Ćwiczenie 2 BIAŁKA WŁAŚCIWOŚCI, ANALIZA I OCZYSZCZNIE
|
|
- Nina Łukasik
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Ćwiczenie 2 BIAŁKA WŁAŚCIWOŚCI, ANALIZA I OCZYSZCZNIE Część doświadczalna obejmuje: wytrącanie kazeiny w punkcie izoelektrycznym frakcjonowanie białek surowicy krwi metodą wysalania siarczanem amonu denaturację białek (termiczna, etanol o wyższym stężeniu, niektóre kationy i aniony) rozdział białek zawartych w surowicy krwi metodą elektroforezy w żelu agarozowym rozdział hemoglobiny od chromianu potasu metodą sączenia żelowego na kolumnie Sephadex G-15 (odsalanie hemoglobiny) WPROWADZENIE WŁAŚCIWOŚCI BIAŁEK W ROZTWORZE Rozpuszczalność białek globularnych Cząsteczki białka są amfoterami tworzącymi w roztworach wodnych koloidy. Fazę rozproszoną stanowią cząsteczki białka o wymiarach nm i masach cząsteczkowych sięgających nawet miliona Daltonów (Da). Większość białek wykazuje duże powinowactwo do wody. Takie koloidy nazywamy hydrofilowymi. Białka, podobnie jak aminokwasy, posiadają ładunek, lecz w ph równym punktowi izoelektrycznemu (pi) są elektrycznie obojętne (Ryc. 1). Różne białka mają różne wartości punktu izoelektrycznego. W ph powyżej i poniżej pi białka mają ładunek odpowiednio ujemny i dodatni, w wyniku czego białko zostaje otoczone dipolami wody (hydratacja). Zjawisko to warunkuje rozpuszczalność w wodzie tak dużych cząsteczek jak białka. Pozbawienie białek ładunku powoduje dezintegrację otoczki wodnej i utratę rozpuszczalności. Białka różniące się wartościami punktu izoelektrycznego w tym samym ph środowiska będą posiadały różny ładunek i różne powinowactwo do wody, co umożliwia ich frakcjonowanie i rozdział. 1
2 Ryc. 1. Udział ładunku elektrycznego w procesach wytrącania białka w roztworze Z powyższego wynika, że wytrącanie białka zachodzi najłatwiej w punkcie izoelektrycznym. Jeśli proces ten będzie przebiegał w niskiej temperaturze ( C), to uzyskane w osadzie białko, po rozpuszczeniu zachowa cechy charakterystyczne dla białka natywnego. Na Ryc. 2 pokazana jest zależność rozpuszczalności białka od ph w warunkach zróżnicowanego stężenia NaCl. Rozpuszczalność białka wyraźnie maleje w ph zbliżonym do pi. Największy spadek rozpuszczalności obserwuje się w warunkach niskiego stężenia soli (1 mm NaCl). Ryc. 2. Wpływ ph i niewielkich stężeń NaCl na rozpuszczalność β-laktoglobuliny w 25 0 C (Lehninger 1979) 2
3 Wpływ stężenia soli na rozpuszczalność białek Rozpuszczalność jest funkcją zarówno stężenia soli obojętnej, jak też ilości ładunków wszystkich rodzajów jonów znajdujących się w roztworze. Wartości te określają siłę jonową roztworu: µ = 1/2Σc i z 2 i (c stężenie jonów, z ładunek jonów). Rozpuszczalność białka w wodzie destylowanej jest bardzo mała, natomiast rośnie wraz ze wzrostem siły jonowej, gdyż rośnie liczba jonów nieorganicznych na powierzchni białka zapobiegających ich agregacji. Zjawisko to nazywa się wsalaniem lub zasalaniem (Ryc. 3). Przy odpowiednio dużej sile jonowej, sól odciąga cząsteczki wody od powierzchni białek i doprowadza do ich agregacji (wysalanie białka) (Ryc. 3). Białko(a) wysolone rozpuszcza się ponownie po usunięciu soli lub po rozcieńczeniu roztworu. Ryc. 3. Zasalanie (wsalanie) i wytrącanie białek (wysalanie) w warunkach rosnącej siły jonowej roztworu (Koolman i Röhm 2005) Zdolność wysalająca soli zależy zarówno od charakteru kationu, jak i anionu. Ze względu na siłę wysalającą można uszeregować kationy i aniony w następujący sposób: Aniony: cytrynian3- > winian2-> siarczan2- > octan- > chlorek- > azotan- > rodanek- Kationy: Th 3+ > Al 2+ > Se 2+ > Sr 2+ > Ca 2+ > Mg 2+ > NH 4+ > Na + > Li + Szeregi te noszą nazwę szeregów liotropowych lub szeregów Hofmeistera. 3
4 Inne czynniki wpływające na rozpuszczalność białek Rozpuszczalność białek jest także funkcją stałej dielektrycznej środowiska, gdyż w warunkach nie zmieniającego się ph i siły jonowej maleje po dodaniu rozpuszczalników o niskiej stałej dielektrycznej takich jak: etanol, aceton, glikol etylenowy. Białka w takich warunkach agregują, gdyż dodany rozpuszczalnik zmniejsza stopień uwodnienia grup jonowych przez zmniejszenie ilości dipoli wodnych na powierzchni cząsteczki białka. Obniżenie stałej dielektrycznej roztworu przez dodanie rozpuszczalnika powoduje wzrost siły przyciągania pomiędzy przeciwnie naładowanymi grupami. Rozpuszczalność większości białek zwiększa się w ograniczonym zakresie ( C) wraz ze wzrostem temperatury. W temperaturze powyżej C większość białek zaczyna tracić trwałość i ulega denaturacji. Białka mogą także denaturować w szczególnie drastycznych warunkach tj. skrajne ph, wysoka temperatura, promieniowanie jonizujące. Denaturacja pociąga trwałą utratę funkcji biologicznych i wiąże się ze zmianami w strukturze drugo-, trzecio- i czwartorzędowej białka. ANALIZA I OCZYSZCZANIE BIAŁEK Poznanie funkcji określonego białka wymaga jego wyizolowania i oczyszczenia (oddzielenia) od tysięcy innych białek obecnych w badanych ekstraktach komórkowych lub tkankowych. Białko można oddzielić od innych cząsteczek, w tym również od innych białek, wykorzystując różnice w: rozpuszczalności, wielkości cząsteczek, w wielkości ładunku, a także w powinowactwie do specyficznych grup chemicznych. Różnice między poszczególnymi białkami w ich rozpuszczalności wykorzystywane są w metodzie frakcjonowania białek poprzez wysalanie lub wytrącanie na skutek obniżania stałej dielektrycznej roztworu. Białka zawierające małe cząsteczki (np. siarczan amonu używany do wysalania) można oddzielić metodą dializy przez błonę półprzepuszczalną (np. błona celulozowa) bądź metodą filtracji żelowej. Chromatografia metodą filtracji żelowej umożliwia rozdział cząsteczek różniących się wielkością. Powszechnie stosowanymi żelami są preparaty handlowe takie jak: Sephadex, Sepharose czy Biogel. Sephadex produkuje się z naturalnego dekstranu wytwarzanego przez Leuconostoc mesenteroides (paciorkowce heterofermentatywne; fakultatywne anaeroby). Ten wielkocząsteczkowy glikan zawiera 90-95% wiązań α-1-6 glikozydowych, a pozostałe wiązania są typu 1-3 (Ryc. 4). 4
5 Ryc. 4. Fragment struktury żelu Sephadex widoczne są wiązania α-1-6 glikozydowe oraz mostki powstałe w reakcji z epichlorohydryną (Kłyszejko-Stefanowicz 2005) Tabela 1. Charakterystyka żeli Sephadex G (Kłyszejko-Stefanowicz 2005) Różne rodzaje żelu Sephadex uzyskuje się z dekstranu o różnej masie cząsteczkowej, który dodatkowo sieciuje się w reakcji z epichlorohydryną. Liczba wytworzonych mostków określa rozmiary oczek w utworzonej w ten sposób sieci. Im więcej poprzecznych mostków znajduje się w sieci, tym mniejsze są jej oczka. W ten sposób produkuje się serię żeli Sephadex o różnych liczbach G wskazujących na rozmiary oczek, umożliwiających frakcjonowanie 5
6 i rozdział analizowanych związków w szerokim zakresie mas cząsteczkowych (Tabela 1). Żelem o najmniejszych oczkach jest Sephadex G-10, natomiast największe oczka posiada Sephadex G-200. Do oddzielenia związków o małej masie cząsteczkowej od wielkocząsteczkowych białek najlepiej nadają się kolumny Sephadex G-10 lub G-15, natomiast do rozdziału białek różniących się wielkością kolumny Sephadex G-50 do G-200 (Ryc. 5). Na Ryc. 5 pokazano zasadę rozdziału substancji różniących się wielkością cząsteczek na kolumnie Sephadex. Ryc. 5. Rozdział cząsteczek o różnej wielkości na kolumnie Sephadex (Koolman i Röhm 2005) 6
7 Chromatografia jonowymienna wykorzystuje różnice w ładunkach wypadkowych poszczególnych białek. Białka, które w określonym ph będą naładowane ujemnie można rozdzielać na anionitach np. na dietyloaminoetylocelulozie (DEAE-celuloza), białka naładowane dodatnio można rozdzielać na kationitach np. karboksymetylocelulozie (CM-celuloza). W chromatografii powinowactwa wykorzystuje się powinowactwo wielu białek do specyficznych grup chemicznych. W ten sposób można związać określone białko enzymatyczne do nośnika chromatograficznego, do którego wcześniej został sprzęgnięty substrat, analog substratu bądź specyficzny inhibitor tego enzymu. Białka regulujące ekspresję genów można związać do odpowiedniej sekwencji nukleotydowej DNA unieruchomionej na nośniku chromatograficznym, itd. Wysokociśnieniowa chromatografia cieczowa (HPLC) wykorzystuje materiały wypełniające kolumnę o znacznie większym rozdrobnieniu niż w klasycznych chromatografiach cieczowych i dlatego aby uzyskać odpowiednią szybkość przepływu konieczne jest zastosowanie zwiększonego ciśnienia. Powszechną metodą rozdziału białek jest elektroforeza w różnych nośnikach. Cząsteczka obdarzona ładunkiem wypadkowym porusza się w polu elektrycznym, a szybkość jej wędrówki (v) zależy od natężenia pola elektrycznego (E), od wypadkowego ładunku cząsteczki białka (z) i współczynnika tarcia (f): v = Ez/f Współczynnik tarcia zależy od wielkości i kształtu cząsteczki migrującej oraz od lepkości środowiska. Rozdział elektroforetyczny prowadzi się prawie zawsze w żelu lub na bibule. Dawniej jako nośników, oprócz bibuły chromatograficznej, używano także żelowanej skrobi oraz folii z octanu celulozy; obecnie poza octanem celulozy powszechnie używa się żeli agarozowych i poliakryloamidowych, umożliwiających najwyższą rozdzielczość. Agaroza jako antykonwekcyjny nośnik do elektroforezy została zaproponowana przez Hjertena w 1961 r. Od tego czasu jest niezastąpionym nośnikiem, zwłaszcza do różnego typu immunoelektroforez, a także do rozdziału i analiz kwasów nukleinowych. Rozdziały elektroforetyczne tych biopolimerów w agarozie można wykonywać zarówno na skalę analityczną jak i preparatywną. Agaroza jest polisacharydem (główny składnik agaru) zbudowanym z powtarzających się reszt β-d-galaktopiranozy i 3,6-anhydro-α-L-galaktopiranozy połączonych wiązaniami 1-3 oraz 1-4. Ryc. 6 przedstawia powtarzającą się podjednostkę agarowy. Obie reszty galaktozowe w agarozie mogą być w różnym stopniu podstawione grupami siarczanowymi, metoksylowymi, karboksylowymi i pirogronianowymi. Agaroza używana do elektroforezy powinna charakteryzować się jak najniższą zawartością zjonizowanych grup (siarczanowych, karboksylowych), które otoczone są dodatnio naładowanymi przeciwjonami. 7
8 HO O CH 2 OH HO O O O HO O O Ryc. 6. Budowa agarozy (powtarzający się fragment) W polu elektrycznym ruchliwe przeciwjony, wraz z towarzyszącą im otoczką, migrują w kierunku katody. Taki przepływ solwentu (nazywany elektroendoosmozą), zależny jest od liczby zjonizowanych grup w agarozie i zachodzi w kierunku przeciwnym niż wędrówka rozdzielanych białek, wpływając niekorzystnie na jakość ich rozdziału. Wielkość elektroendosmozy jest wyznaczana na podstawie wędrówki substancji nie posiadającej ładunku elektrycznego np. dekstranu i jest wyrażana jako względna ruchliwość elektroforetyczna (M r ) dekstranu w odniesieniu do ruchliwości elektroforetycznej albuminy. Ponieważ dekstran wędruje w kierunku przeciwnym do albuminy, wartość M r ma znak ujemny. W sprzedaży występują trzy podstawowe typy agarozy: o niskiej (M r <0.02), średniej (M r < 0.13) i wysokiej (M r > 0.25) elekroendosmozie. Do elektroforezy białek używa się dwóch pierwszych typów agarozy. W stężeniach > 0.1% i w temperaturze niższej od 40 0 C agaroza zestala się, tworząc żel. Po ogrzaniu do temperatury > 90 0 C, topi się przechodząc w postać zolu. Podczas ochładzania poszczególne łańcuchy polisacharydowe tworzą podwójne helisy, które następnie łączą się w pęczki i tworzą stabilny żel o oczkach, których wielkość uzależniona jest od stężenia agarozy. Elektroforezę białek i kwasów nukleinowych wykonuje się najczęściej w 1 2% żelach agarozowych. Warunki elektroforezy (ph i siłę jonową) dobiera się najczęściej tak, aby sumaryczny ładunek elektryczny poszczególnych białek obecnych w próbie poddanej elektroforezie był ujemny i tak żeby różniły się one tylko wielkościami ładunku netto. W praktyce najczęściej stosuje się bufory zasadowe, których ph jest wyższe od wartości pi najbardziej zasadowych białek. W tych warunkach wszystkie rozdzielane białka poruszają się w jednym kierunku (do anody) lecz z różną szybkością, zależną od stopnia jonizacji. Należy dodać, że na jakość rozdziału wpływ ma również rodzaj użytego buforu. Po zakończeniu elektroforezy białka na elektroforegramie denaturuje się (utrwala) w mieszaninie kwasu octowego i metanolu (lub etanolu), wskutek czego białka stają się nierozpuszczalne. Unieruchomione białka można teraz wybarwiać. Do wybarwiania używa się różnych barwników oddziałujących jonowo z białkami (są to najczęściej barwniki sulfonowe, pochodne lub analogiczne do stosowanych w przemyśle tekstylnym do barwienia wełny). Nadmiar niezwiązanego barwnika odmywa się, a wybarwione elektroforegramy poddaje się analizie jakościowej lub ilościowej. Ponieważ ilość związanego barwnika jest proporcjonalna do zawartości białka w danym prążku, dlatego mierząc densytometrycznie intensywność zabarwienia poszczególnych pasm można oznaczyć względne stężenie białek w rozdzielonych 8
9 frakcjach (Tabela 2B). Metoda ta znajduje zastosowanie do analizy klinicznej białek surowicy krwi. Wzajemne proporcje białek surowicy krwi utrzymują się w określonych granicach, a zmiany tych proporcji są charakterystyczne dla różnych stanów patologicznych. WYKONANIE 1. Wytrącanie i denaturacja białek Wytrącanie białek w punkcie izoelektrycznym Do 1 ml 0,1% roztworu kazeiny, rozpuszczonej w 50 mm roztworze octanu sodu, dodawać bardzo powoli pipetą Pasteura, cały czas delikatnie wytrząsając, około 1,5 ml 0,5 M roztworu kwasu octowego. Obserwować pojawianie się zmętnienia pochodzącego od wytrącającego się białka, które powinno rosnąć z upływem czasu. Po 5 min dodać porcjami jeszcze około 1,5 ml 0,5 M roztworu kwasu octowego i obserwować czy wytrącona w pi kazeina rozpuszcza się po obniżeniu ph roztworu (wartość pi kazeiny wynosi 4,7) Frakcjonowanie białek surowicy krwi metodą wysalania siarczanem amonu Do wysalania białek stosujemy najczęściej związki o wysokim powinowactwie do wody tj. siarczan (VI) amonu lub siarczan (VI) sodu. Ćwiczenie należy wykonać w probówkach wirówkowych. Do 2 ml surowicy (10-krotnie rozcieńczonej 0,9% roztworem NaCl) dodać 2 ml nasyconego roztworu (NH 4 ) 2 SO 4. Po zmieszaniu roztworów uzyskuje się półnasycenie (50% nasycenie) siarczanu (VI) amonu. Agregujące globuliny odwirować w wirówce stołowej, a następnie zlać klarowny supernatant do suchej probówki wirówkowej. Do osadu globulin dodać niewielką ilość wody destylowanej do całkowitego rozpuszczenia białek. Do przelanego supernatantu dodawać, cały czas wytrząsając, kryształki (NH 4 ) 2 SO 4, tak by uzyskać roztwór nasycony (kryształki siarczanu amonu przestają się rozpuszczać). Wzrost siły jonowej roztworu powoduje wytrącanie się frakcji albumin. Wytrącanie białek surowicy krwi etanolem Do 0,5 ml surowicy 10x rozcieńczonej 0,9% roztworem NaCl i oziębionej w lodzie dodać 1 ml 96% etanolu. Powstaje zmętnienie, które znika po natychmiastowym rozcieńczeniu 0,9% NaCl lub wodą. 9
10 Denaturacja białek Termin ten dotyczy wszystkich zmian w strukturze cząsteczki białka, w wyniku których białko traci swoje biologiczne właściwości. Denaturacja następuje wówczas, gdy pod wpływem czynników fizycznych lub chemicznych ulega zniszczeniu struktura IV-, III- lub IIrzędowa. Denaturacja cieplna białek 2 ml 1% roztworu albuminy lub 1% roztworu białka jaja kurzego ogrzać do zagotowania. Tworzy się biały osad wytrąconego białka. Denaturacja białek etanolem Rozpuszczalniki organiczne (etanol, aceton, eter) i detergenty działają na strukturę przestrzenną cząsteczki białka, osłabiając wiązanie hydrofobowe, reagują bezpośrednio z naładowanymi grupami na powierzchni cząsteczki i dezorganizują płaszcz wodny cząsteczki. Działanie denaturujące etanolu objawia się dopiero przy większych jego stężeniach, po dłuższym czasie działania i w wyższej temperaturze ( C). Do probówki dodać 1 ml 1% albuminy i 1 ml 96% etanolu. Po godzinie rozcieńczyć zawartość probówki wodą. Osad nie rozpuszcza się. Porównać z ćwiczeniem, w którym białka były wytrącane etanolem. Strącanie białek za pomocą kationów Białka w ph wyższym od pi posiadają ładunek ujemny i mogą reagować z kationami. Kationy metali alkalicznych dają sole dobrze dysocjujące i rozpuszczalne w wodzie, natomiast kationy metali ciężkich (Fe 2+, Cu 2+, Hg 2+, Pb 2+, Ag + ) tworzą sole nierozpuszczalne. Do 0,5 ml 1% roztworu albuminy dodać parę kropel 1% roztworu FeCl 3. Wytrąca się osad białczanu żelaza (III). Wykonać analogiczną próbę z HgCl 2, Pb(CH 3 COO) 2 oraz AgNO 3. Strącanie białek kwasem sulfosalicylowym i trójchlorooctowym COOH Cl OH Cl C COOH HO 3 S Kwas sulfosalicylowy 10 Cl Kwas trójchlorooctowy
11 Do 0,5 ml 1% roztworu albuminy dodać 0,5 ml 10% roztworu kwasu trójchlorooctowego. Końcowe stężenie kwasu niezbędne do odbiałczania nie powinno być niższe niż 5%. Do 0,5 ml 1% roztworu albuminy dodać kilka kropel 20% roztworu kwasu sulfosalicylowego. 2. Elektroforetyczny rozdział białek zawartych w surowicy krwi z użyciem aparatu i zestawu odczynników firmy Cormay (Gel protein 100) Odczynniki i sprzęt: 1. Zestaw odczynników do elektroforezy firmy Cormay (Gel protein 100) A. Płytki z agarozą (folie) B. Bufor Tris-barbital (bufor weronalowy) koncentrat. Do elektroforezy rozcieńczyć wodą destylowaną zawartość ampułki 76 ml do 100 ml. Trwałość roztworu roboczego około dwa tygodnie w temp. pokojowej. C. Koncentrat barwnika (Czerń amidowa 10 B). Przygotować roztwór roboczy przez rozcieńczenie wodą destylowaną 1 ampułki 100 ml koncentratu do 300 ml. Trwałość roztworu roboczego powyżej miesiąca w temp. pokojowej. D. Roztwór odbarwiający koncentrat. 10 ml koncentratu rozcieńczyć woda destylowaną do 1000 ml. Trwałość 1 miesiąc w temp. pokojowej. E. Utrwalacz (135 ml 96% etanolu, 30 ml stęż. kwasu octowego i 135 ml wody destylowanej. Roztwór trwały około 3 miesiące w szczelnie zamkniętym naczyniu w temp. pokojowej. 2. Surowica krwi do analizy rozcieńczyć 7-krotnie buforem roboczym, bezpośrednio przed użyciem. 3. Zasilacz prądu stałego (do 150 V) i komora do elektroforezy Cormay S20. Folia poliestrowa z żelem agarowym (po stronie wewnętrznej) Miejsce naniesienia i kierunek wędrówki rozdzielanych białek Pokrywa komory anoda katoda Zbiorniki z buforem Ryc. 7. Schemat aparatu do elektroforezy firmy Cormay 11
12 Postępowanie Przygotowanie aparatury i prób do rozdziału 1. Ustawić poziomo komorę do elektroforezy i wlać po 150 ml buforu (B) do każdego z naczyń elektrodowych 2. Delikatnie wyjąć płytkę z agarozą z opakowania (nie dotykać powierzchni żelu!) i położyć na bibule żelem do góry. Wykonać tę czynność bezpośrednio przed naniesieniem próbek, tak by uniknąć wysuszenia żelu agarozowego 3. Osuszyć miejsce naniesienia próbek przez przyłożenie paska bibuły. Po kilku sekundach usunąć wilgotną bibułę 4. W osuszonym miejscu umieścić folię ze szczelinami (studzienkami) do nanoszenia próbek. Dwie skrajne szczeliny powinny pokrywać się ze znakami orientacyjnymi na folii. Delikatnie docisnąć folię do powierzchni żelu 5. Nanieść po 5 µl rozcieńczonej surowicy do każdej studzienki i pozostawić na kilka minut w celu przedyfundowania białek do żelu 6. Usunąć nadmiar surowicy przez przyłożenie paska bibuły. Zdjąć ostrożnie bibułę i folię 7. Zgiąć delikatnie płytkę z agarozą i umieścić ją w komorze tak aby końce były zanurzone w naczyniach elektrodowych, żel był skierowany do dołu, a miejsca naniesienia znajdowały się od strony katody (-) Rozdział elektroforetyczny 1. Zamknąć komorę pokrywą i połączyć przewodami z zasilaczem 2. Włączyć zasilacz i prowadzić elektroforezę minut przy napięciu 100 V 3. Po zakończeniu elektroforezy wyłączyć zasilacz, wyjąć płytkę i zanurzyć ją na 15 minut w utrwalaczu w pozycji pionowej 4. Bardzo dokładnie wysuszyć płytkę suszarką fryzjerską lub w suszarce laboratoryjnej w 80 0 C Wybarwianie elektroforegramów 1. Zanurzyć płytkę w barwniku na 10 minut, a następnie odbarwić w 2 3 kolejnych kąpielach w odbarwiaczu (odczynnik firmy Cormay) 2. Odbarwioną płytkę wypłukać w wodzie destylowanej i wysuszyć 12
13 Opracowanie wyników Dokonać oceny wizualnej rozdzielonych frakcji, przygotować dokumentację rozdziału (rysunek lub kserokopię płytki, opisać rozdzielone frakcje białkowe). Przy opracowywaniu wyników należy zwrócić uwagę, że każda z wybarwionych frakcji zawiera po kilka białek, które nie różnią się ruchliwością elektroforetyczną (patrz Tabela 2A). Wyniki te świadczą o tym, że białka zawarte w poszczególnych frakcjach (albuminy, α 1 -, α 2 -, β- i γ-globuliny) mają podobne wartości pi (Tabela 2). Tabela 2. Białka osocza krwi (Koolman i Röhm 2005) 13
14 3. Usuwanie chromianu potasowego z roztworu hemoglobiny (odsalanie) metodą sączenia żelowego na kolumnie Sephadex G-15 W laboratoriach biochemicznych często zachodzi potrzeba oddzielenia od białek cząsteczek o małej masie (soli) np. usuwanie siarczanu amonu po wysalaniu białek. Odsolić białka lub zmienić ich środowisko można na drodze dializy. Wielkość porów w stosowanej do tego celu błonie półprzepuszczalnej umożliwia przenikanie cząsteczek o małej masie, podczas gdy cząsteczki białka o znacznie większej masie nie przenikają przez błonę (Ryc. 8). Jednak dializa jest czasochłonna i wymaga wielokrotnej wymiany roztworu dializacyjnego, dlatego obecnie można ją z powodzeniem zastąpić sączeniem żelowym na kolumnie Sephadex G-10 lub G-15 Ryc. 8. Schemat dializy (Koolman i Röhm 2005) WYKONANIE Odczynniki i sprzęt 1. Kolumna Sephadex G-15 w 0,9% roztworze NaCl 2. 1% roztwór chromianu (VI) potasu (m.cz. 194 Da); roztwór hemoglobiny (m.cz Da) w 0,9% roztworze NaCl 3. Butla z tubusem 4. Probówki z zaznaczoną objętością 2 ml 20 sztuk 5. Spektrofotometr 14
15 Postępowanie Zmieszać 0,5 ml 1% chromianu (VI) potasu z 0,5 ml roztworu hemoglobiny. Przy zamkniętym wypływie kolumny nałożyć na jej górną, odsłoniętą powierzchnię 1 ml uzyskanego roztworu. Po naniesieniu próby otworzyć wylot kolumny i poczekać aż cała naniesiona próba wniknie do nośnika (Uwaga! nie dopuścić do wniknięcia powietrza do nośnika (zapowietrzenia) kolumny). Zamknąć wylot kolumny i ostrożnie nanieść około 3 ml roztworu do elucji, a następnie podłączyć butlę z roztworem elucyjnym. Otworzyć wylot kolumny i zbierać do probówek frakcje o objętości 2 ml (zebrać około 15 frakcji). Doświadczenie zakończyć po wypłynięciu z kolumny chromianu (VI) potasu. Następnie kolumnę dokładnie przemyć roztworem 0,9% NaCl (dwiema objętościami kolumny). Zmierzyć absorbancję poszczególnych frakcji przy długości fali λ = 410 nm (chromian (VI) potasu), a następnie przy 540 nm (hemoglobina), względem roztworu elucyjnego. W opracowaniu należy zestawić uzyskane wyniki w tabeli oraz przedstawić graficznie wyniki rozdziału. Zagadnienia do przygotowania: właściwości białek w roztworze (zależność rozpuszczalności białek od ph, siły jonowej, stałej dielektrycznej rozpuszczalnika, temperatury) zasada wytrącania białek w pi, wytrącania przez wysalanie lub obniżenie stałej dielektrycznej roztworu denaturacją białek (termiczna, wyższe stężenie etanolu, kationy metali ciężkich, niektóre kwasy organiczne) metody chromatograficzne stosowane w oczyszczaniu białek (chromatografia jonowymienna, chromatografia adsorpcyjna, filtracja żelowa, chromatografia powinowactwa, HPLC) elektroforeza i ogniskowanie izoelektryczne metody rozdziału białek wykorzystujące różnice w ich pi dializa i sączenie żelowe (filtracja żelowa) zasada i zastosowanie Literatura Biochemia JM Berg, JL Tymoczko, L Stryer PWN, Warszawa, 2005 Biochemia AL. Lehninger PWR i L, Warszawa,
16 Ćwiczenia z biochemii pod redakcją L. Kłyszejko-Stefanowicz, PWN, Warszawa, 2005 Biochemia. Ilustrowany przewodnik J Koolman, K-H Röhm, PZWL, Warszawa
ANALIZA I OCZYSZCZANIE BIAŁEK
Ćwiczenie 3 ANALIZA I CZYSZCZANIE BIAŁEK Część doświadczalna obejmuje: rozdział białek zawartych w surowicy krwi metodą elektroforezy w żelu agarozowym rozdział hemoglobiny od chromianu potasu metodą sączenia
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2 BUDOWA, WŁAŚCIWOŚCI I FUNKCJE BIAŁEK
Ćwiczenie 2 BUDOWA, WŁAŚCIWOŚCI I FUNKCJE BIAŁEK Część doświadczalna obejmuje: ilościowe oznaczanie białek metodą biuretową wytrącanie kazeiny w punkcie izoelektrycznym frakcjonowanie białek surowicy krwi
Bardziej szczegółowoWŁASNOŚCI FIZYKOCHEMICZNE BIAŁEK. 1. Oznaczanie punktu izoelektrycznego białka
12. WŁASNOŚCI FIZYKOCHEMICZNE BIAŁEK 1. Oznaczanie punktu izoelektrycznego białka Oznaczenie opiera się na najniŝszej rozpuszczalności białek, w tym analizowanej kazeiny, w środowisku o wartości ph równej
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 1. Aminokwasy
ĆWICZENIE 1 Aminokwasy Przygotować 5 (lub więcej) 1% roztworów poszczególnych aminokwasów i białka jaja kurzego i dla każdego z nich wykonać wszystkie reakcje charakterystyczne. Reakcja ksantoproteinowa
Bardziej szczegółowodata ĆWICZENIE 6 IZOLACJA BIAŁEK I ANALIZA WPŁYWU WYBRANYCH CZYNNIKÓW NA BIAŁKA Doświadczenie 1
Imię i nazwisko Uzyskane punkty Nr albumu data /3 podpis asystenta ĆWICZENIE 6 IZOLACJA BIAŁEK I ANALIZA WPŁYWU WYBRANYCH CZYNNIKÓW NA BIAŁKA Doświadczenie 1 Cel: Frakcjonowanie białek mleka metodą wysalania
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE I - BIAŁKA. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami fizykochemicznymi białek i ich reakcjami charakterystycznymi.
ĆWICZENIE I - BIAŁKA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami fizykochemicznymi białek i ich reakcjami charakterystycznymi. Odczynniki: - wodny 1% roztwór siarczanu(vi) miedzi(ii), - 10% wodny
Bardziej szczegółowoCEL ĆWICZENIA: Zapoznanie się z przykładową procedurą odsalania oczyszczanych preparatów enzymatycznych w procesie klasycznej filtracji żelowej.
LABORATORIUM 3 Filtracja żelowa preparatu oksydazy polifenolowej (PPO) oczyszczanego w procesie wysalania siarczanem amonu z wykorzystaniem złoża Sephadex G-50 CEL ĆWICZENIA: Zapoznanie się z przykładową
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp W przypadku trudno rozpuszczalnej soli, mimo osiągnięcia stanu nasycenia, jej stężenie w roztworze jest bardzo małe i przyjmuje się, że ta
Bardziej szczegółowoI BIOTECHNOLOGIA. 3-letnie studia stacjonarne I stopnia
I BIOTECHNOLOGIA 3-letnie studia stacjonarne I stopnia PRZEDMIOT: CHEMIA OGÓLNA Z ELEMENTAMI CHEMII FIZYCZNEJ Ćwiczenia laboratoryjne semestr pierwszy 30 godz. Program ćwiczeń laboratoryjnych będzie realizowany
Bardziej szczegółowoELEKTROFORETYCZNY ROZDZIAŁ
POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTRUKCJA Z LABORATORIUM W ZAKŁADZIE BIOFIZYKI Ćwiczenie 2 ELEKTROFORETYCZNY ROZDZIAŁ BIAŁEK I. WSTĘP TEORETYCZNY Elektroforeza jest ruchem fazy rozproszonej względem fazy rozpraszanej,
Bardziej szczegółowoPróba kontrolna (PK) 1000 l 1000 l
Ćwiczenie 10. A. Oznaczanie stężenia bilirubiny całkowitej w surowicy krwi. Wymagane zagadnienia teoretyczne 1. Biosynteza hemu - metabolity pośrednie syntezy hemu. 2. Katabolizm hemu - powstawanie barwników
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 1. Aminokwasy
ĆWICZENIE 1 Aminokwasy Przygotować 5 (lub więcej) 1% roztworów poszczególnych aminokwasów i białka jaja kurzego i dla każdego z nich wykonać wszystkie reakcje charakterystyczne. Reakcja ksantoproteinowa
Bardziej szczegółowoMetody chromatograficzne w chemii i biotechnologii, wykład 6. Łukasz Berlicki
Metody chromatograficzne w chemii i biotechnologii, wykład 6 Łukasz Berlicki Techniki elektromigracyjne Elektroforeza technika analityczna polegająca na rozdzielaniu mieszanin związków przez wymuszenie
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp Mianem rozpuszczalności określamy maksymalną ilość danej substancji (w gramach lub molach), jaką w danej temperaturze można rozpuścić w określonej
Bardziej szczegółowodata ĆWICZENIE 12 BIOCHEMIA MOCZU Doświadczenie 1
Imię i nazwisko Uzyskane punkty Nr albumu data /3 podpis asystenta ĆWICZENIE 12 BIOCHEMIA MOCZU Doświadczenie 1 Cel: Wyznaczanie klirensu endogennej kreatyniny. Miarą zdolności nerek do usuwania i wydalania
Bardziej szczegółowoRozpuszczalność, wysalanie i denaturacja białek
Ćwiczenie 4 Rozpuszczalność, wysalanie i denaturacja białek Wyciąg z kart charakterystyki substancji niebezpiecznych Kwas octowy C Kwas azotowy (V) C Kwas solny C Kwas trichlorooctowy C, N Kwas 5-sulfosalicylowy
Bardziej szczegółowoDeproteinizacja jako niezbędny etap przygotowania próbek biologicznych
Deproteinizacja jako niezbędny etap przygotowania próbek biologicznych Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. 1. Wstęp Określenie próbka biologiczna jest
Bardziej szczegółowoZakład Biologii Molekularnej Materiały do ćwiczeń z przedmiotu: BIOLOGIA MOLEKULARNA
Zakład Biologii Molekularnej Materiały do ćwiczeń z przedmiotu: BIOLOGIA MOLEKULARNA Zakład Biologii Molekularnej Wydział Farmaceutyczny, WUM ul. Banacha 1, 02-097 Warszawa tel. 22 572 0735, 606448502
Bardziej szczegółowowodny roztwór chlorku cyny (SnCl 2 ) stężony kwas solny (HCl), dwie elektrody: pręcik cynowy i gwóźdź stalowy, źródło prądu stałego (zasilacz).
21.03.2018 Do doświadczenia użyto: wodny roztwór chlorku cyny (SnCl 2 ) stężony kwas solny (HCl), dwie elektrody: pręcik cynowy i gwóźdź stalowy, źródło prądu stałego (zasilacz). Do naczynia wlano roztwór
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja wybranych kationów i anionów
Identyfikacja wybranych kationów i anionów ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTRORZNOŚĆ NIE ZATYKAĆ PROBÓWKI PALCEM Zadanie 1 Celem zadania jest wykrycie jonów Ca 2+ a. Próba z jonami C 2 O 4 ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTRORZNOŚĆ
Bardziej szczegółowoPiotr Chojnacki 1. Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą reakcji charakterystycznych.
SPRAWOZDANIE: REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH ANIONÓW. Imię Nazwisko Klasa Data Uwagi prowadzącego 1.Wykrywanie obecności jonu chlorkowego Cl - : Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI KOLIGATYWNE ROZTWORÓW
Ćwiczenie nr 1 WŁAŚCIWOŚCI KOLIGATYWNE ROZTWORÓW I. Pomiar ciśnienia osmotycznego ĆWICZENIA PRAKTYCZNE Ciśnienie osmotyczne - różnica ciśnień wywieranych na błonę półprzepuszczalną przez dwie ciecze, które
Bardziej szczegółowo- oznaczenia naukowo-badawcze. - jedna z podstawowych technik. - oznaczenia laboratoryjnodiagnostyczne. Elektroforeza. badawczych.
Elektroforeza - jedna z podstawowych technik badawczych - oznaczenia naukowo-badawcze - oznaczenia laboratoryjnodiagnostyczne Annals of the New York Academy of Sciences 928:54-64 (2001) 2001 New York
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE
Ćwiczenie 9 semestr 2 HYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE Obowiązujące zagadnienia: Hydroliza soli-anionowa, kationowa, teoria jonowa Arrheniusa, moc kwasów i zasad, równania hydrolizy soli, hydroliza wieloetapowa,
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. 1. Hydroliza soli mocnej zasady i słabego kwasu. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:
HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące
Bardziej szczegółowoSTĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI
Ćwiczenie 8 Semestr 2 STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI Obowiązujące zagadnienia: Stężenie jonów wodorowych: ph, poh, iloczyn jonowy wody, obliczenia rachunkowe, wskaźniki
Bardziej szczegółowo1. Właściwości białek
1. Właściwości białek a. 1. Cele lekcji i. a) Wiadomości Uczeń zna: Uczeń: właściwości białek, proces denaturacji białek, reakcje charakterystyczne dla białek. ii. b) Umiejętności rozróżnia reakcje charakterystyczne
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW.
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. Zagadnienia: Zjawisko dysocjacji: stała i stopień dysocjacji Elektrolity słabe i mocne Efekt wspólnego jonu Reakcje strącania osadów Iloczyn rozpuszczalności Odczynnik
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp... 9
Spis treści Wstęp... 9 1. Szkło i sprzęt laboratoryjny 1.1. Szkła laboratoryjne własności, skład chemiczny, podział, zastosowanie.. 11 1.2. Wybrane szkło laboratoryjne... 13 1.3. Szkło miarowe... 14 1.4.
Bardziej szczegółowoPRZYKŁADOWE ZADANIA ORGANICZNE ZWIĄZKI ZAWIERAJĄCE AZOT
PRZYKŁADOWE ZADANIA ORGANICZNE ZWIĄZKI ZAWIERAJĄCE AZOT Zadanie 1127 (1 pkt) Uszereguj podane związki według rosnącego ph w roztworze wodnym. Właściwy porządek podaj zapisując go wzorami półstrukturalnymi.
Bardziej szczegółowoZwiązki nieorganiczne
strona 1/8 Związki nieorganiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Typy związków nieorganicznych: kwasy, zasady, wodorotlenki, dysocjacja jonowa, odczyn roztworu,
Bardziej szczegółowoK05 Instrukcja wykonania ćwiczenia
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego K05 Instrukcja wykonania ćwiczenia Wyznaczanie punktu izoelektrycznego żelatyny metodą wiskozymetryczną Zakres zagadnień obowiązujących do ćwiczenia 1. Układy
Bardziej szczegółowoĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW.
ĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW. Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza
Bardziej szczegółowoZakład Biologii Molekularnej Materiały do ćwiczeń z przedmiotu: BIOLOGIA MOLEKULARNA
Zakład Biologii Molekularnej Materiały do ćwiczeń z przedmiotu: BIOLOGIA MOLEKULARNA Zakład Biologii Molekularnej Wydział Farmaceutyczny, WUM ul. Banacha 1, 02-097 Warszawa IZOLACJA DNA Z HODOWLI KOMÓRKOWEJ.
Bardziej szczegółowoĆwiczenia laboratoryjne 2
Ćwiczenia laboratoryjne 2 Ćwiczenie 5: Wytrącanie siarczków grupy II Uwaga: Ćwiczenie wykonać w dwóch zespołach (grupach). A. Przygotuj w oddzielnych probówkach niewielką ilość roztworów zawierających
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE AKTYWNOŚCI ALKALICZNEJ DIFOSFATAZY (PIROFOSFATAZY)
Ćwiczenie 8 OZNACZANIE AKTYWNOŚCI ALKALICZNEJ DIFOSFATAZY (PIROFOSFATAZY) Część doświadczalna obejmuje: - sączenie Ŝelowe ekstraktu uzyskanego z bielma niedojrzałych nasion kukurydzy - oznaczanie aktywności
Bardziej szczegółowosubstancje rozpuszczalne bądź nierozpuszczalne w wodzie. - Substancje ROZPUSZCZALNE W WODZIE mogą być solami sodowymi lub amonowymi
L OLIMPIADA CHEMICZNA KOMITET GŁÓWNY OLIMPIADY CHEMICZNEJ (Warszawa) ETAP II O L I M P I A D A 1954 50 2003 C H EM I C Z N A Zadanie laboratoryjne W probówkach oznaczonych nr 1-8 znajdują się w stanie
Bardziej szczegółowoREAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW
REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza jakościowa bada
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGA I SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNEJ
Ćwiczenie 7 semestr RÓWNOWAGA I SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNEJ Obowiązujące zagadnienia: Kinetyka (szybkość) reakcji, czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznych, reguła van t Hoffa, rzędowość reakcji,
Bardziej szczegółowoZadanie laboratoryjne
Chemicznej O L I M P I A D A 1954 50 2003 C H EM I C Z N A Zadanie laboratoryjne Analiza ośmiu stałych substancji ZADANIE W probówkach oznaczonych nr 1-8 znajdują się w stanie stałym badane substancje
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:
HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące
Bardziej szczegółowoXIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego. II Etap - 18 stycznia 2016
XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego II Etap - 18 stycznia 2016 Nazwisko i imię ucznia: Liczba uzyskanych punktów: Drogi Uczniu, przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI
Kuratorium Oświaty w Lublinie.. Imię i nazwisko ucznia Pełna nazwa szkoły Liczba punktów ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI Instrukcja dla ucznia
Bardziej szczegółowoObliczenia chemiczne. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
Obliczenia chemiczne Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny 1 STĘŻENIA ROZTWORÓW Stężenia procentowe Procent masowo-masowy (wagowo-wagowy) (% m/m) (% w/w) liczba gramów substancji rozpuszczonej
Bardziej szczegółowoZadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami.
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. I. Gęstość propanu w warunkach normalnych wynosi II. Jeżeli stężenie procentowe nasyconego roztworu pewnej
Bardziej szczegółowoWYSOKOSPRAWNA ELEKTROFOREZA KAPILARNA (HPCE) + +
WYSOKOSPRAWNA ELEKTROFOREZA KAPILARNA (HPCE) WSTĘP Zjawisko elektroforezy polega na poruszaniu się lub migracji cząstek naładowanych w polu elektrycznym w wyniku przyciągania względnie odpychania. Najprostszy
Bardziej szczegółowoAnaliza anionów nieorganicznych (Cl, Br, I, F, S 2 O 3, PO 4,CO 3
ĆWICZENIE 12 Analiza anionów nieorganicznych (Cl, Br, I, F, S 2 O 3, PO 4 3,CO 3, SCN, CH 3 COO, C 2 O 4 ) 1. Zakres materiału Pojęcia: Podział anionów na grupy analityczne, sposoby wykrywania anionów;
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI KOLIGATYWNE ROZTWORÓW
Ćwiczenie nr 1 WŁAŚCIWOŚCI KOLIGATYWNE ROZTWORÓW I. Osmoza i ciśnienie osmotyczne Zasada: Ciśnienie osmotyczne - różnica ciśnień wywieranych na błonę półprzepuszczalną przez dwie ciecze, które błona ta
Bardziej szczegółowoCzęść I ZADANIA PROBLEMOWE (26 punktów)
Zadanie 1 (0 6 punktów) Część I ZADANIA PROBLEMOWE (26 punktów) W podanym niżej tekście w miejsce kropek wpisz: - kwas solny - kwas mlekowy - kwas octowy - zjełczałe masło - woda sodowa - pokrzywa - zsiadłe
Bardziej szczegółowoSynteza Cu(CH 3 COO) 2 H 2 O oraz (NH 4 ) 2 Ni(SO 4 ) 2 6H 2 O
ĆWICZENIE 2 Synteza Cu(CH 3 COO) 2 H 2 O oraz (NH 4 ) 2 Ni(SO 4 ) 2 6H 2 O 1. Zakres materiału Podstawowe czynności w laboratorium chemicznym (ogrzewanie substancji, filtracja, ważenie substancji, itp.).
Bardziej szczegółowo4. Równowagi w układach heterogenicznych.
Do doświadczeń stosować suche szkło i sprzęt laboratoryjny. Po użyciu szkło i sprzęt laboratoryjny należy wstępnie opłukać, a po zakończonych eksperymentach dokładnie umyć (przy użyciu detergentów) i pozostawić
Bardziej szczegółowoKREW: 1. Oznaczenie stężenia Hb. Metoda cyjanmethemoglobinowa: Zasada metody:
KREW: 1. Oznaczenie stężenia Hb Metoda cyjanmethemoglobinowa: Hemoglobina i niektóre jej pochodne są utleniane przez K3 [Fe(CN)6]do methemoglobiny, a następnie przekształcane pod wpływem KCN w trwały związek
Bardziej szczegółowoELEKTROFOREZA. Wykonanie ćwiczenia 8. ELEKTROFOREZA BARWNIKÓW W ŻELU AGAROZOWYM
Wykonanie ćwiczenia 8. ELEKTROFOREZA BARWNIKÓW W ŻELU AGAROZOWYM Zadania: 1. Wykonać elektroforezę poziomą wybranych barwników w żelu agarozowym przy trzech różnych wartościach ph roztworów buforowych.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie II Roztwory Buforowe
Ćwiczenie wykonać w parach lub trójkach. Ćwiczenie II Roztwory Buforowe A. Sporządzić roztwór buforu octanowego lub amonowego o określonym ph (podaje prowadzący ćwiczenia) Bufor Octanowy 1. Do zlewki wlej
Bardziej szczegółowoWodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M)
Wodorotlenki Definicja - Wodorotlenkami nazywamy związki chemiczne, zbudowane z kationu metalu (zazwyczaj) (M) i anionu wodorotlenowego (OH - ) Ogólny wzór wodorotlenków: M(OH) n M oznacza symbol metalu.
Bardziej szczegółowoMECHANIZMY REAKCJI CHEMICZNYCH. REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE GRUP FUNKCYJNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH
Ćwiczenie 2 semestr 2 MECHANIZMY REAKCJI CHEMICZNYCH. REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE GRUP FUNKCYJNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH Obowiązujące zagadnienia: Związki organiczne klasyfikacja, grupy funkcyjne, reakcje
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE I. ELEKTROFOREZA ŻELOWA BARWNIKÓW SPOŻYWCZYCH. µ = ν / E ELEKTROFOREZA
ĆWICZENIE I. ELEKTROFOREZA ŻELOWA BARWNIKÓW SPOŻYWCZYCH ELEKTROFOREZA Elektroforeza jest ruchem fazy rozproszonej względem fazy rozpraszanej, zachodzącym pod wpływem przyłożonej zewnętrznie różnicy potencjałów
Bardziej szczegółowoPODSTAWY CHEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA. Wykład 2
PODSTAWY CEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA Wykład Plan wykładu II,III Woda jako rozpuszczalnik Zjawisko dysocjacji Równowaga w roztworach elektrolitów i co z tego wynika Bufory ydroliza soli Roztwory (wodne)-
Bardziej szczegółowoa) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to...
Karta pracy nr 73 Budowa i nazwy soli. 1. Porównaj wzory sumaryczne soli. FeCl 2 Al(NO 3 ) 3 K 2 CO 3 Cu 3 (PO 4 ) 2 K 2 SO 4 Ca(NO 3 ) 2 CaCO 3 KNO 3 PbSO 4 AlCl 3 Fe 2 (CO 3 ) 3 Fe 2 (SO 4 ) 3 AlPO 4
Bardziej szczegółowobi ~ Zestaw dydal<tyczny umożliwiający przeprowadzenie izolacji genomowego DNA z bakterii EasyLation Genomie DNA INSTRUI<CJA DLA STUDENTÓW
Zestaw dydaktyczny EasyLation Genomie DNA Nr kat. DY80 Wersja zestawu: 1.2014 Zestaw dydal
Bardziej szczegółowoKINETYKA HYDROLIZY SACHAROZY (REAKCJA ENZYMATYCZNA I CHEMICZNA)
Ćwiczenie nr 2 KINETYKA HYDROLIZY SACHAROZY (REAKCJA ENZYMATYCZNA I CHEMICZNA) ĆWICZENIE PRAKTYCZNE I. Kinetyka hydrolizy sacharozy reakcja chemiczna Zasada: Sacharoza w środowisku kwaśnym ulega hydrolizie
Bardziej szczegółowoTest kompetencji z chemii do liceum. Grupa A.
Test kompetencji z chemii do liceum. Grupa A. 1. Atomy to: A- niepodzielne cząstki pierwiastka B- ujemne cząstki materii C- dodatnie cząstki materii D- najmniejsze cząstki pierwiastka, zachowujące jego
Bardziej szczegółowoSole. 2. Zaznacz reszty kwasowe w poniższych solach oraz wartościowości reszt kwasowych: CaBr 2 Na 2 SO 4
Sole 1. Podkreśl poprawne uzupełnienia zdań: Sole to związki, które dysocjują w wodzie na kationy/aniony metali oraz kationy/ aniony reszt kwasowych. W temperaturze pokojowej mają stały/ ciekły stan skupienia
Bardziej szczegółowoTemat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph
Temat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph Dysocjacja elektrolitów W drugiej połowie XIX wieku szwedzki chemik S.A. Arrhenius doświadczalnie udowodnił, że substancje
Bardziej szczegółowoWyścigi w polu elektrycznym
Wyścigi w polu elektrycznym - czyli słów kilka o nowoczesnych technikach elektromigracyjnych Paweł Kubalczyk Katedra Chemii Środowiska Wydział Chemii UŁ Mieszaniny Mieszanina to układ dwóch lub więcej
Bardziej szczegółowodata ĆWICZENIE 7 DYSTRYBUCJA TKANKOWA AMIDOHYDROLAZ
Imię i nazwisko Uzyskane punkty Nr albumu data /3 podpis asystenta ĆWICZENIE 7 DYSTRYBUCJA TKANKOWA AMIDOHYDROLAZ Amidohydrolazy (E.C.3.5.1 oraz E.C.3.5.2) są enzymami z grupy hydrolaz o szerokim powinowactwie
Bardziej szczegółowoReakcje utleniania i redukcji Reakcje metali z wodorotlenkiem sodu (6 mol/dm 3 )
Imię i nazwisko.. data.. Reakcje utleniania i redukcji 7.1 Reaktywność metali 7.1.1 Reakcje metali z wodą Lp Metal Warunki oczyszczania metalu Warunki reakcji Obserwacje 7.1.2 Reakcje metali z wodorotlenkiem
Bardziej szczegółowoTEST NA EGZAMIN POPRAWKOWY Z CHEMII DLA UCZNIA KLASY II GIMNAZJUM
TEST NA EGZAMIN PPRAWKWY Z CHEMII DLA UCZNIA KLASY II GIMNAZJUM I. Część pisemna: 1. Które z poniższych stwierdzeń jest fałszywe? a.) Kwasy są to związki chemiczne zbudowane z wodoru i reszty kwasowej.
Bardziej szczegółowoInżynieria Środowiska
ROZTWORY BUFOROWE Roztworami buforowymi nazywamy takie roztwory, w których stężenie jonów wodorowych nie ulega większym zmianom ani pod wpływem rozcieńczania wodą, ani pod wpływem dodatku nieznacznych
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 4. Roztwory i ich właściwości
I. Roztwory rzeczywiste ĆWICZENIE 4 Roztwory i ich właściwości 1. Sporządzanie roztworu CuSO 4 o określonym stężeniu procentowym - wykonać w zespołach 2-osobowych W celu sporządzenia 25 lub 50 ml 10% m/v
Bardziej szczegółowoSpis treści. Właściwości fizyczne. Wodorki berylowców. Berylowce
Berylowce Spis treści 1 Właściwości fizyczne 2 Wodorki berylowców 3 Tlenki berylowców 4 Nadtlenki 5 Wodorotlenki 6 Iloczyn rozpuszczalności 7 Chlorki, fluorki, węglany 8 Siarczany 9 Twardość wody 10 Analiza
Bardziej szczegółowoKONDUKTOMETRIA. Konduktometria. Przewodnictwo elektrolityczne. Przewodnictwo elektrolityczne zaleŝy od:
KONDUKTOMETRIA Konduktometria Metoda elektroanalityczna oparta na pomiarze przewodnictwa elektrolitycznego, którego wartość ulega zmianie wraz ze zmianą stęŝenia jonów zawartych w roztworze. Przewodnictwo
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI OD AUTORÓW... 5
SPIS TREŚCI OD AUTORÓW... 5 BIAŁKA 1. Wprowadzenie... 7 2. Aminokwasy jednostki strukturalne białek... 7 2.1. Klasyfikacja aminokwasów... 9 2.1.1. Aminokwasy białkowe i niebiałkowe... 9 2.1.2. Zdolność
Bardziej szczegółowoSposób otrzymywania białek o właściwościach immunoregulatorowych. Przedmiotem wynalazku jest sposób otrzymywania fragmentów witellogeniny.
1 Sposób otrzymywania białek o właściwościach immunoregulatorowych Przedmiotem wynalazku jest sposób otrzymywania fragmentów witellogeniny. Wynalazek może znaleźć zastosowanie w przemyśle spożywczym i
Bardziej szczegółowoBIAŁKA. 1. Właściwości fizykochemiczne białek
BIAŁKA 1. Właściwości fizykochemiczne białek Białka, czyli proteiny, są podstawowymi składnikami strukturalnymi wszystkich organizmów żywych, zarówno zwierzęcych, jak i roślinnych. Są to związki wielkocząsteczkowe,
Bardziej szczegółowoChemia - B udownictwo WS TiP
Chemia - B udownictwo WS TiP dysocjacja elektrolityczna, reakcje w roztworach wodnych, ph wykład nr 2b Teoria dys ocjacji jonowej Elektrolity i nieelektrolity Wpływ polarnej budowy cząsteczki wody na proces
Bardziej szczegółowoLaboratorium 8. Badanie stresu oksydacyjnego jako efektu działania czynników toksycznych
Laboratorium 8 Badanie stresu oksydacyjnego jako efektu działania czynników toksycznych Literatura zalecana: Jakubowska A., Ocena toksyczności wybranych cieczy jonowych. Rozprawa doktorska, str. 28 31.
Bardziej szczegółowoMechanizm działania buforów *
Mechanizm działania buforów * UNIWERSYTET PRZYRODNICZY Z doświadczenia nabytego w laboratorium wiemy, że dodanie kropli stężonego kwasu do 10 ml wody powoduje gwałtowny spadek ph o kilka jednostek. Tymczasem
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 3. Cukry mono i disacharydy
ĆWICZENIE 3 Cukry mono i disacharydy Reakcja ogólna na węglowodany (Reakcja Molischa) 1 ml 1% roztworu glukozy 1 ml 1% roztworu fruktozy 1 ml 1% roztworu sacharozy 1 ml 1% roztworu skrobi 1 ml wody destylowanej
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 4 OTRZYMYWANIE PREPARATÓW RADIOCHEMICZNIE CZYSTYCH.
ĆWICZENIE NR 4 OTRZYMYWANIE PREPARATÓW RADIOCHEMICZNIE CZYSTYCH. Nośnikowe metody wydzielania izotopów promieniotwórczych W badaniach radiochemicznych ma się zwykle do czynienia z bardzo małymi ilościami
Bardziej szczegółowoKINETYKA HYDROLIZY SACHAROZY
Ćwiczenie nr 2 KINETYKA HYDROLIZY SACHAROZY I. Kinetyka hydrolizy sacharozy reakcja chemiczna Zasada: Sacharoza w środowisku kwaśnym ulega hydrolizie z wytworzeniem -D-glukozy i -D-fruktozy. Jest to reakcja
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE
GIMNAZJUM NR 2 W RYCZOWIE WYMAGANIA EDUKACYJNE niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z CHEMII w klasie II gimnazjum str. 1 Wymagania edukacyjne niezbędne do
Bardziej szczegółowoScenariusz lekcji w technikum zakres podstawowy 2 godziny
Scenariusz lekcji w technikum zakres podstawowy 2 godziny Temat : Hydroliza soli. Cele dydaktyczno wychowawcze: Wyjaśnienie przyczyn różnych odczynów soli Uświadomienie różnej roli wody w procesach dysocjacji
Bardziej szczegółowoGel-Out. 50 izolacji, 250 izolacji. Nr kat , Zestaw do izolacji DNA z żelu agarozowego. wersja 0617
Gel-Out Zestaw do izolacji DNA z żelu agarozowego. wersja 0617 50 izolacji, 250 izolacji Nr kat. 023-50, 023-250 Pojemność kolumny do izolacji DNA - do 20 µg DNA, minimalna pojemność - 2 µg DNA (przy zawartości
Bardziej szczegółowoZakres problemów związanych z reakcjami jonowymi.
Wiadomości dotyczące reakcji i równań jonowych strona 1 z 6 Zakres problemów związanych z reakcjami jonowymi. 1. Zjawisko dysocjacji jonowej co to jest dysocjacja i na czym polega rozpad substancji na
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE. Ćwiczenie nr 2 Temat: Wyznaczenie współczynnika elektrochemicznego i stałej Faradaya.
LABOATOIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE Ćwiczenie nr Temat: Wyznaczenie współczynnika elektrochemicznego i stałej Faradaya.. Wprowadzenie Proces rozpadu drobin związków chemicznych
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2. Charakteryzacja niskotemperaturowego czujnika tlenu. (na prawach rękopisu)
Ćwiczenie 2. Charakteryzacja niskotemperaturowego czujnika tlenu (na prawach rękopisu) W analityce procesowej istotne jest określenie stężeń rozpuszczonych w cieczach gazów. Gazy rozpuszczają się w cieczach
Bardziej szczegółowoMetody badania ekspresji genów
Metody badania ekspresji genów dr Katarzyna Knapczyk-Stwora Warunki wstępne: Proszę zapoznać się z tematem Metody badania ekspresji genów zamieszczonym w skrypcie pod reakcją A. Lityńskiej i M. Lewandowskiego
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie
Kuratorium Oświaty w Lublinie KOD UCZNIA ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 12 zadań. 2. Przed
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII
KOD UCZNIA... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII Termin: 20 marzec 2007 r. godz. 10 00 Czas pracy: 90 minut ETAP III Ilość punktów za rozwiązanie zadań Część I Część II Część III numer zadania numer
Bardziej szczegółowoRoztwory buforowe (bufory) (opracowanie: dr Katarzyna Makyła-Juzak)
Roztwory buforowe (bufory) (opracowanie: dr Katarzyna Makyła-Juzak) 1. Właściwości roztworów buforowych Dodatek nieznacznej ilości mocnego kwasu lub mocnej zasady do czystej wody powoduje stosunkowo dużą
Bardziej szczegółowoMateriały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl
Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą byd wykorzystywane przez jego Użytkowników
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 1 Analiza ilościowa miareczkowanie zasady kwasem.
ĆWICZENIE NR 1 Analiza ilościowa miareczkowanie zasady kwasem. Cel ćwiczenia: Poznanie zasad analizy miareczkowej. Materiały: 3 zlewki 250cm 3, biureta 50 cm 3, lejek, kolba miarowa 50 cm 3, roztwór NaOH,
Bardziej szczegółowoOtrzymany w pkt. 8 osad, zawieszony w 2 ml wody destylowanej rozpipetować do 4 szklanych probówek po ok. 0.5 ml do każdej.
Kwasy nukleinowe izolacja DNA, wykrywanie składników. Wymagane zagadnienia teoretyczne 1. Struktura, synteza i degradacja nukleotydów purynowych i pirymidynowych. 2. Regulacja syntezy nukleotydów. Podstawowe
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 5 Barwniki roślinne. Ekstrakcja barwników asymilacyjnych. Rozpuszczalność chlorofilu
ĆWICZENIE 5 Barwniki roślinne Ekstrakcja barwników asymilacyjnych 400 mg - zhomogenizowany w ciekłym azocie proszek z natki pietruszki 6 ml - etanol 96% 2x probówki plastikowe typu Falcon na 15 ml 5x probówki
Bardziej szczegółowoCHROMATOGRAFIA ADSORPCYJNA I PODZIAŁOWA. 1. Rozdział barwników roślinnych metodą chromatografii adsorpcyjnej (techniką kolumnową)
Ćwiczenie nr 7 CHROMATOGRAFIA ADSORPCYJNA I PODZIAŁOWA 1. Rozdział barwników roślinnych metodą chromatografii adsorpcyjnej (techniką kolumnową) Zasada: Barwniki roślinne charakteryzują się różnym powinowactwem
Bardziej szczegółowoPytania z Wysokosprawnej chromatografii cieczowej
Pytania z Wysokosprawnej chromatografii cieczowej 1. Jak wpłynie 50% dodatek MeOH do wody na retencję kwasu propionowego w układzie faz odwróconych? 2. Jaka jest kolejność retencji kwasów mrówkowego, octowego
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 2. Usuwanie chromu (VI) z zastosowaniem wymieniaczy jonowych
ĆWICZENIE 2 Usuwanie chromu (VI) z zastosowaniem wymieniaczy jonowych Część doświadczalna 1. Metody jonowymienne Do usuwania chromu (VI) można stosować między innymi wymieniacze jonowe. W wyniku przepuszczania
Bardziej szczegółowoZakład Biologii Molekularnej Materiały do ćwiczeń z przedmiotu: BIOLOGIA MOLEKULARNA
Zakład Biologii Molekularnej Materiały do ćwiczeń z przedmiotu: BIOLOGIA MOLEKULARNA Zakład Biologii Molekularnej Wydział Farmaceutyczny, WUM ul. Banacha 1, 02-097 Warszawa Ćwiczenie 3 Izolacja i rozdział
Bardziej szczegółowoReakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy
Reakcje chemiczne Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna dla studentów biologii.
Bardziej szczegółowo