D Z I E Ń U C H O D Ź C Y 2 0 0 6

2006 EDYCJA POLSKA ISNN 1896-2734 D Z I E Ń U C H O D Ź C Y 2 0 0 6 W tym roku Dzień Uchodźcy świętować będziemy w Warszawie, Krakowie, Toruniu, Gorlicach, Poznaniu, Białej Podlaskiej, Grójcu. Na warszawskiej Agrykoli spotkamy się w niedzielę 25 czerwca. I będzie to więcej, niż tylko koncert. Chcemy, aby był to piknik pełen niespodzianek czyli Dzień Uchodźcy jakiego jeszcze w Warszawie nie było! Impreza w parku Agrykola będzie autentycznym kontaktem z muzyką i sztuką świata. I przede wszystkim żywym kontaktem z ludźmi, dla których Polska okazała się schronieniem. Uchodźcy i warszawiacy, artyści i amatorzy, tancerze i opowiadacze bajek a wszystko to wokół największego bębna w Polsce! Na Dniu Uchodźcy czekają na Was koncerty, warsztaty muzyczne i taneczne, występy dzieci czeczeńskich, Capoeira, kulinarne i etniczne ciekawostki oraz szereg atrakcji dla dzieci. Dla najmniejszych warszawiaków i uchodźców stanie specjalny namiot Jurta, pełen magii i tajemnic, w którym zamieszkają opowiadacze. Od godziny 14. do późnego wieczora park Agrykola tętnić będzie tysiącem dźwięków, kolorów, smaków i zapachów. Redakcja Refugee.pl zaprasza w czasie imprezy do namiotu, gdzie będzie można poznać dziennikarzy i podzielić się z nimi opinią o gazecie. Piknik na Agrykoli: 14.00 16.00 Piknik Happening zlot bębniarzy Od amatora do profesora wspólna gra na bębnach różnej maści Plastyczne animacje dla dzieci w plenerze W 1991 roku Polska podpisała Konwencją Genewską, która zobowiązała nas do przyjmowania uchodźców z krajów, w których ludzie doznają prześladowań z powodów politycznych, rasowych czy religijnych. Co tak naprawdę oznaczają te słowa? Kryje się za nimi tragedia pojedynczych ludzi i ich rodzin, więzienia, tortury, okrutna śmierć najbliższych, której nie można wyrzucić z pamięci, konieczność porzucenia domu rodzinnego, ucieczka w strachu przed utratą życia swojego czy najbliższych. Przybywają pełni lęku i nadziei do naszego kraju. Przynoszą ze sobą nie tylko swoją tragedię, przynoszą swoją kulturę, zwyczaje, z których bogactwa możemy czerpać i budować wspólnie coś nowego, jednocześnie dając tym ludziom nowe życie i nadzieję na lepsze jutro. Wydaje się to takie proste i naturalne pomóc w potrzebie tym, którzy przeszli przez piekło. Żeby móc pomagać skutecznie trzeba najpierw zrozumieć, to co się stało z ich życiem i to jacy są. Jak to zrobić? Co musimy wiedzieć? Zapraszam na Dzień Uchodźcy, zobaczycie bogactwo kultury i kuchni, zobaczycie ludzi podobnych do was. Kochających swoje dzieci, pragnących żyć w spokoju, szanujących swoje rodziny i chcących lepszej przyszłości dla swoich dzieci. Janina Ochojska 16.00 Początek Koncertu Scena Główna: 16.00 Rozpoczęcie imprezy 16.15 Odśpiewanie tegorocznego Hymnu Uchodźcy przez dzieci uchodźcze wraz z zespołem Motema Africa 16.25 Kolorowy Korowód do Namiotu Opowiadaczy bajki świata dla dzieci i dorosłych oraz występ grupy Amma Andrzeja Turczynowicza 17.00 Tańce czeczeńskie w wykonaniu dzieci ośrodków dla Uchodźców 17.30 Taniec afrykański: pokaz tańca z Afryki zachodniej 17.45 Zespół meksykański Mariachi Los Amigos 18.00 Capoeira Brazylijska grupa Beribazu 18.30 Stroje arabskie Pokaz mody 19.00 Taniec Bollywood współczesne show tańca indyjskiego 19.30 Wielka Gra na dużym bębnie o średnicy 10 m Bicie rekordu Guinessa, 120 osób 20.00 Grupa muzyczno-taneczna z Ghany Sekeyerman Cultural Troupe 21.00 Koncert Rumby Afrykańskiej Scena Tańca: 15.00 16.00 Warsztaty wyrobów małych bębenków z kartonu, papieru 17.00 Capoeira 17.15 Pokaz flamenco 18.00 Taniec Indyjski: Taniec klasyczny Jurta: 15.00 15.45 Opowiadacze: Bajki czeczeńskie i cygańskie (Grupa studnia O ) 16.30 17.15 Opowiadacze: Bajki afrykańskie 17.30 18.15 Opowiadacze: Bajki ormiańskie 18.15 19.00 Warsztaty tańców korowodowych Jacka Hałasa

2 Witamy, macie Państwo w dłoniach pierwszy numer nowej gazety Refugee.pl gazety skierowanej do uchodźców. Stworzyliśmy ją dla was uchodźców oraz osób, które są z wami związane poprzez pracę, przyjaźń, zwykłą ludzką życzliwość. Gazeta będzie ukazywać się co dwa miesiące. Postaramy się poruszać w niej sprawy dla Was ważne, które dotyczą waszego nowego życia w Polsce i waszych bliskich poza jej granicami. Będziemy Was informować najlepiej jak potrafimy będziemy rzetelni, ale jednocześnie pozwolimy sobie czasem na trochę radości i uśmiechów. Stworzyliśmy tą gazetę dla Was, dlatego też czekamy na Wasze wszelkie sugestie, pytanie, komentarze i teksty. Na łamach Refugee.pl znajdzie się zawsze miejsce dla Was. Zapraszamy także na stronę internetową gazety: www.refugee.pl znajdziecie tam bieżące informacje dotyczące uchodźców, aktualności kulturalne, opinie i komentarze. Życzymy miłej lektury! Redakcja Refugee.pl Refugee.pl Przegląd Filmów o Uchodźcach W ramach obchodów Dnia Uchodźcy 2006 w warszawskim kinie Muranów w dniach 26 29 czerwca odbędzie się Przegląd Filmów o Uchodźcach. Przedstawione na przeglądzie filmy pokazują nie tylko długą drogę jaką przechodzą uchodźcy, aby dotrzeć do bezpiecznych zakątków świata ale przede wszystkim problemy z jakimi się zmagają, gdy już do nich dotrą. Pokazują jak trudno jest żyć w obcym świecie i jak trudno się zadamawiać. program festiwalu 26 czerwca poniedziałek godz. 20.00 Szkockie Dziewczęta/The Glasgow Girls, Wielka Brytania; Obietnica/The Promise, Belgia, 1996; 27 czerwca, wtorek godz. 18.30 Na tym świecie/in this World, Wielka Brytania, 2002; godz. 20:15 Cargo, Hiszpania/Wielka Brytania, 2004; 28 czerwca, środa godz. 18.30 Miasto Pustki/Hollow City, Angola/Portugalia/Francja, 2004; godz. 20:15 Życie ukryte w słowach/la vida secreta de las palabras, Hiszpania, 2005; 29 czerwca, czwartek godz. 20:00 Nienawiść/La Haine, Francja, 1995; cena biletów: 10 PLN Ośrodki pełne bębnów Przygotowując się do tegorocznego Dnia Uchodźcy, Erick Onepunga (sam kiedyś uchodźca) uczył uchodźcze dzieci jak zaczarować świat bębnami. Na początku maja Erick samochodem wypełnionym bębnami odwiedził kilka ośrodków dla uchodźców. W każdym zasiadał z dziećmi, rozdawał bębny i uczył jak wydobyć z nich muzykę. Dzieci, na początku onieśmielone, powoli siadały koło Ericka, brały bębny i nieporadnie zaczynały w nie uderzać. Po kilku godzinach w ośrodkach działo się już istne szaleństwo! Dzieci grały na bębnach, tańczyły a w przerwach uczyły się śpiewać pieśń Dnia Uchodźcy. Leń Na tapczanie siedzi leń, Nic nie robi cały dzień. - O wypraszam to sobie! - Jak to? Ja nic nie robię? - A kto siedzi na tapczanie? - A kto zjadł pierwsze śniadanie? - A kto dzisiaj pluł i łapał? - A kto się w głowę podrapał? - A kto dziś zgubił kalosze? - O - o! Proszę! Na tapczanie siedzi leń, Nic nie robi cały dzień. - Przepraszam! A tranu nie piłem? - A uszu dzisiaj nie myłem? - A nie urwałem guzika? - A nie pokazałem języka? - A nie chodziłem się strzyc? - To wszystko nazywa się nic? Na tapczanie siedzi leń, Nic nie robi cały dzień. Jan Brzechwa

3 Granica Osoba starająca się o status uchodźcy w Polsce ma prawo to zrobić niezależnie od tego czy posiada jakieś dokumenty np. paszport, czy wizę. Stawia się po prostu na granicy i informuje straż graniczną, że chce złożyć wniosek. Nie musi spełniać żadnych dodatkowych warunków. Jeśli cudzoziemiec przebywa już w Polsce, wtedy wniosek musi złożyć w najbliższej siedzibie straży granicznej. Musi udać się tam osobiście. Reszta osób, które przebywały w Polsce nielegalnie może zostać osadzona w areszcie lub strzeżonym ośrodku. A.G. Nie wybieraliśmy Polski, nie mieliśmy pojęcia ani o Polsce ani o innych krajach. (fragmenty wywiadów przeprowadzonych z uchodźcami w Polsce w ramach projektu Refugee stories) Każdy, kto choć raz przekroczył próg sądu czy innej instytucji państwowej wie, że nawet przy prostej sprawie musi się przygotować na długotrwałą procedurę. Nierzadko efektem działań jest niekorzystna decyzja i należy się odwoływać do wyższych instancji. Nie inaczej jest w przypadku przybywających do Polski cudzoziemców starających się o nadanie statusu uchodźcy. Procedura prawna z jaką się stykają jest im zupełnie obca, a dodatkową przeszkodą jest bariera językowa i kulturowa. Stąd pozycja uchodźców w spotkaniu z polską administracją jest znacznie osłabiona często czują się oni bezradni i zagubieni. WYSTĘPUJĄ Oni muszą wykonywać swoje obowiązki. W procedurze są zawsze dwie strony. Po pierwsze jest cudzoziemiec przebywający już na terenie Polski, który stara się o status uchodźcy. Jego wniosek azylowy może również obejmować małoletnie dzieci, żonę lub męża. Każdy uchodźca ma także prawo do ustanowienia swojego pełnomocnika, którym może być każda osoba dorosła. Druga strona zmienia się w trakcie postępowania w zależności od etapu procedury. W pierwszym etapie Polskę reprezentuje Urząd do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców (URiC). Później często swoją rolę ma do spełnienia także Rada do Spraw Uchodźców, Wojewódzki Sąd Administracyjny i ostatecznie Naczelny Sąd Administracyjny. WNIOSEK Procedura w urzędzie jest jak uderzenie w twarz... Procedura rozpoczyna się od złożenia wniosku o nadanie statusu uchodźcy. Informacje zawarte we wniosku są niezwykle istotne dla dalszego postępowania. Są one porównywane z informacjami zbieranymi na dalszych etapach postępowania. Ważny jest każdy istotny element, gdyż jego brak we wniosku obniża wiarygodność dalszych informacji. Należy podać: kraj pochodzenia, przyczyny lęku przed prześladowaniem z powodów rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej lub poglądów politycznych. Trzeba też opisać sytuacje, które są dowodem na prześladowanie. Bardzo ważne jest dołączenie wszelkich dokumentów mogących potwierdzić informacje zawarte we wniosku (np. zdjęć, nakazów aresztowania, zaświadczeń lekarskich). Złożenie wniosku oznacza dla uchodźcy prawo do pomocy materialnej i zamieszkania w ośrodku dla uchodźców (trzeba złożyć osobny wniosek). Procedura Marek Dominik Peda Procedura nadania statusu uchodźcy w polsce nadania statusu uchodźcy powinna trwać w pierwszej instancji ok. 6 miesięcy, choć często trwa ona znacznie dłużej. WYWIADY STATUSOWE Żądają, aby wszystko opowiadać dokładnie i ze szczegółami... Niezwykle ważnym elementem procedury jest wywiad statusowy zwany przesłuchaniami. URiC do wywiadu jest dobrze przygotowany. Po pierwsze ma dane cudzoziemca z wniosku. Ma również analizy przedstawionych dokumentów, a także informacje na temat jego obecności i starań o azyl w innych krajach. Uchodźca również powinien się przygotować. Istotne jest zebranie informacji o prawie polskim, poznanie doświadczeń i rad innych osób przebywających z nim w ośrodku. Do spotkania dochodzi zazwyczaj w Urzędzie. Wywiad musi odbyć się w języku zrozumiałym dla cudzoziemca, stąd też Urząd zaprasza w razie konieczności tłumacza. Na prośbę osób, które doświadczyły przemocy lub są niepełnosprawne zapewnia się również obecność psychologa, czy też tłumacza o płci wskazanej przez cudzoziemca, a także pełnomocnika. Na wniosek uchodźcy można zmienić miejsce wywiadu i przeprowadzić go w miejscu jego zamieszkania. PYTANIA Ja też nie wszystko powiedziałam, ale teraz myślę, że powinnam powiedzieć. Pytania padające w trakcie wywiadu dotyczą spraw związanych z prześladowaniami. Są one bardzo szczegółowe, czasami bardzo bolesne dla uchodźcy. Odpowiedzi są porównywane z danymi zawartymi we wniosku. Stąd też tak ważne jest precyzyjne wypełnienie wniosku i dokładne odpowiadanie na pytania urzędników. Zeznania zapisywane są w formie protokołu sporządzanego w języku polskim, który odczytywany jest na koniec przesłuchania. Przesłuchiwany może prosić o naniesienie poprawek lub sprostowań w trakcie odczytywania, a jeżeli treść protokołu nie odpowiada zeznaniom może odmówić jego podpisania. POSTĘPOWANIE DOWODOWE Teraz ściągam dowody od wszystkich przyjaciół... Urząd, mając już wniosek oraz treść wywiadu, prowadzi dalej postępowanie dowodowe sprawdza wiarygodność dokumentów i zeznań. Jednocześnie uchodźca ma prawo składania dowodów, które potwierdzają jego zeznania. OBOWIĄZKI I PRAWA CUDZOZIEMCA W TRAKCIE PROCEDURY Mieliśmy dach nad głową, jedzenie na czas trwania procedury. W trakcie procedury cudzoziemcowi przysługuje szereg praw. Po pierwsze uchodźca ma prawo do informacji na temat procedury. Ma on również prawo do wglądu do akt swojej sprawy i przeglądania zgromadzonych materiałów, a także do kontaktu z UNHCR. Obowiązki uchodźcy w trakcie postępowania to między innymi obecność na wywiadach statusowych, przebywanie stale na terenie Polski oraz informowanie o każdej zmianie pobytu. Musi on także udostępniać wszelkie dowody potwierdzające informacje podane we wnioskach czy wywiadach. PIERWSZA INSTANCJA MOŻLIWE WYNIKI Dostałam tylko pobyt tolerowany, ponieważ nie udało mi się udowodnić... Postępowanie w pierwszej instancji może zakończyć się dla cudzoziemca przyznaniem mu statusu uchodźcy. Jednak takich osób nie jest wiele. Według danych URiCu w 2005 roku na ok. 3000 złożonych wniosków (ok. 7 tys. osób), status przyznano tylko 312 osobom. Najczęściej więc URiC odmawia nadania statusu uchodźcy. Decyzja Prezesa URiC o odmowie połączona jest z decyzją o wydaleniu cudzoziemca bądź wydaniu zgody na pobyt tolerowany. Zgoda na pobyt tolerowany wydana jest, gdy URiC stwierdzi, że wydalenie cudzoziemca do kraju pochodzenia mogłoby narazić go na utratę życia, wolności osobistej, tortury, kary więzienia etc. RADA DO SPRAW UCHDŹCÓW Musiałam walczyć. Pokazać, że znamy już język i jesteśmy zintegrowani. Jakoś udowodnić, że się pomylili. W ciągu 14 dni od daty otrzymania negatywnej decyzji Prezesa URiC cudzoziemiec może odwołać się do Rady do Spraw Uchodźców. Odwołanie może wnieść także pełnomocnik uchodźcy. W treści odwołania musi być jasne stwierdzenie, że ubiegający się o status nie zgadza się z decyzją. Można wymienić również argumenty na rzecz zmiany decyzji. Rada przeprowadza kolejne postępowanie dowodowe, w którym cudzoziemiec może ponownie udzielać wywiadów, składać oświadczenia i dostarczać nowych dowodów do sprawy. SĄDY Przez pomyłkę pana pełnomocnika nie dostaliśmy statusu też w drugiej instancji. W przypadku kolejnej negatywnej decyzji cudzoziemcowi przysługuje prawo wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Tym razem trzeba wskazać konkretne przepisy, które naruszono w trakcie procedury nadania statusu. Od decyzji Sądu można się odwołać do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Może to jednak uczynić tylko prawnik reprezentujący cudzoziemca. TO KONIEC? Po przejściu całej procedury wciąż pozostają drogi legalizacji pobytu. O istniejących możliwościach pisać będziemy w kolejnych numerach.

4 Jarosław Marczuk POBYT TOLEROWANY Strach, obawa, ale i nadzieja. Takie uczucia zwykle towarzyszą osobom znajdującym w procedurze uchodźczej. Wraz z przyznaniem zgody na pobyt tolerowany przychodzi rozczarowanie i gorycz. Pobyt tolerowany to jest nasze życie na rok mówi zachowując anonimowość Czeczenka mieszkająca w Warszawie Jaka może być przyszłość z kawałkiem papieru, który jest ważny tylko rok? Jakie można robić plany na rok? Pobyt tolerowany jest szczególną formą ochrony pozwalającą cudzoziemcowi na legalny pobyt na terenie Polski. Przyznawany jest osobom, którym odmówiono przyznania statusu uchodźcy, a jednocześnie nie wolno wydalić do kraju pochodzenia z powodu zagrożenia wolności, zdrowia, życia, a także z innych przyczyn niezależnych od cudzoziemca. W 2005 r. zgody na pobyt tolerowany przyznano 1822 osobom, w tym 98% stanowią Czeczeni. Z każdym rokiem liczba osób z tym statusem rośnie. Urzędnik Koszykowa 16, Urząd ds. Repatriacji i Cudzoziemców. Jest to miejsce doskonale znane zarówno osobom posiadającym status uchodźcy jaki tym, którym go odmówiono. Drugie piętro, gabinet dyrektora Departamentu Postępowań Uchodźczych i Azylowych Joanny Majewskiej Osoba, która powołuje się na ogólny stan braku bezpieczeństwa w kraju pochodzenia nie zostanie uznana za uchodźcę ponieważ ta jej obawa nie jest zindywidualizowana. Chyba, że wykaże powiązanie sytuacji braku bezpieczeństwa w kraju pochodzenia z jej rasą, religią, narodowością lub innymi powodami wyszczególnionymi w konwencji genewskiej. Problem w tym jak to udowodnić. Większość obcokrajowców nie posiada żadnych przekonywujących dowodów w postaci dokumentów, nagrań, zdjęć. Tylko własne słowa. To często nie wystarcza by zostać uznanym za uchodźcę. Zgoda na pobyt tolerowany nie wiąże się z takimi wymaganiami. Wystarczy realne zagrożenie życia czy wolności w kraju pochodzenia. Pobyt tolerowany jest przyznawany częściej. Prawnik Bartosz Smoter jest członkiem Stowarzyszenia Interwencji Prawnej, organizacji pozarządowej zajmującej się m.in. udzielaniem pomocy prawnej uchodźcom. Jego zdaniem instytucja pobytu tolerowanego sprawdza się pod warunkiem, że jej stosowanie nie jest nadużywane. Są osoby, które powinny otrzymać status uchodźcy, ale Polska stosuje radykalną wykładnie interpretacji konwencji genewskiej mówi Bartek. W praktyce obcokrajowcom z różnych stron świata najczęściej wydawana jest zgoda na pobyt tolerowany niejednokrotnie traktowana przez nich jak wyrok. Nic w tym dziwnego, w przeciwieństwie do uchodźcy osoba legitymująca się tym dokumentem jest obywatelem drugiej kategorii. Posiada ograniczone prawo do podróżowania, pobierania edukacji na uczelniach wyższych, wydłużony do 10 lat okres uzyskiwania zezwolenia na osiedlenie się itd. Do tego dochodzi konieczność corocznego odnawiania karty pobytu. Jak zauważa Bartosz Smoter Nazwa pobyt tolerowany jest myląca. Sugeruje, że przez jakiś czas będziemy tolerować tego cudzoziemca, a tak naprawdę oni zostają u nas przez wiele lat. Prawdziwe problemy zaczynają się po zakończeniu procedury i otrzymaniu decyzji o przyznaniu pobytu tolerowanego cudzoziemiec zostaje postawiony w zupełnie nowej dla niego sytuacji. Pozbawiony opieki państwa rozpoczyna samodzielne życie w obcym kraju. Tutaj jest pies pogrzebany podkreśla Bartek tutaj jest potrzeba zmian, w systemie pomocy finansowej po tym jak już otrzymają pobyt tolerowany. Nie jest jednak tak źle jakby się wydawało. Osoby z pobytem tolerowanym mają prawo do podjęcia pracy oraz zarejestrowania się jako bezrobotni, a w związku z tym pobierania zasiłku i bezpłatnego ubezpieczenia zdrowotnego dla całej rodziny. Mogą również skierować się do opieki społecznej z prośbą o przyznanie zasiłku rodzinnego oraz renty socjalnej. Oczywiście to wszystko najczęściej nie wystarcza. Pracownik socjalny Pracownicom pruszkowskiego ośrodka pomocy społecznej nieobce są problemy związane z integracją osób posiadających zgodę na pobyt tolerowany. Dotyczy to szczególnie Czeczenów. Funkcje i działania ośrodka pomocy społecznej w stosunku do osób z pobytem tolerowanym są takie same jak w stosunku do obywateli polskich mówi jedna z nich. Polakom i cudzoziemcom przysługują świadczenia socjalne w takim samym wymiarze. Mają oni także podobne zobowiązania względem państwa. Niestety równie często w ten sam sposób próbują uchylać się od ich wypełniania uzasadniając swoje postępowanie argumentem typu: bo mi się od państwa należy. By móc liczyć na wsparcie ze strony Ośrodka Pomocy Społecznej trzeba mieć meldunek a co najmniej mieszkać na terenie gminy, w której działą OPS. Ośrodki dla uchodźców zbyt mało informują o tym, co może osobę z pobytem tolerowanym spotkać po opuszczeniu placówki choć z drugiej strony jak zauważa jedna z pracownic OPS Trudno zrozumieć kogoś, kto nie chce mówić o swoich problemach Co zrobić po zakończeniu procedury: otrzymaniu pobytu tolerowanego? Można próbować wyjechać do Europy Zachodniej, ale coraz więcej osób odsyłanych jest z powrotem do Polski w oparciu o tzw. Dublin II (od początku stycznia do Polski zostało zawróconych ok. 900 osób) Na powrót do kraju pochodzenia mało kto się decyduje, zaś dłuższy pobyt w Polsce większości jawi się w ciemnych barwach. Można jednak wziąć sprawy w swoje ręce i próbować sil w nowej rzeczywistości. Nie można siedzieć w fotelu i czekać. Jak mówią w Czeczenii pod leżący kamień woda nie cieknie. jak mówi mieszkająca w Warszawie Czeczenka. Agnieszka Gendek STATUS UCHODŹCY Osoby, którym przyznano status uchodźcy wchodzą powoli w polskie społeczeństwo. Nie jest to jednak proces łatwy uchodźca znajduje się w zupełnie nowym kraju bez pracy, domu, pieniędzy. Szansą łagodnego wprowadzenia go w obce środowisko ma być Indywidualny Program Integracyjny trwający maksymalnie 12 miesięcy. Zaczął on działać w naszym kraju w styczniu 2001 roku. Realizują go głównie Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie. Uchodźca przystępujący do programu otrzymuje pieniądze na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego. Ma opłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne, oraz specjalistyczne poradnictwo prawne, psychologiczne i pomoc socjalną. Pomaga mu się także w załatwianiu spraw w urzędach, w problemach prawnych, czy w kontaktach ze środowiskiem lokalnym. W ciągu pierwszego półrocza pomoc finansowa jest wyższa, niż w dalszym okresie, gdyż zakłada się, że uchodźca uzyska już wtedy pewną niezależność. Tyle mówi ustawa. A jak to wygląda w praktyce? Mówić, żeby być Najważniejsza w zakresie procesu integracyjnego wydaje się nauka języka polskiego. Bez tej umiejętności uchodźca jest praktycznie odizolowany od społeczeństwa, w którym mieszka. Dla tego jest to konieczny warunek uczestnictwa w programie. Jeśli uchodźca opuszcza lekcje zbyt często to pomoc może zostać zmniejszona, a jeśli to nie skutkuje wstrzymana. Bez domu Uchodźca uczestniczącemu w programie pomaga się także w szukaniu mieszkania na wolnym rynku i opłacaniu wynajmowanego lokalu. Jednak cały czas potrzeby są o wiele większe niż otrzymywane wsparcie. Ogromnym problemem jest zdobycie mieszkania i opłaty za nie. Właściciele kierując się uprzedzeniami niechętnie wynajmują mieszkania uchodźcom, a często żądają nawet od nich wyższych opłat. A bezpieczne mury ośrodka trzeba opuścić najpóźniej trzy miesiące po otrzymaniu statusu. Niestety pomoc mieszkaniowa oferowana przez CPR i organizacje pozarządowe, ale jest ona bardzo niewielka. Ogólnie jednak sytuacja mieszkaniowa jest tragiczna. Dostęp do lokali komunalnych ma zaledwie niewielki odsetek uchodźców. Rząd jakby nie dostrzegał potrzeby zwiększenia pomocy, czy opracowania odpowiedniego programu mieszkaniowego. A w takiej sytuacji trudno mówić o integracji, poznawaniu ludzi, kultury. Integracja? Ogólnym założeniem Indywidualnego Programu Integracyjnego jest, by wymagać od uchodźcy aktywności. Pracownicy socjalni starają więc włączać w jego sprawy tylko w sytuacjach naprawdę niezbędnych. Mimo to nadal po zakończeniu programu uchodźcy i tak najczęściej trafiają do ośrodków pomocy społecznej, albo proszą CPR o dalsze wsparcie. Wydaje się więc, ze Indywidualny Program Integracyjny. spełnia swe zadanie jedynie częściowo. Przede wszystkim czas jego trwania jest zbyt krótki. Podkreślają to zarówno pracownicy CPR, jak i sami uchodźcy. Ludzie pochodzący z obcej kultury, bez znajomości języka, bez dokumentów potwierdzających ich kwalifikacje zawodowe nie potrafią po roku sami stanąć na nogi. Jak wskazują pracownicy CPR, program powinien trwać 2 do 3 lat byłaby to optymalna długość, podczas której uchodźca mógłby się usamodzielnić. Nie ma też w naszym kraju spójnego systemu pomocy uchodźcom, chociażby pomocy mieszkaniowej tak jak np. na Zachodzie a jest to podstawa w procesie integracji. Obecnie zaś coraz więcej uchodźców pozostaje w naszym kraju. Jednak też coraz więcej robi się dla uchodźców w Polsce. Coraz więcej jest też pieniędzy z funduszy europejskich na ten cel. Powstają kolejne organizacje pozarządowe pomagające uchodźcom. Istnieje też nadzieja, że kolejne lata przyniosą zmiany w traktowaniu uchodźców, i że przyznanie status stanie się dla nich rzeczywista szansą.

Jak działa Dublin II? Od momentu wejścia Polski do UE, czyli od maja 2004 obowiązuje u nas tzw. regulacja dublińska. Ustala ona, które państwo UE jest odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku o status uchodźcy. Najczęściej jest to pierwsze państwo UE, w którym cudzoziemiec złoży wniosek o status. Dublin II to Rozporządzenie Unii Europejskiej z 18 lutego 2003 r. które zastąpiło Konwencję dublińską, określającą państwa członkowskie właściwe do rozpatrzenia wniosku o azyl. Dublin II wprowadza hierarchię kryteriów, które stosuje się przy określaniu państwa odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku. Polska jako kraj członkowski UE jest zobowiązana do przestrzegania postanowień Dublina II. Duża część osób ubiegających się o status uchodźcy w Polsce składa tutaj swój pierwszy wniosek dlatego osoby, którym uda się nielegalnie przedostać z Polski na Zachód są do Polski zawracane. Kolejny numer Refugee.pl poświecony będzie w dużej mierze pokazaniu temu, jak naprawdę działa Dublin II. Jeśli macie jakiekolwiek pytania dotyczące regulacji Dublin II, lub chcecie podzielić się z nami swymi doświadczeniami czekamy na wasze listy do końca lipca 2006. Raport Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców (UNHCR), opublikowany wiosną tego roku pokazał, iż liczba wniosków o status uchodźcy składanych rocznie w krajach rozwiniętych dramatycznie spada. UNHCR ocenia że jest to spadek nawet o 50% w stosunku do roku 2001. Liczba wniosków o status uchodźcy w 50 państwach uprzemysłowionych (kraje europejskie, USA, Kanada, Australia, Japonia i Republika Korei), spadła o 15% w porównaniu z rokiem 2004 i aż 50% z rokiem 2001. W 25 państwach Unii Europejskiej tak niskiej liczby wniosków (237,840) nie było od 1988 roku. Przyczyn takiego stanu rzecz jest kilka. W UE ogromne znaczenie ma wprowadzenie i egzekwowanie regulacji Dublin II. Przyjęcie w 2004 roku nowych państw członkowskich spowodowało, iż coraz mniej osób ubiegających się o status uchodźcy dotarło do krajów tzw. Starej UE Holandii, Francji, Niemiec czy Austrii. W efekcie wiele krajów, przykładowo Dania i Niemcy, odnotowało rekordowo niskie liczby wniosków, najniższe od 1983 roku. Te dane powinny uspokoić presję polityków i opinii publicznej, którzy domagają się tworzenia coraz bardziej restrykcyjnych przepisów azylowych powiedział Dyrektor Biura Europejskiego UNHCR Raymond Hall. Obecnie wielu ludzi faktycznie wymagających ochrony ma trudności z dostaniem się do Europy i uzyskaniem na tym kontynencie ochrony. Większość krajów rozwiniętych nie ma już podstaw utrzymywać, że boryka się z kryzysem azylowym. Anna Bartis Unia Europejska coraz mniej wniosków o status uchodźcy na podstawie materiałów UNHCR Jednakże nie we wszystkich krajach UE liczba uchodźców spada tak drastycznie. Wręcz przeciwnie niektóre z państw odnotowują znaczny wzrost liczby wniosków o nadanie statusu. Między innymi w Polsce liczba wniosków była rekordowo wysoka w 2004 roku o status uchodźcy wystąpiło 8079 osób (o 17 procent więcej niż rok wcześniej). Niemal 90 procent z nich pochodziło z Czeczenii. Oprócz Polski, rekordowy wzrost liczby wniosków odnotowały Cypr, Finlandia, Korea Płd., Malta i Słowacja. Wzrosła liczba wniosków o status uchodźcy w grupie 10 krajów, które w ubiegłym roku przystąpiły do UE. Choć liczby uchodźców generalnie spadają, sytuacja w UE jest bardzo zróżnicowana przypomniał Hall. Szczególnej uwagi wymagają nowe państwa członkowskie, które ledwo radzą sobie z prowadzeniem polityki azylowej, jak Słowacja czy Malta. Największą grupą ubiegającą się o status uchodźcy w Europie są obywatele Federacji Rosyjskiej (30,100), w większości pochodzący z Czeczenii. Inne kraje pochodzenia dużych grup uchodźców to Serbia i Czarnogóra (22,300), Chiny (19,700), Turcja (16,200) i Indie (11,900). Były Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczony ds. Uchodźców Antonio Guterres komentując raport powiedział: Liczby pokazują, że dyskusje państw o narastającym problemie uchodźców nie odzwierciedlają rzeczywistości powiedział. Państwa powinny zastanowić się raczej, czy wprowadzając coraz bardziej restrykcyjne polityki azylowe nie zamykają drzwi przed kobietami, mężczyznami i dziećmi uciekającymi przed prześladowaniem. Co to jest Dublin II? Zgodnie z kryteriami zawartymi w rozporządzeniu Dublin II, za rozpatrzenie wniosku azylowego odpowiedzialne jest: 1. państwo członkowskie, w którym wnioskodawca ma członka rodziny (ale uwaga! Tylko małżonka lub małoletnie dziecko): któremu przyznano status uchodźcy lub którego wniosek o przyznanie statusu uchodźcy jest w trakcie rozpatrywania; 2. w przypadku braku takich powiązań rodzinnych wniosek rozpatruje państwo, które wydało wnioskodawcy pozwolenie na pobyt lub wizę lub którego granicę przekroczył on nielegalnie; 3. przy braku zaistnienia powyższych okoliczności, gdy cudzoziemiec złożył wniosek o azyl w państwie, w którym nie obowiązuje wymóg wizowy, odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku jest to państwo; 4. gdy żadne z powyższych kryteriów nie znajduje zastosowania wniosek powinno rozpatrzyć państwo, w którym wnioskodawca przebywał nielegalnie przez 6 miesięcy lub 2 miesiące gdy państwo wiedziało o nielegalnej obecności i tolerowało ją; Jeśli powyższe kryteria nie pozwolą na ustalenie państwa odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku odpowiedzialne jest pierwsze państwo, w którym został on złożony. Państwo członkowskie może rozpatrzyć wniosek, nawet jeśli zastosowanie powyższych kryteriów wskazuje inny kraj unijny. Takie przypadki mogą mieć miejsce np. gdy przemawia za tym interes państwa przyjmującego lub względy humanitarne. Efektywne działanie mechanizmów azylowych ustanowionych przez Dublin II ma zapewnić system EURO- DAC, pierwszy Europejski Zautomatyzowany System Identyfikacji Odcisków Palców. Pozwala on na identyfikację osób ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy oraz nielegalnych imigrantów na terytorium UE Iwona ŻABIŃSKA Redakcja Refugee.pl zaprasza uchodźców, osoby z nimi pracujące i wszystkich tych, którym los uchodźców jest bliski do współpracy przy tworzeniu gazety. Jeśli są rzeczy, o których chcielibyście napisać, wrażenia którymi pragnęlibyście się podzielić, jeśli myślicie o dziennikarstwie zapraszamy. Czekamy na wasze teksty w redakcji: anna.bartis@pah.org.pl oraz Refugee.pl Warszawa 00-031; ul Szpitalna 5/3.

6 Anwar Sulejmanow Nie zawsze przez różowe okulary Polska widziana oczami uchodźcy Pierwsze wrażenia z Polski pochodzą z lotniska, dworca kolejowego. Nieznajomość języka polskiego bardzo utrudnia nawiązanie kontaktu. W języku polskim często używane są słowa podobne do słów rosyjskich, chociaż w wymowie i na piśmie różnią się one znacznie. Czuję niechęć ludzi, gdy porozumiewam się z nimi po rosyjsku. I jest to dla mnie w pewien sposób zrozumiałe. Jednak najczęściej ludzie próbują odpowiadać na pytania cierpliwiej i jaśniej. Niektórzy, gdy dowiedzieli się, że jestem z Azerbejdżanu, z Baku, przyjaźnie uśmiechają się i chętnie rozmawiają. Z rozmów rozumiem, że ludzie mają dobre wyobrażenia o mieście, z którego pochodzę. Wiedzą, że to miejsce słoneczne, oraz że obfituje w ropę naftową. Nieźle orientują się w problemach politycznych kraju. Na co dzień żyję w ośrodku, pośród uchodźców. Moi sąsiedzi z korytarza pochodzą z wielu zakątków świata, innych kultur, mówią nieznanymi dla mnie językami. W Polsce wszyscy jesteśmy gośćmi wszyscy jesteśmy obcymi. Ale Polska staje się dla nas powoli nowym domem. Zapragnąłem dowiedzieć się jak inni uchodźcy patrzą na Polskę, czy podobnie do mnie zajrzałem do pokoi moich sąsiadów zapytałem ich jak żyje się im w Polsce. Halinda S. Halida już piąty miesiąc przebywa w ośrodku dla uchodźców w warszawskiej dzielnicy Siekierki. Obawiając się zagrożenia ze strony władz, wraz z mężem porzucili pracę, dom i ojczyznę i opuściła kraj. Jakie ma Pani zdanie o Polakach? pytam, rozpoczynając rozmowę. Trudno jest mi odpowiedzieć na to pytanie. Nie wiem, od czego zacząć. Proszę zacząć od pierwszych dni, od tego, jakie odczucia miała Pani wtedy. Przez pierwsze dwa tygodnie czułam się dobrze. Wszelkie problemy, jak się wydawało, zostawiłam za sobą. Problemem było jedynie to, że byłam w dziewiątym miesiącu ciąży. W trzecim tygodniu zaczęłam odczuwać tęsknotę za ojczyzną. Coraz częściej wspominałam rodzinę i bliskich. Narastała złość do ludzi, przez których musieliśmy opuścić ojczyznę. Okazywałam swoje rozdrażnienie również wobec Polaków. Na początku te nastroje powodowali urzędnicy administracyjni. Ich wyniosły stosunek do uchodźców, niezrozumiałe odpowiedzi na proste pytania. Do tego jeszcze niepochlebne zdanie o Polakach, usłyszane od kilku uchodźców powiększało tylko we mnie uczucie złości, a także strach o dziecko. Wydawało się, że ci obcy ludzie nas nienawidzą i są gotowi zawsze podstawić nogę. Jednak przede wszystkim narastał we mnie strach o dziecko. Codziennie płakałam, miałam dziwne sny. Gdybym nie miała obok siebie męża, na pewno bym oszalała. Jego zapewnienia o trudnych początkach koiły mój niepokój. Nadszedł dzień, w którym w szpitalu MSWiA przy ul. Wołoskiej urodziłam dziecko. Był to najszczęśliwszy dzień w moim życiu. Tego dnia również po raz pierwszy zbliżyłam się do Polaków. Byli to lekarze, personel medyczny, a na oddziale, na którym leżałam, młode mamy piękni, wrażliwi i bezinteresowni ludzie. W swojej ojczyźnie nie widziałam takiego stosunku do matki. Teraz, po czterech miesiącach zrozumiałam, że mąż miał rację mówiąc, że w demokratycznym państwie prawo i troska o człowieka znajdują się na pierwszym miejscu. Coraz bardziej szanuję ten naród. Anonim Następny mój rozmówca zgodził się na wywiad pod warunkiem, że pozostanie anonimowy. Jest Pan w Polsce już ponad dziewięć miesięcy. Jakie wyrobił sobie Pan zdanie o Polsce? A jakie Pana interesuje? Wiele pozytywnych opinii słyszałem od uchodźców. Chciałbym i Pana zdanie poznać. Pozytywnych? Przecież u Polaków dużo więcej negatywnych cech. A dokładnie? No, chociażby to, że Polacy są strasznie leniwi i biurokratyczni. Proszę spojrzeć ile niezaoranej ziemi leży odłogiem. W kraju rośnie bezrobocie, ale roli Polacy nie lubią uprawiać. Dlatego muszą nielegalnie wynajmować ludzi, którzy przyjechali z państw sąsiednich. Powiedział Pan, że są biurokratyczni? Bo to prawda. Nie trzeba szukać daleko weźmy na przykład naszą dyrekcję. Kiedy coś trzeba zrobić, nawet palcem nie ruszą. Siedzą w swoim biurze i bez przerwy palą. Codziennie pod drzwiami zbierają się ludzie, ale ani jednego problemu nie mogą tu rozwiązać. Często odkładają na ostatni dzień. Kiedyś na moje pytanie Czemu mnie nie uprzedziliście wcześniej? Przecież macie obowiązek to zrobić otrzymałem bezduszną odpowiedź Bo Pan nie pytał. Każdy inny by na pewno przeprosił. I jeszcze jedno. Polacy mają bardzo silnie rozwinięte poczucie nacjonalizmu. Siergiej i Elensa Innego dnia przeprowadzałem wywiad z rodziną A. Siergiej i Elena mają dwójkę dzieci córka ma 12 lat, a syn 11. Dziś mają oni jeszcze gości z sąsiednich pokoi Tunzalia I., uchodźca z miasta Baku, i Tania W. z Kazachstanu. Otwarta rozmowa mija w przyjacielskiej atmosferze. Pierwsze pytanie zadałem Siergiejowi: Już siódmy miesiąc wraz z rodziną znajduje się Pan w Polsce. Jakie zdanie wyrobił Pan sobie przez ten czas o Polakach? Jestem narodowości armeńskiej. Urodziłem się w Baku. Przez niesnaski narodowościowe musiałem opuścić miasto. Tułałem się po różnych krajach. Polska, w porównaniu z innymi państwami, podoba mi się bardziej. Jest bliższa memu sercu. Ludzie nie są tu tak gościnni jak u nas na Kaukazie, ale za to są bardziej uczciwi, kulturalni, religijni i szanujący prawo. A to są rzeczy najważniejsze dla mnie i mojej rodziny. Wysoki Komisarz NZ ds. Uchodźców (UNHCR), Przedstawicielstwo w Warszawie Warszawa 00-556, al. Róż 2 tel: (22) 628 69 30, 625 61 46 Organizacje międzynarodowe»międzynarodowa Organizacja ds. Migracji (IOM) Warszawa 00-831, ul. Twarda 44/24 tel: 652 03 57; fax: 620 67 82»Lekarze bez Granic (MEDECINS SANS FRONTIERES) Warszawa, Plac Konstytucji 5/8 Tel. (22) 449 67 98 Organizacje pozarządowe»polska Akcja Humanitarna Centrum Pomocy Uchodźcom Warszawa 00-031, ul. Szpitalna 5/3 tel: (22) 828 88 82;»Stowarzyszenie Praw Człowieka im. Haliny Nieć Kraków 31-136, ul. Sobieskiego 7/3 tel/fax: (12) 633 72 23»Helsińska Fundacja Praw Człowieka Warszawa 00-018, ul. Zgoda 11 dział uchodźców: (22) 556 44 66»Fundacja A venir Lublin 20-704, ul. Wojciechowska 7J tel.: (081) 444 63 86/88 Białystok 15-062, ul. Warszawska 43/302 tel.: (085) 74 04 288»Stowarzyszenie Interwencji Prawnej (SIP) Warszawa 00-391, Al. 3 maja 12 lok. 510 tel.: (022) 621 51 65»Caritas Polska Centra Pomocy Migrantom i Uchodźcom Białystok 43-200, ul. Warszawska 32 tel/fax: (85) 732 55 53 Lublin 20-950, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2 tel: (81) 743 71 86 Warszawa 00-322, ul. Krakowskie Przedmiescie 62 tel. (22) 826 99 10 Zgorzelec 59-900, ul. Księdza Domańskiego 12 tel: (75) 771 65 61»Polski Czerwony Krzyż Warszawa 00-561, ul. Mokotowska 14 tel: (22) 628 55 75,»Sekcja Praw Człowieka Uniwersyteckiej Poradni Prawnej UJ Kraków 30-033, Plac Inwalidów 4 tel/fax: (12) 633 37 96»Klinika Prawa Studencki Ośrodek Pomocy Prawnej Wydział Prawa i Administrcji Uniwersytetu Warszawskiego Warszawa 00-071, Krakowskie Przedmieście 26/28 Tel.: (22) 552 08 11 tel./fax: (22) 552 43 18 Organizacje P O M A G A J Ą C E U C H O D Ź C O M Jeśli chcesz o coś zapytać... Prawników, pracowników socjalnych, nauczycieli, a nie masz możliwości tego uczynić w miejscu gdzie mieszkasz, możesz napisać do nas redakcji Refugee.pl. Na listy od Was, z pytaniami i wątpliwościami czekamy w redakcji Warszawa 00-031 ul. Szpitalna 5/3.

7 Joanna Sawicka Marsha Mehran i jej Zupa z granatów ul. Szpitalna 5/3, 00-031 Warszawa Wydawca: Polska Akcja Humanitarna Wspaniała mieszanka perskich przypraw i irlandzkiego temperamentu. Jest to połączenie niezwykłej historii kobiet z przepisami kulinarnymi, które aż proszą się o wypróbowanie. Przełożona na 12 języków, w tym także na Polski, już w księgarniach. Marsha Mehran, Irańska pisarka opowiada w niej historie trzech irańskich sióstr, uciekinierek z ogarniętego islamską rewolucją Iranu, które w Irlandii otwierają egzotyczną Babylon Café. Zaczynają kusić mieszkańców miasteczka tradycyjnymi perskimi potrawami i rozmaitymi smakołykami, które roztaczają wspaniałe aromaty kardamonu, cynamonu, szafranu i podawanej do posiłku, parzonej w starym samowarze jaśminowej herbaty. Początkowo mieszkańcy nie akceptują sióstr Aminpour, ich obcość budzi powszechną nieufność, a egzotyczne zapachy i smaki kojarzą się z diabelską pokusą. Wkrótce jednak miasteczko przyjmie siostry, a one zaszczepią w nim upodobanie do perskiej kultury i kuchni. Marsha Mehran stworzyła baśniową opowieść utrzymaną w konwencji realizmu magicznego i wypełniła ją pobudzającymi apetyt zapachami, tajemniczymi przyprawami, nieznanymi smakami oraz prawdziwymi przepisami kulinarnymi. Książka zabiera czytelnika w podróż do serca perskiej kultury oraz irlandzkiej codzienności. Zupa z granatów to kolejna książka z serii z miotłą, która poświęcona jest twórczości kobiet, pisarek należących do różnych pokoleń, pochodzących z różnych stron świata. Porusza często tematy ważne, szokujące, ale nie pozbawione też ironii i humoru. Jest to proza kobiet, ale nie tylko dla kobiet. tytuł oryginału: Pomegranate Soup, przekład: Jolanta Kozak, 2006, wydanie I, powieść, 296 stron, ISBN 83-7414-179-430 Redaktor Anna Bartis Dział aktualności: newsy@refugee.pl: Agnieszka Marszycka (szef), Marek D. Peda, Magda Mieczkowska, Agnieszka Gendek, Jarosław Marczuk, Joanna Prędota, Joanna Pietruszka, Jakub Górnicki Dział kultura: kultura@refugee.pl: Joanna Sawicka (szef), Julia Maria Koszewska, Ewa Pieszczyk, Hania Szuszkiewicz Dział foto: foto@refugee.pl: Agnieszka Kunicka (szef) Grafika/Opieka techniczna: it@refugee.pl: Łukasz Chojecki Współpraca: Ervin Csaba Bartis Tłumacze: Michał Rabenda, Sara Weschler, Wiktor Garliński, Piotr Turbacz, Aneta Parzych, Agnieszka Lipka,biuro tłumaczeń Kontekst Zdjęcia: Łukasz Trzciński, Ervin Csaba Bartis Rysunki: Anna Eichler Więcej informacji: www.refugee.pl Szczególnie dziękujemy za pomoc: Teresie Oleszczuk, Edwardowi Krzemieniowi, Jakubowi Chełmińskiemu, Annie Mierzyńskiej, Agnieszce Kosowicz, Łukaszowi Trzcińskiemu, Ernestowi Lienkiewiczowi, Tyrsa Sp. z o.o., wszystkim zaangażowanym wolontariuszom dziennikarzom i tłumaczom. Refugee.pl Przegląd Filmów o Uchodźcach Szkockie dziewczęta (The Glasgow girls), reż. Linsay Hill, Michael Crummy, Brayan Lumsden, Wielka Brytania, 30 min. Opowieść o uczennicach szkockiej szkoły Szkotek, Somalijek, Cyganek, które próbują zatrzymać deportację jednej ze swych koleżanek do Kurdystanu. Obietnica (La Promesse), reż. Jean-Pierre Dardenne, Luc Dardenne, Belgia 1996, 91 min. Królem nieprzyjaznego, ubogiego, przemysłowego przedmieście Liege jest Roger szemrany biznesmen i kombinator. Wraz ze swoim piętnastoletnim synem Igor, który pomaga mu w biznesie, bezlitośnie ekspoloatuje największe bogactwo dzielnicy nielegalnych emigrantów. Na tym świecie (In this World), reż. Michael Winterbottom, Wielka Brytania 2002, 88 min. Paradokumentalna opowieść o kuzynach Jamalu oraz Enayatullahu, którzy przemierzają drogę z Pakistanu przez Iran, Turcję, Włochy i Francję, aż do Zjednoczonego Królestwa. Trasę tę pokonuje co roku około miliona ludzi. Marząc o lepszym życiu w Europie oddają swoje życie w ręce szmuglerów. Odbywająca się nielegalnie podróż grozi całkowitym wycieńczeniem organizmu, a w niektórych przypadkach prowadzi do śmierci. Cargo, reż. Andi Reiss, Hiszpania/Wielka Brytania 2004, 80 min. Czterech uchodźców uciekinierów próbuje uciec z Chorwacji do Wielkiej Brytanii w pace ciężarówki. Jest to oparta na prawdziwych historiach opowieść o przemyśle przemytu ludzi w Europie, oraz o rzeczywistości, z jaka mierzą się poszukujący azylu. Niezależnie od tego skąd pochodzą i przed czym uciekają, uchodźcy są zdesperowanymi ludźmi, nie bojącymi się drastycznych rozwiązań. Po filmie odbędzie się spotkanie z reżyserką. Miasto Pustki (Hollow City), reż. Maria João Ganga, Angola/Portugalia/Francja 2004, 90 min. Realistyczny, brutalny film na temat wojny domowej w Angoli. Przez wielu uważany za najważniejszy obraz wojny w Afryce w historii kinematografii. Grupa dzieci ucieka z linii frontu do Luandy w towarzystwie siostry zakonnej. 12-letni N dala gubi się w mieście mając jedynie torbę i drucianą lalkę. Zaprzyjaźnia się z rybakiem Antonio i szalonym rówieśnikiem Zé. Na obrzeżu trwającej wojny domowej stara się znaleźć miejsce dla siebie. Życie ukryte w słowach (La vida secreta de las palabras), reż. Isabel Coixet, Hiszpania 2005, 112 min. W środowisku emigrantów-mężczyzn pracujących na odizolowanej od świata platformie wiertniczej pojawia się samotna i tajemnicza kobieta. Ma ona opiekować robotnikiem, który w wypadku stracił wzrok. Nawiązuje się pomiędzy nimi nić sympatii, intymności naznaczonej tajemnicami, wyznaniami, kłamstwami, radością i bólem. Obydwoje nie są w stanie oprzeć się narastającemu uczuciu, które odmieni ich życie na zawsze. Nienawiść (La Haine), reż. Matthieu Kassovitz, Francja 1995, 96 min. 24 godziny z życia bezrobotnych mieszkańców paryskiego przedmieścia. Tanie czynszowe mieszkania zamieszkują kolorowi lub członkowie różnych mniejszości etnicznych lub religijnych. Na ulicy rządzą gangi. Film nakręcony jest jako dokument, a dodatkowego klimatu dodaje to, iż jest czarno-biały. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Uchodźczego Wyłączna odpowiedzialność za wszelkie wzmianki lub publikacje zamieszczone w tym portalu spoczywa na ich autorach. Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za sposób wykorzystania udostępnionych informacji. Uwaga! Konkurs Dziennikarski! Polska oczami uchodźców Redakcja Refugee.pl czeka na Wasze teksty (max. 5 stron) przesłane pocztą na adres: Szpitalna 5/3, 00-31 Warszawa bądź mailem na adres: anna.bartis@pah.org.pl Na teksty czekamy do 30 września 2006 roku regulamin konkursu na www.refugee.pl Rozstrzygniecie konkursu i przyznanie nagród pieniężnych po 15 października 2006.

8 Bajka o królu i jego synach Uwaga! Konkurs plastyczny! Narysuj swoje marzenia Redakcja Refugee.pl ogłasza konkurs plastyczny dla dzieci (poniżej 18 lat) Na prace wykonane dowolną techniką czekamy do 31 sierpnia 2006. Wyślij swoją pracę pocztą na adres: Szpitalna 5/3, 00-031 Warszawa Dla zwycięzców atrakcyjne nagrody! Pewien mądry król miał 7 synów. Bardzo go martwiło, że synowie nie żyli w zgodzie. Po jednej z kłótni zawołał ich do siebie. Kazał przynieść każdemu drewnianą pałkę. Kiedy synowie wykonali polecenie, polecił każdemu złamać pałkę, którą przyniósł. Pierwszy syn bez trudu ją złamał, drugi też i tak aż do siódmego. Wtedy ojciec jeszcze raz poprosił ich o to samo. Niech każdy przyniesie drewniany kij powiedział. Synowie nie rozumieli dlaczego, ale posłusznie wykonali polecenie. Wówczas ojciec poprosił, aby oddali mu drewniane kije, złożył je razem i przekazał najstarszemu synowi. A teraz rzekł spróbuj je złamać. Najstarszy syn starał się ze wszystkich sił. Naciskał. Sapał, ale kije nawet nie zatrzeszczały. Ojciec polecił: Daj je młodszemu bratu. Ale młodszy brat też nie był w stanie ich złamać. I tak każdy, aż do siódmego. Król wziął od nich pałki i rzekł: Kiedy się kłócicie jesteście sami i można was złamać tak łatwo, jak ten kij. Ale jeżeli będziecie razem, tak jak wy nie daliście rady kijom, tak nikt nie będzie w stanie wam zaszkodzić. po kolo ruj obra zek