Pedagogizacja rodziców na temat: Niebezpieczeństwa szklanego ekranu 1

Transkrypt

1 Pedagogizacja rodziców na temat: Niebezpieczeństwa szklanego ekranu 1

2 Telewizja jest obecnie najpopularniejszym środkiem przekazu, a jej oglądanie najczęstszym sposobem spędzania wolnego czasu. Warto, więc zastanowić się nad świadomym wykorzystaniem jej w procesie wychowania dzieci. Z dotychczasowych badań wynika, że ze względu na dużą plastyczność i tempo rozwoju dzieci, TV może mieć znaczny wpływ na wzmocnienie zachowań zarówno pozytywnych jak i negatywnych. Jednak obserwacje i praktyka wskazują, że tych drugich jest o wiele więcej. Telewizja, opanowując czas wolny dziecka, wyparła inne sposoby jego wykorzystania. Atakując najważniejsze zmysły człowieka, zaciera różnice miedzy wyobraźnią odbiorcy a rzeczywistością. Telewizyjny obraz nie zostawia miejsca dla dziecięcej wyobraźni, która powinna być ukierunkowana na rzeczywistość i fakty, a nie na gotowe skonstruowane obrazy. Dziecko oglądające TV nie tylko wygląda jak bezmyślny, znieruchomiały posążek- ono naprawdę wtedy nie myśli. Zauroczone poruszającymi się na ekranie postaciami i natłokiem przekazywanych treści, dziecko nie jest w stanie odróżnić, co jest ważne, a co drugorzędne. W ciągu jednego dnia, a nawet jednego telewizyjnego programu prezentowane są różne treści: ważne i błahe, płytkie i głębokie, zabawne i tragiczne. Wymagają one od odbiorcy selekcji, kwalifikacji i wartościowania. Operacje te są bardzo trudne i dzieci nie zawsze potrafią je wykonać. W związku z tym informacje, jakie do nich docierają, mają w ich odczuciu charakter równorzędny, przyjmowane są z zaciekawieniem, ale w sposób mało krytyczny, co zaciera różnice miedzy dobrem i złem. W sytuacji, gdy często działają silne bodźce, odbiorca przestaje uczuciowo na nie reagować, angażować się w ukazywane na ekranie wydarzenia. Mechanizm ochronny może przyczynić się do ukształtowania postawy obojętności wobec krzywd, cierpień, nieszczęść i tragedii. Badania dowodzą, że dziecko mając przez całe lata kontakt np. z przemocą w mediach, wykształca nawyk agresywnego zachowania, który 2

3 z czasem coraz trudniej zmienić. Regularny kontakt z przemocą w mediach w dzieciństwie może mieć skutki na całe życie. Telewizja przejęła funkcje wychowawcze i socjalizacyjne. Dorośli pochłonięci swoimi obowiązkami ograniczają swój czas spędzany z dzieckiem do niezbędnego minimum. Zadowoleni są, gdy dziecko samo potrafi zorganizować sobie dzień. Szklany ekran nie powinien zastępować dziecku kontaktu z rodzicami. Jednakże w wielu domach właśnie wokół TV koncentruje się życie rodzinne. Wobec dzieci TV odgrywa rolę niańki, natomiast wśród młodzieży rozbudza konsumpcyjne apetyty, popularyzuje modę na bycie twardym, bezwzględnym i silnym, ale niekoniecznie inteligentnym. Elektroniczna rozrywka. Pierwsza elektroniczna gra wideo ukazała się w 1966 r., a już w następnym dziesięcioleciu gry telewizyjne zyskały olbrzymią popularność. Prawdziwy przełom nastąpił w roku 1981 za sprawą pojawienia się na rynku komputera domowego. Obecnie gry komputerowe plasują się w czołówce przemysłu rozrywkowego. Na świecie jest około 30 milionów nałogowych graczy i można powiedzieć, iż z dnia na dzień ich liczba stale powiększa się. Najbardziej popularne gry to tak zwane strzelanki, przedstawiające pole akcji z pozycji gracza. Korzystając z nich nie jest się tylko obserwatorem przemocy, ale jej uczestnikiem. Mimo, iż jest to agresja nie dokonywana w rzeczywistości, prowadzi do identyfikowania się gracza z agresorem. Wielokrotne dokonywanie czynów agresywnych na niby" może powodować zmniejszenie wrażliwości moralnej i kształtować tendencje aspołeczne. Bawiąc się agresywną grą komputerową, dzieci mogą przenieść swoje zachowanie z gry do prawdziwego" życia. Na ekranie ćwiczy się 3

4 wzorzec zachowania, który w szczególnych warunkach można powtórzyć w rzeczywistości. To zdarza się zwłaszcza wtedy, gdy człowiek często wchodzi w sytuacje konfliktogenne, gdy mu się nie wiedzie. Gry nasycone obrazami destrukcji i przemocy stanowią, więc poważne zagrożenie społeczne i szkodliwe działanie dla rozwoju dziecka. Zawarta jest w nich przemoc i brutalny język. Uczą agresywnego rozwiązywania konfliktów, okłamują, iż można uniknąć konsekwencji podejmowanych decyzji. Bohaterowie są rozrywani na strzępy, rozstrzeliwani, krojeni, ale ową zabawę" można powtarzać. Można również odtworzyć wybrane elementy gry. Takie sytuacje, nie pomagają dostrzegać związków przyczynowo - skutkowych pomiędzy działaniem, a jego rzeczywistymi skutkami. Nie wszystkie gry komputerowe przesiąknięte są przemocą. Pozbawione są jej popularne gry sportowe, symulatory lotu, wiele gier przygodowych, a także gry strategiczne i wojenne. Mają one edukacyjne i terapeutyczne walory. Kontakt dziecka z komputerem pozwala na ćwiczenie koncentracji i sprzyja rozwojowi zdolności poznawczych. Wygrywanie może wzmacniać poczucie własnej wartości. Wiele gier sprzyja uruchomieniu i pobudzeniu wyobraźni. Potwierdzają to wyniki badań, które dowodzą, że grając dzieci uczą się myśleć i działać szybciej, utrzymywać przez dłuższy czas koncentrację, uczyć się na własnych błędach. Świat gier komputerowych będzie się rozwijał i tego procesu nic nie zatrzyma. Możemy jednak czuwać nad jego sensownością. Dzieci pociąga szybka akcja, potrzebują stymulacji, a to jaki rodzaj stymulacji wybierają, zależy od otoczenia. Od rodziców zależy więc, z jakich gier będzie korzystało ich dziecko. 4

5 Wśród symptomów wskazujących na uzależnienie od Internetu wymienia się: przesadne zainteresowanie Internetem, coraz dłuższy czas przebywania w sieci, wielokrotnie podejmowane lub nieudane próby kontrolowania, ograniczenia lub zaprzestania korzystania z Internetu, oznaki niepokoju lub złości podczas prób ograniczenia korzystania z sieci, zaniedbywanie swoich obowiązków w domu, szkole, pracy, wyraźne ograniczenie kontaktów międzyludzkich, zaprzeczanie rzeczywistemu zaangażowaniu się w sieć, korzystanie z Internetu w celu ucieczki od problemów lub stosowania go jako środka przynoszącego ulgę w chwilach złego nastroju. Następstwa uzależnienia są bardzo poważne. W sferze fizycznej obserwuje się następujące objawy: zaburzenia wzroku, trwałe wady kręgosłupa, zwiotczenie mięśni (z braku ruchu), anemię (z braku jedzenia), zaburzenia rytmów dobowych, bezsenność, u dzieci i młodzieży może również wystąpić padaczka ekranowa" wywołana przez intensywne, szybko zmieniające się bodźce świetlne. 5

6 W sferze psychologicznej i społecznej to: niepokój, lęk, stany depresyjne, rozdrażnienie, zaburzenia koncentracji uwagi i pamięci, częste kłamstwa, konflikty z otoczeniem, zanik więzi emocjonalnych z bliskimi osobami Nie ulega wątpliwości, że wszystkie wytwory techniki zaprojektowane przez człowieka (telewizja, komputer, Internet) stanowią narzędzia pomagające w pracy i nauce, ale wykorzystywane nieumiejętnie mogą być powodem uzależnień, a nawet destrukcji użytkownika. 6