eftec DYREKTYWA W SPRAWIE ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA ŚRODOWISKO PRZEGLĄD STRATUS CONSULTING Dwudniowa sesja szkoleniowa Komisja Europejska 1
|
|
- Helena Muszyńska
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 eftec STRATUS CONSULTING DYREKTYWA W SPRAWIE ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA ŚRODOWISKO PRZEGLĄD Dwudniowa sesja szkoleniowa 1
2 Informacje ogólne Co to jest dyrektywa ELD i kogo dotyczy? Dyrektywa ELD w skrócie: ilustracja Dyrektywa ELD przegląd Jak zdecydować, czy dyrektywa ELD dotyczy danego działania? Jak zdecydować, czy dyrektywa ELD dotyczy danego zdarzenia? Koszty i finansowanie Przyszłość dyrektywy ELD Przegląd procesu wdrożenia: planowanie środków naprawczych
3 Cel dyrektywy ELD Zapobieganie szkodom w środowisku (art. 5 i 8) i naprawianie ich (art. 6, 7, 8 i załącznik II) poprzez ustanowienie ram odpowiedzialności za środowisko zgodnie z zasadą zanieczyszczający płaci. Zasoby i usługi objęte szkodami muszą zostać przywrócone do warunków początkowych. 3
4 Zasada zanieczyszczający płaci Podmioty gospodarcze, które powodują szkody lub bezpośrednie zagrożenie, muszą zapobiegać im i podejmować odpowiednie środki naprawcze, ponosząc niezbędne koszty. Zanieczyszczający musi podjąć działania naprawcze lub zrekompensować szkody w naturze. Rekompensata pieniężna jest niedozwolona. 4
5 Strony uprawnione Każda osoba fizyczna lub prawna która jest lub może być objęta szkodą (np. mieszkańcy, obserwatorzy ptaków, turyści, wędkarze, osoby, których zdrowie może być zagrożone, lub osoby odpowiedzialne za dzieci lub osoby starsze, których zdrowie może być zagrożone); która jest dostatecznie zainteresowana lub stwierdza naruszenie prawa (w tym organizacje pozarządowe); jest stroną uprawnioną i może powiadomić właściwy organ o szkodach lub bezpośrednim zagrożeniu wystąpieniem szkód. 5
6 Główne zainteresowane podmioty procesu Właściwe organy Podmioty gospodarcze Dostawcy zabezpieczenia finansowego i inne podmioty Strony uprawnione Innymi uczestnikami procesu (poza zainteresowanymi stronami) mogą być eksperci (w dziedzinie nauki, ekonomii i prawa) i przedstawiciele społeczności 6
7 Dyrektywa ELD w skrócie Następuje zdarzenie o niekorzystnym wpływie na środowisko Na przykład zbiornik zawierający niebezpieczne substancje chemiczne pęka i zanieczyszczenia wpływają do pobliskiej rzeki.
8 Przed zgłoszeniem w ramach dyrektywy ELD Podmiot gospodarczy podejmuje czynności w celu zatrzymania zanieczyszczeń Naprawa uszkodzonego zbiornika Podmiot gospodarczy może podjąć działania w celu oczyszczenia skażonej gleby lub osadów Dodanie czynnika neutralizującego Wykopanie gleby lub osadu
9 Wpływ wycieku na środowisko Warunki przed wyciekiem Warunki po wycieku
10 Korzyści z działań oczyszczających Warunki przed wyciekiem Warunki po wycieku Po oczyszczeniu
11 Działania oczyszczające nie przywracają w pełni stanu łowiska Potrzebne są dodatkowe środki naprawcze Warunki po wycieku Po oczyszczeniu Pełne naprawienie szkód
12 Środki naprawcze według dyrektywy ELD Liczba ryb Poziom początkowy Liczba ryb Przed wyciekiem Po wycieku Po podstawowych działaniach naprawczych Po uzupełniających działaniach naprawczych
13 Środki naprawcze według dyrektywy ELD Liczba ryb Strata przejściowa Poziom początkowy Liczba ryb Przed wyciekiem Po wycieku Po podstawowych działaniach naprawczych Po uzupełniających działaniach naprawczych
14 Środki naprawcze według dyrektywy ELD Liczba ryb Strata przejściowa Poziom początkowy Liczba ryb Przed wyciekiem Po wycieku Po podstawowych działaniach naprawczych Po uzupełniających działaniach naprawczych Wraz ze spadkiem w porównaniu ze stanem początkowym straty przejściowe rosną. Wraz z wydłużeniem się czasu powrotu do stanu początkowego straty przejściowe rosną.
15 Środki naprawcze według dyrektywy ELD Liczba ryb Strata przejściowa Poziom początkowy Liczba ryb Przed wyciekiem Po wycieku Po podstawowych działaniach naprawczych Po uzupełniających działaniach naprawczych Kompensacyjny środek naprawczy Kompensacyjny środek naprawczy to środek wymagany do skompensowania straty przejściowej, która nie została uwzględniona w podstawowych lub uzupełniających środkach naprawczych.
16 Środki naprawcze według dyrektywy ELD Liczba ryb Poziom początkowy Strata przejściowa Liczba ryb Przed wyciekiem Po wycieku Po podstawowych działaniach naprawczych Po uzupełniający ch działaniach naprawczych Kompensacyjny środek naprawczy Metoda równoważności zasobów : Obliczanie ( skalowanie ) kompensacyjnych środków naprawczych w celu zrównoważenia strat przejściowych
17 Anatomia szkód Poziom usług zasobów Straty przejściowe Poziom początkowy Naturalna ścieżka odtwarzania Ścieżka odtwarzania z podstawowymi lub uzupełniającymi działaniami naprawczymi Data zdarzenia Rozpoczęcie podstawowych/uzupełniających działań naprawczych Czas 17
18 Jak ocenić, czy dyrektywa ELD dotyczy danego działania? 18
19 Czy działanie może spowodować szkody w zasobach objętych dyrektywą ELD? Jakie zasoby są objęte dyrektywą ELD? -Siedliska i gatunki chronione -Woda -Gleba
20 Szkody dotyczące siedlisk i gatunków chronionych Objęte dyrektywą tylko wtedy, gdy szkoda ma znaczący negatywny wpływ na osiągnięcie lub utrzymanie właściwego stanu ochrony określonych siedlisk i gatunków (dyrektywy siedliskowa i ptasia) Interpretacja istotności o Mierzalna o Załącznik I 20
21 Szkody dla wód Wszelkie szkody, które zgodnie z definicją w ramowej dyrektywie wodnej (2000/60/WE) w znaczący sposób niekorzystnie wpływają na stan ekologiczny, chemiczny i/lub ilościowy lub potencjał ekologiczny wód z wyjątkiem niekorzystnych skutków, do których ma zastosowanie art. 4 ust. 7 tej dyrektywy 21
22 ELD i ramowa dyrektywa wodna Definicja wód w dyrektywie ELD jest oparta na dyrektywie WFD Dobry stan ekologiczny i inne prace w ramach dyrektywy WFD (załącznik V) ułatwiają określenie warunków początkowych, których można również użyć podczas stosowania dyrektywy ELD 22
23 Szkody dla gleby Jeśli zanieczyszczenie gleby stwarza znaczące ryzyko dla zdrowia ludzi bez odniesienia do zasobów naturalnych 23
24 Czy działanie może wpłynąć na zasoby objęte dyrektywą ELD? Nie
25 Czy działanie może wpłynąć na zasoby objęte dyrektywą ELD? Nie Nie ELD
26 Czy działanie może wpłynąć na zasoby objęte dyrektywą ELD? Nie Nie ELD Tak
27 Czy działanie może wpłynąć na zasoby objęte dyrektywą ELD? Nie Nie ELD Tak Czy działanie jest wymienione w załączniku III dyrektywy ELD?
28 Działania wskazane w załączniku III Zezwolenie zintegrowane (IPPC) Licencja/pozwolenie na składowanie odpadów Zrzuty do wód Substancje niebezpieczne Pobór wody (WFD) Organizmy zmodyfikowane genetycznie Transport odpadów Odpady wydobywcze Wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla 28
29 Czy działanie może wpłynąć na zasoby objęte dyrektywą ELD? Nie Nie ELD Tak Czy działanie jest wymienione w załączniku III dyrektywy ELD? Nie Odpowiedzialność oparta na winie za szkody dotyczące tylko siedlisk i gatunków chronionych
30 Czy działanie może wpłynąć na zasoby objęte dyrektywą ELD? Nie Nie ELD Tak Czy działanie jest wymienione w załączniku III dyrektywy ELD? Nie Odpowiedzialność na zasadzie winy Tak Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka
31 Normy dotyczące odpowiedzialności Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka Działania uznawane za ryzykowne. Wina nie musi zostać określona w celu pociągnięcia podmiotu gospodarczego do odpowiedzialności za szkody objęte dyrektywą ELD Załącznik III dyrektywy ELD Odpowiedzialność na zasadzie winy Odpowiedzialność wyłącznie za szkody dla gatunków chronionych siedlisk naturalnych, a nie za inne rodzaje szkód w środowisku. Należy ustalić winę lub zaniedbanie Wszystkie rodzaje działalności zawodowej niewymienione w załączniku III 31
32 Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka Odpowiedzialność na zasadzie winy Zezwolenie zintegrowane (IPPC) Licencja/pozwolenie na składowanie odpadów Zrzut do wody Substancje niebezpieczne Pobór wody (WFD) Organizmy zmodyfikowane genetycznie Transport odpadów Odpady wydobywcze Wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla Rodzaje działalności zawodowej niewymienione w załączniku III Szkody w glebie Szkody w wodzie Szkody dla gatunków chronionych i naturalnych siedlisk 32
33 Czy działanie może wpłynąć na zasoby objęte dyrektywą ELD? Nie Nie ELD Tak Czy działanie jest wymienione w załączniku III dyrektywy ELD? Nie Odpowiedzialność na zasadzie winy za szkody dotyczące tylko siedlisk i gatunków chronionych Tak Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka za szkody dotyczące siedlisk i gatunków chronionych, wody i gleby Podjęcie działań zapobiegających szkodom 33
34 Działania stron Przed zdarzeniem W ramach normalnej działalności Właściwe organy i podmioty gospodarcze: brak zobowiązań objętych dyrektywą ELD; doradztwo oparte na typowych dobrych praktykach Dostawcy zabezpieczenia finansowego i eksperci: brak obowiązków w ramach dyrektywy ELD, ale możliwy udział 34
35 Działania stron Przed zdarzeniem Właściwy organ Może zachęcić podmiot gospodarczy lub podjąć działania w celu ograniczenia ryzyka wystąpienia zdarzenia lub bezpośredniego zagrożenia Zachęca do lub wymaga zabezpieczenia finansowego
36 Działania stron Przed zdarzeniem Właściwy organ Może zachęcić podmiot gospodarczy lub podjąć działania w celu ograniczenia ryzyka wystąpienia zdarzenia lub bezpośredniego zagrożenia Zachęca do lub wymaga zabezpieczenia finansowego Podmiot gospodarczy Może zastosować środki w celu ograniczenia ryzyka Może/musi uzyskać zabezpieczenie finansowe
37 Działania stron Przed zdarzeniem Właściwy organ Może zachęcić podmiot gospodarczy lub podjąć działania w celu ograniczenia ryzyka wystąpienia zdarzenia lub bezpośredniego zagrożenia Zachęca do lub wymaga zabezpieczenia finansowego Podmiot gospodarczy Może zastosować środki w celu ograniczenia ryzyka Może/musi uzyskać zabezpieczenie finansowe Dostawcy zabezpieczenia finansowego Reagują na wnioski o odpowiednie zabezpieczenie finansowe Rozważają przeprowadzenie ocen potencjalnego ryzyka, kosztów i premii w celu uzyskania odpowiedniego zabezpieczenia finansowego
38 Działania stron Przed zdarzeniem Właściwy organ Może zalecać lub podejmować środki zapobiegawcze Zachęca do lub wymaga zabezpieczenia finansowego Dostawcy zabezpieczenia finansowego Reagują na wnioski o odpowiednie zabezpieczenie finansowe Rozważają przeprowadzenie ocen potencjalnego ryzyka, kosztów i premii w celu uzyskania odpowiedniego zabezpieczenia finansowego Podmiot gospodarczy Może zastosować środki w celu ograniczenia ryzyka Może/musi uzyskać zabezpieczenie finansowe Eksperci Dostarczają dane techniczne na potrzeby środków umożliwiających ograniczenie bezpośredniego zagrożenia i szkód
39 Jak ocenić, czy dyrektywa ELD dotyczy danego przypadku? 39
40 Czy zasób lub usługa objęte dyrektywą ELD uległy szkodom lub są zagrożone?
41 Zasoby i usługi objęte dyrektywą Zasoby: ELD Chronione siedliska naturalne i gatunki (dyrektywa siedliskowa, dyrektywa ptasia) Woda (ramowa dyrektywa wodna) Gleba (tylko ryzyko dla zdrowia) Usługi zapewniane przez te zasoby 41
42 Czy zasób lub usługa objęte dyrektywą ELD uległy szkodom lub są zagrożone? Nie Nieobjęte dyrektywą ELD, ale mogą być objęte innymi przepisami prawa krajowego lub międzynarodowego Tak
43 Czy zasób lub usługa objęte dyrektywą ELD uległy szkodom lub są zagrożone? Tak Nie Nieobjęte dyrektywą ELD, ale mogą być objęte innymi przepisami prawa krajowego lub międzynarodowego Czy zagrożenie lub szkody wystąpiły w limicie czasu dyrektywy ELD?
44 Limit czasu dyrektywy ELD Przed 30 kwietnia 2007, jeśli szkoda i powodujące ją działanie nastąpiły w całości przed tą datą; Zdarzenia lub incydenty, które wystąpiły 30 lat przed wykryciem danej szkody; oraz Jeżeli od wykonania działań zapobiegawczych lub naprawczych albo zidentyfikowania strony odpowiedzialnej upłynęło więcej niż 5 lat w zależności od tego, który z tych terminów jest późniejszy 44
45 Czy zasób lub usługa objęte dyrektywą ELD uległy szkodom lub są zagrożone? Tak Czy zagrożenie lub szkody wystąpiły w limicie czasu dyrektywy ELD? Tak Nie Nie Nieobjęte dyrektywą ELD, ale mogą być objęte innymi przepisami prawa krajowego lub międzynarodowego
46 Czy zasób lub usługa objęte dyrektywą ELD uległy szkodom lub są zagrożone? Tak Czy zagrożenie lub szkody wystąpiły w limicie czasu dyrektywy ELD? Nie Nie Nieobjęte dyrektywą ELD, ale mogą być objęte innymi przepisami prawa krajowego lub międzynarodowego Tak Czy mają zastosowanie zwolnienia lub linie obrony w ramach dyrektywy ELD?
47 Zwolnienia Objęcie konwencjami międzynarodowymi i traktatem Euratom Konflikt zbrojny, działania wojenne, wojna domowa lub powstanie Zjawisko naturalne o wyjątkowym, nieuniknionym i niekontrolowanym charakterze Działania prowadzone głównie na rzecz obrony narodowej lub bezpieczeństwa międzynarodowego albo ochrony przed klęskami żywiołowymi Zanieczyszczenia i przyczyny rozproszone 47
48 Linie obrony Obrona odnosząca się do działań strony trzeciej Obrona na podstawie obowiązkowego polecenia Obrona na podstawie zezwolenia Obrona w oparciu o stan wiedzy naukowej i technicznej 48
49 Obrona odnosząca się do działań strony trzeciej i obrona na podstawie obowiązkowego polecenia Jeśli podmiot gospodarczy udowodni, że: szkody zostały spowodowane przez stronę trzecią (pomimo właściwych środków bezpieczeństwa), lub szkody wynikały ze spełnienia obowiązkowego polecenia lub wskazówki otrzymanej od organu publicznego, chyba że takie polecenie było reakcją na emisje lub zdarzenie spowodowane przez działania podmiotu gospodarczego. 49
50 Obrona na podstawie zezwolenia Emisja, na którą udzielone jest wyraźne zezwolenie i która jest w pełni zgodna z warunkami zezwolenia udzielonego w ramach stosownych przepisów i rozporządzeń krajowych 50
51 Obrona w oparciu o stan wiedzy naukowej i technicznej Emisja lub działanie albo inny sposób użytkowania produktu, w przypadku których uznano, zgodnie ze stanem wiedzy naukowej i technicznej w momencie emisji lub działania, że nie jest prawdopodobne, aby mogły one spowodować szkody dla środowiska. 51
52 Czy zasób lub usługa objęte dyrektywą ELD uległy szkodom lub są zagrożone? Czy zagrożenie/szkody wystąpiły w limicie czasu dyrektywy ELD? Tak Tak Nie Nie Nieobjęte dyrektywą ELD, ale mogą być objęte innymi przepisami prawa krajowego lub międzynarodowego Czy mają zastosowanie jakiekolwiek zwolnienia lub środki obrony w ramach dyrektywy ELD? Nie Tak
53 Czy zasób lub usługa objęte dyrektywą ELD uległy szkodom lub są zagrożone? Czy zagrożenie/szkody wystąpiły w limicie czasu dyrektywy ELD? Tak Czy mają zastosowanie zwolnienia lub środki obrony od dyrektywy ELD? Tak Nie Nie Nie Tak Nieobjęte dyrektywą ELD, ale mogą być objęte innymi przepisami prawa krajowego lub międzynarodowego Czy zagrożenie lub szkody są znaczne?
54 Istotne szkody ogólne reguły W zależności od przypadku Decyzje w odniesieniu do powiązanych dyrektyw i ustawodawstwa krajowego 54
55 Interpretacje istotności Szkoda, która jest mierzalna i szczególnie duża (określenie to zależy od konkretnego przypadku) Kryteria szkód dla różnorodności biologicznej zgodnie z załącznikiem I 55
56 Ogólne interpretacje istotności Istotność prawna Istotność społeczna Istotność biologiczna Istotność statystyczna 56
57 Działania stron Po zdarzeniu Rozróżnienie pomiędzy: Wykryciem bezpośredniego zagrożenia Wykryciem szkody w środowisku Właściwy organ i podmiot gospodarczy: obowiązek Dostawcy zabezpieczenia finansowego i eksperci: brak obowiązku, ale możliwa rola Strony uprawnione: nie obowiązek, lecz prawo 57
58 Działania stron Po zdarzeniu Właściwy organ Określa, czy przypadek jest objęty dyrektywą ELD Jeśli tak, identyfikuje odpowiedzialny podmiot lub podmioty gospodarcze i ustanawia normę odpowiedzialności Współpracuje z podmiotem lub podmiotami gospodarczymi w celu zapewnienia, że zostały podjęte środki naprawcze Występuje do podmiotu lub podmiotów gospodarczych o pokrycie niezbędnych kosztów (jeżeli właściwy organ podejmuje działania naprawcze) oraz przydziela koszty w przypadku odpowiedzialności wielu stron Nadzoruje instrument zabezpieczenia finansowego
59 Działania stron Po zdarzeniu Właściwy organ Określa, czy przypadek jest objęty dyrektywą ELD Jeśli tak, identyfikuje odpowiedzialny podmiot lub podmioty gospodarcze i określa rodzaj odpowiedzialności Współpracuje z podmiotem lub podmiotami gospodarczymi w celu zapewnienia, że zostały podjęte środki zapobiegawcze i naprawcze Występuje do podmiotu lub podmiotów gospodarczych o pokrycie niezbędnych kosztów (jeżeli właściwy organ podejmuje działania naprawcze) oraz przydziela koszty w przypadku odpowiedzialności wielu stron Nadzoruje instrument zabezpieczenia finansowego Podmiot gospodarczy Podejmuje natychmiastowe działania w celu zatrzymania zdarzenia, zapobiegnięcia dalszym szkodom i naprawienia szkód. Niezwłocznie zgłasza szkody lub zagrożenia do właściwego organu. Podejmuje działania w celu zastosowania wszystkich niezbędnych środków naprawczych zgodnie z instrukcjami właściwego organu. Opłaca wszystkie wymagane, odpowiednie koszty
60 Działania stron Po zdarzeniu Właściwy organ Określa, czy przypadek jest objęty dyrektywą ELD Jeśli tak, identyfikuje odpowiedzialny podmiot lub podmioty gospodarcze i określa rodzaj odpowiedzialności Współpracuje z podmiotem lub podmiotami gospodarczymi w celu zapewnienia, że zostały podjęte środki zapobiegawcze i naprawcze Występuje do podmiotu lub podmiotów gospodarczych o pokrycie niezbędnych kosztów (jeżeli właściwy organ podejmuje działania naprawcze) oraz przydziela koszty w przypadku odpowiedzialności wielu stron Nadzoruje instrument zabezpieczenia finansowego Podmiot gospodarczy Podejmuje natychmiastowe działania w celu zatrzymania zdarzenia, zapobiegnięcia dalszym szkodom i naprawienia szkód. Niezwłocznie zgłasza szkody lub zagrożenia do właściwego organu. Niezwłocznie zgłasza szkody lub zagrożenia do właściwego organu. Podejmuje działania w celu zastosowania wszystkich niezbędnych środków naprawczych zgodnie z instrukcjami właściwego organu. Opłaca wszystkie wymagane, odpowiednie koszty Dostawcy zabezpieczenia finansowego uczestniczą w ocenie szkód i działań naprawczych
61 Działania stron Po zdarzeniu Właściwy organ Określa, czy przypadek jest objęty dyrektywą ELD Jeśli tak, identyfikuje odpowiedzialny podmiot lub podmioty gospodarcze i określa rodzaj odpowiedzialności Współpracuje z podmiotem lub podmiotami gospodarczymi w celu zapewnienia, że zostały podjęte środki zapobiegawcze i naprawcze Występuje do podmiotu lub podmiotów gospodarczych o pokrycie niezbędnych kosztów (jeżeli właściwy organ podejmuje działania naprawcze) oraz przydziela koszty w przypadku odpowiedzialności wielu stron Nadzoruje instrument zabezpieczenia finansowego Podmiot gospodarczy Podejmuje natychmiastowe działania w celu zatrzymania zdarzenia, zapobiegnięcia dalszym szkodom i naprawienia szkód. Niezwłocznie zgłasza szkody lub zagrożenia do właściwego organu. Niezwłocznie zgłasza szkody lub zagrożenia do właściwego organu. Podejmuje działania w celu zastosowania (lub sfinansowania) wszystkich niezbędnych środków naprawczych zgodnie z instrukcjami właściwego organu. Opłaca wszystkie wymagane, odpowiednie koszty Dostawcy zabezpieczenia finansowego Uczestniczą w ocenie szkód i działań naprawczych Inni eksperci Ocena, przegląd i nadzór nad oceną bezpośredniego zagrożenia lub szkód oraz wybór, opracowanie i wdrożenie odpowiednich działań naprawczych Monitorowanie wyników
62 Rola właściwego organu w ogólnym wdrożeniu Przygotowuje sprawozdanie dla Komisji dotyczące doświadczeń w zakresie stosowania dyrektywy najpóźniej do 30 kwietnia 2013 r. Może zdecydować się na ustanowienie krajowego systemu sprawozdawczości i bazy spraw dotyczących dyrektywy ELD 62
63 Czy zasób lub usługa objęte dyrektywą ELD uległy szkodom lub są zagrożone? Nie Tak Czy zagrożenie/szkody wystąpiły w limicie czasu dyrektywy ELD? Tak Czy mają zastosowanie zwolnienia lub linie obrony w ramach dyrektywy ELD? Nie Nie Nie Tak Nieobjęte dyrektywą ELD, ale mogą być objęte innymi przepisami prawa krajowego lub międzynarodowego Czy zagrożenie lub szkody są znaczne? Tak Dyrektywa ELD ma zastosowanie. Odpowiedzialne strony muszą podjąć wszystkie niezbędne działania.
64 Koszty i finansowanie 64
65 Koszty związane z odpowiedzialnością za środowisko w ramach dyrektywy ELD Koszty oceny szkód w środowisku (lub bezpośredniego zagrożenia takimi szkodami) oraz opracowanie i wybór możliwych środków naprawczych Koszty zbierania i analizy danych, inne koszty ogólne, koszty monitorowania i nadzoru Koszty administracyjne, prawne i związane z egzekwowaniem Wszystkie koszty wdrożenia środków naprawczych 65
66 Koszty wdrożenia środków naprawczych Projekt (w tym opracowania naukowe i inżynieryjne, zezwolenia, badania, pobieranie próbek i inne powiązane koszty projektowe) Pozyskiwanie gruntów (w razie konieczności) Wdrożenie Koszty obsługi i konserwacji, w tym monitorowania i adaptacyjnego zarządzania w oparciu o kryteria wydajności Administrowanie i niezbędny nadzór ze strony właściwego organu Koszty niepowodzenia 66
67 Koszty nieproporcjonalne Określone koszty działań naprawczych mogą zostać uznane za nieproporcjonalne w stosunku do szkód Definicja: koszty środków naprawczych przekraczające korzyści, ALE: Nie ma definicji stopnia przewyższenia korzyści przez koszty środków naprawczych oskala przekroczenia korzyści przez koszty musi być możliwa do wyceny Nie dotyczą wyłącznie wymiernych kosztów i korzyści Dalsze prace: ramowa dyrektywa wodna 67
68 Zabezpieczenie finansowe Ubezpieczenia (w zakresie ogólnej odpowiedzialności cywilnej lub zasad odpowiedzialności za szkody środowiskowe); Gwarancje bankowe; Inne instrumenty rynkowe, takie jak fundusze i obligacje. 68
69 Zabezpieczenia w państwach członkowskich zgodnie ze sprawozdaniem COM z 2010 r. Ubezpieczenie: wszystkie państwa członkowskie Różne produkty ubezpieczycieli indywidualnych lub grup (ubezpieczenia grupowe w Hiszpanii, Francji i we Włoszech) Dotychczas zróżnicowana penetracja rynku Gwarancje bankowe: Austria, Belgia, Cypr, Czechy, Holandia, Polska, Hiszpania i Zjednoczone Królestwo Inne instrumenty rynkowe rozważane przez: Austrię, Belgię, Bułgarię, Cypr, Polskę i Hiszpanię 69
70 Najważniejsze daty w przyszłości Termin składania sprawozdań państw członkowskich na temat wdrożenia dyrektywy ELD: 30 kwietnia 2013 r. Termin złożenia sprawozdania Komisji Europejskiej: 30 kwietnia 2014 r. 70
71 Planowanie działań naprawczych 71
72 Wystąpienie szkód lub bezpośredniego zagrożenia Podjęcie natychmiasto wych działań w celu zapobieżenia (dalszym) szkodom Ocena szkód środowisko wych Planowanie działań naprawczych Wdrożenie, monitorowanie i sprawozdania dotyczące działań naprawczych
73 Wystąpienie szkód lub bezpośredniego zagrożenia Podjęcie natychmiastowych działań w celu zapobieżenia (dalszym) szkodom Ocena szkód środowiskowych Planowanie działań naprawczych Wdrożenie, monitorowanie i sprawozdania dotyczące działań naprawczych zgodnie z dyrektywą ELD i powiązanym ustawodawstw em państw członkowskich Podmioty gospodarcze kontrolują, ograniczają i usuwają szkody oraz zapobiegają przyszłym szkodom (zgodnie z art. 6 ust. 1 lit. a)) Właściwy organ decyduje, czy wystąpiły znaczne szkody w środowisku, a w optymalnej sytuacji współpracuje z podmiotem gospodarczym w celu dokonania oceny ilościowej (wraz ze stratami przejściowymi) Właściwy organ decyduje o rodzaju i skali podejmowanych działań naprawczych przy współudziale podmiotu gospodarczego i innych zainteresowanych stron [patrz rysunek 2.2] Podmiot gospodarczy wdraża wymagane uzupełniające i kompensacyjne działania naprawcze, monitoruje je i składa sprawozdania [patrz rysunek 2.2]
74 Podstawowe środki naprawcze Środki naprawcze powinny umożliwiać: Powstrzymanie lub ograniczenie trwających szkód lub zmniejszenie ich w inny sposób ( ratunkowe środki naprawcze) Przywrócenie stanu początkowego objętych szkodami zasobów naturalnych i/lub usług ( rzeczywiste środki naprawcze) Poza bezpośrednimi działaniami interwencyjnymi można uwzględnić naturalne odtworzenie zasobów 74
75 Uzupełniające środki naprawcze Wymagane w przypadku, gdy podstawowe środki naprawcze są niewystarczające do przywrócenia początkowego stanu zasobów lub usług Mogą być takiego lub podobnego typu, jak zasoby lub usługi Mogą być stosowane na uszkodzonym obszarze i/lub poza nim 75
76 Strata przejściowa Straty powstałe od chwili wystąpienia szkód do przywrócenia początkowego stanu zasobów lub usług Przed wyciekiem Po wycieku Liczba ryb Po podstawowych działaniach naprawczych Po uzupełniających działaniach naprawczych Poziom początkowy Liczba ryb W przypadku nieosiągnięcia stanu początkowego straty przejściowe mają charakter ciągły Strata przejściowa wymaga oddzielnej kompensacji (kompensacyjnych środków naprawczych) poza podstawowymi lub uzupełniającymi działaniami naprawczymi. 76
77 Kompensacyjny środek naprawczy Stosowany w celu zrekompensowania strat przejściowych Środek naprawczy może dotyczyć innego typu zasobu lub usługi niż zasób lub usługa objęte szkodą W ramach tej analizy stosuje się metody równoważności zasobów Środek naprawczy można wdrożyć w miejscu innym niż obszar objęty szkodami 77
78 Właściwy organ powiadamia podmiot gospodarczy, że szkody są znaczące* proponowane środki zaradcze należy przedstawić w wymaganym terminie Podmiot gospodarczy przedstawia środki naprawcze w terminie określonym przez właściwy organ, w optymalnej sytuacji przy współpracy właściwego organu Plan działań naprawczych powinien obejmować: Cele środków naprawczych Działania wykonane i planowane (podstawowe, kompensacyjne i uzupełniające) Oczekiwane wyniki Sposoby uniknięcia niepewności Obliczenia i zgodne oszacowania skali podejmowanych środków naprawczych Koszt środków Plan monitorowania Właściwy organ konsultuje się z zainteresowanymi stronami Właściwy organ decyduje o możliwych środkach naprawczych, uwzględniając propozycje podmiotów gospodarczych i uwagi uprawnionych stron Kryteria oceny uzupełniających/kompensacyjnych środków naprawczych Równoważność między zasobami/usługami objętymi szkodami i działaniami naprawczymi (równoważność debet-kredyt) Prawdopodobieństwo powodzenia Prawdopodobieństwo zastosowania środków naprawczych w przyszłości Koszty: proporcjonalne i nieproporcjonalne
79 eftec STRATEGIE OCENY STRATUS CONSULTING Dwudniowa sesja szkoleniowa 79
80 Informacje ogólne Ogólne podejście do oceny w ramach dyrektywy ELD przy użyciu hipotetycznej analizy przypadku Szczegółowa dyskusja nad analizą równoważności Dyskusja nad ćwiczeniem w małych grupach 80
81 Proces oceny ELD Krok 1: Ocena wstępna Krok 2: Określenie i analiza ilościowa szkód (debet) Czy należy przeprowadzić ocenę zgodnie z dyrektywą ELD? Zidentyfikowanie i ilościowe określenie rodzajów i zakresu szkód Krok 3: Określenie i ocena ilościowa korzyści ze środków naprawczych (kredyty) Zidentyfikowanie i ilościowe określenie korzyści z działań naprawczych Krok 4: Skalowanie środków naprawczych Krok 5: Monitorowanie i sprawozdawczość Upewnienie się, że korzyści z działań naprawczych równoważą szkody Opracowanie planów monitorowania w celu zapewnie nia korzyści i sprawozdań 81
82 Scenariusz studium przypadku: Awaria tamy osadowej w dolinie K
83 Analiza studium przypadku Wydobycie metali ciężkich (np. Cu, Zn, Pb) w dolinie K Odpady usuwane do objętych zezwoleniem zbiorników w dziale wodnym i utrzymywane przez tamę Sroga zima z deszczem i śniegiem: awaria tamy Szlam osadowy zrzucony do rzeki K, spływ na obszary podmokłe Instalacja naprawiona awaryjnie w ciągu 24 godzin Skażenie zaobserwowane na co najmniej 10 km w dół biegu rzeki K oraz na obszarze podmokłym
84 Układ terenu Lokalizacja odniesienia Kopalnia Rzeka K Teren podmokły Rzeka K 10 km 10 km 10 ha Gradient zanieczyszczeń
85 Zdarzenie: Zrzucenie metali/kwasu
86 Wpływ na dział wodny K
87 Wpływ na dział wodny rzeki K
88 Następne działania Powstrzymanie bieżącego zanieczyszczenia Badanie obszarów zanieczyszczonych i działania naprawcze w maksymalnym praktycznym zakresie Badanie zanieczyszczonego środowiska i podjęcie działań naprawczych w celu przywrócenia stanu początkowego Ocena uzupełniających kompensacyjnych środków naprawczych 88
89 Reagowanie awaryjne: Powstrzymanie bieżącego zanieczyszczenia Naprawa tamy W celu zapobieżenia dodatkowemu skażeniu rzeki i terenu podmokłego Powiadomienie mieszkańców, aby nie spożywali ryb W celu uniknięcia wpływu na zdrowie ludzi Wymagana dodatkowa ocena środowiskowa!
90 Krok 1: Ocena wstępna Cel: określenie, czy należy wykonać analizę równoważności Opis zdarzenia Zidentyfikowanie i opisanie objętych szkodami miejsc, środowisk, siedlisk i gatunków Określenie charakteru, stopnia oraz przestrzennego i czasowego zakresu powstałych lub przewidywanych szkód dla środowiska Ocena korzyści z podstawowych środków naprawczych Rozpoczęcie analizy dodatkowych działań związanych z oceną i potencjalnej potrzeby uzupełniających lub kompensacyjnych działań naprawczych Ustalenie, czy należy przeprowadzić ocenę ELD, oraz określenie odpowiedniej skali oceny
91 Proces oceny ELD Krok 1: Ocena wstępna Krok 2: Określenie i analiza ilościowa szkód (debet) Czy należy przeprowadzić ocenę zgodnie z dyrektywą ELD? Zidentyfikowanie i ilościowe określenie rodzajów i zakresu szkód Krok 3: Określenie i ocena ilościowa korzyści ze środków naprawczych (kredyty) Zidentyfikowanie i ilościowe określenie korzyści z działań naprawczych Krok 4: Skalowanie środków naprawczych Krok 5: Monitorowanie i sprawozdawczość Upewnienie się, że korzyści z działań naprawczych równoważą szkody Opracowanie planów monitorowania w celu zapewnie nia korzyści i sprawozdań 91
92 Krok 1: Ocena wstępna Najważniejsze pytania, które należy zadać przy ocenie wstępnej Jakie podmioty gospodarcze są odpowiedzialne? Co zostało uwolnione? Czy szkody będą prawdopodobnie znaczące (do określenia przez państwa członkowskie) z uwzględnieniem zakresu, istotności i czasu trwania szkód? Czy podstawowe środki naprawcze w pełni rekompensują szkody w środowisku? Czy w celu zrównoważenia strat potrzebne są uzupełniające lub kompensacyjne środki naprawcze? Czy szkody prawdopodobnie wpłynęły na usługi dla ludności? Jaki jest odpowiedni poziom szczegółowości oceny?
93 Ocena wstępna Źródła informacji wstępnych: Wizyta w miejscu zdarzenia Rozmowy z lokalnym zespołem ds. reagowania Wywiady z lokalnymi podmiotami zarządzającymi zasobami Wywiady z podmiotami gospodarczymi Wcześniejsze oceny Przegląd dostępnych danych/baz danych online
94 Ocena wstępna Opis zdarzenia Jaki podmiot gospodarczy jest odpowiedzialny? Jakie odpady i w jakiej ilości zostały uwolnione? Kiedy nastąpiło uwolnienie i jak długo trwało? Jakie podjęto działania ratunkowe/oczyszczające? Jaki jest przewidywany podstawowy środek naprawczy?
95 Ocena wstępna Zidentyfikowanie i opisanie objętych szkodami miejsc, środowisk, siedlisk i gatunków Jakie zasoby i siedliska były narażone na szkody? Jakie usługi mogły zostać narażone? Jak długo będzie trwało narażenie? Jaka była fizyczna, biologiczna i chemiczna jakość zasobów przyrodniczych narażonych na szkody?
96 Ocena wstępna Zidentyfikowanie i opisanie charakteru, stopnia oraz przestrzennego i czasowego zakresu szkód Czy zasoby zostały narażone na szkody? Jakie siedliska, społeczności i gatunki są narażone na największe ryzyko? Czy istnieją bezpośrednie dowody szkód (np. martwe ryby)? Jaki jest charakter potencjalnych szkód (śmiertelność, zmniejszenie liczebności siedlisk, skutki inne niż śmiertelne)? Jakie jest rozprzestrzenienie potencjalnych szkód? Jak długo szkody mogą się utrzymywać?
97 Ocena wstępna Źródła danych umożliwiające zidentyfikowanie i opisanie charakteru, stopnia oraz przestrzennego i czasowego zakresu szkód Dane dotyczące sytuacji ekologicznej społeczności w odniesieniu do przesunięcia łańcucha pokarmowego Mapy, śledzenie i obrazowanie Próbki materiałów, które mogą ulegać rozproszeniu, degradacji itd. Pomocnicze dane na temat środowiska Zbieranie szkieletów lub inne dane Dostępne dane początkowe
98 Dolina K: Ocena wstępna Zdarzenie polegało na jednorazowym uwolnieniu osadów w krótkim okresie (mniej niż 2 doby); zrzucone odpady stanowią jednak długoterminowe zagrożenie dla środowiska. Szlam osadowy zawierał bardzo duże stężenie metali ciężkich (miedzi, cynku i kadmu) i miał odczyn kwaśny (ph 4). W porównaniu z typowym poziomem w zimie natężenie przepływu rzeki było bardzo wysokie. Podjęte działania ratunkowe umożliwiły szybką naprawę tamy osadowej. W czasie naprawy wstrzymano wszystkie działania związane z przetwarzaniem minerałów. W przypadku rzeki i terenu podmokłego nie podjęto żadnych działań ratunkowych. Zostały wykonane zdjęcia dokumentujące zdarzenie, a zakład zebrał próbki wody rzecznej na odcinku 10 km powyżej terenu podmokłego. Nie pobrano próbek wody z terenu podmokłego ani z rzeki poniżej.
99 Dolina K: Ocena wstępna Doniesienia o zaobserwowanych martwych trociach wzdłuż brzegów rzeki; brak systematycznych próbek. Uzyskano dane dotyczące jakości wody w rzece sprzed zdarzenia. Nie znaleziono danych biologicznych dotyczących stanu początkowego.
100 Ocena wstępna: Zasoby potencjalnie objęte szkodami Wstępna ocena zasobów potencjalnie objętych szkodami przeprowadzona na podstawie wywiadów z podmiotami zarządzającymi, przeglądu opublikowanych informacji na temat tej i podobnych lokalizacji, rozmów z podmiotem obsługującym zakład, wizyt na miejscu i analizy zdjęć. Określono następujące zasoby potencjalnie objęte szkodami: Jakość wód w rzece i na terenie podmokłym Jakość osadów w rzece i na terenie podmokłym Siedliska rzeczne, nadbrzeżne i na terenach podmokłych Fauna i flora wodna, zwłaszcza troć wędrowna i wodne bezkręgowce Roślinność na terenie podmokłym Niewielkie ssaki i ptaki wędrowne, które potencjalnie wykorzystują siedliska podmokłe w miesiącach letnich
101 Dolina K: Zasoby potencjalnie objęte szkodami? Miejsca potencjalnie objęte szkodami to 10- kilometrowy odcinek rzeki K w górnym biegu, teren podmokły oraz odcinek rzeki o nieznanej długości poniżej terenu podmokłego. Lokalizacja odniesienia Kopalnia Rzeka K 10 km Teren podmokły 10 ha Rzeka K 10 km
102 Dolina K: Ocena wstępna: wstępna identyfikacja usług Usługi potencjalnie objęte szkodami: Usługi związane z siedliskami rzecznymi, nadbrzeżnymi i na terenach podmokłych Inne usługi ekologiczne związane z siedliskami oraz fauną i florą objętymi szkodami Wędkarstwo i spożycie ryb Brak zastosowań dotyczących wody pitnej
103 Dolina K: Usługi potencjalnie objęte szkodami? Mieszkańcy łowią ryby w rzece Pobliscy mieszkańcy nie korzystają z rzeki jako źródła wody pitnej, a ukształtowanie doliny znacznie ogranicza ilość aluwialnych wód gruntowych. W związku z tym wody gruntowe i woda pitna nie zostały uznane za zagrożone.
104 Dolina K: Ocena wstępna: problemy społeczne, gospodarcze i nadgraniczne? Brak
105 Dolina K: Ocena podstawowych środków naprawczych Działania ratunkowe podjęte przez zakład skutecznie zapobiegły dalszemu zrzucaniu osadów. Dodatkowe podstawowe środki naprawcze w celu usunięcia zrzuconych osadów mogą być praktyczne, ale wymagałyby przeprowadzania badań na potrzeby oceny prawdopodobnych korzyści i potencjalnych skutków ubocznych. Ze względu na charakter osadów wydobywczych, czas występowania niekorzystnego wpływu będzie prawdopodobnie wystarczająco długi do wystąpienia strat przejściowych przed przywróceniem stanu początkowego.
106 Ocena wstępna Planowanie wstępnych, uzupełniających i kompensacyjnych środków naprawczych Czy istnieją możliwe uzupełniające i kompensacyjne środki naprawcze, które zapewnią na potrzeby analizy równoważności zasoby lub usługi w wystarczającym stopniu podobne do utraconych zasobów i usług? Czy możliwe jest zdefiniowanie jednostek wymiany i wskaźników, które mogą zostać użyte? Umożliwiłoby to wczesne zebranie danych. Jakie są dostępne informacje na temat najważniejszych receptorów, prawdopodobnej wielkości wpływu, czasu odtworzenia, uzasadnionych alternatywnych środków naprawczych i kosztów? Jakie dodatkowe informacje są zbierane podczas reagowania i podstawowych działań naprawczych, które mogłyby zostać użyte do określenia niezbędnych nakładów na uzupełniające lub kompensacyjne środki naprawcze?
107 Ocena wstępna Skalowanie uzupełniających lub kompensacyjnych środków naprawczych Najpierw należy rozważyć równoważność między zasobami (REA) lub między usługami (HEA). Jeśli jest to niemożliwe, należy zastosować alternatywne metody wyceny. o Równoważność wartości lub wartości i kosztu
108 Ocena wstępna Skalowanie uzupełniających lub kompensacyjnych środków naprawczych Wymagana jest możliwość użycia wspólnego wskaźnika dla zasobów/usług objętych szkodami i zasobów/usług objętych działaniami naprawczymi Uwzględnienie otoczenia i kontekstu społecznego między lokalizacją objętą szkodami i lokalizacjami objętymi działaniami naprawczymi Uwzględnienie różnic czasowych między wystąpieniem szkód a rozpoczęciem uzyskiwania korzyści ze środków naprawczych Uwzględnienie stopnia szkód Uwzględnienie różnic typów zasobów/usług objętych szkodami i działaniami naprawczymi
109 Dolina K: Wstępna ocena środków naprawczych? Ocena równoważności siedlisk i/lub zasobów to odpowiednie podejście umożliwiające ocenę ilości uzupełniających i kompensacyjnych środków naprawczych niezbędnych do zrównoważenia powstałych szkód w faunie i florze oraz siedliskach. Kompensacyjne środki naprawcze dla terenów podmokłych, siedlisk rzecznych i troci wędrownej są prawdopodobnie możliwe do zastosowania. Projekty odtworzenia ekologicznego ukierunkowane na te zasoby zostały wdrożone w innych miejscach. Dodatkowa ocena związana z odtworzeniem?
110 Dolina K: Ocena wstępna: określanie zakresu oceny Właściwy organ/podmiot gospodarczy uznał, że wymagana jest pełna ocena szkód. Wniosek ten był oparty na następujących przesłankach: Zdarzenie jest objęte zakresem dyrektywy ELD Szkody są prawdopodobnie znaczne i ciągłe; naturalne odtworzenie nie nastąpi w krótkim okresie.
111 Dlaczego zdarzenie w dolinie K jest znaczące? Właściwy organ/ podmiot gospodarczy uznał, że wpływ na rzekę i tereny podmokłe będzie długotrwały Siedliska na terenach podmokłych nie odtworzą się w sposób naturalny bez podjęcia podstawowych środków naprawczych Duża utrata populacji ryb w ważnej rzece Ważny teren wędkarski Społeczność była bardzo zainteresowana konkretnymi działaniami w celu naprawienia szkód
112 Dolina K: Zakres oceny Na podstawie powyższych danych właściwy organ/podmiot gospodarczy ustalił, że należy przeprowadzić pełną ocenę uwzględniającą zebranie danych dotyczących konkretnej lokalizacji oraz opracowanie odpowiednich planów naprawy szkód i monitorowania. Prawdopodobny czas trwania takiej oceny może wynosić od 1 do 3 lat.
113 Dolina K: Zakres oceny? Dostępne dane dotyczące lokalizacji, w tym informacje chemiczne i biologiczne, były niewystarczające do ilościowej oceny szkód. Dane te można jednak zebrać w praktyczny i realistyczny sposób. Na przykład badania jakości wody i osadów, populacji troci i stanu terenów podmokłych często są wykonywane przy użyciu dobrze udokumentowanych metod. Podstawowe środki naprawcze nie spowodują pełnego odtworzenia warunków początkowych i nie zrekompensują społeczności przewidywanych przyszłych strat przejściowych. Istnieje praktyczna możliwość zastosowania projektów uzupełniających i kompensacyjnych działań naprawczych w zakresie typów zasobów potencjalnie objętych zdarzeniem.
114 Dolina K: Zakres oceny Określone kategorie ocen: Zasoby rzeczne Tereny podmokłe Utrata zasobów wędkarskich Prawdopodobny czas trwania takiej oceny może wynosić od 1 do 3 lat 114
115 Proces oceny ELD Krok 1: Ocena wstępna Czy należy przeprowadzić ocenę zgodnie z dyrektywą ELD? Krok 2: Określenie i analiza ilościowa szkód (debet) Zidentyfikowanie i ilościowe określenie rodzajów i zakresu szkód Krok 3: Określenie i ocena ilościowa korzyści ze środków naprawczych (kredyty) Zidentyfikowanie i ilościowe określenie korzyści z działań naprawczych Krok 4: Skalowanie środków naprawczych Krok 5: Monitorowanie i sprawozdawczość Upewnienie się, że korzyści z działań naprawczych równoważą szkody Opracowanie planów monitorowania w celu zapewnie nia korzyści i sprawozdań 115
116 Krok 2: Określenie i analiza ilościowa szkód Zidentyfikowanie rodzajów siedlisk, fauny i flory lub usług związanych z zasobami, które zostały objęte szkodami Określenie przyczyny szkód Ilościowe określenie szkód przez porównanie poziomów zasobów/usług przed i po zdarzeniu z warunkami początkowymi Określenie czasu występowania szkód, strat przejściowych i łącznych debetów
117 Określenie szkód dla zasobów naturalnych ( debet ) Na potrzeby określenia szkód można opracować koncepcyjny model narażenia i wpływu szkód na lokalizację. Model koncepcyjny ułatwia przygotowanie się do zbierania danych. Czynnik abiotyczny Woda powierzchniowa Czynnik biotyczny Formacja biologiczna Bezkręgowce bentoniczne Ryby Woda porowa Osad
118 Określenie szkód dla zasobów naturalnych ( debet ) Typy zazwyczaj ocenianych danych: Hydrologia, geologia i biogeochemia lokalizacji Obecność gatunków chronionych i siedlisk Typy części wodnych objęte szkodami Specjalne cechy lokalizacji (status chroniony?) Stężenie związków chemicznych w glebie, wodzie powierzchniowej, wodzie gruntowej, faunie i florze oraz powietrzu Stężenie zanieczyszczeń w otoczeniu Trasy transportu/narażenia
119 Określenie szkód dla zasobów naturalnych ( debet ) cd. Typy zazwyczaj ocenianych danych: Cechy fizyczne i szczególna podatność ekosystemu Gatunki/siedliska potencjalnie objęte szkodami Ważne cechy i zastosowania siedlisk Bliskość geograficzna od centrów populacji Zastosowania zasobów: rekreacyjne i inne Ważny stan kulturowy/społeczny zasobów
120 Dolina K: Analiza debetu: rzeka pobieranie próbek w terenie Próbki jakości wody w rzece i na terenie podmokłym w celu pomiarów stężenia metali ciężkich. Próbki osadów w rzece i na terenie podmokłym. Zbieranie próbek bezkręgowych bentonicznych na potrzeby oceny liczebności i różnorodności biologicznej. Badanie liczebności troci wędrownej w kilku miejscach na początkowym odcinku 10 km powyżej terenu podmokłego oraz na odcinku 20 km poniżej terenu podmokłego.
121 Łączna liczba złowionych ryb/m2 Złowione trocie/m2 Dolina K: Obliczanie szkód w rzece Pobranie próbek umożliwiło określenie liczby troci na obszarach objętych szkodami w odniesieniu do warunków początkowych. Ocena ilościowa (pierwsze przejście) Ocena jakościowa Odległość w dół rzeki od miejsca przerwania tamy
122 Dolina K: Analiza debetu: teren podmokły pobieranie próbek w terenie Badanie roślinności na terenie podmokłym Badanie ptaków wędrownych na terenie podmokłym w miesiącach letnich Zdjęcia lotnicze ułatwiające ocenę ilościową wpływu szkód
123 Dolina K: Analiza debetu: ustalenia Jakość wody w górnym 10-kilometrowym odcinku rzeki przekroczyła kryteria określone w przepisach oraz progi efektów toksykologicznych opublikowane w literaturze przedmiotu. W pierwszym roku po zalaniu przekroczenia były ciągłe i poważne (ponad 100-krotne w porównaniu z odpowiednimi kryteriami). W drugim roku po zalaniu przekroczenia nadal występowały, ale były mniej poważne (10-krotne w porównaniu z kryteriami). W trzecim roku stężenia metali ciężkich były nieco niższe. Uproszczony model jakości wody wskazywał powrót do warunków początkowych (bez przekroczeń) w ciągu 5 lat po zdarzeniu. Podobne szkody zaobserwowano w osadach na górnym 10- kilometrowym odcinku rzeki.
124 Dolina K: Analiza debetu: ustalenia W ciągu pierwszego roku po wylaniu trocie i bezkręgowce bentoniczne zostały całkowicie wyeliminowane z rzeki na górnym odcinku. Czas odtworzenia został oszacowany na 10 lat. Jakość wody poniżej terenu podmokłego uległa obniżeniu na odcinku co najmniej 10 km ze względu na obecność kadmu i cynku. Stopień skażenia był niższy niż na odcinku powyżej terenu podmokłego (przekraczając 5-10-krotnie kryteria i opublikowane wartości progowe), a szacowany czas pełnego odtworzenia wyniósł 5 lat. Populacje troci poniżej terenu podmokłego były o około 50% niższe niż oczekiwane na odcinku pierwszych 5 km (na podstawie danych dotyczących liczebności na dolnym odcinku i danych zebranych w lokalizacjach odniesienia). Na 10. kilometrze poniżej terenu podmokłego liczebność troci była na normalnym poziomie bazowym.
125 Zagęszczenie troci w odniesieniu do poziomu początkowego Dolina K: Obliczanie przyszłych szkód Współczynniki odtworzenia na podstawie relacji między stężeniem cynku i populacją troci y= Ln(x) R 2 = 0,8901 SFCDR (początkowo) SFCDR poniżej strumienia Canyon Ck (Strarys Consulting, 1999) Pine Creek poniżej kopalni Constitution (McNary, 1993) Canyon Creek poniżej Burke (średnia w 1998 r.; Stratus Consulting, 2000) Wielkość poważnego przekroczenia stężenia cynku
126 Definicja poziomu początkowego Stan zasobów przyrodniczych i usług w momencie powstania szkód, który występowałby w przypadku braku szkód, oszacowany na podstawie najlepszych dostępnych informacji. 126
127 Określanie poziomu początkowego Czy należy uwzględnić naturalne fluktuacje i inne (naturalne) przyczyny? Tak, nie podlega to przepisom prawa karnego. Usługi: funkcje świadczone przez zasoby przyrodnicze z korzyścią dla innych zasobów naturalnych lub społeczeństwa. 127
128 Pomiar poziomu początkowego Dane z lokalizacji Podobne dane z lokalizacji (dane odniesienia) Modelowanie W wielu przypadkach na potrzeby analizy równoważności wystarczające jest określenie ilości szkód jako przyrostowej straty w odniesieniu do celu naprawczego bez bezpośredniej analizy ilościowej warunków początkowych 128
129 Dolina K: Zaobserwowany poziom początkowy w lokalizacjach odniesienia na obszarze
130 Dolina K: Teren podmokły (początkowy) odniesienia
131 Określanie ilości debetu wskaźniki Debety określa się na podstawie wskaźników opisujących zmiany zasobów lub usług dotyczących zasobów W ramach analizy debetów i kredytów należy zastosować te same wskaźniki
132 Przykładowe wskaźniki Obszar siedlisk na terenie pozbawionym roślinności (ha) Obszar siedlisk (ziemnych i wodnych), w których stężenia zanieczyszczeń przekraczają toksykologiczne wartości progowe (ha, km cieku wodnego) Zagęszczenie ryb (liczba na m 2 ) Biomasa ryb (kg) Liczebność ptaków (liczba utraconych lat) Liczba utraconych dni użyteczności rekreacyjnej
133 Dolina K: Ocena ilościowa szkód zasoby rzeczne Szkody w zasobach rzecznych zostały określone przy użyciu następujących wskaźników: Na potrzeby oceny ilościowej szkód zasobów wodnych liczebność troci wędrownej jest głównym wskaźnikiem stosowanym do przyszłej analizy równoważności zasobów. Na podstawie próbek w lokalizacjach odniesienia i w dolnym biegu rzeki K początkowe zagęszczenie troci zostało określone na 10 szt. na 100 m2. Do przeprowadzenia oceny zastosowano metodę równoważności zasobów
134 Dolina K: Ocena ilościowa szkód zasoby rzeczne Powyżej terenu podmokłego: 10 km o szerokości ok. 10 m = m2 Troć wędrowna została wyeliminowana w pierwszym roku, a szacowany czas przywrócenia stanu początkowego wynosił 10 lat. Poniżej terenu podmokłego: Zasięg 10 km, szerokość ok. 20 m = m2 Po wycieku zagęszczenie troci wynosiło 5 ryb na 100 m2, zaś szacowany okres odtworzenia wynosił 5 lat.
135 % % Szkody w rzece K (debet) SZKODY W GÓRNYM BIEGU Długość górnego biegu rzeki objęta szkodami (km) Średnia szerokość rzeki w górnym obszarze szkód (m) Początkowe zagęszczenie populacji troci wędrownej (na 100 m kw.) Początkowa utrata zasobów (w %) Początkowa utrata zasobów (w liczbie ryb) Ostateczna utrata zasobów (w %) 10 Lata do odtworzenia dane wejściowe 2011 Rok rozpoczęcia szkód 2012 Rok bazowy 3% Współczynnik dyskontowy % SZKODY W DOLNYM BIEGU Długość dolnego biegu rzeki objęta szkodami (km) Średnia szerokość rzeki w dolnym obszarze szkód (m) Początkowe zagęszczenie populacji troci wędrownej (na 100 m kw.) Początkowa utrata zasobów (w %) Początkowa utrata zasobów (w liczbie ryb) Ostateczna utrata zasobów 0% (w %) 5 Lata do odtworzenia
136 Rok Rzeka K Przykładowe obliczenie utraty liczebności Roczna utrata zasobów spowodowana szkodami powyżej Czynnik terenu dyskontowy podmokłego (w %) Roczna utrata zasobów spowodowana szkodami powyżej terenu podmokłego (liczba ryb rocznie) troci wędrownej Roczna utrata zasobów spowodowana szkodami poniżej terenu podmokłego (w %) Roczna utrata zasobów spowodowana szkodami poniżej terenu podmokłego (liczba ryb rocznie) DYSKONTOWA roczna utrata zasobów spowodowana szkodami powyżej terenu podmokłego (liczba ryb rocznie) DYSKONTOWA roczna utrata zasobów spowodowana szkodami poniżej terenu podmokłego (liczba ryb rocznie) ŁĄCZNA DYSKONTOWA utrata zasobów (liczba ryb rocznie) ŁĄCZNA DYSKONTOWA UTRATA RYB ROCZNIE ,03 100% % ,00 90% % ,97 80% % ,94 70% % ,92 60% % ,89 50% % ,86 40% % ,84 30% % ,81 20% % ,79 10% % ,77 0% 0 0% - 0-0
137 Rzeka K Przykładowe obliczenie utraty liczebności troci wędrownej Rok Czynnik dyskontowy Roczna utrata zasobów spowodowana szkodami powyżej terenu podmokłego (w %) Roczna utrata zasobów spowodowana szkodami powyżej terenu podmokłego (liczba ryb rocznie) Roczna utrata zasobów spowodowana szkodami poniżej terenu podmokłego (w %) Roczna utrata zasobów spowodowana szkodami poniżej terenu podmokłego (liczba ryb rocznie) DYSKONTOWA roczna utrata zasobów spowodowana szkodami powyżej terenu podmokłego (liczba ryb rocznie) DYSKONTOWA roczna utrata zasobów spowodowana szkodami poniżej terenu podmokłego (liczba ryb rocznie) ŁĄCZNA DYSKONTOWA utrata zasobów (liczba ryb rocznie) ŁĄCZNA DYSKONTOWA UTRATA RYB ROCZNIE ,03 100% % ,00 90% % ,97 80% % ,94 70% % ,92 60% % ,89 50% % ,86 40% % ,84 30% % ,81 20% % ,79 10% % ,77 0% 0 0% - 0-0
138 Rok Rzeka K Przykładowe obliczenie utraty liczebności troci wędrownej Czynnik dyskontowy Roczna utrata zasobów spowodowana szkodami powyżej terenu podmokłego (w %) Roczna utrata zasobów spowodowana szkodami powyżej terenu podmokłego (liczba ryb rocznie) Roczna utrata zasobów spowodowana szkodami poniżej terenu podmokłego (w %) Roczna utrata zasobów spowodowana szkodami poniżej terenu podmokłego (liczba ryb rocznie) DYSKONTOWA roczna utrata zasobów spowodowana szkodami powyżej terenu podmokłego (liczba ryb rocznie) DYSKONTOWA roczna utrata zasobów spowodowana szkodami poniżej terenu podmokłego (liczba ryb rocznie) ŁĄCZNA DYSKONTOWA utrata zasobów (liczba ryb rocznie) ŁĄCZNA DYSKONTOWA UTRATA RYB ROCZNIE ,03 100% % ,00 90% % ,97 80% % ,94 70% % ,92 60% % ,89 50% % ,86 40% % ,84 30% % ,81 20% % ,79 10% % ,77 0% 0 0% - 0-0
139 Rzeka K Przykładowe obliczenie utraty liczebności troci wędrownej Rok Czynnik dyskontowy Roczna utrata zasobów spowodowana szkodami powyżej terenu podmokł%ego (w) Roczna utrata zasobów spowodowana szkodami powyżej terenu podmokłego (liczba ryb rocznie) Roczna utrata zasobów spowodowana szkodami poniżej terenu podmokłego (w %) Roczna utrata zasobów spowodowana szkodami poniżej terenu podmokłego (liczba ryb rocznie) DYSKONTOWA roczna utrata zasobów spowodowana szkodami powyżej terenu podmokłego (liczba ryb rocznie) DYSKONTOWA roczna utrata zasobów spowodowana szkodami poniżej terenu podmokłego (liczba ryb rocznie) ŁĄCZNA DYSKONTO WA utrata zasobów (liczba ryb rocznie) ŁĄCZNA DYSKONTOWA UTRATA RYB ROCZNIE ,03 100% % ,00 90% % ,97 80% % ,94 70% % ,92 60% % ,89 50% % ,86 40% % ,84 30% % ,81 20% % ,79 10% % ,77 0% 0 0% - 0-0
140 Rok Czynnik dyskontowy Roczna utrata zasobów spowodowana szkodami powyżej terenu podmokłego (w %) Roczna utrata zasobów spowodowana szkodami powyżej terenu podmokłego (liczba ryb rocznie) Roczna utrata zasobów spowodowana szkodami poniżej terenu podmokłego (w %) Rzeka K Przykładowe obliczenie utraty liczebności troci wędrownej Roczna utrata zasobów spowodowana szkodami poniżej terenu podmokłego (liczba ryb rocznie) DYSKONTOWA roczna utrata zasobów spowodowana szkodami powyżej terenu podmokłego (liczba ryb rocznie) DYSKONTOWA roczna utrata zasobów spowodowana szkodami poniżej terenu podmokłego (liczba ryb rocznie) ŁĄCZNA DYSKONTOWA utrata zasobów (liczba ryb rocznie) ŁĄCZNA DYSKONTOWA UTRATA RYB ROCZNIE ,03 100% % ,00 90% % ,97 80% % ,94 70% % ,92 60% % ,89 50% % ,86 40% % ,84 30% % ,81 20% % ,79 10% % ,77 0% 0 0% - 0-0
141 Ocena ilościowa szkód w dolinie K wędkarstwo 15-kilometrowy odcinek rzeki jest popularnym terenem połowu troci Ze względu na uwolnienie zanieczyszczeń obszar ten jest zamknięty dla połowów na okres 5 lat Z powodu możliwego skażenia W celu umożliwienia odtworzenia populacji ryb Informacje na temat ilości ryb na tym obszarze zostały uzyskane na podstawie sprzedaży licencji Utracono około wycieczek wędkarskich rocznie Wskaźnikiem są wycieczki wędkarskie
142 Dolina K: Przykładowe obliczenie utraty połowów rekreacyjnych debet WĘDKARSTWO 15 Obszar siedliska objętego szkodami (km) 100 % Początkowa utrata usługi (w %) 2015 Rok wystąpienia odtworzenia szkód 2 Lata do osiągnięcia pełnego odtworzenia 0% Utrata zasobów (w %) po odtworzeniu Czynnik dyskontow y Roczna utrata usługi rekreacyjnej (w %) Roczna utrata usługi rekreacyjnej (liczba wycieczek rocznie) DYSKONTOWA roczna utrata usługi rekreacyjnej (liczba wycieczek rocznie) ŁĄCZNA DYSKONTOWA utrata usługi rekreacyjnej (utracone lata) Rok ,03 1, ,00 1, ,97 1, ,94 1, ,92 1, ,89 0, ,86 0, ,84 0,0 - Na podstawie badań ekonomicznych postrzeganej wartości połowów rekreacyjnych jedna wycieczka wędkarska ma wartość 15 euro. Debet = x 15 euro = euro
143 Dolina K: Szkody zasoby terenów podmokłych Na podstawie danych dotyczących osadów, wpływu na roślinność i braku siedlisk używanych przez ptaki wędrowne ustalono, że 10 ha terenów podmokłych uległo znaczącym szkodom z powodu zrzuconych osadów Wpłynęło to również na stan ssaków żywiących się ptactwem Prawdopodobnie jako wskaźnika użyto całego siedliska na terenie podmokłym
144 Dolina K: Ocena ilościowa siedlisko na terenie podmokłym W przypadku siedliska na terenie podmokłym zastosowano podejście oparte na równoważności siedlisk, a ilość szkód została określona na podstawie ograniczenia dostępności usług dla siedliska na terenie podmokłym w dolinie. Wstępnie przyjęto całkowitą (100%) utratę 10 ha terenu podmokłego z okresem odtworzenia wynoszącym co najmniej 50 lat.
145 Dolina K: Ocena ilościowa siedlisko na terenie podmokłym Ze względu na potencjalne przemieszczanie się skażonych osadów i przyszły wpływ na zasoby w dolnym biegu rzeki wybrano plan naprawy szkód Wykopanie terenu podmokłego oraz obniżenie i wyrównanie Prace przeprowadzono 3 lata po zalaniu wymagany 1 rok do ukończenia Prognozuje się, że odtworzenie terenu podmokłego zajmie 10 lat po zakończeniu prac. Po tym czasie poziom usług na terenie podmokłym będzie wynosił około 60% poziomu początkowego
146 Rzeka K Przykładowe obliczenie utraty siedliska na terenie podmokłym debet SIEDLISKO NA TERENIE PODMOKŁYM 10 Obszar siedliska objętego szkodami (ha) 100% Początkowe szkody w zasobach (w %) % Rok rozpoczęcia odtwarzania siedliska objętego szkodami Lata do osiągnięcia wstępnego etapu odtworzenia Utrata zasobów (w %) na koniec pierwszego etapu 50 Dodatkowe lata do ostatecznego odtworzenia 0% Utrata zasobów (w %) na koniec drugiego etapu Roczne szkody w siedliskach na terenie podmokłym (w %) Roczne szkody w siedliskach na terenie podmokłym (ha rocznie) DYSKONTOWE roczne szkody w siedliskach na terenie podmokłym (ha rocznie) ŁĄCZNA DYSKONTOW A UTRATA SIEDLISK NA TERENIE PODMOKŁYM W HA ROCZNIE Czynnik Rok dyskontowy ,03 1,00 10,00 10,30 174, ,00 1,00 10,00 10, ,97 1,00 10,00 9, ,94 1,00 10,00 9, ,92 1,00 10,00 9, ,89 0,96 9,60 8, ,86 0,92 9,20 7, ,84 0,88 8,80 7, ,81 0,84 8,40 6, ,79 0,80 8,00 6, ,77 0,76 7,60 5, ,74 0,72 7,20 5, ,72 0,68 6,80 4, ,70 0,64 6,40 4, ,68 0,60 6,00 4, ,17 0,04 0,36 0, ,16 0,02 0,24 0, ,16 0,01 0,12 0, ,16 0,00 0,00 0,00
147 Proces oceny ELD Krok 1: Ocena wstępna Czy należy przeprowadzić ocenę zgodnie z dyrektywą ELD? Krok 2: Określenie i analiza ilościowa szkód (debet) Zidentyfikowanie i ilościowe określenie rodzajów i zakresu szkód Krok 3: Określenie i ocena ilościowa korzyści ze środków naprawczych (kredyty) Zidentyfikowanie i ilościowe określenie korzyści z działań naprawczych Krok 4: Skalowanie środków naprawczych Krok 5: Monitorowanie i sprawozdawczość Upewnienie się, że korzyści z działań naprawczych równoważą szkody Opracowanie planów monitorowania w celu zapewnie nia korzyści i sprawozdań 147
148 Krok 3: Ilościowa ocena korzyści z działań naprawczych Jakie rodzaje projektów naprawczych można przeprowadzić w celu zastąpienia, przywrócenia lub ulepszenia usług podobnych do tych utraconych z powodu szkód? Jakie kredyty zostaną wygenerowane dzięki projektom naprawczym? Ile czasu potrzeba do wdrożenia projektów naprawczych? Ile czasu po wdrożeniu zajmie osiągnięcie maksymalnej funkcjonalności projektów?
149 Metody naprawcze Przykłady środków naprawczych w siedliskach Przywrócenie i odtworzenie siedlisk Ograniczenie fragmentacji i izolacji siedlisk Ochrona siedlisk przed utratą lub obniżeniem jakości Przykłady środków naprawczych w zakresie gatunków Ochrona przed utratą gatunków Ochrona kluczowego siedliska Poprawa sukcesu reprodukcyjnego 149
150 Ocena projektu naprawczego (załącznik II 1.3.1) Wpływ każdego działania na zdrowie publiczne i bezpieczeństwo, Koszt wdrożenia działania, Prawdopodobieństwo powodzenia każdego działania, Zakres, w jakim każde z działań zapobiegnie przyszłym szkodom oraz pozwoli uniknąć skutków ubocznych w wyniku jego wdrożenia, Zakres, w jakim każde z działań zapewni korzyści poszczególnym składnikom zasobów naturalnych i/lub usług, Zakres, w jakim każde z działań uwzględnia właściwe czynniki społeczne, gospodarcze i kulturowe oraz inne czynnik lokalne, Czas potrzebny na osiągnięcie wyników z działań naprawczych w zakresie szkód dla środowiska, Zakres, w jakim każde z działań pozwoli naprawić szkody dla środowiska w lokalizacji, Powiązanie geograficzne z lokalizacją objętą szkodami. 150
151 Kryteria oceny projektów naprawczych Dyrektywa ELD (załącznik II, 1.3.1) określa 9 kryteriów, w tym skutki uboczne projektów, uwzględnienie odpowiednich czynników społecznych, gospodarczych i kulturowych, oraz powiązanie geograficzne z lokalizacją objętą szkodami Kryteria te zapewniają obiektywną podstawę wyboru projektów Przejrzystość publiczna Zapewnienie sposobów określenia celów dotyczących zarządzania (innych niż tylko najniższy koszt ) Zestaw narzędzi wskazuje dodatkowe kryteria, które można uwzględnić 151
152 Ocena korzyści z działań naprawczych Ocena równości pomiarów Porównanie jakości zasobu/usługi Ocena kontekstu otoczenia Porównanie bliskości geograficznej Ocena kontekstu społecznogospodarczego 152
153 Ocena ilościowa korzyści z działań naprawczych Stopień poprawy stanu zasobu/usługi za pomocą działania naprawczego Czas uzyskania poprawy Tempo uzyskania poprawy Czas trwania poprawy Uwzględnienie niepewności 153
154 Dolina K: Kompensacyjne działania naprawcze troć wędrowna W celu zniwelowania przejściowych strat troci wędrownej oceniono trzy alternatywne podejścia: Brak działań (został pominięty ze względu na zbyt duże straty przejściowe). Uzupełnienie wylęgarni (nie wybrano ze względu na wątpliwości dotyczące genetyki itd.). Odtworzenie strumienia w innych dopływach rzeki K.
155 Dolina K: Alternatywne środki zaradcze odtworzenie strumienia
156 Dolina K: Obliczanie poprawy ekologicznej w ramach środków naprawczych Lokalne badania dotyczące potencjalnej poprawy populacji troci w odniesieniu do siedliska Evans Alder Evans Evans Alder Alder Lake Alder Evans Benewah Lake Lake Evans Alder Benewah Lake Benewah Alder Benewah Lake Benewah Benewah Evans Benewah Benewah Benewah Alder Łącznie troci (liczba na 100 m2)
157 Kredyty z kompensacyjnych środków naprawczych: Troć wędrowna KORZYŚCI Z KOMPENSACYJNYCH ŚRODKÓW NAPRAWCZYCH (kredyty) Rok rozpoczęcia działań naprawczych Lata do osiągnięcia maksymalnego poziomu funkcjonowania środków naprawczych 5 Średnia szerokość rzeki na obszarach kompensacyjnych działań naprawczych (m) 5 Zwiększenie liczebności troci na 100 m kw. na obszarach działań naprawczych 250 Zwiększenie liczebności troci na kilometr rzeki objętej działaniami naprawczymi 100 Lata korzyści Czynnik dyskonto wy Roczny wzrost ilości zasobów na kilometr rzeki objętej kompensacyjnymi działaniami naprawczymi (% wzrostu) Roczny wzrost ilości zasobów na kilometr rzeki objętej kompensacyjnymi działaniami naprawczymi (liczba ryb rocznie) ŁĄCZNE DYSKONTOWE roczne korzyści z kompensacyjnych działań naprawczych (liczba ryb rocznie) Rok , , , ,94 0, , ,92 0, , ,89 0, , ,86 0, , , , , , , , , ,
158 Kompensacyjne środki naprawcze: Wędkarstwo Odnowienie zasobów troci wędrownej w rzece może dać dodatkowe możliwości połowów przy zapewnieniu dostępu Istnieje możliwość poprawy warunków dla wędkarstwa w pobliskich rzekach
159 Dolina K: Kompensacyjne środki naprawcze tereny podmokłe W zakresie przejściowych strat na terenach podmokłych oceniono trzy alternatywne podejścia: brak działań, odtworzenie terenów podmokłych poza lokalizacją i ochrona przez pozyskanie. Brak działań został pominięty ze względu na zbyt duże straty przejściowe. Podejście oparte na odtworzeniu terenów podmokłych nie zostało wybrane z uwagi na utratę ciągłości usług związanych z naturalnymi, różnorodnymi biologicznie terenami podmokłymi. Wybrano rozwiązanie alternatywne: ochronę przez pozyskanie.
160 Kredyty z kompensacyjnych środków naprawczych: Siedlisko na terenie podmokłym KORZYŚCI Z KOMPENSACYJNYCH ŚRODKÓW NAPRAWCZYCH (kredyty) 2015 Rok rozpoczęcia ochrony 10 Lata prawdopodobnych strat w siedliskach Równe prawdopodobieństwo strat w dowolnym okresie 10 lat 100 Lata uzyskiwania korzyści Rok Czynnik dyskontowy Roczny kredyt dla siedlisk na terenach podmokłych Ochrona przed przyszłymi stratami (Prawdopodobie ństwo strat w ciągu roku) Roczny wzrost ilości zasobów na hektar terenów podmokłych objętych kompensacyjny mi działaniami naprawczymi (liczba hektarów rocznie na hektar) ŁĄCZNE DYSKONTOWE szacowane roczne korzyści z kompensacyjnych działań naprawczych (liczba hektarów kredytu na rok na hektar) ŁĄCZNE DYSKONTOWE szacowane korzyści z kompensacyjnych działań naprawczych (liczba hektarów) ,03 26, , , , ,92 0,1 32,6 3, ,89 0,1 32,6 2, ,86 0,1 32,6 2, ,84 0,1 32,6 2, ,81 0,1 32,6 2, ,79 0,1 32,6 2, ,77 0,1 32,6 2, ,74 0,1 32,6 2, ,72 0,1 32,6 2, ,70 0,1 32,6 2, ,68
161 Proces oceny ELD Krok 1: Ocena wstępna Czy należy przeprowadzić ocenę zgodnie z dyrektywą ELD? Krok 2: Określenie i analiza ilościowa szkód (debet) Zidentyfikowanie i ilościowe określenie rodzajów i zakresu szkód Krok 3: Określenie i ocena ilościowa korzyści ze środków naprawczych (kredyty) Zidentyfikowanie i ilościowe określenie korzyści z działań naprawczych Krok 4: Skalowanie środków naprawczych Krok 5: Monitorowanie i sprawozdawczość Upewnienie się, że korzyści z działań naprawczych równoważą szkody Opracowanie planów monitorowania w celu zapewnie nia korzyści i sprawozdań 161
162 Krok 4: Skalowanie środków naprawczych w celu kompensacji szkód Obliczenie łącznego dyskontowego debetu w celu uwzględnienia strat przejściowych (w przeszłości, obecnie i w przyszłości) od wystąpienia zdarzenia Obliczenie łącznego dyskontowego kredytu w celu uwzględnienia korzyści ze środków naprawczych Skalowanie działań naprawczych, tak aby łączne dyskontowe straty usług były równe dyskontowemu wzrostowi usług w postaci kredytu
163 Skalowanie środków naprawczych w celu kompensacji szkód Skalowanie obejmuje szacowany koszt możliwych działań naprawczych Na koszt jednostkowy działań naprawczych? Uwzględnia ocenę nieproporcjonalności kosztów do korzyści
164 Skalowanie kompensacyjnych działań naprawczych Szkody w rzekach/populacji troci Łączny dyskontowy wzrost liczebności ryb na kilometr objęty kompensacyjnymi działaniami naprawczymi (KREDYT) Całkowity DEBET dyskontowy 11,31 Łączna liczba kilometrów wymagających kompensacyjnych działań naprawczych
165 Skalowanie kompensacyjnych środków naprawczych: Wędkarstwo W przypadku podejścia opartego na porównaniu wartości i kosztu skala kompensacyjnych działań naprawczych jest określana na podstawie obliczenia wartości szkód. Wartość szkód ( euro) jest używana jako podstawa podejmowanych działań naprawczych. W przypadku kompensacyjnych działań naprawczych skalą jest liczba projektów możliwych do zrealizowania za euro.
166 Skalowanie kompensacyjnych działań naprawczych Siedlisko na terenach podmokłych 26,2 Łączny dyskontowy wzrost korzyści na kilometr siedlisk na obszarach podmokłych objęty kompensacyjnymi działaniami naprawczymi (KREDYT) 174 Całkowity DEBET dyskontowy 6,65 Łączna liczba hektarów siedlisk na terenach podmokłych wymagających ochrony
167 Kategorie kosztów projektów naprawczych Opracowanie projektu Wdrożenie projektu Administrowanie projektem Obsługa i konserwacja Zarządzanie adaptacyjne/środki ostrożności Monitorowanie i sprawozdawczość Nadzór właściwego organu
168 Składowe kosztów działań naprawczych Podsumowanie składowych kosztów ważnych przy ocenie kosztu działań naprawczych Koszty Planowanie Opis Planowanie i projektowanie, w tym badania wstępne. Uzyskanie zezwoleń i gruntów Uzyskanie niezbędnych zezwoleń lub spełnienie wymagań dotyczących dostępu. Może być konieczne pozyskanie gruntów lub innych zasobów. Wdrożenie Praca, materiały, transport, rozwój infrastruktury, zarządzanie lokalizacją i nadzór, dostawy. Obsługa i konserwacja Wszelkie wymagane koszty związane z zarządzaniem projektem, w tym praca, wyposażenie, materiały i dostawy. Nadzór Monitorowanie i sprawozdawczość Nadzór właściwego organu, w tym czas pracy i koszty narzutu administracyjnego. W tym koszty pracy, materiałów, dostaw i rozpowszechniania informacji. Ochrona przed niepowodzeniem Wszystkie niezbędne i odpowiednie koszty bezpieczeństwa, które dotyczą niepewności związanej z realizacją projektu. Ogólnie przyjmuje się od 20% do 40% łącznych szacowanych kosztów.
169 Koszt kompensacyjnych środków zaradczych Środki zaradcze dotyczące troci Środki zaradcze dotyczące terenów podmokłych Planowanie euro euro Zezwolenia euro euro Prace budowlane (euro na jednostkę w celu poprawy obecnych obszarów) Konserwacja (łącznie przez 10 lat) Monitorowanie, sprawozdawczość euro/km przy 11,31 km euro euro/ha przy 6,65 ha euro euro euro euro euro Wędkarstwo euro SUMA euro euro euro 169
170 Proces oceny ELD Krok 1: Ocena wstępna Czy należy przeprowadzić ocenę zgodnie z dyrektywą ELD? Krok 2: Określenie i analiza ilościowa szkód (debet) Zidentyfikowanie i ilościowe określenie rodzajów i zakresu szkód Krok 3: Określenie i ocena ilościowa korzyści ze środków naprawczych (kredyty) Zidentyfikowanie i ilościowe określenie korzyści z działań naprawczych Krok 4: Skalowanie środków naprawczych Krok 5: Monitorowanie i sprawozdawczość Upewnienie się, że korzyści z działań naprawczych równoważą szkody Opracowanie planów monitorowania w celu zapewnie nia korzyści i sprawozdań 170
171 Krok 5: Monitorowanie i sprawozdawczość Monitorowanie w celu zapewnienia przewidywanych korzyści z działań naprawczych Możliwość dostosowywania środków naprawczych zgodnie z potrzebami Dokumentowanie wyników i sprawozdawczość
172 Rodzaje monitorowania Monitorowanie stanu początkowego na potrzeby przyszłych porównań Monitorowanie statusu Monitorowanie trendów Monitorowanie wdrożenia Monitorowanie efektywności Monitorowanie weryfikacji
173 Sprawozdawczość nie jest wymogiem dyrektywy ELD. Właściwe organy mogą jednak rozważyć publiczne udostępnianie sprawozdań z oceny szkód z regularną częstotliwością w łatwo dostępnym formacie. Sprawozdawczość o o o o Sprawozdawczość: Cele Informowanie zainteresowanej społeczności o sukcesach (i niepowodzeniach) planu działań naprawczych Informowanie zainteresowanej społeczności o niezbędnych modyfikacjach projektu monitorowania lub prognozowanym tempie poprawy Informowanie zainteresowanej społeczności o potencjalnych zagrożeniach dla zdrowia ludzi (lub ich braku) Wzbogacanie wiedzy naukowej w zakresie skuteczności środków naprawczych i szybkości odtwarzania
Odpowiedzialność podmiotu korzystającego ze środowiska naturalnego - ubezpieczeniowe narzędzia mitygacji ryzyk
Odpowiedzialność podmiotu korzystającego ze środowiska naturalnego - ubezpieczeniowe narzędzia mitygacji ryzyk r.pr. Beata Mrozowska-Bartkiewicz r,.pr. Renata Orzechowska Korzystanie ze środowiska naturalnego
Bardziej szczegółowoUWARUNKOWANIA PRAWNE REMEDIACJI GLEB W POLSCE
UWARUNKOWANIA PRAWNE REMEDIACJI GLEB W POLSCE Joanna Kwapisz Główny specjalista Tel. 22 57 92 274 Departament Gospodarki Odpadami Obowiązujące Ochrona powierzchni regulacje ziemi prawne Poziom UE: Dyrektywa
Bardziej szczegółowoNOWE PRZEPISY O REMEDIACJI I MONITORINGU ZANIECZYSZCZONEJ POWIERZCHNI ZIEMI
NOWE PRZEPISY O REMEDIACJI I MONITORINGU ZANIECZYSZCZONEJ POWIERZCHNI ZIEMI radca prawny Michał Kuźniak Kancelaria Radców Prawnych Klatka i partnerzy www.prawoochronysrodowiska.com.pl m.kuzniak@radca.prawny.com.pl
Bardziej szczegółowoDyrektywa w sprawie odpowiedzialności za środowisko Zasoby naturalne Europy pod ochroną. Środowisko
Dyrektywa w sprawie odpowiedzialności za środowisko Zasoby naturalne Europy pod ochroną Środowisko Europe Direct to serwis, który pomoże Państwu znaleźć odpowiedzi na pytania dotyczące Unii Europejskiej.
Bardziej szczegółowoŚcieki, zanieczyszczenia, jakość wody Klara Ramm Szatkiewicz Dyrektor Departamentu Planowania i Zasobów Wodnych - Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej
Warszawa, 11 kwietnia 2014 r. Ścieki, zanieczyszczenia, jakość wody Klara Ramm Szatkiewicz Dyrektor Departamentu Planowania i Zasobów Wodnych - Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej Ustawa z dnia 18 lipca 2001
Bardziej szczegółowoInstrukcja. ocena aspektów środowiskowych PE-EF-P01-I01
Instrukcja ocena aspektów środowiskowych PE-EF-P01-I01 Warszawa, lipiec 2013 r. Metryka regulacji Obszar biznesowy: Kategoria: Właściciel: Forma i data zatwierdzenia: Data wejścia w życie: Zakres stosowania:
Bardziej szczegółowoWdrażanie metod analizy środowiskowego ryzyka zdrowotnego do ustalania i przestrzegania normatywów środowiskowych
Program Wieloletni Wdrażanie metod analizy środowiskowego ryzyka zdrowotnego do ustalania i przestrzegania normatywów środowiskowych Etap II Przegląd wytycznych i zalecanych rozwiązań pod kątem wykorzystania
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000
Dziennik Ustaw Nr 34 2893 Poz. 186 186 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Na podstawie art. 28
Bardziej szczegółowoProcedura identyfikacja i ocena aspektów środowiskowych Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Instrukcja
Załącznik nr 4 - Instrukcja ocena aspektów środowiskowych Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Instrukcja ocena aspektów środowiskowych Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Wydanie
Bardziej szczegółowoSzkody na obszarach Natura 2000
Szkody na obszarach Natura 2000 Paulina Kupczyk kancelaria Ochrona Środowiska i działalno inwestycyjna Konsulting Szkolenie Interwencje ekologiczne w obronie ostoi Natura 2000 w ramach projektu Ogólnopolskiego
Bardziej szczegółowoPrzepisy o ochronie przyrody
Przepisy o ochronie przyrody Paulina Kupczyk kancelaria Ochrona Środowiska i działalno inwestycyjna Konsulting Szkolenie Interwencje ekologiczne w obronie ostoi Natura 2000 w ramach projektu Ogólnopolskiego
Bardziej szczegółowo1.2. Podmioty odpowiedzialne za realizację przedsięwzięcia (beneficjent i inne podmioty 1 o ile
Załącznik nr 6 do Zaproszenia Zakres studium wykonalności dla przedsięwzięć inwestycyjnych dotyczących poprawy jakości środowiska miejskiego Działanie 2.5. Poprawa jakości środowiska miejskiego 1. Podsumowanie
Bardziej szczegółowoZarządzanie bezpieczeństwem Laboratorium 2. Analiza ryzyka zawodowego z wykorzystaniem metody trzypunktowej
Zarządzanie bezpieczeństwem Laboratorium 2. Analiza ryzyka zawodowego z wykorzystaniem metody trzypunktowej Szczecin 2013 1 Wprowadzenie Ryzyko zawodowe: prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń
Bardziej szczegółowoZarządzenie Nr 90/2008 Burmistrza Miasta Czeladź. z dnia 09.05. 2008
Zarządzenie Nr 90/2008 Burmistrza Miasta Czeladź z dnia 09.05. 2008 w sprawie : wprowadzenia procedury Identyfikacji zagrożeń oraz oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy w Urzędzie Miasta Czeladź
Bardziej szczegółowoRAMOWA DYREKTYWA WODNA - REALIZACJA INWESTYCJI W GOSPODARCE WODNEJ
RAMOWA DYREKTYWA WODNA - REALIZACJA INWESTYCJI W GOSPODARCE WODNEJ dr inż. Małgorzata Bogucka-Szymalska Departament Zasobów Wodnych Warszawa, 11-12 czerwca 2015 r. Dyrektywy istotne dla inwestycji wodnych
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE Nr 90/09 WÓJTA GMINY MROZY z dnia 16 grudnia 2009 roku
ZARZĄDZENIE Nr 90/09 WÓJTA GMINY MROZY z dnia 16 grudnia 2009 roku w sprawie wprowadzenia procedury identyfikacji zagrożeń oraz oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy w Urzędzie Gminy Mrozy Na podstawie
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) / z dnia r.
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 8.3.2019 C(2019) 1786 final ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) / z dnia 8.3.2019 r. ustanawiające przepisy dotyczące szczegółowych wymogów w zakresie szkolenia pracowników
Bardziej szczegółowoDyrektywa 2010/75/EU w sprawie emisji przemysłowych zmiana ustawy Prawo ochrony środowiska. Michał Jabłoński
Dyrektywa 2010/75/EU w sprawie emisji przemysłowych zmiana ustawy Prawo ochrony środowiska Michał Jabłoński 1 Obecnie Po zakończeniu działalności prowadzący instalację ma obowiązek przywrócić teren do
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) / z dnia r.
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 7.6.2018 C(2018) 3316 final ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) / z dnia 7.6.2018 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) 2017/892 ustanawiające zasady stosowania
Bardziej szczegółowoFORMULARZ W ZAKRESIE OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
Załącznik nr 13.1. FORMULARZ W ZAKRESIE OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 337 Nazwa i adres beneficjenta (miejsce i data) FORMULARZ W ZAKRESIE OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO A.1. W jaki sposób projekt:
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000
Dz.U.2010.34.186 2012.05.26 zm. Dz.U.2012.506 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 (Dz. U. z dnia
Bardziej szczegółowoPRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA - NOWE PRZEPISY, ICH INTERPRETACJA I STOSOWANIE W PRAKTYCE
LUBELSKIE CENTRUM DORADZTWA I SZKOLEŃ PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA - NOWE PRZEPISY, ICH INTERPRETACJA I STOSOWANIE W PRAKTYCE Kod szkolenia: 1LC246 Miejsce: Jurata Data: 27 czerwca 2016-01 lipca 2016 Szkolenie
Bardziej szczegółowoDyrektywa Siedliskowa NATURA 2000. Dyrektywa Ptasia N2K - UE. N2K w Polsce. N2K w Polsce
NATURA 2000 Dyrektywa Siedliskowa Sieć obszarów chronionych na terenie Unii Europejskiej Celem wyznaczania jest ochrona cennych, pod względem przyrodniczym i zagrożonych, składników różnorodności biologicznej.
Bardziej szczegółowoDziennik Urzędowy Unii Europejskiej. (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA
6.2.2018 L 32/1 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2018/171 z dnia 19 października 2017 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000
Dziennik Ustaw Nr 64 5546 Poz. 401 401 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Na podstawie art. 29 ust. 10 ustawy
Bardziej szczegółowoZarządzanie bezpieczeństwem Laboratorium 3. Analiza ryzyka zawodowego z wykorzystaniem metody pięciu kroków, grafu ryzyka, PHA
Zarządzanie bezpieczeństwem Laboratorium 3. Analiza ryzyka zawodowego z wykorzystaniem metody pięciu kroków, grafu ryzyka, PHA Szczecin 2013 1 Wprowadzenie W celu przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego
Bardziej szczegółowoRada Unii Europejskiej Bruksela, 10 maja 2017 r. (OR. en)
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 10 maja 2017 r. (OR. en) 8964/17 NOTA DO PUNKTU I/A Od: Do: Sekretariat Generalny Rady Komitet Stałych Przedstawicieli / Rada ENV 422 FIN 290 FSTR 40 REGIO 56 AGRI 255
Bardziej szczegółowoOcena opłacalności planowania przedsięwzięć - analiza przypadków
Załącznik B2 Ocena opłacalności planowania przedsięwzięć - analiza przypadków Przykład teoretyczny Odcinek rzeki nizinnej ma długość 5 km. Niezależnie od wylewów wczesnowiosennych, w okresie majwrzesień
Bardziej szczegółowoZarządzanie ryzykiem w rozwiązaniach prawnych. by Antoni Jeżowski, 2014
Zarządzanie ryzykiem w rozwiązaniach prawnych by Antoni Jeżowski, 2014 Najbardziej ryzykuje ten, kto lekceważy ryzyko 2 www.mf.gov.pl 3 Ryzyko definicje Ryzyko prawdopodobieństwo, że określone zdarzenie
Bardziej szczegółowoA. Zawartość planu ochrony dla parku narodowego i obszaru Natura Porównanie zawartości obu planów.
Zawartość, tryb sporządzania i zakres prac koniecznych dla sporządzenia projektu planu ochrony dla parku narodowego, uwzględniającego zakres planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Zgodnie z art. 20 ust.
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 2.1 do wniosku o dofinansowanie FORMULARZ W ZAKRESIE OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
Załącznik nr 2.1 do wniosku o dofinansowanie FORMULARZ W ZAKRESIE OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 47 Nazwa i adres wnioskodawcy (miejsce i data) FORMULARZ W ZAKRESIE OCENY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
Bardziej szczegółowoRamowa Dyrektywa Wodna cele i zadania. Olsztyn, 14.04.2010r.
Ramowa Dyrektywa Wodna cele i zadania Olsztyn, 14.04.2010r. Ramowa Dyrektywa Wodna Dyrektywa 2000/60/EC Parlamentu Europejskiego i Rady Wspólnoty Europejskiej Celem Dyrektywy jest ustalenie ram dla ochrony
Bardziej szczegółowoSzkolenie Stowarzyszenia Polskie Forum ISO 14000 Zmiany w normie ISO 14001 i ich konsekwencje dla organizacji Warszawa, 16.04.2015
Wykorzystanie elementów systemu EMAS w SZŚ według ISO 14001:2015 dr hab. inż. Alina Matuszak-Flejszman, prof. nadzw. UEP Agenda Elementy SZŚ według EMAS (Rozporządzenie UE 1221/2009) i odpowiadające im
Bardziej szczegółowoKOMUNIKAT DLA POSŁÓW
PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Petycji 3.3.2011 KOMUNIKAT DLA POSŁÓW Dotyczy: Petycji 1674/2009, którą złożył Radosław Ślusarczyk (Polska) w imieniu organizacji środowiskowej Stowarzyszenie Pracownia
Bardziej szczegółowoKOMUNIKAT DLA POSŁÓW
PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Petycji 16.12.2011 KOMUNIKAT DLA POSŁÓW Przedmiot: Petycja 1788/2009, którą złożył M.T. (Bułgaria) w sprawie fabryki asfaltu w Sewliewie w Bułgarii CM\887583.doc
Bardziej szczegółowoPodstawowe informacje o Naturze 2000 i planach ochrony
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Podstawowe informacje o Naturze 2000 i planach
Bardziej szczegółowoKategoria informacji: informacja publicznie dostępna System Zarządzania Środowiskowego Strona 1
System Zarządzania Środowiskowego Strona 1 1. Cel procedury: identyfikacja potencjalnych sytuacji awaryjnych, zapobieganie zagrożeniom środowiska i awariom środowiskowym oraz zapewnienie gotowości i odpowiedniego
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM
ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKIEM Co jest istotą systemu zarządzania środowiskowego wg normy ISO 14001? System zarządzania środowiskowego stanowi część systemu zarządzania organizacji. Istota SZŚ wg normy ISO 14001
Bardziej szczegółowoProcedura PE-EF-P01. identyfikacja i ocena aspektów środowiskowych Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Warszawa, lipiec 2013 r.
Procedura identyfikacja i ocena aspektów środowiskowych Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. PE-EF-P01 Warszawa, lipiec 2013 r. Metryka regulacji Obszar biznesowy: Kategoria: Właściciel: Forma
Bardziej szczegółowoANALIZA ZGODNOŚCI PROJEKTU Z POLITYKĄ OCHRONY ŚRODOWISKA
ANALIZA ZGODNOŚCI PROJEKTU Z POLITYKĄ OCHRONY ŚRODOWISKA 1. Czy w ramach projektu realizowane jest przedsięwzięcie w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 13) ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
Bardziej szczegółowoKREDYT NA INNOWACJE TECHNOLOGICZNE PO IR WYMOGI ŚRODOWISKOWE
KREDYT NA INNOWACJE TECHNOLOGICZNE PO IR 2014-2020 WYMOGI ŚRODOWISKOWE Paweł Świętosławski Bank Gospodarstwa Krajowego wymogi środowiskowe Podstawa prawna: Ustawa z dnia 3 października 2008 o udostępnianiu
Bardziej szczegółowoOCENA RYZYKA ZAWODOWEGO. dr inż. Zofia Pawłowska
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO dr inż. Zofia Pawłowska 1. Wymagania dotyczące oceny ryzyka zawodowego 2. Podstawowe zasady skutecznej oceny i ograniczania ryzyka zawodowego 3. Podstawowe problemy przy wdrażaniu
Bardziej szczegółowoDEPARTAMENT PLANOWANIA I ZASOBÓW WODNYCH. Derogacje, czyli odstępstwa od osiągnięcia celów środowiskowych z tytułu art. 4.7 Ramowej Dyrektywy Wodnej
DEPARTAMENT PLANOWANIA I ZASOBÓW WODNYCH Derogacje, czyli odstępstwa od osiągnięcia celów środowiskowych z tytułu art. 4.7 Ramowej Dyrektywy Wodnej Nadrzędny dokument określający wymogi i standardy w dziedzinie
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE)
10.11.2015 L 293/15 ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2015/1973 z dnia 8 lipca 2015 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 514/2014 przepisami szczegółowymi dotyczącymi
Bardziej szczegółowoZarządzenie Nr 43/2010/2011 Rektora Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie z dnia 6 lipca 2011r.
Zarządzenie Nr 43/2010/2011 Rektora Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie z dnia 6 lipca 2011r. w sprawie: Polityki Zarządzania Ryzykiem w Akademii Wychowania Fizycznego Józefa
Bardziej szczegółowoEBA/GL/2015/ Wytyczne
EBA/GL/2015/04 07.08.2015 Wytyczne dotyczące konkretnych okoliczności, w przypadku których można mówić o poważnym zagrożeniu dla stabilności finansowej, oraz elementów dotyczących skuteczności instrumentu
Bardziej szczegółowo(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA
7.11.2014 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 324/1 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) NR 1187/2014 z dnia 2 października 2014 r. uzupełniające
Bardziej szczegółowoDz.U Nr 75 poz z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie 1) Rozdział 1.
Kancelaria Sejmu s. 1/30 Dz.U. 2007 Nr 75 poz. 493 U S T AWA z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie 1) Opracowano na podstawie: t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 1789, z
Bardziej szczegółowoPROCEDURY SZACOWANIA KAPITAŁU WEWNĘTRZNEGO W DOMU MAKLERSKIM CAPITAL PARTNERS S.A.
PROCEDURY SZACOWANIA KAPITAŁU WEWNĘTRZNEGO W DOMU MAKLERSKIM CAPITAL PARTNERS S.A. Przyjęte uchwałą Zarządu nr 2/IV/2015 z dnia 23 kwietnia 2015 r. (zmienione uchwałami Zarządu nr 7/III/2016 z dnia 23
Bardziej szczegółowoeftec STRATUS CONSULTING Dyrektywa w sprawie odpowiedzialności za środowisko Podręcznik szkoleniowy i slajdy pomocnicze
Dyrektywa w sprawie odpowiedzialności za środowisko Podręcznik szkoleniowy i slajdy pomocnicze Dla Dyrekcji Generalnej ds. Środowiska Komisji Europejskiej Sygnatura umowy 070307/2012/621542/SER/A1 Luty
Bardziej szczegółowoWymagania prawno - normatywne dotyczące pomiarów na potrzeby PRTR
Wymagania prawno - normatywne dotyczące pomiarów na potrzeby PRTR Eugeniusz Głowacki G Warszawa 16 maj 2011 r. Definicja rejestru PRTR PRTR jest rejestrem zanieczyszczeń wyemitowanych do powietrza, wód
Bardziej szczegółowoUSTAWA O ZAPOBIEGANIU I NAPRAWIE SZKÓD W ŚRODOWISKU
PAULINA KUPCZYK Dr DIANA TRZCIŃSKA USTAWA O ZAPOBIEGANIU I NAPRAWIE SZKÓD W ŚRODOWISKU Źródła prawa Dyrektywa 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odpowiedzialności
Bardziej szczegółowoISO 14000 w przedsiębiorstwie
ISO 14000 w przedsiębiorstwie Rodzina norm ISO 14000 TC 207 ZARZADZANIE ŚRODOWISKOWE SC1 System zarządzania środowiskowego SC2 Audity środowiskowe SC3 Ekoetykietowanie SC4 Ocena wyników ekologicznych SC5
Bardziej szczegółowoWytyczne. określające warunki wsparcia finansowego w ramach grupy na podstawie art. 23 dyrektywy 2014/59/UE EBA/GL/2015/
WYTYCZNE OKREŚLAJĄCE WARUNKI WSPARCIA FINANSOWEGO W RAMACH GRUPY EBA/GL/2015/17 08.12.2015 Wytyczne określające warunki wsparcia finansowego w ramach grupy na podstawie art. 23 dyrektywy 2014/59/UE Wytyczne
Bardziej szczegółowoHIGIENA PASZ PYT. i ODP.
SANCO/3655/2005 HIGIENA PASZ PYT. i ODP. 1. Czy rolnicy, którzy sami nie produkują paszy, ale podają ją zwierzętom a) są objęci rozporządzeniem? Tak. Zakres rozporządzenia (rozporządzenie (WE) nr 183/2005)
Bardziej szczegółowoDECYZJA KOMISJI. z
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 22.3.2011 K(2011) 1756 wersja ostateczna DECYZJA KOMISJI z 22.3.2011 w sprawie powiadomienia przez Rzeczpospolitą Polską o wyłączeniu z obowiązku stosowania wartości dopuszczalnych
Bardziej szczegółowoA7-0277/129/REV
3.10.2013 A7-0277/129/REV Poprawka 129/REV Cristina Gutiérrez-Cortines w imieniu grupy PPE Sprawozdanie A7-0277/2013 Andrea Zanoni Zmiana dyrektywy 2011/92/UE w sprawie oceny skutków wywieranych przez
Bardziej szczegółowoWstęp 1. Misja i cele Zespołu Szkół Integracyjnych w Siemianowicach Śląskich 2
Załącznik do Zarządzenia Nr 10/2011-2012 Dyrektora Zespołu Szkół Integracyjnych z dnia 8 stycznia 2011r. Instrukcja zarządzania ryzykiem Instrukcja zarządzania ryzykiem Wstęp 1 1. Instrukcja zarządzania
Bardziej szczegółowoP6_TA-PROV(2005)0329 Ochrona zdrowia i bezpieczeństwo pracy: narażenie pracowników na promieniowanie optyczne ***II
P6_TA-PROV(2005)0329 Ochrona zdrowia i bezpieczeństwo pracy: narażenie pracowników na promieniowanie optyczne ***II Rezolucja legislacyjna Parlamentu Europejskiego w sprawie wspólnego stanowiska Rady mającego
Bardziej szczegółowoAutor: Artur Lewandowski. Promotor: dr inż. Krzysztof Różanowski
Autor: Artur Lewandowski Promotor: dr inż. Krzysztof Różanowski Przegląd oraz porównanie standardów bezpieczeństwa ISO 27001, COSO, COBIT, ITIL, ISO 20000 Przegląd normy ISO 27001 szczegółowy opis wraz
Bardziej szczegółowoDECYZJA RAMOWA RADY 2003/80/WSiSW. z dnia 27 stycznia 2003 r. w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne
DECYZJA RAMOWA RADY 2003/80/WSiSW z dnia 27 stycznia 2003 r. w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej, w szczególności jego art.
Bardziej szczegółowoDziennik Urzędowy Unii Europejskiej. (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA
23.3.2018 L 81/1 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2018/480 z dnia 4 grudnia 2017 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i
Bardziej szczegółowoSystem oceny oddziaływania na środowisko depozytów mułów węglowych
Rys. 6. Wizualizacja zinwentaryzowanych depozytów mułów Rys. 7. Wizualizacja zinwentaryzowanych depozytów mułów mapa topograficzna Rys. 8. Wizualizacja zinwentaryzowanych depozytów mułów mapa sozologiczna
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 2008 r. w sprawie kryteriów oceny, czy w danym przypadku wystąpiła szkoda w środowisku
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 2008 r. w sprawie kryteriów oceny, czy w danym przypadku wystąpiła szkoda w środowisku Na podstawie art. 10 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu
Bardziej szczegółowoAktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla miasta Tczewa na lata
załącznik Nr 2 do uchwały Nr XXV/198/2012 Rady Miejskiej w Tczewie z dnia 25 października 2012 r. w sprawie przyjęcia Aktualizacji Programu ochrony środowiska dla miasta Tczewa na lata 2012-2015 z uwzględnieniem
Bardziej szczegółowoPOLITYKA INFORMACYJNA DOTYCZĄCA ADEKWATNOŚCI KAPITAŁOWEJ
Załącznik nr 1 do Uchwały Zarządu nr 5/2014 Banku Spółdzielczego we Mstowie z dnia 29.01.2014r. Zatw. Uchwałą RN nr 3/2014 z dn. 30.01.2014 Tekst jednolity uwzględniający wprowadzone zmiany: 1) Uchwałą
Bardziej szczegółowoGmina: Chocz (n. Chocz, Olesiec Nowy, Olesiec Stary) Celem inwestycji jest budowa obwodnicy miasta Chocz w ciągu drogi wojewódzkiej nr 442
I.47. Droga nr 442 m. Chocz. 47 Droga nr 442 m. Chocz Lokalizacja przedsięwzięcia Charakterystyka ogólna i cel przedsięwzięcia Powiat pleszewski Gmina: Chocz (n. Chocz, Olesiec Nowy, Olesiec Stary) Celem
Bardziej szczegółowoZadania GDOŚ w strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko
Zadania GDOŚ w strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko Warszawa, 15 czerwca 2018 r. Joanna Przybyś, Departament Ocen Oddziaływania na Środowisko PODSTAWY PRAWNE Ustawa z dnia 3 października
Bardziej szczegółowoUchwała Nr 33/2017 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata z dnia 23 sierpnia 2017 r.
Uchwała Nr 33/2017 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie zatwierdzenia Kryteriów wyboru projektów do Działania
Bardziej szczegółowoProjekt aktualizacji Programu wodno - środowiskowego kraju programy działań
Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju i Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy Projekt aktualizacji Programu wodno - środowiskowego kraju programy działań Rafał Kosieradzki specjalista
Bardziej szczegółowoPOLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 IM. ŚW. WOJCIECHA W KRAKOWIE
Załącznik Nr 2 do Zarządzenia Nr 15/2013/2014 Dyrektora Szkoły Podstawowej Nr 2 im. św. Wojciecha w Krakowie z dnia 21. stycznia 2014 r. POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 IM. ŚW.
Bardziej szczegółowoPROGRAM WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ POLSKA BIAŁORUŚ UKRAINA
PROGRAM WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ POLSKA BIAŁORUŚ UKRAINA 2014 2020 WYTYCZNE DO PRZYGOTOWANIA STUDIUM WYKONALNOŚCI 1 Poniższe wytyczne przedstawiają minimalny zakres wymagań, jakie powinien spełniać dokument.
Bardziej szczegółowoPOLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM ROZDZIAŁ I. Postanowienia ogólne
POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne 1. 1. Zarządzanie ryzykiem jest elementem łączącym kontrolę zarządczą z audytem wewnętrznym. Należy dążyć do minimalizacji ryzyka w funkcjonowaniu
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE)
L 293/6 ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2015/1971 z dnia 8 lipca 2015 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 przepisami szczegółowymi dotyczącymi zgłaszania
Bardziej szczegółowoWyzwania dla Podlasia Zielonej Krainy
Wyzwania dla Podlasia Zielonej Krainy Przemysław Nawrocki Projekt współfinansowany przez Szwajcarię w ramach SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ 1 Województwo
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (1) Rozdział 1 Przepisy ogólne
Zapobieganie szkodom w środowisku i ich naprawa. Dz.U.2014.1789 z dnia 2014.12.12 Status: Akt obowiązujący Wersja od: 5 grudnia 2015 r. Wejście w życie: 30 kwietnia 2007 r. USTAWA z dnia 13 kwietnia 2007
Bardziej szczegółowoPowiązanie z ustawodawstwem krajowym
Powiązanie z ustawodawstwem krajowym Strona 2 z 8 Powiązanie z ustawodawstwem krajowym Opracowano w Instytucie Nafty i Gazu System KZR INiG-PIB/3 2 Powiązanie z ustawodawstwem krajowym Strona 3 z 8 Spis
Bardziej szczegółowoRola usług publicznych i ekosystemowych w kształtowaniu zrównoważonego rozwoju
Rola usług publicznych i ekosystemowych w kształtowaniu zrównoważonego rozwoju Katowice, 23.11.2012 r. dr Leszek Trząski mgr Małgorzata Kantor Główny Instytut Górnictwa Sfinansowano ze środków Narodowego
Bardziej szczegółowoPropozycja działań naprawczych zwiększających potencjał ekologiczny Zbiornika Sulejowskiego
Propozycja działań naprawczych zwiększających potencjał ekologiczny Zbiornika Sulejowskiego Dr Aleksandra Ziemińska-Stolarska Politechnika Łódzka Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Smardzewice,
Bardziej szczegółowoPolityka zarządzania ryzykiem w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu
Załącznik nr do zarządzenia nr 156 Rektora UMK z 15 listopada 011r. Polityka zarządzania ryzykiem w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu 1 1. Polityka zarządzania ryzykiem, zwana dalej Polityką,
Bardziej szczegółowoMała retencja w praktyce, w aktach prawnych i dokumentach strategicznych.
Mała retencja w praktyce, w aktach prawnych i dokumentach strategicznych. Spis treści: 1. Cele lekcji 2. Wprowadzenie 3. Poziom międzynarodowy 3.1 Konwencje 3.2 Dyrektywy 4. Poziom krajowy 4.1 Akty prawne
Bardziej szczegółowoRyzyko w świetle nowych norm ISO 9001:2015 i 14001:2015
Ryzyko w świetle nowych norm ISO 9001:2015 i 14001:2015 Rafał Śmiłowski_04.2016 Harmonogram zmian 2 Najważniejsze zmiany oraz obszary Przywództwo Większy nacisk na top menedżerów do udziału w systemie
Bardziej szczegółowoEuropejskie i polskie prawo ochrony
Europejskie i polskie prawo ochrony przyrody wobec lasów Warsztaty Udział społeczny w zarządzaniu cennymi przyrodniczo lasami Izabelin 20-21 lutego 2015 Wymagania dyrektywy siedliskowej Natura 2000 zakaz
Bardziej szczegółowoDYREKTYWA RADY 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory
NATURA 2000 ochrony 5 ostoi Natura 2000 wyznaczonych na obszarach morskich w województwie zachodniopomorskim, a współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach działania
Bardziej szczegółowoOSN 22: Osadzanie cienkowarstwowe techniką odparowania
1. TYTUŁ OSN 22: Osadzanie cienkowarstwowe techniką odparowania Cykl życia Tytuł skrócony Końcowe zastosowanie DU niklu metalicznego Procesy odparowania w przemyśle półprzewodnikowym Tytuł systematyczny
Bardziej szczegółowoPODSUMOWANIE POLITYKI KONFLIKTU INTERESÓW
1. WPROWADZENIE 1.1. Konflikt interesów może mieć miejsce, gdy osoba piastuje stanowisko zaufania publicznego, na mocy którego dokonuje profesjonalnej oceny w imieniu innych i której interesy lub obowiązki
Bardziej szczegółowoKryteria oceny i kwalifikacji aspektów środowiskowych
INSTRUKCJA NR 4 27.07.2004r. Strona: 1 / 7 Wielkopolskie Centrum Chorób Płuc i Gruźlicy Kryteria oceny i kwalifikacji aspektów środowiskowych Opracował Izabela Dehmel Zweryfikował Mieczysław Kurka Sprawdził
Bardziej szczegółowoZarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwie c.d.
Zarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwie c.d. System zarządzania środowiskowego określony przez: Normę ISO 14001:2015 M. Dacko Każdy SZŚ powinien być odpowiednio zaplanowany Norma ISO podaje, że w
Bardziej szczegółowoPL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0026/1. Poprawka. Louis Aliot w imieniu grupy ENF
2.3.2016 A8-0026/1 1 roczne za rok 2014 dotyczące ochrony interesów finansowych Unii Ustęp 11 11. wyraża zaniepokojenie z powodu ubytku dochodów z tytułu podatku VAT oraz szacowanych strat w poborze podatku
Bardziej szczegółowoPolityka ujawnień Mercedes-Benz Bank Polska S.A. Przyjęta na posiedzeniu Zarządu w dniu 21 czerwca 2016 roku załącznik do Uchwały 34/2016
ujawnień 1/6 ujawnień Spis treści A. Ustalenia ogólne... 1 B. Zakres ogłaszanych przez Bank informacji... 2 C. Zasady i terminy udzielania odpowiedzi udziałowcom oraz klientom... 5 D. Częstotliwość ogłaszania
Bardziej szczegółowoKRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW
Załącznik do uchwały Nr 32/2017 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 23 sierpnia 2017 r. KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW Działanie 6.3 Ochrona
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE Nr 132/12 BURMISTRZA PASŁĘKA z dnia 28 grudnia 2012 roku
ZARZĄDZENIE Nr 132/12 BURMISTRZA PASŁĘKA z dnia 28 grudnia 2012 roku w sprawie wprowadzenia procedury zarządzania ryzykiem w Urzędzie Miejskim w Pasłęku Na podstawie art. (69 ust. 1 pkt 3 w związku z art.
Bardziej szczegółowoDZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 16 września 2016 r. Poz. 1488 OBWIESZCZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 9 września 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra
Bardziej szczegółowoZarządzanie bezpieczeństwem Laboratorium 2. Analiza ryzyka zawodowego z wykorzystaniem metody trzypunktowej
Zarządzanie bezpieczeństwem Laboratorium 2. Analiza ryzyka zawodowego z wykorzystaniem metody trzypunktowej Szczecin 2013 1 Wprowadzenie Ryzyko zawodowe: prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń
Bardziej szczegółowoWYTYCZNE DO SPORZĄDZENIA KARTY INFORMACYJNEJ PRZEDSIĘWZIĘCIA
WYTYCZNE DO SPORZĄDZENIA KARTY INFORMACYJNEJ PRZEDSIĘWZIĘCIA zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
Bardziej szczegółowoCELE I ELEMENTY PLANU GOSPODAROWANIA WODĄ W LASACH. Edward Pierzgalski Zakład Ekologii Lasu
CELE I ELEMENTY PLANU GOSPODAROWANIA WODĄ W LASACH Edward Pierzgalski Zakład Ekologii Lasu ZAKRES PREZENTACJI 1.Wprowadzenie 2.Informacja o projekcie : Metodyczne podstawy opracowywania i wdrażania planu
Bardziej szczegółowoW ramach zarządzania jednostką można wyróżnić następujące rodzaje audytu:
Audytor powinien zalecić wprowadzenie istotnych informacji na temat efektów działań proekologicznych do systemu rachunkowości oraz do sprawozdawczości finansowej. Audyty ekologiczne stały się głównymi
Bardziej szczegółowoPROGRAM WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ POLSKA BIAŁORUŚ UKRAINA
PROGRAM WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ POLSKA BIAŁORUŚ UKRAINA 2014 2020 WYTYCZNE DO PRZYGOTOWANIA STUDIUM WYKONALNOŚCI 1 Poniższe wytyczne przedstawiają minimalny zakres wymagań, jakie powinien spełniać dokument.
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 2508/2000. z dnia 15 listopada 2000 r.
ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 2508/2000 z dnia 15 listopada 2000 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 104/2000 w odniesieniu do programów operacyjnych w sektorze
Bardziej szczegółowo