System Finansowo-Księgowo-Kosztowy Wycena kosztów normatywnych

Transkrypt

1 System Finansowo-Księgowo-Kosztowy Wycena kosztów normatywnych Instrukcja Użytkownika

2 Spis treści Rozdział 1 Wstęp Rozdział 2 Miesięczny schemat pracy Rozdział 3 Informacje ogólne Informacje... techniczne 3-4 Architektura... systemu i wymagania sprzętowe 3-4 Program... a system operacyjny 3-5 Integracja... ze środowiskiem Wondows 3-5 Zabezpieczenie... i składowanie danych 3-6 Rozpoczęcie... pracy 3-6 Komunikacja... z użytkownikiem 3-7 Elementy... systemu Windows 3-11 Okna w... programie 3-14 Koncepcja... menu 3-25 Znaczenie... klawiszy klawiatury 3-26 Rozdział 4 System Wybór... ksiąg rachunkowych 4-29 Wybór... bieżącego miesiąca 4-29 Otwarcie... roku 4-30 Otwarcie... ksiąg rachunkowych 4-31 Rozdział 5 Świadczenia wzorcowe Lista świadczeń Nakłady... osobowe 5-38 Nakłady... materiałów 5-40 Świadczenia... proste 5-42 Historia Kopiowanie... opisów 5-44 Świadczenia... - koszt normatywny obliczony 5-45 Świadczenia... - koszt normatywny obliczanie 5-45 Raporty... poprawności 5-46 Rozdział 6 Świadczenia dla ośrodków I Lista ośrodków Nakłady... osobowe 6-49 Nakłady... materiałów 6-50 Świadczenia... proste 6-53 Opis... wg wzorca 6-55 Normatyw... obliczony 6-56 Normatyw... z kosztów 6-56 Opisane... świadczenia 6-57 Historia Oblicz... Normatyw 6-59 Eksport... do Kosztów 6-60

3 Spis treści Świadczenia... - koszt normatywny - obliczanie 6-60 Import... ośrodków 6-61 Eksport Do modułu... koszty 6-62 Do programów... znakowych 6-63 Eksport... opisów świadczeń do GM 6-64 Raporty... poprawności 6-64 Raporty... zużycia materiałów 6-65 Analizy Rozdział 7 Słowniki Indeks... materiałowy 7-67 Indeks... personelu 7-70 Jednostki... miar 7-72 Jednostki... czasu 7-72 Świadczenia Rodzaje... świadczeń 7-75 Badania... laboratoryjne 7-76 Materiały... do badan 7-76 Metody... oznaczeń 7-77 Lista ośrodków Dane... ośrodka 7-79 Rodzaje... świadczeń dla ośrodka 7-82 Plan rzeczowo... finansowy dla opk Importy Import... indeksu materiałowego 7-84 Import... rozpływu indeksu materiałowego 7-85 Import... indeksu materiałowego II 7-85 Eksport... świadczeń 7-86 Rozdział 8 Pomoc Spis treści O programie Licencja Zmiana... hasła 8-89 II

4 Wstęp Rozdział 1 Wstęp Celem modułu WKNŚ jest szczegółowa analiza kosztów normatywnych świadczeń. Analiza obejmuje opis świadczenia z dokładnością do ilości zużytych materiałów i roboczogodzin personelu potrzebnych do wykonania danego świadczenia. 1-1

5 Miesięczny schemat pracy Rozdział 2 Miesięczny schemat pracy Program WKNŚ służy do wyceny kosztów normatywnych świadczeń. Ze względu na możliwość zmiany cen materiałów i roboczogodzin wycena odbywa się w cyklu miesięcznym. Oznacza to, że w ciągu trwania jednego miesiąca należy zaktualizować ceny materiałów i roboczogodzin dokonać obliczenia kosztu normatywnego świadczenia, a następnie wyeksportować je do Kosztów ( do Programów Znakowych ). Cykl pracy programu obejmujący wprowadzanie danych z bieżącego miesiąca i obliczenie kosztu normatywnego nazwany jest miesięcznym cyklem pracy systemu. Poniżej opisane zostaną kolejne operacje, które użytkownik powinien wykonać w trakcie miesięcznego cyklu pracy systemu. Zostały one również opisane w postaci schematu: Rozpoczynając pracę z modułem WKNŚ musimy wprowadzić świadczenia do słowika: Świadczeń a następnie wprowadzić ich opis tzn. wprowadzić dane dotyczące nakładów osobowych i nakładów materiałowych potrzebnych do wykonania tego świadczenia. Te czynności są poza miesięcznym cyklem 2-2

6 Miesięczny schemat pracy pracy systemu. Mając opisane świadczenia należy (już w ramach każdego miesiąca osobno) wprowadzić ceny materiałów i roboczogodzin a następnie dokonać wyceny świadczeń w ramach bieżącego miesiąca. Koszty normatywne, jakie wyjdą po wycenie należy wyeksportować, łącznie ze Słownikiem Świadczeń, jeżeli były dopisywane jakieś świadczenia. Słownik Świadczeń podzielony jest na rodzaje świadczeń: Procedury Medyczne ICD 9 CM Porady Badania Laboratoryjne ICD 9 CM Diety Usługi Niemedyczne Świadczenia Inne Moduł został tak skonstruowany, że wycena i eksporty mogą są wykonywane w ramach jednego rodzaju. 2-3

7 Informacje ogólne Rozdział 3 Informacje ogólne Informacje o wymaganiach sprzętowych systemu FKK, środowisku pracy, koncepcji systemu, komunikacji z użytkownikiem. 3.1 Informacje techniczne Architektura systemu i wymagania sprzętowe Oprogramowanie jest napisane w architekturze klient serwer. Różne są więc wymagania sprzętowe komputera klienta i serwera bazy danych. Wymagania stawiane stacjom roboczym Wymagania sprzętowe Komputery Minimalne wymagania narzuca producent zainstalowanego systemu operacyjnego, jednak nie zawsze zapewniają one komfort pracy. Zaleca się co najmniej: procesor: Intel PIV lub wyżej pamięć RAM: 256 MB dysk twardy: 2 GB grafika: SVGA 800x600 karta sieciowa: 100 Mbps Wymagania systemowe System operacyjny MS Windows 98 SE, Windows 2000 Professional lub Windows XP Professional. Wymagania stawiane serwerom zarządzającym bazami danych Wymagania sprzętowe Komputery Minimalne wymagania narzuca producent zainstalowanego systemu operacyjnego i bazy danych, jednak nie zawsze zapewnią one komfortu pracy. Zaleca się co najmniej: procesor: (SQL BASE) PIV 1,6 GHz, (ORACLE) 2xPIII 1,3 GHz pamięć: (SQL BASE) 512 MB, (ORACLE) 1 GB z opcją rozszerzenia do 4 GB karta sieciowa: (SQL BASE) 100 Mbps, (ORACLE) 100 Mbps dysk twardy: (SQL BASE) UWSCSII RAID 0+1, (ORACLE) UWSCSII RAID 0+1 Wymagania systemowe System operacyjny Windows NT 4.0 Serwer, Windows 2000 Serwer, Windows 2003 Server lub inny zgodny z wersją serwera bazy danych. Motor Bazy Danych ORACLE wersja 8i ORACLE wersja 9i ORACLE wersja 10g SQL BASE wersja 6.1.2PTF11 SQL BASE wersja 7.5.1PTF3 3-4

8 Informacje ogólne Program a system operacyjny Program działa w środowisku MS Windows. Sposób poruszania się po systemie właściwy jest dla standardu pracy w tym środowisku. Dokumentacja systemu nie zawiera opisu zasad pracy w środowisku Windows. Użytkownik systemu powinien posiadać podstawowe umiejętności w tym zakresie, jak uruchamianie systemu, przełączanie się pomiędzy oknami, posługiwanie się myszką. System jest w pełni zintegrowany ze środowiskiem Windows. 3.2 Integracja ze środowiskiem Wondows Środowisko Windows umożliwia szeroki wachlarz metod wymiany danych miedzy aplikacjami pracującymi w tym środowisku. Do mechanizmów przesyłania danych wykorzystywanych przez program należą: schowek (clipboard), automatyzacja OLE zapisywanie raportów w plikach sformatowanych typu.rtf zapisywanie definiowanych wykazów tabelarycznych w plikach CSV zapisywanie definiowanych wykazów tabelarycznych w plikach PDF 3-5 Schowek Schowek jest najprostszą metodą wymiany informacji pomiędzy programem, a inną aplikacją w środowisku Windows np. edytorem tekstów Word, arkuszem kalkulacyjnym Excel. Ulokowanie w schowku nowej porcji danych powoduje usunięcie poprzedniej zawartości. W systemie istnieje możliwość umieszczenia w schowku zawartości tabeli elementów. Maksymalna ilość danych przenoszonych w jednej porcji przy pomocy schowka może być ograniczona możliwościami przyjęcia tych danych w programie docelowym np. maksymalną wielkością arkusza w programie Excel. Także zbyt mała ilość wolnej pamięci w komputerze może uniemożliwić wykonanie operacji dla zbyt dużej ilości danych. Automatyzacja OLE Automatyzacja OLE zapewnia integrację aplikacji przy pomocy komend interaplikacyjnych. Aplikacje mogą oddziaływać na siebie bez jakiejkolwiek ingerencji użytkownika. W przypadku programu mechanizm ten pozwala załadować dane programu do arkusza MS Excel oraz OO Calc, a także na wykonanie niektórych funkcji tego arkusza jak utworzenie nowego arkusza. Integracja programu ze środowiskiem Windows pozwala na automatyzacje prac związanych ze sporządzaniem różnorodnego typu zestawień raportów, którym bez większego wysiłku można nadać ciekawą szatę graficzną, wykorzystując szeroką gamę formatów i stylów programów Word i Excel oraz Writer i Calc. Warunkiem poprawnego działania automatyzacji OLE jest fakt zainstalowania pakietu biurowego (MS Office, Open Office) na stacji roboczej. Automatyzację OLE w przypadku pakietu Open Office testowano na wersji 2.4, dlatego zaleca się instalacje pakietu w tej lub nowszej wersji. Przy wspólpracy z pakietem MS Office, dla poprawnego dzialania pism (wspólpraca z programem MS Word) nalezy dla programu MS Word zaznaczyc opcje: 'Ufaj dostepowi do programu Visual Basic Project', 'Ufaj wszystkim zainstalowanym dodatkom i szablonom' w ustawieniach zabezpieczen dla makr (opcje opisane na przykladzie MS Word w innych wersjach programu MS Word dostep do opisanych opcji moze byc inny). Zapisywanie raportów w plikach sformatowanych typu.rtf Wydruki programu mogą być realizowane bezpośrednio na drukarkę lub do pliku typu.rtf. Pliki takie następnie mogą być otwierane w edytorze Word i poddawane indywidualnej edycji. Zapisywanie definiowanych wykazów tabelarycznych w plikach CSV Wykazy definiowane (tabelaryczne) programu mogą być realizowane bezpośrednio na drukarkę lub do pliku typu.csv. Pliki takie następnie mogą być otwierane w programie

9 Informacje ogólne Excel i poddawane indywidualnej edycji 3.3 Zapisywanie definiowanych wykazów tabelarycznych w plikach PDF Wykazy definiowane (tabelaryczne) programu mogą być realizowane bezpośrednio na drukarkę lub do pliku typu.pdf. Pliki takie następnie mogą być otwierane w programie Acrobat Reader. Zabezpieczenie i składowanie danych Zabezpieczenie danych polega na zapewnieniu ochrony zarówno przed dostępem osób niepowołanych jak i przed ich utratą z przyczyn losowych bądź technicznych. Zastosowane w systemie mechanizmy bazy danych SQL, takich jak transakcje, więzy integralności, procedury storowane, zapewniają spójność danych oraz wysoką odporność danych na zdarzenia typu zaniki zasilania, awarie techniczne. Uwaga: ZE WZGLĘDU NA KONIECZNOŚĆ ZABEZPIECZENIA DANYCH PRZED USZKODZENIAMI TAKIMI JAK NP. FIZYCZNE USZKODZENIE NOŚNIKÓW, KONIECZNE JEST OKRESOWE SKŁADOWANIE DANYCH NP. NA STREAMER. JEST TO OBOWIĄZKIEM ADMINISTRATORA SYSTEMU. Zabezpieczenie danych przed dostępem osób niepowołanych realizowane jest przez definiowanie identyfikatorów operatorów uprawnionych do uruchamiania systemu oraz przez nadanie im odpowiednich uprawnień do wykonywania określonych funkcji programu. W systemie zdefiniowano kilka profili użytkowników, z którymi związane są zestawy uprawnień. Lista uprawnień wynikających z przypisania operatorowi wybranego profilu może być dodatkowo indywidualnie modyfikowana. Każdy operator powinien posiadać sobie tylko znane hasło, które podaje uruchamiając system i którego nie powinien udostępniać innym osobom. Dotyczy to także administratora systemu, który bezpośrednio po zainstalowaniu programu powinien zmienić standardowe hasło (SYSADM). Możliwe jest również śledzenie wykonywania wybranych funkcji systemu. Odpowiednie raporty umożliwiają sprawdzenie kto i kiedy wykonał daną funkcję programu. Dokładny opis funkcji związanych z definiowaniem użytkowników i ich uprawnień opisany jest w dokumentacji modułu DBAP. 3.4 Rozpoczęcie pracy Po uruchomieniu modułu systemu FKK według zasad właściwych dla środowiska klient-serwer użytkownik musi połączyć się z bazą danych. Służy do tego okno dialogowe (dialog logujący), które pojawia się na ekranie tuż po uruchomieniu programu. Należy w nim podać nazwę bazy danych, swój identyfikator oraz hasło. W chwili połączenia się z bazą danych, sprawdzane są prawa użytkownika do wykonywania funkcji systemu. Po zainstalowaniu programu administrator systemu powinien wprowadzić w module DBAP identyfikatory osób uprawnionych do uruchamiania programu oraz nadać im odpowiednie uprawnienia oraz zmienić hasło dla użytkownika SYSADM. W celu umożliwienia uruchomienia wersji demonstracyjnej zaleca się wprowadzenie bezpośrednio po instalacji identyfikatora SYSADM z hasłem SYSADM posiadającego uprawnienia do wykonywania wszystkich funkcji wersji demonstracyjnej. W takim przypadku uruchomienie programu wymaga wypełnienia pól dialogu logującego w następujący sposób: nazwa bazy FKKDEMO identyfikator użytkownika SYSADM hasło SYSADM (wpisane w sposób niewidoczny, znakami *) 3-6

10 Informacje ogólne Użytkownik ma możliwość zatwierdzenia powyższych danych (Zatwierdź) lub zakończenia pracy (Odwołaj ). Przy pierwszym poprawnym logowaniu do systemu FKK użytkownik wybiera księgi rachunkowe, z którymi chce pracować. Wybór ksiąg rachunkowych zostaje dla użytkownika zapamiętany w bazie i kolejne logowanie automatycznie uruchamia system z poprzednio wybranymi księgami rachunkowymi. W uruchomionym systemie parametry te można zmieniać w funkcji Wybór ksiąg rachunkowych 29. Baza instalacyjna programu zawiera ogólne i niezbędne do pracy programu słowniki oraz otwarty jeden układ bilansowy. Układ ten może być wykorzystany podczas rzeczywistej pracy użytkownika. W tym celu należy w module FK w funkcji otworzenie układu bilansowego, zmienić nazwę na nazwę jednostki. Uwaga: Jeżeli podczas próby połączenia z bazą zostanie podany błędny identyfikator lub błędne hasło, pojawi się odpowiedni komunikat i użytkownik może w tym momencie zakończyć pracę lub poprawić błąd i dokonać ponownej próby połączenia z bazą. 3.5 Komunikacja z użytkownikiem Programy komunikują się z użytkownikiem w formie interaktywnej, tzn. realizują na bieżąco polecenia użytkownika. Urządzeniami umożliwiającymi komunikację użytkownika z programem są klawiatura, myszka i monitor ekranowy. Kursorem nazywamy ruchomy znacznik pozycji na ekranie monitora, w której aktualnie znajduje się użytkownik. Może to być podświetlenie pozycji, migający punkt w polu wprowadzanych danych, czy znaczek graficzny podążający za ruchem myszki. Kursor określa punkt, w którym pojawią się znaki wpisane z klawiatury, bądź miejsce, w którym wystąpi akcja wykonana za pomocą myszki (np. wciśnięcie lewego przycisku myszki w przypadku, gdy kursor o kształcie strzałki znajduje się nad pozycją menu spowoduje wybranie funkcji z nią skojarzonej). Operacje wykonywane na klawiaturze dotyczą, elementu, w którym aktualnie znajduje się fokus. Jest to, w przypadku pól edycyjnych, pole wyróżnione migającym kursorem w kształcie (jak w polu Identyfikator na rysunku), 3-7

11 Informacje ogólne a w przypadku tabelki, wiersz wyróżniony (jak w przypadku wiersza o Identyfikatorze 02 jak na rysunku). Fokus określa obiekt, do którego będą się odnosić akcje wywoływane za pomocą myszki bądź klawiatury. Kursor określa bieżące miejsce fokusa. W danej chwili tylko jeden obiekt na formatce może posiadać fokus. Dopisywanie, usuwanie, modyfikacja danych. Z oknami programu związany jest zestaw standardowych operacji. Dopisywanie, Modyfikacja czy Usuwanie danych we wszystkich oknach wygląda podobnie. Operacje te zostaną przedstawione na przykładzie słownika Banki użytkownika. Standardowe elementy powyższej tabeli to: Wyszukiwanie pole pozwala ograniczyć zakres wyświetlanych wierszy. Wzorzec wpisywany w tym polu dotyczy kolumny, wg której jest ustawiony porządek wyświetlania (wykorzystanie zostało opisane w punkcie Znaczenie klawiszy klawiatury 26 ). 3-8

12 Informacje ogólne Kolejność pole pozwala wybrać porządek wg którego mają być wyświetlane wiersze. Na rysunku powyżej pozycje zostały uporządkowane Wg Symbolu OPK. Kolumna, wg której ma być ustawiony porządek, jest ustawiana jako pierwsza. Przyciski przyciski umożliwiające wykonanie standardowych operacji na tabeli Banki użytkownika jak dopisywanie nowego banku, podgląd pełnych danych banku, modyfikacja i usuwanie banku. Z powyższymi przyciskami związane są odpowiednie akceleratory: Nowy F5, Edycja F6, Usuń F8, Wyjście Alt + F4. Podgląd Enter. Znaczenie klawiszy zostało opisane w rozdziale Znaczenie klawiszy klawiatury 26. Standardowo okna po uruchomieniu są w stanie prezentacji danych. W stanie tym aktywne są wszystkie przyciski z wyjątkiem przycisku Zatwierdź. Przycisk ten jest aktywny tylko w okienkach, w których bezpośrednio przeprowadzana jest edycja danych. W stanie prezentacji danych nie jest możliwa edycja wiersza tabeli czy dialogu. Wszelkie korekty danych muszą być wykonywane w momencie, gdy okno znajduje się w stanie edycji. W programie istnieją dwa sposoby edycji danych: w tabeli, w dialogu. Podczas edycji w tabeli, możliwa jest bezpośrednia modyfikacja wyświetlanych wierszy. Tryb ten stosowany jest jednak bardzo rzadko. Najczęstszym sposobem edycji danych w programie jest edycja w dialogu. W tym przypadku dla edytowanego wiersza danych otwierane jest dodatkowe okno typu dialog, zawierające informacje, dotyczące wybranego wiersza danych. Po ustawieniu tego okna w stanie edycji możliwa jest modyfikacja danych. Przejście do stanu edycji następuje poprzez naciśnięcie przycisku Edycja. W przypadku modyfikacji danych (tryb edycji), pola dialogu są wypełnione wartościami odczytanymi z bazy danych dla wybranego wiersza tabeli. Aktywne są tylko przyciski Zatwierdź, którym zatwierdzamy wprowadzone zmiany, i Zamknij, którym zamykamy dialog. Jeśli chcemy zrezygnować z wprowadzonych zmian zamykamy dialog bez zatwierdzania a na pytanie programu 3-9

13 Informacje ogólne klikamy przycisk Nie. (Znaczenie odpowiedzi na zadane pytanie jest następujące: Tak - zatwierdzenie zmian i zamknięcie dialogu. Nie - zamknięcie dialogu bez zatwierdzenia zmian. Anuluj - powrót do trybu edycji.) W przypadku dopisywania zawartość pól dialogu jest pusta. Wypełnienie pól odpowiednimi danymi polega na kliknięciu w wybranym polu (na rysunku powyżej są to białe prostokąty) i wpisaniu z klawiatury odpowiedniego łańcucha znaków (na rysunku są to np. pola Identyfikator, Nazwa). Niektóre pola, do których wprowadza się dane mogą być słownikowane. Oznacza to, że podczas wprowadzania danych do pola możliwe jest skorzystanie z odpowiedniego słownika zdefiniowanego w systemie. Słownik dla takiego pola zostaje wyświetlony jeśli w polu znajduje się migający kursor i zostanie naciśnięty klawisz F2. Z wyświetlonego słownika odpowiednią pozycję wybieramy dwukrotnym kliknięciem myszy. Po wypełnieniu wszystkich koniecznych pól, w celu zapamiętania zmian w bazie danych należy je zatwierdzić przyciskiem Zatwierdź. Jeżeli wszystkie wprowadzone informacje były poprawne, dialog przejdzie w tryb prezentacji danych. W tym trybie nieaktywny jest tylko klawisz Zatwierdź. W przypadku operacji podglądu otwierany dialog jest w trybie prezentacji danych (wszystkie pola są nieaktywne). Można łatwo przejść w tryb edycji poprzez naciśnięcie klawisza Edycja. Po dokonaniu edycji i powrocie do tabeli zawartość tabeli jest odświeżana, w celu uwzględnienia wprowadzonych zmian. Możliwe jest wielokrotne dopisywanie danych bez powracania do tabeli (i w związku z tym bez każdorazowego odświeżania tabeli). Należy w tym celu po zatwierdzeniu zmian przyciskiem Zatwierdź ponownie wybrać przycisk Nowy tym razem na dialogu. W tym momencie dialog jest przygotowany do wprowadzenia nowego wiersza. W przypadku operacji kasowania dialog otwierany jest w trybie prezentacji danych, jednocześnie system prosi o potwierdzenie operacji kasowania. 3-10

14 Informacje ogólne Potwierdzenie tej operacji (OK.) spowoduje usunięcie wiersza i powrót do tabeli. Rezygnacja (Anuluj) spowoduje pozostanie okna dialogu w trybie prezentacji danych. Usuwanie wywołane bezpośrednio na dialogu prezentującym dane wykonuje usuwanie danych bez pytania o potwierdzenie operacji. 3.6 Elementy systemu Windows Okno programu składa się z następujących elementów: Belka tytułowa, Linia statusu, Pasek narzędzi, Menu systemowe, Menu, Elementy sterujące Okna. Belka tytułowa znajduje się w górnym wierszu okna. Zawiera nazwę wybranej funkcji. W przypadku okna głównego dla systemu FKK zawiera ona następujące informacje: nazwa modułu, bieżący miesiąc, bieżący rok obrotowy, nazwa układu bilansowego. Linia statusu znajduje się w dolnym wierszu okna. W lewym rogu linii statusu wyświetlane są krótkie informacje na temat wybranych funkcji programu np. przy wyborze operacji z menu. W prawym rogu linii statusu wyświetlana jest nazwa bazy danych oraz identyfikator zalogowanego użytkownika oraz stan klawiszy Caps Lock, Num Lock i Scroll Lock. Pasek narzędzi znajduje się zazwyczaj w górnej części formatki. Zawiera on elementy sterujące zawartością całego okna np. porządek wyświetlanych wierszy, przycisk zamykający dialog (Szczegółowo pasek narzędzi programu został opisany w rozdziale Znaczenie klawiszy klawiatury 26 ). Menu systemowe znajduje się w prawym górnym rogu okienka obok belki tytułowej. Zebrane 3-11

15 Informacje ogólne zostały tam podstawowe operacje jakie mogą być wykonywane na oknie: Przywróć przywraca poprzedni stan okna, Przenieś przesunięcie okna na ekranie monitora, Rozmiar zmiana rozmiaru okna, Minimalizuj zwinięcie okna do ikony, Maksymalizuj rozwinięcie okna na cały ekran Zamknij zamknięcie okna. Dla niektórych okien pewne z tych operacji mogą być zablokowane, co sygnalizowane jest poprzez wyszarzenie odpowiedniej pozycji menu systemowego. Menu znajduje się zawsze w górnej części okna pomiędzy belką tytułową a paskiem narzędzi. Zgrupowane są w nim operacje dostępne w oknie. Istnieją dwa typy menu: poziome i pionowe. Menu poziome jest najwyższe w hierarchii. Z każdą pozycją menu poziomego może być związane menu pionowe, którego pozycje mogą z kolei posiadać następne menu pionowe. Szczegółowo menu programu zostało opisane w rozdziale Koncepcja menu 25. Do komunikacji z użytkownikiem w środowisku Windows dostępne są następujące Elementy sterujące: Przyciski, Przełączniki, Znaczniki, Listy wielowariantowe, Listy jednowariantowe. Przyciski pełnią w programie podobną funkcję jak menu. Służą do wykonywania różnych operacji. Często te same funkcje są możliwe do uruchomienia z poziomu menu jak i przy pomocy przycisków. Przycisk można włączyć na wiele sposobów: poprzez kliknięcie myszką, naciśnięcie akceleratora odpowiedniego dla tego przycisku, naciśnięcie klawisza spacji w przypadku, gdy fokus znajduje się na przycisku. Fokus na przycisku sygnalizowany jest poprzez obwódkę pojawiającą się na przycisku (na rysunku przedstawiono przycisk, na którym jest fokus i te bez fokusa). Przełączniki służą do wyboru jednego z kilku wariantów. W danej chwili z danej grupy przełączników można włączyć tylko jeden. Włączenie przełącznika sygnalizowane jest poprzez wypełnienie go czarnym punktem. Przełączniki można włączać na kilka sposobów: kliknięcie myszą naciśnięcie akceleratora związanego z daną opcją, przesuwanie po nich fokusa klawiszami Ç i È Znaczniki służą do włączenia lub wyłączenia danej opcji. Każdy ze znaczników może być w dwóch stanach. W przypadku cech oznaczają jej posiadanie lub brak. Włączenie znacznika sygnalizowane jest poprzez wypełnienie go znakiem. Znaczniki można włączać na kilka sposobów: kliknięcie myszą, naciśnięcie akceleratora związanego z daną opcją, naciśnięcie klawisza spacji w przypadku gdy znajduje się na nim fokus. 3-12

16 Informacje ogólne Listy wielowariantowe służą do prezentacji kilku opcji w postaci listy. Istnieje możliwość wyboru dowolnej liczby opcji przedstawionych w liście. Z prawej strony listy umieszczony jest suwak umożliwiający przewinięcie jej zawartości. W przypadku, gdy elementy listy nie wykraczają poza jej widoczny obszar, suwak jest niepotrzebny a więc niewidoczny. Elementy listy można zaznaczać na kilka sposobów: kliknięcie myszą, naciśnięcie klawisza spacji w przypadku gdy znajduje się na nim fokus. Po liście można się poruszać klawiszami Ç i È Listy jednowariantowe służą do prezentacji kilku opcji w postaci listy. W odróżnieniu do listy wielowariantowej istnieje tu możliwość wybrania tylko jednej opcji. Po wybraniu odpowiedniej wartości lista jest zwijana. Rozwinięcie listy następuje poprzez kliknięcie myszką na strzałce po prawej stronie zwiniętej listy. Z prawej strony listy umieszczony jest suwak umożliwiający przewinięcie zawartości. W przypadku, gdy elementy listy nie wykraczają poza jej widoczny obszar, suwak jest niewidoczny. Elementy listy można zaznaczać na kilka sposobów: kliknięcie myszą, naciśnięcie klawisza spacji w przypadku gdy znajduje się na nim fokus. Po liście można się poruszać klawiszami Ç i È 3-13

17 Informacje ogólne 3.7 Okna w programie W programie mamy do czynienia z dwoma typami okien: Dialogi Tabelki Definicje wykazów tabelarycznych Dialogi są to okna, w których użytkownik wprowadza dane do systemu z klawiatury, wybierając pozycje z list rozwijanych, wybierając przełączniki i znaczniki, wstawiając dane z innych tabel. Dialogi są też używane do przedstawienia szczegółowych informacji o danym rekordzie danych w przejrzystej formie graficznej. Tabelki prezentują poszczególne rekordy bazy danych w formie wierszy. Każdy wiersz reprezentuje główne informacje dotyczące jednego rekordu danych np. dane kontrahenta. Z boku tabelek znajdują się dwa suwaki: pionowy i poziomy. Służą one do przesuwania zawartości tabeli. W przypadku, gdy cała zawartość tabeli mieści się na ekranie, suwaki są niewidoczne. Wykonując operacje kursorem można wpłynąć na wygląd tabeli. Po skierowaniu kursora na granicę pomiędzy nagłówkami dwóch kolumn kursor przyjmuje kształt jak na poniższym rysunku: Przytrzymując w tym momencie lewy klawisz myszki i przesuwając kursor w lewo lub w prawo, możemy zmienić szerokość wyświetlanych kolumn. 3-14

18 Informacje ogólne Po skierowaniu kursora na granicę pomiędzy dwoma wierszami na lewym brzegu tabeli kursor przyjmuje kształt jak na poniższym rysunku: Przytrzymując w tym momencie lewy klawisz myszki i przesuwając kursor w górę lub w dół, możemy zmienić wysokość wyświetlanych wierszy. Po skierowaniu kursora na granicę pomiędzy wierszami tabeli a nagłówkiem kursor przyjmuje kształt jak na poniższym rysunku: Przytrzymując w tym momencie lewy klawisz myszki i przesuwając kursor w lewo lub w prawo, możemy zmienić położenie kolumny, w której znajduje się kursor, względem innych kolumn. definicje wykazów tabelarycznych są specyficznym rodzajem okien, w których użytkownik definiuje wygląd raportów. Poniżej przykładowe okna definicji raportu. Dane raport opartego na powyższym formularzu mogą być wyświetlane bezpośrednio w tabeli - dostępny przycisk, którego naciśnięcie powoduje wypełnienie tabeli zgodnie z założonymi warunkami lub wyłącznie w postaci wydruku (brak przycisku ). Funkcje raportowe oparte na tego rodzaju oknie posiadają następujące grupy funkcjonalne: Wykaz tworzenie, zapis oraz wybór zdefiniowanego raportu. Zapisanie nowego wykazu powinno nastąpić na początku tworzenia kryterium. Naciskamy przycisk (Dodaj), klikamy pole Nazwa i nadajemy nazwę definiowanemu raportowi. Następnie definiujemy raport. Po zdefiniowaniu klikamy przycisk (Zapisz). Od tego momentu użytkownik może wykorzystywać zdefiniowany wykaz wybierając go z listy Nazwa. Przycisk Usuń pozwala usuwać z bazy definicje raportów. Zapis definicji powoduje zapamiętanie ustawień następujących grup opcji: Kryteria Kolumny Kolejność wg 3-15

19 Informacje ogólne Kolumny wybór kolumn, jakie mają zostać umieszczone na raporcie. Wyboru dokonujemy klikając po lewej stronie nazwy kolumny gdzie zostanie wyświetlony znacznik (powtórne kliknięcie na znaczniku spowoduje odznaczenie kolumny i nie będzie ona uwzględniona w raporcie). Możliwa jest również zmiana nazwy kolumny (nie zmieni to wartości przyporządkowanej dla tego pola). Kliknięciem ustawiamy fokus w dowolnym miejscu nazwy kolumny i zmieniamy ją. (zmiany będą bezpośrednio widoczne w nazwie kolumny). W niektórych przypadkach możliwe jest zdefiniowanie sposobu wydruku kolumn na raporcie. Wtedy obok kolumny w której znajdują się nazwy pól do wyboru znajdują się dwie dodatkowe kolumny: Sumuj, Grupuj, Poz.gr.. Zaznaczenie znacznika w kolumnie Sumuj pozwala na wstawienie do raportu podsumowania dla zaznaczonych kolumn (znacznik można ustawiać wyłącznie dla kolumn zawierających dane numeryczne). Zaznaczenie znacznika Grupuj spowoduje wydrukowanie na raporcie podsum dla określonych grup pozycji zgodnie z ustalonym poziomem grupowania w kolumnie Poz.gr.. Kolumna Funkcja pozwala na określenie funkcji, której wynik ma być zwracany jako wartość kolumny. Zestaw funkcji dostępnych do wyboru jest uzależniony od konkretnego wykazu definiowanego (tylko niektóre z wykazów definiowanych w systemie mają możliwość określenia wartości kolumny na podstawie funkcji). W dolnej części dialogu znajduje się tabelka, w której program wyświetla zaznaczone przez użytkownika (lub zaznaczone standardowo jak w przykładzie) kolumny. Jeśli na podglądzie wydruku dane zawarte w kolumnach nie są wyświetlane w całości lub zamiast liczb wyświetlone są znaki #, należy anulować wydruk i poszerzyć kolumny w opisywanej tabelce. Jeśli wszystkie kolumny nie mieszczą się na wydruku można zmienić orientację strony na poziomą. Kryteria definicja warunków jakie spełniać mają dane umieszczane w raporcie. Kryteria buduje użytkownik w oparciu o pola, które możemy wykorzystać przy tworzeniu raportu (dla każdego definiowanego raportu mogą one być inne), operatory warunkowe i spójniki. Pole- lista zawiera kolumny dla których przewidziano możliwość zakładania kryteriów. Operatory porównania: Dla pól tekstowych dostępne następujące Operatory porównania: = (równy), <> (nierówny), < (mniejszy), > (większy), <= (mniejszy bądź równy), >= (większy bądź równy), zawiera (wpisany ciąg znaków powinien występować w wybranym polu), nie zawiera (wpisany ciąg znaków nie powinien występować w wybranym polu), puste (pole jest puste), nie puste (pole nie jest puste). Dla zmiennych liczbowych dostępne następujące Operatory porównania: = (równy), <> (nierówny), < (mniejszy), > (większy), <= (mniejszy bądź równy), >= (większy bądź równy), puste (pole jest puste), nie puste (pole nie jest puste). Spójniki wykorzystywane przy definiowaniu kryteriów: i - spójnik powoduje że wyświetlane są dane, dla których oba łączone kryteria są 3-16

20 Informacje ogólne spełnione lub - spójnik powoduje że wyświetlane są dane, dla których przynajmniej jedno z łączonych kryteriów jest spełnione Schemat budowy warunku w kryterium jest następujący: [Pole] [Oprator porównania] [Wartość] [Spójnik] [Pole] [Operator porównania] [Wartość] np.: Konto-Symbol = 100 i BO Wn >= 100 (co należy tłumaczyć: znajdź dane w których konto ma symbol 100 i wartość BO Wn jest większa lub równa 100 zł) Podczas tworzenia kryteriów wybrane elementy kryterium pojawiają się w polu Podgląd budowy kryterium pod przyciskiem Wyczyść. Każdy następny krok składania kryterium powoduje przejście do następnego pola. W każdym momencie tworzenia warunku aktywne jest tylko jedno pole w grupie pól Kryteria, to które ma być następnie wybrane. Wyczyść - przycisk służy do usunięcia ostatniego warunku w kryterium lub całego kryterium. Naciśnięcie przycisku w przypadku kilku określonych warunków powoduje wyświetlenie komunikatu: Aby utworzyć kryterium należy wykonać poniższe kroki: 1. Wybrać z listy Pole, dla którego zakładamy warunek w kryterium (nazwa pola pojawi się w polu Podglądu budowy kryterium). 2. Następnie należy wybrać operator. 3. Teraz należy wpisać wartość wzorca, z którą ma być porównywany wybrane pole i zatwierdzić klawiszem Enter. 3-17

21 Informacje ogólne W przypadku użycia operatora Zawiera (Nie zawiera) dla atrybutów tekstowych można stosować następujące znaki zastępcze (maski): ( % ) zastępuje dowolną ilość znaków np. kryterium: Konto-Symbol zawiera 5% spowoduje wyświetlenie danych zawierających konto zaczynające się od 5 i dalej zawierające dowolne znaki, ( _ ) zastępuje dowolny jeden znak np. kryterium: Konto-symbol zawiera 5_1% spowoduje wyświetlenie danych zawierających konto zaczynającą się od 5 o dowolnym drugim znaku, trzecim znaku 1 i dowolnych pozostałych znakach. 4. Po określeniu wartości dla warunku możliwe jest wykonanie wykazu (przycisk lub chcemy kontynuować tworzenie kryterium złożonego należy przejść do punktu Wstawiamy Spójnik który ma połączyć utworzone kryterium z następnym. ). Jeżeli 6. Przechodzimy następnie do punktu 1 w celu utworzenia następnego warunku w kryterium złożonym. 7. Usuwanie warunków kryterium realizowana jest przyciskiem Wyczyść. Kolejność wg opcja pozwala wybrać sposób sortowania wyświetlonych dokumentów Oprócz opisanych wyżej grup w okna mogą zawierać dodatkowe kontrolki umożliwiające zakładanie dodatkowych warunków specyficznych dla danych, które mają być prezentowane w postaci raportu. Pamiętać należy że specyficzne warunki i filtry nie są zapamiętywane w bazie wraz z definicją raportu. Dialog wyboru przeznaczenia raportu - dialog umożliwia użytkownikowi wybór gdzie trafić wykonywany raport. Standardowo na formatce wybrane jest przeznaczenie Drukarka, dlatego dodatkowo wyświetlone są listy, na których użytkownik dokonuje wyboru: drukarki zainstalowanej w systemie, na której będzie 3-18

22 Informacje ogólne wydrukowany raport; orientacji strony Wydruk w poziomie lub w pionie;czcionki (nieaktywna dla niektórych raportów); Rozmiaru czcionki. v Wybór opcji Drukarka i zatwierdzenie wyboru spowoduje wyświetlenie podglądu wydruku. W menu Plik dostępne są następujące podmenu: Pierwsza strona odpowiada mu przycisk na pasku narzędzi tt, Następna strona odpowiada mu przycisk na pasku narzędzi u, Poprzednia strona odpowiada mu przycisk na pasku narzędzi t, Ostatnia strona odpowiada mu przycisk na pasku narzędzi uu, Koniec. W menu Format wyświetlania dostępne są następujące podmenu: Normalny - sposób wyświetlania w którym widać szczegóły raportu Dopasowany do kona - wyświetla wygląd całej strony. Opcje można również przełączać przyciskiem na pasku narzędzi o wyglądzie jak na rysunku obok:. W menu Wydruk dostępne są następujące pozycje: Drukowanie Ustawienia Drukarki Ustawienia Drukarki Wybór opcji spowoduje wyświetlenie okienka systemowego (wygląd okienka uzależniony jest od systemu operacyjnego w przykładzie wygląd okna z systemu Windows 2000): 3-19

23 Informacje ogólne w którym wybieramy Drukarkę (ustawienia wyświetlamy naciskając przycisk Właściwości opis tej funkcji wykracza poza ramy niniejszego opracowania), ustawiamy znacznik Drukuj do pliku ( Uwaga!!! To jest plik z kodami sterującymi drukarki i nie jest przeznaczony do eksportu do innych programów) Zakres wydruku, Liczbę kopii. Wybór opcji zatwierdzamy przyciskiem OK. Zatwierdzenie wyboru nie spowoduje jeszcze wysłania raportu na drukarkę i jego wydruk, lecz jest to konfiguracja drukowania. Drukowanie Wybranie tej pozycji menu spowoduje wyświetlenie takiego samego dialogu jak przy opisie poprzedniej opcji (zmiana ustawień drukarki nie ma znaczenia, ponieważ zostały one już wybrane w opcji Ustawienie drukarki) i zatwierdzenie przyciskiem OK., co spowoduje wysłanie raportu na drukarkę i jego wydruk. Wybór opcji Do programu Excel i zatwierdzenie wyboru spowoduje uruchomienie programu Microsoft Excel dla Windows 95/98/2000/NT i wprowadzenie wybranych danych do arkusza lub stworzenie wykresu. Wybór opcji Do pliku spowoduje dodanie do wyświetlonego okienka dodatkowych pól: Należy w nich określić w jakim formacie zostanie zapisany plik (do wyboru Tekstowy lub plik Formatowany RTF), nazwę pliku, do którego zostanie wyeksportowany wydruk oraz folder w którym się znajdzie (pole nieaktywne). Naciśnięcie przycisku spowoduje otwarcie okienka, w którym wybieramy 3-20

24 Informacje ogólne folder docelowy. W okienku, w którym wyświetlone są urządzenia, na których możliwy jest zapis raportu (dysk lokalny C:, dyskietka A:, dyski sieciowe) wybieramy odpowiednią z pozycji a w okienku, w którym wyświetlone jest drzewo katalogów klikamy wybrany katalog. Klikamy przycisk Wybierz (wybrane możliwości zostaną wyświetlone w nieaktywnym polu ze ścieżką dostępu na poprzednim rysunku kliknięcie przycisku Zatwierdź spowoduje zapis raportu do pliku) lub Anuluj anulując wybór. Dialog techniczny uruchamiany poprzez kliknięcie w lewym górnym rogu tabelki. W dialogu tym oraz przyciski: 3-21 dostępne są opisane już elementy jak pole Kolejność wierszy i pole Warunki selekcji Zapamiętywanie ustawień tabelki Kopiowanie tabeli do Schowka, Kopiowanie tabeli do pliku, Zapis danych do arkusza xls Zapis danych do html a Generator zestawień Kolor tła Kolor tekstu Kolory systemowe Zatwierdź, Anuluj.

25 Informacje ogólne Kopiowanie tabeli do Schowka - po naciśnięciu tego przycisku zawartość całej tabeli jest kopiowana do systemowego schowka. Umożliwia to przesłanie jej do innego dowolnego programu pracującego w środowisku Windows i obsługującego schowek. Przykładem takiego programu jest MS Excel. Po uruchomieniu arkusza kalkulacyjnego należy przejść do menu Edycja i wybrać opcję Wklej. Jeżeli uprzednio przesłaliśmy tabelę do schowka, jej zawartość pojawi się w programie MS Excel. Podobnie należy postąpić w przypadku innych programów jak Word czy Access. Kopiowanie tabeli do pliku, Zapis danych do arkusza xls, Zapis danych do html a po naciśnięciu tych przycisków zostanie wyświetlony dialog jak na rysunku: W tym standardowym okienku systemowym należy wybrać miejsce do którego chcemy zapisać plik, nadać 3-22

26 Informacje ogólne mu nazwę oraz Kliknąć przycisk Zapisz (format w jakim zostanie zapisany plik to w zależności od naciśniętego przycisku: tekst ASCI, arkusz xls, plik html). Generator zestawień po naciśnięciu tego przycisku otwierany jest dialog na którym definiuje się wygląd zestawienia. Kolor tła, kolor tekstu po naciśnięciu tych przycisków pojawia się dialog umożliwiający użytkownikowi wybór koloru z dostępnej palety 3-23

27 Informacje ogólne Uruchom MS Excel /IExplorer zaznaczenie tej opcji powoduje automatyczne uruchamianie programów Ms Excel lub IExplorer w przypadku zapisu danych do pliku xls lub html. Automatyczne formatowanie zaznaczenie opcji powoduje dopasowanie kolumn arkusza Excel do danych w przypadku zapisu danych do pliku xls. Wypełnianie tabelki na starcie opcja umożliwia ustalenie przez użytkownika czy tabelka ma przy starcie być wypełniana wartościami (Automatycznie / Włączone) lub nie (Wyłączone).W przypadku wyboru opcji Wyłączone tabelka jest wypełniana dopiero po włączeniu przez użytkownika odświeżania (przycisk ) Zapamiętanie ustawień kolumn opcja umożliwia użytkownikowi decydowanie czy ustawienia kolumn w tabeli (położenie, szerokość) mają być zapamiętywane (Automatycznie / Włączone) czy nie (Wyłączone) Zatwierdź kliknięcie przycisku zatwierdza kryteria wybrane w polach Kolejność wierszy i Warunki selekcji, Anuluj naciśnięcie przycisku anuluje wybór kryteriów w polach Kolejność wierszy i Warunki selekcji. W tabelkach kliknięcie prawym przyciskiem myszy na dowolnej pozycji wyświetlanych danych spowoduje wyświetlenie następującego Menu podręcznego: Działanie pozycji Kopiowanie danych do schowka, Kopiowanie danych do pliku, Kopiowanie danych do pliku xls, Kopiowanie danych do pliku html a zostało opisane powyżej przy omówieniu Dialogu technicznego. Wybór pozycji Uporządkowanie oraz kryteria spowoduje wyświetlenie Dialogu technicznego, który został opisany powyżej. Opcja Odśwież dane spowoduje odczytanie danych z tabeli (np. jeśli kilku operatorów korzysta w tym samym momencie ze słownika OPK i dodaje do niego nowe pozycje to nie zostaną one automatycznie wyświetlone u wszystkich operatorów jednocześnie lecz dopiero po wyborze opisywanej opcji lub przycisku 3-24

28 Informacje ogólne ). Wybranie pozycji Wyjście spowoduje zamknięcie wyświetlonej tabelki. 3.8 Koncepcja menu Zestaw funkcji, spośród których użytkownik może wybrać jedną do realizacji, określono nazwą menu. System zawiera cały szereg różnych menu, tworzących hierarchiczną strukturę, zbliżoną w formie do drzewa, którego pniem jest menu główne. Oznacza to, że np. po wybraniu pozycji danego menu pojawia się menu niższego poziomu (jeśli przy tej pozycji menu znajduje się charakterystyczny trójkącik u), w którym dokonuje się kolejnego wyboru, i tak dalej, aż do ostatecznego określenia zadania dla systemu i polecenia jego realizacji. Z każdym oknem systemu związane są operacje wykonywane na jego zawartości. Operacje te są zgrupowane w menu danego okna. Główne funkcje programu znajdują się w menu okna głównego, które pojawia się zaraz po uruchomieniu modułu. Menu główne jest stale wyświetlane w ramce w górnej części okna, jego pozycje umieszczone są obok siebie (poziomo), a jedna z nich - wybrana - jest podświetlona. Jest to funkcja, która może być przez użytkownika zlecona systemowi do wykonania. Jeżeli z daną pozycją związana jest większa ilość funkcji są one zgrupowane w menu niższego poziomu, zawierając wykaz dostępnych opcji. Wszystkie menu, na poziomie niższym niż główne, wyświetlane są w ramkach w układzie pionowym. Menu niższego poziomu zawiera zazwyczaj funkcje związane tematycznie z menu głównym. Do każdej wybranej pozycji menu w dole okna pojawia się komentarz, dotyczący wybranej funkcji (na powyższym rysunku zaznaczone strzałką). 3-25

29 Informacje ogólne 3.9 Znaczenie klawiszy klawiatury Głównym narzędziem do konwersacji z użytkownikiem jest klawiatura. Oprócz wpisywania tekstów klawiatura służy też do wydawania poleceń (stosowane są w tym celu kombinacje różnych klawiszy). Klawisze Ctrl i Alt są używane zawsze w połączeniu z innymi klawiszami. Ctrl służy głównie do wprowadzania znaków sterujących. Klawisz Lewy Alt oraz Prawy Alt, mają różne znaczenia. Klawisz Prawy Alt pozwala wprowadzać z klawiatury znaki specjalne, niedostępne przez pojedyncze wciśnięcie klawisza np. polskie litery (kombinacja klawiszy Prawy Alt + e = ę, Prawy Alt + o = ó, Prawy Alt + x = ź...). Klawisz Lewy Alt połączony z klawiszem określającym dowolny znak jest tzw. akceleratorem. Pozwala on na szybki dostęp do elementów menu, bądź innych obiektów na ekranie bez użycia myszki. Znak, którego dla danego elementu należy użyć z klawiszem Lewy Alt oznaczony jest przez podkreślenie. W poniższym menu szybki dostęp do funkcji System można uzyskać poprzez jednoczesne naciśnięcie klawiszy Lewy Alt + S. Dwanaście klawiszy funkcyjnych oznaczonych F1 - F12 służy do wywoływania typowych, często powtarzających się czynności. Klawisz F1 używany jest tradycyjnie do wywoływania suflera (podpowiedzi systemu). Klawisz funkcyjny F2 powoduje wyświetlenie słownika i umożliwia wybór jednej z jego pozycji. W programie przyjęto pewien zakres klawiszy standardowych obowiązujących na wszystkich formularzach do przeglądu i wprowadzania danych. Każdy z tych klawiszy posiada swój odpowiednik graficzny. Po wskazaniu go kursorem myszki w dole okienka pojawia się krótka informacja o skojarzonej z klawiszem funkcji (na rysunku poniżej zaznaczona strzałką). Klawisz F5 lub naciśnięcie przycisku (Nowy) wywołuje funkcję do wprowadzania danych. W przypadku, gdy fokus znajduje się w tabelce z danymi funkcję wprowadzania danych wywołuje także klawisz Insert. W tabelkach umożliwiających edycję danych klawisza F5 (dla tabelki będącej elementem dialogu klawisz F7) lub naciśnięcie przycisku powoduje wstawienie nowego wiersza. Klawisz F10 lub kliknięciem na przycisku (Zatwierdź) powoduje zatwierdzenie danych i ich zapis do bazy danych. Po zatwierdzeniu zmian klawisz ten zmienia stan na nieaktywny. W przypadku, gdy z pewnych powodów nie uda się zapisać danych, zostanie wyświetlony komunikat o błędzie, po którym klawisz zatwierdzający dane pozostaje w dalszym ciągu aktywny. Klawisz F6 lub naciśnięcie przycisku (Edycja) służy do wywołania funkcji do edycji danych. Klawisz F8 lub kliknięcie na przycisku (Usuń) wywołuje funkcję do usuwania danych. Usuwane dane (z wyjątkiem przypadku usuwania grupowego) są wyświetlane w osobnym oknie dialogowym. W przypadku, gdy fokus znajduje się w tabelce z danymi funkcję usuwania danych wywołuje także klawisz Delete. Klawisz F3 wywołuje funkcję szybkiego wyszukiwania. Powoduje on przeniesienie fokusa do pola oznaczonego napisem Wyszukiwanie. W polu tym należy wpisać tekst ograniczający ilość możliwych 3-26

30 Informacje ogólne rozwiązań. Wpisany tekst jest zawsze kojarzony z elementami kolumny danych wg której ustawiony jest porządek wyświetlanych wierszy (czyli że na rysunku poniżej możemy wyszukiwać dane po Kodzie). W polu tym można korzystać ze znaków specjalnych: % - oznacza dowolną ilość dowolnych znaków, _ - oznacza pojedynczy dowolny znak. W polu Wyszukiwanie wpisuje się wzorzec, który muszą spełniać wyświetlane wiersze danych np. wpisanie tekstu Bank% spowoduje wyświetlenie tylko elementów zaczynających się od wyrazu Bank. Wyszukiwanie następuje po wpisaniu wzorca i naciśnięciu klawisza ENTER lub kliknięciu klawisza oznaczonego rysunkiem Naciśnięcie kombinacji klawiszy Lewy Alt + F4 lub naciśnięcie przycisku (Zamknij) powoduje zamknięcie bieżącego okna. W przypadku, gdy w zamykanym oknie znajdują się aktualnie edytowane dane, program przed zamknięciem okna otwiera dodatkowe okno z pytaniem czy zatwierdzić zmiany: Wybranie odpowiedzi Tak zatwierdza zmiany w bazie danych i zamyka bieżące okno. W przypadku wybrania odpowiedzi Nie program zamyka okno bez zatwierdzania zmian. W przypadku wybrania odpowiedzi Anuluj program anuluje naciśnięcie klawisza Zamknij. Ten sam efekt co klawisz Lewy Alt + F4 powoduje klawisz Esc. W niektórych oknach dostępny jest przycisk (Podgląd). Naciśnięcie tego przycisku spowoduje wyświetlenie dialogu z podglądem danych szczegółowych. Za pomocą przycisku (Drukuj) możliwy jest wydruk wybranych danych. Klawisz F2, w przypadku pól słownikowanych, powoduje uruchomienie odpowiedniego słownika (wpisanie pozycji której nie ma w słowniku i zatwierdzenie jej przyciskiem Enter spowoduje taką samą akcję można dopisać tę pozycję). W przypadku kont czy kartotek wpisanie początku danego kodu i naciśnięcie klawisza F2 powoduje uruchomienie odpowiedniego słownika z jednoczesnym przepisaniem wpisanej wartości do pola wyszukiwanie w słowniku. Takie działanie znacznie przyśpiesza wybór wartości ze słownika. Powrót do formularza nadrzędnego następuje poprzez naciśnięcie klawisza Enter. Wybrana wartość jest przepisywana do odpowiedniego pola na formularzu. Na jednym formularzu może być umieszczonych wiele pól słownikowanych. Klawisz F2 dotyczy pola, w którym w danym momencie znajduje się kursor. Wszelkie zdarzenia wykonywane na klawiaturze (z wyjątkiem wyboru klawiszy będących akceleratorami) są związane z polem, w którym znajduje się fokus. W systemie Windows dostępne są klawisze, które pozwalają przenosić fokus pomiędzy elementami okna: TabF Shift + TabF przejście do następnego pola, przejście do poprzedniego pola. W programie zakończenie edycji w wybranym polu, sygnalizowane naciśnięciem klawisza Enter także powoduje przeniesienie fokusa na następne pole (jest równoważne naciśnięciu klawisza TabF). Dla elementu ekranu, w którym znajduje się fokus dostępne są następujące klawisze sterujące kursorem: Ç È 3-27 przesunięcie kursora o jedną pozycję w górę przesunięcie kursora o jedną pozycję w dół

31 Informacje ogólne Æ Å Home End Page Up Page Down Delete Backspace przesunięcie kursora o jedną pozycję w prawo przesunięcie kursora o jedną pozycję w lewo przesunięcie kursora na początek przesunięcie kursora na koniec przesunięcie fokusa na początek tabelki przesunięcie fokusa na koniec tabelki usunięcie znaku pod kursorem usunięcie znaku na lewo od kursora Dla tabeli, w której znajduje się fokus dostępne są następujące klawisze sterujące kursorem: Ç È Home End Page Up Page Down przesunięcie przesunięcie przesunięcie przesunięcie przewinięcie przewinięcie kursora o jeden wiersz w górę kursora o jeden wiersz w dół kursora na początek tabeli kursora na koniec tabeli tabeli o jedną stronę w górę tabeli o jedną stronę w dół Poszczególne klawisze klawiatury mogą mieć kilka znaczeń w zależności od funkcji aktualnie realizowanej przez program: tryb edycji danych, wybór opcji z menu, wyszukiwanie pozycji z listy itd. Sposób wykorzystania poszczególnych klawiszy dla realizowanej funkcji opisany jest w dolnej części okna, a bardziej szczegółowo po naciśnięciu klawisza F

32 System Rozdział 4 System Funkcje pozwalające na zmianę parametrów pracy modułu dostępne są w opcji System. Opcje Otwarcia Roku oraz Otwarcie Układu bilansowego dostępne są w przypadku samodzielnej pracy modułu WKNŚ bez modułu finansowo księgowego (praca ze znakowym systemem finansowo księgowym). 4.1 Wybór ksiąg rachunkowych Funkcja umożliwia wybór układu bilansowego poprzez określenie następujących cech: Rok Nazwę układu bilansowego Zatwierdzenie wyboru powoduje przełączenie systemu na wybrane księgi rachunkowe. 4.2 Wybór bieżącego miesiąca Funkcja ustawia bieżący miesiąc dla modułu WKNŚ i wybrany tutaj miesiąc jest podpowiadany na wszystkich formatkach, na których istnieje możliwość wyboru miesiąca. Wybrany miesiąc jest zapamiętany w przypadku instalacji samodzielnej. W przypadku instalacji razem z systemem FKK domyślnie ustawiany jest bieżący miesiąc z FKK a wybrany tutaj miesiąc jest bieżącym w ramach jednego uruchomienia modułu. 4-29

33 System 4.3 Otwarcie roku Funkcja umożliwia otwarcie kolejnego roku obrotowego dla wybranego układu bilansowego. W trakcie normalnej eksploatacji wykonywana jest w chwili, gdy pojawia się konieczność prowadzenia pracy w nowym układzie bilansowym, zwykle na początku stycznia kolejnego roku obrotowego. Może być jednak wykonana także w innym terminie np. w listopadzie, jeżeli użytkownik chce z wyprzedzeniem wykonać czynności przygotowawcze dla nowego roku np. wprowadzić zmodyfikowany plan kont. Podczas otwarcia nowego roku obrotowego zakładane są księgi nowego roku: Księga Główna początkowo pusta, użytkownik może wypełnić ja automatycznie wskazując konta, które należy przepisać z bieżącej Księgi Głównej. Bilans otwarcia kont może być wprowadzony automatycznie w funkcji Przeniesienie Bilansu Dziennik pusty, Kartoteka Kontrahentów zawierająca kartoteki tych samych kontrahentów, którzy występowali w kartotece poprzedniego roku, z zerowymi obrotami. Bilans otwarcia kartotek może być wprowadzony automatycznie w funkcji Przeniesienie Bilansu Kartoteka Pracowników zawierająca kartoteki tych samych pracowników, którzy występowali w kartotece poprzedniego roku, z zerowymi obrotami. Bilans otwarcia kartotek może być wprowadzony automatycznie w funkcji Przeniesienie Bilansu Kartoteka OPK zawierająca kartoteki tych samych ośrodków, które występowały w kartotece poprzedniego roku, z zerowymi obrotami Wybranie opisywanej pozycji spowoduje otwarcie formatki wyglądającej jak na rysunku poniżej. Realizację otwarcia nowego roku obrotowego uzyskuje się przez kliknięcie przycisku Otwórz. Zanim jednak użytkownik dokona otwarcia nowego roku obrotowego musi określić konta, które mają zostać przepisane z Księgi Głównej bieżącego roku do Księgi Głównej nowego roku obrotowego. W tym celu należy kliknąć przycisk dopisywania nowego elementu, co spowoduje udostępnienie do wyboru tabeli Księgi Głównej, w której należy zaznaczyć żądane konta (w szczególności wszystkie - przycisk Wszystkie). Po wyborze kont należy dokonać otwarcia nowego roku obrotowego (przycisk Otwórz). Otwarcie roku może być wykonywane wielokrotnie, pod warunkiem, że do dziennika nowego roku obrotowego nie został wprowadzony jeszcze żaden dokument. Powtórne otwarcie roku może trwać dość długo ze względu na konieczność usunięcia wszystkich danych wpisanych poprzednio dla otwieranego roku (słowniki, kartoteki, konta). 4-30

34 System Przycisk Przepisz Funkcja pozwala na przepisanie kont Księgi Głównej do wcześniej otwartego roku obrotowego. Uwaga: Funkcja "Przepisz" może być wykonywana wielokrotnie dla wybranych kont. Przycisk Słowniki Wybranie funkcji "słowniki" spowoduje otwarcie formatki wyglądającej jak na rysunku poniżej. Funkcja udostępnia możliwość wyboru przez operatora jednego lub kilku słowników, które będą przepisane do otwieranego roku obrotowego. Standardowo zaznaczone są wszystkie niezbędne słowniki systemu. 4.4 Otwarcie ksiąg rachunkowych Funkcja umożliwia otwarcie nowego układu bilansowego poprzez określenie następujących cech: Nazwa układu bilansowego nazwa użytkownika/jednostki, którego księgi rachunkowe są prowadzone przy pomocy systemu FK. System FK jest systemem wielozakładowym tzn., że jednocześnie może być prowadzonych wiele układów bilansowych. Przykładem może być wydzielenie odrębnej podjednostki organizacyjnej sporządzającej własne sprawozdania roczne np. Gospodarstwo Pomocnicze, Oddział I, Oddział II. Opis układu Ulica, nr domu Kod pocztowy Miasto Województwo Telefon Fax NIP 4-31

35 System REGON dla jednostki służby zdrowia kod związany z organem finansującym zakład (wojewoda, prezydent, gmina), Identyfikator jednostki kod jednostki identyfikujący ją w procesie zbierania danych na poziomie wojewódzkim. Kod resortowy dla jednostki służby zdrowia kod określony w momencie rejestracji zakładu, Rok bieżący rok obrotowy dla układu bilansowego. Ten sam układ bilansowy może się powtarzać w kolejnych latach obrotowych Bieżący miesiąc bieżący miesiąc obrotowy dla układu bilansowego. Dla okresu począwszy od miesiąca bieżącego do końca roku można wprowadzać dokumenty. Księgować można dokumenty tylko w miesiącu bieżącym. W zakładce Kody Resortowe możemy wprowadzić dane niezbędne do zbudowania kodów resortowych: Kod resortowy 3 poziomy najstarszy identyfikator resortowy Kod resortowy 2000 stary identyfikator resortowy Część I Regon Część II Kod terytorialny Część III - Podmiot Część IV - Struktura Kod resortowy 2004 aktualny identyfikator resortowy Część I Nr księgi rejestrowej Część II Kod terytorialny 4-32

36 System Część III - Podmiot Część IV - Forma gospodarki finansowej. W zakładce Okresy możemy zdefiniować ilość miesięcy które będą w danym roku rozliczeniowym oraz określić który miesiąc będzie początkiem okresu. Liczba okresów rozliczeniowych może być od 1 do 23 (nie wliczając miesiąca Po bilansie). Standardowo lista wypełniona jest 12 miesiącami od stycznia do grudnia. Chcąc ustawić pierwszy miesiąc na inny niż styczeń należy wykasować wszystkie miesiące zostawiając pierwszy, co pozwoli na edycje pola Miesiąc kalendarzowy. Po zmianie pierwszego miesiąca należy dodawać kolejne aż do miesiąca który ma być ostatnim w wybranym okresie bilansowym. 4-33

37 System Na formatce dostępny jest również przycisk Przeniesienie danych odpowiedzialny za przeniesienie układu bilansowego z poprzedniego roku. Naciśnięcie przycisku spowoduje wyświetlenie dialogu wyglądającego jak na rysunku poniżej. 4-34

38 System Układ bilansowy wybór układu bilansowego, z którego użytkownik dokona wyboru słowników i kont, Przepisywane słowniki wybór przenoszonych słowników do nowego układu bilansowego. Wyboru słownika dokonuje się klikając po lewej stronie jego nazwy w wyniku czego zostaje wyświetlony znacznik ( ). Jeśli słownik został pogrupowany (np. słownik Grupy kontrahentów zaznaczony w programie niebieskim kolorem, w instrukcji kolorem jasnoszarym) to możliwe jest przeniesienie również tych grup zaznaczając słownik znacznikiem w kolumnie Grupy. Przepisywane konta wyboru kont, które program ma przenieść do nowego układu bilansowego dokonujemy z Księgi głównej wybranego układu bilansowego. Klikając przycisk (Dodaj) wyświetlona zostaje tabelka z kontami. Naciśnięcie przycisku (Edycja) pozwoli (podobnie jak w przypadku słowników) zaznaczyć konta do przeniesienia (znacznik ). Zatwierdzenie wyboru (przycisk Zatwierdź) i zamknięcie okna Księgi głównej spowoduje przeniesienie wybranych kont na formatkę Przeniesienie danych. Zatwierdzenie wprowadzonych danych spowoduje rozpoczęcie tworzenia nowego układu bilansowego. W systemie FK istnieje możliwość wyboru sposobu księgowania dokumentów (parametr g_nsposobksieg) 1. Księgowanie wg numeru kolejnego dokumentu podczas rejestrowania dokumentu zostaje automatycznie nadany obok numeru dokumentu w rejestrze liczba dziennika.(wartość parametru =1) 2. Księgowanie wg dzienników częściowych (rejestrów) podczas rejestrowania dokumentu tworzony jest tylko numer dokumentu w rejestrze, natomiast liczba dziennika zostaje nadana podczas zaksięgowywania dokumentów księgowanie odbywa się dla każdego rejestru osobno. (wartość parametru =2) 3. Księgowanie wg daty wprowadzenia dokumentu podczas rejestrowania dokumentu tworzony jest tylko numer dokumentu w rejestrze, natomiast liczba dziennika zostaje nadana podczas zaksięgowywania dokumentów bez rozróżnienia rejestrów. (wartość parametru =0) 4-35

39 System Uwaga: Sposób księgowania należy wybrać w momencie instalacji programu, lub na przełomie roku. Nigdy w trakcie. 4-36

40 Świadczenia wzorcowe Rozdział 5 Świadczenia wzorcowe W menu zostały zawarte funkcje dotyczące świadczeń na podstawie, których system dokona wyceny procedur medycznych. 5.1 Lista świadczeń Opcja umożliwia opis świadczeń. Wybranie funkcji spowoduje wyświetlenie tabelki z listą świadczeń medycznych, która wygląda tak jak na rysunku poniżej. Lista świadczeń ma budowę hierarchiczną nagłówki I poziomu pełnią rolę informacyjną i grupują świadczenia szczegółowe i nagłówki II poziomu a te z kolei grupują świadczenia szczegółowe i nagłówki III poziomu itd. (ilość poziomów zagnieżdżenia jest równa 11). Na rysunku powyżej lista została wyświetlona w sposób Liniowy (przełączniki Typ słownika) oznacza to, że zostają wyświetlone wszystkie rodzaje świadczeń: złożone (nagłówki I i II stopnia) i proste (świadczenia szczegółowe). Na rysunku świadczenia złożone to te, które posiadają kod dwucyfrowy oraz trzycyfrowy z kropką po drugiej cyfrze (ale wśród tych świadczeń może znajdować się świadczenie szczegółowe). Świadczenia szczegółowe to te, które posiadają kod trzycyfrowy z kropką po drugiej cyfrze (wśród których mogą się znaleźć świadczenia złożone) oraz kod czterocyfrowy z kropką po drugiej cyfrze (oczywiście sposób oznaczania kodów świadczeń może być inny, zdefiniowany indywidualnie przez użytkownika). Program dostarczany jest z częściowo wypełnioną listą świadczeń. Dotyczy to Procedur Medycznych ICD9-CM i Badań Laboratoryjnych ICD9-CM, które 5-37

41 Świadczenia wzorcowe służą do ujednolicenia i zapewnienia porównywalności danych w rejonie działania jednostki nadrzędnej oraz w skali kraju. Ponieważ klasyfikacja ta nie umożliwia szczegółowej ewidencji świadczeń z uwzględnieniem np. technologii wykonania świadczenia w programie dopuszczono możliwość wprowadzenia własnych zapisów do listy. Jeśli lista zostanie wyświetlona w sposób hierarchiczny (Typ słownika Hierarchiczny) to poruszanie się pomiędzy poziomami listy możliwe jest za pomocą przycisków: >> następny, na klawiaturze klawisze: + na klawiaturze numerycznej, klawisz kursora " lub klawisz Enter lub dwukrotne kliknięcie lewym przyciskiem myszki na wybranym nagłówku, << poprzedni (lub na klawiaturze: - na klawiaturze numerycznej lub klawisz kursora!). Z listy rodzajów świadczeń (na rysunku wybrana jest pozycja Procedur Medycznych ICD9-CM) możliwy jest wybór odpowiedniej grupy zdefiniowanej w słowniku Rodzajów świadczeń. Grupa przełączników Typ słownika: Hierarchiczny/Liniowy pozwala na wybór sposobu wyświetlania listy świadczeń. Jeśli zostanie wybrany przełącznik Hierarchiczny i użytkownik będzie się poruszał pomiędzy kolejnymi poziomami świadczeń to nad tabelką z świadczeniami program wyświetlać będzie opisy nagłówków wyższego poziomu, w których znajduje się poszukiwane przez użytkownika świadczenie. Możliwy jest wydruk listy świadczeń. Zostaną wydrukowane tylko pozycje, dla których zostały określone jakieś koszty. Zaznaczenie całej listy świadczeń realizuje pozycja na liście Zaznacz wszystkie/odznacz wszystkie. Zaznaczenie pojedynczej pozycji realizuje się klikając jednokrotnie myszką po lewej stronie zaznaczanej pozycji w wyniku czego pojawi się znacznik jak na rysunku powyżej. Odznaczenie znacznika Wydruk ciągły spowoduje rozpoczęcie drukowania kolejnych pozycji listy od nowej strony. Odznaczenie znacznika Wydruk bez kosztów spowoduje wydrukowanie pozycji listy bez kosztów procedur. Naciśnięcie przycisku (Drukuj) spowoduje wyświetlenie standardowego dialogu wyboru miejsca przeznaczenia raportu, którego obsługa została opisana w rozdziale Komunikacja z użytkownikiem 7 Dodanie nowej pozycji realizuje przycisk (Dodaj). Naciśnięcie przycisku spowoduje wyświetlenie dialogu jak podczas dopisywania do słownika świadczeń 73. Opis Świadczeń podzielony został na trzy części, które dostępne są naciskając odpowiedni przycisk (funkcje te niedostępne są tylko dla nagłówków I poziomu): Nakłady osobowe 38 zawierają wyliczenie, jakie osoby i w jakim wymiarze czasu biorą udział w wykonaniu wybranej procedury/świadczenia, Nakłady materiałów 40 zawierają wyliczenie, jakie materiały i w jakiej ilości są zużywane podczas wykonywanie wybranej procedury/świadczenia, Świadczenia proste 42 jeżeli opisywane świadczenie jest świadczeniem złożonym to świadczenia proste zawierają wyliczenie jakie i w jakiej ilości świadczenia proste składają się na świadczenie złożone. Dla świadczeń prostych funkcja jest niedostępna Nakłady osobowe Naciśnięcie przycisku dla wybranej pozycji listy świadczeń spowoduje wyświetlenie dialogu, który został pokazany na rysunku poniżej. Na dialogu program wyświetla informację, dla jakiego rodzaju świadczenia zostały wyświetlone koszty osobowe oraz tabelkę z kosztami, które zostały przypisane do tego świadczenia. Struktura tabelki jest następująca: Grupa Pracownicza w kolumnie znajduje się symbol grupy pracowniczej wyodrębnionej z punktu widzenia zróżnicowania stawek za godzinę. 5-38

42 Świadczenia wzorcowe Liczba Pracowników w kolumnie znajduje się liczba pracowników z danej grupy biorących udział przy wykonywaniu danej procedury. Należy zwrócić uwagę na wszystkie osoby biorące udział w wykonaniu danej procedury uwzględniając wszystkie etapy: przygotowanie, przeprowadzenie i przedstawienie (opisanie) wyników. Współczynnik w kolumnie odnosi się do liczby procedur danego typu wykonywanych w określonym czasie przez osoby uwzględnione w poprzedniej kolumnie. Najczęściej ten współczynnik wynosi 1, ponieważ określenie czasu wykonania jednej procedury nie jest zbyt trudne, ale zdarza się, zwłaszcza w przypadku badań laboratoryjnych i RTG, że są one wykonywane w seriach (określonych przez wykorzystywaną aparaturę) i wtedy łatwiej policzyć czas na wykonanie takiej serii procedur. Jednostka Czasu w kolumnie znajduje jednostka czasu, w jakiej przedstawiamy wykorzystywanie czasu pracy na wykonanie określonej liczby procedur. Najwygodniej jest posługiwać się godziną (lekarze) i minutą (technicy laboratoryjni i RTG) Czas Wykonania w kolumnie znajduje się informacja o czasie wykonania danej procedury (lub serii). Znaczy to, że jeżeli liczba osób z określonej grupy pracowniczej, wykonujących dana procedurę jest większa niż 1, to łączny czas poświęcony na tę procedurę będzie policzony jako iloczyn czasu pracy i liczby pracowników. Stawka Jednostkowa w kolumnie znajduje się informacja o stawce jednostkowej danej grupy pracowniczej w danym miesiącu. Koszt Pracy w kolumnie znajduje się informacja o koszcie, jaki dana grupa pracownicza wnosi do procedury (iloczyn czasu pracy, liczby pracowników, stawki jednostkowej). Uwagi w kolumnie znajdują się informacje pomocnicze. W polu Łączny koszt pracy system wyświetla wartość, która jest sumą wszystkich wartości kolumny Koszt pracy. Wydruk zawartości tabeli możliwy jest po naciśnięciu przycisku. Znacznik Wydruk bez kosztów pozwala wydrukować zawartość tabelki bez kosztów. Edycję, podgląd, usunięcie, dodanie nowej pozycji realizuje standardowy pasek narzędzi. Wprowadzenie nowej pozycji realizuje standardowy przycisk (Nowy), po którego naciśnięciu zostanie wyświetlony dialog pokazany na rysunku poniżej. 5-39

43 Świadczenia wzorcowe Pierwsze dwa pola dialogu pełnią rolę informacyjną i informują użytkownika, dla jakiego świadczenia definiowana jest pozycja kosztowa. Pozostałe pola odpowiadają kolumnom w tabeli Koszty Osobowe. Pole Kod Grupy Pracowniczej jest słownikowane tabelą Indeks osobowy 70. Wybierając grupę pracowniczą program automatycznie wypełnia nazwę grupy, jednostkę czasu, stawkę za określoną jednostkę czasu w bieżącym miesiącu. Należy uzupełnić: Liczbę pracowników, Czas wykonania i Współczynnik oraz pole Uwagi i zatwierdzić wprowadzone dane, co spowoduje uaktualnienie tabelki o zatwierdzone dane i powtórne obliczenie pola Łączny koszt pracy Nakłady materiałów Naciśnięcie przycisku dla wybranej pozycji listy świadczeń spowoduje wyświetlenie dialogu, który został pokazany na rysunku poniżej. Na dialogu program wyświetla informację, dla jakiego rodzaju świadczenia zostały wyświetlone koszty materiałowe oraz tabelkę z kosztami, które zostały przypisane do tego świadczenia. Struktura tabelki jest następująca: 5-40

44 Świadczenia wzorcowe Materiał w kolumnie umieszczony jest nazwa materiału podana w Indeksie Materiałowym 67, Źródło materiału w kolumnie znajduje się nazwa programu, z którego pochodzi pozycja materiałowa, Współczynnik w kolumnie znajduje się informacja na temat stopnia zużycia danego materiału (sprzętu) na wykonanie jednej procedury. Współczynnik jest taką liczbą świadczeń, dla której wykonania zużywa się istotną część podanej jednostki miary. W przypadku materiałów i sprzętu jednorazowego będzie on wynosił 1, jest on natomiast bardzo wygodny przy określaniu wykorzystania rzeczy zużywanych do większej ilości procedur, a zwłaszcza tam gdzie precyzyjne wyliczenie ilości przeznaczonej na jedną procedurę jest bardzo kłopotliwe. Jednostka Miary w kolumnie znajduje się jednostka miary opisywanego materiału, Ilość zużyta na N świadczeń w kolumnie znajduje się liczba przyjętych jednostek miary zużywanych na wykonanie takiej liczby świadczeń, jaką określa współczynnik N, Cena Jednostkowa w kolumnie znajduje się cena jednostkowa materiału w bieżącym miesiącu. Koszt Materiałów w kolumnie znajduje się koszt danego materiału zużywanego w ramach świadczenia (iloczyn ceny jednostkowej i ilości zużytych materiałów podzielony przez współczynnik) Uwagi w kolumnie znajdują się informacje pomocnicze. W polu Łączny koszt materiałów system wyświetla wartość, która jest sumą wszystkich wartości kolumny Koszt materiałów. Wydruk zawartości tabeli możliwy jest po naciśnięciu przycisku. Znacznik Wydruk bez kosztów pozwala wydrukować zawartość tabelki bez kosztów. Edycję, podgląd, usunięcie, dodanie nowej pozycji realizuje standardowy pasek narzędzi. Wprowadzenie nowej pozycji realizuje standardowy przycisk (Nowy), po którego naciśnięciu zostanie wyświetlony dialog pokazany na rysunku poniżej. 5-41

45 Świadczenia wzorcowe Pierwsze dwa pola dialogu pełnią rolę informacyjną i informują użytkownika, dla jakiego świadczenia definiowana jest pozycja kosztowa. Pozostałe pola odpowiadają kolumnom w tabeli Koszty materiałów. Pole indeks materiału 67 jest słownikowane tabelą o takiej samej nazwie, w której zostają wyświetlone materiały związane z wybranym z listy Źródłem materiału. Wybierając Indeks materiału program automatycznie wypełnia nazwę materiału, jednostkę miary, cenę jednostkową w bieżącym miesiącu. Należy uzupełnić pola: Ilość zużyta na N świadczeń, Współczynnik oraz pole Uwagi i zatwierdzić wprowadzone dane, co spowoduje uaktualnienie tabelki o zatwierdzone dane i powtórne obliczenie pola Łączny koszt materiałów Świadczenia proste Naciśnięcie przycisku dla wybranej pozycji listy nie będącej świadczeniem prostym (dla świadczenia prostego zostanie wyświetlony odpowiedni komunikat) spowoduje wyświetlenie dialogu, który został pokazany na rysunku poniżej. Na dialogu program wyświetla informację, dla jakiego rodzaju świadczenia zostały wyświetlone koszty świadczeń prostych oraz tabelkę z kosztami świadczeń prostych, które zostały przypisane do tego świadczenia. Struktura tabelki jest następująca: Kod świadczenia w kolumnie znajduje się kod świadczenia Nazwa świadczenia w kolumnie znajduje się nazwa świadczenia. Ilość w kolumnie znajduje się ilość wykonań świadczenia w ramach wybranego świadczenia. Cena Jednostkowa w kolumnie znajduje się cena jednostkowa świadczenia (obliczona na podstawie nakładów osobowych i materiałowych). Koszt świadczeń w kolumnie znajduje się cena świadczenia wykonywanej w ramach wybranego świadczenia (iloczyn ceny jednostkowej i ilości jej wykonań) Uwagi w kolumnie znajdują się informacje dodatkowe. W polu Łączny koszt świadczeń prostych system wyświetla wartość, która jest sumą wszystkich wartości kolumny Koszt świadczeń. Wydruk zawartości tabeli możliwy jest po naciśnięciu przycisku. Znacznik Wydruk bez kosztów pozwala wydrukować zawartość tabelki bez kosztów. Edycję, podgląd, usunięcie, dodanie nowej pozycji realizuje standardowy pasek narzędzi. Wprowadzenie nowej pozycji realizuje standardowy przycisk (Nowy), po którego naciśnięciu zostanie wyświetlony dialog pokazany na rysunku poniżej. 5-42

46 Świadczenia wzorcowe Pierwsze dwa pola dialogu pełnią rolę informacyjną i informują użytkownika, dla jakiego świadczenia definiowana jest pozycja kosztowa. Pozostałe pola odpowiadają kolumnom w tabeli Świadczenia proste. Pole Świadczenie proste: Kod jest słownikowane tabelą Słownik świadczeń 73. Z wywołanego słownika istnieje możliwość wyboru tylko świadczeń prostych tzn. takich, dla których nie zostały określone świadczenia proste (jeżeli świadczenie jest świadczeniem złożonym to świadczenia proste zawierają wyliczenie jakie i w jakiej ilości świadczenia proste składają się na świadczenie złożone, w opisie świadczenia złożonego nie można wstawić innego świadczenia złożonego). Wyboru świadczenia dokonujemy klikając na wybranej pozycji (fokus na wybranej pozycji) i klikając na przycisk Kopiuj program automatycznie wstawi kod i nazwę świadczenia. Należy uzupełnić pola: Ilość, Uwagi i zatwierdzić wprowadzone dane. Zatwierdzenie wprowadzonych danych spowoduje uaktualnienie tabelki o wprowadzone dane i powtórne obliczenie pola Łączny koszt świadczeń prostych Historia Historia opisów pozwala zmienić opis świadczenia w ramach roku księgowego. 5-43

47 Świadczenia wzorcowe Kopiowanie opisów Funkcja Kopiowanie opisów, pozwala na przepisywanie opisów świadczeń które mają podobne składowe. Ustawienie się na wybranym świadczeniu i naciśnięcie przycisku Kopiowanie opisów spowoduje wyświetlenie formatki przedstawionej poniżej. Procedura Wzorcowa podpowiadana jest taka sama jak procedura opisywana, przy czym możemy wprowadzić lub wybrać ze słownika (F2) Procedurę Wzorcową. Dodatkowo można określić które elementy mają być przepisane (Nakłady Osobowe, Materiałowe i Procedury Proste). Po ustaleniu w/w elementów należy nacisnąć przycisk Zatwierdź co spowoduje przepisanie opisów. 5-44

48 Świadczenia wzorcowe 5.2 Świadczenia - koszt normatywny obliczony Funkcja umożliwia przegląd kosztu normatywnego świadczeń dla wybranego miesiąca, otrzymanych w wyniku obliczenia ich kosztu za pomocą funkcji Świadczenia koszt normatywny obliczanie 45. Wywołanie funkcji spowoduje wyświetlenie tabelki pokazanej na rysunku poniżej. Wybierając z list pozycje można wyświetlić dane świadczenia i wartość kosztu normatywnego za wybrany miesiąc. 5.3 Świadczenia - koszt normatywny obliczanie Obliczanie kosztu normatywnego świadczeń odbywa się w ramach wybranego miesiąca i wybranego rodzaju świadczenia. Koszty obliczane są na podstawie opisu nakładów materiałowych, osobowych, świadczeń prostych z uwzględnieniem cen z indeksu materiałowego i pracowniczego w wybranym miesiącu w ramach wybranego rodzaju, które stworzył użytkownik. Wybranie tej pozycji menu spowoduje wyświetlenie dialogu wyglądającego jak na rysunku poniżej. Kliknięcie przycisku Oblicz spowoduje rozpoczęcie obliczania kosztów. W polu Raport program wyświetla informację o przeprowadzanych operacjach i procentowy znacznik postępu operacji. 5-45

49 Świadczenia wzorcowe 5.4 Raporty poprawności Funkcja służy do wydruku pozycji słowników (Indeks materiałowy, Indeks personelu), które zostały użyte podczas definiowania kosztów dla świadczeń, dla których nie zostały określone ceny ceny jednostkowe dla pozycji tych słowników wynoszą 0. Wybranie pozycji menu spowoduje wyświetlenie dialogu wyglądającego jak na rysunku poniżej. Z list Miesiąc należy wybrać odpowiedni miesiąc (standardowo program wyświetla aktualny miesiąc obliczeniowy) a z listy Wybór raportu, dla jakiego słownika ma być wydrukowany raport. Naciśnięcie przycisku Wydruk spowoduje wyświetlenie standardowego dialogu opisanego w rozdziale Komunikacja z użytkownikiem

50 Świadczenia dla ośrodków Rozdział 6 Świadczenia dla ośrodków W menu zostały zawarte funkcje dotyczące Ośrodków Powstawania Kosztów, do których zostały przypisane określone świadczenia. Za pomocą funkcji zawartych w tym menu możliwa jest modyfikacja przypisanych świadczeń, obliczanie kosztów dla ośrodków za pomocą wzorców zdefiniowanych przez użytkownika, import OPK z modułu Koszty, obliczanie kosztu normatywnego oraz eksport danych do innych programów. Funkcja Import Ośrodków 61 dostępna jest w przypadku samodzielnej pracy modułu WKNŚ bez modułu finansowo księgowego (praca ze znakowym systemem finansowo księgowym). 6.1 Lista ośrodków Wybór pozycji menu spowoduje wyświetlenie dialogu, na którym zostały wyświetlone informacje o kosztach świadczeń, które powstały na Ośrodkach Powstawania Kosztów. Na dialogu są wyświetlone wszystkie Ośrodki Powstawania Kosztów 77 w formie tabelki. Pracę z dialogiem należy rozpocząć od określenia Rodzaju świadczenia, które zostały wykonane na rzecz danego ośrodka. 6-47

51 Świadczenia dla ośrodków Należy określić rodzaj świadczenia wybierając z listy odpowiednią pozycję, miesiąc, w którym dokonano przypisania świadczeń do ośrodków oraz konkretne świadczenie naciśnięcie klawisza F2, jeśli kursor znajduje się w polu gdzie wyświetlony będzie kod świadczenia spowoduje wyświetlenie tabelki z rodzajami świadczeń określonymi wcześniej. Standardowo program wyświetla listę świadczeń w sposób hierarchiczny wyłącznie z nagłówkami I poziomu, których wybór jest niemożliwy. Wyświetlenie nagłówków II poziomu uaktywni przycisk Kopiuj za pomocą którego przenosi się kod wybranego świadczenia do pola w dialogu z listą OPK przeniesienie kodu następuje po podświetleniu wybranego świadczenia i naciśnięciu przycisku Kopiuj w wyniku czego dialog z listą świadczeń zostanie zamknięty, do pola z opisem świadczenia zostanie wstawiony opis wybranego świadczenia, dla ośrodków zostaną wyświetlone koszty przypisanych do nich świadczeń. Dla OPK można wyświetlić, dodać, usunąć, edytować następujące informacje o kosztach świadczeń dostępne po naciśnięciu następujących przycisków znajdujących się na formatce: Nakłady osobowe Nakłady materiałów Świadczenia proste Opis według wzorca Normatyw obliczony Normatyw z kosztów Opisane świadczenia Opis wg OPK Przyciski są aktywne tylko wtedy, jeśli dla ośrodków zostało określone świadczenie wykonane na rzecz któregoś z nich. Przycisk Opis wg OPK pozwala przepisać (skopiować) opis świadczenia między ośrodkami. Naciśnięcie przycisku powoduje wyświetlenie formularza: 6-48

52 Świadczenia dla ośrodków Nakłady osobowe Naciśnięcie przycisku dla OPK, który posiada określone nakłady osobowe spowoduje wyświetlenie dialogu pokazanego na rysunku poniżej. Podobnie jak w przypadku określania kosztów osobowych dla świadczeń (rozdział Lista świadczeń) na formatce zostają wyświetlone pozycje dotyczące personelu, jaki bierze udział w wykonaniu świadczenia dla danego OPK. Dla OPK który nie posiada określonych kosztów osobowych tabelka pokazana na rysunku powyżej będzie pusta. Struktura tabelki jest następująca: Grupa Pracownicza w kolumnie znajduje się symbol grupy pracowniczej wyodrębnionej z punktu widzenia zróżnicowania stawek za godzinę. Liczba Pracowników w kolumnie znajduje się liczba pracowników z danej grupy biorących udział przy wykonywaniu danej procedury. Należy zwrócić uwagę na wszystkie osoby biorące udział w wykonaniu danej procedury uwzględniając wszystkie etapy: przygotowanie, przeprowadzenie i przedstawienie (opisanie) wyników. Współczynnik w kolumnie odnosi się do liczby procedur danego typu wykonywanych w określonym czasie przez osoby uwzględnione w poprzedniej kolumnie. Najczęściej ten współczynnik wynosi 1, ponieważ określenie czasu wykonania jednej procedury nie jest zbyt trudne, ale zdarza się, zwłaszcza w przypadku badań laboratoryjnych i RTG, że są one wykonywane w seriach (określonych przez wykorzystywaną aparaturę) i wtedy łatwiej policzyć czas na wykonanie takiej serii procedur. Jednostka Czasu w kolumnie znajduje jednostka czasu, w jakiej przedstawiamy wykorzystywanie czasu pracy na wykonanie określonej liczby procedur. Najwygodniej jest posługiwać się godziną (lekarze) i minutą (technicy laboratoryjni i RTG) Czas Wykonania w kolumnie znajduje się informacja o czasie wykonania danej procedury (lub serii). Znaczy to, że jeżeli liczba osób z określonej grupy pracowniczej, wykonujących dana procedurę jest większa niż 1, to łączny czas poświęcony na tę procedurę będzie policzony jako iloczyn czasu pracy i liczby pracowników. Stawka Jednostkowa w kolumnie znajduje się informacja o stawce jednostkowej danej grupy pracowniczej w danym miesiącu. W polu Łączny koszt pracy program wyświetla wartość, która jest sumą wszystkich wartości kolumny Koszt pracy. Wydruk zawartości tabeli możliwy jest po naciśnięciu przycisku. Znacznik Wydruk bez kosztów pozwala wydrukować zawartość tabelki bez kosztów. Edycję, podgląd, usunięcie, dodanie nowej pozycji realizuje standardowy pasek narzędzi. Dodanie nowych kosztów osobowych realizuje standardowy przycisk paska zadań (Dodaj). Wyświetlona formatka do wprowadzania nowych pozycji wygląda następująco: 6-49

53 Świadczenia dla ośrodków Pierwsze dwa pola dialogu pełnią rolę informacyjną i informują użytkownika, dla jakiego świadczenia definiowana jest pozycja kosztowa. Pozostałe pola odpowiadają kolumnom w tabeli Koszty Osobowe. Pole Kod Grupy Pracowniczej jest słownikowane tabelą Indeks Osobowy. Wybierając grupę pracowniczą program automatycznie wypełnia nazwę grupy, jednostkę czasu, stawkę za określoną jednostkę czasu w bieżącym miesiącu. Należy uzupełnić: Liczbę pracowników, Czas wykonania i Współczynnik oraz pole Uwagi i zatwierdzić wprowadzone dane, co spowoduje uaktualnienie tabelki o zatwierdzone dane i powtórne obliczenie pola Łączny koszt pracy Nakłady materiałów Naciśnięcie przycisku dla OPK, który posiada określone nakłady materiałowe spowoduje wyświetlenie dialogu pokazanego na rysunku poniżej. Na dialogu program wyświetla informację, dla jakiego rodzaju świadczenia zostały wyświetlone koszty materiałowe oraz tabelkę z kosztami, które zostały przypisane do tego świadczenia dla wybranego wcześniej 6-50

54 Świadczenia dla ośrodków OPK. Struktura tabelki jest następująca: Materiał w kolumnie umieszczony jest nazwa materiału podana w Indeksie Materiałowym, Źródło materiału w kolumnie znajduje się nazwa programu, z którego pochodzi pozycja materiałowa, Współczynnik w kolumnie znajduje się informacja na temat stopnia zużycia danego materiału (sprzętu) na wykonanie jednej procedury. Współczynnik jest taką liczbą świadczeń, dla której wykonania zużywa się istotną część podanej jednostki miary. W przypadku materiałów i sprzętu jednorazowego będzie on wynosił 1, jest on natomiast bardzo wygodny przy określaniu wykorzystania rzeczy zużywanych do większej ilości procedur, a zwłaszcza tam gdzie precyzyjne wyliczenie ilości przeznaczonej na jedną procedurę jest bardzo kłopotliwe. Jednostka Miary w kolumnie znajduje się jednostka miary opisywanego materiału, Ilość zużyta na N świadczeń w kolumnie znajduje się liczba przyjętych jednostek miary zużywanych na wykonanie takiej liczby świadczeń, jaką określa współczynnik N, Cena Jednostkowa w kolumnie znajduje się cena jednostkowa materiału w bieżącym miesiącu. Koszt Materiałów w kolumnie znajduje się koszt danego materiału zużywanego w ramach świadczenia (iloczyn ceny jednostkowej i ilości zużytych materiałów podzielony przez współczynnik) Uwagi w kolumnie znajdują się informacje pomocnicze. W polu Łączny koszt materiałów system wyświetla wartość, która jest sumą wszystkich wartości kolumny Koszt materiałów. Wydruk zawartości tabeli możliwy jest po naciśnięciu przycisku. Znacznik Wydruk bez kosztów pozwala wydrukować zawartość tabelki bez kosztów. Edycję, podgląd, usunięcie, dodanie nowej pozycji realizuje standardowy pasek narzędzi. Wprowadzenie nowej pozycji realizuje standardowy przycisk (Nowy), po którego naciśnięciu zostanie wyświetlony dialog pokazany na rysunku poniżej. 6-51

55 Świadczenia dla ośrodków Pierwsze dwa pola dialogu pełnią rolę informacyjną i informują użytkownika, dla jakiego świadczenia definiowana jest pozycja kosztowa. Pozostałe pola odpowiadają kolumnom w tabeli Koszty materiałów. Pole Indeks materiału jest słownikowane tabelą o takiej samej nazwie, w której zostają wyświetlone materiały związane z wybranym z listy Źródłem materiału. Wybierając Indeks materiału program automatycznie wypełnia nazwę materiału, jednostkę miary, cenę jednostkową w bieżącym miesiącu. Należy uzupełnić pola: Ilość zużyta na N świadczeń, Współczynnik oraz pole Uwagi i zatwierdzić wprowadzone dane, co spowoduje uaktualnienie tabelki o zatwierdzone dane i powtórne obliczenie pola Łączny koszt materiałów. 6-52

56 Świadczenia dla ośrodków Świadczenia proste Naciśnięcie przycisku dla wybranej pozycji listy OPK, dla której wybrano procedurę nie będącą świadczeniem prostym (dla świadczenia prostego zostanie wyświetlony odpowiedni komunikat) spowoduje wyświetlenie dialogu, który został pokazany na rysunku poniżej. Na dialogu program wyświetla informację, dla jakiego rodzaju świadczenia zostały wyświetlone koszty świadczeń prostych oraz tabelkę z kosztami świadczeń prostych, które zostały przypisane do tego świadczenia. Struktura tabelki jest następująca: Kod świadczenia w kolumnie znajduje się kod świadczenia Nazwa świadczenia w kolumnie znajduje się nazwa świadczenia. Ilość w kolumnie znajduje się ilość wykonań świadczenia w ramach wybranego świadczenia. Cena Jednostkowa w kolumnie znajduje się cena jednostkowa świadczenia (obliczona na podstawie nakładów osobowych i materiałowych). Koszt świadczeń w kolumnie znajduje się cena świadczenia wykonywanej w ramach wybranego świadczenia (iloczyn ceny jednostkowej i ilości jej wykonań) Uwagi w kolumnie znajdują się informacje dodatkowe. W polu Łączny koszt świadczeń prostych system wyświetla wartość, która jest sumą wszystkich wartości kolumny Koszt świadczeń. Wydruk zawartości tabeli możliwy jest po naciśnięciu przycisku. Znacznik Wydruk bez kosztów pozwala wydrukować zawartość tabelki bez kosztów. Edycję, podgląd, usunięcie, dodanie nowej pozycji realizuje standardowy pasek narzędzi. Wprowadzenie nowej pozycji realizuje standardowy przycisk (Nowy), po którego naciśnięciu zostanie wyświetlony dialog pokazany na rysunku poniżej. 6-53

57 Świadczenia dla ośrodków Pierwsze dwa pola dialogu pełnią rolę informacyjną i informują użytkownika, dla jakiego świadczenia definiowana jest pozycja kosztowa. Pozostałe pola odpowiadają kolumnom w tabeli Świadczenia proste. Pole Świadczenie proste: Kod jest słownikowane tabelą Słownik świadczeń. Z wywołanego słownika istnieje możliwość wyboru tylko świadczeń prostych tzn. takich, dla których nie zostały określone świadczenia proste dla takich świadczeń niemożliwe jest obejrzenie świadczeń prostych, które składają się na dane świadczenie, przycisk >> jest nieaktywny (jeżeli świadczenie jest świadczeniem złożonym to świadczenia proste zawierają wyliczenie jakie i w jakiej ilości świadczenia proste składają się na świadczenie złożone, opisie świadczenia złożonego nie można wstawić innego świadczenia złożonego). Wyboru świadczenia dokonujemy klikając na wybranej pozycji (fokus na wybranej pozycji) i klikając na przycisk Kopiuj program automatycznie wstawi kod i nazwę świadczenia. Należy uzupełnić pola: Ilość, Uwagi i zatwierdzić wprowadzone dane. Zatwierdzenie wprowadzonych danych spowoduje uaktualnienie tabelki o wprowadzone dane i powtórne obliczenie pola Łączny koszt świadczeń prostych. 6-54

58 Świadczenia dla ośrodków Opis wg wzorca Dla wybranego OPK istnieje możliwość przypisania świadczeń, dla których zostały zdefiniowane Nakłady osobowe, Nakłady materiałów, Świadczenia proste. Wartości wymienionych kosztów zostaną automatycznie przypisane odpowiadającym im kosztom dla OPK. Naciśnięcie przycisku dla dowolnego OPK (również z określonymi kosztami poprzednie zostaną zamienione) spowoduje wyświetlenie dialogu wyglądającego jak na rysunku poniżej. Na dialogu program wyświetla informacje o OPK, dla którego użytkownik będzie określał procedurę wzorcową, rodzaj procedury opisywanej, jej kod i nazwę. W polu Procedura wzorcowa użytkownik dokonuje wyboru procedury, której koszty zostaną użyte do opisania procedury wykonanej na rzecz OPK. Pole to jest słownikowane listą świadczeń naciśnięcie klawisza F2 spowoduje wyświetlenie tabelki, z której wyboru świadczenia dokonuje się klikając na wybranej pozycji (nie będącej nagłówkiem I stopnia) oraz klikając przycisk Kopiuj (wyświetlona formatka jest tą samą, która pojawia się wybierając pozycję Lista świadczeń z menu Świadczenia wzorcowe jeśli do danego świadczenia nie zostały przypisane koszty to użytkownik ma możliwość przypisania ich teraz według opisu znajdującego się w rozdziale Lista świadczeń). Kod wybranej procedury/świadczenia pojawi się w polu Procedura wzorcowa formatki Opis wg wzorca. Zatwierdzenie dokonanego wyboru spowoduje zamknięcie formatki i uaktualnienie kolumn z rodzajami kosztów dla wybranego wcześniej OPK. 6-55

59 Świadczenia dla ośrodków Normatyw obliczony Naciśnięcie przycisku spowoduje wyświetlenie formatki, na której znajdują się informacje o kosztach normatywnych obliczonych dla wybranego OPK. Formatka, która zostanie wyświetlona po naciśnięciu przycisku wygląda tak jak na rysunku poniżej. Formatka służy do wyświetlenia kosztów normatywnych dla wszystkich Rodzajów świadczeń obliczonych dla danego OPK za pomocą funkcji Koszt normatywny-obliczanie 45. Wyboru rodzaju procedury dokonuje się wybierając odpowiednią pozycję z listy Rodzaj świadczenia dla wybranego z listy Miesiąc miesiąca obliczeniowego. Wydruk listy świadczeń możliwy jest po naciśnięciu przycisku (Drukuj). Normatyw z kosztów Wybór opcji dla określonego OPK spowoduje wyświetlenie formatki, w której znajdują się informacje o kosztach świadczeń wyeksportowanych do modułu Koszty za pomocą funkcji Eksport do modułu Koszty 62. Wywołanie funkcji spowoduje wyświetlenie formatki wyglądającej jak na rysunku poniżej. Podobnie jak dla poprzedniej funkcji programu istnieje możliwość wyboru rodzaju procedury i miesiąca rozliczeniowego dla danego OPK. Wydruk tabelki możliwy jest przy pomocy przycisku (Drukuj). Istnieje możliwość dodania/modyfikacji świadczeń dla określonego OPK. Naciśnięcie przycisku (Edycja) spowoduje wyświetlenie wszystkich świadczeń (z wyjątkiem nagłówków I-go poziomu) i przejście kolumny Koszt normatywny w stan edycji. Na rysunku poniżej przedstawiono wygląd formatki po naciśnięciu na przycisk Edycja. 6-56

60 Świadczenia dla ośrodków Kliknięcie w kolumnie Koszt normatywny wartości dla wybranego świadczenia spowoduje wyświetlenie kursora i umożliwi zmianę zawartości komórki. Zmiana kosztu dla danego świadczenia spowoduje również wyświetlenie po lewej stronie jej nazwy znacznika. Informuje on program, że edytowana pozycja ma zostać wyświetlona po zatwierdzeniu zmian przyciskiem (Zatwierdź) Opisane świadczenia Naciśnięcie przycisku spowoduje wyświetlenie formatki, która będzie zawierała wyszczególnione świadczenia dla wybranego OPK, dla których użytkownik określił jakiekolwiek koszty. Formatka będzie wyglądała tak jak na rysunku poniżej. Dla wszystkich świadczeń można wyświetlić i modyfikować Nakłady osobowe, Nakłady materiałów a tylko dla świadczeń złożonych Świadczenia proste. Uwaga: Zmiana jakiegokolwiek z kosztów świadczeń ma automatycznie odzwierciedlenie w kosztach tych świadczeń dla OPK, ale nie ma znaczenia dla Świadczeń wzorcowych. 6-57

61 Świadczenia dla ośrodków Historia Historia opisów pozwala zmienić opis świadczenia w ramach roku księgowego. 6-58

62 Świadczenia dla ośrodków Oblicz Normatyw Obliczanie kosztu normatywnego świadczeń dla ośrodka odbywa się w ramach wybranego miesiąca i wybranego rodzaju świadczenia, jak również dla wybranego w oknie Lista ośrodków - ośrodka. Funkcja obliczania kosztu normatywnego świadczenia opisana jest w rozdziale: Świadczenia - koszt normatywny obliczanie 45. Kliknięcie przycisku Oblicz spowoduje rozpoczęcie obliczania kosztów. W polu Raport program wyświetla informację o przeprowadzanych operacjach i procentowy znacznik postępu operacji. 6-59

63 Świadczenia dla ośrodków Eksport do Kosztów Eksport kosztów normatywnych świadczeń do Modułu Koszty z tego miejsca aplikacji wykonywany jest w ramach wybranego rodzaju i wybranych miesięcy (jeden lub kilka) a także w ramach wybranego ośrodka z okna: Lista ośrodków. Funkcja Eksport kosztów normatywnych świadczeń do Modułu Koszty opisana jest w podrozdziale Do modułu koszty 62, rozdziału Eksport. W polu Raport program wyświetla informację o przeprowadzanych operacjach. 6.2 Świadczenia - koszt normatywny - obliczanie Funkcja ma za zadanie obliczanie kosztu normatywnego świadczeń dla OPK. Koszty obliczane na podstawie opisu nakładów materiałowych, osobowych, świadczeń prostych z uwzględnieniem cen z indeksu materiałowego i pracowniczego w wybranym miesiącu w ramach wybranego rodzaju świadczenia. Wybranie tej pozycji menu spowoduje wyświetlenie dialogu wyglądającego jak na rysunku poniżej. 6-60

64 Świadczenia dla ośrodków Kliknięcie przycisku Oblicz spowoduje rozpoczęcie obliczania kosztów. W polu Raport program wyświetla informację o przeprowadzanych operacjach i procentowy znacznik postępu operacji. Obliczone koszty normatywne zostaną wyświetlone w wyniku wyboru funkcji Normatyw obliczony 56 dla określonego OPK. 6.3 Import ośrodków Jeśli program nie współpracuje z modułami FK, Koszty napisanym w technologii SQL-Windows natomiast współpracuje z wcześniejszymi wersjami programów napisanymi w technologii CLIPPER DOS to istnieje możliwość aktualizacji listy Ośrodków Powstawania Kosztów za pomocą baz danych tych programów. Wybór menu spowoduje wyświetlenie dialogu przedstawionego na rysunku poniżej. Import OPK możliwy jest w zakresie aktualnego roku dla wybranych miesięcy. Program automatycznie określa ścieżkę dostępu do źródłowych baz danych (odczytuje ją z odpowiedniej sekcji pliku FKK.INI) ale użytkownik może samodzielnie określić ścieżkę dostępu do danych za pomocą dialogu który zostanie wyświetlony po naciśnięciu przycisku. Spowoduje to wyświetlenie dialogu za pomocą którego użytkownik dokonuje wyboru odpowiedniej ścieżki. Sposób wyboru ścieżki jest taki sam jak podczas wyboru ścieżki dla dokumentu który ma zostać zapisany do pliku. Szczegółowy opis w rozdziale Komunikacja z użytkownikiem Eksport Obliczone koszty normatywne świadczeń można wyeksportować do innych modułów (systemów). Przewidziano eksport: Do modułu Koszty dostępne przy instalacji razem z systemem FKK (w wersji SQL-Windows) Do programów znakowych: operujących na bazie zbudowanej w oparciu o pliki dbf (wersja FKK w technologii CLIPPER-DOS) do pliku tekstowego 6-61

65 Świadczenia dla ośrodków Do modułu koszty Eksport kosztów normatywnych świadczeń do Modułu Koszty wykonywany jest w ramach wybranego rodzaju i wybranych miesięcy (jeden lub kilka) przez usunięcie dotychczasowych wartości kosztów normatywnych i wprowadzenie na ich miejsce nowych. W polu Raport program wyświetla informację o przeprowadzanych operacjach. 6-62

66 Świadczenia dla ośrodków Do programów znakowych Eksport do programów wykonywany jest w ramach wybranego rodzaju i wybranych miesięcy (jeden lub kilka) przez usunięcie dotychczasowych wartości kosztów i wprowadzenie na ich miejsce nowych. Przy eksporcie do pliku tekstowego tworzone są pliki o nazwie WPMrrmm.TXT (rrmm dwa miejsca dla roku i dwa dla miesiąca) dla każdego miesiąca oddzielnie. Przy eksporcie do pliku dbf tworzone są pliki o nazwie WPMrrmm.TXT dla każdego miesiąca oddzielnie po czym następuje konwersja do formatu dbf, aktualizacja plików WPMrrmm.DBF i indeksów a następnie usunięcie WPMrrmm.TXT. W polu Raport program wyświetla informację o przeprowadzanych operacjach. 6-63

67 Świadczenia dla ośrodków Eksport opisów świadczeń do GM Eksport opisów świadczeń do programu gospodarka materiałowa. 6.5 Raporty poprawności Funkcja służy do wydruku pozycji słowników (Indeks materiałowy, Indeks personelu), które zostały użyte podczas definiowania kosztów świadczeń dla OPK, dla których nie zostały określone ceny ceny jednostkowe dla pozycji tych słowników wynoszą 0. Wybranie pozycji menu spowoduje wyświetlenie dialogu wyglądającego jak na rysunku poniżej. Z list Miesiąc należy wybrać odpowiedni miesiąc (standardowo program wyświetla aktualny miesiąc obliczeniowy) a z listy Wybór raportu, dla jakiego słownika ma być wydrukowany raport. Naciśnięcie przycisku Wydruk spowoduje wyświetlenie standardowego dialogu wyboru urządzenia, na które zostanie wysłany raport. 6-64

68 Świadczenia dla ośrodków 6.6 Raporty zużycia materiałów 6.7 Analizy Funkcja służy do porównania kosztów które zostały zaksięgowane na wybrany ośrodek z kosztami które wynikają z opisania wykonywanych przez dany ośrodek świadczeń z uwzględnieniem ilości wykonań. Formatka pozwala określić Kolejność wyświetlanych OPK, Typ materiału, Rodzaj kosztu oraz wybór wielu Miesięcy analizy. Po określeniu parametrów należy nacisnąć przycisk Oblicz. Z formatki tej mamy również możliwość wydruku, Co realizujemy poprzez standardowy przycisk Drukuj. 6-65

69 Słowniki Rozdział 7 Słowniki W czasie wprowadzania i modyfikacji danych, użytkownik spotyka się wielokrotnie z polami słownikowymi (polami, w które można wpisać tylko jedną z wprowadzonych wcześniej do słownika pozycji). Zastosowanie słowników danych jest przydatne z następujących powodów: osiąga się w ten sposób jednoznaczność zapisu danych, niezbędną dla potrzeb formułowania kryteriów dla wykazów, wyszukiwania, itp., w przypadku dużej liczby możliwych do wprowadzenia wartości, można wpisać je wcześniej do odpowiedniego słownika użytkownik nie musi pamiętać wtedy wartości, może posłużyć się słownikiem jako formą podpowiedzi. Słowniki umożliwiają weryfikację wpisywanej wartości. Po wpisaniu w odpowiednie pole wartości, system sprawdza, czy jest ona w słowniku. Jeżeli wartość wpisana zgadza się z jedną z pozycji słownika, uznawana jest za poprawną. w przypadku, gdy wpisanej wartości nie ma w słowniku, przywoływany jest słownik, z którego operator może wybrać inną, właściwą wartość. Słowników można również używać bezpośrednio do wprowadzania danych. W momencie wprowadzania danej, zamiast wpisywać wartość, można odwołać się do słownika, naciskając klawisz F2. Zostaje wówczas wyświetlona zawartość odpowiedniego słownika, z którego można wybrać żądaną wartość i umieścić ją w wypełnianym polu po naciśnięciu klawisza Enter. Wyróżniamy kilka kategorii słowników: 1. Słowniki stałe - są to słowniki, których pozycje zostały wypełnione przez autora programu i użytkownik może z nich korzystać tylko do sprawdzania poprawności swoich wpisów, bądź też jako podpowiedzi. 2. Słowniki zmienne - słowniki, które użytkownik sam wypełnia według własnych potrzeb. Słowniki takie można uzupełniać lub poprawiać w dowolnym momencie (nawet podczas wyszukiwania odpowiedniej pozycji). 3. Słowniki modyfikowalne - słowniki, które są przygotowane wstępnie przez autora programu, ale których pozycje użytkownik sam może modyfikować lub uzupełniać (podobnie jak pozycje w słownikach zmiennych). 7-66

70 Słowniki 7.1 Indeks materiałowy Słownik zawiera spis materiałów potrzebnych do wykonywania świadczeń z cenami na każdy miesiąc. Struktura słownika jest następująca: Indeks kolumna zawiera kod materiału, Nazwa Materiału kolumna zawiera nazwę materiału. Jednostka Miary kolumna zawiera jednostkę miary danego materiału Cena kolumna zawiera cenę jednostki miary w wybranym miesiącu. Źródło Materiału kolumna źródło pochodzenia materiału. Dopisywanie wierszy do Indeksu Materiałowego odbywa się przy pomocy dialogu Indeks Materiałowy. Znaczenie pól na dialogu jest takie samo jak kolumn na tabeli Indeks Materiałowy. Źródło materiału wybiera się z listy, na której umieszczone są nazwy programów, z których pochodzić może materiał. Ze względu na konieczność comiesięcznego nadawania cen wprowadzono do systemu możliwość przepisania cen indeksu materiałowego z dowolnie wybranego miesiąca do miesiąca bieżącego przycisk Import Cen. 7-67

71 Słowniki Przepisanie cen może być przeprowadzone na trzy sposoby: usunięcie bieżącego cennika i przepisanie z wybranego miesiąca (jeżeli w miesiącu bieżącym było więcej wycenionych materiałów niż w miesiącu wybranym to po aktualizacji zostaną usunięte), przepisanie cennika z wybranego miesiąca z nadpisaniem cen już wprowadzonych (jeżeli w miesiącu bieżącym było więcej wycenionych materiałów niż w miesiącu wybranym to po aktualizacji ceny te zostaną, a ceny materiałów występujących w obu miesiącach zostaną zrównane do ceny z miesiąca wybranego),dopisanie brakujących cen na podstawie wybranego miesiąca (do bieżącego miesiąca dopisane zostaną ceny tych materiałów z wybranego miesiąca których nie ma w miesiącu bieżącym). dopisanie brakujących cen na podstawie wybranego miesiąca (do bieżącego miesiąca dopisane zostaną ceny tych materiałów z wybranego miesiąca których nie ma w miesiącu bieżącym). Użytkownik powinien określić, z jakiego miesiąca i roku oraz jakiego programu ma zostać przepisany cennik. W polu Wynik importu program wyświetla informacje o przeprowadzonych operacjach. Na tabeli Indeks Materiałowy istnieje możliwość szybkiej edycji cen materiałów w ramach bieżącego miesiąca prze edycję ceny w kolumnie. Po przełączeniu tabelki w tryb edycji (przycisk ), można edytować kolumnę Cena. Po wprowadzeniu zmian należy je zatwierdzić (przycisk ) Naciśnięcie przycisku Ceny spowoduje wyświetlenie tabelki z cenami materiału za wszystkie miesiące, w których miał ją przypisaną. 7-68

72 Słowniki Tabelka pełni wyłącznie rolę informacyjną. System umożliwia grupowanie materiałów i przypisywania tak zdefiniowanej grupy w opisach świadczeń. Grupy definiowane są poprzez określenie nowego źródła (np Grupa-Gospodarka Materiałowa) Cena grupy liczona jest jako średnia cena materiałów w niej zawartych z uwzględnieniem definiowanego przez użytkownika współczynnika dla każdego materiału w grupie. 7-69

73 Słowniki 7.2 Indeks personelu Słownik zawiera spis grup pracowników (lekarzy, techników, pielęgniarek) biorących udział w wykonywaniu procedur medycznych z cenami ich pracy w poszczególnych miesiącach. Struktura słownika jest następująca: Indeks kolumna zawiera kod pracownika. Grupa Pracownicza kolumna zawiera nazwę pracownika, Jednostka Czasu kolumna zawiera jednostkę czasu pracy danego pracownika, Stawka kolumna zawiera cenę jednostki czasu pracy w wybranym miesiącu. Dopisywanie wierszy do Indeksu personelu odbywa się przy pomocy dialogu Indeks osobowy. Znaczenie pól na dialogu jest takie samo jak kolumn na tabeli Indeks Osobowy. Ze względu na konieczność comiesięcznego nadawania cen wprowadzono do systemu możliwość przepisania cen indeksu pracowniczego z dowolnie wybranego miesiąca do miesiąca bieżącego przycisk Import Stawek. 7-70

74 Słowniki Przepisanie cen może być przeprowadzone na trzy sposoby: usunięcie bieżącego cennika i przepisanie z wybranego miesiąca (jeżeli w miesiącu bieżącym było więcej wycenionych pracowników niż w miesiącu wybranym to po aktualizacji zostaną usunięte), przepisanie cennika z wybranego miesiąca z nadpisaniem stawek już wprowadzonych (jeżeli w miesiącu bieżącym było więcej wycenionych pracowników niż w miesiącu wybranym to po aktualizacji stawki te zostaną, a stawki pracowników występujących w obu miesiącach zostaną zrównane do stawki z miesiąca wybranego), dopisanie brakujących stawek na podstawie wybranego miesiąca (do bieżącego miesiąca dopisane zostaną stawki tych pracowników z wybranego miesiąca których nie ma w miesiącu bieżącym). Na tabeli Indeks Osobowy istnieje możliwość szybkiej edycji cen pracowników w ramach bieżącego miesiąca prze edycję ceny w kolumnie. Po przełączeniu tabelki w tryb edycji, można edytować kolumnę Stawka. Po wprowadzeniu zmian należy je zatwierdzić. Przycisk Stawki przedstawia stawkę grupy pracowniczej za wszystkie miesiące, w których grupa miała ją przypisaną. Tabelka pełni wyłącznie rolę informacyjną. 7-71

75 Słowniki 7.3 Jednostki miar Słownik Jednostek Miar jest słownikiem globalnym tzn. dla wszystkich układów bilansowych i przez wszystkie lata jego zawartość jest wspólna dla wszystkich. Sposób dodawania nowych pozycji, modyfikacja i usuwanie już istniejących został opisany w rozdziale Komunikacja z użytkownikiem Jednostki czasu Słownik Jednostek Czasu jest słownikiem globalnym tzn. dla wszystkich układów bilansowych i przez wszystkie lata jego zawartość jest wspólna dla wszystkich. Sposób dodawania nowych pozycji, modyfikacja i usuwanie już istniejących został opisany w rozdziale Komunikacja z użytkownikiem

76 Słowniki 7.5 Świadczenia Wybranie funkcji spowoduje wyświetlenie tabelki z listą świadczeń medycznych, która wygląda tak jak na rysunku poniżej. Słownik świadczeń ma budowę hierarchiczną nagłówki I poziomu pełnią rolę informacyjną i grupują świadczenia szczegółowe i nagłówki II poziomu a te z kolei grupują świadczenia szczegółowe i nagłówki III poziomu itd. (ilość poziomów zagnieżdżenia jest równa 11). Na rysunku powyżej słownik został wyświetlony w sposób Liniowy (przełączniki Typ słownika) oznacza to, że zostają wyświetlone wszystkie rodzaje świadczeń: złożone (nagłówki I i II stopnia) i proste (świadczenia szczegółowe). Na rysunku świadczenia złożone to te, które posiadają kod dwucyfrowy oraz trzycyfrowy z kropką po drugiej cyfrze (ale wśród tych świadczeń może znajdować się świadczenie szczegółowe). Świadczenia szczegółowe to te, które posiadają kod trzycyfrowy z kropką po drugiej cyfrze (wśród których mogą się znaleźć świadczenia złożone) oraz kod czterocyfrowy z kropką po drugiej cyfrze (oczywiście sposób oznaczania kodów świadczeń może być inny, zdefiniowany indywidualnie przez użytkownika). Program dostarczany jest z częściowo wypełnionym słownikiem świadczeń. Dotyczy to Procedur Medycznych ICD9-CM i Badań Laboratoryjnych ICD9-CM, które służą do ujednolicenia i zapewnienia porównywalności danych w rejonie działania jednostki nadrzędnej oraz w skali kraju. Ponieważ klasyfikacja ta nie umożliwia szczegółowej ewidencji świadczeń z uwzględnieniem np. technologii wykonania świadczenia w programie dopuszczono możliwość wprowadzenia własnych zapisów do listy. Jeśli słownik zostanie wyświetlony w sposób hierarchiczny (Typ słownika Hierarchiczny) to poruszanie się pomiędzy poziomami listy możliwe jest za pomocą przycisków: >> następny, na klawiaturze klawisze: + na klawiaturze numerycznej, klawisz kursora " lub klawisz Enter lub dwukrotne kliknięcie lewym przyciskiem myszki na wybranym nagłówku, << poprzedni (lub na klawiaturze: na klawiaturze numerycznej lub klawisz kursora!). Z listy rodzajów świadczeń (na rysunku wybrana jest pozycja Procedur Medycznych ICD9-CM) możliwy jest wybór odpowiedniej grupy zdefiniowanej w słowniku Rodzajów świadczeń. Grupa przełączników Typ słownika: Hierarchiczny/Liniowy pozwala na wybór sposobu wyświetlania listy świadczeń. Jeśli zostanie wybrany przełącznik Hierarchiczny i użytkownik będzie się poruszał pomiędzy kolejnymi poziomami świadczeń to nad tabelką z świadczeniami program wyświetlać będzie opisy nagłówków wyższego poziomu, w których znajduje się poszukiwane przez użytkownika świadczenie. Dodanie nowej pozycji realizuje przycisk pokazanego na rysunku poniżej (Dodaj). Naciśnięcie przycisku spowoduje wyświetlenie dialogu

77 Słowniki W zależności od wyboru rodzaju świadczenia (jednowariantowa lista rodzajów świadczeń na głównej formatce) w polu Rodzaj zostanie wyświetlony rodzaj świadczenia, dla którego zostanie wprowadzona nowa pozycja. Znacznik Nagłówek jest aktywny tylko wtedy, jeśli wprowadzana pozycja nie jest nagłówkiem I poziomu. Ilość poziomów zagnieżdżenia jest równa 11. W polu Kod program podpowiada kod poziomu, dla którego tworzona jest nowa pozycja sugerowane jest, aby do tego kodu dopisać kolejny numer pozycji stworzonej dla pozycji nadrzędnej. Zatwierdzenie wprowadzanych danych spowoduje wyświetlenie listy świadczeń uaktualnionej o pozycję wprowadzoną. Jeśli użytkownik dodaje nową pozycję dla rodzaju świadczeń Badania laboratoryjne to formatka służąca do wprowadzania nowego świadczenia będzie wyglądała tak jak na rysunku poniżej. 7-74

78 Słowniki W zależności od tego, na jakim poziomie nagłówków dodajemy nową pozycję dla badań kolejne pola Badanie, Materiał, Metoda będą kolejno aktywne (ilość poziomów zagnieżdżenia w tym wypadku równa jest 3). Pola te są słownikowane odpowiednio: dla pola Badanie aktywny jest słownik badań laboratoryjnych 76, dla pola Materiał aktywny jest słownik materiałów do badań laboratoryjnych 76, dla pola Metoda aktywny jest słownik oznaczeń laboratoryjnych 77. Wyboru pozycji ze słowników dokonujemy dwukrotnym kliknięciem na niej. W tym wypadku pole Kod jest budowane przez program za pomocą kodów pozycji wybranych dla Badań, Materiałów i Metod, które zostały użyte podczas definiowania pozycji (użytkownik ma możliwość zmiany kodu, ale nie jest to zalecane). Zatwierdzenie wprowadzonych danych spowoduje uzupełnienie pozycji listy świadczeń o zdefiniowaną. Operacje związane z edycją, usunięciem istniejącej pozycji, wydrukowanie listy świadczeń realizują standardowe przyciski opisane w rozdziale komunikacja z użytkownikiem Rodzaje świadczeń Słownik rodzajów świadczeń zawiera rodzaje świadczeń wykonywanych w jednostce. Pozycje słownika są następnie wyświetlane na liście wyboru rodzajów świadczeń w słowniku Świadczeń, na liście świadczeń wzorcowych, na liście świadczeń dla OPK. Słownik zawiera następujące kolumny Rodzaj kod rodzaju świadczenia, Nazwa nazwa rodzaju świadczenia, Poziom numer poziomu hierarchii, od którego możemy wybierać definiować opisy świadczeń tzn. Nakłady osobowe, Nakłady materiałów, Świadczenia proste (oznaczenie poziomu jako 0 odpowiada poziomowi I w niniejszym opracowaniu), Kod Eksportu litera, pod jaką dany rodzaj świadczenia występuje w wersji systemu FKK w technologii CLIPPER-DOS (kolumna ma tylko wtedy znaczenie, jeśli program współpracuje z tą wersją systemu). Sposób dodawania nowych pozycji, modyfikacja i usuwanie już istniejących został opisany w rozdziale Komunikacja z użytkownikiem

79 Słowniki 7.7 Badania laboratoryjne Słownik badań laboratoryjnych jest słownikiem hierarchicznym i jego obsługa jest taka sama jak w przypadku Słownika świadczeń Materiały do badan Słownik materiałów do badań jest słownikiem hierarchicznym i jego obsługa podobna do Słownika świadczeń

80 Słowniki 7.9 Metody oznaczeń Słownik metod oznaczeń jest słownikiem hierarchicznym i jego obsługa jest taka sama jak Słownika Świadczeń Lista ośrodków Opcja pozwala na przegląd i modyfikację informacji o wprowadzonych ośrodkach powstawania kosztów oraz usuwanie i dopisywanie ośrodków. Wybranie tej opcji powoduje wyświetlenie tabeli Ośrodki Powstawania Kosztów zawierającej listę ośrodków wprowadzonych w systemie. Kolumna Cecha i kolumna Status określają rodzaj ośrodka odpowiednio w myśl projektu nowego rozporządzenia o rachunku kosztów (Cecha) i rozporządzeniu aktualnie obowiązującego (Status). Pole cecha kwalifikuje ośrodek jako: APT apteka, ODS oddział szpitalny, OZD ośrodek zarządu (np. administracja), PDP ośrodek pozostałej działalności podstawowej (np. poradnie), POM ośrodek działalności pomocniczej medycznej (np. apteka, sterylizatornie), PON ośrodek działalności pomocniczej nie medycznej (np. kuchnia, pralnia), PRM procedurę medyczną. W zależności od cechy ośrodka są dla niego dostępne bądź też nie niektóre funkcje np. w funkcji procedury służącej do wprowadzania danych o wykonaniu procedur medycznych dla poszczególnych ośrodków, w liście ośrodków wykonujących wyświetlane są tylko ośrodki posiadające cechy PRM, a w liście ośrodków, dla których wykonywane są procedury wyświetlane są tylko ośrodki posiadające cechy ODS lub PDP. Pole status kwalifikuje ośrodek jako ośrodek usługowy lub zadaniowy. Koszty bezpośrednie 7-77

81 Słowniki ośrodków usługowych są przenoszone do ośrodków zadaniowych w wyniku rozliczenia metodą podwójnego podziału (etap I i II). Jeżeli zatem ośrodki posiadające cechę PRM zostaną oznaczone statusem Usługowy, to koszty tych ośrodków będą przeniesione do ośrodków zadaniowych, powiększając w ten sposób ich koszty całkowite. Są to w takim układzie ośrodki działalności pomocniczej. Jeżeli natomiast ośrodki posiadające cechę PRM lub tylko niektóre z nich zostaną oznaczone statusem Zadaniowy, to ich koszty bezpośrednie pozostaną w tych ośrodkach. Są to w takim układzie ośrodki działalności podstawowej. W ośrodkach tych możliwe jest obliczenie kosztu wartości jednego punktu wynikającego z podzielenia kosztów całkowitych ośrodka przez sumę punktów wykonywanych procedur. Dla zapewnienia zgodności z poprzednim modelem rachunku kosztów można wybrać etap III, w którym koszty bezpośrednie ośrodków oznaczonych cechą PRM i posiadających status Zadaniowy przenoszone są do ośrodków, na rzecz których zostały wykonane. Wraz z kosztami całkowitymi (etap I i II) tworzą tzw. koszty łączne (etap III) Ośrodki można wyświetlać w kolejności według: symbolu ośrodka nazwy ośrodka cechy ośrodka statusu ośrodka Wyświetlaną listę ośrodków można ograniczać również przy pomocy rozwijanej listy Warunki, w której możliwe jest ustawienie wyświetlania wszystkich ośrodków bądź też tylko ośrodków posiadających określoną cechę: Wszystkie Oddziały szpitalne Pozostałe ośrodki działalności podstawowej Procedury medyczne Ośrodki działalności medycznej Ośrodki działalności nie medycznej Ośrodki zarządu. Na pasku narzędzi dostępne są również przyciski umożliwiające podgląd, modyfikację danych wprowadzonych ośrodków, usuwanie ośrodków nie posiadających obrotów oraz dopisywanie nowych ośrodków. 7-78

82 Słowniki Dane ośrodka Formularz Komórka pozwala wyświetlić szczegółowe informacje o ośrodku powstawania kosztów. Formularz ten służy również do dopisania nowego ośrodka oraz modyfikacji danych dla istniejących ośrodków powstawania kosztów. Podczas dopisywania nowego ośrodka powstawania kosztów w formularzu należy wpisać następujące dane: Na zakładce Dane: Identyfikator -Identyfikator księgowy ośrodka. Sposób budowy identyfikatora ustalany jest na etapie instalacji w pliku konfiguracyjnym FKK.INI (parametr nidentopk) Może on mieć jedną z trzech form: 0. Identyfikator budowany w oparciu o konto syntetyczne. Identyfikator ośrodka jest zbudowany w następujący sposób: KKK KP NN gdzie: KKK- konto syntetyczne 7-79

83 Słowniki PP - placówka NN - numer kolejny w placówce (każdy symbol literowy umownie oznacza dowolną cyfrę) 1. Identyfikator budowany w oparciu o konto syntetyczne. Identyfikator ośrodka jest zbudowany w następujący sposób: KKK PP NN gdzie: KKK- konto syntetyczne PP - placówka NN - numer kolejny w placówce (każdy symbol literowy umownie oznacza dowolną cyfrę) 2. Identyfikator dowolny - wprowadzany ręcznie przez użytkownika. Identyfikator ośrodka jest zbudowany w następujący sposób: NNN NN NN gdzie każdy symbol literowy umownie oznacza dowolną cyfrę Status - Przy pomocy rozwijanej listy należy ustawić status: Usługowy, Zadaniowy bądź Zarząd, wprowadzanego ośrodka (domyślnie podpowiadany jest status Usługowy). Nazwa - Nazwa identyfikująca ośrodek Rodzaj działalności - Rodzaj działalności ośrodka. W tym polu należy wprowadzić kod rodzaju działalności ośrodka. Kod ten powinien być umieszczony w słowniku rodzajów działalności. Wypełniając to pole można również skorzystać z słownika zdefiniowanego wcześniej. Placówka - Numer placówki. W tym polu należy wpisać numer placówki, do której należy ośrodek. Numer tej placówki musi być umieszczony w słowniku placówek utworzonym dla danej jednostki. Możliwe jest także posługiwanie się wcześniej zdefiniowanym słownikiem placówek. Numer w placówce - Numer kolejny ośrodka w danej placówce Cecha ośrodka - Cecha ośrodka. W polu tym należy określić cechę wprowadzanego ośrodka. Przy wypełnianiu tego pola można również skorzystać ze słownika cech ośrodków. Komórka organizacyjna -Komórka organizacyjna w ośrodku. Pole komórka organizacyjna jest polem informacyjnym, nie związanym ze strukturą ewidencji kosztów. Kod komórki powinien być umieszczony w słowniku komórek organizacyjnych. Wypełniając to pole można również skorzystać ze słownika. Poziom referencyjny - Poziom referencyjny ośrodka. Kod poziomu powinien być umieszczony w słowniku poziomów referencyjnych. Wypełniając to pole można również skorzystać ze słownika. III etap - Oznaczenie czy ośrodek bierze udział w III etapie rozliczania kosztów. Ośrodek usług finalnych - Oznaczenie czy ośrodek świadczy usługi na zewnątrz. Ośrodek kosztów - Określenie czy ośrodek może gromadzić koszty bezpośrednie, tylko dla takich ośrodków będzie można wygenerować koszty szczegółowe. Konto sprzedaży Określenie syntetyki konta sprzedaży, na podstawie której będzie można wyznaczać wartość klucza podziału o statusie Wartość sprzedaży Dawny identyfikator - Istotny dla użytkowników, którzy używali poprzednich wersji programu. Plan rzeczowo finansowy - Przycisk umożliwiający przypisanie do ośrodka zaplanowanej liczby usług danego rodzaju oraz ich wykonania. Identyfikator kosztowy - wprowadzany jest przez użytkownika według słownika rodzajów i typów jednostek funkcjonalnych. Identyfikator ten składa się z trzech segmentów: Kod resortowy trzeciego poziomu. 7-80

84 Słowniki Numer ośrodka w ramach placówki w kodzie resortowym trzeciego poziomu. Placówka. Słownik ten można przywołać naciskając klawisz F2. Daty obowiązywania - Są to daty obowiązywania OPK, poza tym zakresem dat podczas wprowadzania dokumentów na OPK program będzie informował o księgowaniu na nieaktywny ośrodek. Komunikat oznacza to, że data operacji dekretu związanego z ośrodkiem nie mieści się w zakresie data obowiązywania OPK. Na zakładce Kody resortowe: Uwaga: Identyfikatory pełnią rolę wyłącznie informacyjną. W module Administrator, za pomocą parametru g_nidentresort można wyłączyć kontrole poprawności budowy identyfikatora resortowego (1-kontrolowany, 0-brak kontroli). Identyfikator resortowy (3 poziomy ) - W tym miejscu wpisywane są kolejne poziomy identyfikatora resortowego: I poziom jest charakterystyczny dla całej jednostki określony w programie przy jego instalacji. Podczas wypełniania danych o ośrodku wyświetla się automatycznie i użytkownik nie ma możliwości zmiany tej informacji. II poziom jest wprowadzany automatycznie, zgodnie z kodem podanym wcześniej dla placówki. Użytkownik nie ma możliwości zmiany tej informacji. III poziom identyfikator wybranego OPK Identyfikator Resortowy 2000 pierwsze cztery człony identyfikatora czyli REGON, Terytorium, Podmiot, Struktura, zostaną wypełnione automatycznie danymi zawartymi w Układzie bilansowym dla użytkownika/jednostki, którego księgi rachunkowe są prowadzone przy pomocy Systemu Finansowo-Księgowego. Pozostałe cztery wymagają ingerencji operatora: Jednostka wpisuje się numer resortowy jednostki, Charakter - wpisuje się numer charakter komórki, Komórka wpisuje się numer resortowy komórki, Specjalizacja wpisuje się specjalizację komórki. Identyfikator Resortowy 2004 pierwszych sześć składników identyfikatora wypełnianych jest na podstawie danych uzupełnionych w Układzie bilansowym oraz w Placówce. Zakładając OPK należy uzupełnić: Część VII Komórka - 3-znakowy kod resortowy, identyfikujący komórkę organizacyjną wykonującą świadczenia zdrowotne w ramach zakładu. Kod zawiera się w przedziale od 001 do 999 i pozostaje niezmienny, niezależnie od zmian organizacyjnychw zakładzie Część VIII Specjalność - 4-znakowy kod resortowy, charakteryzujący specjalność komórki organizacyjnej Część IX - kod resortowy charakteryzujący funkcję ochrony zdrowia Część X Dziedzina medyczna - zestaw 2-znakowych kodów resortowych, charakteryzujących dziedziny medyczne, w których specjalizuje się komórka organizacyjna. Równocześnie z zatwierdzeniem informacji podstawowych o ośrodku zakładana jest dla niego kartoteka, w 7-81

85 Słowniki której księgowane i przeglądane będą obroty danego ośrodka. Dodatkowo istnieje możliwość dopisania do wybranej grupy OPK, nowo założonej kartoteki ośrodków powstawania kosztów. Po zatwierdzeniu nowo założonej kartoteki OPK (jeżeli użytkownik posiada prawo do modyfikacji zawartości grup), system wyświetla komunikat: Jeżeli użytkownik potwierdzi chęć dopisania do grup poprzez naciśnięcie przycisku Tak na wyświetlonym komunikacie, zostanie otwarty nowy formularz z listą grup kartotek: W formularzu tym znajdują się wskazania, do których grup ma zostać dopisana kartoteka Rodzaje świadczeń dla ośrodka Po naciśnięciu przycisku Rodzaje świadczeń wyświetlona zostaje formatka, na której program wyświetla świadczenia, które zostały przyporządkowane do danego OPK. Naciskając przycisk (Dodaj) możemy dodać nowy rodzaj świadczenia do wyświetlonej listy. Pojawia się formatka jak na rysunku poniżej. 7-82

86 Słowniki Na wyświetlonej formatce możemy wybrać, które rodzaje świadczeń zostaną przyporządkowane danemu OPK. W tym celu naciskamy przycisk TrybWyboru. Aktywne stają się przyciski Zaznacz wszystkie i Odznacz wszystkie oraz przycisk (Zatwierdź). Klikając po lewej stronie wybranej pozycji (przed kolumną Rodzaj) zaznaczamy ją ( ). Za pomocą aktywnych przycisków Zaznacz wszystkie i Odznacz wszystkie zaznaczamy lub odznaczamy pozycje. Przyciskiem Zatwierdź zatwierdzamy dokonany wybór. Przyciskiem Zamknij zamykamy formatkę a wybrane pozycje przeniesione zostaną do formatki Rodzaje świadczeń dla ośrodka Plan rzeczowo finansowy dla opk W celu wprowadzenia planu rzeczowo finansowego związanego z ośrodkiem powstawania kosztów należy na dialogu służącym do przeglądu modyfikacji i wprowadzania danych o ośrodkach nacisnąć przycisk Plan rzeczowo finansowy. Operacja ta powoduje otwarcie tabeli Plan rzeczowo finansowy OPK, w której wyświetlane są usługi przypisane do ośrodka. Tabela posiada kolumny zawierające kod usługi medycznej, liczbę określająca zaplanowaną ilość wykonania danej usługi oraz liczbę określająca wykonanie usługi w miesiącu. Jeden ośrodek może wykonywać wiele usług medycznych. Na pasku narzędzi znajdują się przyciski umożliwiające dodanie nowej usługi medycznej, modyfikację i usuwanie istniejących. By dodać bądź zmodyfikować listę usług realizowanych przez ośrodek należy przyciskiem przełączyć tabelę w tryb edytowania danych. Naciśnięcie przycisku powoduje zablokowanie przycisku oraz uaktywnienie przycisków: - przycisk - przycisk - przycisk - przycisk 7-83 pozwala dopisać nową usługę, umożliwia usuwanie wprowadzonych usług, zatwierdzający wprowadzone lub zmodyfikowane dane. umożliwia korzystanie ze słownika usług medycznych.

87 Słowniki Dodając nową usługę medyczną należy po przełączeniu tabeli w tryb edycji nacisnąć przycisk, co powoduje wstawienie na koniec tabeli nowego wiersza (oznaczonego w szarym polu symbolem ), w który należy wprowadzić w pierwszej kolumnie kod usługi medycznej zgodnego z zawartością słownika usług medycznych. Można również ustawiając kursor w kolumnie usługi nacisnąć przycisk, co powoduje otwarcie słownika usług medycznych i pozwala na wybór usługi medycznej ze słownika. Aby usunąć wprowadzoną usługę należy podświetlić wiersz zawierający daną usługę i nacisnąć przycisk. Jeżeli usuwany wiersz miał symbol zostanie natychmiast usunięty z tablicy, w przeciwnym przypadku wiersz taki zostanie oznaczony symbolem i usunięty po zatwierdzeniu danych. By zatwierdzić wprowadzone modyfikacje należy nacisnąć przycisk. Zatwierdzenie danych powoduje przełączenie tabeli w tryb przeglądania danych (zablokowane wszystkie przyciski oprócz przycisku ) Importy Importy z innych systemów do modułu WKNŚ Import indeksu materiałowego Import indeksu materiałowego z innych systemów. Import indeksu materiałowego może odbywać się z Gospodarki Materiałowej, Apteki, Innego źródła materiałów, który jest zapisany w pliku o odpowiedniej strukturze i nazwie (KIMrrmm.xxx) i znajdującym się w miejscu wskazywanym przez ścieżkę. Importu dokonujemy dla wybranych miesięcy. Import odbywa się w następujących krokach: aktualizacja słownika jednostek miar, dopisanie brakujących materiałów, aktualizacja cen materiałów za wybrane miesiące. W polu Raport program wyświetla informacje o przeprowadzanych operacjach. 7-84

88 Słowniki Import rozpływu indeksu materiałowego Import indeksu materiałowego II 7-85

89 Słowniki 7.12 Eksport świadczeń Słownik Świadczeń może być wyeksportowany do innych systemów w postaci pliku tekstowego lub DBF. w ramach wybranego rodzaju. Przy eksporcie do pliku tekstowego tworzony jest plik SLOWPM.TXT. Przy eksporcie do pliku DBF tworzony jest plik o nazwie SLOWPM.TXT, po czym następuje konwersja do formatu DBF, aktualizacja pliku SLOWPM.DBF i indeksów a następnie usunięcie SLOWPM.TXT. 7-86

90 Pomoc Rozdział 8 Pomoc 8.1 Spis treści Wyświetlenie okna pomocy dla modułu. Sposób obsługi pomocy jest identyczny jak w systemie Windows. 8-87

91 Pomoc 8.2 O programie Wyświetlenie informacji o systemie, module oraz licencji. Przycisk Informacje o systemie pozwala wyświetlić informacje techniczne: ustawienie zmiennych środowiskowych oraz wykorzystywanych modułów przez program. 8-88

92 Pomoc 8.3 Licencja Wyświetlenie informacji o aktualnie zarejestrowanych kluczach licencyjnych. Opcja pozwala aktywować załadowane klucze oraz załadować nowe klucze licencyjne do bazy. 8.4 Zmiana hasła Opcja umożliwia zmianę hasła dla zalogowanego użytkownika. Wybranie opcji powoduje wyświetlenie okna, w którym użytkownik musi podać bieżące hasło (konieczność podania bieżącego hasła podyktowana jest względami bezpieczeństwa. Zabezpieczenie przez możliwością zmiany hasła przez inną osobę) Podanie prawidłowego hasła powoduje wyświetlenie okna umożliwiającego podanie nowego hasła. 8-89

93 Pomoc Poprawna zmiana hasła sygnalizowana jest wyświetleniem komunikatu: 8-90