Stosunek młodych Polaków do projektu podwyższenia wieku emerytalnego Raport badawczy Warszawa, 19 kwietnia 2012
Nota metodologiczna Głównym celem badania było poznanie wiedzy i opinii młodych Polaków na temat rządowego projektu podwyższenia wieku emerytalnego. Zbadano również opinie na temat różnych aspektów systemu emerytalnego oraz poziom zaufania do różnych instytucji publicznych, w tym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Badanie zostało zrealizowane metodą wywiadów on-line w dniach 11-15 kwietnia 2011 roku na losowej próbie 1750 panelistów StudentsWatch w wieku 18-30 lat. Wyniki są reprezentatywne dla Polaków w wieku 18-30 lat ze względu na łączny rozkład wieku i płci.
Wnioski (1) Ponad trzy czwarte (76,7 proc.) młodych Polaków nie popiera rządowego projektu podwyższenia wieku emerytalnego. Ponad połowa (56,6 proc.) jest temu zdecydowanie przeciwna. Zaledwie 17,3 proc. nie widzi nic złego w pracowaniu do 67 roku życia. Najmniej takich osób jest wśród 18-20-latków (10,3 proc.). Nieco wyższy poziom poparcia w stosunku do badanej populacji przejawiają sympatycy o poglądach centrowych (38,7 proc.) oraz lewicowych (31,4 proc.). Poparcie dla koncepcji podwyższenia wieku emerytalnego łagodnie rośnie wraz z poziomem miesięcznych zarobków - wśród zarabiających ponad 2500 PLN miesięcznie na rękę poziom poparcia wynosi 37,2 proc., podczas gdy w najniższej grupie dochodowej (poniżej 500 PLN) jedynie 17,4 proc. osób popiera rządowy projekt. Podobnie, aż co trzecia osoba (33,2 proc.) o zarobkach przekraczających 2500 PLN nie widzi nic złego w pracy do 67 roku życia. Dla odmiany, wśród najgorzej zarabiających uważa tak jedynie 14,1 proc.
Wnioski (2) Gdyby rząd mógł zrekompensować niekorzystną sytuację wywołaną podwyżką wieku emerytalnego, najwięcej młodych Polaków zjednałby gwarantujac podwyższenie zarobków - w ten sposób przekonałby 69,5 proc. przeciwników projektu. Prawie sześciu na dziesięcu nieprzekonanych (58%) poparłoby projekt w zamian za powstanie nowych miejsc pracy. Dotyczy to przede wszystkim osób bezrobotnych i nie pracujących (67,8%). Prawie połowa (48,8%) uczyniłaby to, gdyby mogła płacić niższe podatki. Najmniej atrakcyjne, bo jedynie dla co trzeciej osoby (33,6 proc.) byłoby obniżenie (dłużej płaconych) składek emerytalnych. Nieco wyższy poziom poparcia w stosunku do badanej populacji przejawiają sympatycy centrowych (38,7 proc.) oraz lewicowych (31,4 proc.). Poparcie dla koncepcji podwyższenia wieku emerytalnego łagodnie rośnie wraz z poziomem miesięcznych zarobków - wśród zarabiających ponad 2500 PLN miesięcznie na rękę poziom poparcia wynosi 37,2 proc., podczas gdy w najniższej grupie dochodowej (poniżej 500 PLN) jedynie 17,4 proc. osób popiera rządowy projekt. Podobnie, aż co trzecia osoba (33,2 proc.) o zarobkach przekraczających 2500 PLN nie widzi nic złego w pracy do 67 roku życia. Dla odmiany, wśród najgorzej zarabiających uważa tak jedynie 14,1 proc.
Wnioski (3) Ponad połowa młodych Polaków (59,5) nie wróży najlepiej obecnemu systemowi emerytalnemu - prawie co trzecia osoba (31,7%) jest zdecydowanie przekonana o tym, że obecny system upadnie w ciągu kilku lat. Aż ośmiu na dziesięciu (78,9 proc.) uważa, że obecny system emerytalny nie jest w dobrej w kondycji. Połowa (49,9 proc.) zdecydowanie nie zgadza się, że rządowy projekt nie ma alternatywy. Zdaniem dwóch trzecich (66 proc.) nie jest nią podwyższenie obecnych składek. Młodzi Polacy najczęściej uważają, że obecne progi emerytalne są odpowiednie - w przypadku kobiet za progiem 60 lat opowiada się co trzecia osoba; a w przypadku mężczyzn próg 65 lat wyznaczyło 29 proc. osób. Co ciekawe, optymalny próg który mógłby być rozpatrywany w drugiej kolejności to 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn.
Wnioski (4) Jednocześnie, ZUS jest instytucją, której młodzi Polacy ufają najmniej (2,03 punktu na skali 7-stopniowej skali). Przedostatnie miejsce zajmuje aktualna koalicja PO-PSL (2,24). Znacznie bardziej młodzi Polacy skłonni są zaufać Otwartym Funduszom Emerytalnym (3,05). Najmniej ufne są osoby zarabiajace najwięcej (1,82) lub które ukończyły 26 lat (1,94). Młodzi Polacy najczęściej nie potrafią oszczędzać dużych kwot. Prawie co trzecia osoba (32,6) przyznaje, że miesięcznie nie udaje się jej odłożyć ani złotówki na konto oszczędnościowe lub lokatę. Ponad drugie tyle (35,7 proc.) nie odkłada więcej niz 500 PLN miesięcznie. Jedynie co szósta osoba (16,4 proc.) deklaruje posiadanie Indywidualnego Konta Emerytalnego. Młodzież nie lekceważy doświadczonych pracowników. Ponad połowa (57 proc.) zatrudnionych twierdzi, że w pracy korzysta z wiedzy i doświadczenia starszych współpracowników. Jednocześnie, podobny odsetek młodych Polaków (54,7 proc.) uważa, że podwyższenie wieku emerytalnego spowoduje wzrost konkurencji między młodszymi a starszymi pracownikami.
Poparcie dla podwyższenia wieku emerytalnego Czy popierasz rządowy projekt podwyższenia wieku emerytalnego do 67 lat (w roku 2020 dla mężczyzn, w roku 2040 dla kobiet)? 2,9 5,3 Zdecydowanie popieram 56,6 15,2 20,1 Raczej popieram Raczej nie popieram Zdecydowanie nie popieram Nie mam zdania N = 1750
Poparcie dla podwyższenia wieku emerytalnego ze względu na poglądy polityczne Czy popierasz rządowy projekt podwyższenia wieku emerytalnego do 67 lat (w roku 2020 dla mężczyzn, w roku 2040 dla kobiet)? lewicowe 7,6 23,8 17,7 47,1 3,7 centrowe 9,1 29,6 21,7 38,4 1,3 prawicowe 6,2 18,1 19,1 55,7 0,9 Ogółem 5,3 15,2 20,1 56,6 2,9 N = 1750 Zdecydowanie popieram Raczej nie popieram Nie mam zdania Raczej popieram Zdecydowanie nie popieram
Poparcie dla podwyższenia wieku emerytalnego Czy popierasz rządowy projekt podwyższenia wieku emerytalnego do 67 lat (w roku 2020 dla mężczyzn, w roku 2040 dla kobiet)? poniżej 500 PLN 4,6 12,8 18,4 62,2 2,0 501-1000 PLN 6,2 14,8 20,0 54,9 4,1 1001-1500 PLN 10,8 13,4 17,3 56,9 1,7 1501-2500 PLN 4,0 15,2 25,3 52,1 3,5 powyżej 2500 PLN 5,5 31,7 18,8 39,4 4,5 N = 1750 Zdecydowanie popieram Raczej nie popieram Nie mam zdania Raczej popieram Zdecydowanie nie popieram
Podwyższenie wieku emerytalnego, ale co w zamian? Czy poparł(a)byś projekt podwyższenia wieku emerytalnego, gdyby Państwo zagwarantowało: Podwyższenie zarobków 69,5 19,2 11,3 Powstanie nowych miejsc pracy 58,0 28,7 13,4 Obniżenie podatków 48,8 37,6 13,6 Obniżenie akcyzy (np. na benzynę, alkohol, papierosy) 41,1 45,9 13,0 Możliwość wcześniejszego wypłacania środków z konta emerytalnego 40,8 39,1 20,2 Obniżenie cen transportu (komunikacja miejska, PKP, opłaty za autostrady) 34,5 52,1 13,4 Obniżenie składek emerytalnych 33,6 46,2 20,2 Tak Nie Nie wiem N = 1392
Czy poparł(a)byś projekt podwyższenia wieku emerytalnego, gdyby Państwo zagwarantowało: Powstanie nowych miejsc pracy pracuje (na etat, dorywczo, samozatrudniony, przedsiębiorca, rolnik) 56,0 30,6 13,4 uczeń, student 57,1 30,7 12,3 nie pracuje, bezrobotny 67,8 15,3 16,9 Ogółem 58,0 28,7 13,4 Tak Nie Nie wiem N = 1392
Opinie na temat wybranych aspektów systemu emerytalnego Posługując się skalą 1-5, gdzie 1 oznacza zdecydowanie się nie zgadzam, a 5 zdecydowanie się zgadzam określ, w jakim stopniu zgadzasz się z poniższymi stwierdzeniami Najlepiej zarabiający powinni płacić wyższe składki emerytalne 12,1 12,7 24,4 19,7 31,1 Obecny system emerytalny upadnie w ciągu kilku lat 2,7 8,5 29,4 27,8 31,7 Każdy powinien pracować możliwe długo, bez względu na wiek 31,2 21,2 22,9 15,0 9,7 Wiek emerytalny powinien być taki sam, dla wszystkich grup zawodowych 29,8 22,5 17,2 13,7 16,7 Należy zrównać wiek emerytalny kobiet i mężczyzn 31,1 23,1 20,3 12,5 13,0 Podniesienie wieku emerytalnego to jedyne skuteczne rozwiązanie 49,9 17,6 16,3 10,2 6,1 Zamiast wydłużać wiek emerytalny należy podnieść obecne składki 39,8 26,2 24,5 6,33,2 N = 1392 1 - zdecydowanie się nie zgadzam 2 3 4 5 - zdecydowanie się zgadzam
Opinie na temat wybranych aspektów systemu emerytalnego c.d. Posługując się skalą 1-5, gdzie 1 oznacza zdecydowanie się nie zgadzam, a 5 zdecydowanie się zgadzam określ, w jakim stopniu zgadzasz się z poniższymi stwierdzeniami Lepiej zarabiać mniej na rękę, w zamian za zabezpieczenie swojej starości 28,8 25,6 29,4 11,5 4,7 System emerytalny powinien być dobrowolny 9,0 9,8 22,4 20,7 38,1 Obecny system emerytalny to wyraz solidarności społecznej 25,8 21,7 39,1 9,0 4,4 Z obecnego systemu emerytalnego najwięcej korzystają najubożsi 32,7 19,7 32,2 10,3 5,1 Obecny system emerytalny jest w dobrej kondycji 56,1 22,8 15,5 3,8 1,7 Podwyższenie wieku emerytalnego spowoduje wzrost bezrobocia 6,8 10,7 22,8 23,4 36,3 Nie widzę nic złego w pracowaniu do 67 roku życia 49,0 14,6 19,1 8,7 8,6 Podwyższenie wieku emerytalnego spowoduje wzrost konkurencji między młodszymi a starszymi pracownikami 8,1 11,4 25,9 24,8 29,9 N = 1392 1 - zdecydowanie się nie zgadzam 2 3 4 5 - zdecydowanie się zgadzam
Nie widzę nic złego w pracowaniu do 67 roku życia Posługując się skalą 1-5, gdzie 1 oznacza zdecydowanie się nie zgadzam, a 5 zdecydowanie się zgadzam określ, w jakim stopniu zgadzasz się z poniższymi stwierdzeniami od 18 do 20 lat 53,9 19,0 16,8 5,5 4,8 od 21 do 25 lat 49,7 14,8 15,5 10,5 9,5 26 lat lub więcej 46,0 12,5 23,4 8,5 9,7 Total 49,0 14,6 19,1 8,7 8,6 1 - zdecydowanie się nie zgadzam 2 3 4 5 - zdecydowanie się zgadzam N = 1392
Podwyższenie wieku emerytalnego spowoduje wzrost konkurencji między młodszymi a starszymi pracownikami Posługując się skalą 1-5, gdzie 1 oznacza zdecydowanie się nie zgadzam, a 5 zdecydowanie się zgadzam określ, w jakim stopniu zgadzasz się z poniższymi stwierdzeniami poniżej 500 PLN 53,2 15,6 16,9 7,2 7,1 501-1000 PLN 48,4 20,0 17,0 8,0 6,6 1001-1500 PLN 51,3 16,8 13,8 8,8 9,3 1501-2500 PLN 48,4 17,4 19,3 12,8 2,1 powyżej 2500 PLN 32,3 15,9 18,6 22,3 10,9 1 - zdecydowanie się nie zgadzam 2 3 4 5 - zdecydowanie się zgadzam N = 1392
Opinie na temat optymalnego wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn Jaki powinien być według Ciebie optymalny próg wieku emerytalnego dla 35,0 30,0 25,0 Średnia dla kobiet: 59,7 Średnia dla mężczyzn: 62,4 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 N = 1750 kobiet mężczyzn
Poziom zaufania do instytucji publicznych Posługując się skalą 1-7, gdzie 1 oznacza w ogóle nie ufam, a 7 ufam całkowicie, określ swój poziom zaufania do poniższych instytucji / urzędów N = 1091 Unia Europejska Policja Związki zawodowe OFE (Otwarte Fundusze Emerytalne) Urząd Skarbowy Urzędy Pracy Aktualny Prezydent RP Kościół katolicki Publiczna służba zdrowia KRUS (Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego) Aktualna koalicja rządząca ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych) 3,50 3,42 3,16 3,05 2,79 2,78 2,77 2,72 2,65 2,51 2,24 2,03 Średnie na skali 1-7
Poziom zaufania do ZUS Posługując się skalą 1-7, gdzie 1 oznacza w ogóle nie ufam, a 7 ufam całkowicie, określ swój poziom zaufania do poniższych instytucji / urzędów poniżej 500 PLN 2,07 od 18 do 20 lat 2,18 501-1000 PLN 2,13 1001-1500 PLN 2,09 od 21 do 25 lat 2,04 1501-2500 PLN 1,96 powyżej 2500 PLN 1,82 26 lat lub więcej 1,94 N = 1091 Średnie na skali 1-7
Oszczędności młodych Polaków Spróbuj oszacować, jaką kwotę udaje Ci się miesięcznie zaoszczędzić (np. odłożyć na lokatę, konto oszczędnościowe itp.): 2,0 0,6 0,6 0,4 4,6 Nie udaje mi się nic zaoszczędzić 6,7 16,8 32,6 Poniżej 200 PLN 201-500 PLN 501-1000 PLN 35,7 1001-1500 PLN 1501-2000 PLN 2001-3000 PLN Powyżej 3000 PLN N = 1750 Odmowa odpowiedzi
Młodzi Polacy a Trzeci Filar Czy posiadasz Indywidualne Konto Emerytalne tzw. trzeci filar? 10,8 16,4 Tak Nie 72,8 Nie wiem, nie jestem pewien / pewna N = 1750
Relacje między młodymi a starszymi pracownikami Czy w swojej obecnej pracy zawodowej korzystasz z wiedzy i doświadczenia starszych współpracowników? Zdecydowanie nie 6,8 20,4 8,7 8,7 18,8 Raczej nie Raczej tak 36,6 Zdecydowanie tak Trudno powiedzieć N = 774 W obecnej pracy nie mam kontaktów ze starszymi pracownikami
Dziękujemy za uwagę! Kontakt: StudentsWatch sp. z o.o. sw@studentswatch.pl 533-987-335(6) www.studentswatch.pl