PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

Transkrypt

1 PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Medycyna podróży i zdrowie międzynarodowe 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: Katedra i Klinika Chorób Tropikalnych i Pasożytniczych Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: Szpital Kliniczny im. Heliodora Święcickiego, ul. Przybyszewskiego 49, Poznań Tel.: (61) , Fax: (61) Strona www: tropisk2@ump.edu.pl lub tropiki@spsk2.pl 4. Kierownik jednostki: Prof. dr hab. med. Jerzy Stefaniak 5. Osoby odpowiedzialne za zajęcia fakultatywne Osoba zaliczająca przedmiot: Dr hab. n. med. Małgorzata Paul Tel. kontaktowy: (61) lub (61) mpaul@ump.edu.pl Osoba odpowiedzialna za organizację zajęć: Dr Szymon Nowak Tel. kontaktowy: (61) lub (61) sz.p.nowak@gmail.com 6. Miejsce przedmiotu w programie studiów: Rok: V i VI Semestr: Liczba godzin ogółem : 15 liczba pkt ECTS: 1

2 Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu Katedra i Klinika Chorób Tropikalnych i Pasożytniczych Semestr zimowy liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria S 0 5 C 10 Razem: 0 5 C 10 Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu Katedra i Klinika Chorób Tropikalnych i Pasożytniczych Semestr letni liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria S 0 5 C 10 Razem: 0 5 C Cel nauczania przedmiotu Zajęcia dydaktyczne z zakresu Medycyny podróży i zdrowia międzynarodowego są częścią działu chorób infekcyjnych i stanowią istotne uzupełnienie problematyki medycyny tropikalnej, parazytologii klinicznej, epidemiologii, chorób zakaźnych oraz mikrobiologii lekarskiej, z którą studenci zapoznają się podczas przedmiotów obowiązkowych. Celem kształcenia z zakresu Medycyny podróży i zdrowia międzynarodowego jest: 1. Zapoznanie studentów z rozprzestrzenieniem geograficznym i czynnikami ryzyka najczęściej występujących na świecie chorób infekcyjnych i pasożytniczych, w aspekcie możliwości ich zawlekania na terytorium Polski. 2. Podkreślenie kluczowej roli lekarza rodzinnego we wczesnym rozpoznawaniu pasożytniczych i infekcyjnych chorób tropikalnych, importowanych do Polski z krajów strefy międzyzwrotnikowej i śródziemnomorskiej. 3. Zaznajomienie studentów z aktualnymi zagrożeniami zdrowotnymi w międzynarodowym ruchu turystycznym, występującymi w zależności od kierunku, celu i charakteru podróży oraz długości pobytu w strefie tropikalnej. 4. Zapoznanie studentów z najczęstszymi błędami w zakresie profilaktyki zdrowotnej i przestrzegania zasad higieny tropikalnej, popełnianymi przez osoby podróżujące do krajów odmiennej strefy klimatyczno-sanitarnej.

3 5. Nauczenie właściwego doboru najważniejszych szczepień ochronnych wymaganych i zalecanych w ruchu międzynarodowym, dla osób wyjeżdżających do różnych rejonów geograficznych świata. 6. Przedstawienie podstawowych zasad indywidualnego doboru skutecznej profilaktyki przeciwmalarycznej podczas wyjazdu do krajów zagrożonych ryzykiem występowania zimnicy. 7. Zrozumienie podstawowych zasad zabezpieczenia medycznego dla podróżujących pacjentów z grup ryzyka (pacjenci z immunosupresją, przewlekle chorzy, kobiety ciężarne i karmiące, małe dzieci). 8. Ugruntowanie wiedzy na temat konieczności uwzględniania zarażeń egzotycznych w diagnostyce różnicowej objawów chorobowych, każdorazowo u pacjentów powracających do Polski z krajów o odmiennych warunkach klimatyczno-środowiskowych i sanitarno-higienicznych. 9. Zwrócenie szczególnej uwagi na obowiązek podejrzewania i wykluczenia malarii, jako bezpośredniego stanu zagrożenia życia, w diagnostyce różnicowej gorączek niejasnego pochodzenia u osób podróżujących na obszarach endemicznych (Afryka, Azja, Ameryka Łacińska). 10. Nauczenie studentów właściwego doboru badań laboratoryjnych i procedur medycznych dla pacjentów powracających do Polski z krajów strefy gorącej. 11. Zapoznanie studentów z wybranymi programami międzynarodowymi w zakresie zwalczania i zapobiegania chorób zakaźnych i pasożytniczych, nadzorowanych przez Światową Organizację Zdrowia oraz lokalne służby sanitarne. 12. Zaznajomienie studentów z aktualnymi przepisami prawnymi, dotyczącymi zasad postępowania sanitarnego i przeciwepidemicznego w przypadku zagrożeń zdrowotnych związanych z ryzykiem zawlekania do Polski pasożytniczych i zakaźnych chorób tropikalnych. Efekt kształcenia umiejętności i kompetencje: 1. Nabycie podstawowej wiedzy na temat rozprzestrzenienia geograficznego najczęściej występujących na świecie chorób infekcyjnych i pasożytniczych w zależności od strefy klimatycznej i warunków sanitarno-higienicznych. 2. Posiadanie umiejętności poprawnego zbierania wywiadu epidemiologicznego u pacjentów powracających do Polaki z krajów odmiennej strefy klimatycznosanitarnej.

4 3. Nabycie praktycznych umiejętności właściwego doboru badań profilaktycznych przed wyjazdem do krajów strefy międzyzwrotnikowej i śródziemnomorskiej. 4. Nabycie praktycznych umiejętności właściwego doboru badań diagnostycznych w kierunku pasożytniczych i infekcyjnych chorób egzotycznych u osób powracających do Polski z krajów strefy międzyzwrotnikowej i śródziemnomorskiej. 5. Znajomość podstawowych objawów klinicznych najczęściej występujących chorób infekcyjnych i pasożytniczych na świecie. 6. Zdobycie podstawowej wiedzy klinicznej nt. rozpoznawania i leczenia najważniejszych tropikalnych chorób infekcyjnych i pasożytniczych człowieka importowanych do Polski z krajów odmiennej strefy klimatyczno-środowiskowej i sanitarno-higienicznej (np. malaria, leiszmaniozy, schistosomozy, trypanosomozy, ameboza, filariozy, bartoneloza, riketsjozy, dur brzuszny, wirusowe gorączki krwotoczne, ptasia grypa, gorączka Zachodniego Nilu). 7. Podejmowanie decyzji w zakresie konieczności kierowania pacjenta do odpowiedniej jednostki specjalistycznej w przypadku podejrzenia importowania do kraju zagrażających życiu chorób egzotycznych, wymagających leczenia w ośrodkach referencyjnych (malaria, wirusowe gorączki krwotoczne, leiszmanioza trzewna i skórno-śluzówkowa, śpiączka afrykańska, choroba Chagasa, schistosomoza, onchocerkoza, wuszererioza). 8. Znajomość aktualnych przepisów sanitarno-epidemiologicznych dotyczących prawnego obowiązku ścisłej rejestracji i zgłaszalności wybranych chorób pasożytniczych i infekcyjnych do stacji sanitarno-epidemiologicznych. 9. Posiadanie podstawowej wiedzy medycznej z zakresu ustalania zasad indywidualnej profilaktyki zdrowotnej (farmakologiczna profilaktyka przeciwmalaryczna, profilaktyka mechaniczna, szczepienia ochronne dla podróżujących wymagane i zalecane w międzynarodowym ruchu turystycznym, higiena tropikalna) przy wyjazdach do krajów strefy tropikalnej i subtropikalnej w zależności od celu i charakteru podróży oraz długości pobytu w tropiku. 10. Posiadanie podstawowej umiejętności przeprowadzenia kwalifikacji medycznej dla osób wyjeżdżających do tropiku w celach zawodowych, z uwzględnieniem przeciwwskazań względnych i bezwzględnych. 11. Zdobycie podstawowych umiejętności przygotowania medycznego osób podróżujących do krajów strefy tropikalnej i śródziemnomorskiej w zależności od

5 celu i charakteru wyjazdu (np. turystyczno-rekreacyjny, służbowo-biznesowy, dyplomatyczny, naukowo-badawczy, sportowo-treningowy). 12. Nabycie podstawowych kwalifikacji niezbędnych przy wyjazdach o charakterze medycznym lub humanitarnym do krajów strefy tropikalnej. 13. Zdobycie podstawowych umiejętności organizacji i nadzorowania pracy zespołu medycznego podczas wyjazdu na placówki misyjne w krajach rozwijających się. 14. Nabycie umiejętności poprawnego wykonania i wstępnej oceny preparatów krwi obwodowej w kierunku malarii. 15. Posiadanie gotowości do samodzielnego poszerzania swej wiedzy z zakresu medycyny podróży i zdrowia międzynarodowego. 9. SYLABUS Nazwa przedmiotu/modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu Medycyna podróży i zdrowie międzynarodowe Lekarski I kierunek lekarski studia drugiego stopnia jednolite studia magisterskie polski Rodzaj przedmiotu obowiązkowy fakultatywny Rok studiów/semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele przedmiotu I II III IV V VI , w tym: 0 - wykłady, 10 - seminaria, 5 ćwiczenia, 0 fakultety Zajęcia dydaktyczne z zakresu Medycyny podróży i zdrowia międzynarodowego stanowią istotne uzupełnienie problematyki medycyny tropikalnej oraz chorób pasożytniczych i zakaźnych, z którymi studenci zapoznają się podczas obowiązkowych przedmiotów klinicznych. Przedmiot posiada charakter interdyscyplinarny i łączy on praktyczne zagadnienia kliniczne z zakresu chorób wewnętrznych, medycyny rodzinnej, a także oświaty zdrowotnej, zdrowia publicznego, higieny i epidemiologii. Ze względu na zwiększającą się z każdym rokiem liczbę wyjazdów zagranicznych i coraz częstszą możliwość importowania do Polski i Europy chorób egzotycznych, z krajów o odmiennych warunkach geograficzno-środowiskowych i sanitarnohigienicznych, zajęcia obejmują wielokierunkową problematykę zagrożeń zdrowotnych towarzyszących podróżom do krajów strefy międzyzwrotnikowej i śródziemnomorskiej.

6 Dynamiczny rozwój medycyny podróży, która jest jedną z najbardziej rozwijających się w ostatnich latach gałęzi medycyny, wynikający z szybkiego rozwoju komunikacji, informatyzacji oraz migracji ludności, spowodował nagłą konieczność szerszego kształcenia studentów w tej dziedzinie. Przedmiot obejmuje przedstawienie zagadnień dotyczących aktualnych zagrożeń zdrowotnych w międzynarodowym ruchu turystycznym, ze szczególnym uwzględnieniem nie tylko chorób infekcyjnych i pasożytniczych, ale również zagrożeń środowiskowych i klimatycznych towarzyszących podróżom. Tematyka poruszanych zagadnień jest szczególnie przydatna dla profesjonalnego przygotowania medycznego osób wyjeżdżających do obszarów strefy gorącej w zależności od kierunku, celu i charakteru podróży oraz długości pobytu, np. zabezpieczenia wypraw turystycznych, ekspedycji wysokogórskich, wypraw naukowo-badawczych, obozów sportowych, a także wyjazdów dyplomatycznych, biznesowych oraz misji stabilizacyjnych. Program nauczania przedmiotu został przygotowany w oparciu o interaktywne seminaria, dyskusje problemowe oraz praktyczne prezentacje ciekawych przypadków klinicznych chorób egzotycznych oraz doświadczeń nabywanych podczas praktyki medycznej w krajach rozwijających się strefy tropikalnej, przy jednoczesnym uwzględnieniu międzynarodowych rekomendacji dotyczących zasad indywidualnego doboru optymalnej profilaktyki przeciwmalarycznej oraz szczepień ochronnych wymaganych lub zalecanych dla osób podróżujących z obszarów klimatu umiarkowanego do strefy międzyzwrotnikowej i subtropikalnej. Celem przedmiotu jest: (1) Poszerzenie wiedzy na temat aktualnych zagrożeń zdrowotnych występujących w różnych strefach geograficznych świata, (2) Podkreślenie istotnej roli lekarza rodzinnego w konieczności informowania pacjentów o zasadach przestrzegania higieny tropikalnej podczas wyjazdów do krajów strefy gorącej, (3) Zrozumienie zasad prawidłowego doboru farmakologicznej profilaktyki przeciwmalarycznej oraz szczepień ochronnych obowiązkowych i zalecanych w międzynarodowym ruchu turystycznym, (4) Zdobycie umiejętności oceny czynników ryzyka dla wybranych infekcyjnych i pasożytniczych chorób tropikalnych oraz zagrożeń środowiskowych w zależności od kierunku, celu, charakteru i długości podróży egzotycznej, (5) Przekazanie podstawowej wiedzy o obowiązujących wytycznych dotyczących kwalifikacji pacjentów do wyjazdów do pracy w tropiku z uwzględnieniem bezwzględnych i względnych przeciwwskazań zdrowotnych, (6) Zapoznanie studentów z przykładowymi zasadami przygotowania zabezpieczenia medycznego dla wyjazdów turystycznorekreacyjnych, wypraw wysokogórskich, ekspedycji naukowo-badawczych, wyjazdów dyplomatycznych, biznesowych oraz misji pokojowych, (7) Przekazanie praktycznej wiedzy nt. przygotowania medycznego do podróży międzynarodowej szczególnych pacjentów z grup ryzyka oraz osób z obciążeniami zdrowotnymi, (8) Doskonalenie wiedzy nt. właściwego doboru badań i procedur medycznych dla pacjentów powracających do kraju z obszarów strefy międzyzwrotnikowej i śródziemnomorskiej, (9) Kształtowanie umiejętności poprawnego przeprowadzania diagnostyki różnicowej najczęstszych objawów i zespołów chorobowych u pacjentów powracających z krajów strefy gorącej (np. gorączka, biegunka, niedokrwistość, skaza krwotoczna, hepatosplenomegalia, limfadenopatia, owrzodzenia skóry, eozynofilia), a także (10) Podstawowe przygotowanie studentów do

7 wykonywania pracy medycznej i humanitarnej w ośrodkach zdrowia w krajach tropikalnych. Symbol efektów kształcenia zgodnie ze standardami K_W01 OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) Zna uwarunkowania środowiskowe, kulturowe i klimatyczne oraz rozprzestrzenienie geograficzne najczęstszych chorób infekcyjnych i pasożytniczych człowieka, występujących w krajach tropikalnych i śródziemnomorskich. K_W02 Potrafi wymienić aktualne zagrożenia zdrowotne w międzynarodowym ruchu turystycznym i wie jak można im zapobiegać. K_W03 K_W04 K_W05 K_W06 K_W07 K_W08 Posiada wiedzę na temat charakteru pracy medycznej i humanitarnej lekarza w krajach rozwijających się strefy tropikalnej. Potrafi wymienić najważniejsze problemy zdrowotne krajów rozwijających się, położonych w strefie klimatu międzyzwrotnikowego i subtropikalnego. Wie jak należy prowadzić działania medyczne i sanitarnoepidemiologiczne w przypadku podejrzenia ryzyka importowania do kraju zakaźnych chorób tropikalnych, w tym wirusowych gorączek krwotocznych. Zna i rozumie przyczyny występowania oraz zasady zapobiegania w odniesieniu do najczęstszych chorób infekcyjnych i pasożytniczych człowieka importowanych do Polski z obszarów klimatu tropikalnego. Zna i rozumie patomechanizm, objawy kliniczne oraz powikłania najczęstszych chorób infekcyjnych i pasożytniczych człowieka importowanych do Polski z obszarów klimatu tropikalnego. Posiada podstawową wiedzę na temat zasad rozpoznawania najczęstszych chorób pasożytniczych człowieka importowanych do Polski z obszarów klimatu tropikalnego. K_W09 Zna i rozumie zasady postępowania terapeutycznego w odniesieniu do najczęstszych chorób pasożytniczych człowieka importowanych do Polski z obszarów klimatu tropikalnego. K_W10 K_W11 Potrafi różnicować rodzime i importowane z tropiku choroby pasożytnicze z jednostkami chorobowymi o innej etiologii. Posiada wiedzę na temat rodzaju, zasad pobierania i warunków transportu materiału biologicznego przeznaczonego do badań laboratoryjnych u osób powracających z krajów tropikalnych. Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: Potrafi wymienić szczepienia ochronne dla osób podróżujących, K_W12 wymagane i zalecane w międzynarodowym ruchu turystycznym. K_W13 Zna i rozumie zasady higieny tropikalnej.

8 K_W14 Zna przeciwwskazania medyczne do wyjazdu do krajów strefy tropikalnej i subtropikalnej. K_W15 Zna podstawowe leki stosowane w chemioprofilaktyce malarii u osób podróżujących do krajów endemicznych. K_W16 Potrafi wymienić podstawowe leki stosowane w terapii importowanych z tropiku chorób pasożytniczych, a także wskazania i przeciwwskazania do ich stosowania. K_U01 K_U02 K_U03 K_U04 K_U05 K_U06 K_U07 K_U08 K_U09 K_U10 UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) Potrafi zebrać wywiad epidemiologiczny od pacjenta powracającego z krajów odmiennej strefy klimatyczno-sanitarnej, dotyczący czynników ryzyka pasożytniczych i infekcyjnych chorób egzotycznych. Ocenia stan ogólny, stan przytomności i świadomości pacjenta. Potrafi zebrać wywiad lekarski na temat dolegliwości i objawów klinicznych od pacjenta powracającego z krajów strefy tropikalnej. Przeprowadza pełne i ukierunkowane badanie fizykalne pacjenta z podejrzeniem chorób tropikalnych i pasożytniczych. Interpretuje wyniki badań laboratoryjnych i identyfikuje przyczyny odchyleń od stanu prawidłowego. Kwalifikuje pacjenta do leczenia szpitalnego i ambulatoryjnego. Prowadzi dokumentację medyczną pacjenta w Szpitalnym oraz w Poradni Przyklinicznej. Potrafi wypełnić formularz podejrzenia lub potwierdzenia zachorowalności na choroby pasożytnicze i tropikalne do stacji sanitarno-epidemiologicznej, wg aktualnie obowiązujących przepisów prawnych. Planuje postępowanie diagnostyczne, terapeutyczne i profilaktyczne u pacjentów z chorobami tropikalnymi. Rozpoznaje stany bezpośredniego zagrożenia życia w chorobach tropikalnych i pasożytniczych (np. malaria, leiszmanioza trzewna, neurotoksoplazmoza, ropnie pełzakowe, bąblowica wielojamowa

9 K_U11 K_U12 K_U13 K_U14 K_U15 K_U16 K_U17 K_U18 K_U19 K_U20 K_U21 wątroby, śpiączka afrykańska, denga i inne gorączki wirusowe). Monitoruje stan kliniczny pacjenta z chorobami tropikalnymi o ciężkim przebiegu klinicznym i zagrażającymi życiu. Umie przedstawić przypadek kliniczny pacjenta z chorobą tropikalną podczas. Potrafi zaplanować i uzasadnić celowość przeprowadzenia konsultacji specjalistycznych u pacjentów. Przeprowadza interdyscyplinarną diagnostykę różnicową stanów i zespołów chorobowych przebiegających z gorączką, ze szczególnym uwzględnieniem chorób tropikalnych. Przeprowadza interdyscyplinarną diagnostykę różnicową stanów i zespołów chorobowych przebiegających z bólami brzucha i biegunką, ze szczególnym uwzględnieniem chorób tropikalnych. Przeprowadza interdyscyplinarną diagnostykę różnicową stanów i zespołów chorobowych przebiegających z eozynofilią, ze szczególnym uwzględnieniem chorób tropikalnych. Wykonuje podstawowe procedury i zabiegi medyczne, w tym: pomiar temperatury ciała, pomiar tętna, nieinwazyjny pomiar ciśnienia tętniczego, wstrzyknięcia dożylne, domięśniowe i podskórne, pobieranie obwodowej krwi żylnej i włośniczkowej do badań, monitorowanie podstawowych parametrów życiowych przy pomocy kardiomonitora i pulsoksymetru, prowadzenie tlenoterapii biernej. Asystuje przy przeprowadzaniu następujących procedur i zabiegów lekarskich: przetaczaniu krwi i preparatów krwiopochodnych, biopsji cienkoigłowej zmian ogniskowych wątroby i węzłów chłonnych, biopsji mięśniowej, nakłuciu lędźwiowym, zgłębnikowaniu treści dwunastnicy. Asystuje przy przeprowadzaniu następujących badań specjalistycznych: badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej, rektoskopia, kolonoskopia, gastroskopia, badanie dna oka. Potrafi zaplanować specjalistyczne badania laboratoryjne w importowanych z tropiku chorobach pasożytniczych i infekcyjnych (badania immunodiagnostyczne, bezpośrednie badania mikroskopowe, hodowla parazytologiczna, badania histopatologiczne). Umie wybrać właściwy materiał biologiczny do badań diagnostycznych w kierunku chorób tropikalnych (płyn z torbieli wątroby, popłuczyny oskrzelowo-pęcherzykowe, bioptat skóry, wymaz z owrzodzenia, treść dwunastnicza, ciecz wodnista oka,

10 K_U22 K_U23 K_U24 K_U25 K_U26 K_U27 K_U28 K_U29 K_U30 K_U31 K_U32 K_U33 płyn mózgowo-rdzeniowy, krew, mocz, kał). Proponuje wykonanie badań dodatkowych w najczęściej występujących chorobach tropikalnych (ultrasonografia, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, elektrokardiografia, echografia, elektromiografia, elektroencefalografia). Potrafi samodzielnie wykonać i zinterpretować wyniki szybkich testów paskowych do wykrywania malarii. Potrafi poprawnie wykonać preparaty krwi obwodowej do badania mikroskopowego w kierunku pasożytów malarii (gruba kropla, cienki rozmaz). Potrafi poprawnie zinterpretować wyniki badań serologicznych w chorobach tropikalnych, z uwzględnieniem czasu trwania zarażenia i aktywności inwazji. Potrafi rozpoznać chorobę zawodową z dziedziny chorób tropikalnych u pacjentów z grup szczególnego ryzyka, w tym u misjonarzy, marynarzy, dyplomatów, lotników. Potrafi zaproponować podstawowe leczenie farmakologiczne w wybranych chorobach tropikalnych. Proponuje indywidualizację zaleceń leczniczych u pacjenta z dotychczasową nieskutecznością terapii standardowej. Potrafi wyjaśnić pacjentom zasady higieny tropikalnej, których powinni przestrzegać podczas podróży do krajów strefy gorącej. Kwalifikuje pacjenta dorosłego wyjeżdżającego do krajów odmiennej strefy klimatyczno-sanitarnej do wykonania szczepień ochronnych obowiązkowych i zalecanych w międzynarodowym ruchu turystycznym. Proponuje dobór właściwych leków profilaktycznych w kierunku malarii, w zależności od rejonu świata i warunków podróży tropikalnej. Potrafi zaproponować zestaw badań profilaktycznych przed wyjazdem do krajów strefy tropikalnej i subtropikalnej. Potrafi zalecić badania kontrolne w kierunku pasożytniczych i infekcyjnych chorób tropikalnych u pacjenta powracającego do Polski z krajów odmiennej strefy geograficznej i klimatycznej. ćwiczeń w Pracowni Parazytologicznej ćwiczeń w Pracowni Parazytologicznej

11 K_K01 K_K02 K_K03 K_K04 K_K05 K_K06 K_K07 KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGODNIE Z OGÓLNYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) Rozumie potrzebę kontynuowania nauki przez całe życie zawodowe, w celu stałego uaktualniania wiedzy i doskonalenia umiejętności zawodowych. Posiada świadomość ograniczeń swojej wiedzy i umiejętności oraz wie kiedy skorzystać z porady innego specjalisty. Okazuje dbałość o prestiż związany z wykonywaniem zawodu i właściwie pojętą solidarność zawodową. Przestrzega tajemnicy zawodowej. Przestrzega praw pacjenta, w tym prawa do udzielania świadomej informacji na temat stanu zdrowia i proponowanego postępowania diagnostycznoleczniczego. Potrafi współpracować z organizatorami usług turystycznych i przedstawicielami biur podróży w zakresie przygotowania medycznego grup turystów wyjeżdżających do krajów odmiennej strefy klimatyczno-sanitarnej. Potrafi koordynować pracę zespołu medycznego w przypadku wystąpienia ogniska epidemii infekcyjnej choroby egzotycznej importowanej z tropiku lub występującej w krajach strefy tropikalnej. Jest przygotowany w podstawowym zakresie do pełnienia funkcji lekarza wypraw turystycznych, wysokogórskich, sportowych, służbowych i naukowo-badawczych w krajach strefy tropikalnej i subtropikalnej. K_K08 Jest przygotowany do wykonywania pracy medycznej i humanitarnej w ośrodkach zdrowia i szpitalach w krajach strefy tropikalnej. podczas seminariów interaktywnych obserwacja podczas wizyty lekarskiej obserwacja podczas wizyty lekarskiej obserwacja podczas wizyty lekarskiej seminariów interaktywnych seminariów interaktywnych seminariów interaktywnych seminariów interaktywnych PUNKTY ECTS 1 TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU: Tematyka 1. Aktualne zagrożenia zdrowotne towarzyszące podróżom międzynarodowym oraz epidemie nowo pojawiających się chorób infekcyjnych na świecie. 2. Podstawowe zasady doboru farmakologicznej profilaktyki przeciwmalarycznej oraz szczepień ochronnych wymaganych i zalecanych w międzynarodowym ruchu turystycznym dla osób podróżujących do różnych rejonów geograficznych świata. 3. Zasady postępowania medycznego w przypadku ukąszeń zwierząt jadowitych i niebezpiecznych w tropiku. Mity i fakty. Forma (wykłady,seminari u,, ćwiczenia, zaj.fakultatywne, itp ) seminarium ćwiczenia seminarium

12 4. Choroba wysokogórska i problemy zdrowotne związane z wysokością. seminarium 5. Zagrożenia zdrowotne związane z nurkowaniem i snorklowaniem w wodach seminarium tropikalnych. 6. Zasady przestrzegania higieny tropikalnej (higiena żywienia, ochrona przed seminarium ukłuciami owadów, promieniowaniem UV, wysokością, niedotlenieniem) oraz przygotowanie apteczki podróżnej dla wyjazdów zagranicznych. 7. Podstawy przygotowania zabezpieczenia medycznego wyjazdów do krajów strefy seminarium międzyzwrotnikowej i subtropikalnej (do wyboru przez studentów np. wycieczki turystyczno-rekreacyjne, wyjazdy służbowo-biznesowe lub dyplomatyczne, praca medyczno-humanitarna, ekspedycje naukowo-badawcze, obozy sportowotreningowe, prace geologiczne w terenie, misje wojskowe). 8. Podstawy przygotowania medycznego osób podróżujących z grup ryzyka (pacjenci seminarium z immunosupresją, chorobami przewlekłymi (np. cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, choroba zakrzepowo-zatorowa, niewydolność nerek, astma oskrzelowa, marskość wątroby), kobiety ciężarne lub karmiące, małe dzieci, osoby w starszym wieku). 9. Wybrane przypadki chorób tropikalnych importowanych do Polski z krajów seminarium odmiennej strefy geograficzno-środowiskowej i sanitarno-higienicznej (np. malaria, denga, riketsjoza, śpiączka afrykańska, choroba Chagasa, strongyloidoza, loaoza, schistosomoza, ameboza, leiszmanioza trzewna i skórna, wuchererioza, mansoneloza, zespół larwy wędrującej skórnej, gnatostomoza, dirofilarioza, cysticerkoza, stopa madurska). 10. Praktyka medyczna w tropiku. Doświadczenia własne. seminarium 11. Podstawy zasad kwalifikacji medycznej do wyjazdu do pracy w strefie ćwiczenia tropikalnej. Omówienie przeciwwskazań względnych i bezwzględnych. 12. Badania i procedury medyczne zalecane po powrocie z krajów strefy seminarium międzyzwrotnikowej i subtropikalnej. 13. Spotkanie z misjonarzem w Klinice. Udział w wizycie lekarskiej w ćwiczenia. 14. Spotkanie z podróżnikiem w Klinice. Udział w wizycie lekarskiej w ćwiczenia. 15. Wykonywanie preparatów mikroskopowych krwi obwodowej oraz szybkich ćwiczenia testów immunochromatograficznych w kierunku malarii.

13 LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA: Literatura podstawowa: 1. Pawłowski Z.S. i Stefaniak J. (red.): Parazytologia kliniczna w ujęciu wielodyscyplinarnym. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, pierwsza edycja, Warszawa, 2004: Cianciara J. i Juszczyk J. (red.): Choroby zakaźne i pasożytnicze. Wydanie dwutomowe. Wydawnictwo Czelej, Lublin, Dziubek Z. (red.): Choroby zakaźne i pasożytnicze. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2010: Literatura uzupełniająca: 1. Brunette G.W. (red.): CDC Heath Information for International Travel. The yellow book. Mosby, 2013: Cook G.C. i Zumla A. (red.): Manson s Tropical Diseases. W.B. Saunders, Wydanie 22, 2009: Eddleston M. i Pierini S.: Oxford Handbook of Tropical Medicine. Oxford University Press, Wydanie 4, New York, 2003: Gill G.V. i Beeching N.J. (red.): Lecture Notes on Tropical Medicine. Blackwell Publishing, Wydanie 6, Oxford, 2009: Wilder-Smith A. (red.): International Travel and Health. World Health Organization (WHO), Geneva, 2007: WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU: Warunkiem uzyskania zaliczenia z Medycyny podróży i zdrowia międzynarodowego jest: 1.Aktywny udział we wszystkich seminariach interaktywnych; 2. Czynny udział w praktycznej dyskusji problemowej nt. najczęstszych przypadków klinicznych chorób egzotycznych importowanych do Polski z krajów strefy tropikalnej i śródziemnomorskiej; 3. Przedstawienie wybranego przypadku klinicznego choroby pasożytniczej lub infekcyjnej nabywanej w krajach odmiennej strefy klimatyczno-sanitarnej podczas (np. malaria, denga, leiszmanioza, schistosomoza, ameboza, giardioza, biegunka podróżnych); 4. Czynny udział w warsztatach laboratoryjnych z zakresu rozpoznawania malarii. 10.Tematyka poszczególnych ćwiczeń i seminariów

14 Ćwiczenia - Semestr zimowy i letni Ćwiczenie 1. Ćwiczenie 2. Ćwiczenie 3. Ćwiczenie 4. Ćwiczenie 5. Tematyka ćwiczeń Zasady doboru farmakologicznej profilaktyki przeciwmalarycznej dla osób wyjeżdżających w różne rejony geograficzne świata. Warsztaty szkoleniowe. Zasady doboru szczepień ochronnych wymaganych i zalecanych w międzynarodowym ruchu turystycznym w zależności od kierunku i charakteru podróży międzynarodowej. Warsztaty szkoleniowe. Przygotowanie apteczki podróżnej dla osób wyjeżdżających do krajów strefy tropikalnej i śródziemnomorskiej. Spotkanie z podróżnikami i misjonarzami w Klinice. Udział w wizycie lekarskiej. Wykonywanie i ocena parazytologiczna rozmazów krwi obwodowej oraz szybkich testów immunochromatograficznych w kierunku malarii. Ćwiczenia praktyczne. Osoba odpowiedzialna Dr hab. n. med. Małgorzata Paul Dr hab. n. med. Małgorzata Paul Dr n. med. Karolina Mrówka Dr n. med. Łukasz Pielok Mgr Matylda Kłudkowska Seminarium 1. Seminarium 2. Seminarium 3. Seminarium 4. Seminaria - Semestr zimowy i letni Tematyka seminariów Zagrożenie malarią narastającym problemem współczesnego świata. Profilaktyka przeciwmalaryczna oraz szczepienia ochronne dla osób podróżujących do krajów odmiennej strefy klimatyczno-sanitarnej z uwzględnieniem szczególnych grup ryzyka (kobiety ciężarne i karmiące, małe dzieci, osoby przewlekle chore, pacjenci z immunosupresją). Zasady postępowania medycznego w przypadku ukąszenia przez zwierzęta jadowite i niebezpieczne w tropiku. Zakażenia i zarażenia przewodu pokarmowego w tropiku. Zapobieganie i leczenie biegunki podróżnych. Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Prof. dr hab. med. Jerzy Stefaniak Dr n. med. Elżbieta Kacprzak Dr hab. n. med. Małgorzata Paul Prof. dr hab. med. Jerzy Stefaniak

15 Seminarium 5. Seminarium 6. Seminarium 7. Wybrane choroby egzotyczne importowane do Polski. Prezentacja ciekawych przypadków klinicznych hospitalizowanych w Klinice. Praktyka lekarska w tropiku. Doświadczenia własne. Choroba wysokogórska i problemy medyczne związane z wysokością. Dr hab. n. med. Małgorzata Paul Dr Szymon Nowak Dr hab. n. med. Małgorzata Paul Seminarium 8. Zasady higieny tropikalnej. Dr Szymon Nowak Seminarium 9. Seminarium 10. Niecodzienne zagrożenia zdrowotne w międzynarodowym ruchu turystycznym: ptasia grypa i gorączka Zachodniego Nilu. Aktualne problemy zdrowotne krajów rozwijających się. Programy zapobiegania i zwalczania chorób pasożytniczych i zakaźnych Światowej Organizacji Zdrowia. Dr hab. n. med. Małgorzata Paul Dr Clinton Muoto 11. Organizacja zajęć: Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki : (proszę wpisać) REGULAMIN ZAJĘĆ: W roku akademickim 2014/15 zajęcia dydaktyczne z zakresu Medycyny podróży i zdrowia międzynarodowego odbywają się dla chętnych studentów V i VI roku, zgodnie z harmonogramem ustalonym przez koordynatora fakultetu. Zajęcia z przedmiotu prowadzone są w łącznym wymiarze 15 godzin, w tym 5 godzin ćwiczeń klinicznych oraz 10 godzin seminariów dyskusyjnych i odbywają się w wybrane tygodnie roku akademickiego od poniedziałku do piątku, po zaakceptowaniu terminów przez Dziekanat. W każdym kolejnym cyklu fakultetu, zajęcia rozpoczynają się w poniedziałki punktualnie o godz. 12:45, trwają każdego dnia 3 godziny akademickie, kończąc się o godz. 15:00. W pierwszym dniu zajęć uczestnicy otrzymują dokładny harmonogram odbywania ćwiczeń w Klinice wraz z kartą zaliczania obecności i identyfikatorem studenta medycyny. Ze względu na zaostrzony reżim sanitarny w i w Laboratorium Katedry i Kliniki Chorób Tropikalnych i Pasożytniczych, studenci zobowiązani są do bezwzględnego przestrzegania następujących zaleceń:

16 1. Wchodząc na Oddział Kliniczny należy posiadać obuwie medyczne. Osoby, które w wyjątkowych przypadkach nie posiadają obuwia szpitalnego proszone są o zgłoszenie się w Sekretariacie Katedry celem uzyskania jednorazowych ochraniaczy na obuwie. 2. Wierzchnie okrycie i torby należy zostawiać przed zajęciami w szatni szpitalnej. 3. Podczas zajęć studenci proszeni są o noszenie czystego, białego fartucha. Osoby nie posiadające fartucha lekarskiego nie będą mogły odbywać ćwiczeń klinicznych z pacjentami na terenie Oddziału Szpitalnego. 4. Na zajęcia w Klinice należy zabrać ze sobą identyfikator oraz kartę ćwiczeń otrzymaną w pierwszym dniu zajęć. 5. Torebki i rzeczy osobiste powinny być podczas zajęć zamknięte w specjalnie do tego celu przygotowanej szafce dla studentów, znajdującej się w w pobliżu Sekretariatu Katedry. Za klucz i mienie pozostawione w szafce odpowiadają wyłącznie studenci. 6. Na Oddział Kliniczny oraz do Laboratorium nie wolno wnosić jedzenia, ani napojów. 7. Na zajęcia należy przychodzić punktualnie. Nieuzasadnione spóźnienia będą traktowane jako nieobecności. 8. Podczas zajęć w Katedrze i Klinice Chorób Tropikalnych i Pasożytniczych studenci nie będą zwalniani na inne ćwiczenia i egzaminy. PROGRAM ZAJĘĆ: Program nauczania przedmiotu został przygotowany z uwzględnieniem różnorodnych form prowadzenia zajęć edukacyjnych, zarówno zajęć teoretycznych, jak i interaktywnych seminariów dyskusyjnych, praktycznych ćwiczeń klinicznych przy łóżku chorego wraz z udziałem w wizycie lekarskiej, a także warsztatów laboratoryjnych z rozpoznawania malarii, przy jednoczesnym ujęciu bieżących problemów zdrowotnych w międzynarodowym ruchu turystycznym oraz wybranych chorób infekcyjnych zawlekanych z tropiku, które uważa się za najistotniejsze w codziennej praktyce lekarskiej. Zajęcia seminaryjne rozpoczynają się każdego dnia o godz. 12:45 w sali im. L. Rydygiera (Szpital Kliniczny im. H. Święcickiego Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, ul. Przybyszewskiego 49, wejście C, I piętro). Ćwiczenia praktyczne przy łóżku chorego odbywają się każdorazowo na, natomiast warsztaty

17 szkoleniowe z zakresu rozpoznawania malarii prowadzone są w Pracowni Parazytologicznej Katedry (Szpital Kliniczny im. H. Święcickiego, ul. Przybyszewskiego 49, wejście E, II piętro). Konsultacje pracowników naukowo-dydaktycznych Katedry dla studentów szczególnie zainteresowanych tematyką medycyny podróży i zdrowia międzynarodowego odbywają się od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00-14:00, po uprzednim umówieniu terminu spotkania w Sekretariacie Katedry, tel. (61) Osobą odpowiedzialną za prowadzenie zajęć dydaktycznych z zakresu Medycyny podróży i zdrowia międzynarodowego jest Doc. Małgorzata Paul, Kierownik Pracowni Parazytologicznej Katedry i Kliniki Chorób Tropikalnych i Pasożytniczych, mpaul@ump.edu.pl, tel. (61) PROGRAM NAUCZANIA: Wymagania wstępne: W programie zajęć z zakresu Medycyny podróży i zdrowia międzynarodowego nie przewiduje się kolokwium wejściowego. Przygotowanie do zajęć: Przed zajęciami studenci proszeni są o powtórzenie najważniejszych wiadomości z zakresu przedmiotów obowiązkowych - chorób zakaźnych, epidemiologii klinicznej oraz chorób tropikalnych i pasożytniczych. Przypomnienie podstawowych wiadomości z dziedziny chorób infekcyjnych i pasożytniczych człowieka w znacznym stopniu ułatwi zrozumienie czynników ryzyka, mechanizmów szerzenia się oraz objawów klinicznych jednostek chorobowych rozpowszechnionych w różnych obszarach geograficznych świata, które towarzyszą podróżom międzynarodowym. Wymagania końcowe: Na zakończenie cyklu zajęć z zakresu Medycyny podróży i zdrowia międzynarodowego od studentów medycyny oczekuje się: (1) posiadania podstawowej wiedzy klinicznej o aktualnych zagrożeniach zdrowotnych występujących w różnych strefach geograficznych świata; (2) znajomości zasad higieny tropikalnej i konieczności ich przestrzegania podczas podróży do krajów strefy międzyzwrotnikowej i śródziemnomorskiej; (3) zrozumienia zasad prawidłowego doboru profilaktyki przeciwmalarycznej oraz szczepień ochronnych obowiązkowych i zalecanych w międzynarodowym ruchu turystycznym; (4) umiejętności przygotowania podstawowej apteczki medycznej dla osób podróżujących do krajów strefy tropikalnej; (5) doskonalenia umiejętności oceny czynników ryzyka dla wybranych infekcyjnych i pasożytniczych

18 chorób tropikalnych oraz zagrożeń środowiskowych w zależności od kierunku, celu, charakteru i długości podróży egzotycznej; (6) posiadania podstawowej wiedzy o obowiązujących w kraju wytycznych dotyczących kwalifikacji medycznej pacjentów do wyjazdów do pracy w tropiku, z uwzględnieniem bezwzględnych i względnych przeciwwskazań zdrowotnych; (7) nabycia umiejętności właściwego doboru badań laboratoryjnych i procedur medycznych dla pacjentów powracających do kraju z obszarów strefy międzyzwrotnikowej i śródziemnomorskiej; (8) posiadania umiejętności poprawnego przeprowadzania podstawowej diagnostyki różnicowej najczęstszych objawów i zespołów chorobowych u pacjentów powracających do Polski z krajów strefy gorącej; (9) podstawowego przygotowania do wykonywania pracy medycznej i humanitarnej w ośrodkach zdrowia w krajach tropikalnych; a także (10) gotowości do samodzielnego poszerzania swej wiedzy z zakresu medycyny podróży i zdrowia międzynarodowego w przyszłości. 12.Kryteria zaliczenia przedmiotu: Zaliczenie kryterium zaliczenia Warunkiem uzyskania zaliczenia z Medycyny podróży i zdrowia międzynarodowego jest: 1. Aktywny udział we wszystkich seminariach interaktywnych; 2. Czynny udział w praktycznej dyskusji problemowej nt. najczęstszych przypadków klinicznych chorób egzotycznych importowanych do Polski z krajów strefy tropikalnej i śródziemnomorskiej; 3. Przedstawienie wybranego przypadku klinicznego choroby pasożytniczej lub infekcyjnej nabywanej w krajach odmiennej strefy klimatyczno-sanitarnej podczas (np. malaria, denga, leiszmanioza trzewna lub skórna, schistosomoza, ameboza, giardioza, biegunka podróżnych, filarioza); 4. Czynny udział w praktycznych warsztatach laboratoryjnych z zakresu rozpoznawania malarii. 13 Literatura: Zalecana literatura: 1. Pawłowski Z.S. i Stefaniak J. (red.): Parazytologia kliniczna w ujęciu wielodyscyplinarnym. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, pierwsza edycja,

19 Warszawa, 2004: Cianciara J. i Juszczyk J. (red.): Choroby zakaźne i pasożytnicze. Wydanie dwutomowe. Wydawnictwo Czelej, Lublin, Dziubek Z. (red.): Choroby zakaźne i pasożytnicze. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2010: Brunette G.W. (red.): CDC Health Information for International Travel. The yellow book. Mosby, 2013: Cook G.C. i Zumla A. (red.): Manson s Tropical Diseases. W.B. Saunders, Wydanie 22, 2009: Eddleston M. i Pierini S.: Oxford Handbook of Tropical Medicine. Oxford University Press, Wydanie 4, New York, 2003: Gill G.V. i Beeching N.J. (red.): Lecture Notes on Tropical Medicine. Blackwell Publishing, Wydanie 6, Oxford, 2009: Wilder-Smith A. (red.): International Travel and Health. World Health Organization (WHO), Geneva, 2007: Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora