Dotyczy problemów wynikających z publikacji Zielona Księga

Transkrypt

1 Płock, dnia r. Komisja Europejska Bruksela Dyrekcja Generalna ds. Rynku Wewnętrznego i Usług Dotyczy problemów wynikających z publikacji Zielona Księga Poruszyły mnie sprawy biegłych i skutki ich działalności podniesione przez Pana Komisarza Michel Barmer w powyższej publikacji. Przyłączam się więc do tej dyskusji i przekazuję swoje opinie i spostrzeżenia w nadziei, że przyczynią się one do usprawnienia i poprawy istniejącego stanu rzeczy. Ad. Pytanie nr 1, 2 i 3 Poruszone zagadnienia we wstępie wprowadzenia do Zielonej Księgi w moim głębokim przekonaniu są od lat oczekiwane i najwyższa pora, aby ożywić dyskusję w tej sprawie, a najważniejsze dokonać zmian, jeśli nie światowych to przynajmniej na szczeblu europejskim. Fundamentem tych zmian kanonem powszechnie ustanowionym jest usytuowanie biegłego rewidenta (audytora) w pozycji pełnej niezależności od podmiotu badanego i jego właścicieli. Aby tą niezależność zachować biegły rewident nie może być wybierany do badania przez Właścicieli Kapitału, a taka zasada ustalona jest w polskiej ustawie z dnia r. o rachunkowości, w której to ustawie wdrożono postanowienia dyrektywy 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia r. Pragnę w tym miejscu podkreślić, ze w zakresie niezależności biegłego i jego wyboru dyrektywa 2006/43/WE umożliwia dokonywanie wyboru biegłego w inny sposób niż przez organa właścicielskie, a mianowicie: 1

2 art. 37 ustęp 1 walne zgromadzenie (w istocie właściciele kapitału), art. 37 ustęp 2 państwa członkowskie mogą dopuścić alternatywne systemy i tryby wyboru biegłego rewidenta lub firmy audytorskiej pod warunkiem, że systemy te zapewnią niezależność biegłego. Należałoby w dyrektywie zmniejszyć lub wyeliminować ustęp 1 i ustalić system wyboru biegłego przez specjalnie do tego powołany Komitet (organ) Audytu dla całego kraju członkowskiego i w oparciu o ustalone i publiczne znane kryteria wyznaczałyby biegłego do badania sprawozdania finansowego na kilka lat (przykładowo 5-letni okres). Ten sposób wzmocniłby niezależność biegłego i ograniczył monopol pewnej grupy audytorów. Na podstawie dostępnych informacji na terenie Polski uprawnienia biegłego rewidenta posiada ok osób, przy czym wykonujących zawód w formie jednoosobowej lub partnerów spółek audytorskich wynosi ok osób, w tym zatrudnionych w tzw. Wielkiej czwórce ok , co stanowi 7 8 % biegłych razem, a wykonane przez nich usługi obejmują 80 do 85 % rynku krajowego (wielkości podane wyżej oparłem o dostępne mi informacje z rankingów publikowanych w prasie, a także z biuletynów Krajowej Izby Biegłych Rewidentów). Istniejący stan jest szkodliwy z punktu widzenia niezależności biegłego, co powoduje ograniczenie skuteczności pracy biegłego i zawiera wiele innych niekorzystnych zjawisk wynikających z monopolu zgrupowanego w czterech podmiotach, a także brak równości szans pozostałych podmiotów. Biegły rewident powinien wydać opinię w oparciu o Międzynarodowe Standardy z uwzględnieniem koniecznych przepisów prawa miejscowego, w tym głównie jednak przepisów podatkowych. Ponadto powszechną zasadą powinna być przewaga treści nad formą. Niezależność biegłego uwolni go o zabieganie o klienta i stworzy przestrzeń do wykorzystania jego wiedzy w ocenie stanu istniejącego i przyszłości badanej firmy (kontynuacji działalności). Ad. Pytania nr 4 Oczywiście, badanie może gwarantować ograniczoną, ale jednak pewność w dużym stopniu. Ad. Pytania nr 5 Język raportu powinien być zrozumiały dla różnorodnych użytkowników. 2

3 Ad. Pytania nr 6 Niezależny biegły będzie miał z natury swej zawodowy sceptycyzm. Ad. Pytania nr 7 Zastrzeżeń w opinii być nie powinno. Jeżeli są wskazane, to powinny być wyrażone w raporcie lub w liście do podmiotu. Ad. Pytania nr 8 Mając na względzie bezpieczeństwo podmiotu badanego, zwłaszcza jeśli jest on mała i średnią firmą prowadzoną przez osobę fizyczną lub spółkę familijną (rodzinną), to informacje dodatkowe powinny dotyczyć tylko kwestii i danych informatycznych, uznanych przez właścicieli za dopuszczalne i tym samym nie mogą być obligatoryjne z dotychczasowym ich zakresem. Krótkie uzasadnienie: wiedza (informacje) tam podawana może być wykorzystana przeciwko podmiotowi, a narażenie właściciela i rodziny na niebezpieczeństwo jest groźne (napady, wymuszenia, porwania, plotki, itp.) Pytanie to łączę także z kwestią obowiązku publikacji w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów Monitorze Polskim B, Jest szereg przypadków odmowy publikowania, choć zagrożone jest to karą pieniężną w kwocie 5.000,00 zł. Właściciele wolą karę zapłacić i niepublikować sprawozdania finansowego. Należałoby się zastanowić, czy taki obowiązek publikacji nie powinien dotyczyć tylko podmiotów zainteresowania publicznego. Ad. Pytania nr 9 Dialog taki jest wskazany, ale nie musi być sformalizowany wystarczy rozmowa i odnotowanie tego faktu w dokumentacji roboczej biegłego. Gdyby były wysunięte ze strony tego komitetu szczególne wnioski, to powinno to być uwzględnione w umowie o badanie i w wynagrodzeniu biegłego. Ad. Pytania nr 10 Wydana pozytywna opinia o sprawozdaniu finansowym spełnia rolę gwaranta innych informacji wynikających z ksiąg i sprawozdania. 3

4 Ad. Pytania nr 11 Zmniejszenie odstępu między końcem roku a datą badania nie widzę takiej możliwości. Ad. Pytania nr 12 Tylko wzmocnienie niezależności biegłego. Ad. Pytania nr 13, 14, 15 Tak, należy stosować MSRF. Ad. Pytania nr 16 Wynagrodzenie powinno być płacone przez jednostkę badaną, ale jego wysokość powinna być ustalona nie przez jednostkę lub jej organ, ale wynikać powinno z zasad ustalonych powszechnie (cennik, taryfikator) lub oran niezależny, o którym wspomniałem w odpowiedzi na pytania 1, 2 i 3. Ad. Pytania nr 17 Wybór przez stronę trzecią jest uzasadniony i stwarza warunki do obiektywnego badania przez biegłego i jego niezależności. Ad. Pytania nr 18 W podmiotach zainteresowania publicznego badania przez jedne podmiot do 6 lat, w pozostałych nieograniczony w czasie, z tym że w dyrektywie (prawie miejscowym) należy stworzyć alternatywę zmiany biegłego na wniosek podmiotu badanego. Ad. Pytania nr 19 bada. Biegły nie powinien świadczyć innych usług poświadczających dla jednostki którą 4

5 Ad. Pytania nr 20 Raczej tak, ale tylko wówczas, gdy biegły bada więcej niż 3 podmioty. Ponad 3 podmioty wynagrodzenie od jednego podmiotu nie mogłoby być wyższe niż 40 % jego łącznego wynagrodzenia z badania. Ad. Pytania nr 21 i 22 Wyczerpałem w kwestiach wyboru biegłego i ustaleniach dotyczących wynagrodzenia. Ad. Pytania nr 23 Bez ustosunkowania. Ad. Pytania nr 24 Tak, muszą nastąpić zmiany. Monopolizacja w przedmiocie działalności usług audytorskich jest szkodliwa. Uzasadnienie podałem w punktach 1, 2 i 3. Ad. Pytania nr 25 Funkcjonujący i utworzony w Polsce nadzór spełniany jest przez organ rządowy, co jest niezgodne z intencjami ustalonymi w dyrektywie UE 2006/43/WE. Faktycznie jest to organ polityczny a nie niezależny. Ad. Pytania nr 26 Bez ustosunkowania. Ad. Pytania nr 27 Tak, opanowanie rynku przez wielkie firmy musi prowadzić do szkód o nieprzewidywalnych rozmiarach. Ad. Pytania nr 28 Mam wątpliwość, co do stosowania tej metody. 5

6 Ad. Pytania nr 29 Przetargi stosowane w Polsce w postaci publikacji w prasie, jako formy zaproszenia do udziału w badaniu są tylko formalnością wynikającą z zaleceń władz różnego rodzaju (rządowe, organa spółek i inne). Ogłaszający ponosi opłaty za ogłoszenie w granicach od 5.000,00zł do ,00 zł, a za usługę badania chciałby zapłacić 6.000,00 zł. To są nonsensy naprawdę istniejące. Fakt ten przemawia również za koniecznością ustalenia cen przez organa stanowiące prawo. Ad. Pytania nr 30 Poprzez zmiany sposobu wyboru biegłego rewidenta. Ad. Pytania nr 31 Tak, istnieje zagrożenie likwidacją firm audytorskich średnich i małych. Ad. Pytania nr 32 Można to odwrócić poprzez wybór biegłego i cennika usług audytorskich. Ad. Pytania nr 33 i 34 W dalszej przyszłości byłoby to pożyteczne, obecnie trudne do zrealizowania. Ad. Pytania nr 35 Tak, przeglądy ustawowe, ale powinny być obligatoryjne dla wszystkich jednostek obowiązanych prowadzić księgi rachunkowe. Pamiętać należy, że te przeglądy dotyczyć będą m.in. średnich podmiotów, które głównie przy ich zlecaniu kierować się będą ceną usługi i w związku z tym i ceny tych usług podlegać powinny regulacjom urzędowym. Usługi audytowe nie są normalnym towarem rynkowym, gdyż w oczekiwaniach odbiorców opinii o jednostce są dodatkowe wartości o cechach społecznych, jak: wiarygodność danych, niezależność biegłego, zaufanie osób trzecich, niebezpieczeństwo upadłości, a także ocena z punktu widzenia interesów państwa i budżetu. 6

7 Ad. Pytania nr 36 Usługi nie związane z badaniem, świadczone dla małych i średnich podmiotów, są bardziej potrzebne i oczekiwane i w związku z tym nie powinny być zakazane. Ad. Pytania nr 37 Wewnętrzne kontrole nadzoru nie powinny się ograniczać tylko do dużych firm mogą być spełniane i w przypadku ograniczonych badań i przeglądów ustawowych. Ad. Pytania nr 38 Krajowi biegli nie wiele wiedzą o metodach i sposobach oraz procedurach badania w innych krajach europejskich. Interesujące byłyby informacje w tej sprawie w formie okresowych publikacji tych informacji. Jestem prezesem średniej (małej) firmy audytorskiej działającej od 1992 r. i wykonującej przeciętnie opinii, głównie dla średnich i małych badanych podmiotów. Dane firmy to: EKSPERT - FIN Biegli Rewidenci Sp. z o.o. ul. Kwiatka 41/ Płock Nr rej. 808 KIBR 7