Szkolny Program Profilaktyki

Transkrypt

1 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół nr 4 w Kościanie na lata Kościan 2015

2 Wstęp Nadrzędnym celem Szkolnego Programu Profilaktyki jest promowanie bezpiecznego i zdrowego stylu życia. Program powstał w oparciu o diagnozę sytuacji środowiska szkolnego opracowaną w roku szk. 2014/2015. Wychowanie to proces wspomagania wychowanka w rozwoju, ukierunkowanym na osiąganie pełnej dojrzałości w czterech podstawowych sferach: fizycznej, psychicznej, społecznej i duchowej. To, jakimi ludźmi dorosłymi będą obecne dzieci, zależy od postaw i wartości, jakie zostaną im w okresie dorastania przekazane. Nadrzędną rolę w wychowaniu odgrywa rodzina i środowisko, w którym dziecko żyje. Wychowanie jest stałym procesem doskonalenia się wychowanka, a rola wychowawców ogranicza się do towarzyszenia wychowankowi w tym rozwoju i stwarzania takich warunków, które ten rozwój umożliwiają. Wskazywanie ideału i pomoc w dążeniu do niego, oraz ochrona i ingerowanie, gdy pojawia się na tej drodze zagrożenie, stanowią stałe elementy towarzyszenia dziecku w rozwoju. Realizując Szkolny Program Profilaktyki chcemy rozwijać u ucznia umiejętność radzenia sobie z problemami oraz trudnościami, ograniczać i likwidować czynniki zagrażające zdrowiu, a wzmacniać czynniki służące wszechstronnemu rozwojowi osobowości dziecka uwzględniając jego predyspozycje psychiczne, emocjonalne, środowisko rodzinne i kulturowe. Chcemy zachęcać i motywować do podejmowania zdrowego i bezpiecznego trybu życia, nauczyć jak radzić sobie w trudnych sytuacjach bez korzystania z niebezpiecznych środków.

3 1. Podstawa prawna PODSTAWA PROGRAMOWA A PROGRAM PROFILAKTYKI Rozporządzenie MEN i Sportu z r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. Nr 4/2009 r., poz.17) Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez: 1. Szkolny zestaw programów nauczania, który obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego. 2. Program wychowawczy szkoły, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym i jest realizowany przez wszystkich nauczycieli. 3. Program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły oraz program profilaktyki tworzą wspólną całość. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły, jak każdego nauczyciela. Rozporządzenie MEN i Sportu z r. zmieniająca rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. Nr 10/220r., poz.96) - Ust. 2 otrzymuje brzmienie: Program wychowawczy szkoły i program profilaktyki, o których mowa w ust. 1 pkt.1, uchwala Rada Pedagogiczna po zasięgnięciu opinii Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego. 2. Diagnoza sytuacji szkolnej W celu pełnego oszacowania tych przejawów funkcjonowania społeczności szkolnej, które są istotne dla zrozumienia problemu zagrożeń prawidłowego rozwoju uczniów, przeprowadzono diagnozę sytuacji szkolnej i środowiska uczniów. Badania przeprowadzono w grudniu 2014 roku wśród uczniów Zespołu Szkół nr 4 w Kościanie oraz rodziców (ankiety załącznik 1.).

4 Podczas diagnozy nastąpiła identyfikacja problemów społeczności szkolnej pod kątem zachowań ryzykownych uczniów oraz określenie potrzeb uczniów, nauczycieli i rodziców w zakresie oddziaływań profilaktycznych. Na podstawie poprzednich badań z 2012 oraz badań aktualnych z 2014r. dokonano porównawczej analizy ilościowej i jakościowej badanych obszarów oraz sporządzono ewaluację Szkolnego Programu Profilaktyki, który realizowano w Zespole Szkół nr4 w Kościanie w latach Ewaluacja realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki w latach w Zespole Szkół nr4 w Kościanie 1. Ocena stopnia realizacji Planów Pracy Wychowawczej w ramach godzin wychowawczych i zajęć przedmiotowych, dokonana została w oparciu o analizę okresowych sprawozdań składanych przez nauczycieli. Zebrane wyniki wykazały, że nauczyciele zrealizowali następujące zagadnienia zawarte w Szkolnym Programie Profilaktyki: przemoc i agresja, profilaktyka uzależnień, racjonalne gospodarowanie czasem wolnym, zagadnienia związane z samopoczuciem ucznia w zespole klasowym i w szkole. 2. Wyniki diagnozy dotyczącej działań podejmowanych przez szkołę na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa uczniów w klasach II-III Szkoły Podstawowej nr 4 im. M. Koszewskiego w Kościanie Większość badanych uczniów klas II-III ma wśród rówieśników wiele koleżanek i kolegów. Gdy mają kłopoty mogą liczyć na pomoc swoich rówieśników z klasy. Przeszło połowa uczniów przyznaje, że z kolegami i koleżankami kłóci się tylko czasami, 1/3 nie kłóci się z koleżankami wcale. Uczniowie klas II- III dobrze czują się w swojej klasie i większość ocenia panującą w klasie atmosferę jako bardzo dobrą lub dobrą. Prawie 74 % uczniów czuje się w szkole

5 bezpiecznie, 19,9 % uczniów nie zastanawiało się nad poczuciem bezpieczeństwa w szkole. 6,8 % procent uczniów nie czuje się bezpiecznie. 80,1 % dzieci nie czuje zagrożenia ze strony innych uczniów, 19,9 % badanych boi się swoich kolegów. 33 % dzieci stwierdziło, że spotkało się z agresją w szkole. Były to zachowania agresywne najczęściej ze strony kolegi z klasy ( 26,1 %) lub starszego ucznia (27,3 %). Nigdy z agresją w szkole nie spotkała się blisko połowa badanych dzieci. Prawie wszyscy badani uczniowie klas II-III dużym zaufaniem darzy swoich wychowawców, ponieważ w trudnej sytuacji to do nich zwróciłoby się o pomoc. Połowa dzieci prosiłaby o pomoc swoich rodziców, 21,1 % kolegów. Pomocy u pedagoga szukałoby 11,2 % uczniów. Najczęstszą reakcją uczniów na stosowaną wobec nich przemoc jest poinformowanie nauczyciela o zaistniałej sytuacji próba rozmowy i wyjaśnienia sytuacji, zwrócenie uwagi. Połowa uczniów uważa, że miejscem, które powinno być szczególnie pilnowane przez nauczycieli są korytarze szkolne. 34% dzieci zwróciło uwagę na pilnowanie łazienek szkolnych. Blisko 10 % badanych uważa, że szatnia szkolna, szatnie w-f i stołówka powinny być również objęte dozorem nauczycieli. Blisko połowa uczniów klas II-III twierdzi, że aby bezpieczniej było w szkole uczniowie powinni zgłaszać zaobserwowane agresywne zachowania uczniów wychowawcy lub dyrekcji. 32,3 % badanych uważa, że należy zwiększyć liczbę dyżurujących na przerwach nauczycieli. 20 % dzieci uważa, że nauczyciele powinni karać za nieodpowiednie zachowanie zgodnie z obowiązującym Kodeksem Ucznia. Prawie taka sama liczba badanych stwierdziła, że podczas lekcji powinno więcej mówić się o przemocy i radzeniu sobie z własnymi emocjami. Do najczęściej wybieranych przez uczniów działań podejmowanych przez szkołę aby zapobiec zachowaniom agresywnym należą: - spotkania z policjantem, - zajęcia pozalekcyjne ( Przyjaciele Zippiego, Ortograffiti z Bratkiem, zajęcia socjoterapeutyczne), - uwaga pisemna w dzienniczku, - dyżury nauczycieli, - monitoring, - rozmowa z rodzicami, - nagradzanie właściwych zachowań,

6 - czytanie i omawianie lektur zawierających treści związane z właściwym zachowaniem się i przeciwdziałaniem agresji, - uwaga słowna nauczyciela, - organizowanie zajęć rozwijających zainteresowania. Działania prozdrowotne podejmowane przez szkołę oceniane są przez uczniów w następujący sposób: - zapewnienie odpowiedniej pomocy medycznej- jako wystarczającą oceniło ją 47,8 %, za niewystarczającą uznało ja 15,5 % dzieci, - zapewnienie prawidłowego miejsca do pracy potwierdziło ten stan rzeczy 59 % badanych, negatywnie odpowiedziało 5,6 % uczniów, - dba o czystość i ładny wygląd pomieszczeń szkolnych- twierdząco odpowiedziało 60,9 % dziewcząt i chłopców, negatywnie odpowiedziało 4,9 % dzieci, - w szkole prowadzone są zajęcia poświęcone zdrowemu odżywianiu- twierdząco odpowiedziało 60,2 % uczniów, negatywnie odpowiedziało 5,6 %, - szkoła organizuje rajdy, wycieczki, imprezy sportowe- potwierdziło 60,2 % badanych, negatywnie odpowiedziało 2,4 % dzieci, - w szkole odbywają się zajęcia gimnastyki korekcyjnej twierdząco odpowiedziało 59,6 % uczniów, negatywnie odpowiedziało 3,7 % uczniów, - w sklepiku szkolnym są produkty korzystne dla zdrowia np.: kanapki, owoce, napoje mleczne- twierdząco odpowiedziało 37,2 % uczniów klas II-III, negatywnie odpowiedziało 26,7 % dzieci. Szkolną ofertę zajęć rekreacyjno sportowych jako wystarczającą uznało 76,4 % badanych, zaś jako niewystarczającą uznało 21, 7 % dzieci. Udział w sportowych zajęciach pozalekcyjnych potwierdza 63,4 % uczniów. Stopień wykorzystania zdobytej w szkole wiedzy, z zakresu zdrowego stylu życia przez uczniów, w różnych aspektach codziennego życia kształtuje się następująco: - dbałość o higienę osobistą deklaruje 85,1 % dzieci, - aktywnie wypoczywać stara się 72 % dziewcząt i chłopców, - świadomość negatywnego wpływu Internetu, komputera i telewizji na zdrowie posiada 55,3 % uczniów, - pomoc potrafi wezwać 68,9 % dzieci, - zasady zdrowego odżywiania stosuje 72,7 % uczniów, - o czystość w najbliższym otoczeniu dba 67,7 % dzieci, - postawy proekologiczne prezentuje 61,5 % uczniów,

7 - wiedzę na temat skutków nałogów posiada 67,1 % dziewcząt i chłopców, - jak bezpiecznie zachować się w drodze do szkoły i w szkole wie 69,6 % uczniów, - wiedzę na temat wpływu na zdrowie przeciążonego tornistra posiada 60,9 % badanych. 3. Wyniki diagnozy dotyczącej działań podejmowanych przez szkołę na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa uczniów w klasach IV-VI Szkoły Podstawowej nr4 im. M. Koszewskiego w Kościanie. Prawie 95% dziewczynek i 88% chłopców czuje się w szkole bezpiecznie (odpowiedzi tak i raczej tak ). Uczniowie stwierdzili też, że sytuacja w szkole pod względem poczucia bezpieczeństwa uczniów nie uległa zmianie, a 29% dziewcząt i 32% chłopców ocenia ją jako lepszą niż kiedyś. Tylko pojedyncze osoby oceniły ją jako trochę gorszą niż kiedyś. Jeśli chodzi o występowanie zachowań agresywnych na terenie szkoły, to ponad połowa dziewcząt i chłopców stwierdziło, że było ich świadkiem. Natomiast za ofiarę agresywnego zachowania uznało się 8% dziewcząt i 27% chłopców. Tylko 4% dziewcząt i 19% chłopców przyznało, że było sprawcą agresywnego zachowania Najczęściej zaznaczane rodzaje zachowań agresywnych, to: używanie wulgaryzmów (przezywanie, wyśmiewanie, poniżanie) 73% dziewcząt i 80% chłopców, przemoc fizyczna (bicie, kopanie, bójki między uczniami) 60% dziewcząt i 72% chłopców, złośliwe zachowania(podkładanie nogi, chowanie plecaka, itd.) 57% dziewcząt i 58% chłopców, zastraszanie 25% dziewcząt i 35% chłopców, wandalizm(niszczenie sprzętu lub własności szkoły lub własności innych u-ów) 21% dziewcząt i 29% chłopców. Tylko w pojedynczych przypadkach uczniowie przyznali, że byli namawiani do palenia papierosów i picia alkoholu, zaś 1 chłopiec przyznał, że namawiano go do zażycia narkotyku. Za miejsca najbardziej niebezpieczne na terenie szkoły uczniowie uznali boisko szkolne (ok. 70%), w dalszej kolejności korytarz (50% dziewcząt i 38% chłopców) oraz szatnię jest miejscem mało bezpiecznym dla ok. 33% dziewcząt i 54% chłopców. Drogę do szkoły za mało bezpieczną uznało 22% dziewcząt i 15 % chłopców, zaś przebywanie w toalecie szkolnej odpowiednio 8% dziewczynek i 15% chłopców.

8 Zarówno chłopcy jak i dziewczynki uznali, że sprawcami aktów agresji w prawie wszystkich przypadkach są chłopcy uznało tak 96% dziewczynek i 79% chłopców. Najczęściej są to starsi uczniowie (dla ponad 70% uczniów), którzy dopuszczają się stosowania przemocy będąc w grupie - uznało tak 75% dziewczynek i 45% chłopców. Jedynie 28% dziewczynek i 37% chłopców uznało, że sprawcami przemocy byli pojedynczy uczniowie. Dla ok. 70% dziewcząt i chłopców źródło zagrożenia stanowią uczniowie z innych klas, jedynie dla 25% uczniów są to uczniowie z ich klasy. Prawie 90% dziewczynek i 80% chłopców twierdzi, że reaguje jeśli drugiej osobie dzieje się krzywda. Jeśli zaś chodzi o ocenę zachowania innych osób będących świadkami przemocy, to ponad 30% uczniów stwierdziło, że śmiali się oni z takiej sytuacji, a 25% dziewcząt i 27% chłopców oceniło, że udawali oni, iż nie widzą, że dzieje się coś złego. Wśród pozytywnych reakcji na takie sytuacje, ok. 23%chłopców i dziewcząt potwierdziło, że świadkowie zdarzenia upominali sprawcę oraz że osoby te zwracały się z prośbą o pomoc do dorosłych twierdziło tak 50% dziewcząt i 40% chłopców. Najczęściej informowały wówczas nauczyciela pełniącego dyżur, bądź wychowawcę. Nauczyciele dyżurujący w ocenie 50% uczniów najczęściej upominają sprawcę przemocy i informują wychowawcę o zdarzeniu, a także wyciągają konsekwencje zgodnie z Regulaminem Szkoły i Kodeksem Ucznia. Wśród najczęściej ponoszonych konsekwencji za takie zachowania, uczniowie zaznaczyli: wpisanie uwagi do dziennika (67% - dz. 55% - chł.), rozmowę z wychowawcą (63% - dz. 55% - chł.), wezwanie rodziców do szkoły(52% - dz. 41% - chł.) i obniżenie oceny z zachowania. (51% - dz. 38% - chł.). Do środków zaradczych, które szkoła stosuje, aby zapobiec zachowaniom agresywnym uczniowie zaliczali dyżury nauczycieli 57% i monitoring 38% dz. i 45% chł., zaś w drugiej kolejności(ok.30%) zajęcia profilaktyczne i prelekcje poświęcone tej tematyce. Podjęte przez szkołę działania są skuteczne dla 25% dziewcząt i 27% chłopców, zaś dla 62% dziewcząt i 56% chłopców są skuteczne, ale nie zawsze. W parunastu przypadkach uczniowie stwierdzili, że nie przynoszą one spodziewanych rezultatów. Do najczęściej wybieranych przez uczniów propozycji poprawy stanu bezpieczeństwa w szkole należą: konsekwentne karanie uczniów za nieodpowiednie zachowanie zgodnie z obowiązującym Kodeksem Ucznia twierdzi tak 44% dziewcząt i 38% chłopców, zgłaszanie przez uczniów każdego zaobserwowanego aktu przemocy nauczycielowi, dyrekcji twierdzi tak 40% dziewcząt i 43% chłopców,

9 zwiększenie liczby lekcji wychowawczych poświęconych tematowi przemocy i radzenia sobie z własnymi emocjami itp. twierdzi tak 40% dziewcząt i 30% chłopców, zwiększenie liczby dyżurujących nauczycieli - twierdzi tak 28% dziewcząt i 44% chłopców, umożliwienie wejścia na teren szkoły tylko uczniom z identyfikatorami - twierdzi tak 44% dziewcząt i 19% chłopców, dodatkowy monitoring - twierdzi tak 27% uczniów. Działania prozdrowotne podejmowane przez szkołę oceniane są przez uczniów w następujący sposób: zapewnienie odpowiedniej opieki medycznej - jako wystarczającą oceniło ją 78% dziewcząt i 82% chłopców, za niewystarczającą uznało ją 15% dziewcząt i 2% chłopców, zapewnienie uczniowi prawidłowego miejsca do pracy potwierdziło ten stan rzeczy 85% dziewcząt i 81% chłopców, negatywnie odpowiedziało 11% dziewcząt i 5% chłopców, w szkole prowadzone są zajęcia promujące zdrowy styl życia twierdząco odpowiedziało 81% dziewcząt i 72% chłopców, negatywnie odpowiedziało 16% dziewcząt i 9% chłopców, dba się o czystość i estetykę pomieszczeń szkolnych - twierdząco odpowiedziało 82% dziewcząt i 81% chłopców, negatywnie odpowiedziało 10% dziewcząt i 4% chłopców, prowadzone są zajęcia poświęcone zdrowemu odżywianiu się - twierdząco odpowiedziało 82% dziewcząt i 74% chłopców, negatywnie odpowiedziało 14% dziewcząt i 10% chłopców, szkoła organizuje imprezy plenerowe, rajdy, wycieczki - twierdząco odpowiedziało 95% dziewcząt i 85% chłopców. Szkolną ofertę zajęć rekreacyjno-sportowych jako wystarczającą uznało 67% dziewcząt i 61%chłopców, zaś jako niewystarczającą odpowiednio 30% i 31%. Na pytanie, czy bierzesz udział w pozalekcyjnych zajęciach sportowych, organizowanych przez szkołę twierdząco odpowiedziało 62% dziewcząt i 44% chłopców, nieregularnie uczestniczy w nich 15% dziewcząt i 10% chłopców, zaś od czasu do czasu 19% dziewczynek i chłopców. W zajęciach tych nie bierze udziału w ogóle 16% dziewcząt i 21% chłopców. Stopień wykorzystania zdobytej w szkole wiedzy, z zakresu zdrowego stylu życia przez uczniów, w różnych aspektach codziennego życia kształtuje się następująco: dbałość o higienę osobistą deklaruje 89% dziewcząt i 85% chłopców, aktywnie wypoczywać stara się 68% dziewcząt i chłopców,

10 zasady zdrowego odżywiania stosuje 79% dziewcząt i 69% chłopców, o czystość w najbliższym otoczeniu dba 68% dziewcząt i 65% chłopców, postawy proekologiczne prezentuje 61% dziewcząt i 56% chłopców, wiedzę na temat skutków nałogów posiada 77% dziewcząt i 70% chłopców. 4. Wyniki diagnozy dotyczącej działań podejmowanych przez szkołę na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa uczniów w Gimnazjum nr 4 im. M. Koszewskiego w Kościanie Ponad 90% uczniów czuje się w szkole bezpiecznie. Uczniowie stwierdzili też, że sytuacja w szkole pod względem poczucia bezpieczeństwa uczniów nie uległa zmianie, a 20% dziewcząt i 26% chłopców ocenia ją jako lepszą niż kiedyś. Tylko pojedyncze osoby oceniły ją jako trochę gorszą niż kiedyś. Jeśli chodzi o występowanie zachowań agresywnych na terenie szkoły, to ponad połowa dziewczyn i 87% chłopców stwierdziło, że było ich świadkiem. Natomiast za ofiarę agresywnego zachowania uznało się 12% dziewcząt i 32% chłopców. Tylko 11% dziewcząt i nieco więcej, bo 37% chłopców przyznało, że było sprawcą agresywnego zachowania. Najczęściej zaznaczane rodzaje zachowań agresywnych, to: używanie wulgaryzmów (przezywanie, wyśmiewanie, poniżanie) uznali tak wszyscy uczniowie z klas gimnazjalnych, złośliwe zachowania(podkładanie nogi, chowanie plecaka, itd.) 74% dziewcząt i 81% chłopców, przemoc fizyczna (bicie, kopanie, bójki między uczniami 48% dziewcząt i 81% chłopców, wandalizm(niszczenie sprzętu lub własności szkoły lub własności innych u-ów) 26% dziewcząt i 43% chłopców, zastraszanie - 22% dziewcząt i 33% chłopców. Tylko w pojedynczych przypadkach uczniowie przyznali, że byli namawiani do palenia papierosów i picia alkoholu, zaś 3 chłopców przyznało, że namawiano ich do zażycia narkotyku. Za miejsca najbardziej niebezpieczne na terenie szkoły uczniowie uznali boisko szkolne (ok. 70%), w dalszej kolejności korytarz (ok. 40%) oraz szatnię jest miejscem mało bezpiecznym dla ok. 40% dziewcząt i 66% chłopców. Natomiast przebywanie w toalecie szkolnej za mało bezpieczne uznało 14% dziewczyn i 35% chłopców.

11 Zarówno chłopcy jak i dziewczynki uznali, że sprawcami aktów agresji w prawie wszystkich przypadkach są chłopcy. Najczęściej są to starsi uczniowie, którzy dopuszczają się stosowania przemocy będąc w grupie. Dla ok. 70% dziewcząt i chłopców źródło zagrożenia stanowią uczniowie z innych klas, jedynie dla 30% chłopów są to uczniowie z ich klasy. Prawie wszystkie dziewczynki i 70% chłopców twierdzi, że reagują jeśli drugiej osobie dzieje się krzywda. Jeśli zaś chodzi o ocenę zachowania innych osób będących świadkami przemocy, to 45% chłopców stwierdziło, że śmiali się oni z takiej sytuacji, a 26% dziewcząt i 29% chłopców oceniło, że udawali oni, iż nie widzą, że dzieje się coś złego. Wśród pozytywnych reakcji na takie sytuacje, ok. 23%chłopców i dziewcząt potwierdziło, że świadkowie zdarzenia upominali sprawcę oraz że osoby te zwracały się z prośbą o pomoc do dorosłych - twierdziło tak 25% dziewcząt i 19% chłopców. Najczęściej informowały wówczas nauczyciela pełniącego dyżur, bądź wychowawcę. Nauczyciele dyżurujący w ocenie 50% uczniów najczęściej upominają sprawcę przemocy i informują wychowawcę o zdarzeniu. Wśród najczęściej ponoszonych konsekwencji za takie zachowania, uczniowie zaznaczyli: rozmowę z wychowawcą(45% - dz. 42% - chł.), wpisanie uwagi do dziennika (45% - dz. 40% - chł.), wezwanie rodziców do szkoły(47% - dz. 37% - chł.) i obniżenie oceny z zachowania. (46% - dz. 34% - chł.). Do środków zaradczych, które szkoła stosuje, aby zapobiec zachowaniom agresywnym uczniowie (ok.50%) zaliczali dyżury nauczycieli i monitoring, zaś w drugiej kolejności(ok.40%) zajęcia profilaktyczne i prelekcje poświęcone tej tematyce. Podjęte przez szkołę działania są skuteczne dla 22% dziewcząt i 26% chłopców, zaś dla 58% dziewcząt i 50% chłopców są skuteczne, ale nie zawsze. W parunastu przypadkach uczniowie stwierdzili, że nie przynoszą one spodziewanych rezultatów. Do najczęściej wybieranych przez uczniów propozycji poprawy stanu bezpieczeństwa w szkole należą: konsekwentne karanie uczniów za nieodpowiednie zachowanie zgodnie z obowiązującym Kodeksem Ucznia ponad 40% uczniów, zwiększenie liczby lekcji wychowawczych poświęconych tematowi przemocy i radzenia sobie z własnymi emocjami itp. ok. 40% uczniów, zgłaszanie przez uczniów każdego zaobserwowanego aktu przemocy nauczycielowi, dyrekcji ok.30% uczniów.

12 Działania prozdrowotne podejmowane przez szkołę oceniane są przez uczniów w następujący sposób: zapewnienie odpowiedniej opieki medycznej - jako wystarczającą oceniło ją 66% dziewcząt i 67% chłopców, za niewystarczającą uznało ją 20% dziewcząt i 18% chłopców, zapewnienie uczniowi prawidłowego miejsca do pracy potwierdziło ten stan rzeczy 66% dziewcząt i 70% chłopców, negatywnie odpowiedziało 20% dziewcząt i 12% chłopców, w szkole prowadzone są zajęcia promujące zdrowy styl życia twierdząco odpowiedziało 56% dziewcząt i 47% chłopców, negatywnie odpowiedziało 20% dziewcząt i 29% chłopców, dba się o czystość i estetykę pomieszczeń szkolnych twierdząco odpowiedziało 59% dziewcząt i 53% chłopców, negatywnie odpowiedziało 24% dziewcząt i 19% chłopców, prowadzone są zajęcia poświęcone zdrowemu odżywianiu się - twierdząco odpowiedziało 50% dziewcząt i 44% chłopców, negatywnie odpowiedziało 35% dziewcząt i 37% chłopców, szkoła organizuje imprezy plenerowe, rajdy, wycieczki - twierdząco odpowiedziało 92% dziewcząt i 76% chłopców, negatywnie odpowiedziało 7% chłopców. Szkolną ofertę zajęć rekreacyjno-sportowych jako wystarczającą uznało 47% dziewcząt i chłopców, zaś jako niewystarczającą odpowiednio 50% i 46%. Na pytanie, czy bierzesz udział w pozalekcyjnych zajęciach sportowych, organizowanych przez szkołę twierdząco odpowiedziało 37% dziewcząt i 26% chłopców, nieregularnie uczestniczy w nich 20% dziewcząt i 15% chłopców, zaś od czasu do czasu odpowiednio 27% i 30%. W zajęciach tych nie bierze udziału w ogóle 10% dziewcząt i 27% chłopców. Stopień wykorzystania zdobytej w szkole wiedzy, z zakresu zdrowego stylu życia przez uczniów, w różnych aspektach codziennego życia kształtuje się następująco: dbałość o higienę osobistą deklaruje 94% dziewcząt i 75% chłopców, aktywnie wypoczywać stara się 52% dziewcząt i 53% chłopców, zasady zdrowego odżywiania stosuje 64% dziewcząt i 51% chłopców, o czystość w najbliższym otoczeniu dba 62% dziewcząt i 48% chłopców, postawy proekologiczne prezentuje 47% dziewcząt i 38% chłopców, wiedzę na temat skutków nałogów posiada 71% dziewcząt i 65% chłopców.

13 5. Wyniki ankiet skierowanych do rodziców a) klasy II-III SP, 40 ankietowanych 1. Czy Państwa zdaniem dziecko czuje się w szkole bezpiecznie? tak 25/ 62,5% raczej tak 15/ 37,5% raczej nie -/- nie -/- 2. Czy dziecko było ofiarą następujących przejawów przemocy na terenie szkoły: Proszę wybrać i zakreślić znakiem X wszystkie odpowiedzi, z którymi się Pan(i) zgadza NIGDY RZADKO CZĘSTO 2.1. okradanie 38/95% 2/5% bicie, kopanie, popychanie 26/65% 14/35% wymuszanie lub wyłudzanie np. pieniędzy, śniadania 38/95% 1/2,5% niszczenie mienia dziecka 36/90% 3/7,5% 1/2,5% 2.5. obmawianie, wyśmiewanie 26/65% 13/32,5% 1/2,5% 2.6. namawianie do złych czynów 37/92,5% 3/7,5% przezywanie 23/57,5% 15/37,5% 2/5% 2.8. grożenie, zastraszanie 38/95% 2/5% izolowanie w klasie 38/95% 2/5% zamykanie w pomieszczeniach 40/100% Które z zachowań może Pani przypisać swojemu dziecku i jego kolegom (koleżankom)? Proszę wybrać i zakreślić znakiem X wszystkie odpowiedzi, z którymi się Pan(i) zgadza MOJE DZIECKO KOLEDZY Z KLASY INNI UCZNIOWIE 3.1. niestosowanie się do poleceń nauczyciela 4/10% 9/22,5% 6/15% 3.2. agresja słowna wobec rówieśników - 5/12,5% 10/25% 3.3. agresja fizyczna wobec rówieśników - 4/10% 6/15% 3.4. niszczenie mienia szkolnego - - 8/20% 3.5. brak dyscypliny 2/5% 13/32,5% 6/18% 3.6. niska kultura języka - 7/17,5% 9/22,5% 3.7. inne (jakie?) - - 2

14 b) klasy IV VI SP, 64 ankietowanych 1. Czy Państwa zdaniem dziecko czuje się w szkole bezpiecznie? tak 30/ 47% raczej tak 33/ 51,5% raczej nie -/- nie 1/1,5% 2. Czy dziecko było ofiarą następujących przejawów przemocy na terenie szkoły: Proszę wybrać i zakreślić znakiem X wszystkie odpowiedzi, z którymi się Pan(i) zgadza NIGDY RZADKO CZĘSTO 2.1. okradanie 50/78% 9/14% bicie, kopanie, popychanie 44/69% 9/14% 5/8% 2.3. wymuszanie lub wyłudzanie np. pieniędzy, śniadania 59/92% 1/1,5% niszczenie mienia dziecka 48/75% 9/14% 2/3% 2.5. obmawianie, wyśmiewanie 32/50% 24/37,5% 6/9% 2.6. namawianie do złych czynów 48/75% 11/17% 1/1,5% 2.7. przezywanie 37/58% 21/33% 4/6% 2.8. grożenie, zastraszanie 55/86% 5/8% 1/1,5% 2.9. izolowanie w klasie 55/86% 3/5% zamykanie w pomieszczeniach 60/94% Które z zachowań może Pani przypisać swojemu dziecku i jego kolegom (koleżankom)? Proszę wybrać i zakreślić znakiem X wszystkie odpowiedzi, z którymi się Pan(i) zgadza MOJE DZIECKO KOLEDZY Z KLASY INNI UCZNIOWIE 3.1. wagarowanie - 9/14% 19/30% 3.2. palenie papierosów - 15/23% 23/36% 3.3. picie alkoholu - 1/1,5% 14/22% 3.4. zażywanie narkotyków /20% 3.5. niszczenie mienia szkolnego - 6/9% 19/30% 3.6. brak dyscypliny 4/6% 27/42% 24/37,5% 3.7. niska kultura języka 2/3% 26/41% 19/30% 3.8. inne (jakie?) 4

15 a) klasy I-III Gimnazjum, 63 ankietowanych) 1. Czy Państwa zdaniem dziecko czuje się w szkole bezpiecznie? tak 25/ 40% raczej tak 34/ 54% raczej nie 1/ 1,5% nie 1/ 1,5% 2. Czy dziecko było ofiarą następujących przejawów przemocy na terenie szkoły: Proszę wybrać i zakreślić znakiem X wszystkie odpowiedzi, z którymi się Pan(i) zgadza NIGDY RZADKO CZĘSTO 2.1. okradanie 54/86% 8/13% 1/1,5% 2.2. bicie, kopanie, popychanie 40/63,5% 20/32% 1/1,5% 2.3. wymuszanie lub wyłudzanie np. pieniędzy, śniadania 59/94% 3/4,5% niszczenie mienia dziecka 48/76% 13/21% 1/1, obmawianie, wyśmiewanie 26/41% 28/44% 8/13% 2.6. namawianie do złych czynów 46/73% 17/27% przezywanie 36/57% 17/27% 8/13% 2.8. grożenie, zastraszanie 54/86% 6/9,5% 2/3% 2.9. izolowanie w klasie 51/81% 9/14% 2/3% zamykanie w pomieszczeniach 60/95% 2/3% - 3. Które z zachowań może Pani przypisać swojemu dziecku i jego kolegom (koleżankom)? Proszę wybrać i zakreślić znakiem X wszystkie odpowiedzi, z którymi się Pan(i) zgadza MOJE DZIECKO KOLEDZY Z KLASY INNI UCZNIOWIE 3.1. wagarowanie 1/1,5% 17/27% 18/28,5% 3.2. palenie papierosów 4/6% 25/40% 18/28,5% 3.3. picie alkoholu 2/3% 11/17% 9/14% 3.4. zażywanie narkotyków - 2/3% 6/9,5% 3.5. niszczenie mienia szkolnego 1/1,5% 9/14% 18/28,5% 3.6. brak dyscypliny 17/27% 27/43% 16/25% 3.7. niska kultura języka 9/14% 26/41% 18/28,5% 3.8. inne (jakie?) 2

16 Wnioski wynikające z wyników diagnozy w zakresie działań podejmowanych przez szkołę na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa uczniów Szkoły Podstawowej nr4 i Gimnazjum nr4 w Kościanie 1. Uczniowie czują się bezpiecznie w swojej szkole twierdzi tak 90% uczniów, a wśród dziewczynek z klas IV-VI SP aż 95%; 20% 30% wszystkich uczniów ocenia sytuację dotyczącą poczucia bezpieczeństwa w szkole, jako lepszą niż kiedyś. Tylko pojedyncze osoby oceniły ją jako trochę gorszą niż miało to miejsce wcześniej. 2. Połowa uczniów podaje, że była świadkiem zachowań agresywnych, natomiast niewielu deklaruje, że padło ofiarą takich zachowań najwięcej przypadków odnotowano wśród chłopców: G 32%, SP - 27%. Również chłopcy częściej deklarowali, że zdarzało im się być sprawcą przemocy: G - 38%, SP 19%; dziewczynki odpowiednio 11% i 4%. 3. W szkole, zdaniem uczniów, nie ma problemu nakłaniania do palenia papierosów, picia alkoholu i zażywania narkotyków (odnotowano tylko pojedyncze takie przypadki). 4. Miejscami najbardziej niebezpiecznymi dla uczniów na terenie szkoły są w pierwszej kolejności boisko szkolne 70%, następnie korytarz twierdzi tak ok. 40% uczniów, szatnie szkolne zdeklarowało tak od 30%-40% dziewczynek i 50%-66% chłopców oraz toalety szkolne miejsce to wskazali głównie chłopcy 15% w SP i 35% G. 5. Zarówno chłopcy jak i dziewczynki uznali, że sprawcami aktów przemocy są prawie zawsze chłopcy. Najczęściej są to starsi uczniowie, którzy dopuszczają się aktów przemocy będąc w grupie, rzadko w pojedynkę. 6. Większość uczniów, od 70%-90%, deklaruje, że reaguje jeśli drugiej osobie dzieje się krzywda zwraca uwagę sprawcy na niewłaściwe zachowanie ( 23% uczniów), bądź powiadamia o tym fakcie osoby dorosłe. Najczęściej jest to nauczyciel dyżurujący (30% G 45% SP), bądź wychowawca (20-30% G 60% SP). Nauczyciele dyżurujący, w ocenie 50% uczniów, najczęściej upominają sprawcę przemocy i informują wychowawcę o zdarzeniu, a także wyciągają konsekwencje zgodnie z Regulaminem Szkoły i Kodeksem Ucznia. 7. Najczęściej ponoszonymi konsekwencjami za takie zachowania, jest zdaniem uczniów, wpisanie uwagi do dziennika (ponad 40% G, ok. 60% SP), rozmowa z wychowawcą (podobny rozkład procentowy), wezwanie rodziców do szkoły

17 (twierdzi tak ok.50% dziewczynek i 40% chłopców), obniżenie oceny z zachowania (twierdzi tak ok.50% dziewczynek i 35% chłopców). 8. Do środków zaradczych, które szkoła stosuje, aby zapobiec niewłaściwym zachowaniom uczniowie zaliczyli dyżury nauczycieli ponad 50%,, monitoring 50% G i ok. 40% SP, zaś w drugiej kolejności zajęcia profilaktyczne (40% G, 30%SP) W ocenie 25% uczniów skuteczność podejmowanych przez szkołę działań jest bardzo wysoka, zaś dla 50%-60% działania te są skuteczne, ale nie zawsze. Tylko w parunastu przypadkach uczniowie stwierdzili, że nie przynoszą one spodziewanych rezultatów. 9. Do najczęściej wybieranych przez uczniów propozycji poprawy stanu bezpieczeństwa w szkole należą: konsekwentne karanie uczniów za nieodpowiednie zachowanie zgodnie z obowiązującym Kodeksem Ucznia twierdzi tak 40% uczniów, zgłaszanie przez uczniów każdego zaobserwowanego aktu przemocy nauczycielowi, dyrekcji twierdzi tak od 30% do 40% uczniów szkoły, zwiększenie liczby lekcji wychowawczych poświęconych tematowi przemocy twierdzi tak 40% wszystkich uczniów i 30% chłopców ze szkoły podstawowej, za skuteczne działanie uczniowie szkoły podstawowej uznali zwiększenie liczby dyżurujących nauczycieli: 28% dziewczynki, 44% chłopcy, jak również umożliwienie wejścia na teren szkoły uczniom z identyfikatorami: 44% dziewczynki, 19% chłopcy oraz dodatkowy monitoring 27% uczniów SP. 10. Opiekę medyczną na terenie szkoły za wystarczającą uznało ponad 60% uczniów gimnazjum i ok. 80% uczniów szkoły podstawowej, zaś zapewnienie prawidłowego miejsca pracy ma miejsce dla ok. 70% uczniów gimnazjum i 80% uczniów szkoły podstawowej. Zajęcia promujące zdrowy styl życia prowadzone na terenie szkoły pozytywnie oceniło 50% uczniów gimnazjum i ok. 80% uczniów szkoły podstawowej. Zapewnienie odpowiedniej estetyki i czystości pomieszczeń szkolnych za wystarczające uznało 60% uczniów gimnazjum i 80% uczniów szkoły podstawowej. Na pytanie, czy w szkole prowadzone są zajęcia poświęcone zdrowemu odżywianiu twierdząco odpowiedziało 50% uczniów gimnazjum i ok. 80% uczniów szkoły podstawowej.

18 Prawie wszyscy uczniowie potwierdzili, że w szkole organizuje się imprezy plenerowe, rajdy i wycieczki. 11. Za wystarczającą, ofertę zajęć rekreacyjno sportowych uznało 50% - 70% wszystkich uczniów. 12. Zdecydowanie większy odsetek uczniów szkoły podstawowej niż gimnazjum bierze udział w sportowych zajęciach pozalekcyjnych organizowanych w szkole. Wśród dziewcząt szkoły podstawowej jest ich 62%, zaś w gimnazjum 37%, wśród chłopców szkoły podstawowej 44%, zaś w gimnazjum 26%. Część uczniów bierze udział w tych zajęciach w sposób nieregularny, zaś 16% dziewczynek SP i 10% dziewczynek G oraz 21% chłopców SP i 27% chłopców G nie bierze udziału w ogóle w tych zajęciach. 13. Wiedzę zdobytą w szkole z zakresu zdrowego stylu życia wykorzystują uczniowie w następującym zakresie: dba o higienę osobistą 90% - 95% dziewcząt i 75% - 85% chłopców, aktywnie wypoczywa 68% uczniów szkoły podstawowej i ok. 53% uczniów gimnazjum, zasady zdrowego odżywiania stosuje 65% -80% dziewcząt(więcej w szkole podstawowej) i 50% - 70% chłopców, (więcej w szkole podstawowej), o czystość w najbliższym otoczeniu dba ponad 60% wszystkich dziewcząt i 65% chłopców SP i 48% chłopców G, postawy proekologiczne prezentuje 47% dziewczynek G i 61% dziewcząt SP oraz38% chłopców G i 56% chłopców SP, wiedzę na temat skutków nałogów posiada 71% dziewczynek G i 77% dziewcząt SP oraz 65% chłopców G i 70% chłopców SP. 14. W szkole prowadzone są następujące zajęcia na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa uczniów: prowadzone są zajęcia promujące zdrowy styl życia: Bądźmy zdrowi wiemy, więc działamy, Trzymaj formę, Żyj dobrze i zdrowo, bądź przyjacielem samego siebie, Żyjmy z pasją, Zagrajmy o sukces, udział uczniów w Olimpiadzie zdrowia,

19 szkoła organizuje imprezy plenerowe, wycieczki szkolne, festyn oraz bierze udział w rajdach, uczniowie naszej szkoły biorą udział w konkursach organizowanych przez SANEPID i Starostwo Powiatowe, uzyskując czołowe lokaty i wyróżnienia: Bądźmy zdrowi plakat, Nie daj szansy AIDS plakat, komiks, prezentacja, Palić nie palić, oto jest pytanie? opowiadanie, rozprawka, exlibris, nasi uczniowie znają skutki nałogów takich jak: palenie papierosów, picie alkoholu, zażywanie narkotyków po realizacji następujących projektów: Nie pal przy mnie, proszę, Siedem kroków, Między nami, Przyszły ojciec, przyszła matka. profilaktyka FAS (płodowy zespół alkoholowy), dbają o czystość otoczenia, segregują śmieci i wiedzą jakie są tego pozytywne skutki, zbierają makulaturę, nakrętki, baterie i elektroniczne odpady oraz liptonki, przez co zmniejszają ilość śmieci i znają pozytywne efekty tych zbiórek, dbają o higienę osobistą świadczą o tym systematyczne przeglądy czystości pielęgniarki, starają się zdrowo odżywiać i aktywnie wypoczywać: wyjazdy na basen kąpielowy, jazda konna, jazda na nartach i udział w biegu olimpijskim. Podsumowując uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum czują się bezpiecznie w swojej szkole. Połowa uczniów podaje, że była świadkiem zachowań agresywnych, ale niewielu padło ofiarą takich zachowań. Częściej chłopcy deklarowali, że byli sprawcami przemocy. W szkole praktycznie nie ma problemu nakłaniania do palenia papierosów, picia alkoholu i zażywania narkotyków. Miejscami najbardziej niebezpiecznymi według uczniów są: boisko szkolne, korytarz, szatnie i toalety. Sprawcami przemocy, w opinii wszystkich uczniów, są prawie zawsze chłopcy (starsi uczniowie, działający w grupie).

20 Większość uczniów deklaruje, że reaguje jeśli drugiej osobie dzieje się krzywda, a nauczyciele dyżurujący najczęściej upominają sprawcę, informują wychowawców i wyciągają konsekwencje zgodnie z Regulaminem Szkoły i Kodeksem Ucznia. Wśród najczęściej ponoszonych konsekwencji za takie zachowania, uczniowie zaznaczyli: wpisanie uwagi do dziennika, rozmowę z wychowawcą, wezwanie rodziców, obniżenie oceny z zachowania. Środkami zaradczymi, które szkoła stosuje, aby zapobiec niewłaściwym zachowaniom są: dyżury nauczycieli, monitoring i zajęcia profilaktyczne. W ocenie większości uczniów skuteczność podejmowanych przez szkołę działań, w zakresie zapewnienia poczucia bezpieczeństwa uczniom, jest wysoka bądź bardzo wysoka. Do najczęściej wybieranych przez uczniów propozycji poprawy stanu bezpieczeństwa w szkole należą: konsekwentne karanie uczniów za nieodpowiednie zachowanie zgodnie z obowiązującym Kodeksem Ucznia, zgłaszanie przez uczniów każdego zaobserwowanego aktu przemocy nauczycielowi, dyrekcji, zwiększenie liczby lekcji wychowawczych poświęconych tematowi przemocy, zwiększenie liczby dyżurujących nauczycieli, umożliwienie wejścia na teren szkoły uczniom z identyfikatorami, dodatkowy monitoring propozycje te podawali głównie uczniowie szkoły podstawowej. Wśród działań podejmowanych przez szkołę na rzecz zdrowia uczniów, czyli zapewnienie opieki medycznej, prowadzenie zajęć promujących zdrowy styl życia oraz zdrowe odżywianie się, zapewnienie odpowiedniej estetyki i czystości pomieszczeń szkolnych, 60% uczniów gimnazjum i 80% uczniów szkoły podstawowej uznało za wystarczające. Prawie wszyscy uczniowie potwierdzili też, że w szkole organizuje się imprezy plenerowe, rajdy i wycieczki. Zdecydowanie większy odsetek uczniów szkoły podstawowej niż gimnazjum bierze udział w sportowych zajęciach pozalekcyjnych organizowanych w szkole więcej jest wśród nich dziewcząt niż chłopców; chociaż za wystarczającą, ofertę zajęć rekreacyjno sportowych uznało 50% - 70% wszystkich uczniów. Wiedzę zdobytą w szkole z zakresu zdrowego stylu życia, wykorzystują prawie wszyscy uczniowie w zakresie dbałości o higienę osobistą, zaś ponad 60% uczniów stara się aktywnie wypoczywać, zdrowo odżywiać, dbać o czystość w najbliższym otoczeniu, prezentować

21 postawy proekologiczne ( postawy proekologiczne w gimnazjum zadeklarowało nieco mniej, bo ok. 40% uczniów). 70% wszystkich uczniów deklaruje, że posiada wiedzę na temat skutków nałogów. W szkole prowadzone są następujące zajęcia promujące zdrowy styl życia: Bądźmy zdrowi wiemy, więc działamy, Trzymaj formę, Żyj dobrze i zdrowo, bądź przyjacielem samego siebie, Żyjmy z pasją, Zagrajmy o sukces, Bezpieczna i przyjazna szkoła. Uczniowie naszej szkoły biorą udział w konkursach organizowanych przez SANEPID i Starostwo Powiatowe, uzyskując czołowe lokaty i wyróżnienia: Bądźmy zdrowi. plakat, Nie daj szansy AIDS. plakat, komiks, prezentacja, Palić nie palić, oto jest pytanie? opowiadanie, rozprawka, exlibris. Nasi uczniowie znają skutki nałogów takich jak: palenie papierosów, picie alkoholu, zażywanie narkotyków po realizacji następujących projektów i programów: Nie pal przy mnie, proszę, Siedem kroków, Między nami, Przyszły ojciec, przyszła matka. profilaktyka FAS (płodowy zespół alkoholowy). Zdaniem ankietowanych rodziców ich dzieci czują się w szkole bezpiecznie. W odpowiedzi na pytanie czy ich dziecko było ofiarą przejawów przemocy na terenie szkoły: około 90% stwierdziło, że ich dzieci nie padły nigdy ofiarą kradzieży, bicie, kopanie, popychanie-70% rodziców stwierdziło, że nie było takich sytuacji, a 30%, że rzadko, wymuszanie lub wyłudzanie np. pieniędzy, śniadania- 95% odpowiedziało negatywnie,

22 niszczenie mienia dziecka 75% rodziców odpowiedziało, że ich dziecko nie padło ofiarą takich zachowań, a ok. 20%, że tak, ale rzadko; w klasach II-III SP negatywnie odpowiedziało 90% rodziców, obmawianie, wyśmiewanie ok. 30 % 40% rodziców potwierdziło, że miały miejsce takie zdarzenia, ale rzadko; zaś ok. 10% rodziców uczniów klas IV-VI SP i I-IIIG, że często; najmniejszy procent takich zachowań ma miejsce w najmłodszych klasach SP, namawianie do złych czynów problem ten praktycznie nie występuje w najmłodszych klasach; w starszych pojawia się rzadko-przyznało tak 17% rodziców uczniów klas IV-VI SP i 27% rodziców uczniów klas I-III G, przezywanie 30%-40% twierdzi, że problem ten pojawia się, ale rzadko; jedynie w klasach I-III G 13% rodziców uznało to za częsty problem, grożenie, zastraszanie - problem ten praktycznie nie występuje w najmłodszych klasach; w starszych jako rzadkie zjawisko zaznaczyło je ok. 9% rodziców, izolowanie w klasie problem ten jako rzadki zaznaczyło 5% rodziców uczniów SP i 14% rodziców uczniów G, zamykanie w pomieszczeniach problem ten zdaniem rodziców w naszej szkole nie istnieje, jako rzadki zaznaczyło go dwoje rodziców uczniów gimnazjum. W odpowiedzi na pytanie dotyczące zachowań, które rodzice mogą przypisać swojemu dziecku, kolegom z klasy, bądź innym uczniom w szkole, wyniki rozkładają się następująco: w klasach II-III SP rodzice największy problem, zarówno u swoich dzieci jak i ich kolegów, upatrują w niestosowaniu się do poleceń nauczyciela i braku dyscypliny; u innych uczniów dostrzegają również niską kulturę języka i agresję słowną wobec rówieśników, w klasach IV-VI SP- brak dyscypliny i niską kulturę języka rodzice uznali za największy problem swoich dzieci (3%-6%), a także kolegów (30%-40%); wśród innych problemów, ale tylko u innych uczniów dostrzegają wagarowanie, palenie papierosów, niszczenie mienia szkolnego, w klasach I-III G - brak dyscypliny i niską kulturę języka rodzice uznali za największy problem swoich dzieci (14%-27%), a także kolegów (ok.43%); wagarowanie u innych uczniów jako problem dostrzega 28% rodziców, palenie papierosów 30%-40% (u swojego dziecka 6%), picie alkoholu ok. 15% ( u swojego dziecka 3%), zażywanie narkotyków 3%-10%.

23 3. Założenia Szkolnego Programu Profilaktyki 1. Szkolny Program Profilaktyki został opracowany na potrzeby Zespołu Szkół nr 4 w Kościanie po zdiagnozowaniu środowiska szkolnego. 2. W oparciu o zebrane informacje (ankieta, analiza dokumentów, obserwacje, rozmowy) SPP powinien obejmować w szczególności działania i środki stosowane w celu zapobiegania agresji fizycznej i słownej (w tym braku kultury osobistej), przemocy, niepowodzeniom szkolnym (również braku zainteresowania nauką), stosowaniu używek, niewłaściwemu gospodarowaniu czasem wolnym, nieuzasadnionej absencji oraz niewłaściwym relacjom rówieśniczym w klasach szkolnych. 3. Działania realizowane w ramach SPP dotyczą także osób odpowiedzialnych za młodzież tj. rodziców, opiekunów i nauczycieli. 4. Osobą kierującą realizacją SPP jest nauczyciel koordynator powołany przez dyrektora szkoły. 5. Poszczególne elementy programu (np.: proponowany przez autora sposób realizacji) mogą ulegać modyfikacji. Na podstawie zebranych materiałów i wniosków określono cele szkolnego programu profilaktyki: Celem interwencji profilaktycznych jest oddziaływanie zarówno na czynniki ryzyka poprzez ich eliminowanie bądź redukcję, jak i na czynniki chroniące poprzez wzmacnianie pozytywnych warunków rozwoju. 4. Cele ogólne: Zminimalizowanie zjawiska agresji i przemocy w szkole, w tym cyberprzemocy, Zapobieganie używaniu środków uzależniających (papierosy, alkohol, narkotyki, dopalacze), Zmniejszenie zjawiska nieusprawiedliwionej absencji uczniów na lekcjach, Pomoc w rozwijaniu zdolności do samokontroli i samoobserwacji oraz umiejętności rozwiązywania konfliktów (uczeń radzi sobie z własnymi emocjami wybiera właściwe

24 sposoby komunikacji z otoczeniem, zna zasady postępowania w sytuacjach konfliktowych), Nauka zdrowego stylu życia oraz aktywnego spędzania czasu wolnego, Przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym. 5. Cele szczegółowe: Szkoła: - systematycznie rozpoznaje i diagnozuje zagrożenia związane z uzależnieniami i przemocą, - upowszechnia wśród nauczycieli, uczniów i rodziców wiedzę na temat środków uzależniających oraz skutków ich zażywania oraz możliwości uzyskania pomocy, - uświadamia młodzieży i rodzicom przyczyny oraz konsekwencje agresywnych zachowań wśród uczniów, - uczy właściwego korzystania z telefonów komórkowych i sprzętu elektronicznego na terenie szkoły i poza nią, - pomaga w zaspokojeniu ważnych potrzeb psychicznych (aktywności, akceptacji, sukcesu, przynależności), - wskazuje wzory zdrowego stylu życia i spędzania wolnego czasu, - zapewnia bogatą ofertę zajęć pozalekcyjnych, - obejmuje szczególną opieką uczniów z niepowodzeniami szkolnymi, uczniów z trudnościami adaptacyjnymi oraz zagrożonych uzależnieniem, - współpracuje z rodzicami, - prowadzi poradnictwo dla młodzieży zagrożonej uzależnieniem, ich rodziców i nauczycieli, - podejmuje działania interwencyjne w sytuacjach kryzysowych, - systematycznie ocenia efekty podejmowanych działań, - kształtuje umiejętności efektywnego komunikowania się, - rozwija umiejętności asertywne: radzenie sobie z naciskiem grupy, umiejętność odmawiania, - systematycznie współpracuje z rodzicami, specjalistami d/s uzależnień; pedagogizacja rodziców.

25 6. Grupa docelowa i wykonawcy programu: Grupę docelową Zespołu Szkół nr 4 w Kościanie stanowią: - Uczniowie Szkoły Podstawowej nr 4 im. Mariana Koszewskiego w Kościanie - Uczniowie Gimnazjum nr 4 im. Mariana Koszewskiego w Kościanie - Nauczyciele/Wychowawcy - Rodzice Wykonawcami są: - Rada Pedagogiczna Zespołu Szkół nr 4 w Kościanie - Specjaliści z Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Kościanie - Pielęgniarka szkolna - Pedagog szkolny - Terapeuta z oddziału uzależnień - Nauczyciele/Wychowawcy - Rodzice

26 PRZEMOC, CYBERPRZEMOC, AGRESJA SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI CZYNNIKI RYZYKA CELE ZADANIA Nacisk kolegów. Uległość wobec grupy. Niskie poczucie własnej wartości. Zwiększenie świadomości, że uczeń może skutecznie poradzić sobie z sytuacjami nacisku, przemocy, agresji. Nauczyć jak rozpoznać naciski ze strony kolegów. SPOSOBY REALIZACJI Prowadzenie lekcji wychowawczych poświęconych tematyce przeciwdziałania przemocy agresji naciskowi grupy (m.in. ćwiczenie zachowań asertywnych) OSOBY ODPOWIEDZ. Wychowawcy Pedagog szkolny Brak wiedzy nt skutków stosowania cyberprzemocy Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z własną i cudzą agresją, emocjami, stresem i zagrożeniem. Zwiększenie poczucia własnej wartości i poszanowanie tożsamości własnej i rówieśników. Zapobieganie przejawom agresji werbalnej; ograniczenie wulgaryzmów w wypowiedziach uczniów, zminimalizowanie zjawiska konfliktów rówieśniczych. Wyposażenie uczniów i rodziców w wiedzę nt zjawiska cyberprzemocy Dostarczyć uczniom wiedzę i umiejętności na temat sposobów radzenia sobie z emocjami, stresem, zagrożeniem i przemocą Zwiększyć samoocenę u uczniów. Integrować zespoły klasowe. Rozwijanie umiejętności psychospołecznych: komunikowania się i wyrażania swoich uczuć, rozwiązywania konfliktów, podejmowania racjonalnych decyzji Ustalenie z uczniami wspólnych reguł mających na celu zapobieganie aktom cyberprzemocy Zajęcia wychowawcze na temat radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Wykorzystanie elementów motywacji w systemie oceniania Nagradzanie uczniów za rzeczywiste osiągnięcia i umiejętności. Zajęcia wychowawcze integrujące zespoły klasowe Zajęcia wychowawcze, psychoedukacyjne poświęcone rozwijaniu tych umiejętności. Budowanie wiedzy uczniów nt cyberprzemocy poprzez szkolenia, warsztaty, udział w programach edukacyjnych; pogadanki z policją Wychowawcy Na-le przedm. Wychowawcy Wychowawcy Pedagog szkolny Na-le informatyki Wychowawcy Pedagog szkolny

27 A PAPIEROSY, ALKOHOL, NARKOTYKI, DOPALACZE Moda na palenie i picie; duże przyzwolenie społeczne. Brak umiejętności zachowań asertywnych. Łatwość dostępu do środków psychoaktywnych. Niewłaściwe wzorce wyniesione z domu rodzinnego Zapobieganie uzależnieniom. Zmniejszenie motywacji do picia, palenia, brania w celu osiągania pożądanych stanów emocjonalnych. Dostarczyć uczniom, rodzicom i nauczycielom wiedzę na temat konsekwencji brania, picia, palenia. Wzmacniać w uczniach umiejętność odmawiania. Realizacja programu profilaktycznego Między Nami w kl. I-ych gimnazjalnych Gromadzenie i udostępnianie materiałów nt. profilaktyki uzależnień. Gazetki informacyjne w klasach. Lekcje wych. nt. uzależnień i asertywności. Pedagog szkolny Na-le bibliotekarze Przewodniczący MKRPA Samorząd klasowy Wychowawcy Zapobiegania ryzykownym zachowaniom. Utrudniać młodzieży dostęp do środków psychoaktywnych. Obserwacja uczniów podczas przerw, lekcji, zajęć pozalekcyjnych, dyskotek szkolnych. Nie dopuszczać do przebywania na terenie szkoły osób obcych. Wszyscy nauczyciele Na-le dyżurni pani woźna Wszyscy uczniowie i większość rodziców posiada podstawową wiedzę na temat środków uzależniających, skutków ich zażywania oraz skutków prawnych związanych z naruszeniem przepisów ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Uczniowie i ich rodzice posiadają wiedzę o miejscach i sposobach uzyskania pomocy w sytuacjach kryzysowych. Prezentacja materiałów informacyjnych z zakresu uzależnień (adresy poradni, ośrodków pomocy dla osób uzależnionych, ulotki o profilaktyce, wykaz lektur dla rodziców i młodzieży pod kątem uzależnień) Upowszechnianie wśród społeczności szkolnej (nauczycieli, obsługi, uczniów i rodziców) wiedzy na temat środków uzależniających, skutków ich zażywania oraz konsekwencji prawnych. -zajęcia edukacyjno -profilaktyczne w klasach -wywiadówki profilaktyczne -filmy edukacyjne -rozmowy indywidualne z uczniami i rodzicami -lista lektur dla rodziców i nauczycieli -udział nauczycieli w szkoleniach tematycznych -spotkania podczas wywiadówek ze specjalistą terapii uzależnień -spotkania młodzieży z przedstawicielem Policji ds. nieletnich Pogadanki, zajęcia warsztatowe, konkursy profilaktyczne Lekcje wych. do życia w rodzinie. Wychowawcy Pedagog szkolny Pedagog szkolny Na-l WDŻ

28 SŁABE WYNIKI W NAUCE, WAGARY PRZECIWDZIAŁANIE NIEPOWODZENIOM SZKOLNYM Lenistwo. Niska samoocena uczniów. Osiąganie lepszych wyników w nauce. Upowszechnić aktywizujące metody nauczania. Udział w formach doskonalenia zawodowego dotyczących metod aktywizujących w nauczaniu. Na-le przedm. Poziom absencji. Problemy rozwoju. Brak celów życiowych. Wagary. Nieciekawe lekcje. Zwiększenie motywacji do nauki. Zwiększenie zdolności i motywacji do osiągania i stanowienia celu. Wszyscy uczniowie z niepowodzeniami szkolnymi otrzymują pomoc i wsparcie, zmniejsza się zjawisko drugoroczności. Aktywizować uczniów. Prowadzić kółka zainteresowań, umożliwić zdobycie nowych umiejętności wg potrzeb młodzieży. Prezentować osiągnięcia uczniów Zapewnienie szczególnej opieki i pomocy w nauce uczniom z niepowodzeniami szkolnymi.. Ograniczyć rozmiary absencji Stosowanie metod aktywizujących. Współpraca z rodzicami ucznia. Informacja w holu szkoły i na stronach internetowych szkoły o zajęciach pozalekcyjnych, czasie trwania, terminie spotkań. Konkursy przedmiotowe, czytelnicze i sportowe. Nagrody dla uczniów na koniec roku szkolnego. Działania szkoły w zakresie zapobiegania niepowodzeniom szkolnym uczniów: - organizowanie szkolnego systemu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, - otoczenie opieką dzieci z rodzin patologicznych, - diagnozowanie sytuacji rodzinnej, - zacieśnienie współpracy rodziców ze szkołą, -organizowanie zajęć wyrównawczych w ramach godzin do dyspozycji Dyrektora Szkoły oraz w formie pomocy koleżeńskiej w nauce, -kierowanie uczniów na badania do PPP, w porozumieniu i po uzyskaniu zgody rodziców Kontrola dzienników lekcyjnych Kontakt z rodzicami uczniów, informowanie o nieobecnościach. Na-le przedm. Dyrekcja szkoły Dyrekcja szkoły Na-le przedm Pedagog szkolny Wychowawcy Pedagog szkolny Wychowawcy Rozpoznać problemy rozwojowe uczniów Kontakt z PPP. Rejestr uczniów z opinią PPP i monitorowanie realizacji zaleceń