POBYT TOLEROWANY. Kto może uzyskać zgodę na pobyt tolerowany. Cudzoziemcowi udziela się zgody na pobyt tolerowany na terytorium RP, jeżeli:

Transkrypt

1 POBYT TOLEROWANY Ustawa z dn r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przewiduje możliwość udzielenia cudzoziemcowi zgody na pobyt tolerowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 1 Kto może uzyskać zgodę na pobyt tolerowany Cudzoziemcowi udziela się zgody na pobyt tolerowany na terytorium RP, jeżeli: 1. wydalenie cudzoziemca, mogłoby nastąpić jedynie do kraju, w którym zagrożone byłoby jego prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa osobistego, w którym mógłby zostać poddany torturom albo nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu lub być zmuszony do pracy lub pozbawiony prawa do rzetelnego procesu sądowego albo być ukarany bez podstawy prawnej w rozumieniu Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dn r.( Europejska Konwencja Praw Człowieka i Podstawowych Wolności). 2. wydalenie cudzoziemca jest niewykonalne z przyczyn niezależnych od organu wykonującego decyzję o wydaleniu lub od cudzoziemca. 3. wydanie cudzoziemca państwu obcemu jest niedopuszczalne na podstawie orzeczenia sądu polskiego o niedopuszczalności wydania cudzoziemca albo na podstawie rozstrzygnięcia Ministra Sprawiedliwości o odmowie wydania cudzoziemca ( odmowa ekstradycji odmowa wydania cudzoziemca przebywającego na terytorium RP, którego wydania zażądało państwo obce, ze względu na toczące się postępowanie karne). 4. wydalenie cudzoziemca miałoby nastąpić z innych przyczyn niż zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo bezpieczeństwa i porządku publicznego, a cudzoziemiec jest małżonkiem obywatela polskiego lub cudzoziemca posiadającego zezwolenie na osiedlenie się. 1 W dniu r. weszły w życie dwie ustawy regulujące położenie cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej: ustawa z dn r. o cudzoziemcach ( Dz. U. nr 128 poz.1175) i ustawa z dn r.o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ( Dz.U. Nr 128 poz.1176). 1

2 Jakie prawa daje cudzoziemcowi pobyt tolerowany Cudzoziemiec posiadający zgodę na pobyt tolerowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej: może wykonywać pracę, na terytorium RP, bez zezwolenia na pracę, ma prawo do świadczeń pomocy społecznej; jest uprawniony do otrzymania zasiłków rodzinnego, pielęgnacyjnego i wychowawczego, ma prawo do nauki w szkołach podstawowych, gimnazjalnych i ponad gimnazjalnych( licea, technika), ma prawo do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na takich samych prawach jak obywatele polscy, ma prawo do ubezpieczenia zdrowotnego: cudzoziemiec ubezpiecza się dobrowolnie w Narodowym Funduszu Zdrowia lub podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego ( obowiązek wynika z umowy o pracę). Procedura / udzielanie zgody na pobyt tolerowany Zgody na pobyt tolerowany udziela: Wojewoda z urzędu: w decyzji o odmowie wydalenia, gdy w postępowaniu w sprawie wydalenia cudzoziemca stwierdzi, że zachodzi którakolwiek z okoliczności o których mowa wyżej w pkt. 1 lub pkt.4. na wniosek: wniosek do wojewody składa organ zobowiązany do wykonania decyzji o wydaleniu ( Policja, Straż Graniczna), w przypadku, gdy okoliczności, o których mowa wyżej w punktach 1 lub 4, ujawnią się po wydaniu decyzji o wydaleniu, albo gdy decyzja o wydaleniu stanie się niewykonalna z przyczyn niezależnych od organu, który jest obowiązany ją wykonać. Prezes Urzędu z urzędu: w decyzji o odmowie nadania statusu uchodźcy, jeżeli zachodzi którakolwiek z okoliczności, o których mowa wyżej w punktach od 1 do 4 włącznie, na wniosek cudzoziemca, przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w sprawie którego wydano orzeczenie, o którym mowa wyżej w pkt.3. 2

3 Rada do Spraw Uchodźców jeżeli stwierdzi, w wyniku rozpatrzenia odwołania od decyzji w sprawie o nadanie statusu uchodźcy, że zachodzi którakolwiek z okoliczności, wymienionych wyżej w pkt.: 1,2,3,4. Cudzoziemiec nie może wystąpić z wnioskiem o udzielenie zgody na pobyt tolerowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z jednym wyjątkiem: z wnioskiem występuje cudzoziemiec, przebywający na terytorium RP, wobec którego orzeczono o zakazie ekstradycji. Od decyzji o odmowie udzielenia zgody na pobyt tolerowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przysługuje cudzoziemcowi odwołanie; na negatywną decyzję wydaną w wyniku złożonego odwołania cudzoziemiec ma prawo złożyć skargę do sądu administracyjnego. Dokumenty Cudzoziemcowi, któremu udzielono zgody na pobyt tolerowany wydaje się kartę pobytu na okres roku, z możliwością jej przedłużenia na dalsze okresy, do czasu cofnięcia zgody na pobyt tolerowany lub wygaśnięcia zgody na pobyt tolerowany z mocy prawa. Zakończenie trwania ochrony udzielonej cudzoziemcowi w formie zgody na pobyt tolerowany następuje dwoma sposobami: 1. na podstawie obligatoryjnie wydawanej decyzji o cofnięciu zgody na pobyt tolerowany po zaistnieniu jednej z następujących okoliczności: ustanie przyczyna, dla której została udzielona zgoda na pobyt tolerowany; cudzoziemiec dobrowolnie zwrócił się o ochronę do władz kraju pochodzenia; cudzoziemiec opuścił na stałe terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; dalsze obowiązywanie zgody na pobyt tolerowany mogłoby spowodować poważne zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo bezpieczeństwa i porządku publicznego. 2. z mocy prawa wygasa z dniem zaistnienia jednego z następujących zdarzeń: nadania cudzoziemcowi statusu uchodźcy; nabycia przez cudzoziemca obywatelstwa polskiego; 3

4 zawiadomienia przez cudzoziemca, na piśmie, Prezesa Urzędu, o zrzeczeniu się prawa do korzystania ze zgody na pobyt tolerowany; uzyskania zezwolenia na osiedlenie się Ochrona cudzoziemca Cudzoziemiec objęty ochroną w postaci zgody na pobyt tolerowany nie może być wydalony z terytorium RP nie można wobec niego wydać decyzji o zobowiązaniu do opuszczenia terytorium RP ani decyzji o wydaleniu ( art.101 uoc). Pobyt tolerowany w postępowaniach wszczętych przed dniem r. Postępowania w sprawach cudzoziemców wszczęte przed dniem 1 września 2003r. (przed dniem wejścia w życie ustawy z dn r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej) i nie zakończone do dnia r. decyzją ostateczną: 1. postępowanie o wydalenie cudzoziemca z terytorium RP: przed wydaniem decyzji o wydaleniu cudzoziemca z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wojewoda bada, czy zachodzą okoliczności uzasadniające udzielenie cudzoziemcowi zgody na pobyt tolerowany, o którym mowa wyżej w punktach: 1,2,3,4 w razie ich stwierdzenia odmawia wydalenia i udziela zgody na pobyt tolerowany. 2. w postępowaniach w sprawach zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony, dotyczących cudzoziemców, w stosunku do których zachodziły okoliczności, o których mowa w art. 17 ust.2 pkt.7 i 8 ustawy z dn r. o cudzoziemcach 2 : wojewoda bada czy zachodzą okoliczności uzasadniające udzielenie 2 Art. 17 ust.2 pkt.7 ustawy z dn r. o cudzoziemcach: konieczność przebywania na terytorium RP w związku z okolicznością o której mowa w art.53 lub niemożnością wykonania decyzji o wydaleniu z przyczyn niezależnych od organu lub cudzoziemca. Przepis art.53 stanowi, że cudzoziemca nie wolno wydalić lub zobowiązać do opuszczenia terytorium RP, jeżeli naruszyłoby to postanowienia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Art.17 ust.2 pkt.8 ustawy z dn r. o cudzoziemcach: W stosunku do cudzoziemca zostało wydane orzeczenie sądu o niedopuszczalności jego wydania albo rozstrzygnięcie Ministra Sprawiedliwości o odmowie wydania cudzoziemca. 4

5 cudzoziemcowi zgody na pobyt tolerowany, o których mowa w art. 97, i w razie ich stwierdzenia wydaje decyzję o udzieleniu cudzoziemcowi zgody na pobyt tolerowany. Z dniem r. (dzień wejścia w życie ustawy z dn r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej), zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony wydane na podstawie art. 17 ust.2 pkt.7 i 8 ustawy z dn r. o cudzoziemcach ( dawna ustawa o cudzoziemcach) stają się decyzjami w sprawie udzielenia zgody na pobyt tolerowany. 5

6 Ważne adresy Wydział do Spraw Cudzoziemców Zarządu Kontroli Ruchu Granicznego Komendy Głównej Straży Granicznej Warszawa, ul. Koszykowa 16 składanie wniosków o nadanie statusu uchodźcy Urząd do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców Warszawa, ul. Koszykowa 16 tel. 22/ Centralny Ośrodek Recepcyjny dla uchodźców w Dębaku Podkowa Leśna koło Warszawy Otrębusy tel. 22/ Wysoki Komisarz NZ do spraw Uchodźców (UNHCR) Warszawa, Aleja Róż 2 tel. 22/ Helsińska Fundacja Praw Człowieka - pomoc prawna Warszawa, ul. Zgoda 11 tel./fax 22/ , Stowarzyszenie Praw Człowieka im. Haliny Nieć Krakow ul. Sobieskiego 7/3 tel/fax (12) Polska Akcja Humanitarna Centrum Pomocy Uchodźcom Warszawa, ul. Szpitalna 5 m. 3 22/ Caritas Polska Biura Informacji dla Migrantów i Uchodźców Białystok, ul. Warszawska 32 tel/fax: 85/ Lublin ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2 Tel. 81/ Wrocław, pl. Katedralny 6/1 tel/fax 71/ Polski Czerwony Krzyż Warszawa ul. Mokotowska 14 tel.: 22/ , fax: 22/ Poradnia Prawna Ośrodek Praw Człowieka Uniwersytetu Jagielońskiego Kraków, Plac Inwalidów 4 tel.: 12/ , w Poradnia Prawna Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego Warszawa, Krakowskie Przedmieście 26/28 tel.: 22/ w.811 tel/fax: 22/ Opracowanie: Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa