Utrzymanie czystości i porządku w gminach

Transkrypt

1 BiBlioteka Utrzymanie czystości i porządku w gminach Komentarz do ustawy Z uwzględnieniem zmian obowiązujących od 6 marca 2013 r.

2 Autorzy: Katarzyna Kuźma Daniel Chojnacki Wojciech Hartung Katarzyna Maćkowska Karolina Szymczak Przemysław Zdrajkowski Redaktor prowadzący Renata Krasowska-Kłos Korekta Mirosława Jasińska-Nowacka Projekt okładki Joanna Stosio Skład i łamanie Joanna Archacka Copyright by INFOR Biznes Sp. z o.o. Wydanie I/2013, kwiecień 2013 r. ISBN Adres redakcji: Warszawa, ul. Okopowa 58/ Biuro Obsługi Klienta: Marki, ul. Okólna 40 tel , , bok@infor.pl Druk: TED Drukarnia

3 SPIS TREŚCI Wprowadzenie...5 Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach...7 Rozdział 1. Przepisy ogólne (art. 1 2)... 9 Rozdział 2. Zadania gmin (art. 3 4) Rozdział 3. Rozdział 3a. Rozdział 4. Rozdział 4a. Obowiązki właścicieli nieruchomości (art. 5 6b)...91 Gospodarowanie odpadami komunalnymi przez gminę (art. 6c 6s) Warunki udzielania zezwoleń na świadczenie usług (art. 7 9a) Warunki wykonywania działalności w zakresie odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych (art. 9b 9m) Rozdział 4b. Sprawozdawczość (art. 9n 9t) Rozdział 4c. Kontrola (art. 9u 9w) Rozdział 4d. Kary pieniężne (art. 9x 9zf) Rozdział 5. Przepisy karne (art. 10) Rozdział 6. Przepisy o zmianie przepisów obowiązujących oraz przepisy końcowe (art ) Indeks rzeczowy Wykaz aktów prawnych i pojęć powołanych w komentarzu...317

4

5 Wprowadzenie Zadaniem niniejszego, pierwszego wydania komentarza do ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach jest przede wszystkim omówienie radykalnych zmian, jakie zaszły w systemie gospodarowania odpadami komunalnymi w związku z wejściem w życie ustawy z 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw, czyli w związku z rewolucją odpadową. Komentarz uwzględnia stan prawny na 31 marca 2013 r., czyli wszystkie zmiany legislacyjne dotyczące gospodarki odpadami komunalnymi, które miały miejsce po 1 lipca 2011 r., a w szczególności ustawę z 25 stycznia 2013 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Autorzy komentarza, prawnicy kancelarii Domański Zakrzewski Palinka, członkowie multidyscyplinarnego zespołu doradztwa w zakresie gospodarki odpadami, są praktykami posiadającymi unikalne w skali kraju doświadczenie związane z wdrażaniem i stosowaniem komentowanej ustawy. W komentarzu zwraca się zatem uwagę na wiele problemów, które pojawiły się w praktyce w związku ze stosowaniem zmienionej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, zarówno w kontekście inwestycji infrastrukturalnych w instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych, jak również w kontekście organizowanych właśnie przetargów na odbieranie lub odbieranie i zagospodarowanie tychże odpadów. Autorzy komentarza starali się również zajmować jednoznaczne stanowisko i proponować konkretne rozwiązania zidentyfikowanych problemów. Wyrażamy zatem nadzieję,

6 6 Utrzymanie czystości i porządku w gminach iż niniejsza publikacja będzie dla Państwa pomocnym narzędziem w interpretowaniu, a przede wszystkim w stosowaniu przepisów komentowanej ustawy. Autorzy: Katarzyna Kuźma, Partner; Daniel Chojnacki, Counsel; Wojciech Hartung, Counsel; Katarzyna Maćkowska, Tax Manager; Karolina Szymczak, Senior Associate; Przemysław Zdrajkowski, Associate Domański Zakrzewski Palinka to największa, niezależna polska kancelaria. Od 20 lat świadczy kompleksowe doradztwo prawne, które zapewnia 140-osobowy zespół prawników i doradców podatkowych pracujących w 4 biurach w Polsce. W ramach kancelarii działa Zespół Doradztwa w Zakresie Gospodarki Odpadami, który stanowi grupa wyspecjalizowanych doradców kompleksowo wspierająca przedsiębiorców oraz podmioty publiczne w projektach z zakresu gospodarki odpadami. Prawnicy kancelarii realizują pionierskie na rynku polskim transakcje i kluczowe dla sektora inwestycje infrastrukturalne. DZP jest doradcą prawnym m.in. przy budowie Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych w Poznaniu realizowanej w formule PPP, która jest jedną z największych inwestycji tego typu w Polsce, a pierwszą hybrydową. Członkami zespołu są również eksperci z zakresu zamówień publicznych, co ma kluczowe znaczenie w procesie wdrażania ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w szczególności w związku z koniecznością organizacji przetargów na odbieranie lub odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych. Prawnicy kancelarii mają zarówno bogatą wiedzę praktyczną, jak i ekspercką członkowie zespołu czynnie uczestniczą w tworzeniu prawa w Polsce. Zespół Doradztwa w Zakresie Gospodarki Odpadami prowadzi również blog DZP dla środowiska srodowisko.dzp.pl, gdzie dzieli się swoimi doświadczeniami i refleksjami dotyczącymi lepszego przygotowania i efektywnej realizacji inwestycji infrastrukturalnych w sektorze ochrony środowiska.

7 USTAWA z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach * 1) Tekst ujednolicony przez redakcję (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 391, zm.: Dz.U. z 2011 r. nr 152, poz. 897; Dz.U. z 2012 r. poz. 951; Dz.U. z 2013 r. poz. 21) * W ustawie zostały wyróżnione wszystkie nowelizacje wchodzące w życie w 2013 i 2016 r. Nowelizacje, które weszły w życie w 2013 r. przed datą wydania książki, są wyboldowane i oznaczone przypisami. I tak odpowiednio są to zmiany z: art. 1 ustawy z 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 152, poz. 897). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2013 r. art. 11 ustawy z 13 lipca 2012 r. o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 951). Zmiana weszła w życie 1 stycznia 2013 r. art. 206 ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. poz. 21). Zmiana weszła w życie 23 stycznia 2013 r. art. 1 ustawy z 25 stycznia 2013 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. poz. 228). Zmiana weszła w życie 6 marca 2013 r. Zmiany, które wejdą w życie po dacie ukazania się książki, zostały oznaczone boldem oraz kursywą. I tak odpowiednio są to zmiany z: art. 1 ustawy z 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 152, poz. 897). Zmiana wejdzie w życie 1 lipca 2013 r. art. 206 ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. poz. 21). Zmiana wejdzie w życie 24 stycznia 2016 r. 1) Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia następujących dyrektyw: 1) dyrektywy 91/271/EWG z 21 maja 1991 r. dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych (Dz.Urz. WE L 135 z , str. 40, z późn. zm.; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 2, str. 26);

8 8 Utrzymanie czystości i porządku w gminach 2) dyrektywy Rady 1999/31/WE z 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów (Dz.Urz. WE L 182 z , str. 1, z późn. zm.; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 4, str. 228); 3) dyrektywy 2008/98/WE z 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz.Urz. L 312 z , str. 3 30).

9 Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. [Zakres regulacji] Ustawa określa: 1) zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości, dotyczące utrzymania czystości i porządku; 2) warunki wykonywania działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów; 3) warunki udzielania zezwoleń podmiotom świadczącym usługi w zakresie uregulowanym w ustawie. KOMENTARZ w Komentowany przepis określa zakres przedmiotowy u.c.p.g. i ma przede wszystkim charakter systematyzujący, nie zaś merytoryczny. Aktualne brzmienie przepisu wynika z art. 1 pkt 2 ustawy nowelizującej. w Regulacja zawarta w u.c.p.g. stanowi rozwinięcie art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, zgodnie z którym utrzymanie czystości i porządku jest zaliczone do zbiorowych potrzeb wspólnoty, których zaspokajanie należy do zadań własnych gminy. w Szczegółowe zadania gmin dotyczące utrzymania czystości i porządku w gminach określa art. 3 ust. 2 pkt 1 16 u.c.p.g., zaś obowiązki właścicieli nieruchomości określają art. 5 6 u.c.p.g. w Zasadnicza zmiana, jaka dokonała się po wejściu w życie ustawy nowelizującej, dotyczy organizacji systemu gospodarowania odpadami. Przed nowelizacją podmiotami odpowiedzialnymi za zagospodarowanie odpadów komunalnych byli właściciele nieruchomości. Obowiązek ten miał być realizowany przez zawarcie umowy na odbiór odpadów z podmiotem posiadającym zezwolenie na świadczenie tego typu usług na terenie danej gminy. Po nowelizacji za organizację systemu gospodarowania odpadami komunalnymi odpowiedzialność przejmuje gmina. Gmina jest zobowiązana do zorganizowania przetargu na odbieranie albo na odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych. Systemem gospodarowania odpadów objęci będą obligatoryjnie właściciele nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, a fakultatywnie właściciele nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy (tzw. nieruchomości

10 10 art. 1a Utrzymanie czystości i porządku w gminach komercyjne). W zamian za odbiór odpadów mieszkańcy gminy będą zobowiązani uiszczać opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, która w założeniu ma pokryć koszty funkcjonowania systemu. Gmina będzie także zobowiązana do zapewnienia, samodzielnie lub we współpracy z innymi gminami, budowy, utrzymania i eksploatacji regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK). w Warunki wykonywania działalności w zakresie odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych określają przepisy rozdziału 4a (art. 9b 9m u.c.p.g.), natomiast warunki udzielania zezwoleń na świadczenie usług regulują przepisy rozdziału 4 (art. 7 9 u.c.p.g.). Art. 1a. [Stosowanie ustawy o odpadach] W sprawach dotyczących postępowania z odpadami komunalnymi w zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawie stosuje się przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. z 2010 r. nr 185, poz. 1243, z późn. zm.). KOMENTARZ w Komentowana ustawa w zdecydowanej części stanowi obecnie regulację z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi. Z tych też względów ustawodawca uregulował w art. 1a u.c.p.g. relację pomiędzy tą ustawą a dotychczas, tj. do 23 stycznia 2013 r., podstawową, z punktu widzenia prawnych zasad gospodarki odpadami, ustawą o odpadach z 2001 r. Komentowany przepis art. 1a u.c.p.g. literalnie odwołuje się do ustawy o odpadach z 2001 r. Ustawa ta, z dniem 23 stycznia 2013 r., utraciła moc obowiązującą i została zastąpiona przez ustawę o odpadach. Zgodnie z art. 203 ustawy o odpadach, ilekroć w obowiązujących przepisach jest mowa o ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach należy przez to rozumieć ustawę z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach. W związku z powyższym odwołanie zawarte w art. 1a u.c.p.g. należy, pomimo literalnego brzmienia tego przepisu, odczytywać jako odwołanie do ustawy o odpadach. (...)