PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW IV ROKU STUDIÓW

Transkrypt

1 PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW IV ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Choroby tropikalne i pasożytnicze 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek) realizującej przedmiot: Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: Szpital Kliniczny im. Heliodora Święcickiego, ul. Przybyszewskiego 49, Poznań Tel.: (61) , Fax: (61) Strona WWW: tropisk2@ump.edu.pl oraz tropiki@spsk2.pl 4. Kierownik jednostki: Prof. dr hab. med. Jerzy Stefaniak 5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS Prof. dr hab. med. Jerzy Stefaniak, Kierownik Katedry i Kliniki 6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do platformy WISUS ( listy studentów) ( koordynator przedmiotu) : Nazwisko: Dr hab. med. Małgorzata Paul Kierownik Pracowni Parazytologicznej Katedry i Kliniki Tel. kontaktowy: (61) lub (61) Możliwość kontaktu - konsultacje (dni, godz., miejsce): Katedra i Klinika, od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00-14:00 oraz drogą elektroniczną, a także dodatkowo w dni dyżurów lekarskich przez całą dobę (wtorki i czwartki), po uprzednim uzgodnieniu terminu w Sekretariacie Katedry, tel. (61) mpaul@ump.edu.pl

2 Osoba zastępująca: Dr med. Elżbieta Kacprzak, Medycyny Podróży Katedry i Kliniki Kontakt: tel. (61) Osoba odpowiedzialna za rezerwację sal: Nazwisko imię: Dr hab. med. Małgorzata Paul Tel. kontaktowy: (61) lub (61) mpaul@ump.edu.pl 8. Miejsce przedmiotu w programie studiów: Rok: IV Semestr: VII, VIII 9. Liczba godzin ogółem :25 liczba pkt. ECTS: 1 Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu Semestr zimowy/letni liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria 5 15 C 5 Razem: 5 15 C 5 S 10.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów Wykłady - Semestr zimowy/letni Tematyka wykładów Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia

3 Wykład 1. Wykład 2. Wykład 3. Malaria (zimnica): aktualne rozprzestrzenienie geograficzne na świecie, ryzyko importowania do Polski, zasady postępowania diagnostycznego i terapeutycznego, przebieg kliniczny, rokowanie, leczenie, chemioprofilaktyka przeciwmalaryczna obowiązująca przy wyjazdach do krajów strefy tropikalnej i subtropikalnej (2 godz.). Bąblowica wywołana przez Echinococcus granulosus i Echinococcus multilocularis; występowanie w Polsce i na świecie, zapobieganie, rozpoznawanie różnicowe, możliwości terapeutyczne, rola technik obrazowych, immunodiagnostycznych i biopsyjnych w diagnostyce echinokokozy i alweokokozy u ludzi (2 godz.). Wirusowe gorączki krwotoczne: klasyfikacja, rozprzestrzenienie na świecie, obraz kliniczny, rozpoznawanie, zapobieganie, leczenie, zasady zabezpieczenia przeciwepidemiologicznego (1 godz.). Dr hab. med. Małgorzata Paul Prof. dr hab. med. Jerzy Stefaniak Prof. dr hab. med. Jerzy Stefaniak Ćwiczenia - Semestr zimowy/letni Ćwiczenie 1. Ćwiczenie 2. Tematyka ćwiczeń Rola wątroby i śledziony w chorobach pasożytniczych człowieka. Diagnostyka różnicowa zespołów chorobowych przebiegających z hepatosplenomegalią (malaria, leiszmanioza trzewna, schistosomoza, pełzakowica pozajelitowa, bąblowica jednojamowa, alweokokoza). Podstawowe zagadnienia medycyny podróży (szczepienia ochronne wymagane i zalecane w Osoba odpowiedzialna Karolina Mrówka Elżbieta Kacprzak SALA

4 międzynarodowym ruchu turystycznym, chemioprofilaktyczne leki przeciwmalaryczne, higiena tropikalna, badania profilaktyczne przed i po powrocie z podróży tropikalnej). Ćwiczenie 3. Epidemiologia kliniczna wybranych chorób tropikalnych (czynniki ryzyka, źródła zarażenia, drogi inwazji, podatność populacji, międzynarodowe programy kontroli i zwalczania) z uwzględnieniem aktualnych zagrożeń zdrowotnych w międzynarodowym ruchu turystycznym. Małgorzata Paul Ćwiczenie 4. Choroby tropikalne importowane do Polski z krajów odmiennej strefy klimatyczno-sanitarnej (obraz kliniczny, rozpoznawanie, diagnostyka różnicowa, zapobieganie, leczenie). Małgorzata Paul Ćwiczenie 5. Diagnostyka różnicowa zespołów klinicznych przebiegających z eozynofilią (toksokaroza, włośnica, filariozy układu limfatycznego, onchocerkoza, schistosomoza, zespół larwy wędrującej skórnej, strongyloidoza, nekatoroza, ankylostomoza, glistnica, paragonimoza, fascjoloza). Łukasz Pielok Ćwiczenie 6. Różnicowanie limfadenopatii w inwazjach Małgorzata Paul

5 pasożytniczych (toksoplazmoza nabyta, leiszmanioza trzewna, onchocerkoza, trypanosomoza afrykańska, choroba Chagasa, filariozy układu limfatycznego). Ćwiczenie 7. Rodzime zarażenia pasożytnicze przewodu pokarmowego. Szymon Nowak Ćwiczenie 8. Importowane z tropiku zarażenia pasożytnicze przewodu pokarmowego. Szymon Nowak Ćwiczenie 9. Diagnostyka kliniczna zarażeń pasożytniczych człowieka występujących w Polsce. Praktyczne warsztaty laboratoryjne. Małgorzata Paul Ćwiczenie 10. Diagnostyka kliniczna importowanych z tropiku zarażeń pasożytniczych człowieka. Praktyczne warsztaty laboratoryjne. Małgorzata Paul Ćwiczenie 11. Prezentacje multimedialne ciekawych przypadków klinicznych chorób tropikalnych hospitalizowanych w Klinice (m.in. malaria, denga, śpiączka afrykańska, choroba Chagasa, loaoza, drakunkuloza, stopa madurska, onchocerkoza, filariozy układu limfatycznego, leiszmanioza skórna i trzewna, schistosomoza, strongyloidoza, zespół larwy wędrującej skórnej). Małgorzata Paul Ćwiczenie 12. Praktyczne ćwiczenia kliniczne przy łóżku pacjenta. Elżbieta Kacprzak Oddział Kliniczny

6 Ćwiczenie 13. Praktyczne ćwiczenia kliniczne w Poradni Odzwierzęcych, i Zakaźnych. Łukasz Pielok Poradnia Odzwierzęcych, i Zakaźnych Ćwiczenie 14. Praktyczne ćwiczenia kliniczne w Izbie Przyjęć Szpitala. Karolina Mrówka Centralna Izba Przyjęć, Izolatka Kliniki Ćwiczenie 15. Udział w wizycie lekarskiej. Dyskusja problemowa nt. wybranych chorób infekcyjnych i pasożytniczych występujących w Polsce oraz rozpowszechnionych w krajach strefy tropikalnej i śródziemnomorskiej. Jerzy Stefaniak Oddział Kliniczny Seminaria - Semestr zimowy/letni Seminarium 1. Seminarium 2. Seminarium 3. Tematyka seminariów Powtórzenie wiadomości z parazytologii lekarskiej i laboratoryjnej. Malaria: rozprzestrzenienie geograficzne na świecie, patogeneza, obraz kliniczny, powikłania, rokowanie, leczenie. Repetytorium z zakresu objawów klinicznych, rozpoznawania i leczenia rodzimych oraz importowanych z tropiku inwazji pasożytniczych człowieka. Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Elżbieta Kacprzak Elżbieta Kacprzak Małgorzata Paul SALA Sala wykładowa im. L. Rydygiera Sala wykładowa im. L. Rydygiera Sala wykładowa im. L. Rydygiera

7 Seminarium 4. Dyskusja problemowa dotycząca wybranych przypadków klinicznych chorób pasożytniczych i tropikalnych prezentowanych w Klinice. Małgorzata Paul Seminarium 5. Testowe zaliczenie pisemne. Szymon Nowak Sala wykładowa im. L. Rydygiera Sala wykładowa im. L. Rydygiera REGULAMIN ZAJĘĆ: W roku akademickim 2017/18 zajęcia dydaktyczne z zakresu chorób tropikalnych i pasożytniczych prowadzone są w łącznym wymiarze 25 godzin, w tym 5 godzin wykładów, 15 godzin ćwiczeń klinicznych oraz 5 godzin seminariów. Zajęcia praktyczne w formie seminariów i ćwiczeń odbywają się w ciągu jednego tygodnia dla całej grupy administracyjnej. Trzy cykle wykładów odbywają się na początku roku akademickiego w październiku dla wszystkich studentów IV roku. Studenci, którzy nie będą mogli uczestniczyć w ćwiczeniach klinicznych we właściwym terminie, mogą uzyskać zgodę na inny termin odbywania zajęć wyłącznie przez Dziekana i po zapisaniu się do nowej grupy studenckiej w programie WISUS. Ze względu na ograniczone możliwości lokalowe Katedry oraz charakter zajęć praktycznych odbywanych w małych podgrupach, każda chęć zmiany terminu odbywania nawet pojedynczych ćwiczeń lub seminariów bezwzględnie wymaga zgody koordynatora odpowiedzialnego za sprawy dydaktyczne w Katedrze. Odrabianie zajęć wraz z inną grupą studencką może odbywać się tylko w uzasadnionych i usprawiedliwionych przypadkach oraz wyłącznie przy dostępności wolnych miejsc w danej grupie administracyjnej. W wyjątkowych sytuacjach (choroba, sprawy losowe) istnieje możliwość indywidualnego odrobienia pojedynczych nieobecności u asystentów odpowiedzialnych za prowadzenie poszczególnych tematów, po uzyskaniu zgody Kierownika Katedry. Ze względu na zaostrzony reżim sanitarny w Oddziale i w Laboratorium Katedry i Kliniki, studenci zobowiązani są do bezwzględnego przestrzegania następujących zaleceń:

8 1. Wchodząc do Oddziału należy posiadać obuwie medyczne. Osoby, które w wyjątkowych przypadkach nie posiadają obuwia szpitalnego proszone są o zgłoszenie się w Sekretariacie Katedry celem uzyskania jednorazowych ochraniaczy na obuwie. 2. Wierzchnie okrycie i większe torby należy zostawiać przed zajęciami w szatni szpitalnej. 3. Podczas zajęć studenci proszeni są o noszenie czystego, białego fartucha. Osoby nie posiadające fartucha lekarskiego nie będą mogły odbywać ćwiczeń klinicznych z pacjentami na terenie Oddziału Szpitalnego. 4. Na zajęcia w Klinice należy zabrać ze sobą identyfikator studenta, stetoskop, długopis lub ołówek, notatnik, podręcznik z parazytologii klinicznej i medycyny tropikalnej oraz kartę ćwiczeń otrzymaną w pierwszym dniu zajęć. 5. Torebki i rzeczy osobiste można pozostawić podczas zajęć w specjalnie do tego celu przygotowanej i zamykanej na klucz szafce dla studentów, znajdującej się w Oddziale w pobliżu Sekretariatu Katedry. Za klucz i mienie przechowywane w szafce odpowiadają wyłącznie studenci. 6. Na oraz do Laboratorium Parazytologicznego nie wolno wnosić jedzenia, ani napojów. 7. Na zajęcia należy przychodzić punktualnie. Nieuzasadnione spóźnienia powyżej 15 min. będą traktowane jako nieobecności. 8. Ze względu na obszerny materiał dydaktyczny przedstawiany podczas krótkiego cyklu zajęć w Katedrze i Klinice nie ma możliwości zwalniania studentów na inne ćwiczenia i egzaminy. PROGRAM ZAJĘĆ: Zajęcia z przedmiotu obejmują kliniczne ćwiczenia praktyczne przy łóżku chorego, omawianie wybranych przypadków zarażeń pasożytniczych występujących w Polsce oraz importowanych do kraju z obszarów odmiennej strefy klimatyczno-sanitarnej, prezentacje multimedialne nt. medycyny tropikalnej i zdrowia międzynarodowego oraz ćwiczenia praktyczne w laboratorium. Ćwiczenia praktyczne przy łóżku chorego odbywają się każdorazowo na Oddziale Klinicznym, zajęcia laboratoryjne z zakresu rozpoznawania inwazji pasożytniczych prowadzone są w Pracowni Parazytologicznej Katedry (Szpital Kliniczny im. H. Święcickiego, ul. Przybyszewskiego 49, wejście E, II piętro), natomiast

9 zajęcia seminaryjne i ćwiczenia interaktywne odbywają się w Sali wykładowej im. L. Rydygiera (Szpital Kliniczny im. H. Święcickiego, ul. Przybyszewskiego 49, wejście E, I piętro), zgodnie z kartą ćwiczeń, którą otrzymuje każdy student w dniu rozpoczęcia zajęć. Blok wykładów z zakresu chorób tropikalnych i pasożytniczych (5 godzin) odbywa się na początku roku akademickiego w dniach 10, 17 oraz 24 października 2017 r., w sali wykładowej im. Różyckiego (Sala Czarna), Coll. Anatomicum, przy ul. Święcickiego 6 w Poznaniu. Konsultacje pracowników naukowo-dydaktycznych Katedry dla studentów szczególnie zainteresowanych tematyką chorób tropikalnych i pasożytniczych będą odbywać się po uprzednim umówieniu terminu spotkania w Sekretariacie Katedry, tel. (61) Program nauczania przedmiotu został przygotowany z uwzględnieniem zarówno zajęć teoretycznych, jak i interaktywnych seminariów i ćwiczeń praktycznych, przy jednoczesnym ujęciu wybranych objawów klinicznych, zespołów i jednostek chorobowych w dziedzinie rodzimych i zawlekanych z tropiku chorób pasożytniczych, które uważa się za najistotniejsze w codziennej praktyce lekarskiej. Program zajęć z zakresu chorób tropikalnych i pasożytniczych obejmuje: 1. Cykl seminariów dotyczących rodzimych inwazji pasożytniczych (toksoplazmoza, toksokaroza, bąblowica, alweokokoza, włośnica, borelioza, inwazje jelitowe), zagadnień wielodyscyplinarnych nt. zespołów klinicznych przebiegających z eozynofilią, wielokierunkowej diagnostyki różnicowej limfadenopatii i zmian ogniskowych w wątrobie, pasożytniczych inwazji oportunistycznych, chorób tropikalnych importowanych do Polski z krajów strefy gorącej (malaria, wirusowe gorączki krwotoczne, pełzakowica, leiszmaniozy, schistosomoza, filariozy układu limfatycznego, onchocerkoza, trypanosomozy, zespół larwy wędrującej skórnej), a także profilaktyki zdrowotnej u osób wyjeżdżających do krajów o odmiennych warunkach klimatyczno-sanitarnych. 2. Zajęcia teoretyczne wzbogacone są prezentacjami multimedialnymi przygotowywanymi przez nauczycieli akademickich Katedry, a także opracowanymi przez Światową Organizację Zdrowia w Genewie i Ośrodek Kontroli i Zwalczania Zakaźnych w Atlancie (CDC). 3. Zajęcia praktyczne w Oddziale Klinicznym przy łóżku chorego, Poradni Przyklinicznej oraz w Izbie Przyjęć Szpitala, podczas których student doskonali umiejętności badania podmiotowego i przedmiotowego pacjenta, uczestniczy w procedurach leczniczych

10 wykonywanych w Klinice, bierze udział w konsultacjach specjalistycznych i wizycie lekarskiej oraz zapoznaje się z zasadami prowadzenia szpitalnej dokumentacji medycznej. 4. Praktyczne ćwiczenia laboratoryjne w Pracowni Parazytologicznej, podczas których student zapoznaje się z aktualnymi możliwościami diagnostycznymi stosowanymi w rozpoznawaniu rodzimych i zawlekanych z tropiku chorób pasożytniczych. 5. Zajęcia multimedialne nt. wybranych, ciekawych przypadków klinicznych chorób tropikalnych hospitalizowanych w Klinice. Szczegółowy harmonogram zajęć: Poniedziałek: 8:00-8:45. Powtórzenie wiadomości z parazytologii lekarskiej i laboratoryjnej. Sala wykładowa. Seminarium. 8:45-9:30 Malaria: rozprzestrzenienie geograficzne na świecie, patogeneza, obraz kliniczny, powikłania, rokowanie, leczenie.. Seminarium. Ćwiczenia kliniczne w Oddziale, Poradni lub Izbie Przyjęć. Podgrupy A1 i A2. Ćwiczenia. Rodzime i importowane z tropiku zarażenia pasożytnicze przewodu pokarmowego. Podgrupy B1 i B2.. Ćwiczenia. Wtorek: 8:00-8:45 Rola wątroby i śledziony w chorobach pasożytniczych (malaria, leiszmanioza trzewna, schistosomoza, pełzakowica, bąblowica jednojamowa, alweokokoza). Podgrupy B1 i B2.. Ćwiczenia. 8:45-9:30 Medycyna podróży (szczepienia ochronne, leki przeciwmalaryczne, badania profilaktyczne, higiena tropikalna). Podgrupy B1 i B2. im. L. Rydygiera. Ćwiczenia. Ćwiczenia kliniczne w Oddziale, Poradni lub Izbie Przyjęć. Udział w wizycie lekarskiej. Podgrupy A1 i A2. Ćwiczenia. 10:00-12:15 Diagnostyka kliniczna wybranych chorób tropikalnych. Zajęcia praktyczne z laboratoryjnego rozpoznawania malarii. Podgrupy B1 i B2. Ćwiczenia. Środa:

11 8:00-8:45 Epidemiologia kliniczna wybranych chorób tropikalnych i aktualne zagrożenia w międzynarodowym ruchu turystycznym. Podgrupy B1 i B2. im..ćwiczenia. 8:45-9:30 Choroby tropikalne importowane do Polski z krajów odmiennej strefy klimatyczno-sanitarnej (obraz kliniczny, rozpoznawanie, diagnostyka różnicowa, zapobieganie, leczenie). Podgrupy B1 i B2.. Ćwiczenia. Tropikalne i rodzime zarażenia pasożytnicze przewodu pokarmowego. Podgrupy A1 i A2..Ćwiczenia. Ćwiczenia kliniczne w Oddziale, Poradni lub Izbie Przyjęć. Podgrupy B1 i B2. Ćwiczenia. Czwartek: 8:00-8:45 Zespoły kliniczne przebiegające z eozynofilią (toksokaroza, włośnica, filariozy, schistosomoza, zespół larwy wędrującej skórnej, strongyloidoza, fascjoloza, glistnica, paragonimoza). Podgrupy B1 i B2.. Ćwiczenia. 8:45-9:30 Różnicowanie limfadenopatii w inwazjach pasożytniczych (toksoplazmoza nabyta, leiszmanioza trzewna, onchocerkoza, trypanosomoza afrykańska, choroba Chagasa, filariozy układu limfatycznego). Podgrupy B1 i B2. im. L. Rydygiera.Ćwiczenia. 10:00-12:15 Diagnostyka kliniczna wybranych chorób tropikalnych. Zajęcia praktyczne z laboratoryjnego rozpoznawania malarii. Podgrupy A1 i A1.. Ćwiczenia. Ćwiczenia kliniczne w Oddziale, Poradni lub Izbie Przyjęć. Podgrupy B1 i B2. Ćwiczenia. Piątek: 8:00-8:45 Repetytorium z zakresu objawów klinicznych, rozpoznawania i leczenia rodzimych oraz importowanych z tropiku inwazji pasożytniczych człowieka. Sala wykładowa. Seminarium. 8:45-9:30 Omówienie wybranych przypadków klinicznych. Dyskusja problemowa. Sala wykładowa. Seminarium. 10:00-10:45. Testowe zaliczenie pisemne przedmiotu.. Seminarium. Podczas zajęć z chorób tropikalnych i pasożytniczych od studenta wymaga się:

12 1. Aktywnego udziału w seminariach (opracowanie wybranego tematu, uczestniczenie w dyskusji i interaktywnych zajęciach problemowych); 2. Przygotowania opisu i prezentacji historii choroby wybranego pacjenta, z uwzględnieniem umiejętności przeprowadzenia poprawnej diagnostyki różnicowej, doboru właściwych procedur diagnostycznych i badań pracownianych oraz zaleceniem właściwych leków przeciwpasożytniczych i objawowych; 3. Merytorycznego, czynnego zaangażowania podczas wizyty lekarskiej w Oddziale; 4. Czynnego udziału w rozpoznawaniu laboratoryjnym inwazji pasożytniczych przewodu pokarmowego, a także w praktycznym wykonywaniu badania grubej kropli i cienkiego rozmazu krwi obwodowej, a także wykrywaniu antygenów zarodźca malarii u gorączkujących pacjentów powracających z krajów strefy tropikalnej, hospitalizowanych w Klinice. Zakres wiadomości wymaganych do końcowego zaliczenia przedmiotu: 1. Znajomość pojęć stosowanych w chorobach pasożytniczych: autoinwazja, retroinwazja, zapalenie płuc Lőfflerowskie, martwica rozpływna wątroby, choroba odzwierzęca, choroba transmisyjna, choroba zakaźna, choroba inwazyjna, choroba endemiczna, geohelmintoza, podatność, oporność, odporność, epidemia, kwarantanna, źródło inwazji, żywiciel pośredni, żywiciel ostateczny, wrota inwazji, postać inwazyjna pasożyta. 2. Obowiązujące jednostki chorobowe: toksokaroza (zespół larwy wędrującej trzewnej i ocznej), giardioza, pełzakowica jelitowa i ropień pełzakowy wątroby, toksoplazmoza (postać wrodzona, oczna, węzłowa, neurotoksoplazmoza), wągrzyca, tasiemczyca Taenia saginata i Taenia solium, leiszmanioza (postać trzewna kala-azar, skórnośluzówkowa i skórna), onchocerkoza (ślepota rzeczna), owsica, glistnica, węgorczyca, zarażenia tęgoryjcami (Necator americanus i Ancylostoma duodenale), hymenolepidoza, włośnica, bąblowica Echinococcus granulosus oraz Echinococcus multilocularis, schistosomoza Schistosoma haematobium, Schistosoma mansoni i Schistosoma japonicum, włosogłówczyca, zimnica Plasmodium falciparum, Plasmodium vivax, Plasmodium ovale, Plasmodium malariae i Plasmodium knowlesi, filariozy wywoływane przez Wuchereria bancrofti i Brugia malayi, choroba Chagasa, śpiączka afrykańska, drakunkuloza, pneumocystoza, rzęsistkowica, zespół larwy wędrującej skórnej, fascjoloza, paragonimoza.

13 3. Zagadnienia związane z wymaganymi jednostkami chorobowymi: wywiad, objawy kliniczne, odchylenia w badaniach dodatkowych, rozprzestrzenienie na świecie, obowiązek zgłaszania choroby w Stacjach Sanitarno-Epidemiologicznych, różnicowanie z innymi chorobami, źródło zarażenia, czynniki ryzyka, wrota inwazji, forma inwazyjna, biotop, profilaktyka, leczenie (bez dawek leków), patomechanizm zmian chorobowych, nazwa łacińska pasożyta, wektor, powikłania, rokowanie. 4. Badania bezpośrednie i pośrednie w chorobach pasożytniczych: biopsja tkanek (mięśni, skóry, śluzówki jelita, śluzówki pęcherza moczowego, wątroby, szpiku, węzłów chłonnych, zmian ogniskowych wątroby), badania treści dwunastniczej, badania koproskopowe (w tym rozmaz hematoksylinowy kału i badanie metodą Kato), hodowla kału w kierunku nicieni jelitowych, badania serologiczne (interpretacja wyników), rektoskopia, badanie USG, badania radiologiczne (RTG: płuc, brzucha, miednicy, głowy), badanie plwociny, badanie parazytologiczne moczu, morfologia i rozmaz krwi obwodowej, badanie płynu mózgowo-rdzeniowego, badanie neurologiczne, gruba kropla i cienki rozmaz krwi obwodowej, ocena toru gorączkowego, badanie dna oka, scyntygrafia wątroby, KT i MR głowy, badanie koproantygenów, badanie eozynofilii metodą komorową, badanie ogólne i posiew bakteriologiczny, moczu, posiew bakteriologiczny kału, wymaz z gardła i z pochwy (w diagnostyce różnicowej chorób pasożytniczych). 5. Różnicowanie chorób pasożytniczych z jednostkami o innej etiologii: gorączki krwotoczne (gorączka Ebola/Marburg, żółta gorączka, gorączka denga), choroby wirusowe (WZW, HIV/AIDS, CMV, mononukleoza zakaźna), choroby bakteryjne (trąd, czerwonka bakteryjna, dur brzuszny, dury rzekome, salmoneloza, szigeloza, gruźlica), choroby przewodu pokarmowego (wrzodziejące zapalenie jelita), choroby nowotworowe (rak pierwotny wątroby, rak jelita grubego, chłoniaki, przerzuty nowotworowe), inne (sarkoidoza). 6. Leki stosowane w leczeniu i profilaktyce wybranych chorób pasożytniczych: albendazol (Zentel), mebendazol (Vermox), prymachina, metronidazol, tynidazol, meflochina (Lariam), pirymetamina (Daraprim), artemizyna (Artemether, Artesunate), kotrymoksazol (Biseptol), chinina, prazykwantel (Cesol, Biltricide), spiramycyna (Rovamycine), Fansidar, pyrantel (Combantrin), sulfadiazyna, glikokortykosteroidy, chlorochina (Arechin), doksycyklina, proguanil (Paludryna), Malarone. 7. Inne zagadnienia z dziedziny parazytologii klinicznej: eozynofilia w chorobach pasożytniczych, opis przypadku klinicznego, rozpoznawanie poszczególnych chorób

14 pasożytniczych w oparciu o wywiad i badania dodatkowe, szczepienia ochronne wymagane i zalecane w ruchu międzynarodowym podczas podróży do krajów tropikalnych, profilaktyka przeciwmalaryczna, interpretacja wyników badań serologicznych (ustalanie czasu trwania zarażenia, okres ostry, przewlekły), obowiązek zgłaszania wybranych chorób pasożytniczych do Powiatowych Stacji Sanitarno- Epidemiologicznych w Polsce. PROGRAM NAUCZANIA Wymagania wstępne: Przed rozpoczęciem zajęć nie przewiduje się kolokwium wejściowego, jednakże studenci proszeni są o powtórzenie podstawowych wiadomości nt. najczęstszych pasożytów chorobotwórczych dla człowieka oraz tematyki wykładów z chorób tropikalnych i pasożytniczych odbywających się na początku roku akademickiego. Przypomnienie najistotniejszych wiadomości z dziedziny parazytologii lekarskiej jest niezbędne dla zrozumienia patomechanizmów i objawów klinicznych omawianych jednostek chorobowych, wywoływanych przez pasożyty człowieka, występujących zarówno w naszym kraju, jak i na obszarach odmiennej strefy klimatyczno-sanitarnej. Ze względu na krótki i intensywny cykl odbywania zajęć w Katedrze i obszerność wymaganych zagadnień, znajomość tematyki wykładów, które poruszają najbardziej kluczowe i aktualnie problemy z medycyny tropikalnej i zdrowia międzynarodowego ze szczególnym uwzględnieniem stanów zagrożenia życia ma istotne znaczenie dla opanowania przedmiotu. Przygotowanie do zajęć: Zajęcia seminaryjne oraz ćwiczenia praktyczne odbywają się w formie interaktywnych dyskusji, wymagających aktywnego uczestnictwa ze strony studentów. Na początku każdego cyklu zajęć (w poniedziałek) studenci mają możliwość wyboru poszczególnych tematów z zakresu chorób pasożytniczych, medycyny tropikalnej i zdrowia międzynarodowego, które przedstawiają w formie prezentacji multimedialnych. Do każdego seminarium oraz ćwiczeń przypisani są wybrani asystenci zgodnie z harmonogramem zajęć, odpowiedzialni za prowadzenie swojego tematu w formie moderowanej dyskusji problemowej. Szczegółowy rozkład zajęć wraz z nazwiskami nauczycieli akademickich jest udostępniony w module AKSON na stronie internetowej Uczelni.

15 Wymagania końcowe: Na zakończenie cyklu zajęć z zakresu chorób tropikalnych i pasożytniczych od studentów medycyny oczekuje się: (1) posiadania podstawowej wiedzy klinicznej o najważniejszych rodzimych i tropikalnych inwazjach pasożytniczych występujących u człowieka oraz o możliwościach ich zwalczania i zapobiegania, (2) zdobycia wiadomości z zakresu patomechanizmów szerzenia się chorób inwazyjnych u ludzi, a także o najważniejszych sposobach ich transmisji i rozprzestrzeniania się w najbliższym środowisku człowieka, (3) posiadania wiedzy z zakresu rozprzestrzenienia chorób pasożytniczych na świecie w zależności od strefy klimatycznej i warunków sanitarno-higienicznych, (4) nabycia umiejętności dobrania odpowiednich procedur diagnostycznych oraz właściwego sposobu leczenia w wybranych chorobach pasożytniczych rodzimych i egzotycznych, (5) posiadania podstawowej wiedzy z zakresu ustalania zasad indywidualnej profilaktyki zdrowotnej przy wyjazdach do krajów strefy tropikalnej i subtropikalnej w zależności od celu i charakteru podróży oraz długości pobytu, (6) poprawnej interpretacji wyników badań immunodiagnostycznych w parazytologii klinicznej, a także (7) gotowości do samodzielnego poszerzania swej wiedzy z zakresu parazytologii klinicznej i medycyny tropikalnej. 11. Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny Zaliczenie kryterium zaliczenia: Warunkiem uzyskania zaliczenia zajęć z chorób tropikalnych i pasożytniczych jest: 1. Czynny udział we wszystkich seminariach dyskusyjnych i ćwiczeniach interaktywnych, 2. Udział w praktycznych ćwiczeniach klinicznych w Oddziale przy łóżku chorego (Poradni Przyklinicznej, Izbie Przyjęć Szpitala) wraz z napisaniem epikryzy oraz prezentacją przypadku klinicznego podczas wizyty lekarskiej, 3. Udział w warsztatach laboratoryjnych z zakresu rozpoznawania wybranych chorób tropikalnych i pasożytniczych, 4. Udział w praktycznej dyskusji problemowej nt. rodzimych i zawlekanych do Polski zarażeń pasożytniczych przewodu pokarmowego, 5. Uzyskanie pozytywnego wyniku z prezentacji przypadku klinicznego oraz końcowego sprawdzianu testowego.

16 Kolokwium zaliczeniowe, na które składa się pisemny test jednokrotnego wyboru oraz ustna odpowiedź z prezentacji przypadku klinicznego omawianego na zajęciach, odbywa się dla całej grupy administracyjnej w piątek. Poświadczenie obecności na zajęciach odbywa się każdorazowo na podstawie uzyskania podpisu asystenta w karcie studenta. Osoby nieposiadające potwierdzonych obecności wszystkich zajęć na karcie studenta nie będą dopuszczone do kolokwium końcowego. Ostateczna ocena z przedmiotu jest przyznawana na podstawie całościowego podsumowania wyników 1) końcowego sprawdzianu testowego i 2) kolokwium ustnego z prezentacji przypadku klinicznego, z uwzględnieniem aktywności studenta na zajęciach seminaryjnych, ćwiczeniach klinicznych i laboratoryjnych. Po uzyskaniu pozytywnej oceny ze sprawdzianu testowego i ćwiczeń praktycznych, student otrzymuje końcowe zaliczenie z przedmiotu z wpisem do E-indeksu. Każda grupa studencka otrzymuje inny zestaw testu o identycznej strukturze pytań i jednolitym stopniu trudności. Prawidłowe odpowiedzi premiowane są punktami. Za każdą poprawną odpowiedź student może otrzymać od 1 do 5 punktów, w zależności od stopnia trudności pytania testowego. Przykładowe zadania testowe są dostępne w module AKSON w systemie WISUS na stronie internetowej Uczelni. Skala ocen testu: Ocena niedostateczna: liczba punktów: 0-51 Ocena dostateczna: liczba punktów: Ocena dość dobra: liczba punktów: Ocena dobra: liczba punktów: Ocen ponad dobra: liczba punktów: Ocena bardzo dobra: liczba punktów: Na rozwiązanie testu i zakreślenie pytań w kracie odpowiedzi przeznaczonych jest 45 minut. Liczenie czasu rozpoczyna się od rozdania testów i kart odpowiedzi wszystkim studentom. W przypadku negatywnego wyniku kolokwium zaliczeniowego (0-51 punktów, 0-64% poprawnych odpowiedzi) należy ponownie przystąpić do napisania testu z inną grupą studencką lub w terminie indywidualnym, w ciągu 2 miesięcy od ostatniego dnia zajęć klinicznych. Termin sprawdzianu poprawkowego należy każdorazowo uzgodnić z koordynatorem przedmiotu, najpóźniej w dniu poprzedzającym chęć jego odbycia.

17 Podczas zaliczenia poprawkowego student otrzymuje inny zestaw testu o jednolitej strukturze pytań i porównywalnym stopniu trudności. W przypadku ponownego niezaliczenia kolokwium testowego, istnieje możliwość odbycia ustnego sprawdzianu wiadomości u Pani Doc. Małgorzaty Paul, odpowiedzialnej za prowadzenie zajęć dydaktycznych i sprawy studenckie, po uprzednim uzgodnieniu terminu w Sekretariacie Katedry. Egzamin teoretyczny kryterium zaliczenia: forma egzaminu (ustny, pisemny, testowy): nie dotyczy Egzamin praktyczny kryterium zaliczenia: nie dotyczy 12. Literatura: Zalecana literatura: Literatura obowiązkowa: 1. Pawłowski Z.S. i Stefaniak J. (red.): Parazytologia kliniczna w ujęciu wielodyscyplinarnym. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, pierwsza edycja, Warszawa, 2004: Literatura uzupełniająca: 1. Cianciara J. i Juszczyk J. (red.): Choroby zakaźne i pasożytnicze. Wydanie dwutomowe. Wydawnictwo Czelej, Lublin, Dziubek Z. (red.): Choroby zakaźne i pasożytnicze. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2010: Magdzik W., Naruszewicz-Lesiuk D. i Zieliński A. (red.): Choroby zakaźne i pasożytnicze epidemiologia i profilaktyka. Wydawnictwo Medyczne -medica press, Wydanie VI, Bielsko-Biała, 2007: Pomoce dydaktyczne dostępne w Katedrze: 1. Prezentacje multimedialne na płytach CD-ROM przeznaczone do samokształcenia w zakresie chorób tropikalnych i zdrowia międzynarodowego pt. Topics in International Health (Malaria, Leishmaniasis, Schistosomiasis, Leprosy, Diarrhoeal Diseases, Nutrition). CABI Publishing, Wydanie 3, Oxfordshire, UK, 2015.

18 2. Filmy nt. chorób egzotycznych oraz problemów zdrowia publicznego w tropiku (m. in. malaria, pełzakowica, cholera, schistosomoza, echinokokoza, biegunki w tropiku, praca ośrodków misyjnych); 3. Program multimedialny na płytach kompaktowych pt. Identification and diagnosis of parasites of public health concern przygotowany przez Centers for Diseases Control and Prevention (CDC, Atlanta, USA) do pogłębiania wiedzy w zakresie rozpoznawania chorób pasożytniczych; 4. Program komputerowy Tropimed, służący do opracowywania i indywidualnego doboru dla każdego pacjenta właściwych zasad profilaktyki zdrowotnej (szczepienia ochronne, leki przeciwmalaryczne, zasady higieny tropikalnej) przy wyjeździe do krajów strefy międzyzwrotnikowej, subtropikalnej i śródziemnomorskiej; 5. Program multimedialny Travax, służący do przygotowania i indywidualnego wyboru dla każdego pacjenta skutecznych zasad profilaktyki zdrowotnej (aktualne zagrożenia zdrowotne, szczepienia ochronne, leki przeciwmalaryczne) przy wyjeździe do krajów odmiennej strefy klimatyczno-środowiskowej i sanitarnohigienicznej; 6. Zestawy przeźroczy z zakresu rodzimych inwazji pasożytniczych oraz chorób tropikalnych, ilustrujące najbardziej typowe objawy kliniczne oraz możliwości ich rozpoznawania przy pomocy technik obrazowych oraz laboratoryjnych; 7. Tablice barwne opracowane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) w Genewie, przedstawiające obraz mikroskopowy form rozwojowych pasożytów wraz z opisem dla doskonalenia laboratoryjnego rozpoznawania inwazji pasożytniczych i tropikalnych; 8. Zestawy dydaktycznych preparatów mikroskopowych, przygotowywane przez Pracownię Parazytologiczną Katedry dla doskonalenia techniki rozpoznawania laboratoryjnego malarii, a także wybranych rodzimych i tropikalnych parazytoz przewodu pokarmowego. 9. Zestawy szybkich testów immunochromatograficznych przeznaczonych do wykrywania antygenów zarodźców malarii we krwi obwodowej badanych pacjentów powracających z tropiku. 13. Studenckie koło naukowe

19 Opiekun koła: Dr n. med. Karolina Mrówka, tel. (61) Tematyka: prezentacje własnych doświadczeń klinicznych lekarzy oraz studentów z zakresu praktyki medycznej w krajach tropikalnych (np. Zambia, Uganda, Kamerun, Tanzania, Madagaskar, Papua-Nowa Gwinea, Indie), omawianie aktualnych zagrożeń zdrowotnych wywoływanych przez pasożytnicze choroby tropikalne i zakaźne w świecie, organizacja międzynarodowych projektów kontroli i zwalczania inwazji pasożytniczych oraz opracowywanie zasad właściwej profilaktyki zdrowotnej przy wyjazdach do krajów odmiennej strefy klimatyczno-sanitarnej. Studenci szczególnie zainteresowani problematyką chorób tropikalnych mogą uczestniczyć w programach badawczych, dotyczących oceny stanu zdrowia polskich misjonarzy powracających z obszarów strefy międzyzwrotnikowej i subtropikalnej oraz analizy stopnia świadomości osób podróżujących do tropiku w zakresie znajomości podstawowych zasad profilaktyki oraz możliwości zapobiegania zagrożeniom zdrowotnym w krajach klimatu gorącego. Miejsce spotkań: sala wykładowa (Szpital Kliniczny im. H. Święcickiego Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, ul. Przybyszewskiego 49, wejście C, I piętro); terminy i tematy zebrań Koła każdorazowo są zamieszczane na tablicy informacyjnej przy głównym wejściu do Katedry. 14. SYLABUS WYDZIAŁ LEKARSKI I Nazwa kierunku Nazwa przedmiotu Jednostka realizująca, wydział Koordynator przedmiotu Lekarski Choroby tropikalne i pasożytnicze Poziom i tryb studiów Punkty ECTS, Wydział Lekarski II Dr hab. med. Małgorzata Paul Osoba zaliczająca jednolite studia magisterskie 1 Prof. dr hab. med. Jerzy Stefaniak stacjonarne

20 Rodzaj przedmiotu Obszar nauczania Cel kształcenia obowiązkowy Semestr VII i VIII Nauki medyczne kliniczne niezabiegowe Rodzaj zajęć i liczba godzin Wykłady 5 Seminaria 5 Ćwiczenia 15 Osiągnięcie efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności praktycznych i kompetencji społecznych umożliwiających podjęcie działań medycznych w zakresie rozpoznawania i leczenia podstawowych zarażeń pasożytniczych człowieka występujących w Polsce oraz importowanych do kraju z obszarów odmiennej strefy klimatyczno-środowiskowej i sanitarno-epidemiologicznej. Zajęcia dydaktyczne z zakresu chorób tropikalnych i pasożytniczych są częścią działu chorób infekcyjnych i stanowią istotne uzupełnienie problematyki chorób zakaźnych, epidemiologii klinicznej, parazytologii medycznej i laboratoryjnej oraz mikrobiologii lekarskiej, z którymi studenci zapoznają się podczas innych przedmiotów na Wydziale Lekarskim. Przedmiot posiada charakter interdyscyplinarny i łączy on zagadnienia kliniczne z zakresu chorób wewnętrznych, medycyny rodzinnej, neurologii, okulistyki, dermatologii, a także oświaty zdrowotnej, higieny i epidemiologii. Ze względu na zwiększającą się z każdym rokiem liczbę wyjazdów zagranicznych i coraz częstszą możliwość importowania do Polski i Europy chorób egzotycznych, z krajów o odmiennych warunkach geograficzno-środowiskowych i sanitarno-higienicznych, zajęcia obejmują nie tylko problematykę rodzimych inwazji pasożytniczych, ale koncentrują się przede wszystkim wokół zagadnień chorób tropikalnych i zdrowia międzynarodowego. Dynamiczny rozwój medycyny tropikalnej, która jest jedną z najbardziej rozwijających się w ostatnich latach gałęzi medycyny, wynikający z szybkiego rozwoju komunikacji, przekazu informacji oraz migracji ludności, spowodował nagłą konieczność szerszego kształcenia studentów w tej dziedzinie. Przedmiot obejmuje przedstawienie zagadnień dotyczących rozprzestrzenienia geograficznego, czynników ryzyka, objawów klinicznych, patomechanizmów, możliwości diagnostycznych oraz aktualnych metod zapobiegania i leczenia najczęściej występujących w Polsce i na świecie chorób pasożytniczych, ze szczególnym uwzględnieniem aktualnych zagrożeń zdrowotnych w międzynarodowym ruchu turystycznym. Program nauczania przedmiotu został przygotowany z uwzględnieniem zarówno zajęć teoretycznych, jak i interaktywnych seminariów, dyskusji problemowych i ćwiczeń praktycznych, przy jednoczesnym ujęciu wybranych objawów klinicznych, zespołów i jednostek chorobowych w dziedzinie rodzimych i zawlekanych z tropiku chorób pasożytniczych, które uważa się za najistotniejsze w codziennej praktyce lekarskiej. Celem przedmiotu jest: (1) Podkreślenie roli lekarza pierwszego kontaktu we wczesnym rozpoznawaniu chorób tropikalnych, importowanych do Polski z krajów strefy gorącej i subtropikalnej; (2) Ugruntowanie wiedzy na temat konieczności uwzględniania zarażeń egzotycznych w diagnostyce różnicowej objawów chorobowych u pacjentów powracających do Polski z krajów o odmiennych warunkach klimatyczno-sanitarnych; (3) Zwrócenie uwagi na obowiązek podejrzewania i wykluczenia malarii, jako stanu bezpośredniego zagrożenia życia, w diagnostyce różnicowej gorączek niejasnego pochodzenia u osób podróżujących na obszarach endemicznych; (4) Zapoznanie studentów z aktualnymi przepisami prawnymi, dotyczącymi zasad postępowania sanitarnego i przeciwepidemicznego w przypadku zagrożeń zdrowotnych związanych z ryzykiem zawlekania do Polski pasożytniczych i zakaźnych chorób tropikalnych; (5) Nauczanie zasad prowadzenia

21 diagnostyki różnicowej w zespołach klinicznych przebiegających z gorączką, biegunką, eozynofilią, limfadenopatią, hepatosplenomegalią zapaleniem siatkówki oraz obecnością zmian ogniskowych w wątrobie, z uwzględnieniem rodzimych i tropikalnych inwazji pasożytniczych; (6) Zaznajomienie studentów z objawami chorobowymi i charakterem przebiegu klinicznego najczęściej występujących w Polsce i na świecie chorób pasożytniczych; (7) Zwrócenie uwagi na wielodyscyplinarny charakter parazytologii klinicznej i konieczność uwzględniania chorób pasożytniczych w diagnostyce różnicowej jednostek chorobowych w wielu specjalnościach lekarskich (np. neurologia, okulistyka, dermatologia, chirurgia, hematologia, gastroenterologia, hepatologia, pediatria, położnictwo, radiologia); (8) Przedstawienie studentom aktualnych algorytmów postępowania diagnostycznoterapeutycznego w wybranych chorobach pasożytniczych, istotnych w codziennej praktyce lekarza rodzinnego; (9) Podkreślenie konieczności kierowania pacjentów z podejrzeniem chorób tropikalnych, zwłaszcza bezpośrednio zagrażających życiu, do specjalistycznych ośrodków referencyjnych posiadających praktyczne doświadczenie kliniczne w tej dziedzinie; a także (10) Podstawowe przygotowanie studentów do wykonywania pracy medycznej w ośrodkach zdrowia w krajach tropikalnych. Wykłady: Najważniejsze egzotyczne choroby pasożytnicze i zakaźne importowane do Polski z obszarów odmiennej strefy klimatyczno-środowiskowej i sanitarnohigienicznej o gwałtownym przebiegu klinicznym i bezpośrednio zagrażające życiu lub stanowiące potencjalne zagrożenie epidemiologiczne dla personelu medycznego ze szczególnym uwzględnieniem malarii, dengi i innych wirusowych gorączek krwotocznych. Metody profilaktyki zdrowotnej przy wyjeździe do krajów strefy międzyzwrotnikowej, subtropikalnej i śródziemnomorskiej. Diagnostyka kliniczna i rozpoznawanie różnicowe zmian ogniskowych wątroby o etiologii pasożytniczej i nie pasożytniczej, ze szczególnym uwzględnieniem bąblowicy jednojamowej (echinokokozy) i wielojamowej (alweokokozy), ropni bakteryjnych i pełzakowych, torbieli prostych oraz pierwotnych i przerzutowych zmian nowotworowych wątroby. Treści programowe Seminaria: Moderowane dyskusje problemowe nt. wybranych przypadków pasożytniczych i infekcyjnych chorób egzotycznych zawlekanych do Polski z obszarów strefy gorącej. Praktyczne repetytorium z zakresu czynników ryzyka, profilaktyki, objawów klinicznych, rozpoznawania i leczenia rodzimych oraz importowanych z tropiku inwazji pasożytniczych człowieka. Ćwiczenia: Zajęcia praktyczne w Oddziale Klinicznym przy łóżku chorego, w Poradni Przyklinicznej oraz izolatce Centralnej Izby Przyjęć Szpitala z zakresu rodzimych i importowanych z tropiku inwazji pasożytniczych człowieka, które posiadają największe znaczenie kliniczne i diagnostyczne w codziennej praktyce lekarza rodzinnego. Interaktywne warsztaty szkoleniowe nt. diagnostyki różnicowej najważniejszych jednostek i zespołów chorobowych o etiologii pasożytniczej i infekcyjnej przebiegających z wysoką gorączką, zaburzeniami świadomości, cechami skazy krwotocznej, niewydolnością nerek, zaburzeniami oddychania, hepatosplenomegalią, limfadenopatią, biegunką, eozynofilią, żółtaczką, niedokrwistością, obecnością zmian zapalnych w skórze i tkance podskórnej, objawów neurologicznych, zaburzeń widzenia oraz szczególnie niebezpiecznych dla kobiet ciężarnych i dzieci.

22 Inne: E-learning z wykorzystaniem oprogramowania komputerowego na referencyjnych płytach CD zalecanych przez Światową Organizację Zdrowia, przeznaczonych do samokształcenia w zakresie chorób tropikalnych i zdrowia międzynarodowego w języku angielskim pt. Topics in International Health z zakresu m. in. malarii, leiszmaniozy, schistosomozy, trądu, gruźlicy, HIV/AIDS, niedokrwistości sierpowatokrwinkowej, zarażeń przewodu pokarmowego, niedożywienia w tropiku. CABI Publishing, Wydanie 3, Oxfordshire, UK, Formy i metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia Literatura podstawowa Wykłady monograficzne, praktyczne ćwiczenia kliniczne przy łóżku chorego, w Poradni Przyklinicznej oraz w Izbie Przyjęć Szpitala, seminaria dyskusyjne, ćwiczenia interaktywne w formie dyskusji problemowych, praktyczne warsztaty laboratoryjne w Pracowni Parazytologicznej, indywidualne zajęcia mikroskopowe, multimedialne programy komputerowe, filmy edukacyjne, prezentacje multimedialne, quizy szkoleniowe. Ostateczna ocena z przedmiotu jest przyznawana na podstawie całościowego podsumowania wyników pracy studenta: 1) końcowego sprawdzianu testowego przeprowadzanego w ostatnim dniu trwania zajęć oraz 2) kolokwium ustnego z prezentacji wybranego przypadku klinicznego, z uwzględnieniem aktywności studenta podczas seminariów dyskusyjnych, ćwiczeń klinicznych i praktycznych zajęć laboratoryjnych. 1. Pawłowski Z.S. i Stefaniak J. (red.): Parazytologia kliniczna w ujęciu wielodyscyplinarnym. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, pierwsza edycja, Warszawa, 2004: Literatura uzupełniająca 1. Cianciara J. i Juszczyk J. (red.): Choroby zakaźne i pasożytnicze. Wydanie dwutomowe. Wydawnictwo Czelej, Lublin, Dziubek Z. (red.): Choroby zakaźne i pasożytnicze. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2010: Magdzik W., Naruszewicz-Lesiuk D. i Zieliński A. (red.): Choroby zakaźne i pasożytnicze epidemiologia i profilaktyka. Wydawnictwo Medyczne - Medica Press, Wydanie VI, Bielsko-Biała, 2007: Numer efektu kształcenia Efekty kształcenia WIEDZA K_W01 Zna uwarunkowania środowiskowe i czynniki ryzyka najczęstszych chorób pasożytniczych człowieka występujących w Polsce. K_W02 Zna uwarunkowania środowiskowe, kulturowe i klimatyczne oraz rozprzestrzenienie geograficzne Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia E.W1 E.W1

23 najczęstszych chorób pasożytniczych człowieka, występujących w krajach tropikalnych i subtropikalnych. K_W03 Potrafi wymienić aktualne zagrożenia zdrowotne w międzynarodowym ruchu turystycznym i wie jak można im zapobiegać. K_W04 Posiada podstawową wiedzę na temat charakteru pracy medycznej i humanitarnej lekarza w krajach rozwijających się strefy tropikalnej. K_W05 Potrafi wymienić najważniejsze problemy zdrowotne krajów rozwijających się, położonych w strefie klimatu międzyzwrotnikowego i subtropikalnego. K_W06 Wie jak należy prowadzić działania medyczne i sanitarnoepidemiologiczne w przypadku podejrzenia ryzyka importowania do kraju zakaźnych chorób tropikalnych, w tym wirusowych gorączek krwotocznych. K_W07 Wie jak należy prowadzić działania medyczne i dochodzenie epidemiologiczne w ognisku epidemii włośnicy. K_W08 Zna i potrafi wyjaśnić podstawowe pojęcia epidemiologiczne stosowane w chorobach pasożytniczych i tropikalnych, w tym pojęcie autoinwazji, retroinwazji, reinwazji, hyperinwazji, źródeł i wrót inwazji, choroby endemicznej, epidemicznej, transmisyjnej, odzwierzęcej, geohelmintozy, izolacji pacjenta, nadzoru epidemiologicznego i kwarantanny. K_W09 Zna czynniki ryzyka sprzyjające występowaniu najczęstszych chorób pasożytniczych w środowisku pracy oraz kryteria rozpoznawania chorób zawodowych o etiologii pasożytniczej. K_W10 Zna i rozumie przyczyny występowania oraz zasady zapobiegania w odniesieniu do standardowych chorób pasożytniczych człowieka rozpowszechnionych w Polsce, w tym toksoplazmozy, toksokarozy, echinokokozy, alweokokozy, włośnicy, tasiemczycy, wągrzycy, giardiozy, glistnicy, włosogłówczycy, owsicy. K_W11 Zna i rozumie patomechanizm oraz objawy kliniczne najczęstszych chorób pasożytniczych człowieka występujących w Polsce oraz ich powikłania. K_W12 Posiada wiedzę na temat zasad diagnozowania najczęstszych chorób pasożytniczych człowieka występujących w Polsce. K_W13 Zna i rozumie zasady postępowania terapeutycznego w odniesieniu do najczęstszych chorób pasożytniczych człowieka występujących w Polsce. K_W14 Zna i rozumie przyczyny występowania oraz zasady zapobiegania w odniesieniu do najczęstszych chorób pasożytniczych człowieka importowanych do Polski z obszarów klimatu tropikalnego, w tym malarii, leiszmaniozy trzewnej, skórnej i skórno-śluzówkowej, EW32 DW6 D.W1 E.W1 E.W1 E.W36 E.W36

24 amebozy, schistosomozy, filarioz układu limfatycznego, onchocerkozy, nekatorozy, ankylostomozy, zespołu larwy wędrującej skórnej, paragonimozy, strongyloidozy. K_W15 Zna i rozumie patomechanizm, objawy kliniczne oraz powikłania najczęstszych chorób pasożytniczych człowieka importowanych do Polski z obszarów klimatu tropikalnego. K_W16 Posiada wiedzę na temat zasad diagnozowania najczęstszych chorób pasożytniczych człowieka importowanych do Polski z obszarów klimatu tropikalnego. K_W17 Zna i rozumie zasady postępowania terapeutycznego w odniesieniu do najczęstszych chorób pasożytniczych człowieka importowanych do Polski z obszarów klimatu tropikalnego. K_W18 Potrafi różnicować podstawowe rodzime i importowane z tropiku choroby pasożytnicze z jednostkami chorobowymi o innej etiologii. K_W19 Zna i rozróżnia podstawowe rodzime i importowane z tropiku choroby pasożytnicze, wywołane przez pasożyty lokalizujące się w ośrodkowym układzie nerwowym. K_W20 Posiada wiedzę na temat podstawowych rodzimych i importowanych z tropiku chorób pasożytniczych, wywołanych przez pasożyty lokalizujące się w narządzie wzroku. K_W21 Zna i rozróżnia najczęstsze rodzime i importowane z tropiku choroby pasożytnicze, wywołane przez pasożyty rozwijające się w wątrobie i drogach żółciowych. K_W22 Zna i rozróżnia najczęstsze rodzime i importowane z tropiku choroby pasożytnicze, wywołane przez pasożyty lokalizujące się w jelicie cienkim i grubym. K_W23 Zna i rozróżnia najczęstsze rodzime i importowane z tropiku choroby pasożytnicze, wywołane przez pasożyty rozwijające się w skórze i tkance podskórnej. K_W24 Zna i rozróżnia najczęstsze rodzime i importowane z tropiku choroby pasożytnicze, wywołane przez pasożyty rozwijające się w węzłach chłonnych i drogach limfatycznych. K_W25 Zna i rozróżnia najczęstsze rodzime i importowane z tropiku choroby pasożytnicze, wywołane przez pasożyty rozwijające się w tkance płucnej. K_W26 Zna i rozróżnia podstawowe rodzime i importowane z tropiku choroby pasożytnicze, które przebiegają z eozynofilią we krwi obwodowej. K_W27 Zna i rozróżnia podstawowe rodzime i importowane z tropiku choroby pasożytnicze przebiegające z wysoką gorączką, w tym włośnicę, malarię, gorączki wirusowe, śpiączkę afrykańską, chorobę Chagasa. K_W28 Zna i rozróżnia podstawowe rodzime i importowane z tropiku choroby pasożytnicze przebiegające z zaburzeniami E.W13 E.W33

25 świadomości, w tym negleriozę, malarię mózgową, śpiączkę afrykańską, cysticerkozę mózgu. K_W29 Zna i rozróżnia podstawowe rodzime i importowane z tropiku choroby pasożytnicze przebiegające z żółtaczką, powiększeniem wątroby i/lub śledziony, w tym echinokokozę, alweokokozę, schistosomozę S. mansoni, fascjolozę, leiszmaniozę trzewną, malarię, zarażenia wywołane przez przywry dalekowschodnie. K_W30 Zna i rozróżnia najczęstsze rodzime i importowane z krajów strefy gorącej choroby pasożytnicze i tropikalne przebiegające z biegunką, w tym pełzakowicę jelitową, sprue tropikalne, cholerę i giardiozę. K_W31 Zna i rozróżnia najczęstsze rodzime i importowane z tropiku choroby pasożytnicze przebiegające z zapaleniem rogówki, siatkówki i naczyniówki, w tym akantamebozę, onchocerkozę, zespół larwy wędrującej ocznej, toksoplazmozę. K_W32 Zna i rozróżnia najczęstsze rodzime i importowane z tropiku choroby pasożytnicze przebiegające z objawami alergii, w tym zespół larwy wędrującej trzewnej, askarydozę, strongyloidozę, schistosomozę. K_W33 Zna i rozróżnia najczęstsze importowane z tropiku choroby infekcyjne i pasożytnicze przebiegające z niedokrwistością i cechami skazy krwotocznej, w tym malarię, leiszmaniozę trzewną, wirusowe gorączki krwotoczne, nekatorozę i ankylostomozę. K_W34 Zna i rozróżnia najczęstsze importowane z tropiku choroby infekcyjne i pasożytnicze przebiegające z uszkodzeniem układu moczowego i niewydolnością nerek, w tym malarię, schistosomozę S. haematobium i wirusowe gorączki krwotoczne. K_W35 Zna i rozróżnia podstawowe choroby pasożytnicze będące zagrożeniem dla kobiet ciężarnych oraz typowe dla wieku dziecięcego (wrodzone i nabyte). K_W36 Zna i rozróżnia podstawowe choroby pasożytnicze rozwijające się u pacjentów z obniżoną funkcją układu odpornościowego (np. pneumocystoza, toksoplazmoza, kryptosporydioza, mikrosporydioza, balantidioza, izosporoza i strongyloidoza). K_W37 Posiada podstawową wiedzę na temat rodzaju badań EW38 laboratoryjnych stosowanych w parazytologii klinicznej i medycynie tropikalnej. K_W38 Posiada podstawową wiedzę na temat rodzaju, zasad EW37 pobierania i warunków transportu materiału biologicznego przeznaczonego do badań laboratoryjnych w parazytologii klinicznej i medycynie tropikalnej. K_W39 Potrafi wymienić najważniejsze szczepienia ochronne dla osób podróżujących, wymagane i zalecane w międzynarodowym ruchu turystycznym. K_W40 Zna i rozumie zasady higieny tropikalnej. E.W1

26 K_W41 Zna najważniejsze przeciwwskazania medyczne do wyjazdu do krajów strefy tropikalnej i subtropikalnej. K_W42 Zna podstawowe leki stosowane w chemioprofilaktyce malarii u osób podróżujących do krajów endemicznych. K_W43 Potrafi wymienić podstawowe leki stosowane w terapii rodzimych i importowanych z tropiku chorób pasożytniczych, a także wskazania i przeciwwskazania do ich stosowania. UMIEJĘTNOŚCI K_U01 Potrafi zebrać wywiad epidemiologiczny od pacjenta powracającego z krajów odmiennej strefy klimatycznosanitarnej, dotyczący czynników ryzyka pasożytniczych i infekcyjnych chorób egzotycznych. K_U02 Potrafi zebrać wywiad epidemiologiczny od pacjenta i jego rodziny na temat uwarunkowań środowiskowych i czynników ryzyka najczęstszych rodzimych chorób pasożytniczych. K_U03 Ocenia stan ogólny, stan przytomności i świadomości pacjenta. K_U04 Potrafi zebrać wywiad lekarski na temat dolegliwości i objawów klinicznych od pacjenta powracającego z krajów strefy tropikalnej. K_U05 Potrafi zebrać wywiad lekarski na temat dolegliwości i objawów chorobowych od pacjenta z podejrzeniem inwazji pasożytniczych występujących w Polsce. K_U06 Przeprowadza pełne i ukierunkowane badanie fizykalne pacjenta z podejrzeniem chorób tropikalnych i pasożytniczych. K_U07 Interpretuje wyniki badań laboratoryjnych i identyfikuje przyczyny odchyleń od stanu prawidłowego. K_U08 Kwalifikuje pacjenta do leczenia szpitalnego i ambulatoryjnego. K_U09 Prowadzi dokumentację medyczną pacjenta w Oddziale Szpitalnym oraz w Poradni Przyklinicznej. K_U10 Potrafi wypełnić formularz podejrzenia lub potwierdzenia zachorowalności na choroby pasożytnicze i tropikalne do stacji sanitarno-epidemiologicznej, wg aktualnie obowiązujących przepisów prawnych. K_U11 Planuje postępowanie diagnostyczne, terapeutyczne i profilaktyczne u pacjentów z chorobami tropikalnymi i pasożytniczymi. K_U12 Rozpoznaje stany bezpośredniego zagrożenia życia w chorobach tropikalnych i pasożytniczych (np. malaria, leiszmanioza trzewna, neurotoksoplazmoza, ropnie pełzakowe, bąblowica wielojamowa wątroby, śpiączka afrykańska, denga i inne gorączki wirusowe). EW40 CW39 EW40 CW39 E.U1 E.U1 E.U7 E.U1 E.U1 E.U. E.U24 E.U.20 E.U38 E.U38 E.U16 D.U8 E.U14