Kompleksowy Plan Rozwoju Szkół Gminy Bodzentyn

Transkrypt

1 Kompleksowy Plan Rozwoju Szkół Gminy Bodzentyn Październik 2016

2 Autorzy Kompleksowego Planu Rozwoju Szkół Gminy Bodzentyn Autor: imię i nazwisko: mgr inż. Monika Anasiewicz Firma: InicjatywaLokalna.pl podpis Autor: imię i nazwisko: mgr Paweł Walczyszyn Firma: InicjatywaLokalna.pl podpis 2

3 Spis treści Wstęp Charakterystyka gminy Opis i diagnoza oświaty Przedszkola i punkty przedszkolne Szkoły podstawowe Gimnazjum Finansowanie funkcjonowania szkół Analiza SWOT oraz cele Kompleksowego Planu Rozwoju Szkół Gminy Bodzentyn Plany inwestycyjne, harmonogram i źródła finansowania projektów Kierunki działań powiązanie prognozy demograficznej z planami inwestycyjnymi i kosztami funkcjonowania Odniesienie do dokumentów strategicznych (gmina, powiat, województwo, Polska) Monitoring i ewaluacja Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko Podsumowanie Spis rysunków Spis tabel Spis wykresów Bibliografia

4 Wstęp Prawo do nauki jest jednym z podstawowych praw człowieka. Działanie systemu edukacji w Polsce zapewnienia obywatelom powszechny i równy dostęp do kształcenia i jest on gwarantowany poprzez zapisy zawarte w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Kapitał ludzki jest natomiast czynnikiem kluczowym, który wpływa na rozwój każdej gminy. Konieczność opracowania Kompleksowego Planu Rozwoju Szkół wynika z potrzeby ukierunkowania przyszłych działań podnoszących jakość i efektywność kształcenia na terenie Gminy Bodzentyn. Ponadto służy nakreśleniu wizji oraz kierunków działań mających na celu stworzenie podstawy do dalszego rozwoju placówek szkolnych i przedszkolnych na terenie tej gminy. Niniejszy dokument powstał we współpracy dyrektorów i pracowników placówek oświaty z terenu Gminy Bodzentyn oraz pracowników samorządu i określa, jakie kroki powinny być podjęte, aby poziom kształcenia dzieci i młodzieży charakteryzował się dużą efektywnością i kompleksowością. Ponadto wskazuje inwestycje możliwe do realizacji, a także źródła finansowania projektów ze środków unijnych, rozdysponowywanych m.in. w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata Istotnym dokumentem z punktu widzenia kształcenia i oświaty jest Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego do roku 2020, która określa wpływ edukacji szkolnej na inne aspekty życia społecznego. W czasie edukacji szkolnej nabywa się najważniejsze umiejętności i kompetencje, które stają się pomocne do funkcjonowania w społeczeństwie, istotne przede wszystkim w kontekście rynku pracy. Dlatego ważne jest, aby szkoły już od początkowych etapów nauki kształtowały i przygotowywały swoich uczniów do wypełniania obowiązków obywatelskich oraz wywierały korzystny wpływ na ich rozwój intelektualny i społeczny. System edukacyjny jest niezbędnym mechanizmem, który daje możliwość wyrównywania szans we wczesnym etapie życia. Priorytetem polskiej edukacji jest ciągłe podnoszenie jakości systemu edukacyjnego i umiejętności zdobywanych przez uczniów. 4

5 1. Charakterystyka gminy Gmina Bodzentyn położona jest w północnej części województwa świętokrzyskiego, w powiecie kieleckim. Siedzibą władz Gminy jest Miasto Bodzentyn. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) 1 na koniec 2015 roku powierzchnia omawianego obszaru ogółem wynosiła ha (w tym: Miasto Bodzentyn 865 ha, obszar wiejski ha). Obszar wiejski stanowi 94,59% powierzchni gminy, natomiast 5,41% zajmuje Miasto Bodzentyn. Liczba mieszkańców w 2015 r. wynosiła osób (w tym: w Mieście Bodzentyn osób, na obszarach wiejskich osób). Ludność Miasta i Gminy Bodzentyn stanowiła 5,58% ludności powiatu kieleckiego. Położenie gminy na tle województwa świętokrzyskiego oraz powiatu kieleckiego przedstawiono na rysunku 1. Rysunek 1 Położenie Miasta i Gminy Bodzentyn na tle województwa świętokrzyskiego i powiatu kieleckiego Źródło: Opracowanie własne na podstawie mapy administracyjnej Polski: administracja.mac.gov.pl 1 Strona internetowa Głównego Urzędu Statystycznego, stat.gov.pl. 5

6 Gmina Bodzentyn graniczy: od północy z Gminą Wąchock, od północnegozachodu z Gminą Suchedniów, od zachodu z gminami Masłów i Łączna, od południa z gminami Bieliny i Górno, od wschodu z gminami Pawłów i Nowa Słupia. Zgodnie ze Statutem Miasta i Gminy Bodzentyn 2 gminę tworzą sołectwa oraz rada osiedla Miasta Bodzentyn. Jednostki pomocnicze na terenie wiejskim gminy obejmują następujące sołectwa: Celiny, Dąbrowa Dolna, Dąbrowa Górna, Hucisko, Kamieniec, Leśna-Stara Wieś, Orzechówka, Podmielowiec, Psary-Kąty, Psary-Podłazy, Psary-Stara Wieś, Sieradowice, Siekierno, Ściegnia, Śniadka, Święta Katarzyna, Wiącka, Wilków, Wzdół-Kolonia, Wzdół Parcele, Wzdół Rządowy, Wola Szczygiełkowa, Podgórze. Gmina Bodzentyn charakteryzuje się niskim przyrostem naturalnym w porównaniu do innych, większych jednostek terytorialnych. Przyrost naturalny na ludności w 2015 r. w Mieście i Gminie Bodzentyn wynosił -3,6, natomiast w powiecie kieleckim 0,6, w województwie świętokrzyskim -3,0, a w Polsce -0,7. Na wykresie 1 porównano przyrost naturalny w 2015 r. w Mieście i Gminie Bodzentyn oraz większych jednostkach terytorialnych. Wykres 1 Przyrost naturalny na ludności w Mieście i Gminie Bodzentyn, powiecie kieleckim, województwie świętokrzyskim oraz Polsce w 2015 r. 1 0,5 0-0,5-1 -1,5-2 -2,5-3 -3,5-4 Miasto i Gmina Bodzentyn -3,6 0,6 powiat kielecki województwo świętokrzyskie -3,0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS Polska -0,7 W 2015 r. przyrost naturalny na ludności na terenie Miasta Bodzentyn osiągnął wartość -4,5, natomiast na obszarze wiejskim -3,4. 2 Załącznik do Uchwały Nr V/22/2007 Rady Miejskiej w Bodzentynie z dnia 25 maja 2007 roku w sprawie uchwalenia Statutu Miasta i Gminy Bodzentyn. 6

7 Na podstawie danych o strukturze wiekowej mieszkańców można stwierdzić, że Miasto i Gmina Bodzentyn pozytywnie przedstawia się w odniesieniu do województwa świętokrzyskiego i kraju. Wysoki udział procentowy poszczególnych grup ekonomicznych ludności według wieku świadczy o wysokim udziale młodego społeczeństwa oraz wkraczaniu młodych osób w wiek produkcyjny. Na terenie Miasta i Gminy Bodzentyn ludność w wieku przedprodukcyjnym w 2015 r. stanowiła 18,2% ludności ogółem, co odznaczało się wyższą wartością niż w województwie świętokrzyskim (16,8%) oraz w kraju (18,0%). Warto zwrócić również uwagę na niski udział ludności w wieku poprodukcyjnym, który w Mieście i Gminie Bodzentyn w 2015 r. wynosił tylko 17,6% ludności ogółem, podczas gdy w województwie świętokrzyskim 21,0%, natomiast w Polsce 19,6%. Udział procentowy ludności w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym oraz poprodukcyjnym przedstawiono na wykresie 2. Wykres 2 Udział ludności według ekonomicznych grup wieku w % ludności ogółem w Mieście i Gminie Bodzentyn, powiecie kieleckim, województwie świętokrzyskim oraz Polsce w 2015 r ,6 16,2 21,0 19, ,2 64,5 62,1 62, ,2 19,3 16,8 18,00 Miasto i Gmina Bodzentyn powiat kielecki województwo świętokrzyskie Polska w wieku przedprodukcyjnym w wieku produkcyjnym w wieku poprodukcyjnym Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS O rozwoju gminy świadczy liczba nowo oddanych budynków mieszkalnych do użytku. W Mieście i Gminie Bodzentyn liczba nowych budynków oddanych do użytkowania w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców w 2015 r. wynosiła 26 i była wyższa niż średnia dla województwa świętokrzyskiego i Polski. Budynki mieszkalne nowe oddane do użytkowania w na 10 tys. mieszkańców w Mieście i Gminie Bodzentyn, powiecie kieleckim, województwie świętokrzyskim oraz Polsce przedstawiono na wykresie 3. 7

8 Wykres 3 Budynki mieszkalne nowe oddane do użytkowania w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców w Mieście i Gminie Bodzentyn, powiecie kieleckim, województwie świętokrzyskim oraz Polsce w 2015 r Maisto i Gmina Bodzentyn Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS Miasto i Gmina Bodzentyn charakteryzują wyższe wskaźniki w zakresie przedsiębiorczości w stosunku do powiatu i województwa. Na terenie Miasta i Gminy Bodzentyn w roku 2015 liczba nowo zarejestrowanych przedsiębiorstw w przeliczeniu na 10 tys. ludności była równa 79. Na wykresie 4 przedstawiono liczbę jednostek nowo zarejestrowanych w rejestrze REGON na 10 tys. ludności w 2015 r. na terenie Miasta i Gminy Bodzentyn, powiatu kieleckiego, województwa świętokrzyskiego i Polski. 37 powiat kielecki województwo świętokrzyskie Polska Wykres 4 Liczba jednostek nowo zarejestrowanych w rejestrze REGON na 10 tys. ludności w Mieście i Gminie Bodzentyn, powiecie kieleckim, województwie świętokrzyskim oraz Polsce w 2015 r Miasto i Gmina Bodzentyn powiat kielecki województwo świętokrzyskie Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS Polska Kolejnym wysokim wskaźnikiem świadczącym o zaangażowaniu lokalnej społeczności w rozwój gminy jest liczba fundacji, stowarzyszeń i organizacji społecznych przypadających na 10 tys. mieszkańców. Z przedstawionych na wykresie 5 danych wynika, że w 2015 r. liczba fundacji, stowarzyszeń i organizacji społecznych 8

9 w Mieście i Gminie Bodzentyn wynosiła 33 i była wyższa od wskaźnika w powiecie kieleckim (28) równa wskaźnikowi w województwie świętokrzyskim (33), a niewiele niższa od średniej w Polsce 35. Wykres 5 Liczba fundacji, stowarzyszeń i organizacji społecznych na 10 tys. mieszkańców w Mieście i Gminie Bodzentyn, powiecie kieleckim, województwie świętokrzyskim oraz Polsce w 2015 r Miasto i Gmina Bodzentyn Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS Na podstawie przedstawionej powyżej charakterystyki demograficznej społeczeństwa Gminy Bodzentyn można stwierdzić, że obecnie posiada ono duży potencjał rozwoju, z racji korzystnego wskaźnika udziału ludności w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym. Mimo to ludność powiatu kieleckiego oraz Gminy Bodzentyn posiada stosunkowo niski (w porównaniu do średniej województwa świętokrzyskiego oraz Polski) udział społeczeństwa w wieku poprodukcyjnym oraz ujemny wskaźnik przyrostu naturalnego, a także niekorzystny wskaźnik salda migracji. Jeśli sytuacja nie ulegnie zmianie, na przestrzeni lat ludność Gminy Bodzentyn będzie tworzyć społeczeństwo starzejące się. Dlatego też należy podjąć działania hamujące to zjawisko oraz pozwalające na wykorzystanie obecnego potencjału społeczeństwa i jego rozwój. Jednym z narzędzi powinny być inicjatywy w zakresie podnoszenia jakości kształcenia, a także zapewnienie na etapie przedszkolnym opieki dzieciom, których rodzice chcą wrócić na rynek pracy. Dobrze zorganizowany, a dzięki temu efektywny system szkolnictwa na wszystkich etapach kształcenia, pozwoli wykorzystać istniejący i przyszły potencjał ludzki, co finalnie stworzy dobrze wykształcone, wykwalifikowane i aktywne społeczeństwo. 28 powiat kielecki Kształcenie i wychowanie dzieci powinno służyć rozwojowi poszanowania dziedzictwa kulturowego na terenie całego kraju i na obszarze gminy. Dlatego dostęp 33 województwo świętokrzyskie 35 Polska 9

10 do zabytków historycznych ma znaczący wpływ na poziom socjalizacji dzieci i młodzieży w gminie. Na obszarze Miasta i Gminy Bodzentyn znajduje się wiele zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków. Zgodnie z Rejestrem zabytków Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Kielcach 3 (stan na dzień 29 luty 2016 roku) są to: Bodzentyn: miasto (nr rej.: 298 z roku), zespół miejskiej zabudowy drewnianej (nr rej.: 287 z roku), zespół kościoła parafialnego pw. św. Stanisława (nr rej.: 263 z roku): - kościół (nr rej.: 62 z roku), - dzwonnica (nr rej.: 62 z roku), - ogrodzenie z portalem bramnym, - cmentarz przykościelny (nr rej.: 62 z ), ruina kościoła św. Ducha (nr rej.: 279 z ;326 z ; 288 z roku), zespół zamkowy (pałacowy) ( nr rej.: 270 z roku): - ruina zamku (pałacu) (nr rej.: 94 z roku), - dziedziniec, - teren zwierzyńca, - otaczający krajobraz. pozostałości murów miejskich (nr rej.: 799 z oraz 289 z roku), cmentarz parafialny (nr rej.: 1175 z roku), cmentarz wojenny z I wojny światowej (nr rej.: 1129 z roku), cmentarz żydowski (nr rej.: 1070 z roku), Święta Katarzyna: zespół klasztorny bernardynek (nr rej.: 282 z roku): - kościół pw. św. Katarzyny (nr rej.: 174 z roku), - klasztor (nr rej.: 174 z roku), 3 Biuletyn Informacji Publicznej Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Kielcach, zabkielce.prot.pl 10

11 krużganki. Wykus: miejsce pamięci narodowej (nr rej.: 1186/12 z roku), - kapliczka, - teren wokół kapliczki w promieniu 50 m z wyłączeniem drzewostanu, Wzdół Kolonia: kościół par. pw. Wniebowzięcia NMP (nr rej.: 180 z oraz 301 z roku), cmentarz parafialny (nr rej.: 1168 z roku), Ważnym elementem edukacji jest poszerzanie wiedzy oraz świadomości dzieci i młodzieży w zakresie środowiska i jego ochrony. Według danych Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Kielcach 4, Gmina Bodzentyn położona jest w granicach Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Ponadto obszarami prawnie chronionymi na terenie gminy są: Sieradowicki Park Krajobrazowy, Rezerwat przyrody Kamień Michniowski, Rezerwat przyrody Wykus, Rezerwat przyrody Góra Sieradowska, Sieradowicki Obszar Chronionego Krajobrazu, Świętokrzyski Obszar Chronionego Krajobrazu, zespół przyrodniczo-krajobrazowy zespół parkowy drzew, dwanaście pomników przyrody. Na terenie Gminy Bodzentyn występują również obszary należące do sieci Natura 2000, takie jak: Łysogóry, PLH260002, Ostoja Sieradowicka, PLH260031, Wzgórza Kunowskie, PLH Strona internetowa Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Kielcach, kielce.rdos.gov.pl. 11

12 Kształtowanie u dzieci i młodzieży postaw proekologicznych w funkcjonowaniu społeczeństwa w zakresie dbałości o dobro wspólne, środowisko historyczne i naturalne pozwala założyć, że te pozytywne postawy będą powielane przez kolejne pokolenia. Dodatkowo pozwala poznać sposoby wykorzystania środowiska i walorów naturalnych, a jednocześnie znacznie obniżyć ich degradację. 12

13 2. Opis i diagnoza oświaty Diagnozę oświaty na potrzeby opracowania Kompleksowego Planu Rozwoju Szkół Gminy Bodzentyn przeprowadzono poprzez dokonanie porównania danych statystycznych w odniesieniu do ilości urodzeń, wychowania przedszkolnego oraz uczniów szkół podstawowych i gimnazjów. Przedstawione zostały również wyniki z egzaminów zarówno na zakończenie szkoły podstawowej, jak i gimnazjum, które porównano do średniego wyniku uczniów w kraju. W związku z charakterem niniejszego dokumentu dane przedstawione zostały w podziale na przedszkola i punkty przedszkolne, szkoły podstawowe oraz gimnazja. Do opracowania diagnozy posłużono się danymi Głównego Urzędu Statystycznego, Urzędu Miasta i Gminy Bodzentyn, jak również Centralnej Komisji Egzaminacyjnej oraz Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Łodzi. Tabela 1 przedstawia liczbę urodzeń w poszczególnych sołectwach gminy oraz Mieście Bodzentyn na przestrzeni lat Tabela 1 Liczba dzieci urodzonych w poszczególnych sołectwach w Gminie i Mieście Bodzentyn w latach Sołectwo Liczba dzieci urodzonych Bodzentyn Celiny Dąbrowa Dolna Dąbrowa Górna Hucisko Kamieniec Leśna Orzechówka Podgórze Podmielowiec Psary-Kąty Psary-Podłazy Psary-Stara Wieś Siekierno Sieradowice Ściegnia

14 Śniadka Święta Katarzyna Wiącka Wilków Wola Szczygiełkowa Wzdół-Kolonia Wzdół Parcele Wzdół Rządowy RAZEM: Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Miasta i Gminy Bodzentyn Z danych z Urzędu Miasta i Gminy wynika, że liczba urodzeń w poszczególnych sołectwach w latach kształtowała się na różnych poziomach, okresowo z tendencją malejącą i rosnącą. W roku 2015 łącznie urodzonych dzieci było 107, z czego 94 na terenach wiejskich oraz 13 w Mieście Bodzentyn. Na obszarze Miasta i Gminy Bodzentyn działa 11 oświatowych jednostek organizacyjnych: 3 punkty przedszkolne, 5 szkół podstawowych, 1 gimnazjum, 1 zespół szkolno-przedszkolny, w którym jest przedszkole i szkoła podstawowa oraz 1 zespół szkół, w którym jest przedszkole, szkoła podstawowa oraz gimnazjum. W tabeli 2 przedstawiono jednostki oświatowe wraz ze wskazaniem organu prowadzącego, datą rozpoczęcia działalności oraz numerem aktu potwierdzającego założenie. Nazwa jednostki Punkt przedszkolny w Św. Katarzynie Punkt przedszkolny w Woli Szczygiełkowej Punkt przedszkolny w Psarach Tabela 2 Placówki oświatowe z terenu Miasta i Gminy Bodzentyn Data Data rozpoczęcia rozpoczęcia działalności w Akt założycielski działalności aktualnej formie szkoły organizacyjnej - 1 września 2010 r. - 1 września 2011 r. - 1 września 2013 r. Uchwała Rady Miejskiej nr VIII/22/2010 z dnia Uchwała Rady Miejskiej nr VI/44/2011 z dnia Uchwała Rady Miejskiej nr IX/55/2013 z dnia Organ prowadzący Miasto i Gmina Bodzentyn Miasto i Gmina Bodzentyn Miasto i Gmina Bodzentyn 14

15 Zespół Szkolno- Przedszkolny w Bodzentynie Zespół Szkół we Wzdole Rządowym Gimnazjum im. Jana Piwnika Ponurego w Bodzentynie Szkoła Podstawowa im. Stefana Żeromskiego w Psarach Starej Wsi Szkoła Podstawowa im. Poetów Doliny Wilkowskiej w Świętej Katarzynie Szkoła Podstawowa w Woli Szczygiełkowej Szkoła Podstawowa w Śniadce Publiczna Szkoła Podstawowa w Leśnej 1864r. 1 września 2015 r. 1864r. 1 września 2015 r. - 1 września 1999r r. 1 września 1996r. 1918r. 1 września 1996r. 1952r. 1 września 1952r. 1956r. 1 września 2013 r. 1962r. 1 września 2013 r Uchwała Rady Miejskiej nr VII/53/2015 z dnia Uchwała Rady Miejskiej nr VII/54/2015 z dnia Uchwała Rady Miejskiej nr III/10/99 z dnia r. Uchwała Rady Miejskiej nr VII/39/95 z dnia r. Uchwała Rady Miejskiej nr VII/47/95 z dnia r. Uchwała Rady Miejskiej nr VII/40/95 z dnia r. Decyzja nr 1/2013 KZS z dnia Decyzja nr 2/2013 KZS z dnia Miasto i Gmina Bodzentyn Miasto i Gmina Bodzentyn Miasto i Gmina Bodzentyn Miasto i Gmina Bodzentyn Miasto i Gmina Bodzentyn Miasto i Gmina Bodzentyn Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Wsi Śniadka Osoba fizyczna Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta i Gminy Bodzentyn Organ prowadzący większość placówek placówki Miasto i Gmina Bodzentyn wypełnia swoje zadania w zakresie zarządzania jednostkami zgodnie z Ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446 z późn. zm.). Nadzór pedagogiczny nad placówkami sprawuje Świętokrzyski Kurator Oświaty. 2.1 Przedszkola i punkty przedszkolne Przedszkola zapewniają opiekę i edukację dzieci przez prowadzenie zabawowych zajęć edukacyjnych. Dlatego uznaje się, że są one jednym z pierwszych miejsc edukacji dzieci. Funkcjonują na mocy Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2015 r. poz z późn. zm.). Przedszkolem publicznym jest jednostka, która realizuje bezpłatnie programy wychowania przedszkolnego przy uwzględnieniu odpowiedniej podstawy programowej wychowania przedszkolnego. Na obszarze Miasta i Gminy Bodzentyn funkcjonują dwa przedszkola publiczne Samorządowe Przedszkole w Bodzentynie i Samorządowe Przedszkole we Wzdole Rządowym, a także trzy punkty przedszkolne: w Świętej Katarzynie, Woli 15

16 Szczygiełkowej i Psarach oraz po jednym oddziale przedszkolnym przy Szkole Podstawowej w Leśnej i Szkole Podstawowej w Śniadce W tabeli 3 przedstawiono dane dotyczące liczby miejsc, osób zgłoszonych oraz osób przyjętych do placówek i punktów przedszkolnych w latach Tabela 3 Dane z zakresu dostępności oraz wykorzystania miejsc w placówkach i punktach przedszkolnych w Mieście i Gminie Bodzentyn w latach Liczba dostępnych Liczba zgłoszeń Liczba przyjętych Lata miejsc o przyjęcie dzieci Samorządowe Przedszkole w Bodzentynie Samorządowe Przedszkole we Wzdole Rządowym Punkt Przedszkolny w Świętej Katarzynie Punkt Przedszkolny w Woli Szczygiełkowej Punkt Przedszkolny w Psarach Oddział Przedszkolny przy Szkole Podstawowej w Leśnej

17 Oddział Przedszkolny przy Szkole Podstawowej w Śniadce Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta i Gminy Bodzentyn Zgodnie z danymi GUS opieką przedszkolną w 2014 r. objętych było 286 dzieci w wieku 3 6 lat, co stanowiło 61,5% wszystkich dzieci w tym wieku (zgodnie z danymi Urzędu Miasta i Gminy, przyjętych dzieci było 258 różnica może wynikać z faktu, iż część dzieci została przyjęta, jednakże nie uczęszczała do placówki). Wynik ten był gorszy niż w Polsce (82,3%), województwie świętokrzyskim (78,9%) oraz powiecie kieleckim (76,6%) wykres 6. Wykres 6 Odsetek dzieci w wieku 3 6 lat objętych opieką przedszkolną wśród wszystkich dzieci w tym wieku w Mieście i Gminie Bodzentyn, powiecie kieleckim, województwie świętokrzyskim oraz Polsce w 2014 r ,6 78,9 82, , Miasto i Gmina Bodzentyn powiat kielecki województwo świętokrzyskie Polska Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z GUS Samorządowe Przedszkole we Wzdole Rządowym mieści się w budynku murowanym wolnostojącym. W budynku znajdują się 3 sale dydaktyczne, kuchnia, sanitariaty oraz pomieszczenie administracyjne. W placówce brak jest szatni oraz jadalni. W budynku konieczna jest wymiana instalacji elektrycznej i grzewczej oraz konserwacja dachu malowanie. Samorządowe Przedszkole w Bodzentynie mieści się w Zespole Szkolno- Przedszkolnym w Bodzentynie. Placówka dysponuje czterema salami, w których należy wymienić stoliki, krzesła i szafki oraz zakupić nową wykładzinę. Należy również doposażyć sale w zabawki i pomoce dydaktyczne oraz zakupić sprzęt multimedialny, w tym: komputer, odtwarzacz CD, telewizor. 17

18 W Punkcie Przedszkolnym w Św. Katarzynie konieczna jest adaptacja poddasza o powierzchni 170 m2, wydzielenie sal dla dzieci dla Oddziału i Punktu Przedszkolnego, doświetlenie pomieszczeń, zakup pomocy dydaktycznych (komputer, projektor) oraz zabawek. Dodatkowo niezbędne jest wydzielenie szatni dla dzieci i węzła sanitarnego dostosowanego do wieku przedszkolaków, wymiana elementów drewnianych bądź zakup nowych urządzeń na plac zabaw oraz wymiana nawierzchni asfaltowej boiska przed budynkiem szkoły. Punkt Przedszkolny w Woli Szczygiełkowej mieści się w budynku Szkoły Podstawowej i zajmuje jedną salę. W budynku należy m.in. wykonać nowe wylewki, pomalować ściany oraz położyć nowe wykładziny podłogowe. 2.2 Szkoły podstawowe Szkoły podstawowe tak samo jak przedszkola funkcjonują w oparciu o Ustawę z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Również jak w przypadku przedszkoli rozróżnia się szkoły podstawowe publiczne oraz niepubliczne. Do głównych zadań szkoły publicznej należy zapewnienie bezpłatnego nauczania w zakresie ramowych planów nauczania oraz realizacja programów nauczania uwzględniających podstawę programową kształcenia ogólnego. Na obszarze Miasta i Gminy Bodzentyn działa 5 szkół podstawowych, których organem prowadzącym jest Miasto i Gmina Bodzentyn: Szkoła Podstawowa im. Antoniego Wacińskiego w Bodzentynie, Szkoła Podstawowa im. Oddziału Armii Krajowej Wybranieccy we Wzdole Rządowym, Szkoła Podstawowa im. Stefana Żeromskiego w Psarach Starej Wsi, Szkoła Podstawowa im. Poetów Doliny Wilkowskiej w Świętej Katarzynie, Szkoła Podstawowa w Woli Szczygiełkowej. Ponadto na terenie miasta i gminy funkcjonuje Szkoła Podstawowa w Śniadce prowadzona przez Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Śniadka oraz Publiczna Szkoła Podstawowa w Leśnej prowadzona przez osobę fizyczną. Zgodnie z danymi GUS w 2015 r. do szkół podstawowych na terenie Miasta i Gminy Bodzentyn uczęszczało 734 uczniów, co stanowiło 63 uczniów w przeliczeniu na mieszkańców. Wykres 7 prezentuje liczbę uczniów w przeliczeniu na ludności w Mieście i Gminie Bodzentyn, powiecie kieleckim, województwie świętokrzyskim i w Polsce. 18

19 Wykres 7 Liczba uczniów szkół podstawowych w przeliczeniu na mieszkańców w Mieście i Gminie Bodzentyn, powiecie kieleckim, województwie świętokrzyskim i Polsce w 2015 r Miasto i Gmina Bodzentyn 67 powiat kielecki Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS Według powyższych danych w 2015 r. wskaźnik w Mieście i Gminie Bodzentyn był niższy niż w powiecie kieleckim (67) i w Polsce (65) oraz wyższy niż województwie świętokrzyskim (59). Należy zaznaczyć, że dane przedstawione na wykresie 7 są w wymiarze czasowym roku kalendarzowego, a tabela 4 przedstawia liczbę dzieci według klas w placówkach w latach szkolnych 2012/ / województwo świętokrzyskie 65 Polska Tabela 4 Liczba dzieci według klas w placówkach szkolnych w latach 2012/ /2016 na obszarze Miasta i Gminy Bodzentyn Rok szkolny 2012/ / / /2016 Klasa Szkoła Podstawowa im. Antoniego Wacińskiego w Bodzentynie Klasa I Klasa II Klasa III Klasa IV Klasa V Klasa VI Szkoła Podstawowa im. Oddziału Armii Krajowej Wybranieccy we Wzdole Rządowym Klasa I Klasa II Klasa III Klasa IV Klasa V Klasa VI

20 Szkoła Podstawowa im. Stefana Żeromskiego w Psarach Starej Wsi Klasa I Klasa II Klasa III Klasa IV Klasa V Klasa VI Szkoła Podstawowa im. Poetów Doliny Wilkowskiej w Świętej Katarzynie Klasa I Klasa II Klasa III Klasa IV Klasa V Klasa VI Szkoła Podstawowa w Woli Szczygiełkowej Klasa I Klasa II Klasa III Klasa IV Klasa V Klasa VI Szkoła Podstawowa w Śniadce Klasa I Klasa II Klasa III Klasa IV Klasa V Klasa VI Publiczna Szkoła Podstawowa w Leśnej Klasa I Klasa II Klasa III Klasa IV Klasa V Klasa VI Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta i Gminy Bodzentyn Liczba uczniów w placówce w Bodzentynie oraz Wzdole Rządowym w omawianych latach systematycznie wzrastała, natomiast w pozostałych utrzymywała się na zbliżonym poziomie. Najmniej uczniów uczęszcza do Szkoły Podstawowej 20

21 w Śniadce, a najwięcej do Szkoły Podstawowej im. Antoniego Wacińskiego w Bodzentynie. Jakość kształcenia w szkołach podstawowych na terenie Miasta i Gminy Bodzentyn zobrazowana została poprzez wyniki, jakie uczniowie osiągnęli z egzaminu kończącego naukę w szkole podstawowej, które porównano do średniej powiatu kieleckiego, województwa świętokrzyskiego oraz Polski. Wyniki przedstawione zostały zgodnie z danymi opublikowanymi przez Okręgową Komisję Egzaminacyjną w Łodzi 5 oraz Centralną Komisję Egzaminacyjną 6. W tabeli 5 przedstawiono wyniki uczniów w Polsce, województwie świętokrzyskim, powiecie kieleckim oraz w poszczególnych placówkach z terenu Miasta i Gminy Bodzentyn w latach (szkolnych) 2012/ /2016. W tabeli 5 w latach 2012/2013 i 2013/2014 ujęto wynik ogólny uczniów, natomiast w latach 2014/2015 oraz 2015/2016 wyniki procentowe w podziale na poszczególne przedmioty. Rozbieżność wynika ze zmiany sposobu przeprowadzenia sprawdzianu w 2015 r. Tabela 5 Wyniki % ze sprawdzianu kończącego szkołę podstawową w Polsce, województwie świętokrzyskim, powiecie kieleckim oraz placówkach z terenu Miasta i Gminy Bodzentyn w latach 2012/ /2016 Rok szkolny 2012/ / / /2016 Nazwa Polska Ogólny wynik Język polski Matematyka Język angielski województwo świętokrzyskie Ogólny wynik 59,3 64,5 - - Język polski Matematyka Język angielski powiat kielecki Ogólny wynik 59,4 63,8 - - Język polski ,1 69,1 Matematyka ,3 51,9 Język angielski ,7 66,8 5 Strona internetowa Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Łodzi, oke.lodz.pl. 6 Strona internetowa Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, cke.edu.pl. 21

22 Szkoła Podstawowa im. Antoniego Wacińskiego w Bodzentynie Ogólny wynik 52,9 62,8 - - Język polski ,9 60,3 Matematyka ,2 34,5 Język angielski ,00 55,6 Szkoła Podstawowa im. Oddziału Armii Krajowej we Wzdole Rządowym Ogólny wynik 54,6 56,6 - - Język polski ,9 63,3 Matematyka ,6 43,5 Język angielski ,8 54,0 Szkoła Podstawowa im. Stefana Żeromskiego w Psarach Starej Wsi Ogólny wynik 43, Język polski ,1 74,2 Matematyka ,4 43,3 Język angielski ,3 63,8 Szkoła Podstawowa im. Poetów Doliny Wilkowskiej w Świętej Katarzynie Ogólny wynik 56,5 66,9 - - Język polski ,1 64,7 Matematyka ,6 58,3 Język angielski ,5 63,2 Szkoła Podstawowa w Woli Szczygiełkowej Ogólny wynik Język polski ,9 Matematyka ,6 42,9 Język angielski ,5 68,9 Szkoła Podstawowa w Śniadce Ogólny wynik - 60,8 - - Język polski ,1 71,7 Matematyka ,8 68,3 Język angielski ,0 77,5 Publiczna Szkoła Podstawowa w Leśnej Ogólny wynik 52,3 56,1 - - Język polski ,0 62,9 Matematyka ,2 38,6 Język angielski ,6 61,8 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych OKE w Łodzi oraz CKE Analizując dane Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej dotyczące wyników osiągniętych przez uczniów szóstych klas szkół podstawowych w poszczególnych 22

23 placówkach z wynikami osiąganymi w kraju, można stwierdzić, że najlepiej wypada Szkoła Podstawowa w Śniadce. Uzyskane wyniki były wyższe od średniej dla kraju w poszczególnych latach. Warto zauważyć, że w roku 2016 ogólny wynik szkół spadł w stosunku do roku W związku z tym konieczna jest poprawa jakości kształcenia w zakresie przedmiotów humanistycznych, przyrodniczych i matematycznych, a tym samym wyrównania szans edukacyjnych wśród dzieci w stosunku do pozostałych uczniów z powiatu kieleckiego i całego województwa świętokrzyskiego. Poprawa wyników kształcenia w szkołach podstawowych na obszarze Miasta i Gminy Bodzentyn możliwa będzie dzięki dodatkowym zajęciom w szkołach, wykonaniu prac modernizacyjnych oraz zakupie nowoczesnego wyposażenia do sal lekcyjnych i sprzętów dydaktycznych, aby wprowadzić zróżnicowane, atrakcyjne i innowacyjne formy przekazu wiedzy. Stworzenie komfortowych warunków edukacji w szkołach umożliwi realizację aktywnych form nauki na lekcjach np. pracę w parach i zespołach, edukację plastyczno-techniczną, muzyczną oraz sportową, co przyczyni się do rozwoju talentów i pasji oraz rozwoju fizycznego dzieci. Ważnym aspektem w podnoszeniu jakości kształcenia jest rozwój kadry nauczycielskiej w zakresie stosowania różnych form i metod nauczania w celu rozwoju kluczowych umiejętności i kompetencji uczniów. W zakresie infrastruktury technicznej placówki oświatowe wymagają remontów oraz uzupełnienia wyposażenia i zakupu materiałów dydaktycznych. Stan infrastruktury oraz zapotrzebowanie placówek przedstawiono w tabeli 6. Tabela 6 Stan infrastruktury oraz zapotrzebowanie szkół podstawowych z obszaru Miasta i Gminy Bodzentyn Nazwa placówki Szkoła Podstawowa im. Antoniego Wacińskiego w Bodzentynie Stan infrastruktury oraz zapotrzebowanie szkół W budynku swoją siedzibę ma Samorządowe Przedszkole i Szkoła Podstawowa w Bodzentynie. Budynek od 2008 r. nie był odświeżany, jedynie w 2016 r. pomalowano cztery sale i dwa pomieszczenia. Na stanie szkoły jest wyposażenie pracowni komputerowej z 2006 r. oraz jedna tablica interaktywna. Sprzęt jest przestarzały i jego parametry odbiegają od aktualnych potrzeb programowych. W placówce brak jest właściwego wyposażenia sal w nowoczesne pomoce szkolne do poszczególnych przedmiotów szkolnych, szafek dla uczniów oraz zestawów komputerowych i projektorów w salach. Wymiany wymagają blaty ławek i tablice, zaś sala gimnastyczna cyklinowania i malowania. Wymiany wymaga również awaryjny sprzęt nagłaśniający na sali gimnastycznej. Doposażyć należy kuchnię szkolną oraz pomieszczenia w meble. 23

24 Szkoła Podstawowa im. Oddziału Armii Krajowej we Wzdole Rządowym Szkoła Podstawowa im. Stefana Żeromskiego w Psarach Starej Wsi Szkoła Podstawowa im. Poetów Doliny Wilkowskiej w Świętej Katarzynie Szkoła Podstawowa w Woli Szczygiełkowej Konieczna jest wymiana sprzętu komputerowego na nowy, zakup programów komputerowych, doposażenie ok. 10 sal w rzutniki multimedialne i zestawy komputerowe wraz ze stanowiskami (biurkami) oraz zakup pomocy szkolnych do świetlicy i klasopracowni. Placówka wymaga odświeżenia wnętrz oraz nowego pieca konwekcyjnego do kuchni, uzupełnienia ilości naczyń ze względu na potrzebę zdrowego żywienia dzieci i dużą ilość wydawanych dziennie posiłków. W budynku siedzibę ma Szkoła Podstawowa oraz Publiczne Gimnazjum. W budynku SP mieści się 10 sal dydaktycznych, 2 sale komputerowe, szatnie, pomieszczenia sanitarne i magazynowe. W budynku znajduje się kotłownia c.o.,w której spala się miał węglowy. Budynek w latach był modernizowany. Konieczna jest modernizacja istniejącej kotłowni, wykonanie nowej pracowni komputerowej na 20 stanowisk oraz zakup 5 zestawów tablic/monitorów interaktywnych, nowoczesnych pomocy dydaktycznych do pracowni przedmiotowych i podłogi interaktywnej. Remontu wymaga również blok sportowy (sala gimnastyczna, sanitariaty, korytarze, magazyny sprzętu sportowego), z którego korzystają zarówno uczniowie szkoły podstawowej jak i gimnazjum. W budynku znajduje się Szkoła Podstawowa oraz Punkt Przedszkolny. Obiekt nie posiada termoizolacji. Placówka nie posiada sali gimnastycznej i zaplecza kuchennego oraz stołówki. Na wyposażeniu brak jest pomocy i środków dydaktycznych. Dodatkowo remontu wymaga ogrodzenie. Konieczny jest zakup pomocy i środków dydaktycznych umożliwiających realizację podstaw programowych, zakup tablic interaktywnych z oprogramowaniem oraz komputerów z oprogramowaniem i rzutników wizualizerów. W budynku siedzibę ma Punkt i Oddział Przedszkolny oraz Szkoła Podstawowa. W placówce znajduje się 7 sal lekcyjnych, sala gimnastyczna, bawialnia mieszcząca się na poddaszu. W szkole działa kuchnia przygotowująca posiłki dla uczniów szkoły oraz dzieci uczęszczających do Punktu i Oddziału Przedszkolnego. Przed szkołą znajduje się plac zabaw i boisko asfaltowe. Konieczna jest adaptacja poddasza o powierzchni 170 m 2, wydzielenie dwóch sal dla dzieci dla Oddziału i Punktu Przedszkolnego, doświetlenie pomieszczeń, zakup pomocy dydaktycznych (komputer, projektor) oraz zabawek dla Oddziału i Punktu Przedszkolnego. Dodatkowo niezbędne jest wydzielenie szatni dla dzieci i węzła sanitarnego dostosowanego do wieku przedszkolaków, wymiana elementów drewnianych bądź zakup nowych urządzeń na plac zabaw oraz wymiana nawierzchni asfaltowej boiska przed budynkiem szkoły. W budynku siedzibę ma Punkt Przedszkolny oraz Szkoła Podstawowa. W budynku znajdują się 4 sale lekcyjne, sala komputerowa, sala pełniąca rolę sali gimnastycznej oraz sala Punktu Przedszkolnego. Na wyposażeniu szkoły 24

25 znajduje się tablica multimedialna, 9 komputerów i 4 laptopy. W placówce wymagany jest remont sal lekcyjnych, w których należy wykonać wylewki, montaż nowej wykładziny podłogowej, pomalowanie ścian oraz zakup pomocy dydaktycznych i wyposażenia. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Miasta i Gminy Bodzentyn We wszystkich placówkach wymienionych w tabeli 6 konieczne jest doposażenie sal dydaktycznych oraz pomieszczeń ogólnych. Doposażenie w sprzęt oraz materiały dydaktyczne, w tym pomoce innowacyjne, pozwoli na podniesienie poziomu kształcenia, wprowadzenie zróżnicowanych i atrakcyjnych form zajęć edukacyjnych oraz dostosowywanie placówek do wyższych standardów. Wyposażenie pracowni komputerowych w nowy sprzęt IT, zakup tablic interaktywnych pozwoli na wykorzystanie nowych technologii i urządzeń informatycznych. Wszystkie te działania mają na celu podwyższenie jakości i efektywności nauczania. 2.3 Gimnazjum Zasady funkcjonowania szkół gimnazjalnych zostały również określone w ustawie o systemie oświaty. Podobnie jak w przypadku szkół podstawowych, do głównych zadań gimnazjów należy zapewnienie darmowego nauczania oraz realizacja programów uwzględniających podstawę programową kształcenia ogólnego. Na obszarze Miasta i Gminy Bodzentyn funkcjonują dwa gimnazja: Publiczne Gimnazjum im. Oddziału Armii Krajowej Wybranieccy wchodzące w skład Zespołu Szkół we Wzdole Rządowym oraz Gimnazjum im. Jana Piwnika Ponurego w Bodzentynie. Zgodnie z danymi Urzędu Miasta i Gminy Bodzentyn, w roku 2015 do gimnazjum w Zespołu Szkół we Wzdole Rządowym uczęszczało 72 uczniów, natomiast do Gimnazjum w Bodzentynie 249 uczniów. W przeliczeniu na mieszkańców liczba ta daje wynik 28, który jest taki sam jak wskaźnik dla Polski (28), województwa świętokrzyskiego (28) oraz nieznacznie niższy od średniej dla powiatu kieleckiego (29), co przedstawiono na wykresie 8. 25

26 Wykres 8 Liczba uczniów gimnazjum w przeliczeniu na 1000 mieszkańców w Mieście i Gminie Bodzentyn, powiecie kieleckim, województwie świętokrzyskim i Polsce w 2015 r Miasto i Gmina Bodzentyn powiat kielecki województwo świętokrzyskie Polska Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS W tabeli 7 przedstawiono liczbę uczniów według klas w latach szkolnych 2012/ /2016. Dane w tabeli przedstawiono w latach szkolnych, natomiast dane GUS określone są w wymiarze czasowym roku kalendarzowego, dlatego też istnieje rozbieżność pomiędzy danymi zaprezentowanymi na wykresie 8 oraz w tabeli 7. Tabela 7 Liczba uczniów według klas w gimnazjach w Mieście i Gminie Bodzentyn w latach 2012/ /2016 Rok szkolny Klasa 2012/ / / /2016 Publiczne Gimnazjum im. Oddziału Armii Krajowej we Wzdole Rządowym Klasa I Klasa II Klasa III Gimnazjum im. mjr. Piwnika Ponurego w Bodzentynie Klasa I Klasa II Klasa III Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS Liczba uczniów w obu placówkach gimnazjalnych na przestrzeni ostatnich lat systematycznie spadała. W tabeli 8 przedstawiono wyniki z egzaminu gimnazjalnego (w procentach) w latach 2012/ /2016. Wyniki te zostały zestawione ze średnimi wynikami w Polsce, co ma służyć ocenie jakości kształcenia w placówkach na terenie Gminy i Miasta Bodzentyn. Poniższe dane opracowano na podstawie sprawozdań i raportów Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Łodzi oraz Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. 26

27 Tabela 8 Wyniki % egzaminu gimnazjalnego w Polsce, województwie świętokrzyskim, powiecie kieleckim oraz w gimnazjach z terenu Miasta i Gminy Bodzentyn w latach 2012/ /2016 Rok szkolny 2012/ / / /2016 Nazwa Polska Język polski Historia i WOS Matematyka Przedmioty Przyrodnicze Język angielski województwo świętokrzyskie Język polski Historia i WOS Matematyka Przedmioty Przyrodnicze Język angielski powiat kielecki Język polski Historia i WOS Matematyka Przedmioty Przyrodnicze Język angielski Publiczne Gimnazjum im. Oddziału Armii Krajowej we Wzdole Rządowym Język polski Historia i WOS Matematyka Przedmioty Przyrodnicze Język angielski Gimnazjum im. mjr. Piwnika Ponurego w Bodzentynie Język polski Historia i WOS Matematyka Przedmioty Przyrodnicze Język angielski Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych OKE w Łodzi oraz CKE Na podstawie ww. danych można stwierdzić, że wyniki osiągane przez uczniów gimnazjów w Mieście i Gminie Bodzentyn są porównywalne, jednak niższe niż średnie wyniki osiągnięte w kraju. Szczególnie niekorzystnie prezentują się dla obu szkół Miasta i Gminy Bodzentyn wyniki z języka angielskiego. Na ogół lepsze wyniki 27

28 osiągało Publiczne Gimnazjum im. Oddziału Armii Krajowej Wybranieccy we Wzdole Rządowym. Budynek Publicznego Gimnazjum we Wzdole Rządowym jest częścią Zespołu Szkół. W placówce znajduje się 6 sal dydaktycznych, biblioteka, pokój nauczycielski, sekretariat szkoły i gabinet dyrektora, świetlica, sanitariaty oraz pomieszczenie na sklepik szkolny. Budynek gimnazjum mieści się w tzw. Nowym Budynku oddanym do użytku w 1972 r od tej pory nieremontowanym. W związku z tym konieczna jest wymiana instalacji elektrycznej i grzewczej, wymiana posadzek, konserwacja dachu obejmująca wykonanie izolacji, nowego pokrycia i obróbki blacharskiej. Dodatkowo budynek wymaga ocieplenia i nowej elewacji. Remontu potrzebuje również sala gimnastyczna, z której korzystają uczniowie zarówno gimnazjum jak i szkoły podstawowej. Konieczne jest tu m.in. cyklinowanie posadzki, wymiana tarketu, malowanie, wymiana drzwi oraz baterii umywalkowych i natryskowych bloku sportowego. Pracownie szkolne wymagają nowego wyposażenia w meble i nowoczesne pomoce dydaktyczne. Stan ogólny budynku, w którym mieści się Gimnazjum w Bodzentynie jest dobry. Nowy budynek oddawany był do użytku etapami w latach i od czasu uruchomienia placówki nie były wykonywane tu większe remonty i prace modernizacyjne. W placówce konieczny jest remont kotłowni oraz wymiana pieców olejowych i kaloryferów. Remontu wymaga również sala gimnastyczna (duża i mała), łazienki, szatnie na bloku sportowym oraz strych w celu adaptacji na klasopracownie. Naprawić należy dach, rynny, okna i drzwi oraz zakupić rolety do sal lekcyjnych, sali gimnastycznej i korytarzy. Placówkę należy doposażyć w nowoczesne pomoce dydaktyczne, ławki i krzesła dla uczniów oraz w elektroniczne tablice edukacyjne. Wyposażenie pracowni komputerowej jest przestarzałe i nie kompatybilne z obecnym oprogramowaniem. Pracownia biologiczna pozbawiona jest wielu pomocy dydaktycznych do realizacji ćwiczeń laboratoryjnych zgodnych z podstawą programową, które wspierałyby proces uczenia się biologii. Brak też pomocy do zajęć terenowych i do dalszych analiz podczas lekcji. Ubogi stan wyposażenia uniemożliwia atrakcyjną i efektywną pracę z uczniami o specyficznych potrzebach, np. z uczniem zdolnym lub słabym. W pracowni fizyczno chemicznej brak zaciemnienia sali, ławy optycznej z wyposażeniem, co uniemożliwia przeprowadzanie eksperymentów z zakresu optyki. W salach językowych brakuje innowacyjnego systemu 28

29 wspomagającego naukę języków obcych z zastosowaniem nowoczesnych technologii. Odpowiednio wyposażona pracownia językowa dawałaby możliwość rozwijania umiejętności słuchania ze zrozumieniem oraz mówienia - kompetencji kluczowych w nauce języków obcych. Potrzebna jest do pracy z uczniem słabo słyszącym, w celu doskonalenia umiejętności językowych, jak również dla uczniów pragnących poszerzać swoją wiedzę ponad podstawę programową na zajęciach pozalekcyjnych. Brak jest wyposażenia świetlicy np. w telewizor, rzutnik, projektor, laptop, elektroniczną tablicę informacyjną. Doposażenia wymaga również sala gimnastyczna (duża i mała). Brak jest rolet na oknach, słabe wyposażenie w bazę dydaktyczno sportową uniemożliwia zwiększenie aktywności sportowej i zdrowego stylu życia teraz i w przyszłości. Duży teren wokół szkoły nie jest w pełni zagospodarowany w obiekty sportowe (brak bieżni i innych obiektów lekkoatletycznych). W małej sali gimnastycznej brak sprzętu nagłaśniającego oraz do odtwarzania muzyki z różnych nośników. Odpowiednio wyposażona sala zostałaby wykorzystana do celów edukacyjnych na różnego typu zajęciach (głównie wychowania fizycznego, do zajęć ruchowo-tanecznych), ale także do wdrożenia planowanych w przyszłości innowacji pedagogicznych takich jak prowadzenie zajęć z elementami języka angielskiego, np. komendy ćwiczeń wydawane w języku angielskim, a także w pracy z uczniem zdolnym (np. do konkursu szkolnego karaoke w języku polskim, angielskim, niemiecki, rosyjskim). W całym budynku szkoły modernizacji wymaga sieć komputerowa. Nowoczesny sprzęt dydaktyczny, dodatkowe zajęcia w szkołach, praca z uczniami o specyficznych potrzebach, pozwolą placówkom tym na podwyższenie jakości kształcenia i uzyskanie lepszych wyników w nauce. W związku z planowaną reformą systemu oświaty konieczna będzie w przyszłości zmiana organizacji placówek oświatowych znajdujących się na terenie gminy Bodzentyn, jednakże budynki w których obecnie mieszczą się gimnazja nadal będą pełniły funkcje edukacyjne i będą służyły działalności oświatowej. 2.4 Finansowanie funkcjonowania szkół Zgodnie z art. 7 pkt 1 Ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, prowadzenie szkół gimnazjalnych, podstawowych i przedszkoli jest jednym z głównych zadań gminy. W związku z tym placówki te finansowane są z dochodów własnych oraz z subwencji oświatowej otrzymywanej od państwa, a także 29

30 z dotacji. Środki własne gminy pokrywają różnicę między poniesionymi kosztami finansowymi a otrzymaną subwencją. Szczegółowe dane na temat wydatków Miasta i Gminy Bodzentyn związanych z oświatą przedstawiono w tabeli 9, która ilustruje nakłady finansowe poszczególnych placówek, podzielone na koszty utrzymania oraz wynagrodzenia. 30

31 Tabela 9 Nakłady finansowe wydatki bieżące ponoszone przez poszczególne placówki oświatowe Miasta i Gminy Bodzentyn w latach Bieżące funkcjonowanie wraz Wynagrodzenia [zł] Nazwa jednostki z wynagrodzeniem [zł] Szkoła Podstawowa im. Antoniego Wacińskiego w Bodzentynie , , , , , ,59 Szkoła Podstawowa w Leśnej ,10 0,00 0, ,43 0,00 0,00 Szkoła Podstawowa im. Stefana Żeromskiego w Psarach Starej Wsi Szkoła Podstawowa im. Poetów Doliny Wilkowskiej w Świętej Katarzynie , , , , , , , , , , , ,18 Szkoła Podstawowa w Woli Szczygiełkowej , , , , , ,71 Szkoła Podstawowa im. Oddziału Armii Krajowej we Wzdole Rządowym Gimnazjum im. Jana Piwnika Ponurego w Bodzentynie Publiczne Gimnazjum im. Oddziału Armii Krajowej we Wzdole Rządowym , , , , , , , , , , , , , , , , , ,14 Samorządowe Przedszkole w Bodzentynie , , , , , ,98 Samorządowe Przedszkole we Wzdole Rządowym , , , , , ,33 Zespół Szkolno-Przedszkolny w Bodzentynie 0,00 0, ,51 0,00 0, ,22 Zespół Szkół we Wzdole Rządowym 0,00 0, ,81 0,00 0, ,70 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Miasta i Gminy Bodzentyn UWAGI: od 01 stycznia 2015r. do 31 sierpnia 2015r. wydatki szkół: Szkoła Podstawowa Bodzentyn i Przedszkole Bodzentyn ujęte są w oddz ielnych jednostkach natomiast od 01 września 2015r. do 31 grudnia 2015r. funkcjonują w ramach Zespołu Szkolno -Przedszkolnego w Bodzentynie; od 01 stycznia 2015r. do 31 sierpnia 2015r. wydatki szkół: Szkoła Podstawowa we Wzdole Rządowym, Publiczne Gimnazjum we Wz dole Rządowym i Przedszkole we Wzdole Rządowym ujęte są w oddzielnych jednostkach natomiast od 01 września 2015r. do 31 grudnia 2015r. funkcj onują w ramach Zespołu Szkół we Wzdole Rządowym. 31

32 W wydatkach ponoszonych przez Gminę Bodzentyn związanych z finansowaniem oświaty, oprócz kosztów utrzymania placówek oraz wynagrodzeń dla personelu, mieszczą się również koszty przeprowadzenia bieżących remontów czy napraw oraz stypendiów dla uczniów. Jak wspomniano wcześniej, część tych kosz tów pokrywa subwencja oświatowa otrzymywana od państwa. Finansowanie placówek związanych z wychowaniem i edukacją powinno dotyczyć także nakładów inwestycyjnych ponoszonych ze środków Miasta i Gminy Bodzentyn oraz z dotacji zewnętrznych. Z danych uzyskanych z Urzędu Miasta i Gminy Bodzentyn wynika, że w latach realizowany był projekt pn.: Modernizacja budynku Zespołu Szkół we Wzdole Rządowym, całkowita wartość projektu wynosi ,39 zł; dofinansowanie z RPOWŚ wynosiło ,11 zł. Modernizacji podlegał budynek z lat , w którym mieszczą się sale szkoły podstawowej. Projekt obejmował wymianę stropów drewnianych na żelbetowe, wykonanie nowych tynków wewnętrznych, posadzek, ocieplenie budynku oraz zrobienie elewacji. W sumie zmodernizowano 1 300,00 m 2 powierzchni szkoły i zakupiono kompletny sprzęt dydaktyczny. Wyposażono również kuchnię wraz z zapleczem i stołówkę. Placówki edukacyjne w Gminie Bodzentyn potrzebują modernizacji i reorganizacji oraz możliwości rozwoju i dostosowania do wyższych standardów. Odpowiednie nowoczesne zaplecze dydaktyczne pozwoli dzieciom i młodzieży na wszechstronny rozwój, doskonalenie swoich umiejętności oraz zdobywanie niezbędnej wiedzy, aby w przyszłości łatwiej odnajdywały się na rynku pracy. 32

33 3. Analiza SWOT oraz cele Kompleksowego Planu Rozwoju Szkół Gminy Bodzentyn Analiza SWOT jest najpopularniejszą i jednocześnie najskuteczniejszą metodą analityczną wykorzystywaną podczas planowania strategicznego. Jej nazwa jest akronimem angielskich słów: Strengths (mocne strony), Weaknesses (słabe strony), Opportunities (szanse) i Threats (zagrożenia). Polega na identyfikacji wymienionych czterech grup czynników, które mogą zostać wykorzystane w planowaniu należy wzmacniać mocne strony i wykorzystywać szanse, jednocześnie niwelując słabe strony i zwalczając zagrożenia. Powyższe czynniki mogą także zostać podzielone na cz ynniki pozytywne (mocne strony i szanse) oraz negatywne (słabe strony i zagrożenia). Istnieje również podział na czynniki wewnętrzne (odnoszące się do mocnych i słabych stron danej jednostki) oraz zewnętrzne (czyli szanse i zagrożenia wynikające z jej mikro- i makrootoczenia). Czynniki wewnętrzne zależą głównie od społeczności i władz lokalnych, natomiast czynniki zewnętrzne są uwarunkowane bliższym i dalszym otoczeniem i nie zależą od władz i mieszkańców danej jednostki. W tabeli 10 przedstawiono schemat analizy SWOT. Tabela 10 Schemat analizy SWOT S Strengths Silne strony, atuty, zalety W Weaknesses Słabe strony, słabości, wady O Opportunities Szanse, możliwości, okazje T Threats Zagrożenia, trudności Źródło: Opracowanie własne ZASOBY OTOCZENIE Analiza SWOT przedstawiona w tabeli 11 została opracowana na potrzeby Kompleksowego Planu Rozwoju Szkół Gminy Bodzentyn, która następnie wykorzystana została do wyznaczenia celu głównego, do którego powinny zmierzać działania na rzecz rozwoju szkolnictwa na obszarze Miasta i Gminy Bodzentyn. Przeprowadzona analiza SWOT skupia się wokół sfery edukacji, demografii i infrastruktury technicznej, przy jednoczesnym uwzględnieniu możliwości rozwoju gospodarczego gminy, które mogą przynieść korzyści prospołeczne lub odbić się negatywnie na liczbie mieszkańców gminy. Analiza obejmuje główne elementy mające wpływ na rozwój. Została dokonana w oparciu o dostępne dane uzyskane podczas prac nad Planem, w tym dane GUS, a także na podstawie obserwacji własnych. Wskaźniki 33

34 statystyczne wykorzystane w niniejszej analizie odnoszą się do lat 2014 lub 2015 w zależności od dostępności danych przedstawiono najbardziej aktualne. MOCNE STRONY Wyższy odsetek liczby ludności w wieku przedprodukcyjnym w stosunku do ludności ogółem na obszarze Miasta i Gminy Bodzentyn w porównaniu do powiatu województwa świętokrzyskiego i Polski; stosunkowo niski odsetek ludności w wieku poprodukcyjnym w stosunku do ludności ogółem na obszarze Miasta i Gminy Bodzentyn; rosnący odsetek dzieci w wieku 3 6 lat objętych wychowaniem przedszkolnym spośród wszystkich dzieci w tym wieku na obszarze Miasta i Gminy Bodzentyn; liczba uczniów szkół gimnazjalnych w przeliczeniu na ludności Miasta i Gminy Bodzentyn jest porównywalna z powiatem kieleckim, województwem świętokrzyskim i Polską; bogate dziedzictwo kulturowe i historyczne obszaru Miasta i Gminy Bodzentyn wpływa na jakość poznawczą oraz socjalizację w zakresie tożsamości regionalnej; bliskość różnych form ochrony przyrody (zarówno na terenie Miasta i Gminy Bodzentyn, jak i w sąsiednich gminach) wpływa na kształtowanie pozytywnych postaw proekologicznych; duża liczna fundacji, stowarzyszeń i organizacji społecznych na 10 tys. mieszkańców w porównaniu do powiatu kieleckiego i taka sama jak w województwie świętokrzyskim; zaangażowanie mieszkańców w życie i sprawy społeczne poprzez prowadzenie przez Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Wsi Śniadka oraz osobę fizyczną szkół podstawowych oraz Oddziałów Przedszkolnych. SZANSE Wzrost liczby mieszkańców; podniesienie jakości kształcenia na terenie gminy przyczyni się do niwelowania różnic w kształceniu dzieci z obszarów wiejskich i miejskiego; promowanie postaw tożsamości regionalnej; zewnętrzne środki finansowe; rozwój przedsiębiorczości i idące za tym powstawanie nowych miejsc pracy. Tabela 11 Analiza SWOT Źródło: Opracowanie własne SŁABE STRONY Ujemny przyrost naturalny; ujemne saldo migracji, niekorzystne w stosunku do powiatu kieleckiego i Polski; liczba uczniów szkół podstawowych w przeliczeniu na ludności niższa niż w Polsce i powiecie kieleckim; obecność szkół o małej liczebności uczniów wysokie koszty utrzymania placówek dla Samorządu; wyniki ze sprawdzianu szóstoklasisty i egzaminu gimnazjalnego niższe niż średnia dla kraju; infrastruktura placówki Zespołu Szkół we Wzdole Rządowym wymaga przeprowadzenia prac modernizacyjnych oraz doposażenia; infrastruktura palcówki Zespołu Szkolno- Przedszkolnego w Bodzentynie wymaga odświeżenia, remontu sali gimnastycznej oraz doposażenia; placówka Gimnazjum w Bodzentynie wymaga remontu sieci ciepłowniczej (kotłowni, wymiany pieca i kaloryferów) oraz pomieszczeń bloku sportowego, a także doposażenia w sprzęt i pomoce dydaktyczne; placówka Szkoły Podstawowej w Psarach Starej Wsi wymaga doposażenia w pomoce i środki dydaktyczne oraz sprzęt elektroniczny; infrastruktura placówek szkół podstawowych w Świętej Katarzynie i Woli Szczygiełkowej wymaga modernizacji oraz doposażenia w sprzęt i pomoce dydaktyczne. ZAGROŻENIA Zmiany przepisów w ramach systemu edukacji; nierówność społeczno-gospodarcza oraz nierówność szans rozwojowych na poziomie regionów w Polsce; depopulacja regionu negatywne prognozy liczby mieszkańców dla województwa świętokrzyskiego na najbliższe 20 lat. 34

35 Przeprowadzona analiza SWOT pozwala sformułować wnioski pomocne do planowania działań i wyznaczania celu oraz kierunku rozwoju oświaty na obszarze Miasta i Gminy Bodzentyn, które w niedalekiej przyszłości zaowocują podniesieniem jakości kształcenia. Szczególnie istotne są następujące kwestie: 1. Mocną stroną omawianego obszaru jest stosunkowo duży odsetek osób w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym oraz wysoka, porównywalna do jednostek administracyjnych wyższego szczebla, liczba uczniów gimnazjum w przeliczeniu na mieszkańców. Obecnie mieszkańcy gminy tworzą społeczeństwo młode, jednak ujemny przyrost naturalny świadczy o tendencji do starzenia się społeczeństwa. Wysoki poziom nauczania dzieci i młodzieży pozwoli na kształcenie młodych, wykwalifikowanych pracowników i przedsiębiorców, a rozwój punktów przedszkolnych pomoże wrócić młodym rodzicom na rynek pracy. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe jest pogodzenie życia zawodowego z rodzinnym, gdzie często konflikt między tymi sferami staje się przyczyną rezygnacji z posiadania dzieci. 2. Wysokie ujemne saldo migracji jest niewątpliwie słabą stroną i stwarza konieczność promowania postaw tożsamości regionalnej oraz patriotyzmu lokalnego. Świadomość przynależności do danego społeczeństwa wpłynie pozytywnie na decyzje o osiedlaniu się młodszych pokoleń wychowywanych obecnie na obszarze Miasta i Gminy Bodzentyn. 3. Poza działaniami mającymi na w celu zachęcenia młodych mieszkańców gminy do dalszego zamieszkiwania, warto położyć nacisk na przekształcenie gminy w miejsce atrakcyjne do życia, w którym osiedlać się będą ludzie spoza jej obszaru. Aby to osiągnąć, ważny jest rozwój infrastruktury, przedsiębiorstw, a także szkolnictwa. Wzrost jakości poziomu sektora usługowego, socjalnego i kulturowego wpłynie pozytywnie na jakość życia obecnych oraz potencjalnych mieszkańców gminy. 4. Szansą dla rozwoju placówek oświatowych, zarówno pod względem infrastrukturalnym, jak i dydaktycznym, są zewnętrzne źródła finansowania zwłaszcza dotacje ze środków Unii Europejskiej. Odpowiednio wykorzystane dotacje dają możliwość rozwoju placówek oświaty na terenie Miasta i Gminy Bodzentyn, przyczynią się do podniesienia poziomu kształcenia na tym obszarze. Ze środków unijnych możliwe jest finansowanie zarówno działań infrastrukturalnych, jak i miękkich, bezpośrednio wpływających na jakość 35

36 kształcenia. Działania te pozwolą wyeliminować różnice i wyrównywać szanse dzieci z obszarów wiejskich w stosunku do dzieci z obszarów miejskich. Analiza przedstawionych wniosków pozwala określić cele, do jakich dążyć powinny wszystkie placówki oświatowe z obszaru Miasta i Gminy Bodzentyn. Opracowano 1 cel główny oraz 3 cele szczegółowe, w ramach których zaplanowano zadania. Cel główny opracowano tak, aby jego osiągnięcie wiązało się z rozwiązaniem problemów zdiagnozowanych na obszarze, zaś cele szczegółowe stanowią bezpośrednie odzwierciedlenie problemów zdefiniowanych na obszarze. Cele przedstawiano na rysunku 2. Rysunek 2 Cele Kompleksowego Planu Rozwoju Szkół Gminy Bodzentyn Cel główny Podniesienie jakości kształcenia na obszarze Gminy Bodzentyn poprzez poprawę stanu infrastruktury i wzrost atrakcyjności placówek 1.1. Cel szczegółowy Dostosowanie infrastruktury edukacyjnej do wyższych standardów 1.2. Cel szczegółowy Dbanie o odpowiedni poziom kształcenia oraz rozwój umiejętności i zainteresowań uczniów 1.3. Cel szczegółowy Podnoszenie kwalifikacji i kompetencji kadry nauczycielskiej Źródło: Opracowanie własne Do każdego ze zdefiniowanych celów szczegółowych zostały zaplanowane zadania. Opis przewidywanych działań został przedstawiony w rozdziale 4 Plany inwestycyjne, harmonogram i źródła finansowania projektów. 36