PARLAMENT EUROPEJSKI 2004 Komisja Petycji 2009 25.11.2008 KOMUNIKAT DLA POSŁÓW Dotyczy: Petycji 0653/2005, którą złożyła Marion Locker (Niemcy) w imieniu Austriackiego Stowarzyszenia Obrony Praw Zwierząt, w sprawie zmian w ustawodawstwie dotyczącym polowań w Dolnej Austrii 1. Streszczenie petycji Składająca petycję informuje, że w związku z niedawnymi zmianami w ustawodawstwie dotyczącym polowań w Dolnej Austrii w przyszłości będzie można używać pułapek na wrony do chwytania czarnowronów, wron siwych, srok i sójek. Zdaniem składającej petycję uzasadnia się to zagrożeniem, jakie krukowate stanowią dla ptaków śpiewających i drobnej zwierzyny, oraz szkodami, jakie wyrządzają one w rolnictwie. Składająca petycję podaje ten fakt w wątpliwość w świetle ustaleń naukowych, zgodnie z którymi ptaki te nie powodują żadnych większych szkód. Ponadto pułapki na wrony są nieselektywne, przez co ich stosowanie jest zabronione zgodnie z dyrektywą 79/409/EWG w sprawie ochrony dzikiego ptactwa. Innymi słowy, nowe przepisy naruszają obecnie obowiązujące prawodawstwo UE. 2. Dopuszczalność Petycja uznana została za dopuszczalną dnia 14 listopada 2005 r. Zwrócono się do Komisji, aby dostarczyła informacje (art. 192 ust. 4 Regulaminu). 3. Odpowiedź Komisji, otrzymana dnia 24 maja 2006 r. Kontekst CM\755996.doc PE374.294 v07-00
Zgodnie z art. 7 ust. 1 dyrektywy w sprawie ochrony dzikiego ptactwa 1 na gatunki wymienione w załączniku II można polować na mocy ustawodawstwa krajowego z uwagi na ich poziom populacji, rozmieszczenie geograficzne oraz wskaźnik reprodukcji w całej Wspólnocie. Państwa członkowskie muszą zagwarantować, że polowanie na te gatunki nie będzie zagrażało wysiłkom podejmowanym w celu ich ochrony na obszarze ich występowania. Zgodnie z art. 9 ust. 1 dyrektywy w sprawie ochrony dzikiego ptactwa państwa członkowskie mogą odstąpić od przepisów art. 5, 6, 7 i 8, jeśli nie ma innego zadowalającego rozwiązania, z przyczyn wymienionych w ust. 1 i po spełnieniu warunków określonych w ust. 2 tego artykułu. Ta sama kwestia była już przedmiotem trwającego postępowania w sprawie naruszenia przepisów prawa wspólnotowego dotyczącego nieprawidłowej i niepełnej transpozycji dyrektywy w sprawie ochrony dzikiego ptactwa do ustawodawstwa austriackiego. W trakcie przeprowadzania tego postępowania Dolna Austria dostosowała swoje ówczesne przepisy do wymogów dyrektywy ( 3(6) (8), 77a(3) i 97(3) ustawy o polowaniach w Dolnej Austrii). W związku z tym odstąpiono od przedmiotowej kwestii i wykreślono ją z wykazu naruszeń stwierdzonych w sprawie, przedstawionych w uzasadnionej opinii. Petycja Składająca petycję podkreśliła, że w wyniku ostatnich zmian w ustawie o polowaniach w Dolnej Austrii takie gatunki ptaków, jak czarnowron, wrona siwa, sroka oraz sójka zalicza się do ptaków, na które można polować. Ponadto do ich chwytania mogą być używane tzw. pułapki na wrony. Według składającej petycję uzasadnia się to zagrożeniem, jakie krukowate stanowią dla ptaków śpiewających i drobnej zwierzyny, oraz szkodami, jakie wyrządzają one w rolnictwie. Składająca petycję podaje ten fakt w wątpliwość w świetle ustaleń naukowych, zgodnie z którymi ptaki te nie powodują żadnych większych szkód. Ponadto pułapki na wrony są nieselektywne, przez co ich stosowanie jest zabronione zgodnie z dyrektywą w sprawie ochrony dzikiego ptactwa; chwytane przypadkowo byłyby najczęściej ptaki drapieżne i sowy. Uwagi Komisji dotyczące petycji Wspomniane powyżej gatunki ptaków z rodziny krukowatych nie są wymienione w załączniku II do dyrektywy w sprawie ochrony dzikiego ptactwa, więc w zasadzie nie wolno na nie polować. Państwa członkowskie mogą w drodze wyjątku odstąpić od ograniczeń dotyczących polowań, ale jedynie w przypadku, gdy istnieją ściśle określone przyczyny i gdy spełnione są szczegółowe warunki wymienione w art. 9 ust. 1 i 2 przedmiotowej dyrektywy. Po zmianie właściwego ustawodawstwa Dolnej Austrii w sprawie polowań, która nastąpiła w wyniku trwającej procedury w sprawie naruszenia przepisów prawa Wspólnoty (patrz powyżej), sytuacja prawna stała się zgodna z wymogami dyrektywy: wspomniane krukowate nie były już zaliczane do ptactwa łownego, ale w wyjątkowych sytuacjach można było uzyskać zgodę na polowanie na nie zgodnie z przepisami 3 (6) (9) ustawy o polowaniach (transpozycja art. 9 ust.1 i 2 dyrektywy w sprawie ochrony dzikiego ptactwa). Obecna zmiana 1 Dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa, Dz. U. L 103 z 25.4.1979, str. 1 PE374.294 v07-00 2/6 CM\755996.doc
prawa powoduje powrót do wcześniejszej sytuacji, w której przepisy dyrektywy nie były przestrzegane (polowanie na ptactwo bez spełniania restrykcyjnych wymogów zgodnie z art. 9 dyrektywy). Nawiązując do kwestii związanej z zezwoleniem na stosowanie pułapek na wrony, Komisja będzie potrzebowała więcej czasu i informacji, by zbadać nieselektywny charakter tego konkretnego rodzaju pułapki. Jak dotąd dane przedstawione przez składającą petycję wydają się przekonujące, lecz przed dokonaniem ostatecznej oceny należy wziąć pod uwagę również inne kryteria, takie jak np. regularne kontrolowanie pułapek. Wnioski Komisja będzie nadal badać obie wyżej wspomniane kwestie (przepisy dotyczące zezwoleń na polowanie oraz stosowanie pułapek działających nieselektywnie) w odniesieniu do określonych gatunków ptactwa czarnowrona, wrony siwej, sroki i sójki w Dolnej Austrii. 4. Dodatkowa odpowiedź Komisji, otrzymana dnia 10 listopada 2006 r. Po pierwsze, po szczegółowej ocenie obecnie obowiązującego ustawodawstwa w Dolnej Austrii dotyczącego polowań na cztery gatunki ptaków z rodziny krukowatych, takich jak czarnowrony, wrony siwe, sroki i sójki można potwierdzić, iż owe gatunki nie zostały uwzględnione w rejestrze ptactwa łownego zgodnie z przepisami 3(1)2 oraz (3) ustawy o polowaniach w Dolnej Austrii. Okres polowań na czarnowrony oraz wrony siwe jest ustalony między 1 lipca a 31 marca, natomiast w przypadku srok oraz sójek między 1 sierpnia a 15 marca odpowiednio na mocy rozporządzeń nr 22, 26, oraz 27 dotyczących polowań w Dolnej Austrii bez jakiejkolwiek dalszej specyfikacji czy ograniczenia. To wyraźnie powoduje naruszenie wymogów dyrektywy w sprawie ochrony dzikiego ptactwa. Po drugie, przepis zawarty w 92(1) ustawy o polowaniach w Dolnej Austrii upoważniający do stosowania pułapek na wrony zgodnie z rozporządzeniami dotyczącymi polowań został określony w 30a późniejszych rozporządzeń. Zgodnie z powyższymi rozporządzeniami pułapki na wrony muszą być tak skonstruowane, by uniknąć chwytania innych gatunków ptaków. Należy zagwarantować, że polowania na ptaki będą się odbywały bez wyrządzania im krzywdy (ust. 1). Schwytane ptaki muszą być karmione i pojone (ust. 2). Pułapki należy kontrolować raz dziennie, a inne schwytane ptaki natychmiast uwalniać. Zastrzelone ptaki muszą być odnotowane w rejestrze (ust. 3). Po technicznym przeanalizowaniu 30a (1), (2), (3) rozporządzeń Dolnej Austrii dotyczących polowań, służby Komisji stwierdziły, iż opisana powyżej pułapka na wrony niekoniecznie narusza postanowienia art. 8 dyrektywy w sprawie ochrony dzikiego ptactwa oraz załącznika IV. Jako że zasada polowania na wspomniane cztery gatunki ptaków z rodziny krukowatych nie jest zgodna z art. 7 oraz z załącznikiem II w powiązaniu z art. 9 dyrektywy, można oczywiście stwierdzić, iż doszło do naruszenia przepisów dyrektywy. Jak wskazano w poprzednim komunikacie Komisji, podczas przeprowadzania postępowania nr 1999/2173 w sprawie naruszenia przepisów prawa wspólnotowego dotyczącego nieprawidłowej i niepełnej transpozycji dyrektywy w sprawie ochrony dzikiego ptactwa do ustawodawstwa austriackiego, Dolna Austria początkowo poprawiła swoje przepisy CM\755996.doc 3/6 PE374.294 v07-00
dotyczące włączenia czterech gatunków ptaków z rodziny krukowatych do rejestru ptaków łownych dołączonego do ustawy o ochronie środowiska. Na dalszym etapie przeprowadzania postępowania Dolna Austria skorygowała również swój zapis zawarty w 3(5) rozporządzeń dotyczących ochrony środowiska, wyłączając powyższe gatunki ptaków z rejestru ptaków łownych w nowych rozporządzeniach dotyczących ochrony gatunkowej. Nowe rozporządzenia zastąpiły poprzednie dotyczące ochrony środowiska. Komisja chciałaby jednak zwrócić uwagę na fakt, iż włączenie czterech gatunków ptaków do rejestru ptaków łownych zgodnie z 3(3) ustawy o polowaniach w Dolnej Austrii stanowi część trwającego postępowania w sprawie naruszenia, które obecnie toczy się przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości (sprawa nr C-507/04). Poza tym włączenie wymienionych czterech gatunków ptaków z rodziny krukowatych do rejestru ptaków łownych w ustawodawstwie innych krajów związkowych Austrii (Karyntia, Górna Austria), jak również włączenie innych gatunków ptaków, które nie zostały wymienione w załączniku II do dyrektywy w sprawie ochrony dzikiego ptactwa, do rejestru ptaków łownych w innych krajach związkowych Austrii (Burgenland, Styria) wciąż jest przedmiotem postępowania w sprawie naruszenia przepisów prawa wspólnotowego toczącego się przed Trybunałem. Komisja uważa za stosowne, by przed podjęciem jakichkolwiek dalszych działań zaczekać na wspomniane wyżej orzeczenie, które powinno wyjaśnić tę kwestię. 5. Dodatkowa odpowiedź Komisji, otrzymana dnia 28 lutego 2007 r. W uzupełnieniu poprzedniego komunikatu dotyczącego przedmiotowej petycji Komisja pragnie odnieść się do opinii rzecznika generalnego w sprawie o naruszenie przepisów prawa Wspólnoty C-507/04 (1999/2173 przed Komisją). W dniu 11 stycznia 2007 r. w opinii dla ETS rzecznik generalna J. Kokott stwierdziła, że Austria uchybiła zobowiązaniom wynikającym z dyrektywy w sprawie ochrony dzikiego ptactwa 1 poprzez niepoprawną transpozycję ośmiu przepisów dyrektywy do aktów prawnych i regulacji krajów związkowych Austrii (łącznie 30 razy), m. in. niepoprawną transpozycję art. 1, 5, 7 ust. 1, art. 7 ust. 4, art. 8, 9 i 11 dyrektywy w sprawie ochrony dzikiego ptactwa do ustawodawstwa Dolnej Austrii. W skierowanym do Trybunału wniosku dotyczącym Dolnej Austrii Komisja zgodnie z art. 1, 5 i 7 ust. 1 dyrektywy w sprawie ochrony dzikiego ptactwa podniosła kwestię, że zgodnie z 3(5) i 4 pkt 1 i 2 rozporządzeń dotyczących ochrony środowiska w Dolnej Austrii następujące gatunki ptaków są wyłączone spod ścisłej ochrony: czarnowron, wrona siwa, sroka oraz sójka. Biorąc pod uwagę art. 8, rzecznik generalna uznała ponadto, że nie dokonano transpozycji załącznika IV a) dyrektywy dotyczącej zakazanych środków i metod polowania do ustawy o ochronie środowiska w Dolnej Austrii ( 20.4) z należytą precyzją i jasnością. Wyrok Trybunału, spodziewany w 2007 r., naświetli stanowisko odnośnie do pierwszego punktu bieżącej petycji dotyczącego polowania na czarnowrony, wrony siwe, sroki oraz sójki zgodnie z prawem Dolnej Austrii. Jeżeli w następstwie tego orzeczenia Austria zostanie potępiona za dopuszczenie polowań na te gatunki ptaków w Dolnej Austrii, będzie musiała wprowadzić odpowiednie zmiany do swojego ustawodawstwa. Jeżeli Trybunał przychyli się 1 Dyrektywa 79/409/EWG Rady z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa, Dz.U. L 103 z 25.4.1979, str. 1. PE374.294 v07-00 4/6 CM\755996.doc
w tej sprawie do opinii rzecznik generalnej, należy oczekiwać, że Dolna Austria będzie musiała również wprowadzić poprawki legislacyjne w zakresie środków i metod polowań. Jednak w odniesieniu do wykorzystania specjalnej pułapki nazywanej norweskim potrzaskiem na wrony Komisja podtrzymuje stanowisko, zgodnie ze swoją wcześniejszą oceną techniczną, że ten typ pułapek może być zgodny z wymogami selektywności dyrektywy. Taka pułapka mogłaby być jednak stosowana na podstawie art. 9 dyrektywy w sprawie ochrony dzikiego ptactwa wyłącznie w drodze wyjątku, a nie w ramach regularnych polowań na te gatunki ptaków. 6. Dalsza odpowiedź Komisji, otrzymana dnia 17 kwietnia 2008 r. Kontynuując poprzedni komunikat w sprawie tej petycji, Komisja Europejska chciałaby odwołać się do orzeczenia wydanego przez Trybunał w dniu 12 lipca 2007 r. w sprawie C- 507/04. Trybunał orzekł, że Austria nie spełniła swoich zobowiązań wynikających z dyrektywy o ochronie dzikiego ptactwa 1, ponieważ między innymi nie dokonała właściwej transpozycji art. 1, 5, 7 ust. 1, art. 8 i 9 dyrektywy o ochronie dzikiego ptactwa do prawa Dolnej Austrii. Rozporządzenie o gatunkach chronionych LGBl. 5500/2-0 objęło ochroną wszystkie gatunki europejskie i w załączniku II 3 wyraźnie uznało kawkę za gatunek chroniony. Jednak poza tym status ochronny zgodny z art. 1 dyrektywy ptasiej udzielono gatunkom dzikiego ptactwa pod warunkiem, że podlegają one ustawie o polowaniach. Ustawa ta, zgodnie z 3 sekcja 1 nr 2 i 3 sekcja 3, nadal zezwala jednak na polowania na czarnowrony, wrony siwe, sójki i sroki amerykańskie. Według Komisji Europejskiej nadal dochodzi do naruszenia przepisów dotyczących czarnowron, wron siwych, sójek i srok amerykańskich, i nic nie wskazuje na to, aby sytuacja miała się poprawić. Dlatego dnia 1 lutego 2008 r. Komisja Europejska skierowała do rządu Austrii wezwanie do usunięcia uchybienia, zgodnie z art. 228 WE, dając jak zwykle dwa miesiące na udzielenie odpowiedzi. Dolna Austria będzie musiała zmienić swoje ustawodawstwo. W odniesieniu do środków i metod polowań wprowadzone zostaną zmiany legislacyjne w ustawie o ochronie przyrody, celem dostosowania jej do art. 8 i 9 ust. 1 i 2 dyrektywy o dzikim ptactwie. Austria będzie musiała powiadomić Komisję Europejską o tych zmianach, odpowiadając na wezwanie do usunięcia uchybienia. 7. Dalsza odpowiedź Komisji, otrzymana dnia 25 listopada 2008 r. Odnośnie do swojego ostatniego komunikatu Komisja pragnie poinformować Parlament, że po wykonaniu wyroku Trybunału z dnia 12 lipca 2007 r. w sprawie C-507/04 postępowanie w sprawie naruszenia jest na etapie wezwania do usunięcia uchybienia na mocy art. 228 traktatu WE. Jeżeli chodzi o skargę składającego petycję, Austria powiadomiła tymczasem o niezbędnych zmianach legislacyjnych wprowadzonych w związku z ustawą o polowaniach w Dolnej Austrii w ramach wykonywania rzeczonego wyroku. 1 Dyrektywa 79/409/EWG Rady z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa, Dz. U. L 103 z 25.4.1979 r., str. 1. CM\755996.doc 5/6 PE374.294 v07-00
Nowa ustawa o polowaniach, zgodnie z którą czarnowrony, wrony siwe, sroki i sójki nie są już uznawane za ptactwo łowne ( 3 sekcja 1 nr 2), obowiązuje od dnia 14 sierpnia 2008 r. Ponadto zgodnie z 92 ust. 1 z zasady zakazuje się stosowania wszelkiego rodzaju pułapek, z wyjątkiem pudełek-pułapek na małą zwierzynę łowną. Wyjątkowo i na podstawie rozporządzenia administracji regionalnej dozwolone jest stosowanie pułapek służących do łapania żywych czarnowronów, wron siwych, srok i sójek. Ten wyjątek dopuszczalny jest pod warunkiem, że spełnione są restrykcyjne wymogi art. 9 dyrektywy 79/409/WE w sprawie ochrony dzikiego ptactwa 1. Zgodnie z nowym art. 5 lit. b) austriackiej ustawy o ochronie przyrody stosowanie nieselektywnych pułapek do chwytania objętych ochroną dzikich ptaków jest obecnie zakazane. 1 Dz.U. L 59 z 8.03.1996, str. 61. PE374.294 v07-00 6/6 CM\755996.doc