SZKOŁA PODSTAWOWA IM. GEN. JÓZEFA DWERNICKIEGO W RUDZIE WOLIŃSKIEJ PROGRAM PROFILAKTYCZNY DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ W RUDZIE WOLIŃSKIEJ

Transkrypt

1 SZKOŁA PODSTAWOWA IM. GEN. JÓZEFA DWERNICKIEGO W RUDZIE WOLIŃSKIEJ PROGRAM PROFILAKTYCZNY DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ W RUDZIE WOLIŃSKIEJ

2 Profilaktyka jest chronieniem człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Jej celem jest ochrona człowieka, dziecka, ucznia, wychowanka przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju. Człowiek niedojrzały sam dla siebie może być zagrożeniem. Dlatego prowadzenie dziecka ku dojrzałości jest zarówno wychowaniem, jak i profilaktyką. Oddziaływanie profilaktyczne ma szczególne znaczenie w odniesieniu do dzieci i młodzieży w okresie dorastania. Jest to faza rozwoju, w czasie której dokonuje się wiele intensywnych, jakościowych zmian w osobowości człowieka. Fazę tę najczęściej charakteryzuje brak integracji. Dlatego jest to czas podatny na zakłócenia i podejmowanie działań ryzykownych. Czynniki ryzyka to wszystkie elementy (cechy, sytuacje, warunki) zwiększające prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych konsekwencji zaburzających prawidłowy rozwój. Należą do nich: Środowisko społeczne i normy w nim obowiązujące, promujące dane wzorce zachowań, Grupy rówieśnicze i występujące w nich zachowania dysfunkcyjne. Słabe wyniki w nauce. Brak celów życiowych. Dostęp do środków i substancji psychoaktywnych. Wczesna inicjacja w zachowaniach ryzykownych (alkohol, papierosy, narkotyki, agresja, przemoc, zastraszanie). Przedstawiony program profilaktyki to uzupełnienie programu wychowawczego szkoły. Stanowi spójną całość z programem wychowawczym i szkolnym zestawem programów nauczania, których treści są powiązane i wynikają z siebie. Program profilaktyki jest dostosowany do potrzeb rozwojowych, uczniów i środowiska wychowawczego, opisuje w sposób całościowy treści oraz działania całej społeczności szkolnej. Program ten odpowiada na realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole i jej środowisku. Zawiera działania profilaktyczne zgodnie z potrzebami uczniów i wspiera ich oraz środowisko rodzinne w rozwoju społecznym, emocjonalnym, zawodowym i estetyczno - moralnym. W związku z wiekiem rozwojowym dzieci od 7-12 lat oraz tym, że jest to szkoła wiejska, gdzie istnieje dobra współpraca środowiska lokalnego ze szkołą, która jest istotnym czynnikiem

3 chroniącym, uczniowie naszej szkoły nie są grupą wysokiego ryzyka zagrożeń. Tak, więc program profilaktyczny szkoły opiera się na profilaktyce pierwszorzędowej (uprzedzającej), w której większy nacisk położony został na czynniki chroniące i promujące zdrowy styl życia oraz opóźniające wiek inicjacji zachowań ryzykownych (picie alkoholu, palenie papierosów, narkotyki, agresja, przemoc, zastraszanie). W oparciu o prezentowane działania program profilaktyki zawiera cele główne, które uczą: - życia w harmonii ze sobą i innymi, - współdziałania, - poszanowania norm i wartości - kształtowania właściwych postaw wobec tematyki zdrowia, uzależnień, przejawów agresji. Program dzięki celom głównym czyni uczniów odpowiedzialnych za swoje zachowania, przygotowuje ich do życia w rodzinie oraz konstruktywnego uczestnictwa w życiu indywidualnym i społecznym. ZAŁOŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO Profilaktyka uznawana jest za ogół działań zapobiegających niepożądanym zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się ludzi. Obejmuje eliminację lub redukcję czynników ryzyka oraz wzmacnianie czynników chroniących. Szczególnego znaczenia nabiera wśród młodych ludzi, u których kształtuje się między innymi hierarchia wartości, doskonalą się relacje z innymi ludźmi, wzmacnia się poczucie pewności siebie oraz kształcą się skomplikowane procesy myślowe. Niniejszy Program Profilaktyczny to ogół działań mających na celu wspomaganie wychowawczej roli rodziny, ochronę uczniów przed zakłóceniami w rozwoju oraz podejmowanie działań interwencyjnych w sytuacji pojawiających się zagrożeń. Obejmuje przede wszystkim działania z zakresu profilaktyki pierwszorzędowej (uprzedzającej), czyli: promującej zdrowy styl życia, dostarczającej informacji nt. skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwiającej dokonanie racjonalnego wyboru, wspierającej rozwój umiejętności psychologicznych i społecznych (umiejętności zaspokajania potrzeb np. przynależności, miłości, umiejętności nawiązywania

4 kontaktów, radzenia sobie ze stresem, rozwiązywania konfliktów, opierania się naciskom ze strony otoczenia itp.), Skutecznej realizacji założeń SPP sprzyjać będzie współpraca z różnymi instytucjami: Policja, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Komisja ds. zwalczania problemów alkoholowych, Opieka Społeczna, KRUS, Urząd Gminy w Wodyniach i rodzicami. Za realizację działań profilaktycznych odpowiedzialni będą: - dyrektor szkoły pedagog szkolny UWAGI O REALIZACJI PROGRAMU Program podlegać będzie ewaluacji. Program profilaktyki jest dokumentem otwartym, który może być modyfikowany i uzupełniany w zależności od potrzeb uczniów i środowiska. Przedstawione działania realizują pracownicy szkoły. CELE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO Celem programu profilaktycznego jest przygotowywanie młodego człowieka do dokonywania wyborów takich, aby nie szkodziły ani jemu samemu ani innym. Jest to pomoc w pracy nad samorozwojem i kształtowaniem systemu wartości dzieci i młodzieży, a także wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia CELE GŁÓWNE 1. Dostarczenie uczniom wiedzy i umiejętności do skutecznego przeciwdziałania i radzenia sobie z zagrożeniami dla zdrowia i jakości życia,

5 2. Rozwijanie umiejętności rozwiązywania problemów, szukania pomocy w trudnych sytuacjach, kształtowanie poczucia własnej wartości, wyrażania postawy asertywnej. 3. Nauka właściwego wyrażania własnych uczuć i emocji. 4. Zacieśnienie współpracy ze środowiskiem domowym ucznia, jak również instytucjami wspomagającymi rodzinę i promującymi zdrowy styl życia, 5. Sprawne reagowanie na terenie szkoły w sytuacji pojawienia się zagrożenia. 6. Świadome i umiejętne korzystanie ze współczesnych środków audiowizualnych CELE SZCZEGÓŁOWE 1. Aktywny udział uczniów w zajęciach profilaktycznych, 2. Dostosowanie treści i form zajęć profilaktycznych do potrzeb, stopnia zagrożenia i wieku uczniów, 3. Pomoc psychologiczno - pedagogiczna dla dzieci i młodzieży, 4. Edukacja prozdrowotna, promocja zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia bez nałogów, 5. Edukacja współżycia w zespole, podnoszenia kultury osobistej i dobrego zachowania w grupie, sposobów rozwiązywania konfliktów pomiędzy uczniami, 6. Współdziałanie z rodzicami w rozwiązywaniu problemów dzieci i młodzieży, 7. Współdziałanie z poradniami i jednostkami specjalistycznymi działającymi na rzecz dziecka, 8. Powiększanie poczucia bezpieczeństwa i kompetencji rodziców poprzez wskazanie, co robić i gdzie szukać pomocy w sytuacji problemowej. 9. Uwrażliwianie dzieci i młodzieży na zagrożenia współczesnego świata, 10. Kształtowanie odpowiedzialności za własne życie i zdrowie, 11. Uwrażliwienie dzieci i młodzieży na niesienie pomocy słabszym i pokrzywdzonym, Profilaktyka zawarta w programie ma odbywać się poprzez rozwój osobowości młodego człowieka, jak i wskazywanie umiejętności kierowania swoim postępowaniem. Program profilaktyki obejmować będzie następujące obszary: 1. Zachowanie w sytuacjach wypadkowych 2. Higiena 3. Agresja

6 4. Uspołecznienie 5. Rodzina 6. Używki OBSZAR I ZACHOWANIA W SYTUACJACH WYPADKOWYCH Cel ogólny Zadania Formy realizacji Odpowiedzialn i Termin Kształtowanie postaw dbałości o bezpieczeństwo własne i innych 1. Uświadomienie skutków zdrowotnych niebezpiecznych i brawurowych zachowań na przerwach, w szatni i wycieczkach Pogadanki apele porządkowe Zapoznanie z regulaminami obowiązującymi na terenie szkoły (klasopracowni, sali gimnastycznej, boiska szkolnego, świetlicy, biblioteki dyrektor klas Wrzesień 2. Zapobieganie panice i zachowaniom histerycznym. Zapoznanie z planem ewakuacji szkoły i z zachowaniem na wypadek pożaru bądź innego zagrożenia Próbna ewakuacja uczniów dyrektor Wrzesień Wrzesień - maj 3. Powiadamianie o wypadkach osób kompetentnych. Eksponowanie w widocznym miejscu telefonów alarmowych Spotkania z przedstawicielami policji, straży pożarnej. Udział w konkursie o tematyce ochrony przeciw pożarowej Dyrektor Dyrektor Odpowiedzialni W miarę potrzeb Zgodnie z harmonogr amem 4. Nabywanie umiejętności zachowania się w przypadkach Ćwiczenia w rozpoznawaniu sygnałów alarmowych w miarę potrzeb

7 kontaktu z przedmiotami niebezpiecznym i (petardy, niewybuchy, substancje toksyczne i inne) Omawianie prawdziwych sytuacji kontaktu z przedmiotami niebezpiecznymi (skutki postępowania) w miarę potrzeb Pogadanki w okresie największego zainteresowania młodzieży z artykułami pirotechnicznymi (Święta Bożego Narodzenia, Nowy Rok) w miarę potrzeb - Grudzień Pogadanki na zajęciach lekcyjnych 5. Bezpieczna droga do szkoły. Przyprowadzanie i odbieranie ze szkoły uczniów oddziału przedszkolnego dyrektor szkoły rodzice Przeprowadzenie egzaminu na kartę rowerową Dyrektor Nauczyciel techniki Czerwiec OBSZAR II HIGIENA Cel ogólny Zadania Formy realizacji Odpowiedzialni Termin Kształtowanie 1. Wdrażanie zasad dbałości o higienę Uczenie i przypominanie prawidłowej postawy w czasie nauki i zabawy Prowadzenie zajęć gimnastyki korekcyjnej. nauczyciel w-f

8 postaw pro zdrowo - Spotkania z higienistką szkolną pogadanki. Dyrektor Pielęgniarka w miarę potrzeb tnych Fluoryzacja zębów Opiekun PCK Pielęgniarka co 6 tygodni 2. Kształtowanie postaw związanych z ochroną środowiska. Udział w akcji Sprzątanie Świata Dzień Ziemi apel wrzesień koło przyrodnicze kwiecień 3. Podejmowanie działań dla ochrony i poszanowania zdrowia własnego i innych negatywnego stosunku do alkoholu, tytoniu i narkotyków Pogadanki na godzinach wychowawczych Przeprowadzenie konkursu nt. uzależnień Prelekcja na temat uzależnień dla klas IV VI. Pedagogizacja rodziców prelekcja pracownika PPP temat uzależnień Dyrektor, Przedstawiciel PPP dyrektor szkoły wg planów wychowawczych luty - marzec Wg potrzeb na zebraniach rodziców 4. Sposoby organizacji czasu wolnego i uświadomienie znaczenia czynnego wypoczynku Pogadanki na zajęciach lekcyjnych Wędrówki piesze, rajdy rowerowe, wycieczki, gry i zabawy ruchowe, zajęcia terenowe. wg planów wychowawczych 5. Uświadomienie skutków uzależnień od gier komputerowych, telewizji, Internetu Pogadanki na zajęciach lekcyjnych, lekcjach informatyki, nauczyciel informatyki

9 OBSZAR III AGRESJA Cel ogólny Zadania Formy realizacji Odpowiedzia lni Termin Kształtowa - nie umiejętności uczniów w relacjach interpersona - lnych 1. Uczenie konstruktywnego rozwiązywania konfliktów, negocjowania, przepraszania i przebaczania 2. Zapobieganie przyzwalaniu na zachowania nieakceptowane społecznie, agresywne i dewastujące otoczenie. Organizowanie zabaw z zachowaniami grzecznościowym i odgrywanie ról, pogadanki. Trening poprawnej komunikacji dyżurujący, 3. Wskazywanie możliwości unikania agresji. Promowanie zasad uczciwego sprawiedliwego i honorowego postępowania. Zabawy socjoterapeutyczn e w klasach I - III Wychowawcy 4. Uczenie rozładowywania napięć: zdrowych, przynoszących ulgę, dopuszczalnych społecznie Analiza lektur ukazujących pozytywne relacje człowiek człowiek Zabawy integrujące, dyskoteki, spotkania klasowe, uroczystości klasowe i szkolne nauczyciel j. polskiego

10 5. Edukacja rodziców i uczniów z zakresu zjawiska przemocy. Omawianie przypadków agresywnych, dyskusja na ten temat i natychmiastowe reagowanie Rozmowy z rodzicami Uczenie poprzez przykłady właściwego rozumienia solidarności grupowej dyrektor Wychowawcy dyrektor Wychowawcy i Wg potrzeb OBSZAR IV USPOŁECZNIENIE Cel ogólny Zadania Formy realizacji Odpowiedzialni Termin 1. Uczenie współdziałania w grupie rówieśniczej z nastawieniem na szacunek dla różnic między ludźmi Prace w zespołach zadaniowych Zabawy i spotkania integrujące zespoły uczniów Wspólny udział klas w wycieczkach szkolnych Podnoszenie poziomu kultury uczniowskiej 2. Dostrzeganie osób niepełnosprawnych, w podeszłym wieku, samotnych i potrzebujących. Pogadanki na lekcjach wychowawczych w kl. IV VI i zajęciach edukacyjnych 0 III Uroczystość szkolna: Dzień Babci i Dzień Dziadka klas 0 - III styczeń

11 3. Dostrzeganie pozytywnych wzorców organizowanie integracyjnych zabaw szkolnych Prezentowanie własnych zainteresowań Stwarzanie sytuacji do prezentowania swojego wizerunku (hobby, zainteresowań.) - wystawka 4. Wspieranie prawidłowego rozwoju emocjonalnego i społecznego, w tym koleżeństwa i przyjaźni. Organizowanie pomocy i wsparcia koleżeńskiego Pogadanki wychowawcze i zajęcia edukacyjne 5. Stwarzanie okazji do przeżycia sukcesu Konkursy szkolne, zawody sportowe opiekunowie kół zainteresowań. Wychowawcy, nauczyciel w-f 6. Wyrabianie umiejętności akceptacji, uczenie odpowiedzialnoś ci za siebie i innych Zajęcia edukacyjne i pogadanki wychowawcze, scenki dramowe 7.Wyrabianie nawyku wzajemnej i bezinteresownej pomocy i umiejętności dzielenia się z innymi Wskazywanie właściwych zachowań, pogadanki, lekcje wychowawcze i inne w miarę potrzeb Wszyscy, Cały rok 8.Wskazywanie zasad prawidłowego porozumiewania się, okazywania życzliwości, szacunku innym zajęcia o charakterze terapeutycznym, lekcje wychowawcze Nauczyciele,, pedagog Cały rok

12 9.Wyrabianie nawyku (umiejętności) słuchania innych bez uprzedzeń i osądzania Lekcje wychowawcze, pogadanki Nauczyciele,, pedagog Cały rok OBSZAR V RODZINA Cel ogólny Zadania Formy realizacji Odpowiedzialni Termin Zebrania rodziców dyrektor listopad, styczeń, kwiecień Integracja rodzinnego środowiska ze szkołą 1. Integrowanie wychowawczych działań szkoły i rodziny Angażowanie rodziców do sprawowania opieki w czasie uroczystości szkolnych, wycieczek i rajdów Prezentacja artystyczna uczniów w czasie uroczystości szkolnych ( Jasełka, scenki rodzajowe) Konsultacje indywidualne dla rodziców styczeń wg grafiku 2. Pomoc rodzinie w sytuacjach losowych, problemach materialnych i społecznych Współpraca z instytucjami wspierającymi rodzinę GOPS, Policja Organizowanie zbiórek pieniężnych oraz kiermaszu prac wykonanych przez dyrektor

13 uczniów Pogadanki na temat praw dziecka (Konwencja Praw Dziecka) Współpraca z PPP wg planów wychowawczy ch 3. Ochrona praw dziecka w sytuacjach niewydolności rodziny Badanie środowiska rodzinnego uczniów wywiad środowiskowy Wskazywanie dróg uzyskiwania pomocy w sytuacjach dysfunkcyjności środowiska rodzinnego wychowawczy OBSZAR VI UŻYWKI Cel ogólny Zadania Formy realizacji Odpowiedzial ni Termin Kształto wanie asertywn ości wśród uczniów utrwalenie zachowań asertywnych: uczeń nie ulega presji rówieśników, zachowuje własną autonomię, Podejmowanie działań zmierzających do opóźnienia inicjacji nikotynowej, alkoholowej, narkotycznej: - uczeń zna zgubny wpływ nikotyny na organizm człowieka (palacza czynnego i biernego), - jest świadomy zajęcia o charakterze terapeutycznym, lekcje wychowawcze i inne w miarę potrzeb - apele profilaktyczne, - zajęcia prowadzone przez pielęgniarkę - lekcje wychowawcze, - konkursy, - prelekcje lekarza, policjanta, pielęgniarki, pracownika PPP na temat uzależnień dla klas IV VI. Wychowawcy, pedagog, Dyrektor,, pedagog szkolny Cały rok w miarę potrzeb Cały rok w miarę potrzeb

14 zagrożeń związanych ze spożywaniem alkoholu, narkotyków, środków psychoaktywnych Pedagogizacja rodziców prelekcja pracownika PPP na temat uzależnień Upowszechnianie wiedzy na temat alkoholu, narkotyków, innych używek i ich szkodliwości. - Organizowanie spotkań uczniów z ludźmi zajmującymi się patologią społeczną, - Spotkania z pielęgniarką, lekarzem ukazujące zgubne skutki palenia, picia, brania narkotyków Dyrektor,, pedagog szkolny Cały rok w miarę potrzeb EWALUACJA PROGRAMU 1. Porównanie agresywnych zachowań uczniów w poszczególnych miesiącach roku szkolnego w oparciu o zeszyt uwag oraz rozmowy z wychowawcami i uczniami. 2. Analiza dokumentacji wypadków na terenie szkoły oraz informacji od rodziców o wypadkach w domu. 3. Przeprowadzenie ankiety wśród uczniów, nauczycieli, rodziców dotyczącej poczucia bezpieczeństwa dzieci 4. Zorganizowanie konkursu plastycznego pt. Jak się czuję w mojej szkole?" 5. Analiza dokumentacji pedagogiczno-psychologicznej i metodycznej dzieci objętych działaniami profilaktycznymi. Program profilaktyki został uchwalony przez Radę Pedagogiczną uchwałą nr.../20 z dnia r. po zasięgnięciu opinii Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego. DYREKTOR SZKOŁY RADA RODZICÓW SAMORZĄD UCZNIOWSKI