Centrum Banku Światowego ds. Reformy Sprawozdawczości Finansowej Komitety audytu: kluczowe ogniwo w procesie sprawozdawczości finansowej i audytu

Transkrypt

1 Centrum Banku Światowego ds. Reformy Sprawozdawczości Finansowej Komitety audytu: kluczowe ogniwo w procesie sprawozdawczości finansowej i audytu Warszawa, 10 stycznia 2013 roku Hilde Blomme Wiceprezes FEE 1 Standing Standing for trust for trust and and integrity

2 Plan prezentacji 1. Czym jest Europejska Federacja Ekspertów Księgowych (FEE)? 2. Podstawa prawna dla funkcjonowania komitetów audytu w Unii Europejskiej: dyrektywa w sprawie ustawowego audytu 3. Analiza FEE w zakresie: Tworzenia komitetów audytu Składu komitetów audytu, w tym niezależności i wynagrodzenia członków Zadań i ról członków komitetu audytu Sprawozdawczości ze strony i na rzecz komitetu audytu 2

3 Czym jest Europejska Federacja Ekspertów Księgowych (FEE)? 3

4 Zrzeszenie przedstawicieli zawodu z Europy 45 profesjonalnych organizacji zrzeszających księgowych 33 kraje Europy, w tym wszystkie kraje UE tysięcy przedstawicieli zawodu reprezentujących wszystkie kategorie: duże, średnie i małe praktyki, przedsiębiorstwa prywatne, sektor publiczny 4

5 W czerwcu 2012 roku opublikowano materiał do dyskusji (Discussion Paper) pt.: Działalność komitetów audytu Materiał zawiera: - Ankietę dot. funkcjonowania komitetów audytu w państwach członkowskich UE - Zalecenia FEE 5

6 Podstawa prawna dla funkcjonowania komitetów audytu w Unii Europejskiej: dyrektywa w sprawie ustawowego audytu (obecnie aktualizowana) 6

7 Podstawa prawna UE najważniejsze wątki (1/2) Artykuł 41 dyrektywy w sprawie ustawowego audytu (obecnie aktualizowanej) W każdej jednostce zainteresowania publicznego (JZP) musi funkcjonować komitet audytu Skład komitetu audytu zależy od decyzji państw członkowskich UE Członkowie organu administracyjnego nie będący członkami zarządu, i/lub członkowie organu nadzoru i/lub członkowie mianowani przez walne zgromadzenie akcjonariuszy Przynajmniej jeden niezależny członek i osoba mająca kompetencje w dziedzinie rachunkowości i/lub audytu 7

8 Podstawa prawna UE najważniejsze wątki (2/2) Zadania komitetu audytu: Monitorowanie procesu sprawozdawczości finansowej Monitorowanie efektywności kontroli wewnętrznej, audytu wewnętrznego i systemów zarządzania ryzykiem w firmie, Monitorowanie ustawowego audytu Weryfikowanie i monitorowanie niezależności biegłego rewidenta, zwłaszcza w zakresie świadczenia usług niezwiązanych z audytem Komitet audytu Przekazywanie Radzie rekomendacji co do mianowania audytora Zalecenie KE (z lutego 2005 roku) dotyczące roli dyrektorów niewykonawczych lub będących członkami rady nadzorczej spółek giełdowych i komisji rady (nadzorczej) 8

9 Tworzenie komitetów audytu 9

10 Tworzenie komitetów audytu (1/2) Na szczeblu unijnym, każda JZP powinna mieć komitet audytu Państwa członkowskie mogą Wyłączyć niektóre JZP Zezwolić, aby Rada sama wykonywała zadania przypisane komitetowi audytu Polska ustanowiła wyjątek Rolę komitetu audytu Rada może pełnić tylko wtedy, gdy Rada liczy nie więcej niż 5 członków 10

11 Tworzenie komitetów audytu (2/2) Wyniki ankiety FEE FEE zaleca Wyjaśnienie, że komitet audytu działa jako (samodzielny) podkomitet Rady Nadzorczej 11

12 Skład komitetów audytu 12

13 Skład komitetów audytu, w tym niezależność i wynagrodzenie członków (1/4) Na szczeblu unijnym: Dyrektywa w sprawie ustawowego audytu pozostawia państwom członkowskim swobodę decyzji Zalecenie KE zawiera dalsze wytyczne, szczególnie w zakresie organizacji wewnętrznej komitetu audytu mianowania przewodniczącego rotacji lub ponownego zatwierdzenia pozycji członków Zalecenie KE nie zawiera niestety wytycznych dotyczących wynagrodzenia, polityki wynagrodzeń i aspektów dot. odpowiedzialności 13

14 Skład komitetów audytu, w tym niezależność i wynagrodzenie członków (2/4) Wyniki ankiety przeprowadzonej przez FEE W zakresie mianowania członków komitetu audytu: najczęściej mianuje Rada, czasem akcjonariusze W zakresie mianowania Przewodniczącego komitetu audytu: najczęściej brak wytycznych, czasem wymagane jest, aby Przewodniczący Rady nie przewodniczył jednocześnie komitetowi audytu W zakresie liczby członków komitetu audytu: często co najmniej 3, czasem 2 lub brak wytycznych 14

15 Skład komitetów audytu, w tym niezależność i wynagrodzenie członków (3/4) Wyniki ankiety FEE W 7 państwach członkowskich UE wymogi dotyczące niezależności są zgodne z kryteriami Zalecenia KE W 14 państwach członkowskich UE są bardziej wymagające 15

16 Skład komitetów audytu, w tym niezależność i wynagrodzenie członków (4/4) Zalecenia FEE: Wszyscy członkowie powinni być dyrektorami niewykonawczymi (tzn. nie prezes ani dyr. finansowy) Większość członków, w tym Przewodniczący komitetu, powinna być niezależna Potrzeba odpowiednich kompetencji i umiejętności, tak aby komitet audytu mógł zbiorczo wypełniać swoje role i zadania Konieczne jest właściwe wynagrodzenie bez tego nie można wymagać odpowiedzialności Różnorodność w zakresie płci, wieku, profilu wykształcenia i doświadczenia, pochodzenia etnicznego, : z zachowaniem zasady: najlepsza osoba na dane stanowisko 16

17 Zadania i role członków komitetu audytu 17

18 Na szczeblu unijnym Zadania i role komitetu audytu (1/3) Przepisy dyrektywy w sprawie ustawowego audytu wymagają: Monitorowania procesu sprawozdawczości finansowej, efektywności kontroli wewnętrznej, pracy i niezależności zewnętrznego audytora z zachowaniem koniecznej dozy profesjonalnego sceptycyzmu W Zaleceniu KE znajdują się dalsze wytyczne na temat Tworzenia zakresu uprawnień (ang. Terms of Reference) Corocznej samooceny Oceny Rady w sposób transparentny 18

19 Zadania i role komitetu audytu (1/3) Propozycja KE wymagałaby Uprzedniej zgody komitetu audytu na niektóre usługi niezwiązane z audytem Większego zaangażowania komitetu audytu w proces wyboru i mianowania biegłego rewidenta Wzmocnienia oceny funkcjonowania kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem Dalszego dopracowania procedury samooceny komitetu audytu 19

20 Zadania i role komitetu audytu (2/3) Wyniki ankiety FEE Większość państw członkowskich UE wymaga/zaleca sporządzenie zakresu uprawnień W większości państw członkowskich UE komitet audytu pełni rolę doradczą, a nie decyzyjną W niektórych krajach wymagana jest ocena usług niezwiązanych z audytem zaangażowanie w proces mianowania audytora W Polsce nie ma konkretnych regulacji co do zakresu uprawnień ze szczegółowym rozpisaniem zadań, ALE w Kodeksie dobrych praktyk spółek notowanych na GPW zaleca się wynagrodzenie adekwatne do zakresu zadań i odpowiedzialności 20

21 Zadania i role komitetu audytu (3/3) Zalecenia FEE: Wyjaśnienie zadań komitetów Rady Szczegółowy zakres uprawnień z informacjami na temat oczekiwań co do wymiaru zaangażowania i czasu poświęcanego przez członków na pracę w ramach komitetu audytu Wytyczne odnośnie delegowania uprawnień na linii Rada - komitet audytu Wzmocnienie dokonywanej przez komitet audytu oceny skuteczności i efektywności funkcjonowania kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem Regularna ocena: Współpracy z audytorem zewnętrznym Samooceny i potencjalnych usprawnień 21

22 Sprawozdawczość ze strony i na rzecz komitetu audytu 22

23 Sprawozdawczość ze strony i na rzecz komitetu audytu (1/3) Na szczeblu unijnym: Dyrektywa w sprawie ustawowego audytu pozostawia państwom członkowskim swobodę decyzji Zalecenie KE zawiera dalsze wytyczne w zakresie Uczestnictwa w poszczególnych etapach sprawozdawczych ze strony i na rzecz firmy jako całości Sprawozdań z działalności dla Rady składanych co 6 miesięcy Podania zakresu uprawnień do publicznej wiadomości Propozycja KE obejmuje: Składanie dodatkowego raportu wewnętrznego dot. audytu sporządzanego przez biegłego rewidenta dla komitetu audytu Brak dalszych wymagań dot. publicznej sprawozdawczości komitetu audytu wobec strony trzeciej 23

24 Sprawozdawczość ze strony i na rzecz komitetu audytu (2/3) Wyniki ankiety FEE W większości przypadków, pisemne i ustne sprawozdania stanowią wewnętrzną komunikację dla Rady W niektórych krajach (np. Niemcy) komunikacja jest bardzo sformalizowana i opisowa (tzn. raport szczegółowy) W kilku krajach istnieją wymogi odnośnie zgłaszania nieprawidłowości i procedur ich ujawniania (ang. whistle blowing) Generalnie nie obserwuje się informacji na temat sprawozdawczości publicznej ze strony komitetu audytu wobec strony trzeciej W Polsce nie ma szczegółowych wymagań dot. sprawozdawczości, w tym także procedur ujawniania i zgłaszania nieprawidłowości 24

25 Sprawozdawczość ze strony i na rzecz komitetu audytu (3/3) Zalecenia FEE: Wysoka jakość informacji adresowanej przez audyt wewnętrzny i kierownictwo do komitetu audytu Usprawniona komunikacja pomiędzy audytorem a komitetem audytu: dodatkowy raport wewnętrzny (uwzględniony w propozycji KE) Większa publiczna transparentność komitetu audytu Osądy i wnioski dotyczące Kluczowych polityk rachunkowości Kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem Prace związane z kwestiami pojawiającymi się w trakcie badania Usługi niezwiązane z audytem świadczone przez audytora oraz w zleceniu audytorskim 25

26 Wnioski Proces budowania dobrze funkcjonujących komitetów audytu jest w wielu państwach członkowskich UE w toku Znaczący potencjał z punktu widzenia kluczowej roli komitetów audytu w zakresie skuteczności ładu zarządczego i usprawnień w sprawozdawczości finansowej i audytu Potrzebne są dalsze działania, na przykład te związane ze sprawozdawczością komitetów audytu wobec strony trzeciej oraz dopasowaniem zadań / odpowiedzialności / wynagrodzenia członków komitetu audytu UE będzie się koncentrować na komitetach audytu w szerszym zakresie, nie tylko z perspektywy dyrektywy w sprawie ustawowego audytu 26

27 Pytania 27

28 Odwiedź nas 28