Wymagania edukacyjne przedmiot "Podstawy ekonomii" Dział I Gospodarka, pieniądz. wyróżnić potrzeby ekonomiczne, wymienić podstawowe rodzaje środków zaspokajających potrzeby, rozróżnić podstawowe zasoby czynników wytwórczych, identyfikować różnice między wymianą barterową i wymianą towarową, rozróżnić usługi materialne i niematerialne, dostateczny wykazać związek pomiędzy stopniem zaspokojenia potrzeb a aktywnością gospodarczą, określić istotę towaru i jego cechy, scharakteryzować cechy, formy i funkcje współczesnego pieniądza, wyjaśnić, na czym polega proces gospodarowania, wymienić podstawowe problemy ekonomiczne, identyfikować rodzaje potrzeb człowieka i ich cechy, wymienić podstawowe systemy ekonomiczne, porównać definicje przedmiotu ekonomii, dobry zaplanować racjonalne gospodarowanie własnymi zasobami, uzasadnić konieczność dokonywania wyborów ekonomicznych, określać koszt alternatywny decyzji gospodarczych, określić podstawowe różnice między systemami, uzasadnić, dlaczego współcześnie dominuje gospodarka mieszana, objaśnić przedmiot badań ekonomii w skali mikro i makro, objaśnić cechy potrzeb człowieka, 1
bardzo dobry wyjaśnić zjawisko rzadkości, wskazać czynniki wpływające na dynamikę potrzeb, uzasadnić, że współczesna gospodarka jest gospodarką towarowo-pieniężną, uzasadnić znaczenie kapitału ludzkiego i przedsiębiorczości, scharakteryzować wzajemnie ze sobą powiązane problemy ekonomiczne, wyjaśnić na czym polega racjonalne gospodarowanie, porównać, jak w poszczególnych typach gospodarek są rozwiązywane problemy ekonomiczne, Dział II Rynek wyjaśnić, czym jest rynek z ekonomicznego punktu widzenia, sklasyfikować rodzaje rynku, wyróżnić rodzaje rynku ze względu na przedmiot wymiany, rozróżnić rynek producenta i rynek konsumenta, dostateczny objaśnić cechy i zjawiska warunkujące sprawne funkcjonowanie rynku, określić istotę popytu rynkowego, objaśnić, jakie czynniki powodują zmiany popytu na dobro (czynniki pozacenowe), wymienić czynniki powodujące zmianę ilości nabywanego dobra objaśnić, jakie czynniki powodują zmiany podaży (czynniki pozacenowe), określić czynniki powodujące zmianę ilości oferowanego dobra (wielkości podaży), określić istotę mechanizmu rynkowego, 2
dobry określić istotę ceny, określić warunki równowagi rynkowej na rynku danego dobra, określić postacie nierównowagi, odróżnić nadwyżkę i niedobór, wyjaśnić, jakie prawo ilustruje krzywa popytu i uzasadnić jej kształt, wykreślić krzywą podaży i uzasadnić jej kształt, scharakteryzować mechanizm równoważenia rynku w sytuacji nadwyżki i w sytuacji niedoboru, określić istotę elastyczności popytu i jej rodzaje, objaśnić prostą cenową elastyczność popytu, obliczyć współczynnik prostej cenowej elastyczności popytu, bardzo dobry określić rodzaje popytu w zależności od wartości współczynnika, uzasadnić konieczność podziału dóbr poprzez rynek, scharakteryzować funkcje rynku, wskazać przyczyny zachwiania równowagi rynkowej, określić wpływ zmian popytu i zmian podaży na cenę równowagi i ilość równowagi, wyjaśnić, dlaczego popyt na pewne dobra jest wysoce elastyczny a na inne mało elastyczny lub sztywny. Dział III Formy organizacyjne przedsiębiorstw podać przykłady monopolistów w gospodarce polskiej, uzasadnić, dlaczego monopolista może dyktować ceny, 3
dostateczny podać przykłady konkurencji monopolistycznej w gospodarce polskiej, objaśnić podstawowe różnice między konkurencją monopolistyczną i oligopolem, podać przykłady oligopolu w gospodarce polskiej, scharakteryzować zachowania firm na rynku konkurencji monopolistycznej i ich skutki dla konsumentów, podać przykłady kosztów stałych i kosztów zmiennych, wyjaśnić, czym jest działalność gospodarcza, scharakteryzować model konkurencji doskonałej, wyjaśnić, kim jest przedsiębiorca, dobry wyjaśnić na czym polega współzależność firm w oligopolu, scharakteryzować model pełnego monopolu, rozróżnić podstawowe formy prawno organizacyjne przedsiębiorstw, rozpoznać przedsiębiorstwa posiadające osobowość prawną, określić skutki posiadania i nieposiadania osobowości prawnej, określić istotę działalności produkcyjnej, zidentyfikować podstawowe cele producenta, scharakteryzować podstawowe decyzje ekonomiczne producenta, rozróżnić stałe i zmienne czynniki produkcji, objaśnić podstawowe cechy przedsiębiorstwa, bardzo dobry sklasyfikować koszty produkcji, obliczyć koszty zmienne i koszty całkowite, wykreślić krzywe kosztów stałych, zmiennych i całkowitych, objaśnić wpływ wielkości produkcji na poznane rodzaje kosztów, 4
Dział IV Formy inwestowania, oszczędzania, polityka fiskalna. objaśnić różnice pomiędzy inwestowaniem a oszczędzaniem, rozróżnić formy oszczędzania i inwestowania, dostateczny porównać podstawowe formy inwestowania pod względem korzyści i ryzyka, wymienić towarzystwa funduszy inwestycyjnych w Polsce, określić istotę polityki fiskalnej, wymienić cele gospodarcze i społeczne realizowane przy pomocy polityki fiskalnej, określić istotę i rodzaje rynku kapitałowego, porównać rynek pierwotny i rynek wtórny, dobry wskazać możliwości zakupu papierów wartościowych na rynku pierwotnym i wtórnym, określić istotę i funkcje giełdy papierów wartościowych, przedstawić genezę i status prawny Warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych, wymienić i porównać rodzaje rynku giełdowego, wymienić czynniki determinujące wybór biura maklerskiego, wymienić rodzaje polityki fiskalnej, scharakteryzować wpływ polityki ekspansywnej i polityki restrykcyjnej na sytuację gospodarczą, określić istotę banku komercyjnego, określić istotę banku centralnego, wymienić funkcje banku centralnego, rozróżnić i podać przykłady funkcji banku centralnego, 5
bardzo dobry wymienić i porównać podstawowe systemy notowań giełdowych, wymienić i porównać podstawowe indeksy giełdowe, objaśnić rolę Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych, wskazać działania ekspansywne i działania restrykcyjne, scharakteryzować wykorzystanie podatków i wydatków budżetowych do realizacji celów gospodarczych i społecznych, Dział V Wskaźniki makroekonomiczne, bezrobocie, inflacja. określić istotę bezrobocia, określić istotę rynku pracy, uzasadnić znaczenie pracy w życiu człowieka, wyjaśnić, kiedy mamy do czynienia z inflacją, rozróżnić mierniki inflacji, wyjaśnić pojęcia: cykl, koniunktura i cykl koniunkturalny, zdefiniować Produkt Narodowy Brutto i Produkt Krajowy Brutto, dostateczny wyjaśnić, dlaczego praca ludzka jest specyficznym czynnikiem wytwórczym, określić istotę podaży pracy, określić istotę popytu na pracę, wymienić rodzaje bezrobocia, scharakteryzować rodzaje inflacji wyróżniane ze względu na jej tempo i przyczyny, scharakteryzować fazy klasycznego cyklu koniunkturalnego, określić różnice między PNB i PKB, 6
dobry uzasadnić, dlaczego popyt na pracę jest popytem pochodnym, obliczyć i zinterpretować współczynnik aktywności zawodowej, wymienić i objaśnić czynniki wpływające na podaż pracy, wymienić i objaśnić czynniki wpływające na popyt na pracę, wyjaśnić, kiedy mamy do czynienia z deflacją scharakteryzować konsekwencje społeczne i ekonomiczne inflacji, wskazać instrumenty polityki antyinflacyjnej państwa, scharakteryzować instrumenty ograniczania inflacji podażowej i popytowej, scharakteryzować fazy cyklu w gospodarce mieszanej, scharakteryzować metody oddziaływania państwa na przebieg cyklu koniunkturalnego, wyjaśnić, dlaczego realny PKB per capita nie jest dobrym miernikiem rozwoju gospodarczego i dobrobytu, bardzo dobry uzasadnić, że oficjalne miary bezrobocia nie obejmują bezrobocia ukrytego, scharakteryzować konsekwencje społeczne i ekonomiczne bezrobocia, określić tendencje na rynku pracy w Polsce, scharakteryzować instrumenty polityki makroekonomicznej i polityki mikroekonomicznej, wyjaśnić zależności między instrumentami polityki państwa i rodzajami bezrobocia, określić przyczyny zmian stopy bezrobocia w Polsce, wskazać instrumenty polityki antyinflacyjnej w gospodarce polskiej i ich efekty, ocenić skuteczność metod oddziaływania państwa na przebieg cyklu koniunkturalnego, wyjaśnić, dlaczego PNB nie odzwierciedla faktycznej kondycji gospodarki, celujący 7
otrzymuje uczeń, który spełnił wymagania podstawowe i ponadpodstawowe oraz opanował wiadomości i umiejętności wykraczające poza program nauczania: wykazywał zainteresowanie ekonomią w skali mikro i makro, aktywnie pracował podczas lekcji, samodzielnie zdobywał wiedzę, korzystając z różnych mediów i prezentował ją innym uczniom, wykazywał się ponadprogramową wiedzą z ekonomii, wykonywał zadania ponadprogramowe. 8