Zakres problemów związanych z reakcjami jonowymi.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zakres problemów związanych z reakcjami jonowymi."

Transkrypt

1 Wiadomości dotyczące reakcji i równań jonowych strona 1 z 6 Zakres problemów związanych z reakcjami jonowymi. 1. Zjawisko dysocjacji jonowej co to jest dysocjacja i na czym polega rozpad substancji na jony pod wpływem wody jakie substancje ulegają temu procesowi kwasy, wodorotlenki i sole te z nich, które są rozpuszczalne w wodzie. Wielkość ładunku danego jonu jest równa wartościowości tego elementu: wodoru, grupy wodorotlenkowej, metalu czy reszty kwasowej. równania dysocjacji jonowej nazwy jonów, w tym zwłaszcza anionów reszt kwasowych. (patrz tabelka z kwasami). Szczególny jon jon amonowy NH 4 + (amon). 2. Reakcje jonowe reakcje, w których co najmniej jeden z reagentów jest jonem. Jako reakcje jonowe możemy rozpatrywać poniższe przemiany chemiczne: reakcja metalu z kwasem podstawą do stwierdzenia biegu reakcji jest szereg napięciowy metali; reakcja zobojętniania kwas + wodorotlenek; reakcja strąceniowa typu sól + sól podstawą do stwierdzenia biegu reakcji jest tablica rozpuszczalności; reakcja straceniowa typu sól + zasada - podstawą do stwierdzenia biegu reakcji jest tablica rozpuszczalności; reakcja wypierania metalu z jego soli - podstawą do stwierdzenia biegu reakcji jest szereg aktywności metali. Tablica rozpuszczalności i szereg aktywności metali są podstawowym narzędziem (obok układu okresowego), z którego każdy może korzystać i nie trzeba się tego uczyć na pamięć!!! 3. pojęcie kwasu i zasady w ujęciu jonowym. Jakie jony odpowiadają za to, czym jest dany roztwór (kwasem, zasadą czy roztworem obojętnym) i co można powiedzieć o ich wzajemnym stosunku w roztworze. Szczególnym przypadkiem jest tu zasada amonowa a nie ma wodorotlenku amonu!!! 4. pojecie ph roztworu jak interpretować wartości ph różnych roztworów (odczyn kwasowozasadowy). Szereg aktywności metali aktywność maleje z lewa na prawo! Li, K, Ba, Sr, Ca, Na, Mg, Al, Mn(II), Zn, Cr(III), Fe(II, Co(II), Ni(II), Sn(II), Pb(II), H, Bi(III), Cu(II), Ag(I), Hg(II), Au(III) W nawiasach podano typową wartościowość danego metalu, jaką przejawia on w swoich związkach. Metale znajdujące się na lewo od wodoru (zaznaczone na czerwono i zielono) reagują z kwasami z wydzieleniem wodoru są od niego aktywniejsze, więc wypierają go z kwasu. Metale będące na prawo za wodorem (zaznaczone na niebiesko) są od niego mniej aktywne, słabsze, więc nie mogą go wyprzeć z kwasu w efekcie metale te nie reagują z kwasami wg znanego wam schematu: metal + kwas = sól + wodór. Mogą one natomiast reagować z kwasami wg innego mechanizmu, ale o takich reakcja w gimnazjum nie mówimy.

2 Wiadomości dotyczące reakcji i równań jonowych strona 2 z 6 Jedynym metalem z przedstawionych w szeregu nie reagującym w ogóle z kwasem to złoto. Reaguje ono dopiero z mieszaniną kwasów - azotowego(v) i solnego, zwaną wodą królewską. Warto tutaj nadmienić, że metale najbardziej aktywne, znajdujące się w szeregu aktywności metali na jego początku mogą wypierać wodór już z wody. Tak aktywne metale to metale z grupy 1 i 2 układu okresowego (zaznaczone na czerwono). Ten sam szereg aktywności metali informuje nas o tym, kiedy może zajść reakcja typu: sól + metal. Reakcja taka zachodzi według identycznej zależności aktywniejszy metal może wyprzeć mniej aktywny z jego soli. Tak więc np. z roztworu CuSO 4 można wyprzeć miedź przy pomocy np. Zn. Odwrotna sytuacja jest niemożliwa Cu nie wyprze Zn z ZnSO 4. CuSO 4 + Zn = Cu + ZnSO 4 Cu + ZnSO 4 = reakcja nie biegnie! Zapis równań reakcji jonowych Pisząc równania reakcji jonowych pisze się je z reguły 3-krotnie: cząsteczkowo, jonowo w sposób pełny i jonowo w sposób uproszczony. Pisząc równania jonowe należy zadbać o to, aby zgadzało się ono stechiometrycznie jak i pod kątem ładunków elektrycznych łączny ładunek substratów i produktów musi być taki sam. Jest to konsekwencja bardzo ważnego prawa fizycznego zasady zachowania ładunku elektrycznego. Poniżej podano teraz po jednym przykładzie dla każdej z wymienionych wcześniej reakcji jonowych. Reakcje dysocjacji elektrolitycznej (jonowej). Kwasy dysocjują na kationy wodorowe i aniony reszty kwasowej. Wszystkiem kwasy są rozpuszczalne w wodzie H 3 PO 4 = 3H + + PO 4 3- Wodorotlenki dysocjują na kationy metalu i aniony wodorotlenkowe. Rozpuszczalne są tylko wodorotlenki metali grupy 1 i 2, ale dla celów ćwiczeniowych można i rozpisywać i inne wodorotlenki. Ca(OH) 2 = Ca OH - Sole dysocjują na kationy metalu i aniony reszty kwasowej. Na 2 SO 3 = 2Na + + SO 3 Reakcja metalu z kwasem, np. Zn + H 2 SO 4 = ZnSO 4 + H 2 zapis cząsteczkowy Teraz rozpisujemy na jony to, co w wodzie się rozpuszcza i ulega dysocjacji z uwzględnieniem współczynników stechiometrycznych równania: Zn + 2H + + SO 4 = Zn 2+ + SO 4 + H 2

3 Wiadomości dotyczące reakcji i równań jonowych strona 3 z 6 Teraz skracamy te drobiny, które się powtarzają po obu stronach równania są one dla danego procesu nieistotne. Takimi drobinami w tym przykładzie są aniony siarczanowe(vi) SO 4 Zn + 2H + = Zn 2+ + H 2 zapis jonowy uproszczony Dopiero zapis jonowy uproszczony oddaje istotę danej reakcji. Jak widać z powyższego zapisu, tak naprawdę reaguje atom cynku z kationami wodorowymi. Atom cynku, będący bardziej aktywny od wodoru (co wynika z szeregu aktywności) oddaje swoje elektrony walencyjne na korzyść kationów wodorowych. Tym samym atom cynku przekształca się w kation cynku i przechodzi do roztworu, a kationy wodorowe przechodzą w atomy wodoru, łączą się w dwuatomowe cząsteczki i wodór jako gaz opuszcza środowisko reakcji. czyli ucieka, o czym graficznie świadczy strzałka w górę zapisana przy wzorze cząsteczki wodoru. Reakcja zobojętniania, czyli reakcja kwasu z wodorotlenkiem, np. 2HNO 3 + Ba(OH) 2 = Ba(NO 3 ) H 2 O zapis cząsteczkowy 2H + + 2NO 3- + Ba OH - = Ba NO H 2 O 2H + + 2OH - = 2H 2 O zapis jonowy uproszczony Jak poprzednio, zapis jonowy uproszczony oddaję istotę danej reakcji chemicznej. Reakcja zobojętniania polega na reakcji kationów wodorowych z anionami wodorotlenkowymi, w efekcie czego powstają niezdysocjowane cząsteczki wody. Reakcja ta biegnie zawsze tak samo niezależnie od tego, jaki kwas i jaki wodorotlenek reagują ze sobą. Kationy metalu i aniony reszty kwasowej są tutaj nieistotne i pozostają w roztworze. Reakcja strąceniowa typu sól + sól. Reakcja strąceniowa typu sól + sól zachodzi wtedy, gdy obie sole będące substratami są rozpuszczalne w wodzie i jedna z solo będących produktami reakcji jest nierozpuszczalna w wodzie, więc wytrąca się z roztworu jako osad. Niech przykładem takiej reakcji będzie reakcja pomiędzy azotanem(v) srebra AgNO 3 oraz chlorkiem sodu NaCl. AgNO 3 + NaCl = AgCl + NaNO 3 Ag + + NO 3- + Na + + Cl - = AgCl + Na + + NO 3 - Ag + + Cl - = AgCl zapis cząsteczkowy zapis jonowy uproszczony Tutaj również zapis jonowy uproszczony pokazuje istotę tej przemiany. Jeżeli w danym roztworze spotkają się kationy srebra i aniony chlorkowe to będą ze sobą reagowały i powstanie nierozpuszczalna w wodzie sól chlorek srebra, która wytrąci się w postaci odpowiedniego osadu. Jeżeli w roztworze znajdą się jony, które ze sobą nie reagują, czyli nie dają razem substancji nierozpuszczalnej w wodzie (czyli nie powstaje osad), to uznaje się, że reakcja nie zachodzi.

4 Wiadomości dotyczące reakcji i równań jonowych strona 4 z 6 Reakcja strąceniowa typu sól + zasada. Reakcja strąceniowa typu sól + zasada jest reakcją analogiczną do poprzedniej, tylko dotyczy strącania się osadów nierozpuszczalnych w wodzie wodorotlenków metali spoza grupy 1 i 2 (tzw. metali ciężkich). Zachodzi pomiędzy solą danego metalu spoza grupy 1 i 2 rozpuszczalną w wodzie i mocną zasadą, czyli wodorotlenkiem metalu z grupy 1, z reguły wodorotlenkiem sodu lub potasu. W konsekwencji powstaje sól sodu lub potasu i nierozpuszczalny w wodzie wodorotlenek metalu ciężkiego. Pb(NO 3 ) 2 + 2KOH = Pb(OH) 2 + 2KNO 3 Pb NO K + + 2OH - = Pb(OH) 2 + 2K + + 2NO 3 - zapis cząsteczkowy Pb OH - = Pb(OH) 2 zapis jonowy uproszczony Zapis jonowy uproszczony informuje o tym, że jeżeli w danym roztworze spotkają się kationy metalu ciężkiego i aniony wodorotlenkowe, to będą one ze sobą reagowały i powstanie nierozpuszczalny w wodzie wodorotlenek tego metalu, który wytrąci się w postaci osadu. Reakcja wypierania metalu z jego soli. Podobnie jak metal może wypierać wodór z jego związków (wody lub kwasu), tak metal aktywniejszy może wypierać metal mniej aktywny z roztworu jego soli, co zostało już przedstawione przy omawianiu szeregu aktywności metali. CuSO 4 + Zn = Cu + ZnSO 4 zapis cząsteczkowy Cu 2+ + SO 4 + Zn = Cu + Zn 2+ + SO 4 Cu 2+ + Zn = Cu + Zn 2+ zapis jonowy uproszczony Jak widać z powyższego zapisu, tak naprawdę reaguje atom cynku z kationami miedzi(ii). Atom cynku, będący bardziej aktywny od miedzi (co wynika z szeregu aktywności) oddaje swoje elektrony walencyjne na korzyść kationów miedzi(ii). Tym samym atom cynku przekształca się w kation cynku i przechodzi do roztworu, a kationy miedzi(ii) przechodzą w atomy miedzi, co wizualnie widać, że szara blaszka cynku pokrywa się czerwono-rudym nalotem metalicznej miedzi. Pojęcie kwasu i zasady w ujęciu jonowym. W kategoriach grupy substancji mówimy o kwasach i wodorotlenkach. W szerszym ujęciu mówimy o roztworach wodnych o charakterze kwasu lub zasady. W czystej wodzie zachodzi, choć w bardzo niewielkim stopniu reakcja autodysocjacji wody wg zapisu: H 2 O = H + + OH - Z zapisu tego wynika, że w czystej wodzie znajdują się w proporcji 1:1 zarówno kationy wodorowe, jak i aniony wodorotlenkowe. O każdym roztworze wodnym, w którym ilość obu jonów jest identyczna mówimy, że jest obojętny (ma odczyn obojętny). Są substancje, które dodane do wody powodują wzrost ilości kationów wodorowych H +. Roztwory wodne, w których ilość kationów wodorowych jest większa niż ilość anionów wodorotlenkowych

5 Wiadomości dotyczące reakcji i równań jonowych strona 5 z 6 nazywamy roztworami kwasowymi (o odczynie kwasowym). Takimi substancjami są kwasy, które w wodzie dysocjują na kationy wodorowe i aniony reszty kwasowej. Są również substancje, które dodane do wody powodują wzrost ilości anionów wodorotlenkowych OH -. Roztwory wodne, w których ilość anionów wodorotlenkowych jest większa niż ilość kationów wodorowych nazywamy roztworami zasadowymi (o odczynie zasadowym). Takimi substancjami są rozpuszczalne w wodzie wodorotlenki, które w niej dysocjują na kationy metalu i aniony wodorotlenkowe. Jest jednak jedna substancja, która NIE JEST wodorotlenkiem, nie ulega zjawisku dysocjacji jonowej w wodzie, ale roztwór wodny tej substancji ma odczyn zasadowy. Substancją tą jest amoniak NH3, substancja gazowa i charakterystycznym zapachu, świetnie rozpuszczająca się w wodzie. Niewielka część cząsteczek amoniaku reaguje z wodą dając OD RAZU jony poniższego równania. Dlatego roztwór amoniaku w wodzie tzw. woda amoniakalna ma charakter zasadowy, może reagować z kwasami dając sole amonowe, jedyne sole, w których zamiast kationu metalu jest kation amonowy NH 4 + Sole amonowe. NH 3 + H 2 O = NH 4+ + OH - NH 3 + HCl = NH 4 Cl chlorek amonu Sole amonowe są bardzo podobne do soli sodu i potasu, bo kation amonowy jest bardo podobny w swoich własnościach do kationu sodu i potasu. Tak jak wszystkie sole sodu im potasu są bezbarwne i świetnie rozpuszczalne w wodzie, tak i sole amonowe są bezbarwne i świetnie rozpuszczalne w wodzie. Jest jednak jedna cecha pozwalająca szybko odróżnić sole amonowe od soli sodu i potasu - są one nietrwałe w środowisku zasadowym i wydziela się wtedy amoniak, gaz, który można wykryć po charakterystycznym zapachu lub przy pomocy wilgotnego papierka uniwersalnego. Barwi się on wtedy na charakterystyczny dla środowiska zasadowego kolor zielono-niebieski. NH 4 Cl + NaOH = NH 3 + NaCl + H 2 O NH 4+ + Cl - + Na + + OH - = NH 3 + H 2 O + Na + + Cl - NH 4+ + OH - = NH 3 + H 2 O ph roztworu i skala ph W celu dokładnego oznaczenia kwasowości i zasadowości roztworów przyjęto posługiwać się tzw. skalą ph. Jest to skala liczbowa o wartościach zmieniających się od 0 do 14 (w skrajnie stężonych kwasach wartość ph < 0, w w skrajne stężonych zasadach ph>14). Nie wdając się w szczegóły matematyczne można w pewnym przybliżeniu powiedzieć, że łączna ilość obu jonów H + i OH - jest w każdym roztworze wodnym i w czystej wodzie taka sama i ściśle określona. Jeżeli zwiększa się ilość jednych jonów, to zmniejsza się automatycznie ilość drugich jonów. Jeżeli znamy ilość (stężenie) jednych jonów, to i znamy zarazem ilość (stężenie) drugich jonów. Skala ph powstała przez pewien zabieg matematyczny na wartościach stężenia kationów wodorowych H + w roztworze (dlatego ph!) i dlatego skala ta opisuje zarówno odczyn kwasowy jak i zasadowy. Z tej matematyki wynika również, że: a) w czystej wodzie stężenie jonów H + i OH - jest takie samo i ph czystej wody wynosi 7. Taką sytuację nazywamy odczynem obojętnym. Każdy roztwór, w którym istnieje równowaga pomiędzy tymi jonami ma ph = 7 i jest roztworem obojętnym;

6 Wiadomości dotyczące reakcji i równań jonowych strona 6 z 6 b) w roztworach kwasów ilość jonów H + jest większa od ilości jonów OH - i ph jest wtedy mniejsze od 7, czyli: 0 < ph < 7. Mówimy, że roztwór ma odczyn kwasowy. Warto tutaj dodać, że są i inne substancje, które powodują spadek ph poniżej 7, nie tylko kwasy. c) w roztworach zasad, czyli rozpuszczalnych wodorotlenków ilość jonów H + jest mniejsza od ilości jonów OH - i ph jest wtedy większe od 7, czyli: 7 < ph < 14. Mówimy, że roztwór ma odczyn zasadowy. Warto tutaj również nadmienić, że są i inne substancje, które powodują podwyższanie ph powyżej 7, nie tylko zasady. Takim znanym już przykładem jest amoniak. Ale nie tylko! Ogólnie rzecz biorąc, im wyższe jest ph, to tym mniej jest kwasowy roztwór lub tym bardziej zasadowy. Możemy porównywać ze sobą różne roztwory wodne na podstawie wartości ich ph.

Związki nieorganiczne

Związki nieorganiczne strona 1/8 Związki nieorganiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Typy związków nieorganicznych: kwasy, zasady, wodorotlenki, dysocjacja jonowa, odczyn roztworu,

Bardziej szczegółowo

Chemia - B udownictwo WS TiP

Chemia - B udownictwo WS TiP Chemia - B udownictwo WS TiP dysocjacja elektrolityczna, reakcje w roztworach wodnych, ph wykład nr 2b Teoria dys ocjacji jonowej Elektrolity i nieelektrolity Wpływ polarnej budowy cząsteczki wody na proces

Bardziej szczegółowo

KWASY I WODOROTLENKI. 1. Poprawne nazwy kwasów H 2 S, H 2 SO 4, HNO 3, to:

KWASY I WODOROTLENKI. 1. Poprawne nazwy kwasów H 2 S, H 2 SO 4, HNO 3, to: KWASY I WODOROTLENKI 1. Poprawne nazwy kwasów H 2 S, H 2 SO 4, HNO 3, to: 1. kwas siarkowy (IV), kwas siarkowy (VI), kwas azotowy, 2. kwas siarkowy (VI), kwas siarkowy (IV), kwas azotowy (V), 3. kwas siarkowodorowy,

Bardziej szczegółowo

CHEMIA KLASA II I PÓŁROCZE

CHEMIA KLASA II I PÓŁROCZE CHEMIA KLASA II I PÓŁROCZE wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami definiuje pojęcia: elektrolit i nieelektrolit wyjaśnia, co to jest wskaźnik i wymienia trzy przykłady odróżnia kwasy od

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe na poszczególne oceny. Chemia Kl.2. I. Kwasy

Wymagania programowe na poszczególne oceny. Chemia Kl.2. I. Kwasy Wymagania programowe na poszczególne oceny Chemia Kl.2 I. Kwasy Ocena dopuszczająca zna zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami definiuje elektrolit, nieelektrolit wyjaśnia pojęcie wskaźnika i wymienia

Bardziej szczegółowo

Zasady oceniania z chemii w klasie II w roku szkolnym 2015/2016. Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra

Zasady oceniania z chemii w klasie II w roku szkolnym 2015/2016. Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Zasady oceniania z chemii w klasie II w roku szkolnym 2015/2016 I. Kwasy wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami definiuje pojęcia: elektrolit i nieelektrolit wyjaśnia, co to jest wskaźnik

Bardziej szczegółowo

Sole. 2. Zaznacz reszty kwasowe w poniższych solach oraz wartościowości reszt kwasowych: CaBr 2 Na 2 SO 4

Sole. 2. Zaznacz reszty kwasowe w poniższych solach oraz wartościowości reszt kwasowych: CaBr 2 Na 2 SO 4 Sole 1. Podkreśl poprawne uzupełnienia zdań: Sole to związki, które dysocjują w wodzie na kationy/aniony metali oraz kationy/ aniony reszt kwasowych. W temperaturze pokojowej mają stały/ ciekły stan skupienia

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe na poszczególne oceny. IV. Kwasy. Ocena bardzo dobra. Ocena dostateczna. Ocena dopuszczająca. Ocena dobra [1] [ ]

Wymagania programowe na poszczególne oceny. IV. Kwasy. Ocena bardzo dobra. Ocena dostateczna. Ocena dopuszczająca. Ocena dobra [1] [ ] Wymagania programowe na poszczególne oceny IV. Kwasy Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra [1] [1 + 2] [1 + 2 + 3] [1 + 2 + 3 + 4] wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia

Bardziej szczegółowo

Wodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M)

Wodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M) Wodorotlenki Definicja - Wodorotlenkami nazywamy związki chemiczne, zbudowane z kationu metalu (zazwyczaj) (M) i anionu wodorotlenowego (OH - ) Ogólny wzór wodorotlenków: M(OH) n M oznacza symbol metalu.

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne Z CHEMII W KLASIE II gimnazjum

WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne Z CHEMII W KLASIE II gimnazjum WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne Z CHEMII W KLASIE II gimnazjum Program nauczania chemii w gimnazjum autorzy: Teresa Kulawik, Maria Litwin Program realizowany przy pomocy

Bardziej szczegółowo

a) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to...

a) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to... Karta pracy nr 73 Budowa i nazwy soli. 1. Porównaj wzory sumaryczne soli. FeCl 2 Al(NO 3 ) 3 K 2 CO 3 Cu 3 (PO 4 ) 2 K 2 SO 4 Ca(NO 3 ) 2 CaCO 3 KNO 3 PbSO 4 AlCl 3 Fe 2 (CO 3 ) 3 Fe 2 (SO 4 ) 3 AlPO 4

Bardziej szczegółowo

Wymagania z chemii na poszczególne oceny Klasa 2 gimnazjum. Kwasy.

Wymagania z chemii na poszczególne oceny Klasa 2 gimnazjum. Kwasy. Wymagania z chemii na poszczególne oceny Klasa 2 gimnazjum Stopień celujący mogą otrzymać uczniowie, którzy spełniają kryteria na stopień bardzo dobry oraz: Omawiają przemysłową metodę otrzymywania kwasu

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania dla uczniów z obowiązkiem dostosowania wymagań edukacyjnych z chemii kl. II

Przedmiotowy system oceniania dla uczniów z obowiązkiem dostosowania wymagań edukacyjnych z chemii kl. II Chemia klasa II - wymagania programowe dla uczniów z obowiązkiem dostosowania wymagań edukacyjnych opracowane na podstawie planu wynikowego opublikowanego przez wydawnictwo OPERON 1. Wodorotlenki i kwasy

Bardziej szczegółowo

Chemia klasa II - wymagania programowe. opracowane na podstawie planu wynikowego opublikowanego przez wydawnictwo OPERON

Chemia klasa II - wymagania programowe. opracowane na podstawie planu wynikowego opublikowanego przez wydawnictwo OPERON Chemia klasa II - wymagania programowe opracowane na podstawie planu wynikowego opublikowanego przez wydawnictwo OPERON 1. Wodorotlenki i kwasy na ocenę dopuszczającą uczeń: - dzieli tlenki na tlenki metali

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych. CHEMIA klasa II.

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych. CHEMIA klasa II. Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych CHEMIA klasa II Oceny śródroczne: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: -wymienia zasady bhp

Bardziej szczegółowo

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów. 07 marca 2019 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Schemat punktowania zadań

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów. 07 marca 2019 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Schemat punktowania zadań Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów 07 marca 2019 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Schemat punktowania zadań Maksymalna liczba punktów 40. 90% 36 pkt. Uwaga! 1. Wszystkie

Bardziej szczegółowo

Reakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy

Reakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy Reakcje chemiczne Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna dla studentów biologii.

Bardziej szczegółowo

H2S, H2SO4, H2SO3, HNO3, H2CO3,

H2S, H2SO4, H2SO3, HNO3, H2CO3, Wymagania programowe z chemii dla klasy drugiej (na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz podręczniku dla klasy drugiej gimnazjum Chemia Nowej Ery). Wyróżnione wymagania

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z chemii dla klasy drugiej DLA UCZNIÓW Z OBOWIĄZKIEM DOSTOSOWANIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

Kryteria oceniania z chemii dla klasy drugiej DLA UCZNIÓW Z OBOWIĄZKIEM DOSTOSOWANIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH Kryteria oceniania z chemii dla klasy drugiej DLA UCZNIÓW Z OBOWIĄZKIEM DOSTOSOWANIA WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH (na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz podręczniku dla

Bardziej szczegółowo

Temat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph

Temat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph Temat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph Dysocjacja elektrolitów W drugiej połowie XIX wieku szwedzki chemik S.A. Arrhenius doświadczalnie udowodnił, że substancje

Bardziej szczegółowo

V KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I ... ... czas trwania: 90 min Nazwa szkoły

V KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I ... ... czas trwania: 90 min Nazwa szkoły V KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I...... Imię i nazwisko ucznia ilość pkt.... czas trwania: 90 min Nazwa szkoły... maksymalna ilość punk. 33 Imię

Bardziej szczegółowo

RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW

RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELETROLITÓW Opracowanie: dr Jadwiga Zawada, dr inż. rystyna Moskwa, mgr Magdalena Bisztyga 1. Dysocjacja elektrolityczna Substancje, które podczas rozpuszczania w wodzie (lub innych

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe na poszczególne oceny CHEMII kl. II 2017/2018. III. Woda i roztwory wodne. Ocena dopuszczająca [1] Uczeń:

Wymagania programowe na poszczególne oceny CHEMII kl. II 2017/2018. III. Woda i roztwory wodne. Ocena dopuszczająca [1] Uczeń: Wymagania programowe na poszczególne oceny CHEMII kl. II 2017/2018 III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących w przyrodzie podaje, na czym polega obieg wody w przyrodzie wymienia

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe na poszczególne oceny. III. Woda i roztwory wodne. Ocena dopuszczająca [1] Uczeń: Ocena dostateczna [1 + 2]

Wymagania programowe na poszczególne oceny. III. Woda i roztwory wodne. Ocena dopuszczająca [1] Uczeń: Ocena dostateczna [1 + 2] Wymagania programowe na poszczególne oceny III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących podaje, na czym polega obieg wody wymienia stany skupienia wody nazywa przemiany stanów skupienia

Bardziej szczegółowo

Chemia Nowej Ery Wymagania programowe na poszczególne oceny dla klasy II

Chemia Nowej Ery Wymagania programowe na poszczególne oceny dla klasy II Chemia Nowej Ery Wymagania programowe na poszczególne oceny dla klasy II Szczegółowe kryteria oceniania po pierwszym półroczu klasy II: III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących

Bardziej szczegółowo

Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej w poszczególnych tematach podręcznika Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej szkoły podstawowej

Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej w poszczególnych tematach podręcznika Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej szkoły podstawowej Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej w poszczególnych tematach podręcznika Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej szkoły podstawowej Temat w podręczniku Substancje i ich przemiany 1. Zasady

Bardziej szczegółowo

Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej z chemii dla klasy siódmej szkoły podstawowej

Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej z chemii dla klasy siódmej szkoły podstawowej Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej z chemii dla klasy siódmej szkoły podstawowej Nauczyciel: Marta Zielonka Temat w podręczniku Substancje i ich przemiany 1. Zasady bezpiecznej pracy

Bardziej szczegółowo

Szczegółowe wymagania edukacyjne z przedmiotu chemia dla klasy II gimnazjum, rok szkolny 2015/2016

Szczegółowe wymagania edukacyjne z przedmiotu chemia dla klasy II gimnazjum, rok szkolny 2015/2016 Szczegółowe wymagania edukacyjne z przedmiotu chemia dla klasy II gimnazjum, rok szkolny 2015/2016 II. Wewnętrzna budowa materii posługuje się symbolami pierwiastków odróżnia wzór sumaryczny od wzoru strukturalnego

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z CHEMII DLA KLASY II. mgr Marta Warecka Lenart

WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z CHEMII DLA KLASY II. mgr Marta Warecka Lenart WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z CHEMII DLA KLASY II mgr Marta Warecka Lenart (program nauczania chemii Chemia Nowej Ery autorstwa T.Kulawik i M.Litwin) Ocenę dopuszczający otrzymuje uczeń, który w 75%

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z chemii dla klasy 2a. Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II w Żarnowcu. w roku szkolnym 2015/2016

Wymagania edukacyjne z chemii dla klasy 2a. Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II w Żarnowcu. w roku szkolnym 2015/2016 Wymagania edukacyjne z chemii dla klasy 2a Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II w Żarnowcu w roku szkolnym 2015/2016 Nauczyciel Joanna Szasta Wodorotlenki i kwasy Uczeń: Ocenę dopuszczającą: -dzieli

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z chemii dla klasy II gimnazjum oparte na programie nauczania Chemia Nowa Era

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z chemii dla klasy II gimnazjum oparte na programie nauczania Chemia Nowa Era Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z chemii dla klasy II gimnazjum oparte na programie nauczania Chemia Nowa Era IV. Kwasy Opracowała mgr Agnieszka Para Ocena dopuszczająca [1] wymienia zasady

Bardziej szczegółowo

Cel główny: Uczeń posiada umiejętność czytania tekstów kultury ze zrozumieniem

Cel główny: Uczeń posiada umiejętność czytania tekstów kultury ze zrozumieniem Hospitacja diagnozująca Źródła informacji chemicznej Cel główny: Uczeń posiada umiejętność czytania tekstów kultury ze zrozumieniem Opracowała: mgr Lilla Zmuda Matyja Arkusz Hospitacji Diagnozującej nr

Bardziej szczegółowo

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów. 07 marca 2019 r. zawody III stopnia (wojewódzkie)

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów. 07 marca 2019 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Kod ucznia Suma punktów Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów 07 marca 2019 r. zawody III stopnia (wojewódzkie) Witamy Cię na trzecim etapie konkursu chemicznego. Podczas

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe na poszczególne oceny KLASA II. II. Wewnętrzna budowa materii

Wymagania programowe na poszczególne oceny KLASA II. II. Wewnętrzna budowa materii Wymagania programowe na poszczególne oceny KLASA II II. Wewnętrzna budowa materii definiuje pojęcie materia opisuje ziarnistą budowę materii(1.3) opisuje, czym różni się atom od cząsteczki (2.7) definiuje

Bardziej szczegółowo

Fragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH

Fragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH Fragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH Podstawy dysocjacji elektrolitycznej. Zadanie 485 (1 pkt.) V/2006/A2 Dysocjacja kwasu ortofosforowego(v) przebiega w roztworach wodnych trójstopniowo:

Bardziej szczegółowo

Chemia. Wymagania programowe na poszczególne oceny dla uczniów klas II gimnazjum

Chemia. Wymagania programowe na poszczególne oceny dla uczniów klas II gimnazjum Chemia Wymagania programowe na poszczególne oceny dla uczniów klas II gimnazjum 1 określa, co wpływa na aktywność chemiczną pierwiastka o dużym stopniu trudności wykonuje obliczenia stechiometryczne [1+2]

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe na poszczególne oceny CHEMIA klasa II. I. Wewnętrzna budowa materii. Ocena bardzo dobra [ ]

Wymagania programowe na poszczególne oceny CHEMIA klasa II. I. Wewnętrzna budowa materii. Ocena bardzo dobra [ ] Wymagania programowe na poszczególne oceny CHEMIA klasa II I. Wewnętrzna budowa materii wymienia typy wiązań zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne podaje definicje wiązania kowalencyjnego wymaganych

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe z chemii w kl.2 na poszczególne oceny ; prowadzący mgr Elżbieta Wnęk. II. Wewnętrzna budowa materii

Wymagania programowe z chemii w kl.2 na poszczególne oceny ; prowadzący mgr Elżbieta Wnęk. II. Wewnętrzna budowa materii Wymagania programowe z chemii w kl.2 na poszczególne oceny ; prowadzący mgr Elżbieta Wnęk II. Wewnętrzna budowa materii definiuje pojęcie wartościowość podaje wartościowość pierwiastków w stanie wolnym

Bardziej szczegółowo

MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY

MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY KOD UCZNIA MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu 6 listopada 2017 r. Etap I (szkolny) Wypełnia Szkolna

Bardziej szczegółowo

CHEMIA. karty pracy klasa 3 gimnazjum

CHEMIA. karty pracy klasa 3 gimnazjum CHEMIA karty pracy klasa 3 gimnazjum Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2012 Numer zadania Test Karty pracy Zadania wyrównujące Zadania utrwalające Zadania rozwijające

Bardziej szczegółowo

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Etap szkolny rok szkolny 2009/2010 Dane dotyczące ucznia (wypełnia Komisja Konkursowa po rozkodowaniu prac) wylosowany numer uczestnika

Bardziej szczegółowo

Zadanie 2. [2 pkt.] Podaj symbole dwóch kationów i dwóch anionów, dobierając wszystkie jony tak, aby zawierały taką samą liczbę elektronów.

Zadanie 2. [2 pkt.] Podaj symbole dwóch kationów i dwóch anionów, dobierając wszystkie jony tak, aby zawierały taką samą liczbę elektronów. 2 Zadanie 1. [1 pkt] Pewien pierwiastek X tworzy cząsteczki X 2. Stwierdzono, że cząsteczki te mogą mieć różne masy cząsteczkowe. Wyjaśnij, dlaczego cząsteczki o tym samym wzorze mogą mieć różne masy cząsteczkowe.

Bardziej szczegółowo

Nazwy pierwiastków: ...

Nazwy pierwiastków: ... Zadanie 1. [ 3 pkt.] Na podstawie podanych informacji ustal nazwy pierwiastków X, Y, Z i zapisz je we wskazanych miejscach. I. Atom pierwiastka X w reakcjach chemicznych może tworzyć jon zawierający 20

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2012/2013

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2012/2013 Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2012/2013 KOD UCZNIA etap: data: czas pracy: szkolny 28 listopada 2012 r. 90 minut Informacje dla ucznia

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami.

Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. I. Gęstość propanu w warunkach normalnych wynosi II. Jeżeli stężenie procentowe nasyconego roztworu pewnej

Bardziej szczegółowo

KLASA II Dział 6. WODOROTLENKI A ZASADY

KLASA II Dział 6. WODOROTLENKI A ZASADY KLASA II Dział 6. WODOROTLENKI A ZASADY Wymagania na ocenę dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą definiuje wskaźnik; wyjaśnia pojęcie: wodorotlenek; wskazuje metale aktywne i mniej aktywne; wymienia

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE w klasie II

WYMAGANIA EDUKACYJNE w klasie II WYMAGANIA EDUKACYJNE w klasie II Lp. Treści nauczania (temat lekcji) Liczba godzin na realizację Treści nauczania (pismem pogrubionym zostały zaznaczone treści Podstawy Programowej ) Wymagania i kryteria

Bardziej szczegółowo

CHEMIA - wymagania edukacyjne

CHEMIA - wymagania edukacyjne CHEMIA - wymagania edukacyjne III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących podaje, na czym polega obieg wody wymienia stany skupienia wody nazywa przemiany stanów skupienia wody

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNENE Z CHEMII W KLASIE II GIMNAZJUM

WYMAGANIA EDUKACYJNENE Z CHEMII W KLASIE II GIMNAZJUM WYMAGANIA EDUKACYJNENE Z CHEMII W KLASIE II GIMNAZJUM dostosowane do programu nauczania chemii w klasach I III gimnazjum pt Chemia Nowej Ery autorstwa T. Kulawik, M. Litwin edukacyjne na ocenę półroczną

Bardziej szczegółowo

Wodorotlenki O O O O. I n. I. Wiadomości ogólne o wodorotlenkach.

Wodorotlenki O O O O. I n. I. Wiadomości ogólne o wodorotlenkach. Wodorotlenki I. Wiadomości ogólne o wodorotlenkach. Wodorotlenki są to związki chemiczne zbudowane z atomu metalu i grupy wodorotlenowej. Wzór ogólny wodorotlenków: wartościowość metalu M n ( ) grupa wodorotlenowa

Bardziej szczegółowo

... A. kwas siarkowodorowy B. kwas siarkowy (IV) C. kwas siarkowy (VI)

... A. kwas siarkowodorowy B. kwas siarkowy (IV) C. kwas siarkowy (VI) 1. (2pkt) Uzupełnij zdania, zaznaczając odpowiedzi wybrane spośród A - H, tak aby zdania były prawdziwe. Po rozpuszczeniu w wodzie tlenku fosforu (V) powstanie A/B. Roztwór tej substancji zabarwi oranż

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE

WYMAGANIA EDUKACYJNE GIMNAZJUM NR 2 W RYCZOWIE WYMAGANIA EDUKACYJNE niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z CHEMII w klasie II gimnazjum str. 1 Wymagania edukacyjne niezbędne do

Bardziej szczegółowo

Propozycja planu wynikowego Chemia Nowej Ery - klasa 2 gimnazjum

Propozycja planu wynikowego Chemia Nowej Ery - klasa 2 gimnazjum 1 Propozycja planu wynikowego Chemia Nowej Ery - klasa 2 gimnazjum Tytuł rozdziału w podręczniku Temat lekcji Dział III. Woda i roztwory wodne Treści nauczania 7. Poznajemy związek chemiczny wodoru i tlenu

Bardziej szczegółowo

MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY

MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY KOD UCZNIA MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu 1 marca 2018 r. Etap III (wojewódzki) Wypełnia Wojewódzka

Bardziej szczegółowo

KLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH

KLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH KLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH Opracowanie: dr hab. Barbara Stypuła, dr inż. Krystyna Moskwa, mgr Agnieszka Tąta Związki nieorganiczne dzieli się najczęściej na: - tlenki - wodorki - wodorotlenki

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. (0-1) Proces rozpadu kwasów, zasad i soli na jony pod wpływem wody to A. elektroliza. B. dyfuzja. C. dysocjacja. D. dekantacja.

Zadanie 1. (0-1) Proces rozpadu kwasów, zasad i soli na jony pod wpływem wody to A. elektroliza. B. dyfuzja. C. dysocjacja. D. dekantacja. Zadanie 1. (0-1) Proces rozpadu kwasów, zasad i soli na jony pod wpływem wody to A. elektroliza. B. dyfuzja. C. dysocjacja. D. dekantacja. Zadanie 2. (0-1) Kwas, którego cząsteczka, rozpadając się całkowicie

Bardziej szczegółowo

- w nawiasach kwadratowych stężenia molowe.

- w nawiasach kwadratowych stężenia molowe. Cz. VII Dysocjacja jonowa, moc elektrolitów, prawo rozcieńczeń Ostwalda i ph roztworów. 1. Pojęcia i definicja. Dysocjacja elektroniczna (jonowa) to samorzutny rozpad substancji na jony w wodzie lub innych

Bardziej szczegółowo

Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks

Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks 1. Która z próbek o takich samych masach zawiera najwięcej

Bardziej szczegółowo

RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW.

RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. Zagadnienia: Zjawisko dysocjacji: stała i stopień dysocjacji Elektrolity słabe i mocne Efekt wspólnego jonu Reakcje strącania osadów Iloczyn rozpuszczalności Odczynnik

Bardziej szczegółowo

Zadanie: 2 Zbadano odczyn wodnych roztworów następujących soli: I chlorku baru II octanu amonu III siarczku sodu

Zadanie: 2 Zbadano odczyn wodnych roztworów następujących soli: I chlorku baru II octanu amonu III siarczku sodu Zadanie: 1 Sporządzono dwa wodne roztwory soli: siarczanu (VI) sodu i azotanu (III) sodu Który z wyżej wymienionych roztworów soli nie będzie miał odczynu obojętnego? Uzasadnij odpowiedź i napisz równanie

Bardziej szczegółowo

XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego. II Etap - 18 stycznia 2016

XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego. II Etap - 18 stycznia 2016 XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego II Etap - 18 stycznia 2016 Nazwisko i imię ucznia: Liczba uzyskanych punktów: Drogi Uczniu, przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH

WŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH WŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH PODZIAŁ ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH Tlenki (kwasowe, zasadowe, amfoteryczne, obojętne) Związki niemetali Kwasy (tlenowe, beztlenowe) Wodorotlenki

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. II Gimnazjum Rok szkolny 2015/2016 Wewnętrzna budowa materii

Wymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. II Gimnazjum Rok szkolny 2015/2016 Wewnętrzna budowa materii Wymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. II Gimnazjum Rok szkolny 2015/2016 Wewnętrzna budowa materii Dopuszczający (K) Dostateczny(P) Dobry(R) Bardzo dobry (D) Celujący (W) Uczeń : - wie,

Bardziej szczegółowo

REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW

REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza jakościowa bada

Bardziej szczegółowo

Podstawa programowa przedmiotu

Podstawa programowa przedmiotu 2016-09-01 CHEMIA KLASA II GIMNAZJUM Podstawa programowa przedmiotu SZKOŁY BENEDYKTA Tom II podręcznika Tom pierwszy obejmuje następujące punkty podstawy programowej: 6. Kwasy i zasady 7. Sole. Treści

Bardziej szczegółowo

XV Wojewódzki Konkurs z Chemii

XV Wojewódzki Konkurs z Chemii XV Wojewódzki Konkurs z Chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów oraz klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu województwa świętokrzyskiego II Etap powiatowy 16 styczeń 2018

Bardziej szczegółowo

ZADANIE 164. Na podstawie opisanych powyżej doświadczeń określ charakter chemiczny tlenków: magnezu i glinu. Uzasadnij słownie odpowiedź.

ZADANIE 164. Na podstawie opisanych powyżej doświadczeń określ charakter chemiczny tlenków: magnezu i glinu. Uzasadnij słownie odpowiedź. Informacja do zadań: 163. 166. Przeprowadzono doświadczenia opisane poniższymi schematami: ZADANIE 163. Podaj, w których probówkach (1. 6.) zaszły reakcje chemiczne. ZADANIE 164. Na podstawie opisanych

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW.

ĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW. ĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW. Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza

Bardziej szczegółowo

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY II GIMNAZJUM Nauczyciel Katarzyna Kurczab

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY II GIMNAZJUM Nauczyciel Katarzyna Kurczab SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY II GIMNAZJUM Nauczyciel Katarzyna Kurczab CZĄSTECZKA I RÓWNANIE REKCJI CHEMICZNEJ potrafi powiedzieć co to jest: wiązanie chemiczne, wiązanie jonowe, wiązanie

Bardziej szczegółowo

CHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne

CHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [

Bardziej szczegółowo

XXIII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2015/2016

XXIII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 IMIĘ I NAZWISKO PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Inowrocław 21 maja 2016 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW XXIII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY

Bardziej szczegółowo

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr

Bardziej szczegółowo

Szczegółowy opis treści programowych obowiązujących na etapie szkolnym konkursu przedmiotowego z chemii 2018/2019

Szczegółowy opis treści programowych obowiązujących na etapie szkolnym konkursu przedmiotowego z chemii 2018/2019 Szczegółowy opis treści programowych obowiązujących na etapie szkolnym konkursu przedmiotowego z chemii 2018/2019 I. Eliminacje szkolne (60 minut, liczba punktów: 30). Wymagania szczegółowe. Cele kształcenia

Bardziej szczegółowo

Stechiometria w roztworach. Woda jako rozpuszczalnik

Stechiometria w roztworach. Woda jako rozpuszczalnik Stechiometria w roztworach Woda jako rozpuszczalnik Właściwości wody - budowa cząsteczki kątowa - wiązania O-H O H kowalencyjne - cząsteczka polarna δ + H 2δ O 105 H δ + Rozpuszczanie + oddziaływanie polarnych

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny w klasie II

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny w klasie II I półrocze Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny w klasie II I. Wewnętrzna budowa materii posługuje się symbolami pierwiastków odróżnia wzór sumaryczny od wzoru strukturalnego zapisuje wzory sumaryczne

Bardziej szczegółowo

Piotr Chojnacki 1. Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą reakcji charakterystycznych.

Piotr Chojnacki 1. Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą reakcji charakterystycznych. SPRAWOZDANIE: REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH ANIONÓW. Imię Nazwisko Klasa Data Uwagi prowadzącego 1.Wykrywanie obecności jonu chlorkowego Cl - : Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą

Bardziej szczegółowo

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów 24 stycznia 2018 r. zawody II stopnia (rejonowe)

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów 24 stycznia 2018 r. zawody II stopnia (rejonowe) Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów 24 stycznia 2018 r. zawody II stopnia (rejonowe) Kod ucznia Suma punktów Witamy Cię na drugim etapie konkursu chemicznego. Podczas konkursu

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z chemii Klasa II WODOROTLENKI A ZASADY

Wymagania edukacyjne z chemii Klasa II WODOROTLENKI A ZASADY Wymagania edukacyjne z chemii Klasa II WODOROTLENKI A ZASADY Wymagania na ocenę dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą wymienia rodzaje wskaźników; sprawdza doświadczalnie działanie podaje przykłady

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1: Elementy analizy jakościowej

Ćwiczenie 1: Elementy analizy jakościowej Ćwiczenie 1: Elementy analizy jakościowej Analiza chemiczna stanowi zbiór metod stosowanych w celu ustalenia składu jakościowego i ilościowego substancji. Wśród metod analitycznych możemy wyróżnić: 1)

Bardziej szczegółowo

CHEMIA BUDOWLANA ĆWICZENIE NR 1

CHEMIA BUDOWLANA ĆWICZENIE NR 1 CHEMIA BUDOWLANA ĆWICZENIE NR 1 PODSTAWY CHEMICZNEJ ANALIZY JAKOŚCIOWEJ ANALIZA IDENTYFIKACYJNA WYBRANYCH KATIONÓW WSTĘP TEORETYCZNY Znajomość składu chemicznego materiałów daje informacje o tym jaki to

Bardziej szczegółowo

KLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH

KLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH KLASYFIKACJA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH Opracowanie: dr hab. Barbara Stypuła, dr inż. Krystyna Moskwa Związki nieorganiczne dzieli się najczęściej na: - tlenki - wodorki - wodorotlenki - kwasy - sole - związki

Bardziej szczegółowo

Rozkład materiału nauczania chemii klasa 2 gimnazjum.

Rozkład materiału nauczania chemii klasa 2 gimnazjum. Rozkład materiału nauczania chemii klasa 2 gimnazjum. Lp. Treści nauczania (temat lekcji) Liczba godzin na realizację Umiejętności wymagania szczegółowe (pismem półgrubym zostały zaznaczone wymagania obowiązujące

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe na poszczególne oceny w klasie drugiej. II. Wewnętrzna budowa materii

Wymagania programowe na poszczególne oceny w klasie drugiej. II. Wewnętrzna budowa materii Wymagania programowe na poszczególne oceny w klasie drugiej II. Wewnętrzna budowa materii definiuje pojęcie materia opisuje ziarnistą budowę materii opisuje, czym różni się atom od cząsteczki definiuje

Bardziej szczegółowo

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW. Eliminacje szkolne I stopień

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW. Eliminacje szkolne I stopień POUFNE Pieczątka szkoły 9 listopada 2015 r. Imię Czas pracy 60 minut Nazwisko KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 Eliminacje szkolne I stopień Informacje: 1. Przeczytaj uważnie

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej

Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej 1) Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 2) Roztwory (zadania rachunkowe zbiór zadań Pazdro

Bardziej szczegółowo

MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY

MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu Etap I (szkolny) Materiały dla nauczycieli Rozwiązania zadań wraz

Bardziej szczegółowo

CHEMIA - BADANIE WYNIKÓW KLASA II 2010/2011

CHEMIA - BADANIE WYNIKÓW KLASA II 2010/2011 CHEMIA - BADANIE WYNIKÓW KLASA II 2010/2011 1. Który zbiór wskazuje wyłącznie wzory wodorotlenków A. H2S, H2CO3, H2SO4 B. Ca(OH)2, KOH, Fe2O3 C. H2SO4, K2O, HCl D. Ca(OH)2, KOH, Fe(OH)3 2. Który zbiór

Bardziej szczegółowo

Kuratorium Oświaty w Lublinie ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI

Kuratorium Oświaty w Lublinie ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI Kuratorium Oświaty w Lublinie.. Imię i nazwisko ucznia Pełna nazwa szkoły Liczba punktów ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI Instrukcja dla ucznia

Bardziej szczegółowo

TEST NA EGZAMIN POPRAWKOWY Z CHEMII DLA UCZNIA KLASY II GIMNAZJUM

TEST NA EGZAMIN POPRAWKOWY Z CHEMII DLA UCZNIA KLASY II GIMNAZJUM TEST NA EGZAMIN PPRAWKWY Z CHEMII DLA UCZNIA KLASY II GIMNAZJUM I. Część pisemna: 1. Które z poniższych stwierdzeń jest fałszywe? a.) Kwasy są to związki chemiczne zbudowane z wodoru i reszty kwasowej.

Bardziej szczegółowo

Rozkład materiału nauczania chemii klasa 2.

Rozkład materiału nauczania chemii klasa 2. Rozkład materiału nauczania chemii klasa 2. Lp. Treści nauczania (temat lekcji) Liczba godzin na realizację Umiejętności wymagania szczegółowe (pismem półgrubym zostały zaznaczone wymagania obowiązujące

Bardziej szczegółowo

I. Substancje i ich przemiany

I. Substancje i ich przemiany Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny szkolne klasa 7 Niepełnosprawność intelektualna oraz obniżenie wymagań i dostosowanie ich do możliwości ucznia I. Substancje i ich przemiany stosuje zasady bezpieczeństwa

Bardziej szczegółowo

MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY

MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY Kod ucznia MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów szkół podstawowych 24 października 2018 r. Etap I (szkolny) Wypełnia Komisja Etapu Szkolnego Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 Maksymalna liczba 1 2 1 6 4 9 2 Liczba

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY

WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY Pieczątka szkoły Kod ucznia Liczba punktów WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 15.11.2017 R. 1. Test konkursowy zawiera 26 zadań. Są to zadania zamknięte i otwarte.

Bardziej szczegółowo

II. Wewnętrzna budowa materii

II. Wewnętrzna budowa materii Propozycja wymagań programowych na poszczególne oceny przygotowana na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz podręczniku dla klasy drugiej gimnazjum Chemia Nowej Ery

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW 2017/2018. Eliminacje szkolne

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW 2017/2018. Eliminacje szkolne ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW 2017/2018 Eliminacje szkolne Podczas rozwiązywania zadań

Bardziej szczegółowo

HYDROLIZA SOLI. 1. Hydroliza soli mocnej zasady i słabego kwasu. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:

HYDROLIZA SOLI. 1. Hydroliza soli mocnej zasady i słabego kwasu. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco: HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące

Bardziej szczegółowo

Identyfikacja wybranych kationów i anionów

Identyfikacja wybranych kationów i anionów Identyfikacja wybranych kationów i anionów ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTRORZNOŚĆ NIE ZATYKAĆ PROBÓWKI PALCEM Zadanie 1 Celem zadania jest wykrycie jonów Ca 2+ a. Próba z jonami C 2 O 4 ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTRORZNOŚĆ

Bardziej szczegółowo

VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014

VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014 VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe na poszczególne oceny

Wymagania programowe na poszczególne oceny Wymagania programowe na poszczególne oceny I. Kwasy wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami definiuje pojęcia: elektrolit i nieelektrolit wyjaśnia, co to jest wskaźnik i wymienia trzy przykłady

Bardziej szczegółowo

MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY

MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY Kod ucznia MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu 8 października 2018 r. Etap I (szkolny) Wypełnia Szkolna

Bardziej szczegółowo