XI Konferencja Techniczna IGCP REACH A BEZODPADOWA ENERGETYKA WĘGLOWA Dr inż. Tomasz Szczygielski Dr inż. Andrzej Rezwiakow Polska Unia Ubocznych Produktów Spalania 1
PLAN PREZENTACJI REACH a UPS BEZODPADOWA ENERGETYKA WĘGLOWA EMISJE PYŁÓW ZE ZMODERNIZO- WANYCH UKŁADÓW ODPYLANIA KOTŁÓW CIEPŁOWNICZYCH 2
REACH WE nr 1907/2006 Registration Evaluation Authorisation and Restriction of Chemicals Rejestracja Ocena udzielanie zezwoleń i stosowanie ograniczeń w zakresie chemikaliów 3
W Europie niezarejestrowane substancje chemiczne nie mogą być wprowadzane do obrotu od 1 czerwca 2008 r. rejestracja wstępna 30 listopada 2008 r. spóźniona rejestracja wstępna 30 listopada 2009 r. rejestracja pełna dla substancji >1000 t/a 30 listopada 2010 r. 4
DEFINICJA ZGODNIE Z ROZPORZĄDZENIEM WE NR 1907/2006 Wprowadzenie do obrotu: oznacza odpłatne lub nieodpłatne dostarczenie lub udostępnienie stronie trzeciej udostępnienie nie określa sposobu dalszego wykorzystania, także wszelkie sposoby wykorzystania poza końcowym unieszkodliwianiem w postaci składowania podlegają rejestracji 5
WG BIURA ds. SUBSTANCJI CHEMICZNYCH 1. Zgodnie z art. 2 ust. 2 rozporządzenia REACH odpady w rozumieniu dyrektywy 2006/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, nie są substancją, mieszaniną ani wyrobem. W związku z tym rozporządzenie REACH nie ma do nich zastosowania. 2. Jednakże, jeśli substancja jest sprzedawana lub udostępniana nieodpłatnie innej firmie, która je stosuje jako surowiec, to takie substancje podlegają wymaganiom rejestracyjnym zgodnie z art. 6. 3. Ze względu na fakt, iż przekazujecie Państwo innej firmie popioły lotne, mieszanki popiołowo-żużlowe, mikrosfery z popiołów lotnych oraz gips do wykorzystania, to jesteście Państwo producentem tych substancji i jesteście zobowiązani do ich rejestracji, ponieważ wprowadzacie je do obrotu. 4. W przypadku, gdy przekazujecie Państwo ww. substancje firmie zajmującej się odzyskiem/utylizacją, wówczas to firma, która będzie odzyskiwać/utylizować substancje ma dalsze obowiązki wynikające z rozporządzenia REACH. Jeżeli będziecie Państwo chcieli dalej ww. substancje wprowadzać do obrotu to trzeba dokonać ich rejestracji, gdyż zgodnie z art. 5 rozporządzenia REACH brak rejestracji wiąże się z brakiem prawa do obrotu na rynku wspólnotowym. 6
REJESTRACJA POPIOŁÓW W REACH Rejestracja została przedłożona wspólnie w ramach umowy o współpracy pomiędzy trzema Konsorcjami. Wiodącym Rejestrującym jest firma STEAG AG z Niemiec. Finansami w zakresie substancji popiół konwencjonalny zarządza Konsorcjum ARC (niemieckie). 7
OCENA DOKUMENTACJI REJESTRACYJNEJ A OCENA SUBSTANCJI po przedłożeniu do ECHA 8
AKTUALNY ETAP OCENY ECHA Treść dokumentacji rejestracyjnej w zakresie sekcji 1-3 była weryfikowana przez ECHA przy okazji kwestii związanych z dokumentacją przedkładaną na początku przez firmy z Polski. W ramach dokumentacji nie były składane propozycje przeprowadzenia dalszych badań. 9
MŚP ECHA już od blisko 2 lat kontroluje poprawność zadeklarowanej podczas rejestracji wielkości przedsiębiorstw oraz uprawnienia do skorzystania z ulgowych opłat za rejestrację. Firmy wspierane przez Konsorcjum REACH w procesie rejestracji samodzielnie deklarowały wielkość swojego przedsiębiorstwa w momencie dokonywania rejestracji wstępnej a następnie potwierdzały ją w momencie akceptowania dokumentacji przesyłanej do weryfikacji przed dokonaniem przedłożenia dokumentacji do ECHA. 10
MŚP Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Poza opłatą wyrównawczą do opłaty jaką firma powinna była uiścić, ECHA nalicza opłatę administracyjną w wysokości 20 700 euro za dokonanie błędnej deklaracji. Jedna z dotkniętych tym problemem firm zaskarżyła decyzję ECHA do Trybunału Sprawiedliwości. Trybunał Sprawiedliwości uznał, iż decyzja nakładająca opłatę powinna zostać unieważniona (szczegóły w Biuletynie REACH wydawanym przez Konsorcjum). 11
12
ROZPORZĄDZENIE REACH aktualizacja i dalsze plany Rozporządzenie REACH podobnie jak każdy akt prawny Unii Europejskiej jest aktualizowane w trybie co 5 lat. Zmiany dotycząc zarówno wymagań formalnych jak i zakresu informacji jakie są konieczne do przedłożenia do ECHA. W praktyce skutkuje to zmianami w narzędziach służących do przygotowywania i przedkładania dokumentacji rejestracyjnych. 13
PERSPEKTYWY ZMIAN PROCEDUR BADAWCZYCH W ramach substancji typu UPS zmiany procedur badawczych mają kluczowe znaczenie. Dzięki dostosowaniu obowiązku przeprowadzenia badań w zależności od rzeczywiście występującej drogi narażenia możemy uniknąć niektórych bardzo kosztownych badań (np. toksycznego wpływu substancji na rozwój prenatalny kręgowców). W związku z zachodzącymi zmianami należy zachować daleko idącą ostrożność, jako że niektóre procedury badawczy w przypadku badania UPS mogą dać rezultaty nie adekwatne do rzeczywistego ich wpływu na środowisko wynikające z ich właściwości fizykochemicznych w ramach danej metodologii a nie rzeczywistego oddziaływania. 14
INFORMACJE O SUBSTANCJI W ŁAŃCUCHU DOSTAW W przypadku braku klasyfikacji substancji jako niebezpieczne brak obowiązku przygotowania i przekazywania kart charakterystyki substancji. Obowiązek przygotowania indywidualnej Karty Informacyjnej o Substancji oraz jej aktualizacji w miarę zachodzenia zmian. 15
KARTA INFORMACYJNA O SUBSTANCJI indywidualizacja informacji 16
KLUCZOWE INFORMACJE ECHA DLA REJESTRUJĄCYCH Nie traktuj dokumentacji rejestracyjnej jako finalnego produktu Przyjmijcie pozycję aktywną i aktualizujcie swoją dokumentację zawsze gdy pojawią się nowe informacje o zagrożeniach bądź zastosowaniach. Nie czekaj na wynik potencjalnej weryfikacji zawartości ulepszaj jakość swojej dokumentacji poprzez aktualizacje z własnej inicjatywy. Dalsza weryfikacja poprawności dokumentacji i raporty na temat jej wyników będą podnosiły jakość dokumentacji. 17
BEZODPADOWA ENERGETYKA WĘGLOWA Minerały antropogeniczne Ograniczanie emisji i ochrona zasobów naturalnych Redukcja kosztów wytwarzania 18
Produkcja kruszyw i kruszyw z surowców odpadowych w wybranych krajach europejskich Kraj Ogólna ilość wyprodukowanych kruszyw [mln t.] Ilość kruszyw wyprodukowanych z surowców wtórnych [mln t.] Udział kruszyw z surowców wtórnych [%] Austria 100 6 6,0 Belgia 82 16 20,0 Bułgaria 29 1 3,5 Dania 45 3 6,7 Francja 360 25 7,0 Holandia 83 17 20,5 Niemcy 564 98 17,5 Polska 268 5 2,0 Szwajcaria 50 5 10,0 Wielka Brytania 202 54 ~ 27,0 19
Przyczynki dla Bezodpadowej Energetyki Węglowej (BEW) w samej energetyce: Energetyka węglowa z natury jest bezodpadowa. Nie ma odpadu w węglu i nie powstaje on w procesie spalania; Odpad to termin prawny, a nie wskazanie czym jest substancja. Ma zastosowanie tylko wtedy, kiedy nie wykorzystujemy minerału jako ubocznego produktu w gospodarce i trafia on na składowisko; To co powstaje w procesie energetycznego spalaniu węgla, to minerał antropogeniczny o cennych własnościach wiążących. Badania w systemie REACH potwierdziło jednoznacznie, że jest to bezpieczny dla środowiska. 20
Przyczynki dla BEW w samej energetyce: Konieczność stałego obniżania kosztów wytwarzania energii elektrycznej, a więc i gospodarki UPS. Koszty gospodarki UPS kończące się na składowisku, są za wysokie: szacowane średnio na ok. 50 zł/tonę a dla popiołów z biomasy ok. 150 zł/t w niektórych EC pewnie ponad 1000 zł/t! Energetyka rozumie szanse jakie dają odbiory UPS przez podmioty zdolne wykorzystywać je na rynku do produkcji materiałów budowlanych. 21
Przyczynki zewnętrzne dla BEW: Gospodarka o Obiegu Zamkniętym, która zobowiązywać będzie wytwórców UPS oraz organy administracji wszystkich szczebli do aktywności w tym zakresie. Normalizacja techniczna i powszechna praktyka gospodarcza w zakresie wytwarzania i dostarczania na rynek budowlany produktów na bazie UPS. Zdolność oszczędzania emisji przez UPS zademonstrowana przez projekt TEFRA w standardach Konwencji Klimatycznej ONZ (1 tona UPS = 0,5 tony CO 2 ). 22
Przyczynki zewnętrzne dla BEW: Niskoemisyjna, zielona gospodarka i poszukiwania materiałów o niskim śladzie węglowym. Przemysł cementowy jako dobry przykład szerokiego stosowania UPS i czerpania pożytków z ich właściwości. Potrzeba spoiw i kruszyw w gospodarce o ilości znacznie większej niż wytwarzane UPS w energetyce. Konieczność ochrony zasobów naturalnych. 23
Działania w kierunku BEW: 1. Uznanie, że takie podejście jest właściwe, ponieważ: a) obniży koszty gospodarki UPS w energetyce, b) mniejsza ilości składowanych UPS, c) ochroni część zasobów naturalnych, d) zwiększy podaż niskoemisyjnych materiałów do budownictwa, e) wskutek powyższego obniży koszty naszej gospodarki. 24
Działania w kierunku BEW: 2. Integracja badań w zakresie technologii uzdatniania UPS w energetyce na etapie: a) przygotowania i podawania paliwa, b) spalania paliwa w kotłach energetycznych, c) usuwania UPS z komory spalania, d) magazynowania i logistyki UPS. 3. Integracja działań w zakresie normalizacji i upowszechniania dobrych praktyk technologicznych w tym zakresie. 4. Przygotowanie programu wdrażania programu Pierwszeństwa dla Wtórnych. 5. Skoordynowane współdziałanie energetyki i agend rządowych we wdrażaniu programu. 25
Optymalizacja procesów uzdatniania minerałów antropogenicznych w energetyce: 1. Przygotowania i podawania paliwa: a) przygotowanie paliwa kopalnego poprzez rozkruszenie i ujednorodnienie, b) stosowanie dodatków do paliwa. 2. Spalania paliwa w kotłach energetycznych: a) doprowadzenie do optymalnego rozpływu strumienia paliwa w komorze poprzez zrównoważenie pracy palników i optymalizację sterowania powietrzem pierwotnym i wtórnym w funkcji zawartości części palnych w UPS. 26
3. Odprowadzania UPS z komory spalania do silosów: a) rozbicie konglomeratów cząstek popiołu, b) rozbicie cząstek popiołu, c) wstępna hydratacja i suszenie na trasie przemieszania się cząstki do elektrofiltru i silosu, d) separacja cząstek popiołu ze względu na ich granulometrię, e) inne. 27
4. Magazynowania i załadunku UPS na środki transportu: a) selektywne magazynowanie popiołów, b) mieszanie popiołów z dodatkami, w tym z innymi popiołami, c) separacja powietrzna popiołów, d) granulowanie, e) inne. 5. Przetwarzanie w specjalistycznej instalacji w bezpośredniej bliskości elektrowni. 6. Wykorzystanie właściwości UPS do wychwytu CO 2 ze strumienia spalin w dedykowanej instalacji. 28
W PODSUMOWANIU: 1. Zasadnym i koniecznym jest dostrzeżenie i uwzględnienie w perspektywie 2020 i dalszej Gospodarki o Obiegu Zamkniętym (CE) i jej wpływu na koszty wytwarzania w energetyce. 2. Dokonać możliwie precyzyjnej identyfikacji kosztów związanych z gospodarką UPS w każdej elektrowni. Oszacować ryzyka z tym związane na przestrzeni min. 10 lat. 3. W celu systemowego obniżania kosztów i minimalizacji ryzyk, zrozumieć i zastosować wskazania unijne w zakresie CE aby skorzystać z programów krajowych i UE. 4. W mapach procesów elektrowni dokonać identyfikacji i poprawiać procesy istotne dla wdrażania Bezodpadowej Energetyki Węglowej. 5. Przygotować instrumenty dla minerałów antropogenicznych w Circular Economy mające na celu: a) modelowanie i stymulowanie Pierwszeństwa dla Wtórnych, b) upowszechnianie myślenia kategoriami CE w energetyce, c) wskazywanie barier systemowych we wdrażaniu BAT, d) popularyzacja dobrych praktyk z obszaru CE. 29
Kontakt dla zainteresowanych: tomasz.szczygielski@ibs.pw.edu.pl, arezwiakow@ecosa.pl 30
EMISJE PYŁÓW ZE ZMODERNIZOWANYCH UKŁADÓW ODPYLANIA KOTŁÓW CIEPŁOWNICZYCH 31
UPS-y a REACH W świetle aktualnych polskich przepisów zagospodarowanie/przekazywanie UPS-ów może być realizowane: jako odpad (Ustawa o odpadach), jako produkt (Rozporządzenie REACH). 32
NOWE STANDARDY EMISYJNE PYŁU Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie standardów emisyjnych dla niektórych rodzajów instalacji, źródeł spalania paliw oraz urządzeń spalania lub współspalania odpadów. Dz. U. 2014 poz. 1546 Standardy emisyjne pyłu ze spalania węgla kamiennego 33
NOWE INSTALACJE ODPYLANIA Zabudowa nowych bardziej sprawnych instalacji odpylania spowoduje wzrost odzysku pyłów z każdego pracującego kotła. Dotychczasowa norma emisji wynosiła 400 mg/m³ a od 01.01.2016 r. będzie to 100 mg/m³. Jakie to będą wielkości pyłów do dodatkowego zagospodarowania w ciągu roku? 34
EMISJE PYŁÓW Z KOTŁÓW emisja pyłów typ kotła średnia wieloletnia (od 2009 r.) z pomiarów przed modernizacją odpylania* średnia z pomiarów wykonanych po modernizacji odpylania* dodatkowa roczna ilość pyłów - kg/h kg/h ton/rok WRp-23 2,944 0,941 10,0 OR-16 1,325 0,203 5,6 WR-10 1,020 0,518 2,5 WR-10 2,810 1,558 6,3 WR-10 2,399 1,153 6,2 WR-10 2,173 0,715 7,3 * na podstawie pomiarów Laboratorium Ochrony Środowiska ECO Logistyka Sp. z o.o. opracował: Adam Kondracki. 35
NOWE INSTALACJE ODPYLANIA Przeliczając te wskaźniki na roczną eksploatację (ok. 5000 h) kotła otrzymamy zwiększenie produkcji pyłów od ok. 10 ton (WRp-23) do 2,5 tony (WR-10). Dla przeciętnej miejskiej ciepłowni rocznie będzie to dodatkowo od kilku do kilkunastu ton, czyli zwiększenie o kilka procent w stosunku do dotychczasowej produkcji UPS-ów. W skali ciepłownictwa będzie to już ponad 1000 ton. 36
NOWE INSTALACJE ODPYLANIA Te 1000 ton popiołu co prawda nie trafi do atmosfery ale świetle Ustawy o odpadach będzie odpadem (UPS), który będzie należało gdzieś zeskładować lub zagospodarować. W przypadku rejestracji popiołu w REACH będzie to już produkt, który będzie możliwy do dalszego gospodarczego wykorzystania i nie będzie ewidencjonowany jako odpad. 37
Dziękujemy za uwagę Andrzej Rezwiakow Tomasz Szczygielski 38