o pracę 14,90 zł (w tym 5% VAT) indeks

Transkrypt

1 o pracę 14,90 zł (w tym 5% VAT) indeks ZMIANY 2016 C o warto wiedzieć, podpisując umowę o pracę? Jak zmieniają się umowy na czas określony? Czy wydłużą się okresy wypowiedzenia? S prawdź, czy w trakcie wypowiedzenia musisz pracować? Prawo na co dzień 1/2016

2 Umowy o pracę zmiany 2016 Autorzy: Piotr Graczyk Edyta Konieczna-Drescher Łukasz Kuczkowski Marcin Rybczyński Paweł Sobol Robert Stępień Paulina Szymczak-Kamińska Edyta Nowosiadły-Krzywonos Opracowanie: Rafał Drzewiecki Redaktor prowadzący: Renata Krasowska-Kłos Korekta: Mirosława Jasińska-Nowacka Projekt graficzny okładki: Kinga Pisarczyk Projekt graficzny środków i DTP: Paweł Żurawski Copyright by INFOR Biznes Sp. z o.o., Warszawa 2015 Adres redakcji: Warszawa, ul. Okopowa 58/72, Biuro Obsługi Klienta: Warszawa, ul. Okopowa 58/72, tel , , bok@infor.pl ISBN Wydanie I Druk: Elanders 2

3 Spis treści SPIS TREŚCI Wstęp 5 Rozdział 1 Nowe rodzaje umów o pracę 6 Rozdział 2 Zmiana zasad zatrudniania pracowników na podstawie umów o pracę na czas określony 9 Rozdział 3 Forma i treść umowy o pracę 17 Rozdział 4 Strony stosunku pracy. Prawa i obowiązki 21 Rozdział 5 Okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony a czas zatrudnienia u danego pracodawcy 28 Rozdział 6 Zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia 32 Rozdział 7 Pozostałe zmiany w Kodeksie pracy 34 3

4 Umowy o pracę zmiany 2016 Rozdział 8 Przepisy przejściowe 41 Rozdział 9 Zmiany w ustawach innych niż Kodeks pracy 51 Rozdział 10 Wzory pism Umowa o pracę tymczasową 53 Umowa o pracę w celu wykonania określonej pracy 54 Umowa o pracę na czas określony w celu zaspokojenia obiektywnych potrzeb pracodawcy 55 Umowa o pracę na czas określony w celu zastępstwa 56 Umowa o pracę na czas próbny 57 Umowa o pracę na czas określony 58 Umowa o pracę na czas nieokreślony 59 Umowa o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy 60 Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy 62 4

5 WSTĘP Ustawa z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych ustaw (Dz.U., poz. 1220) wchodząca w życie 22 lutego 2016 r. fundamentalnie zmienia kodeksowe ramy dotyczące zatrudniania na czas określony. Zasadnicze zmiany dotyczą limitów co do liczby umów terminowych i okresu ich obowiązywania oraz nowych zasad ich wypowiadania. Zmierzają one ponadto do ograniczenia nieuzasadnionego wykorzystywania umów o pracę na czas określony. Obecnie są one zawierane niejednokrotnie na długie okresy bez obiektywnego uzasadnienia. Tymczasem celem takiej umowy nie jest długotrwałe (wieloletnie) zatrudnianie pracowników. Do tego służy umowa o pracę na czas nieokreślony, co potwierdza orzecznictwo Sądu Najwyższego. Nowelizacja jest odpowiedzią na zarzuty stawiane pod adresem polskich przepisów dotyczących umów o pracę na czas określony, w szczególności przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Komisję Europejską, które wytykały tym regulacjom niezgodność z przepisami unijnymi i dyskryminujący charakter. Dotyczy to w szczególności przepisów o wypowiadaniu, które w ocenie TSUE i Komisji Europejskiej w sposób nieuzasadniony różnicują sytuację pracowników zatrudnionych na podstawie długoletnich umów na czas określony względem pracowników zatrudnianych na czas nieokreślony, okresu, jaki musi upłynąć między dwiema umowami na czas określony, aby nie były one uważane za następujące po sobie. Najważniejsze zmiany w przepisach kodeksu pracy obejmują: 1) ograniczenie katalogu umów o pracę do trzech rodzajów: na czas nieokreślony, na czas określony oraz na okres próbny. Zlikwidowane zostały umowy na czas wykonania określonej pracy oraz umowy na zastępstwo; 2) ograniczenie maksymalnego okresu zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony do 33 miesięcy przy jednoczesnym ograniczeniu liczby zawieranych umów do trzech. Zawarcie umowy o pracę na czas określony z naruszeniem tych restrykcji jest równoznaczne z zatrudnieniem pracownika na czas nieokreślony; 3) okoliczności szczególne wyłączające zastosowanie ustawowych ograniczeń dotyczących zatrudniania na podstawie umów o pracę na czas określony; 4) zasady ustalania okresów wypowiedzenia umów o pracę na czas określony, analogiczne jak przy wypowiadaniu umów na czas nieokreślony, tj. uzależniające długość okresu wypowiedzenia od stażu pracy pracownika u danego pracodawcy; 5) zasady ponownego zawierania umów o pracę na okres próbny. W świetle znowelizowanych przepisów taka umowa może być ponownie zawarta, jeżeli pracownik ma zostać zatrudniony przy wykonywaniu innej pracy, a także po upływie trzech lat od rozwiązania poprzedniej umowy, również wtedy, gdy ma wykonywać taką samą pracę; 6) uprawnienie pracodawcy do jednostronnego zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia. Dotychczas doktryna i orzecznictwo dopuszczały taką możliwość, jednak wyłącznie za zgodą pracownika. 5

6 Umowy o pracę zmiany 2016 ROZDZIAŁ 1 Nowe rodzaje umów o pracę Art. 25. [Rodzaje umów] 1. Umowę o pracę zawiera się na okres próbny, na czas nieokreślony albo na czas określony. 2. Umowę o pracę na okres próbny, nieprzekraczający 3 miesięcy, zawiera się w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia w celu wykonywania określonego rodzaju pracy. 3. Ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracodawcą jest możliwe: a) jeżeli pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy; b) po upływie co najmniej 3 lat od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy o pracę, jeżeli pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania tego samego rodzaju pracy; w tym przypadku dopuszczalne jest jednokrotne ponowne zawarcie umowy na okres próbny. Ograniczenie rodzajów umów o pracę do trzech w miejsce obecnych czterech Znowelizowany art. 25 par. 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz ze zm.; dalej: kodeks pracy, k.p.) określa nowy katalog umów o pracę, ograniczając liczbę rodzajów umów do trzech (zamiast dotychczasowych czterech). Zgodnie z tym przepisem pracodawca i pracownik mogą zawrzeć umowę o pracę na okres próbny, umowę o pracę na czas nieokreślony lub umowę o pracę na czas określony. W porównaniu do poprzednio obowiązującego stanu prawnego zrezygnowano z możliwości zawarcia umowy na czas wykonania określonej pracy. Nie wyodrębniono również umowy o pracę na zastępstwo. Dotychczas wyodrębnienie tych dwóch ostatnich rodzajów umów rodziło wątpliwości co do ich charakteru (tj. czy są to umowy na czas określony i czy tak powinny być traktowane). Wątpliwości te dotyczyły w szczególności tego, czy do tych dwóch rodzajów umów stosuje się ograniczenie dotyczące zawierania umów o pracę na czas określony, wynikające z art k.p. Mimo formalnej rezygnacji z umowy na czas wykonania określonej pracy ten rodzaj umowy w pewnym sensie pozostaje obecny w nowych przepisach. To samo dotyczy umowy o pracę na zastępstwo. Obecna regulacja różni się jednak od dotychczasowej tym, że nie są to już odrębne kategorie umów. Zgodnie z nowymi przepisami są to wyłącznie pewne podtypy umów na czas określony zostały wymienione jako szczególne przypadki zawierania umów na czas określony, w których nie stosuje się ograniczeń czasowych oraz ilościowych dotyczących zawierania tego rodzaju kontraktów (por. art par. 4 k.p.). Specyfika umowy o pracę na okres próbny W wyniku nowelizacji dookreślono również specyfikę umowy o pracę na okres próbny. W art. 25 par. 2 k.p. wskazano wyraźnie, jaki jest cel zatrudnienia pracownika na podstawie takiej umowy sprawdzenie jego kwalifikacji i możliwości zatrudnienia w celu wykonywania określonego 6