twarcia bibliteki Aktywnść krzystania z usług elektrnicznych i innych materiałów niedrukwanych

18 Wskaźniki zasbów Zasbnść księgzbiru (liczba vl. na 1 mieszkańca) Dstępnść stanwisk i/lub kmputerów na 1 mieszkańca Dstępnść kmputerów pdłącznych d sieci zewnętrznej na 1 mieszkańca Wskaźniki kadrwe Stsunek liczby pełnetatwych pracwników d ppulacji Stsunek liczby persnelu wykwalifikwaneg d ppulacji Stsunek liczby pełnetatwych pracwników d stpnia wykrzystania bibliteki Wskaźniki jakściwe Badanie satysfakcji uŝytkwników Satysfakcjnujące pszukiwania Wskaźniki ksztów Kszty jednstrkwe funkcji, usług i działań Kszty pracwnicze wg funkcji, np. pracwanie ksiąŝek, prgramy Całkwite kszty na sbę, na uŝytkwnika (na czytelnika, na sbę dwiedzającą), na punkt usługwy, itp. Pll, R., Bekhrst P. Measuring quality: perfrmance measurement in libraries Wskaźniki zaprezentwane z perspektywy Balanced Screcard [uŝytkwnicy, finanse, prcesy, rzwój] zaadaptwanych dla biblitek jak 4 aspekty: A. Zasby, infrastruktura. Jakie usługi feruje bibliteka? Bibliteka jak miejsce d nauki i badań A. 1. Pwierzchnia bibliteki w przeliczeniu na uŝytkwnika A. 2. Liczba miejsc w przeliczeniu na uŝytkwnika A. 3. Gdziny twarcia w prównaniu d ptrzeb Zbiry A. 4. Wydatki na zbiry w przeliczeniu na uŝytkwnika A. 5. Dstępnść wymaganych tytułów A. 6. Odsetek sesji drzucnych A. 7. Stsunek trzymanych zamówień na wypŝyczenia międzybibliteczne d zamówień wysłanych A. 8. Natychmiastwa dstępnść Pracwnicy A. 9. Liczba pracwników bibliteki w przeliczeniu na uŝytkwnika Witryna internetwa A.10. Direct access frm the hmepage B. Wykrzystanie. Czy usługi są akceptwane i jak zbiry są wykrzystywane? Ogólne B. 1. Penetracja rynku B. 2. Satysfakcja uzytkwników B. 3. Liczba dwiedzin w przeliczeniu na uŝytkwnika Bibliteka jak miejsce d nauki i badań B. 4. Wskaźnik wykrzystania miejsc Zbiry B. 5. Liczba ściągniętych/pbranych infrmacji/jednstek treści [cntent unit] w przeliczeniu na uŝytkwnika B. 6. Wykrzystanie zbirów (turnver) B. 7. Odsetek zbirów niewykrzystanych B. 8. Liczba wypŝyczeń w przeliczeniu na uŝytkwnika B. 9. Odsetek wypŝyczeń dla uŝytkwników zewnętrznych Usługi infrmacyjne B. 10. Liczba udziałów w szkleniach w przeliczeniu na uŝytkwnika

19 B. 11. Liczba zapytań infrmacyjnych w przeliczeniu na uŝytkwnika Działalnść kulturalna B. 12. Liczba udziałów w imprezach w przeliczeniu na uŝytkwnika C. Efektywnść, wydajnść [efficiency]. Czy usługi są ferwane efektywnie (kszty)? Ogólne C. 1. Kszty w przeliczeniu na uŝytkwnika C. 2. Kszt dwiedzin C. 3. Kszt w przeliczeniu na 1 skrzystanie z bibliteki C. 4. Stsunek wydatków na zbiry d wydatków sbwych Zbiry C. 5. Kszt pracwania dkumentu C. 6. Kszt ściągnięcia/pbrania dkumentu Prcesy - szybkść C. 7. Szybkść/czas grmadzenia C. 8. Czas pracwania C. 9. Wydajnść pracwników w zakresie pracwania zbirów C. 10. Czas realizacji wypŝyczeń lkalnych C. 11. Czas realizacji wypŝyczeń międzybiblitecznych Prcesy wiarygdnść, niezawdnść C. 12. Reference fil rate C. 13. Shelving accuracy D. Ptencjał i rzwój. Czy jest dpwiedni ptencjał dla przyszłeg rzwju? Usługi elektrniczne D. 1.Prcent wydatków na zbiry elektrniczne w stsunku d wydatków na zbiry D. 2. Odsetek pracwników dstarczających i rzwijających usługi elektrniczne Rzwój pracwników D. 3. Liczna udziałów w szkleniach dla pracwników w przeliczebiu na pracwnika BudŜet D. 4. Przychdy własne (granty, fundusze wypracwane) jak prcent w budŝecie bibliteki D. 5.Prcent budŝetu instytucji macierzystej przeznaczany na biblitekę Źródła: Pll, R., Bekhrst P. Measuring quality: perfrmance measurement in libraries Pll, R. (2008). Ten years after: Measuring Quality revised. Perfrmance Measurement and Metrics: 9 (1): pg Glbal library statistics zestaw danych statystycznych i wskaźników d wykrzystania przez bibliteki na całym świecie. cel: regularne grmadzenie tych danych na pzimie nardwym w taki spsób, aby mgły być prównywalne i wiarygdne, w zakresie usług biblitecznych i ich wykrzystania. inicjatrzy: IFLA (sekcja ds. statystyki i ceny), UNESCO (Instytut Statystyki), ISO (TC 46 S.C. 8 - jakść) dane statystyczne grmadzne przez bibliteki publiczne i akademickie (niec dmienne frmularze) - 23 pytania wskaźniki (23) bliczane na pdstawie statystyki raz danych krajwych: liczba ludnści liczba sób czytających i piszących liczba studentów spśród 23 wskaźników, 15 dtyczy biblitek publicznych:

20 pdwójne przeliczanie niektórych danych (w dniesieniu d gółu mieszkańców raz sób ptrafiących czytać i pisać) większa rla w spłeczeństwie [kursywą wskaźniki dla biblitek akademickich] 1. Dstęp i udgdnienia średnia liczba biblitek publicznych przypadająca na 1000 mieszkańców średnia waŝna gdzin twarcia biblitek publicznych średnia waŝna gdzin twarcia biblitek szkół wyŝszych prcent biblitek publicznych ferujących dstęp d internetu dla uŝytkwników prcent biblitek publicznych ferujących witrynę internetwą 2. Zbiry średnia liczba wluminów przypadająca na 1 studenta w biblitekach szkół wyŝszych średnia liczba wluminów w biblitekach publicznych przypadająca na 1000 mieszkańców średnia liczba wluminów w biblitekach publicznych przypadająca na 1000 mieszkańców ptrafiących czytać i pisać 4. UŜytkwnicy i krzystanie z bibliteki liczba zarejestrwanych uŝytkwników w biblitekach publicznych przypadająca na 1000 mieszkańców liczba zarejestrwanych uŝytkwników ptrafiących czytać i pisać w biblitekach publicznych przypadająca na 1000 mieszkańców liczba zarejestrwanych uŝytkwników w biblitekach szkół wyŝszych jak prcent liczby studentów średnia liczba wypŝyczeń w biblitekach publicznych przypadająca na 1000 mieszkańców średnia liczba wypŝyczeń w biblitekach publicznych przypadająca na 1000 mieszkańców ptrafiących czytać i pisać średnia liczba wypŝyczeń przypadająca na 1 studenta w biblitekach szkół wyŝszych liczba dwiedzin w biblitekach publicznych przypadająca na 1000 mieszkańców liczba dwiedzin w biblitekach publicznych przypadająca na 1000 mieszkańców ptrafiących czytać i pisać liczba dwiedzin w biblitekach szkół wyŝszych przypadająca na 1 studenta 5. Pracwnicy biblitek średnia liczba zatrudninych w biblitekach publicznych średnia liczba zatrudninych w biblitekach szkół wyŝszych prprcja pracwników płci Ŝeńskiej i męskiej w biblitekach publicznych prprcja pracwników płci Ŝeńskiej i męskiej w biblitekach szkół wyŝszych 6. Wydatki Wydatki na zbiry i źródła infrmacji w biblitekach publicznych przypadające na mieszkańca Wydatki na zbiry i źródła infrmacji w biblitekach szkół wyŝszych przypadające na studenta Więcej: