Raport oceny stanu klimatu akustycznego województwa lubelskiego na podstawie map akustycznych

Transkrypt

1 Raport oceny stanu klimatu akustycznego województwa na podstawie map akustycznych Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Lublinie Raport oceny stanu klimatu akustycznego województwa lubelskiego na podstawie map akustycznych Lublin, czerwiec 2018 czerwiec 2018

2

3 Raport oceny stanu klimatu akustycznego województwa na podstawie map akustycznych SPIS TREŚCI Wstęp 1 1. Podstawy prawne i wytyczne w zakresie realizacji map akustycznych Wskaźniki i kryteria oceny stanu akustycznego środowiska Kryteria prawne Kryteria zdrowotne WHO Charakterystyka obiektów objętych mapami akustycznymi Aglomeracja Lublin Drogi Kolej Zakłady przemysłowe Drogi w województwie lubelskim o liczbie przejeżdżających pojazdów ponad miliony rocznie Wyniki map akustycznych Aglomeracja Lublin Hałas drogowy Hałas kolejowy Hałas przemysłowy Otoczenie głównych dróg w województwie lubelskim o liczbie przejeżdżających pojazdów ponad 3 miliony rocznie Tendencje zmian wynikające z dwóch edycji map akustycznych 2015/ czerwiec 2018

4 Wstęp Ustawa Prawo ochrony środowiska zobowiązuje starostów miast oraz zarządzających drogami, liniami kolejowymi i lotniskami do sporządzania map akustycznych oraz ich aktualizacji w cyklu pięcioletnim. Mapa akustyczna stanowi podstawowe źródło danych wykorzystywanych dla celów informowania społeczeństwa o zagrożeniach środowiska hałasem, opracowania danych dla państwowego monitoringu środowiska, tworzenia i aktualizacji programów ochrony środowiska przed hałasem. Starostowie miast oraz zarządzający drogami, liniami kolejowymi i lotniskami mają obowiązek przekazywania map akustycznych oraz danych opisowych Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska w Warszawie, gdzie zgodnie z art. 10 ust. 2 Dyrektywy 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. odnoszącej się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku, zostaje przygotowywane sprawozdanie dla Komisji Europejskiej. Niewywiązanie się z ustawowego obowiązku w zakresie opracowania i aktualizacji strategicznej mapy hałasu może skutkować wszczęciem przez Komisję Europejską postępowania skarbowego. Starostowie miast oraz zarządzający drogami, liniami kolejowymi i lotniskami mają obowiązek przekazywania map akustycznych oraz danych opisowych wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska (art oraz art ust.4 pkt.2 ustawy Poś), który gromadzi je w zasobach Państwowego Monitoringu Środowiska w bazie EHALAS. Pierwsza runda mapowania akustycznego w województwie lubelskim, zakończona w 2007 r., dotyczyła Lublina - aglomeracji o liczbie ludności większej niż 250 tys. oraz głównych dróg o przejeżdżającej liczbie pojazdów ponad 6 milionów rocznie: DK Nr 12, na odcinkach: Puławy-Końskowola, Kurów Lublin, Lublin Piaski, Piaski obwodnica, DK Nr 17 na odcinku Tomaszów Lubelski przejście graniczne Hrebenne. Drugą rundę zakończono w 2012 r., mapy akustyczne wykonano dla Lublina oraz głównych dróg o przejeżdżającej liczbie pojazdów ponad 3 miliony rocznie, dla 55 odcinków dróg krajowych nr: 17, 19, 48, 63, 74, 82 oraz 10 odcinków dróg wojewódzkich nr: 801, 824, 830, 833, 835. W 2017 r. została zakończona trzecia runda realizacji map akustycznych w województwie lubelskim, która dotyczyła Lublina oraz otoczenia głównych dróg w województwie o liczbie przejeżdżających pojazdów ponad 3 miliony rocznie - dla 165 odcinków dróg krajowych nr: 2, 12, 17, 19, 48, 63, 74, 82, 824, S12, S17, S19 i oraz 9 odcinków dróg wojewódzkich nr: 801, 824, 830, 833, 835 (mapa 1). czerwiec

5 Mapa 1. Obszary dla których wykonano mapy akustyczne w województwie lubelskim trzecia runda mapowania akustycznego czerwiec

6 1. Podstawy prawne i wytyczne w zakresie realizacji map akustycznych Realizację map akustycznych reguluje ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2018, poz. 799), w szczególności art. 117, 118 oraz 179. Na potrzeby oceny stanu akustycznego środowiska wykonywane są mapy akustyczne raz na 5 lat (art ustawy Poś). Mapy te wykonuje właściwy starosta w odniesieniu do aglomeracji oraz zarządzający drogą, linią kolejową i portem lotniczym. Terminy realizacji map akustycznych zostały określone w ustawie z dnia 27 lipca 2001 o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz z późn. zm.) na 30 czerwca 2012 r., z wyróżnieniem pierwszej rundy opracowania map akustycznych 30 czerwca 2007 r. Szczegółowy zakres danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układ i sposób prezentacji określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz.U. z 2007 r. Nr 187, poz. 1340). Sposób wyznaczania wartości poziomów długookresowych, uśredniających zjawiska akustyczne w ciągu roku, z uwzględnieniem: zmienności funkcjonowania źródeł hałasu w ciągu roku, zmienności warunków atmosferycznych oraz różnorodności czynników wpływających na rozchodzenie się hałasu w środowisku określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010 r. w sprawie sposobu ustalania war-tości wskaźnika hałasu LDWN (Dz.U. z 2010 r. Nr 215, poz. 1414). Wymagania w zakresie prowadzenia pomiarów w środowisku, do których są obowiązani zarządzający drogą, linią kolejową, linia tramwajową, lotniskiem, portem, w związku z eksploatacją tych obiektów, oraz przypadki, w których wymagane są: ciągłe pomiary poziomów, okresowe pomiary, referencyjne metodyki wykonywania pomiarów, kryteria lokalizacji punktów pomiarowych oraz sposoby ewidencjonowania wyników przeprowadzonych pomiarów określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz.U. z 2011r. Nr 140, poz. 824 z późn. zm.). Obiekty infrastruktury komunikacyjnej, poza obszarami aglomeracji, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach definiuje Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie dróg, linii kolejowych i lotnisk, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie akustyczne na czerwiec

7 znacznych obszarach, dla których jest wymagane sporządzanie map akustycznych, oraz sposobów określania granic terenów objętych tymi mapami (Dz. U. z 2007 r. Nr 1 poz. 8). Referencyjne metody pomiarów i oceny hałasu przemysłowego określa Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. U. z 2008 r. Nr 206 poz. 1291). Podmioty odpowiedzialne za wykonanie map akustycznych określa ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych w szczególności art. 19 (Dz.U. z 2013 r. poz. 260 tj.). Zgodnie z ustawą zarządcami dróg są: drogi krajowe Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, drogi wojewódzkie zarządy dróg wojewódzkich, drogi powiatowe zarząd powiatu, drogi gminne wójt (burmistrz, prezydent miasta) W granicach miast na prawach powiatu zarządcą wszystkich dróg publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, jest prezydent miasta. Zarządzanie drogami publicznymi może być przekazywane między zarządcami w trybie porozumienia, regulującego w szczególności wzajemne rozliczenia finansowe. Dyrektywa 2002/49/WE oraz przepisy w ustawie Prawo ochrony środowiska zawierają ogólne wytyczne odnośnie zawartości mapy akustycznej, odnoszące się do jej docelowej, finalnej formy, informującej o stanie akustycznym środowiska. W związku z tym GIOŚ zlecił wykonanie Wytycznych opracowywania map akustycznych IOŚ-PIB, które nowelizuje i udostępnia na swojej stronie internetowej. 2. Wskaźniki i kryteria oceny stanu akustycznego środowiska 2.1. Kryteria prawne Prawnymi kryteriami oceny warunków akustycznych środowiska są dopuszczalne wartości poziomów dźwięku, zawarte w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z dnia 22 stycznia 2014r, poz. 112). W rozporządzeniu zawarto dwa rodzaje wskaźników, zdefiniowanych w ustawie Poś jako: 1) wskaźniki hałasu mające zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony środowiska przed hałasem, w szczególności do sporządzania map akustycznych oraz programów ochrony środowiska przed hałasem: L DWN i L N. czerwiec

8 L DWN długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach [db], wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia od godz , pory wieczoru od godz oraz pory nocy od godz ; L N - długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach [db], wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku od godz , 2) wskaźniki hałasu mające zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska w odniesieniu do jednej doby: L AeqD oraz L AeqN. L AeqD - równoważny poziom dźwięku A dla pory dnia, rozumianej jako przedział czasu od godz ; L AeqN - równoważny poziom dźwięku A dla pory nocy, rozumianej jako przedział czasu od godz Z wykonaniem map akustycznych i ocenami stanu akustycznego środowiska w oparciu o nie, związane są wskaźniki długookresowe: L DWN i L N. Tabela 1. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne (Dz. U. 2014, poz. 112). L.p. Rodzaj terenu 1. a) strefa ochronna A uzdrowiska b) tereny szpitali poza miastem 2. a) tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży c) tereny domów opieki społecznej d) tereny szpitali w miastach 3. a) tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) tereny zabudowy zagrodowej c) tereny rekreacyjnowypoczynkowe d) tereny mieszkaniowo-usługowe 4. Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców Drogi lub linie kolejowe Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu L DWN L N L AeqD L AeqN L DWN L N L AeqD L AeqN [db] Kryteria zdrowotne WHO Tabela 2. Wartości progowe wyznaczające zakresy zdrowotnego oddziaływania hałasu L.p. Kryterium oceny / ryzyka Graniczna wartość poziomu dźwięku 1. Ryzyko chorób sercowo-naczyniowych poziom dzienny LD > 65 db 2. Poważna uciążliwość poziom dzienny LD > 55 db 3. Umiarkowana uciążliwość poziom dzienny LD > 50 db 4. Ryzyko chorób sercowo-naczyniowych poziom nocny LN > 55 db 5. Zakłócenia snu poziom nocny LN > 40/45 db Źródło: Raport o stanie akustycznym środowiska na podstawie wyników realizacji map akustycznych, GIOŚ, 2013 czerwiec

9 3. Charakterystyka obiektów objętych mapami akustycznymi 3.1. Aglomeracja Lublin Lublin jest największym polskim miastem po wschodniej stronie Wisły i 9 w kraju pod względem liczby ludności. Zajmuje powierzchnię 147 km 2 i zamieszkuje go 340,2 tys. osób przy gęstości zaludnienia ok osób/km 2 (źródło: GUS stan na r.). Jest miastem na prawach powiatu, stolicą województwa lubelskiego, położonym w środkowo-wschodniej Polsce na Wyżynie Lubelskiej nad rzeką Bystrzycą. Dolina Bystrzycy dzieli miasto na dwie odmienne krajobrazowo części - lewobrzeżną z urozmaiconą rzeźbą terenu, głębokimi dolinami i starymi wąwozami lessowymi i prawobrzeżną, płaską, będącą częścią płaskowyżu świdnickiego. Lublin podzielony jest na 27 dzielnic Drogi Ważnymi elementami w ocenie hałasu drogowego są drogi krajowe, wojewódzkie i powiatowe. Drogi gminne o znaczeniu lokalnym, stanowiące uzupełniającą część sieci dróg służących miejscowym potrzebom, z wyłączeniem dróg wewnętrznych, miały również znaczenie przy opracowaniu mapy akustycznej Lublina. Na węzeł komunikacyjny Lublina składają się: 4 drogi krajowe: nr 12 wiodąca od granicy z Niemcami w Łęknicy aż do granicy z Ukrainą w Dorohusku, nr 17 od Warszawy do przejścia granicznego w Hrebennem, nr 19 przebiegająca przez województwa: podlaskie, mazowieckie, lubelskie oraz podkarpackie, nr 82 z Lublina do Włodawy. Należy zaznaczyć, że drogi krajowe nr 12 i 19 w rejonie Lublina posiadają klasę S - dróg ekspresowych i stanowią element obwodnicy Lublina. 4 drogi wojewódzkie: nr 809 do Przytoczna, nr 822 do Świdnika, nr 830 do Nałęczowa, nr 835 do Biłgoraja i Przemyśla, 107 dróg powiatowych, 842 drogi gminne. Sieć komunikacyjną miasta uzupełnia sieć dróg wewnętrznych. Aż 21 ulic Lublina liczy powyżej 2 tys. mieszkańców: ul. Niepodległości 4 743, Jana Samsonowicza 4 044, Bursztynowa , Nałkowskich 3 897, Lwowska 3 316, Wyżynna 3 242, Paganiniego 2 790, Pogodna 2 581, Różana 2 547, Zygmunta Augusta 2 510, Przyjaźni , Tumidajskiego 2 342, Dziewanny 2 324, Krańcowa 2 260, Szmaragdowa 2 238, Lubartowska 2 136, Droga Męczenników Majdanka 2 102, Herbowa , Daszyńskiego 2 084, Nowy Świat 2 060, Hutnicza czerwiec

10 Spory udział w kształtowaniu klimatu akustycznego mają drogi, których strukturę ruchu charakteryzuje duży udział pojazdów ciężkich, jakkolwiek w chwili obecnej większość ruchu tranzytowego przejęła obwodnica Lublina. Drogi dojazdowe, głównie gminne, charakteryzuje duża zmienność natężenia ruchu w ciągu doby. Ruch samochodów jest największy podczas dnia, a w czasie nocy znacząco się obniża. Drogi te charakteryzują się także mniejszym udziałem pojazdów ciężkich, z wyjątkiem pojazdów komunikacji miejskiej. Warto podkreślić, że miasto Lublin wdraża projekt mający na celu włączenie ponad 40 sygnalizacji na skrzyżowaniach i przejściach dla pieszych do Systemu Zarządzania Ruchem. Dzięki temu kierowcy mają trafiać na zieloną falę, co zmniejszy uciążliwości związane z hałasem, zanieczyszczeniami oraz usprawni ruch pojazdów w mieście Kolej Lublin jest ważnym węzłem kolejowym. Przez miasto przebiega linia kolejowa, która łączy Warszawę z granicą państwa w Dorohusku, a dalej z Kijowem. Pozostałe dwie linie rozchodzą się w kierunkach: południowym oraz północnym. W Lublinie znajdują się stacje kolejowe: Lublin, Lublin Północ, Lublin Zemborzyce oraz stacja towarowa Lublin Tatary. Lublin posiada szereg połączeń regionalnych, międzymiastowych i ponadkrajowych. Do najważniejszych linii kolejowych zalicza się: linia nr 7 Warszawa Wschodnia Otwock Dęblin Lublin Chełm Dorohusk (granica państwa z Ukrainą), używana w ruchu pasażerskim oraz towarowym, linia nr 68 Lublin Stalowa Wola Rozwadów Przeworsk używana głównie w ruchu pasażerskim, rzadziej w towarowym, linia nr 30 Łuków Lublin Północny używana tylko w ruchu towarowym, linia nr 67 Lublin Lublin Tatary Świdnik używana tylko w ruchu towarowym. Największy wpływ na klimat akustyczny miasta ma linia kolejowa nr Zakłady przemysłowe Hałas przemysłowy emitowany jest przez źródła znajdujące się na terenie zakładów przemysłowych. Źródłami hałasu przemysłowego są maszyny i urządzenia przemysłowe, procesy technologiczne, a także różnego rodzaju instalacje oraz transport. Wielkopowierzchniowe tereny przemysłowe skupiają się w trójkącie ulic: Wincentego Witosa Turystyczna, pomiędzy ulicami Smoluchowskiego i Diamentową oraz w dzielnicach: Bursaki, Rury, czy też w otoczeniu skrzyżowania ulic Łęczyńskiej, Wolskiej i Drogi Męczenników Majdanka. Poniższej przedstawiono listę zakładów przemysłowych, dla których opracowano mapy akustyczne w trzeciej rundzie mapowania. czerwiec

11 Tabela 3. Lokalizacja zakładów przemysłowych na terenie Lublina objętych mapowaniem akustycznym III runda L.p. Nazwa zakładu Adres Opis zakładu, branża 1. Biomed Lublin Wytwórnia Surowic i Szczepionek S.A. 2. Herbapol Lublin S.A. ul. Diamentowa Stock Polska Sp. z o.o. ul. Spółdzielcza 6 4. Perła Browary Lubelskie S.A. Browar Nr 1 5. Polfa - Lublin S.A. ul. Wojciechowska 42 ul. Uniwersytecka 10 Produkcja leków PP-1 Produkcja herbat owocowych, ziołowych, zielonych, soków, oraz produktów dżemowych Produkcja wódek czystych i gatunkowych Oznaczenie obszaru pomiarowego PP-2 PP-3 ul. Kunickiego 106 Produkcja piwa PP-4 Produkcja wyrobów medycznych oraz opakowań i akcesorii farmaceutycznych 6. Sipma S.A. ul. Budowlana 26 Produkcja maszyn rolniczych PP-6 7. Ursus S.A. ul. Frezerów 7 Produkcja maszyn i urządzeń dla rolnictwa PP-7 8. Oczyszczanie ścieków bytowych i Oczyszczalnia Ścieków ul. Łagiewnicka 5 przemysłowych Hajdów MPWiK Lublin z aglomeracji Lublin PP-8 9. Zakłady Przemysłu Ziemniaczanego Lublin Sp. z o. o. ul. Betonowa Lubella Sp. z o.o. Sp. k. ul. Wrotkowska 1 Produkcja: grysiku ziemniaczanego, syropu ziemniaczanego, pyz ziemniaczanych oraz płatków ziemniaczanych Produkcja makaronów oraz wyrobów zbożowych: mąki, płatków śniadaniowych, musli, kasz oraz paluszków PP-5 PP-9 PP-10 Mapa 2. Lokalizacja źródeł hałasu przemysłowego III runda mapowania akustycznego czerwiec

12 3.2. Drogi w województwie lubelskim o liczbie przejeżdżających pojazdów ponad 3 miliony rocznie Trzecia runda mapowania akustycznego obejmowała odcinki dróg o natężeniu ruchu przekraczającym pojazdów na rok, które zidentyfikowano w 2015 roku przeprowadzając Generalny Pomiar Ruchu oraz Generalny Pomiar Hałasu. Sieć dróg krajowych na terenie województwa obejmuje łącznie ok ,7 km dróg, w tym: ok. 89,1 km dróg ekspresowych, z czego ok ,4 km są to drogi w zarządzie GDDKiA. Pozostałą część sieci dróg na terenie województwa lubelskiego stanowią: drogi wojewódzkie ok km, drogi powiatowe ok km oraz drogi gminne ok km. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad sporządziła mapy akustyczne dla 165 odcinków dróg krajowych: nr 2, nr 12, nr 17, nr 19, nr 48, nr 63, nr 74, nr 82, nr 824, S12, S17, S19 i , o łącznej długości 434,939 km. Drogi te zlokalizowane są na terenie 15 powiatów: bialskiego, chełmskiego, janowskiego, krasnostawskiego, kraśnickiego, lubartowskiego, lubelskiego, łęczyńskiego, łukowskiego, puławskiego, radzyńskiego, ryckiego, świdnickiego, tomaszowskiego, zamojskiego, obejmując swoim zasięgiem także 4 powiaty grodzkie: Białą Podlaską, Chełm, Lublin, Zamość. W obszarze analizy zidentyfikowano, m.in. na podstawie Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego oraz Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, następujące rodzaje terenów chronionych akustycznie: zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, która stanowi ok. 3,0% powierzchni analizowanego terenu (20,3 km 2 ), z wartościami dopuszczalnymi: 64 db dla L DWN oraz 59 db dla L N, zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna, która stanowi ok. 0,1% powierzchni analizowanego terenu (1,0 km 2 ), z wartościami dopuszczalnymi: 68 db dla L DWN oraz 59 db dla L N, zabudowa mieszkaniowo-usługowa, która stanowi ok. 1,5 % powierzchni analizowanego terenu (10,18 km 2 ) z wartościami dopuszczalnymi: 68 db dla L DWN oraz 59 db dla L N, pozostałe tereny chronione akustycznie, które stanowią ok. 3,5% powierzchni analizowanego terenu (23,94 km 2 ): zabudowa zagrodowa oraz rekreacyjno-wypoczynkowa z wartościami dopuszczalnymi: 68 db dla L DWN oraz 59 db dla L N ; tereny szkół, przedszkoli, szpitali w miastach oraz domy opieki z wartościami dopuszczalnymi: 64 db dla L DWN oraz 59 db dla L N ; tereny szpitali położonepoza miastem z wartościami dopuszczalnymi: 50 db dla L DWN oraz 45 db dla wskaźnik L N, czerwiec

13 obszary niepodlegające ochronie akustycznej, dla których nie zostały określone wartości dopuszczalne stanowią 91,9% powierzchni analizowanego terenu (629,52 km 2 ). Zarząd Dróg Wojewódzkich w Lublinie wykonał mapy akustyczne dla dziewięciu odcinków dróg wojewódzkich województwa lubelskiego, wzdłuż których stwierdzono nadmierną uciążliwość hałasu komunikacyjnego oddziałującego na okolicznych mieszkańców. Zakresem opracowania objęto pas terenu rozciągający się po obu stronach analizowanych dróg o szerokości około 450 m (2 x 225 m), co tworzy łączną powierzchnię analizy na poziomie km², z czego 70.6% znajduje się na terenie miast, pozostała część (29.4%) traktowana jest jako obszar wiejski gmin. W obszarze tym zamieszkuje osób w lokalach mieszkalnych. Analizowane odcinki dróg wojewódzkich stanowią potencjalne źródło niekorzystnych oddziaływań akustycznych z uwagi na fakt, iż na znacznym dystansie przebiegają przez tereny intensywnej zabudowy mieszkaniowej, w tym przez mniejsze i większe miejscowości, tj.: DW 801, powiat puławski: Puławy, DW 824, powiat puławski: Puławy, DW 830, powiat puławski: Nałęczów, Bochotnica, DW 833, powiat kraśnicki: Kraśnik, DW 835, powiat lubelski: Dominów, Ćmiłów, Mętów; powiat biłgorajski: Biłgoraj, Korczów, Majdan Nowy. czerwiec

14 4. Wyniki map akustycznych 4.1. Aglomeracja Lublin Hałas drogowy Z porównania danych dwóch edycji map akustycznych Lublina: z 2012 i 2017 roku, wynika, że w 2017 r. nastąpił znaczny spadek (o ok. 27%) liczby mieszkańców zagrożonych hałasem drogowym. W przypadku wskaźnika L DWN w najliczniejszym zakresie od db spadek wyniósł ok. 50%, w zakresie od 60 do 64 db - ok. 22%, w zakresie db ok. 17%. W najmniej licznych, ale wysokich zakresach, nastąpił wzrost liczby mieszkańców zagrożonych hałasem drogowym w przypadku zakresu db było to ok. 64%, natomiast dla najwyższego zakresu, powyżej 75 db zanotowano sześciokrotny wzrost liczby osób zagrożonych (tabela 4, wykres 1 ). Dla wskaźnika L N zanotowano znaczny spadek (o ok. 35%) liczby mieszkańców zagrożonych we wszystkich przedziałach. W zakresie od 50 do 54 db spadek wynosił ok. 29%, w zakresie db ok. 48%, a w mniej licznych zakresach db i db ok. 22% (tabela 5, wykres 2). Tabela 4. Porównanie danych z dwóch edycji map akustycznych Lublina - liczba mieszkańców eksponowanych na hałas drogowy w przedziałach wartości poziomu L DWN Rok edycji mapy Liczba mieszkańców eksponowanych na hałas drogowy w przedziałach wartości poziomu L DWN db db db db >75 db razem 2012 r r Tabela 5. Porównanie danych z dwóch edycji map akustycznych Lublina - liczba mieszkańców eksponowanych na hałas drogowy w przedziałach wartości poziomu L N Rok edycji mapy Liczba mieszkańców eksponowanych na hałas drogowy w przedziałach wartości poziomu L N db db db db >70 db razem 2012 r r Tabela 6. Hałas drogowy w Lublinie odsetek osób eksponowanych Średni udział ogólnej liczby mieszkańców eksponowanych na Wskaźnik poziomu dźwięku hałas w województwie lubelskim [%] 2012 r r. Poziom L DWN > 55 db 10,6 7,9 Poziom L N > 50 db 7,4 4,4 czerwiec

15 [liczba mieszkańców] Wskaźnik LDWN 2012 r r db db db db >75 db [liczba mieszkańców] Wskaźnik LN 2012 r r db db db db >70 db Wykres 1. Porównanie danych z map akustycznych Wykres 2. Porównanie danych z map akustycznych liczba mieszkańców eksponowanych na hałas drogowy liczba mieszkańców eksponowanych na hałas drogowy w 2012 r. i 2017 r. dla wskaźnika L DWN w 2012 r. i 2017 r. dla wskaźnika L N Tabela 7. Liczba mieszkańców Lublina narażonych na hałas drogowy w przedziałach przekroczeń Liczba mieszkańców w przedziałach przekroczeń narażonych na hałas drogowy Przedziały L DWN 2012 r r r r. < > L N [liczba mieszkańców] [liczba mieszkańców] Wskaźnik L DWN Wskaźnik L N r r r r < < Wykres 3. Porównanie danych z map akustycznych Wykres 4. Porównanie danych z map akustycznych liczba mieszkańców narażonychna hałas drogowy liczba mieszkańców narażonych na hałas drogowy w przedziałach przekroczeń w 2012 r. i 2017 r. dla w przedziałach przekroczeń w 2012 r. i 2017 r. dla wskaźnika L DWN wskaźnika L N czerwiec

16 Mapa 3. Hałas drogowy w Lublinie, mapa imisyjna L N, 2017 r. czerwiec

17 Mapa 4. Hałas drogowy w Lublinie, mapa imisyjna L DWN, 2017 r. czerwiec

18 Hałas kolejowy Z porównania danych dwóch edycji map akustycznych Lublina: z 2012 i 2017 roku, wynika, że w 2017 r. nastąpił wzrost (o ok. 44%) liczby mieszkańców zagrożonych hałasem kolejowym. W przypadku wskaźnika L DWN w najliczniejszym zakresie od db wzrost wyniósł ok. 67%, w zakresie od 60 do 64 db nastąpił spadek o ok. 12%, natomiast w zakresie db nastąpił wzrost ok. 28%. W 2012 r. nie odnotowano ekspozycji na hałas w wysokich zakresach powyżej 70 db, w 2017 r. ekspozycja w zakresie db dotyczyła 100 osób (tabela 8, wykres 5). Dla wskaźnika L N zanotowano wzrost (o ok. 39%) liczby mieszkańców zagrożonych we wszystkich przedziałach. W najliczniejszym zakresie od db wzrost wyniósł ok. 31%, w zakresie db ok. 39%. (tabela 9, wykres 6). Tabela 8. Porównanie danych z dwóch edycji map akustycznych Lublina - liczba mieszkańców eksponowanych na hałas kolejowy w przedziałach wartości poziomu L DWN Rok edycji mapy Liczba mieszkańców eksponowanych na hałas kolejowy w przedziałach wartości poziomu L DWN db db db db >75 db razem 2012 r r Tabela 9. Porównanie danych z dwóch edycji map akustycznych Lublina - liczba mieszkańców eksponowanych na hałas kolejowy w przedziałach wartości poziomu L N Rok edycji Liczba mieszkańców eksponowanych na hałas kolejowy w przedziałach wartości poziomu L N mapy db db db db >70 db razem 2012 r r Tabela 10. Liczba mieszkańców w przedziałach przekroczeń narażonych na hałas kolejowy Liczba mieszkańców w przedziałach przekroczeń narażonych na hałas kolejowy Przedziały L DWN < > L N czerwiec

19 [liczba mieszkańców] [liczba mieszkańców] Wskaźnik L DWN 1400 Wskaźnik L N 2012 r r r r db db db db >75 db db db db db >70 db Wykres 5. Porównanie danych z map akustycznych Wykres 6. Porównanie danych z map akustycznych liczba mieszkańców eksponowanych na hałas kolejowy liczba mieszkańców eksponowanych na hałas kolejowy w 2012 r. i 2017 r. dla wskaźnika L DWN w 2012 r. i 2017 r. dla wskaźnika L N Mapa 5. Hałas kolejowy w Lublinie, mapa imisyjna L DWN, 2017 r. czerwiec

20 Mapa 6. Hałas kolejowy w Lublinie, mapa imisyjna L N, 2017 r Hałas przemysłowy Z porównania danych dwóch edycji map akustycznych Lublina: z 2012 i 2017 roku, wynika, że w 2017 r. nastąpił znaczny wzrost liczby mieszkańców zagrożonych hałasem przemysłowym. Zarówno w 2012 r., jak i w 2017 r. nie odnotowano ekspozycji na hałas w zakresach powyżej 70dB. (tabele 11-12, wykresy 7-8). Tabela 11. Porównanie danych z dwóch edycji map akustycznych Lublina - liczba mieszkańców eksponowanych na hałas przemysłowy w przedziałach wartości poziomu L DWN Rok edycji Liczba mieszkańców eksponowanych na hałas przemysłowy w przedziałach wartości poziomu L DWN mapy db db db db >75 db razem 2012 r r Tabela 12. Porównanie danych z dwóch edycji map akustycznych Lublina - liczba mieszkańców eksponowanych na hałas przemysłowy w przedziałach wartości poziomu L N Rok edycji Liczba mieszkańców eksponowanych na hałas przemysłowy w przedziałach wartości poziomu L N mapy db db db db >70 db razem 2012 r r czerwiec

21 Tabela 13. Liczba mieszkańców w przedziałach przekroczeń narażonych na hałas przemysłowy Przedziały Liczba mieszkańców w przedziałach przekroczeń narażonych na hałas L DWN < > L N [liczba mieszkańców] Wskaźnik LDWN r r db db db db >75 db [liczba mieszkańców] Wskaźnik LN 2012 r r db db db db >70 db Wykres 7. Porównanie danych z map akustycznych Wykres 8. Porównanie danych z map akustycznych liczba mieszkańców eksponowanych na hałas przemy- liczba mieszkańców eksponowanych na hałas przemysłowy w 2012 r. i 2017 r. dla wskaźnika L DWN słowy w 2012 r. i 2017 r. dla wskaźnika L N Mapa 7. Hałas przemysłowy w Lublinie, mapa imisyjna L DWN, 2017 r. czerwiec

22 Mapa 8. Hałas przemysłowy w Lublinie, mapa imisyjna L N, 2017 r Otoczenie głównych dróg w województwie lubelskim o liczbie przejeżdżających pojazdów ponad 3 miliony rocznie Mapy akustyczne dla otoczenia głównych dróg w województwie lubelskim o liczbie przejeżdżających pojazdów ponad 3 miliony rocznie zrealizowały: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad oraz Zarząd Dróg Wojewódzkich w Lublinie. Obiektami podlegającymi mapowaniu w zarządzie GDDKiA było: 165 odcinków dróg nr: 2, 12, 17, 19, 48, 63, 74, 82, 824, S12, S17, S19 i oddziałujących na klimat akustyczny powiatów: bialskiego, chełmskiego, janowskiego, krasnostawskiego, kraśnickiego, lubartowskiego, lubelskiego, łęczyńskiego, łukowskiego, puławskiego, radzyńskiego, ryckiego, świdnickiego, tomaszowskiego, zamojskiego, obejmując swoim zasięgiem także 4 powiaty grodzkie: Białą Podlaską, Chełm, Lublin, Zamość. czerwiec

23 Obiektami podlegającymi mapowaniu w Zarządzie Dróg Wojewódzkich było: 9 odcinków dróg wojewódzkich nr: 801, 824, 830, 833, 835, oddziałujących na klimat akustyczny powiatów: puławskiego, lubelskiego, kraśnickiego, biłgorajskiego. Porównując dane z dwóch edycji mapowania akustycznego, w przypadku wskaźnika L DWN, zauważa się nieznaczny ogólny wzrost (o ok. 5%) liczby mieszkańców zagrożonych hałasem. W najliczniejszym zakresie od db wzrost wyniósł ok. 6,5%, w zakresie od 60 do 64 db ok. 32%, w zakresie db ok. 11%. W wysokich, najmniej licznych zakresach, nastąpił znaczący spadek liczby mieszkańców zagrożonych hałasem dla zakresu db wyniósł ok. 63%, a powyżej 75 db ok. 93% (tabela 14, wykres 9). Dla wskaźnika L N zanotowano ogólny wzrost (o ok. 4%) liczby mieszkańców zagrożonych hałasem dla wszystkich przedziałów. W zakresie od 50 do 54 db wzrost wyniósł ok.12%, w zakresie db ok. 26%. Spadek zauważa się natomiast w pozostałych, mniej licznych zakresach od 60 do 64 db wyniósł ok. 29%, od db ok 80%, a powyżej 70 db ok. 95%. (tabela 15, wykres 10). W III edycji mapowania akustycznego hałas powyżej poziomu 55 db, pochodzący od głównych dróg w województwie lubelskim o liczbie przejeżdżających pojazdów ponad 3 miliony rocznie, stanowił uciążliwość dla ok. 76 tys. osób, co stanowiło 3,6% ludności województwa. Uciążliwość powyżej 50 db nocą odczuwało ok. 56 tys. osób, tj. 2,6% osób zamieszkałych w województwie (tabele 18-20). [liczba mieszkańców] Wskaźnik LDWN 2012 r r db60-64 db65-69 db70-74 db >75 db [liczba mieszkańców] Wykres 9. Porównanie danych z map akustycznych Wykres 10. Porównanie danych z map akustycznych otoczenia głownych dróg w województwie lubelskim otoczenia głównych dróg w województwie lubelskim liczba mieszkańców eksponowanych na hałas liczba mieszkańców eksponowanych na hałas drogowy w 2012 r. i 2017 r. dla wskaźnika L DWN drogowy w 2012 r. i 2017 r. dla wskaźnika L N Wskaźnik LN 2012 r r db db db db >70 db czerwiec

24 Tabela 14. Porównanie danych z dwóch edycji map akustycznych - liczba mieszkańców eksponowanych na hałas drogowy w przedziałach wartości poziomu L DWN Liczba mieszkańców eksponowanych na hałas drogowy w Obszar przedziałach wartości poziomu L DWN db db db db >75 db 2012 r. Odcinki dróg krajowych 1) Odcinki dróg wojewódzkich 2) Odcinki dróg razem r. Odcinki dróg krajowych 1) Odcinki dróg wojewódzkich 2) Odcinki dróg razem Tabela 15. Porównanie danych z dwóch edycji map akustycznych - liczba mieszkańców eksponowanych na hałas drogowy w przedziałach wartości poziomu L N Liczba mieszkańców eksponowanych na hałas drogowy w przedziałach Obszar wartości poziomu L N db db db db >70 db 2012 r. Odcinki dróg krajowych 1) Odcinki dróg 2) wojewódzkich Odcinki dróg razem r. Odcinki dróg krajowych 1) Odcinki dróg 2) wojewódzkich Odcinki dróg razem Tabela 16. Liczba mieszkańców w przedziałach przekroczeń narażonych na hałas drogowy L DWN Obszar Liczba mieszkańców - poziom L DWN < 5 db 5-10 db db db >20 db Odcinki dróg krajowych 1) Odcinki dróg 2) wojewódzkich Razem Tabela 17. Liczba mieszkańców w przedziałach przekroczeń narażonych na hałas drogowy L N Obszar Liczba mieszkańców - poziom L N < 5 db 5-10 db db db >20 db Odcinki dróg krajowych 1) Odcinki dróg 2) wojewódzkich Razem ) Źródło: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad 2) Źródło: Zarząd Dróg Wojewódzkich w Lublinie czerwiec

25 Tabela 18. Hałas drogowy w otoczeniu głównych dróg w województwie lubelskim o liczbie przejeżdżających pojazdów ponad 3 miliony rocznie odsetek osób eksponowanych Średni udział ogólnej liczby mieszkańców eksponowanych na Wskaźnik poziomu dźwięku hałas w województwie lubelskim [%] Poziom L DWN > 55 db 3,6 Poziom L N > 50 db 2,6 Ze względu na dużą ilość odcinków dróg objętych mapowaniem akustycznym poniżej prezentujemy mapy imisyjne w miastach województwa lubelskiego (mapy 9 25). czerwiec

26 Mapa 9. Mapa imisyjna L DWN odcnika DK 74 przebiegającego przez Janów Lubelski Mapa 10. Mapa imisyjna L N odcnika DK 74 przebiegającego przez Janów Lubelski czerwiec

27 Mapa 11. Mapa imisyjna L DWN odcnika DK 17 przebiegającego przez Krasnystaw Mapa 12. Mapa imisyjna L N odcnika DK 17 przebiegającego przez Krasnystaw czerwiec

28 Mapa 13. Mapa imisyjna L DWN odcinków DK 19, DK 74, DW 833 przebiegających przez Kraśnik Mapa 14. Mapa imisyjna L N odcinków DK 19, DK 74, DW 833 przebiegających przez Kraśnik czerwiec

29 Mapa 15. Mapa imisyjna L DWN odcnika DK 82 przebiegającego przez Łęczną Mapa 16. Mapa imisyjna L N odcnika DK 82 przebiegającego przez Łęczną czerwiec

30 Mapa 17. Mapa imisyjna L DWN odcnika DK 63 przebiegającego przez Łuków Mapa 18. Mapa imisyjna L N odcnika DK 63 przebiegającego przez Łuków czerwiec

31 Mapa 19. Mapa imisyjna L DWN odcnika DW 830 przebiegającego przez Nałęczów Mapa 20. Mapa imisyjna L N odcnika DW 830 przebiegającego przez Nałęczów czerwiec

32 Mapa 21. Mapa imisyjna L DWN odcnika DK 17 przebiegającego przez Ryki oraz odcinka DK 48 przebiegającego przez Dęblin Mapa 22. Mapa imisyjna L N odcnika DK 17 przebiegającego przez Ryki oraz odcinka DK 48 przebiegającego przez Dęblin czerwiec

33 przebiegającego przez Dębli Mapa 23. Mapa imisyjna L DWN odcnika DK 17 przebiegającego przez Tomaszów Lubelski Mapa 24. Mapa imisyjna L N odcnika DK 17 przebiegającego przez Tomaszów Lubelski czerwiec

34 Mapa 25. Mapa imisyjna L DWN odcników DK 12, DW 801, DW 824 przebiegających przez Puławy 5. Tendencje zmian wynikające z dwóch edycji map akustycznych 2015/2017 Działania w kierunku ograniczenia poziomów hałasu zawarte są w: Programie ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Lublin oraz Programie ochrony środowiska przed hałasem dla województwa lubelskiego dla terenów poza aglomeracjami, położonych wzdłuż odcinków dróg. Podstawą opracowania tych dokumentów były mapy akustyczne zawierające informacje na temat poziomów hałasu występującego w środowisku, pochodzącego od dróg, linii kolejowych oraz terenów przemysłowych. Na podstawie map akustycznych z 2017 r. programy ochrony środowiska przed hałasem powinny być zaktualizowane w 2018 r. przez Prezydenta Miasta Lublin oraz Marszałka Województwa Lubelskiego. Największy wpływ na ograniczenie oddziaływania hałasu w województwie lubelskim miały działania realizowane w rejonie Lublina. Obejmowały one rozbudowę i budowę dróg obwodowych miasta: S12, S17, S19. Inwestycje te pozwoliły na przejęcie znacznej części ruchu tranzytowego z miasta wyprowadzając, zwłaszcza ruch pojazdów ciężarowych, poza Lublin. czerwiec

35 Porównując wyniki map akustycznych z 2012 r. i 2017 r. widać wyraźny spadek oddziaływania hałasu zwłaszcza w otoczeniu dróg przelotowych przez miasto: DK19, DK 17, DK 82, DW 809, DW 822, DW 835, stanowiących dotąd główne trasy dla ruchu tranzytowego. Lokalnie na obniżenie uciążliwości związanej z hałasem drogowym w Lublinie miały również wpływ przedsięwzięcia polegające na przebudowie lub rozbudowie sieci ulicznej miasta. Dzięki poszerzeniom jezdni, wykonaniu dodatkowych pasów ruchu czy zatok autobusowych, zwiększyła się płynność ruchu. Promowano i modernizowano także komunikację zbiorową i rowerową. W otoczeniu odcinków dróg po których przejeżdża ponad 3 mln pojazdów rocznie nastąpił wzrost o ok. 5% liczby osób narażonych na hałas powyżej 55 db. Poprzez budowę nowych szlaków komunikacyjnych, w tym dróg obwodowych miast oraz dróg szybkiego ruchu, wyprowadzono ruch z miast, co przyczyniło się do pojawienia nowych obszarów zagrożeń poza miastami. Rozbudowa terenów mieszkalnych zlokalizowanych w bezpośrednim ich sąsiedztwie spowodowała powstanie nowej grupy osób narażonych na hałas. Zmniejszenie natężenia ruchu na starych drogach oraz rozbudowa sieci dróg szybkiego ruchu przyczyniła się do spadku ilości obszarów zagrożonych hałasem. Nowe odcinki dróg uwzględniają standardy środowiskowe, dot. m.in. minimalizacji hałasu. W skali województwa w okresie nastąpił spadek o 19% liczby ludności narażonej na hałas powyżej 55 db (tabele 19, 20), co jest związane z sukcesywnym oddawaniem do użytkowania inwestycji drogowych, a także efektywną promocją komunikacji zbiorowej i rowerowej. Tabela 19. Województwo lubelskie - porównanie danych z dwóch edycji map akustycznych - hałas drogowy w przedziałach wartości poziomu L DWN Obszar Drogi wojewódzkie i krajowe Rok edycji mapy Liczba mieszkańców eksponowanych na hałas drogowy - poziom L DWN db db db db >75 db suma Lublin 2012 r Razem w przedziale Drogi wojewódzkie i krajowe Lublin 2017 r Razem w przedziale czerwiec

36 Tabela 20. Województwo lubelskie - porównanie danych z dwóch edycji map akustycznych - hałas drogowy w przedziałach wartości poziomu L N Obszar Drogi wojewódzkie i krajowe Rok edycji mapy Liczba mieszkańców eksponowanych na hałas drogowy - poziom L N db db db db >70 db suma Lublin 2012 r Razem w przedziale Drogi wojewódzkie i krajowe Lublin 2017 r Razem w przedziale czerwiec