VI edycja TEKLA PLUS Stolica staży

Transkrypt

1 VI edycja TEKLA PLUS-Stolica staży Biuro Projektu: Consulting Plus Sp. z o.o. ul. Wiejska 12, Warszawa tel , rekrutacja@teklaplus.pl Badanie ewaluacyjne projektu: VI edycja TEKLA PLUS Stolica staży realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Poddziałanie Wsparcie dla współpracy sfery nauki i przedsiębiorstw - projekty konkursowe RAPORT KOŃCOWY Katarzyna Hołownicka Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

2 SPIS TREŚCI I. WPROWADZENIE Cel i zakres badania Opis metodyki badania... 6 II. OPIS WYNIKÓW BADANIA Przebieg realizacji projektu Założenia projektu Ocena stopnia osiągnięcia założonych wskaźników projektu Charakterystyka uczestników projektu/ badania Ocena zmian postaw beneficjentów ostatecznych projektu w zakresie zadań przewidzianych w projekcie Ocena użyteczności i skuteczności wsparcia udzielanego w ramach projektu Ocena sposobu realizacji zadań podjętych w projekcie, ich zasadności i barier w realizacji Podsumowanie wyników badania III. ANEKSY

3 SPIS WYKRESÓW I TABEL WYKRESY: Wykres 1: Struktura uczestników projektu pod względem płci i miejsca odbywania stażu ogółem Wykres 2: Struktura uczestników projektu pod względem płci w poszczególnych miejscach odbywania stażu Wykres 3: Struktura pracowników przedsiębiorstw korzystających ze szkolenia/doradztwa pod względem płci Wykres 4: Rozkład odpowiedzi: Przed rozpoczęciem stażu nie miałem(am) zbytniego zaufania do pracowników naukowych/przedsiębiorców Wykres 5: Rozkład odpowiedzi: Przed rozpoczęciem stażu nie miałem(am) zbytniego zaufania do pracowników naukowych/przedsiębiorców według płci i miejsca odbywania stażu Wykres 6: Rozkład odpowiedzi Staż wpływa na wzrost wzajemnego zaufania pomiędzy pracownikami naukowymi i przedsiębiorcami Wykres 7: Rozkład odpowiedzi Staż wpływa na wzrost wzajemnego zaufania pomiędzy pracownikami naukowymi i przedsiębiorcami według płci i miejsca odbywania stażu Wykres 8: Rozkład odpowiedzi Przed rozpoczęciem stażu nie zdawałem(am) sobie sprawy z korzyści płynących z transferu wiedzy pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorcami Wykres 9: Rozkład odpowiedzi Przed rozpoczęciem stażu nie zdawałem(am) sobie sprawy z korzyści płynących z transferu wiedzy pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorcami według płci i miejsca odbywania stażu Wykres 10: Rozkład odpowiedzi W trakcie stażu wzrosła moja świadomość w zakresie korzyści płynących z transferu wiedzy pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorcami Wykres 11: Rozkład odpowiedzi W trakcie stażu wzrosła moja świadomość w zakresie korzyści płynących z transferu wiedzy pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorcami według płci i miejsca odbywania stażu Wykres 12: Ogólna ocena stażu Wykres 13: Ogólna ocena stażu według płci i miejsca odbywania stażu Wykres 14: Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy na obecnym etapie planowana jest kontynuacja współpracy Pana(i) z jednostką naukową/przedsiębiorstwem? Wykres 15: Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy na obecnym etapie planowana jest kontynuacja współpracy Pana(i) z jednostką naukową/przedsiębiorstwem? według płci i miejsca odbywania stażu Wykres 16: Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy Pana(i) zdaniem staż przyczynia się do podniesienia umiejętności i wzrostu wiedzy pracowników przedsiębiorstw w oparciu o potencjał intelektualny oraz zaplecze techniczne jednostki naukowej?

4 Wykres 17: Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy Pana(i) zdaniem staż przyczynia się do podniesienia umiejętności i wzrostu wiedzy pracowników przedsiębiorstw w oparciu o potencjał intelektualny oraz zaplecze techniczne jednostki naukowej? według płci i miejsca odbywania stażu Wykres 18: Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy jest Pan(i) zadowolony(a) z udziału w szkoleniu/doradztwie? Wykres 19: Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy w trakcie szkolenia/doradztwa zdobył(a) Pan(i) wiedzę i informację zgodną z oczekiwaniami? Wykres 20: Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy szkolenie/doradztwo przyczyniło się do podniesienia Pan(i) umiejętności i wiedzy w zakresie wdrożenia innowacji opracowanej w ramach stażu?: Wykres 21: Rozkład odpowiedzi na pytanie Jak ocenia Pan(i) przygotowanie merytoryczne osób prowadzących szkolenie/doradztwo? Wykres 22: Ocena organizacji stażu Wykres 23: Ocena organizacji stażu według płci i miejsca odbywania stażu Wykres 24: Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy podczas odbywania stażu natrafił(a) Pan(i) na jakieś trudności? TABELE: Tabela 1: Stopień realizacji wskaźników

5 I. WPROWADZENIE Niniejsze opracowanie jest raportem końcowym z badania ewaluacyjnego projektu pn. VI edycja TEKLA PLUS Stolica staży realizowanego przez Consulting Plus Sp. z o.o., ul. Wiejska 12, Warszawa w partnerstwie z Miastem Stołecznym Warszawa w ramach Poddziałania Wsparcie dla współpracy sfery nauki i przedsiębiorstw-projekty konkursowe, Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Ewaluacja ma charakter badania ex-post, gdyż jest realizowana na koniec okresu wdrażania projektu. Tym samym głównym celem jest określenie, czy wdrażanie projektu przebiegło zgodnie z założeniami projektu, czy założenia projektu zostały zrealizowane, czy osiągnięto założone wskaźniki i czy projekt był skuteczny i użyteczny dla odbiorców. Tego typu ocena umożliwi z kolei określenie elementów projektu, które wymagają modyfikacji lub wsparcia. Wnioski mogą przełożyć się na wzrost jakości i efektywności kolejnych realizowanych projektów. Badanie oraz raport zostały opracowane przez Katarzynę Hołownicką CEL I ZAKRES BADANIA Głównym celem badania była: BIEŻĄCA OCENA I EWENTUALNA MODYFIKACJA TEMATYKI I SPOSOBU PROWADZENIA PROJEKTU ORAZ PODSUMOWANIE OKRESOWE W RAMACH EWALUACJI EX-POST, OCENA STOPNIA ZREALIZOWANIA ZAKŁADANYCH CELÓW I OSIĄGNIĘCIA REZULTATÓW PROJEKTU. Osiągnięcie celu głównego było możliwe dzięki zrealizowaniu wytyczonych w badaniu czterech celów szczegółowych: Cel 1: Ocena zmian w zakresie kompetencji, umiejętności i postaw beneficjentów ostatecznych projektu w zakresie zadań przewidzianych w projekcie. Cel 2: Ocena użyteczności i skuteczności wsparcia udzielanego w ramach projektu. Cel 3: Ocena stopnia osiągnięcia założonych rezultatów projektu. Cel 4: Ocena sposobu realizacji zadań podjętych w projekcie, ich zasadności i barier w realizacji. 5

6 Powyższe cele ewaluacji wymagały zbadania następujących obszarów: a) jakość staży i ich wpływ na uczestników (rekrutacja, przebieg staży w stosunku do potrzeb pracowników naukowych i firm, trudności pojawiające się w trakcie przebiegu staży; korzyści płynące ze staży i postrzeganie świadomości ich oddziaływania); b) postawy i wiedza uczestników projektu (poziom wiedzy o instrumentach i wspieraniu firm w regionie, poziom postaw proinnowacyjnych wśród pracowników); c) ocena jakości i skuteczności prowadzonych staży (m.in. poziom zaufania między pracownikami naukowymi a przedsiębiorcami). Badanie obejmowało projekt VI edycja TEKLA PLUS stolica staży, którego okres realizacji to lata Przedmiotem badania był okres 24 miesięcy wdrażania projektu, a więc kwiecień 2013 marzec Badanie zostało przeprowadzone w okresie od października 2014 r. do kwietnia 2015 r. Badaniem zostały objęte następujące grupy: pracownicy naukowi i naukowo-dydaktyczni jednostek naukowych, pracownicy przedsiębiorstw - uczestnicy staży/doradztwa/szkoleń; kadra zarządzająca firmą, która przyjęła na staż pracownika naukowego; kadra zarządzająca firmą, która wydelegowała swego pracownika na staż do jednostki naukowej; kierownictwo jednostki naukowej OPIS METODYKI BADANIA Realizacja badania przeprowadzona została zgodnie ze standardami i wytycznymi Komisji Europejskiej wykorzystując doświadczenie w przeprowadzaniu badań ewaluacyjnych. Realizacja badania koncentrowała się wokół następujących kryteriów ewaluacyjnych: trafność, adekwatność czy zakres wsparcia oferowanego w ramach projektu został dopasowany do realnych potrzeb pracowników naukowych i firm, użyteczność czy przyjęty w projekcie system wsparcia pracowników naukowych i firm prowadził do przekazywania wiedzy i umiejętności przydatnych pracownikom tych organizacji, 6

7 skuteczność czy system realizacji wsparcia przyczynił się do wzrostu wykorzystania potencjału naukowego, infrastruktury badawczej jednostek naukowych. W celu zebrania kompleksowych i wyczerpujących informacji, pozyskanych od szerokiego kręgu osób, a co się z tym wiąże, w celu rzetelnego i pełnego wywiązania się z realizacji celów badania, wykorzystane zostały różnorodne metody badawcze. Połączenie różnych rodzajów danych i metod badawczych, technik analizy i gromadzenia informacji wiązało się z zastosowaniem tzw. triangulacji metodologicznej. W ramach tego badania zastosowane zostały: TRIANGULACJA ŹRÓDEŁ DANYCH analizą objęte zostały zarówno dane zastane, jak i dane wywołane; TRIANGULACJA METOD BADAWCZYCH połączenie różnych metod badawczych ilościowych, jakościowych, desk research - pozwoliło w kompleksowy sposób poznać i zrozumieć badane zjawisko. Cały proces realizacji badania składał się z następujących etapów: I. Opracowanie metodologii badawczej II. Analiza danych zastanych III. Realizacja terenowej fazy badania IV. Analiza wyników w kontekście realizacji celu głównego badania V. Opracowanie raportu końcowego. W ramach badania wykorzystano następujące metody badawcze: Analiza danych zastanych Desk Research Desk Research metoda ta umożliwiła dokładne zapoznanie się z ewaluowanym projektem. W kolejnych etapach badania analiza danych zastanych pozwoliła ocenić projekt pod kątem prawidłowości jego wdrażania i osiąganych wskaźników. Metodą Desk Research przebadano następujące dane i dokumenty: Dokumentacja projektu, Zapisy dokumentów programowych PO KL: o Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki ; o Szczegółowego Opisu Priorytetów PO KL. 7

8 Ankieta internetowa CAWI Ankiety zostały przeprowadzone w sumie ze 100 osobami odbywającymi staż w jednostce naukowej (43 os.) i w przedsiębiorstwie (57 os.) oraz z 45 pracownikami przedsiębiorstw, którzy skorzystali z doradztwa/szkolenia. Z 24 właścicielami przedsiębiorstw, którzy odbyli staż w jednostce naukowej i 5 pracownikami naukowymi, którzy odbyli staż w przedsiębiorstwie i byli również opiekunami naukowymi stażystów, zostały przeprowadzone wywiady indywidualne 1. Badanie ilościowe w formie ankiety skierowanej do uczestników projektu okazało się użyteczną metodą prowadzącą do poznania rezultatów i oddziaływania interwencji. Wywiady indywidualne IDI Dla potrzeb ewaluacji projektu przeprowadzono w sumie 103 wywiady indywidualne z: kadrą zarządzającą firm, które wydelegowały swojego pracownika na staż do jednostki naukowej (37 wywiadów); kadrą zarządzającą firm, które przyjęły na staż pracownika naukowego (38 wywiadów); opiekunami naukowymi stażystów (28 wywiadów). Wywiady pozwoliły na szersze ujęcie prowadzonej ewaluacji oraz zdiagnozowanie ewentualnych barier, utrudniających sprawną realizację projektu. 1 Część z tych osób wzięła dodatkowo udział w badaniu ankietowym CAWI 8

9 II. OPIS WYNIKÓW BADANIA 2.1. PRZEBIEG REALIZACJI PROJEKTU ZAŁOŻENIA PROJEKTU Budowa trwałych relacji pomiędzy sektorem naukowo-badawczym i gospodarką oraz tworzenie warunków infrastrukturalnych i organizacyjnych dla powstawania i rozwoju przedsiębiorstw innowacyjnych stanowi wspólny cel Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego oraz Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL). Odpowiedzią na powyższe jest projekt VI edycja TEKLA PLUS Stolica staży, realizowany w ramach Poddziałania Wsparcie dla współpracy sfery nauki i przedsiębiorstw-projekty konkursowe. Podziałanie stanowi instrument realizacji Priorytetu VIII (Regionalne Kadry Gospodarki) PO KL. Ma ono na celu zwiększenie kompetencji kadr gospodarczych poprzez ukierunkowanie wsparcia publicznego na przedsięwzięcia wzmacniające współpracę pomiędzy sferą nauki i biznesu. Celem głównym projektu pn. VI edycja TEKLA PLUS Stolica staży jest wzrost wykorzystania infrastruktury badawczej i kapitału ludzkiego jednostek naukowych na rzecz przepływu wiedzy między nauką i warszawskim biznesem poprzez organizację 115 staży, jak również wzrost umiejętności i wiedzy pracowników MMSP we wdrażaniu innowacji dzięki doradztwu/szkoleniom, do r. Projekt zakładał realizację następujących celów szczegółowych: 1. zwiększenie liczby wspólnych inicjatyw jednostek naukowych i MMSP; 2. wzrost wzajemnego zaufania pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorstwami; 3. wzrost świadomości w zakresie korzyści płynących z transferu wiedzy i doświadczenia pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorstwami; 4. podniesienie umiejętności i wzrost wiedzy pracowników przedsiębiorstw w oparciu o potencjał intelektualny oraz zaplecze techniczne jednostek naukowych; 5. podniesienie umiejętności i wzrost wiedzy pracowników MMSP w zakresie wdrażania innowacji poprzez uczestnictwo w szkoleniach/doradztwie. 9

10 Projekt skierowany jest do pracowników naukowych i naukowo-dydaktycznych jednostek naukowych posiadających siedzibę lub jednostkę organizacyjną na terenie województwa mazowieckiego oraz przedsiębiorców z sektora MMSP posiadających siedzibę lub jednostkę organizacyjną na terenie m. st. Warszawy i ich pracowników. Projekt VI edycja TEKLA PLUS Stolica staży zakładał organizację 115 staży: 60 staży (średnio 6-miesięcznych) dla pracowników naukowych i naukowodydaktycznych jednostek naukowych w przedsiębiorstwach z sektora MMSP posiadających siedzibę lub jednostkę organizacyjną na terenie m. st. Warszawy. Dodatkowo przedsiębiorstwo będzie miało możliwość skorzystania ze szkoleń/ doradztwa z udziałem pracowników naukowych, które będą odpowiedzią na konkretną potrzebę uzupełnienia wiedzy pracowników przedsiębiorstw niezbędnych do wdrożenia innowacji opracowanej w ramach stażu. 55 staży (min 3-miesięcznych) dla pracowników firm w jednostkach naukowych posiadających siedzibę lub jednostkę organizacyjną na terenie województwa mazowieckiego, uzupełnione możliwością skorzystania ze szkoleń/doradztwa z udziałem pracowników naukowych, które będą odpowiedzią na konkretną potrzebę uzupełnienia wiedzy pracowników przedsiębiorstw niezbędnych do wdrożenia innowacji opracowanej w ramach stażu. Firma Consulting Plus Lider Projektu opracowała zasady współpracy korzystne dla każdej ze stron. Przedsiębiorstwa i jednostki naukowe przyjmujące stażystę mają obowiązek wyznaczyć mu zadania odpowiadające jego kwalifikacjom oraz zapewnić godziwe warunki pracy, bez ponoszenia kosztów wynagrodzenia. Stażysta ma za zadanie pracować na rzecz firmy w określonym przedziale czasowym. Sprawy formalne wziął na siebie Lider Projektu. Wszystko po to, by przedsiębiorstwa i stażyści mogli w pełni wykorzystać przyznany im czas. 10

11 OCENA STOPNIA OSIĄGNIĘCIA ZAŁOŻONYCH WSKAŹNIKÓW PROJEKTU Wykonawcy udało się osiągnąć wartości docelowe wszystkich wskaźników. W czterech przypadkach wartości docelowe zostały nawet przekroczone. Szczegółowe zestawienie wskaźników prezentuje tabela poniżej. Tabela 1: Stopień realizacji wskaźników Nazwa wskaźnika Wartość docelowa wskaźnika Osiągnięta wartość wskaźnika 2 Stopień realizacji wskaźnika Liczba pracowników naukowych, którzy ukończyli udział w stażach 60 (23 kobiet, 37 mężczyzn) 60 (23 kobiety, 37 mężczyzn) 100% Liczba pracowników MMSP, którzy ukończyli udział w stażach/szkoleniach praktycznych 55 (26 kobiet, 29 mężczyzn) 55 (26 kobiety, 29 mężczyzn) 100% Liczba firm, które wysłały pracowników na staż do jednostki naukowej Liczba firm, które przyjęły pracowników naukowych na staż % ,5% Dokumenty poświadczające odbycie stażu ,6% Liczba pracowników przedsiębiorstw, którzy uczestniczyli w szkoleniach/doradztwie 60 (10 kobiet, 50 mężczyzn) Źródło: Opracowanie własne na podstawie dokumentacji projektowej. 64 (30 kobiet, 34 mężczyzn) 106,7% CHARAKTERYSTYKA UCZESTNIKÓW PROJEKTU/ BADANIA Według stanu na r. staż rozpoczęło 116 osób z czego 1 zrezygnowała. 60 pracowników naukowych ukończyło staż w przedsiębiorstwie, w tym 23 kobiety. Staż w jednostce naukowej ukończyło 58 pracowników przedsiębiorstw, w tym 26 kobiety. Ze szkoleń i doradztwa skorzystało 64 pracowników przedsiębiorstw, w tym 30 kobiet. Wśród beneficjentów ostatecznych kobiety stanowiły 42% ogółu. Różnorodność przekrojowa płci zapewnia wpisanie się projektu w politykę równości szans kobiet i mężczyzn. 2 Według stanu na r. 11

12 Badanie ankietowe przeprowadzone zostało ze 100 stażystami. W grupie tej kobiety stanowiły 45%. 57 ankietowanych osób ukończyło staż w przedsiębiorstwach, 43 osoby w jednostkach naukowych. Wykres 1: Struktura uczestników projektu pod względem płci i miejsca odbywania stażu ogółem. Wśród ankietowanych pracowników naukowych, którzy odbyli staż w przedsiębiorstwach kobiety stanowiły 39%. Natomiast udział kobiet wśród badanych pracowników MMSP, którzy odbyli staż w jednostkach naukowych wyniósł 53%. Wykres 2: Struktura uczestników projektu pod względem płci w poszczególnych miejscach odbywania stażu 12

13 Ankieta CAWI została przeprowadzona również z 45 pracownikami przedsiębiorstw, którzy skorzystali ze szkolenia/doradztwa w ramach projektu. Kobiety stanowiły 51% ogółu badanych pracowników MMSP, korzystających z tej formy wsparcia. Wykres 3: Struktura pracowników przedsiębiorstw korzystających ze szkolenia/doradztwa pod względem płci 13

14 2.2. OCENA ZMIAN POSTAW BENEFICJENTÓW OSTATECZNYCH PROJEKTU W ZAKRESIE ZADAŃ PRZEWIDZIANYCH W PROJEKCIE Staż wpłynął na wzrost wzajemnego zaufania pomiędzy pracownikami naukowymi i przedsiębiorcami. W ankiecie ewaluacyjnej stażyści zostali zapytani o obszary, w jakich odczuwają największe zmiany własnej sytuacji. Ponad połowa respondentów (53%) przed rozpoczęciem stażu miała już zaufanie do pracowników naukowych/przedsiębiorców. 40% ankietowanych przed rozpoczęciem stażu nie była w stanie jednoznacznie ocenić poziomu wzajemnego zaufania pomiędzy pracownikami naukowymi i przedsiębiorcami. Jedynie 7% stażystów takiego zaufania nie miało. Wykres 4: Rozkład odpowiedzi: Przed rozpoczęciem stażu nie miałem(am) zbytniego zaufania do pracowników naukowych/przedsiębiorców Występowanie wzajemnego zaufania pomiędzy pracownikami MMSP i pracownikami naukowymi (przed rozpoczęciem stażu) częściej deklarowały kobiety. Przystępując do stażu pracownicy MMSP w większym stopniu deklarowali zaufanie do drugiej strony, niż pracownicy naukowi. 14

15 Wykres 5: Rozkład odpowiedzi: Przed rozpoczęciem stażu nie miałem(am) zbytniego zaufania do pracowników naukowych/przedsiębiorców według płci i miejsca odbywania stażu 90% ankietowanych uważa, że staż wpłynął na wzrost wzajemnego zaufania pomiędzy pracownikami naukowymi i przedsiębiorcami. Jedynie jedna osoba była odmiennego zdania. Wykres 6: Rozkład odpowiedzi Staż wpływa na wzrost wzajemnego zaufania pomiędzy pracownikami naukowymi i przedsiębiorcami Wpływ stażu na wzrost wzajemnego zaufania był zauważony przez zbliżony odsetek kobiet i mężczyzn niezależnie od miejsca odbywania stażu. 15

16 Wykres 7: Rozkład odpowiedzi Staż wpływa na wzrost wzajemnego zaufania pomiędzy pracownikami naukowymi i przedsiębiorcami według płci i miejsca odbywania stażu Wszystkie osoby, które przed rozpoczęciem stażu nie miały zbytniego zaufania do pracowników naukowych/przedsiębiorców, zmieniły swoje zdanie po tym, jak przystąpiły do projektu VI edycja TEKLA PLUS Stolica staży. Z kolei 93% badanych, którzy przed rozpoczęciem stażu nie miało jasno określonej opinii co do wzajemnego zaufania pomiędzy pracownikami naukowymi i przedsiębiorcami, zadeklarowało, że staż wpłynął na wzrost takiego zaufania. Zdecydowana większość opiekunów stażystów jak i właścicieli przedsiębiorstw, które wydelegowały swoich pracowników na staż do jednostek naukowych są zdania, że staż przyczynił się do wzrostu wzajemnego zaufania. Przed rozpoczęciem stażu niektórzy przedsiębiorcy nie zdawali sobie sprawy z możliwości tego typu współpracy. Wcześniej był zauważalny pewien dystans. Przedsiębiorcy uważali, że pracownicy naukowi mają inne priorytety i zadania. Firmy starają się chronić swoje tajemnice, zaś pracownicy naukowi wprost przeciwnie, starają się opublikować jak największą część swoich badań. Dlatego istniała pewna granica zaznawania stażystów z prowadzonymi przez firmę projektami. Niski poziom zaufania przed stażem wynikał z braku wiedzy przedsiębiorcy na temat dokonań i praktycznej wiedzy pracowników naukowych. Badani są zdania, że tego typu współpraca jest niezbędna zarówno dla przedsiębiorstwa jak i dla pracowników naukowych. Wiele można się od siebie nawzajem nauczyć. Wzajemne zaufanie i szacunek daje oczekiwaną synergię. Wspólny cel, wzajemna pomoc i wymiana doświadczeń i punktu widzenia ma duży wpływ na wzrost zaufania pomiędzy pracownikami naukowymi i przedsiębiorcami. Zaufanie było i jest kluczowym elementem współpracy. Staż przyczynił się do usunięcia barier, jakie zwykle są przy nawiązywaniu współpracy na osi nauka-przemysł. Przedsiębiorcy zrozumieli, że pracownicy naukowi nie są tylko teoretykami i że mogą skorzystać z tego nad czym pracuje jednostka badawcza. Jednostki naukowe zdają 16

17 sobie sprawę jak ważni są przedsiębiorcy (chociażby w procesie komercjalizacji prac badawczo rozwojowych) dlatego też są coraz bardziej otwarte na różne formy bezpośredniego kontaktu. Staż na pewno miał pozytywny wpływ na wzajemne relacje. Z całą pewnością po odbyciu stażu mam większą skłonność do powierzenia odpowiedzialnych projektów pracownikowi naukowemu (Stażyście). W wielu przypadkach poziom zaufania do pracowników naukowych był już wysoki, jednakże staż pozwolił na to aby wzajemne kontakty jeszcze mocniej się zacieśniły. Staż wpłynął na wzrost świadomości w zakresie korzyści płynących z transferu wiedzy pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorcami. 43% respondentów przed rozpoczęciem stażu była świadoma korzyści, jakie może przynieść transfer wiedzy pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorcami. 1/3 badanych nie zdawała sobie z tego sprawy, a pozostali nie udzielili jednoznacznej odpowiedzi. Wykres 8: Rozkład odpowiedzi Przed rozpoczęciem stażu nie zdawałem(am) sobie sprawy z korzyści płynących z transferu wiedzy pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorcami. Przed rozpoczęciem stażu większy odsetek mężczyzn niż kobiet był świadomy korzyści, jakie mogą pojawić się w wyniku współpracy jednostek naukowych i przedsiębiorstw. Z korzyści takich przed podjęciem współpracy częściej zdawali sobie sprawę pracownicy naukowi niż pracownicy MMSP. 17

18 Wykres 9: Rozkład odpowiedzi Przed rozpoczęciem stażu nie zdawałem(am) sobie sprawy z korzyści płynących z transferu wiedzy pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorcami według płci i miejsca odbywania stażu. 91% ankietowanych stażystów uważa, że w trakcie stażu wzrosła ich świadomość w zakresie korzyści płynących z transferu wiedzy pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorcami. Odmienne zdanie posiadało jedynie 5% badanych, a 4% respondentów udzieliło odpowiedzi trudno powiedzieć. Wykres 10: Rozkład odpowiedzi W trakcie stażu wzrosła moja świadomość w zakresie korzyści płynących z transferu wiedzy pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorcami Wpływ stażu na wzrost świadomości w zakresie korzyści płynących z transferu wiedzy pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorcami był wskazany przez zbliżony odsetek kobiet i mężczyzn niezależnie od miejsca odbywania stażu. 18

19 Wykres 11: Rozkład odpowiedzi W trakcie stażu wzrosła moja świadomość w zakresie korzyści płynących z transferu wiedzy pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorcami według płci i miejsca odbywania stażu. Wszystkie osoby, które przed rozpoczęciem stażu nie zdawały sobie sprawy z korzyści płynących z transferu wiedzy pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorcami, w wyniku stażu uświadomiły sobie, jakie korzyści może przynieść współpraca sfery naukowej i biznesu. Większość przedsiębiorców i opiekunów naukowych uważa, że staż wpłynął na wzrost świadomości w zakresie korzyści płynących z transferu wiedzy pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorcami. Przed rozpoczęciem stażu niektórzy przedsiębiorcy nie zdawali sobie sprawy w jaki sposób jednostka naukowa mogłaby im udzielić wsparcia, w jaki sposób mógłby być wykorzystany efekt takiej współpracy. Firmy nie wiedziały czym tak naprawdę zajmuje się uczelnia. Istotne jest zrozumienie czego od uczelni można się spodziewać. Z kolei pracownicy naukowi, którzy odbyli staż w przedsiębiorstwach, przed rozpoczęciem współpracy często nie zdawali sobie sprawy jak bardzo korzystne okażą się dla firm efekty ich pracy. Część przedsiębiorców była świadoma pojawienia się korzyści w wyniku współpracy. Staż potwierdził te oczekiwania. Wzajemna obserwacja podczas współpracy między naukowcami a przedsiębiorcami pozwoliła na wzrost świadomości, że każdy może osiągnąć wymierne korzyści z przepływu wiedzy: naukowiec - prowadzić biznes, przedsiębiorca - inwestować w nowe kierunki badań. Pokonana został wcześniej istniejąca bariera związana z ryzykiem opłacalności zatrudnienia wysokiego szczebla pracowników naukowych. Przedsiębiorcom łatwiej rozumieć konieczność takiej współpracy ze względu na coraz większą konkurencyjność na rynku, który wymaga coraz większego zaangażowania nauki/technologii w celu osiągania maksymalizacji zysku. 19

20 Nie zdawałem sobie sprawy z tych korzyści, to co otrzymaliśmy znacznie przerosło nasze oczekiwania. Zawsze wiedzieliśmy, że współpraca pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorcami jest korzystna, ale staż w ramach programu TEKLA PLUS tylko mocniej nas w tym zdaniu utwierdził. 20

21 2.3. OCENA UŻYTECZNOŚCI I SKUTECZNOŚCI WSPARCIA UDZIELANEGO W RAMACH PROJEKTU Badani bardzo dobrze ocenili staż. Wszyscy ankietowani, co najmniej dobrze ocenili staż, z czego 90% oceniło go zdecydowanie dobrze. Staż został oceniony nieco lepiej przez pracowników naukowych. Zrealizowany program stażu był adekwatny do potrzeb wszystkich ankietowanych stażystów. Wykres 12: Ogólna ocena stażu Wykres 13: Ogólna ocena stażu według płci i miejsca odbywania stażu. Staż został oceniony pozytywnie przez wszystkich badanych przedsiębiorców jak i opiekunów naukowych. Staże organizowane w celu nawiązania współpracy przemysłu z uczelniami są dobrym rozwiązaniem przynoszącym obopólne korzyści. Współpraca nauki z przemysłem w Polsce jest na bardzo niskim poziomie. Naukowcy zaczynają sobie zdawać sprawę, że nauka dla zasady nie ma sensu i naukę trzeba rozwijać we współpracy z przemysłem. Staż pozwolił na wymianę doświadczeń i szersze możliwości współpracy środowiska 21

22 naukowego ze środowiskiem biznesowym. Dzięki temu badania są ukierunkowane na wdrożenia i stanowią praktyczną odpowiedź na zapotrzebowanie rynkowe. Program jest szczególnie istotny dla małych przedsiębiorstw, które nie są w stanie same realizować badań czy tworzyć nowe urządzenia. W większości przypadków planowana jest kontynuacja współpracy stażysty z jednostką naukową/przedsiębiorstwem lub współpraca jest już kontynuowana. Zdaniem 96% ankietowanych stażystów ich współpraca z jednostką naukową/ przedsiębiorstwem jest/będzie dalej kontynuowana. Współpraca jest już kontynuowana przez ponad 1/3 stażystów. Co czwarta badana osoba planuje kontynuować współpracę z jednostką naukową/przedsiębiorstwem, w której odbyła staż już w najbliższym czasie, a 38% stażystów powróci do współpracy w bliżej nieokreślonym czasie. Zaledwie 4% respondentów nie ma w ogóle takich zamiarów. Wykres 14: Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy na obecnym etapie planowana jest kontynuacja współpracy Pana(i) z jednostką naukową/przedsiębiorstwem? Z jednostką naukową/przedsiębiorstwem obecnie współpracuje większy odsetek kobiet (38%) niż mężczyzn (31%). Współpraca jest obecnie kontynuowana przez większy odsetek osób, które odbyły staż w jednostce naukowej (42%). 22

23 Wykres 15: Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy na obecnym etapie planowana jest kontynuacja współpracy Pana(i) z jednostką naukową/przedsiębiorstwem? według płci i miejsca odbywania stażu. W zdecydowanej większości przypadków właściciele przedsiębiorstw i opiekunowie naukowi rozważają możliwość dalszej współpracy ze stażystami lub współpraca ta jest już kontynuowana, często na innych płaszczyznach. Przedsiębiorcy chcą korzystać z badań naukowych. Dla jednostek naukowych współpraca z przedsiębiorą jest również bardzo istotna. Dalsza współpraca jest uzależniona niekiedy od pojawienia się istotnych problemów praktycznych, finansów czy kolejnych programów wsparcia. Niektóre przedsiębiorstwa już złożyły wspólnie z jednostką naukową wniosek na realizację projektu lub przygotowują się do złożenia takiego wniosku. 23

24 Staż przyczynił się do podniesienia umiejętności i wzrostu wiedzy pracowników przedsiębiorstw w oparciu o potencjał intelektualny oraz zaplecze techniczne jednostki naukowej. 93% ankietowanych stażystów uważa, że staż przyczynił się do podniesienia umiejętności i wzrostu wiedzy pracowników przedsiębiorstw w oparciu o potencjał intelektualny oraz zaplecze techniczne jednostki naukowej. Wykres 16: Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy Pana(i) zdaniem staż przyczynia się do podniesienia umiejętności i wzrostu wiedzy pracowników przedsiębiorstw w oparciu o potencjał intelektualny oraz zaplecze techniczne jednostki naukowej? Wzrost wiedzy i umiejętności pracowników MMSP w oparciu o potencjał intelektualny oraz zaplecze techniczne jednostki naukowej został zauważony przez 96% ankietowanych kobiet i 91% ankietowanych mężczyzn. W większym stopniu taka opinia była wskazywana przez osoby, które odbyły staż w jednostce naukowej. 24

25 Wykres 17: Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy Pana(i) zdaniem staż przyczynia się do podniesienia umiejętności i wzrostu wiedzy pracowników przedsiębiorstw w oparciu o potencjał intelektualny oraz zaplecze techniczne jednostki naukowej? według płci i miejsca odbywania stażu. Powyższe potwierdzili prawie wszyscy badani opiekunowie stażystów i właściciele przedsiębiorstw. Realizacja takich staży daje znacznie lepszy i szerszy dostęp do wiedzy jednostek naukowych. Podczas stażu nastąpił transfer specjalistycznej wiedzy naukowej od pracownika naukowego do przedsiębiorstwa. Pracownicy przedsiębiorstw mieli możliwość zaktualizowania stanu swojej wiedzy o aktualne rozwiązania i trendy badawcze. Staż w sposób znaczący wpłynął na wykwalifikowanie personelu MMSP wnosząc nowe podejście do poruszanych zagadnień. Zdobyte umiejętności pracownicy przekładają na działania firmy. Możliwość konsultacji z naukowcami wielu dziedzin oraz zapoznanie się z aparaturą podniosła inicjatywę i samodzielność pracowników przedsiębiorstwa. Staż przyniósł wiele korzyści przedsiębiorcom, jednostkom naukowym i stażystom. Przedsiębiorcy wskazali na następujące korzyści jakie pojawiły się w wyniku staży: Rozszerzenie oferty przedsiębiorstwa poprzez wprowadzenie nowej usługi czy produktu na rynek. Wypracowanie bardzo nowoczesnych rozwiązań. Zwiększenie świadomości przedsiębiorcy w zakresie konieczności i istotności realizacji prac badawczo - rozwojowych, co ma bezpośredni wpływ na rozwój firmy i podniesienie jego konkurencyjności. Dostęp do specjalistycznej aparatury pomiarowej i wyspecjalizowanej kadry naukowej. Możliwość realizacji badań, których przedsiębiorstwo nie byłoby w stanie samo sfinansować. Nowa wiedza do wykorzystania w prowadzeniu firmy. Poznanie nowych technologii, świadomość nowego sprzętu. Podniesienie kwalifikacji pracownika MMSP. Możliwość wspólnego rozwiązywania problemów i wdrażanie nowych pomysłów. 25

26 Poznanie nowego środowiska naukowego. Nawiązanie nowych kontaktów zawodowych/biznesowych, które otwierają nowe możliwości współpracy. Możliwość wykorzystania wzajemnych doświadczeń w przyszłych pracach na styku nauka i praktyka. Nowe spojrzenie i podejście do rozwiązywania problemów. Utworzono spin-off, w którym stażysta jest udziałowcem i członkiem zarządu. Sprzęt wysoko specjalistyczny jest poza zasięgiem małych firm, współpraca z uczelnią umożliwia nie tylko pracę na takim sprzęcie ale także kontakt z wykwalifikowaną kadrą. Dla pracowników przedsiębiorstw, którzy odbyli staże w jednostce naukowej korzyścią było: Możliwość zapoznania się ze specyfiką pracy w jednostce naukowej, w laboratorium, zapoznanie się z najnowocześniejszą aparaturą. Zwiększenie kwalifikacji zawodowych i kompetencji. Zdobycie nowych umiejętności, które zostaną wykorzystane w miejscu pracy. Zdobycie nowej wiedzy. Poznanie nowych metod badawczych i ich praktyczne wykorzystanie. Poznanie nowoczesnego podejścia do rozwiązywania problemów. Poznanie środowiska naukowego, jego sposobu działania i możliwości, jakie współpraca z uczelnią tworzy. Możliwość dalszej współpracy z uczelnią i opiekunem. Zrozumienie potrzeb działań badawczo rozwojowych. Opiekunowie naukowi wymienili następujące korzyści jakie uzyskały jednostki naukowe poprzez udział w stażach: Poznanie specyfiki działania przedsiębiorstw, ich oczekiwań i problemów. Ukierunkowanie prac badawczo-rozwojowych na polski rynek uwzględniające realne potrzeby przedsiębiorców. Propagowanie działalności naukowej uczelni - możliwość przekazania wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych stażyście. Współpraca z przedsiębiorstwem, która zaowocowała dalszymi wspólnymi projektami. Kontakt z nowymi technikami używanymi w przemyśle. Modyfikacja zakresu kształcenia studentów o najbardziej aktualne potrzeby małych firm. Poszerzenie oferty edukacyjnej o staże i szkolenia dla przedsiębiorców. Poszerzenie dorobku i doświadczenia pracownika naukowego w kooperacji z przedstawicielami przemysłu. 26

27 Pracownicy naukowi, którzy odbyli staż w przedsiębiorstwie podali następujące korzyści: Zastosowanie w praktyce swojej wiedzy naukowej. Rozwiązywanie rzeczywistych problemów, głębszy kontakt z problemami biznesowymi, a nie tylko teoretycznymi. Poznanie perspektywy przedsiębiorstwa, jego funkcjonowania (realia, praktyczne aspekty) oraz podejścia komercyjnego do realizacji prac badawczych ukierunkowanych na praktyczne zastosowanie. Poznanie realnych potrzeb i problemów przemysłu. Zdobycie cennego doświadczenia we współpracy z firmą. Okazja do zmierzenia się z zadaniami, terminami, które są niezwykle cenne dla przemysłu a dotychczas mało dostrzegane na poziomie uczelni. Otrzymanie dodatku stażowego. Zdobycie danych do napisania pracy naukowej. W ramach projektu pracownicy przedsiębiorstw mogli skorzystać ze szkolenia/doradztwa które było odpowiedzią na konkretną potrzebę uzupełnienia wiedzy pracowników przedsiębiorstw niezbędnych do wdrożenia innowacji opracowanej w ramach stażu. Ze szkolenia/doradztwa skorzystało 64 pracowników MMSP, w tym 30 kobiet. Tematyka szkoleń/doradztwa dotyczyła: Zagadnień prawno-podatkowych związanych z innowacjami produktowymi; Komercjalizacji pomysłów z wykorzystaniem kapitału typu private equity do wdrażania nowych rozwiązań; Autorskich praw osobistych i majątkowych. Ochrony danych osobowych; Praktycznych aspektów funkcjonowania ustawy Prawo własności intelektualnej; Uwarunkowań formalno-prawnych wdrażania e-usługi; Audytu umów zawieranych przez spółkę wraz z rekomendacjami ochrony danych osobowych; Aktualizacji Regulaminu portalu oraz ochronę znaku towarowego Office On Time; Doskonalenia umiejętności miękkich; Praw patentowych; Współpracy przedsiębiorstw w instytutami badawczymi; Zarządzania procesowego i projektowego w usługach doradczych dla ochrony zdrowia; Opracowanie planu doskonalenia zawodowego; Tworzenia biznesplanów. 27

28 Badani pracownicy MMSP są zadowoleni z udziału w szkoleniu/doradztwie w ramach projektu. 93% badanych pracowników przedsiębiorstw potwierdziła, że jest zadowolona ze szkolenia/doradztwa. Pozostałe osoby nie miały w tej sprawie zdania. Pracownicy są zadowoleni z porad i pomocy na najwyższym poziomie w bardzo szybkim czasie. Szkolenie pozwoliło na zwiększenie kwalifikacji pracowników w zakresie omawianych zagadnień bez konieczności ponoszenia znacznych kosztów. Wykres 18: Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy jest Pan(i) zadowolony(a) z udziału w szkoleniu/doradztwie? Pracownicy MMSP w trakcie szkolenia/doradztwa zdobyli wiedzę i informację zgodną z oczekiwaniami Wiedzę i informację zgodną z oczekiwaniami zdobyło 91% badanych pracowników przedsiębiorstw. 9% respondentów nie udzieliło jednoznacznej opinii. Osoby prowadzące szkolenia dzieliły się z jego uczestnikami dodatkową wiedzą, dopytywały o priorytety przedsiębiorstwa. 28

29 Wykres 19: Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy w trakcie szkolenia/doradztwa zdobył(a) Pan(i) wiedzę i informację zgodną z oczekiwaniami? Szkolenie/doradztwo przyczyniło się do podniesienia umiejętności i wiedzy w zakresie wdrożenia innowacji opracowanej w ramach stażu. 86% badanych pracowników MMSP poprzez szkolenie/doradztwo podniosło swoje umiejętności i wiedzę w zakresie wdrożenia innowacji opracowanej w ramach stażu. Deklarację taką złożył jednakowy odsetek kobiet i mężczyzn. Pozostali pracownicy na etapie przeprowadzania badania ankietowego nie umieli jednoznacznie udzielić odpowiedzi na to pytanie. Pracownicy podkreślali, że szkolenie pozwoliło na pokonanie szeregu ograniczeń związanych z rozwojem firmy. Wykres 20: Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy szkolenie/doradztwo przyczyniło się do podniesienia Pan(i) umiejętności i wiedzy w zakresie wdrożenia innowacji opracowanej w ramach stażu?: 29

30 Przygotowanie merytoryczne osób prowadzących szkolenie/doradztwo zostało ocenione bardzo wysoko. Wszyscy badani pracownicy MMSP ocenili co najmniej dobrze przygotowanie merytoryczne osób prowadzących szkolenie/doradztwo, z czego 90% oceniło je zdecydowanie dobrze. Pracownicy wskazywali na pełen profesjonalizm prowadzących szkolenia zarówno od strony teoretycznej jak i praktycznej. Wykres 21: Rozkład odpowiedzi na pytanie Jak ocenia Pan(i) przygotowanie merytoryczne osób prowadzących szkolenie/doradztwo? 30

31 2.4. OCENA SPOSOBU REALIZACJI ZADAŃ PODJĘTYCH W PROJEKCIE, ICH ZASADNOŚCI I BARIER W REALIZACJI Organizacja stażu została oceniona bardzo dobrze. 99% ankietowanych oceniło staż dobrze i bardzo dobrze. Staż został oceniony wysoko zarówno przez kobiety i mężczyzn niezależnie od miejsca odbywania stażu. Wykres 22: Ocena organizacji stażu Wykres 23: Ocena organizacji stażu według płci i miejsca odbywania stażu Opiekunowie stażystów i właściciele przedsiębiorstw również bardzo dobrze ocenili organizację stażu. Staż składał się z jasnych i transparentnych zasad. Formuła stażu została dobrze przemyślana i dawała dużą swobodę działania, w tym możliwość elastycznego ustalania godzin stażu i dostosowania go potrzeb stażysty. Badani wysoko ocenili staż ze względu na zminimalizowaną ilość niezbędnych formalności związanych z rekrutacją, realizacją i rozliczaniem stażu. Możliwe było maksymalne poświęcenie czasu na realizację projektów, a nie wypełnianie dużej ilości dokumentacji. Staże były przeprowadzane 31

32 profesjonalnie i terminowo. Przedsiębiorcy i opiekunowie naukowi otrzymywali często dużą i rzetelną pomoc ze strony pracowników firmy Consulting Plus. Pracownicy zawsze chętnie odpowiadali na pytania i zapewniali sprawny obieg dokumentów. Bardzo profesjonalnie. Dobry kontakt z organizatorem projektu, dokładne informacje przekazane zarówno na stronie internetowej jak i w czasie rozmowy z osobami prowadzącymi. Przejrzysty proces aplikacji i tylko tyle formalności ile potrzeba. Zdecydowana większość ankietowanych stażystów podczas stażu nie natrafiła na żadne trudności. Podobnie zadeklarowali przedsiębiorcy oraz opiekunowie naukowi stażystów. Dla pojedynczych osób najważniejszym utrudnieniem był krótki okres trwania stażu, spora ilość dokumentów aplikacyjnych czy biurokracja napotkana na uczelni wyższej. Wykres 24: Rozkład odpowiedzi na pytanie Czy podczas odbywania stażu natrafił(a) Pan(i) na jakieś trudności? Dla badanych szczególnie wartościowym elementem stażu była przede wszystkim możliwość wymiany wiedzy i doświadczeń między wysoko wykwalifikowanymi pracownikami naukowymi a przedsiębiorcami oraz dobra jego organizacja. 32

33 Dla właścicieli przedsiębiorstw szczególnie wartościowe w stażu było: Wzajemna wymiana doświadczeń i praktycznych umiejętności. Powiązanie biznesu z uczelnią. Wykorzystywanie wiedzy teoretycznej opracowywanej na uczelni w przedsiębiorstwie działającym na rynku, co pozwala zweryfikować skuteczność wdrażanych metod. Kontakt z fachowcami. Dostęp do (drogiej) aparatury naukowej i zaplecza jednostki naukowej. Poznanie najnowocześniejszych technik badawczych. Nowe podejście do rozwiązywania problemów. Możliwość nawiązania cennych kontaktów wśród naukowców (szansa na dalszą współpracę przy wspólnych projektach). Podniesienie wiedzy i kompetencji pracownika MMSP. Przygotowanie merytoryczne, umiejętność pracy laboratoryjnej oraz wyniki pracy stażysty pracownika naukowego. Podniesienie prestiżu firmy. Stosunkowo szybkie załatwienie formalności, dobry kontakt z biurem. Najbardziej wartościowe jest zawiązanie takiej relacji, która potrafi (obustronnie) rozumieć, że razem można więcej, lepiej, szybciej. Pracownicy przedsiębiorstw, którzy odbyli staż w jednostce naukowej, w stażu cenili sobie następujące elementy: Dostęp do zaplecza technologicznego jednostki naukowej i łatwa dostępność do danych źródłowych. Współpraca z wysoko wykwalifikowanymi pracownikami naukowymi z różnych dziedzin. Pozyskanie wiedzy oraz umiejętności niezbędnych w pracy zawodowej, mogących skutkować rozwijaniem oferty produktowej przedsiębiorstwa. Pomoc w rozwiązywaniu problemów technologicznych przedsiębiorstwa. Szerokie spojrzenie na problem. Możliwość podniesienia kwalifikacji zawodowych. Pomysł i sposób realizacji stażu. Wspaniała organizacja ze strony Consulting Plus. Szczególnie wartościowe jest zrozumienie, że biznes i nauka to dobra komplementarne. Co prawda obie te sfery mogą bez siebie skutecznie funkcjonować ale dziś przy wysokiej konkurencyjności rynkowej taka współpraca jest konieczna do uzyskiwania obopólnych korzyści i wzrostu konkurencyjności. 33

34 Dla opiekunów naukowych w stażu niezwykle cenne było: Poznanie przedsiębiorstwa. Możliwość konfrontacji praktyki z nauką, możliwość wymiany poglądów teoretyków z doświadczeniem praktyków. Istotna jest nie tylko teoria, a także zastosowanie w praktyce. Możliwość opracowania i wdrożenia konkretnego rozwiązania do przemysłu, wypracowanie nowego produktu. Zapoznanie się z nowymi rozwiązaniami technicznymi i technologiami produkcji. Wspólnie realizowane projekty badawcze i plany na przyszłość. Wykorzystanie w procesie dydaktycznym doświadczeń zdobytych w przedsiębiorstwie. Omawianie na zajęciach realnych problemów, które były rozwiązywane podczas stażu a nie czystej teorii. Możliwość doboru pod kątem potrzeb stażysty formy pracy z nim. Duża elastyczność w przeprowadzeniu stażu. Dobra organizacja, przejrzyste zasady. Pracownicy naukowi, którzy odbyli staż w przedsiębiorstwach wskazali na następujące szczególnie wartościowe elementy stażu: Możliwość wymiany doświadczenia pomiędzy pracownikami naukowymi a pracownikami w przedsiębiorstwie. Wzajemne inspirowanie się. Poznanie pracy przedsiębiorstwa i możliwości wykorzystania jego sprzętu. Wykorzystanie w praktyce wiedzy naukowej popartej badaniami do rozwiązania konkretnego problemu o potencjalnej wartości wdrożeniowej w ustalonym przedziale czasowym. Możliwość konsultacji tematu pracy z realnymi potrzebami przedsiębiorcy. Poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań i wdrożeń. Ukierunkowanie na aplikacyjny charakter przedsięwzięcia, kierowanie się wartością dodaną wspólną dla przedsiębiorcy i naukowca, posługiwanie się kategoriami efektywności typowymi dla biznesu w pracy naukowej. Zdobycie umiejętności związanych z planowaniem współpracy z przedsiębiorstwami w zakresie komercjalizacji wyników badań naukowych. Wykorzystanie zaplecza sprzętowego uczelni. Dostępność do materiałów naukowych oraz profesjonalne doradztwo oraz pomoc naukowa i praktyczna pracowników. Impuls do przyszłych przedsięwzięć na linii nauka-biznes. Zainteresowanie przedsiębiorstwa danymi badawczymi i podstawami teoretycznymi zagadnienia. Wsparcie finansowe młodych naukowców. 34

35 Możliwość swobodnego wyboru tematu stażu pasującego zarówno przedsiębiorcy jak i pracownikowi naukowemu. Jasne, przejrzyste reguły związane z przystąpieniem, realizacją oraz rozliczaniem projektu. Bardzo dobra współpraca z Liderem Projektu. Badani przedstawili następujące pomysły dotyczące stażu, które warto byłoby zrealizować: Możliwość powtórzenia stażu w innym obszarze, ciąg dalszy stażu, w ramach którego istniałaby możliwość przeprowadzenia dalszych badań/prac. Wydłużenie czasu trwania stażu (zwiększenie liczby godzin) lub rozciągnięcie danej liczby godzin stażu na dłuższy okres czasu. Możliwość organizowania staży w zespołach. Stworzenie interdyscyplinarnych grup kilku naukowców. Często projekty wymagają interdyscyplinarnego podejścia, którego pojedynczy specjalista nie jest w stanie wykonać. Możliwość odbywania staży w więcej niż jednej firmie. Możliwość współpracy z firmami z poza terenu Warszawy. Zakres stażu rozszerzyć o możliwość międzynarodowej wymiany doświadczeń. Możliwość dofinansowania długofalowej współpracy poprzez dofinansowanie etatu pracownika naukowego. Wyodrębnienie środków pieniężnych dla przedsiębiorców. Uzależnienie wynagrodzenia przewidzianego dla pracownika naukowego od jego pozycji w jednostce naukowej. Zwiększyć nakłady finansowe na większą liczbę fachowego sprzętu. Możliwość zakupienia aparatury przed rozpoczęciem stażu. Umieścić w programie stażu kurs/wykład o ekonomice przemysłu, zarządzaniu mikro firmą, prowadzeniu działalności gospodarczej, itd. w celu zwiększenia świadomości naukowców i ukierunkowania ich na dążenie do praktycznego wykorzystania własnych nieraz niedocenianych (także finansowo) prac/odkryć i podjęcia własnej inicjatywy (założenie firmy, rozwój i sprzedaż patentów/technologii/wynalazków). Organizacja spotkań z ekspertami zajmującymi się komercjalizacją wyników badań naukowych. Możliwość dalszego wspierania duetów instytut badawczy stażysta przedsiębiorca podczas składania wniosków do np. NCBiR (np. dodatkowe punkty). Te wnioski, które zostały złożone na podstawie badań podczas staży powinny być dodatkowo promowane. 35

36 Zmniejszenie ilości dokumentów aplikacyjnych. Raportowanie wyników projektu stażowego - zamiast składania comiesięcznych raportów. Bardzo duży odsetek badanych chciałby aby istniała możliwość ponownego udziału w tego typu stażach. Uważają, że należy tego typu przedsięwzięcia kontynuować. Zawsze znajdą się ludzie i firmy potrzebujący rozwoju. 36

37 2.5. PODSUMOWANIE WYNIKÓW BADANIA Głównym celem niniejszego badania ewaluacyjnego była bieżąca ocena i ewentualna modyfikacja tematyki i sposobu prowadzenia projektu oraz podsumowanie okresowe w ramach ewaluacji ex-post, ocena stopnia zrealizowania zakładanych celów i osiągnięcia rezultatów projektu. Badanie ewaluacyjne potwierdziło, że projekt zrealizował zakładane cele. Wartości docelowe wskaźników zostały osiągnięte. W projekcie została uwzględniona polityka równości szans kobiet i mężczyzn. Wyniki badania ewaluacyjnego poświadczają, że staż wpłynął na wzrost wzajemnego zaufania pomiędzy pracownikami naukowymi i przedsiębiorcami oraz na wzrost świadomości w zakresie korzyści płynących z transferu wiedzy pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorcami. Zdaniem większości badanych, staż przyczynił się do podniesienia umiejętności i wzrostu wiedzy pracowników przedsiębiorstw w oparciu o potencjał intelektualny oraz zaplecze techniczne jednostek naukowych. Badani wyrazili pozytywne opinie na temat stażu, a jego organizacja oceniona została bardzo wysoko. W większości przypadków planowana jest kontynuacja współpracy z jednostką naukową/przedsiębiorstwem lub współpraca jest już kontynuowana. Staż przyniósł szereg korzyści zarówno przedsiębiorcom jak i pracownikom naukowym. Dla opiekunów stażystów i właścicieli przedsiębiorstw szczególnie wartościowym elementem stażu była możliwość wymiany wiedzy i doświadczeń między wysoko wykwalifikowanymi pracownikami naukowymi a przedsiębiorcami oraz dobra organizacja stażu. Pracownicy MMSP są zadowoleni z udziału w szkoleniu/doradztwie w ramach projektu, w trakcie którego zdobyli wiedzę i informacje zgodne z ich oczekiwaniami. Badanie potwierdziło również, że dzięki szkoleniu/doradztwu pracownicy MMSP podnieśli swoje umiejętności i zwiększyli wiedzę w zakresie wdrażania innowacji. Przygotowanie merytoryczne osób prowadzących szkolenie/doradztwo zostało ocenione bardzo wysoko. Przeprowadzone badanie potwierdza trafność projektu, rozumianą, jako adekwatność zaproponowanych działań do potrzeb grup, do których skierowane było wsparcie. Ewaluacja potwierdziła również wysoką skuteczność i użyteczność realizowanych staży. Bardzo duży odsetek badanych jest zdania, że tego typu przedsięwzięcia należy kontynuować. 37

38 Ogólnie należy stwierdzić, że realizacja projektu VI edycja TEKLA PLUS Stolica staży przebiegła zgodnie z planem i założeniami, a pozytywne efekty projektu są zauważalne zarówno przez stażystów, ich opiekunów i właścicieli przedsiębiorstw. 38

39 III. ANEKSY SPIS ANEKSÓW W WERSJI PAPIEROWEJ 1. Kwestionariusz ankiety internetowej CAWI dla stażystów 2. Kwestionariusz ankiety internetowej CAWI dla pracowników MMSP korzystających ze szkolenia/doradztwa 3. Kwestionariusz wywiadu IDI dla właścicieli przedsiębiorstw i opiekunów naukowych stażystów SPIS ANEKSÓW W WERSJI ELEKTRONICZNEJ 4. Bazy danych wyników ankiet CAWI dla stażystów wersja elektroniczna na CD 5. Bazy danych wyników ankiet CAWI dla pracowników MMSP korzystających ze szkolenia/doradztwa wersja elektroniczna na CD 6. Transkrypcje wywiadów IDI wersja elektroniczna na CD 39

40 KWESTIONARIUSZ ANKIETY INTERNETOWEJ CAWI DLA STAŻYSTÓW Szanowni Państwo, VI edycja TEKLA PLUS - Stolica staży ANKIETA EWALUACYJNA STAŻU Firma Consulting Plus, jako organizator niniejszego stażu, zwraca się z uprzejmą prośbą o wypełnienie ankiety, której wyniki posłużą m. in. do bieżącej oceny i ewentualnej modyfikacji tematyki i sposobu prowadzenia projektu oraz podsumowania okresowego w ramach ewaluacji ex -post. Ankieta jest anonimowa, co oznacza, że na żadnym etapie analizy danych nie będą ujawniane podane przez Państwa odpowiedzi. Dziękujemy za uważne wypełnienie kwestionariusza! 1. Miejsce odbywania stażu? 1 Przedsiębiorstwo 2 Jednostka naukowa 2. Jak ogólnie ocenia Pan(i) staż? 1 Zdecydowanie dobrze 2 Raczej dobrze 3 Raczej źle 4 Źle 3. Czy zrealizowany program stażu był adekwatny do Pana(i) potrzeb? 1 TAK 2 NIE 4. Proszę ustosunkować się do poniższych stwierdzeń: Przed rozpoczęciem stażu nie miałem(am) zbytniego zaufania do pracowników naukowych/przedsiębiorców 1 TAK 2 NIE 3 Trudno powiedzieć Staż wpłynął na wzrost wzajemnego zaufania pomiędzy pracownikami naukowymi i przedsiębiorcami 1 TAK 2 NIE 3 Trudno powiedzieć Przed rozpoczęciem stażu nie zdawałem(am) sobie sprawy z korzyści płynących z transferu wiedzy i doświadczenia pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorcami 1 TAK 2 NIE 3 Trudno powiedzieć W trakcie stażu wzrosła moja świadomość w zakresie korzyści płynących z transferu wiedzy i doświadczenia pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorcami 1 TAK 2 NIE 3 Trudno powiedzieć 40