OPINIA SPOŁECZNA O CZŁONKOSTWIE W UNII EUROPEJSKIEJ PO PIELGRZYMCE PAPIEŻA DO POLSKI

Transkrypt

1 OPINIA SPOŁECZNA O CZŁONKOSTWIE W UNII EUROPEJSKIEJ PO PIELGRZYMCE PAPIEŻA DO POLSKI Warszawa, wrzesień 2002 r. W drugiej połowie sierpnia istotnie o 9 punktów proc. - zwiększył się udział Polaków, którzy czują się wystarczająco dobrze poinformowani o członkostwie Polski w Unii Europejskiej, osoby takie stanowią teraz 43% społeczeństwa. Jednocześnie do 53% zmniejszył się odsetek badanych, którym posiadane informacje nie wystarczają. Odnotowujemy ponadto 7-punktowy wzrost poparcia dla członkostwa naszego kraju w Unii Europejskiej: wśród osób, które mają zamiar wziąć udział w referendum 74% deklaruje oddanie głosu za (17% byłoby przeciw), a wśród ogółu dorosłych Polaków 62% zalicza siebie do zwolenników członkostwa i 20% - do przeciwników. Tak wysokim poparciem społecznym wejście Polski do Unii nie cieszyło się od kwietnia 2000 r. Dopiero jednak kolejne sondaże pokażą czy zmiany w poparciu dla integracji i poczuciu poinformowania są trwałe, czy jest to tylko chwilowy entuzjazm wynikający z emocji związanych z wizytą Papieża. Istotnym zmianom nie uległo zainteresowanie udziałem w referendum akcesyjnym: zdecydowanie zamierza głosować 45% pełnoletnich Polaków, a raczej pójdzie do urn niecała jedna trzecia (31%). 16% uprawnionych do głosowania nie chce skorzystać z prawa głosu w tej sprawie, a 8% osób jeszcze nie wie czy pójdą do urn. Wzrost poparcia dla członkostwa w Unii wydaje się dotyczyć raczej tych grup społecznych, które i tak zorientowane są prounijnie. Wśród rolników, zwolenników LPR i mieszkańców Polski wschodniej poparcie dla Unii i tak niższe niż wśród innych jeszcze się zmniejszyło. TNS OBOP ul. Dereniowa 11, Warszawa fel: (48 22) (-46), fax: (48 22) obop@obop.pl; Biura w ponad 50 krajach Grupa Taylor Nelson Sofres

2 TNS OBOP Opinia społeczna o członkostwie w Unii Europejskiej po pielgrzymce... sondaż z sierpnia 2002 r. Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła. W komunikacie zaprezentowano wyniki zrealizowanego przez TNS OBOP w drugiej połowie sierpnia sondażu Euro-Track 1 - stałego monitoringu poparcia dla członkostwa Polski w Unii Europejskiej i poczucia poinformowania na ten temat. Badanie było realizowane kilka dni po zakończeniu pielgrzymki Jana Pawła II do Polski, podczas której Papież wyraził nadzieję, że społeczeństwo polskie które od wieków przynależy do Europy znajdzie właściwe sobie miejsce w strukturach Wspólnoty Europejskiej i nie tylko nie zatraci własnej tożsamości, ale ubogaci swą tradycją ten kontynent i cały świat. POCZUCIE POINFORMOWANIA O CZŁONKOSTWIE POLSKI W UE W ostatnich dniach sierpnia ponad dwie piąte (43%) Polaków twierdziło, że czują się wystarczająco dobrze poinformowani o członkostwie Polski w Unii Europejskiej. To najwyższy odsetek spośród uzyskanych w sondażach realizowanych od grudnia 1998 r. Ponad połowa społeczeństwa (53%) deklarowała poczucie niedosytu informacji na ten temat, a 4% badanych nie potrafiło ocenić posiadanych wiadomości. POCZUCIE POINFORMOWANIA O CZŁONKOSTWIE POLSKI W UE Trwa dyskusja na temat członkostwa* Polski w Unii Europejskiej. Czy czuje się Pan(i) wystarczająco poinformowany(a) na ten temat? czuję się wystarczająco dobrze poinformowany(a) czuję się niewystarczająco poinformowany(a) XII.9 8 V.99 X.99 IV.00 X.00 V.01 XI.01 II.02 III.02 IV.02 V.02 VI trudno powiedzieć VII.0 2 VIII.02 (1) VIII.02 (2) (dane w %) *Do października 2000 r. sformułowanie pierwszej części pytania było następujące: Trwa dyskusja na temat wejścia Polski do Unii Europejskiej. 1 Badanie przeprowadzono w dniach r. na reprezentatywnej losowej próbie mieszkańców Polski powyżej 15 roku życia. Zrealizowano 1003 wywiady. Maksymalny błąd statystyczny wynosi +/-3,0% przy wiarygodności oszacowania równej 95%. 2

3 TNS OBOP Opinia społeczna o członkostwie w Unii Europejskiej po pielgrzymce... sondaż z sierpnia 2002 r. W dalszym ciągu do najlepiej poinformowanych o członkostwie Polski w Unii należą osoby z wykształceniem wyższym, interesujące się polityką, kierownicy i specjaliści, mieszkańcy największych miast, a do wyrażających poczucie niewystarczającego poinformowania badani z wykształceniem podstawowym, mieszkańcy wsi, rolnicy i gospodynie domowe. W porównaniu do wyników poprzedniego zrealizowanego w pierwszych dniach sierpnia sondażu, znacząco wzrósł odsetek osób, które czują się wystarczająco dobrze poinformowane wśród: kierowników i specjalistów (o 24 punkty proc.), rolników (+20 p.p.) i robotników (+17 p.p.), mieszkańców najmniejszych (do 20 tys.) i największych (powyżej 500 tys.) miast (odpowiednio +19 i +20 punktów proc.), badanych z wykształceniem wyższym (+12 p.p.) oraz ankietowanych w ogóle nie interesujących się polityką (+11 p.p.). DEKLAROWANY UDZIAŁ W REFERENDUM AKCESYJNYM W referendum w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej zdecydowanie zamierza wziąć udział 45% pełnoletnich Polaków. Niecała jedna trzecia (31%) o swoim uczestnictwie mówi z wahaniem. Zestawienie wyników prowadzonych przez TNS OBOP badań sondażowych z późniejszą faktyczną frekwencją wskazuje jednak, że rzeczywista frekwencja kształtuje się na poziomie uzyskiwanego w sondażach odsetka osób pewnych swego udziału w głosowaniu. 16% osób uprawnionych do głosowania deklaruje brak zainteresowania udziałem w referendum akcesyjnym, a 8% nie podjęło jeszcze decyzji w tej sprawie. Zainteresowanie uczestnictwem w referendum nie uległo zasadniczym zmianom w porównaniu do notowanego we wcześniejszych sondażach. 3

4 TNS OBOP Opinia społeczna o członkostwie w Unii Europejskiej po pielgrzymce... sondaż z sierpnia 2002 r. Gdyby w najbliższą niedzielę miało się odbyć powszechne głosowanie w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej - to czy wziął(ęła)by Pan(i) w nim udział: UDZIAŁ W REFERENDUM osoby w wieku 18 lat lub więcej II.02 n=931 III.02 n=958 IV.02 zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie jeszcze nie wiem n=932 V.02 (1) n=963 V.02 (2) n=959 VI.02 n=945 VII.02 n=970 VIII.02 (1) n=958 (dane w proc.) VIII.02 (2) n=942 DEKLAROWANY UDZIAŁ W REFERENDUM AKCESYJNYM wśród osób pełnoletnich 50% 45% 40% 35% 46% 47% 39% 33% 35% 36% 46% 43% 43% 43% 38% 40% 47% 43% 41% 45% 42% 45% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% VI.98 IX.98 XII.98 V.99 X.99 IV.00 X.00 V.01 XI.01 II.02 III.02 IV.02 V.02 (1) V.02 (2) VI.02 VII.02 VIII.02 (1) zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie jeszcze nie wiem VIII.02 (2) 4

5 TNS OBOP Opinia społeczna o członkostwie w Unii Europejskiej po pielgrzymce... sondaż z sierpnia 2002 r. POPARCIE DLA CZŁONKOSTWA POLSKI W UNII EUROPEJSKIEJ Prawie trzy czwarte (74%) Polaków, którzy chcą głosować w referendum akcesyjnym, zamierza poprzeć w nim członkostwo Polski w Unii Europejskiej. 17% osób zapowiadających swój udział w referendum twierdzi, że odda głos przeciwko członkostwu. Co jedenasty Polak wybierający się do urn nie podjął jeszcze decyzji w sprawie sposobu głosowania. Uzyskane ostatnio wyniki poparcia dla członkostwa Polski w Unii Europejskiej są wyraźnie wyższe niż wcześniej w tym roku. Tak wysokim poparciem społecznym wejście Polski do Unii nie cieszyło się od kwietnia 2000 roku. SPOSÓB GŁOSOWANIA W REFERENDUM - wśród pełnoletnich osób, które zadeklarowały uczestnictwo w nim A czy głosował(a)by wtedy Pan(i) za przystąpieniem czy przeciw przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej? za przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej przeciw przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej trudno powiedzieć, jeszcze nie wiem II.02 n=649 III.02 n=682 IV.02 n=672 V.02 (1) n=694 V.02 (2) n=692 VI.02 n=662 VII.02 n=768 VIII.02 (1) n=682 VIII.02 (2) n= (dane w proc.) W tym samym sondażu 42% Polaków oceniło, że papieska wizyta wpłynie na wzrost poparcia dla przystąpienia do Unii (40% nie spodziewało się takiego efektu), a 16% uznało, że dzięki pielgrzymce Polska szybciej stanie się członkiem UE (66% wypowiedziało się o braku takiej zależności) 2. Wzrostu poparcia dla członkostwa w Unii Europejskiej wskutek wizyty Jana Pawła II oczekiwały przede wszystkim te osoby, które same są zwolennikami przystąpienia do UE (52%), a brak wpływu pielgrzymki na zwiększenie aprobaty dla wejścia do Unii podkreślali głównie przeciwnicy integracji (60%). 2 Szczegółowe wyniki na temat wpływu papieskiej pielgrzymki na Polaków i rzeczywistość w Polsce zaprezentowano w komunikacie z badań Polacy o wizycie Papieża z września 2002 r. 5

6 TNS OBOP Opinia społeczna o członkostwie w Unii Europejskiej po pielgrzymce... sondaż z sierpnia 2002 r. SPOSÓB GŁOSOWANIA W REFERENDUM AKCESYJNYM wśród osób pełnoletnich, które zadeklarowały uczestnictwo w nim 90% 80% 82% 84% 78% 70% 60% 72% 72% 72% 65% 60% 65% 64% 65% 63% 66% 65% 69% 63% 67% 74% 50% 40% 30% 30% 20% 10% 0% 15% 12% 14% 3% 4% 8% 9% 19% 17% 17% 23% 11% 11% 12% 10% 13% 14% 14% 13% VI.98 IX.98 XII.98 V.99 X.99 IV.00 X.00 V.01 XI.01 II.02 III.02 IV.02 V.02 (1) 22% 22% 21% 24% 25% 23% 21% 24% 22% 17% 9% 12% 10% 13% 11% 9% V.02 (2) VI.02 VII.02 VIII.02 (1) VIII.02 (2) za przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej przeciw przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej trudno powiedzieć, jeszcze nie wiem W jakich grupach społecznych szczególnie wzrosło poparcie dla członkostwa Polski w UE? W porównaniu z wynikami sondażu zrealizowanego na początku sierpnia br. udział zwolenników wejścia do Unii zwiększył się istotnie wśród prywatnych przedsiębiorców (+24 punkty proc.), kierowników i specjalistów (+18 p.p.) i robotników (+16 p.p.), czterdziestolatków (+13 p.p.), osób z wykształceniem wyższym (+14 p.p.) i zasadniczym zawodowym (+13 p.p.), osób o centrolewicowych poglądach politycznych (+16 p.p.), zwolenników PSL (+14 p.p.) i Samoobrony (+13 p.p.) oraz badanych deklarujących się jako wierzący lecz niepraktykujący (+22 p.p.). Wydaje się więc, że związany z wizytą Papieża w Polsce wzrost poparcia dla integracji z UE dotyczy raczej tych kategorii społecznych, które i tak są zorientowane prounijnie. Nie odnotowujemy bowiem wzrostu poparcia dla członkostwa wśród grup nastawionych do integracji bardziej sceptycznie (np. badani o poglądach prawicowych), a nawet zmniejszenie odsetka osób gotowych głosować w referendum 6

7 TNS OBOP Opinia społeczna o członkostwie w Unii Europejskiej po pielgrzymce... sondaż z sierpnia 2002 r. za członkostwem wśród rolników (-8 punktów proc.), zwolenników LPR (-9 p.p.), mieszkańców Polski wschodniej (-12 p.p.) oraz uczniów i studentów (-14 p.p.). * * * Zaprezentowane poniżej zestawienie opinii całego społeczeństwa o członkostwie Polski w Unii (zarówno osób, które chcą głosować, jak i tych, które nie mają takiego zamiaru bądź nie podjęły jeszcze decyzji w tej sprawie) pokazuje 7-punktowy wzrost poparcia dla integracji w skali całego społeczeństwa, z jednoczesnym nieznacznym zmniejszeniem udziału przeciwników członkostwa i osób niezdecydowanych. Dopiero wyniki kolejnych sondaży pokażą czy jest to trwała zmiana. Stabilne są poglądy osób, które nie wyrażają chęci udziału w referendum: przede wszystkim nie zajmują żadnego stanowiska i podobnie jak wcześniej, więcej jest wśród nich przeciwników niż zwolenników wejścia do UE. SPOSÓB GŁOSOWANIA W REFERENDUM wśród pełnoletnich osób, bez względu na to, czy deklarują udział w referendum, czy nie A czy głosował(a)by wtedy Pan(i) za przystąpieniem czy przeciw przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej? za przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej przeciw przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej trudno powiedzieć, jeszcze nie wiem OGÓŁ SPOŁECZEŃSTWA VII.02 VIII.02 (1) OGÓŁ SPOŁECZEŃSTWA VIII.2002 (2) osoby, które mają zamiar głosować osoby, które nie mają zamiaru głosować n=968 n=955 n=939 n=715 n= (dane w proc.) 7

8 TRWA DYSKUSJA NA TEMAT CZŁONKOSTWA POLSKI W UNII EUROPEJSKIEJ. CZY CZUJE SIĘ PAN(I) WYSTARCZAJĄCO POINFORMOWANY(A) NA TEN TEMAT? 1. czuję się wystarczająco dobrze poinformowany(a) 2. czuję się niewystarczająco poinformowany(a) 3. trudno powiedzieć ODPOWIEDZI W PROC LICZBA OSÓB OGÓŁEM PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ mężczyźni kobiety lat lat lat lat lat lat lub więcej podstawowe zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne licencjat, wyższe wieś miasto do 20 tys miasto tys miasto tys miasto pow. 500 tys małopolski wschodni katowicki dolnośląski wielkopolski pomorski centralny pracuje zawodowo nie pracuje zawodowo kierownicy i specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci i renciści uczniowie i studenci bezrobotni dobra średnia zła w ogóle się nie interesuje

9 ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ raczej się nie interesuje raczej się interesuje bardzo się interesuje GDYBY W NAJBLIŻSZĄ NIEDZIELĘ MIAŁO SIĘ ODBYĆ POWSZECHNE GŁOSOWANIE W SPRAWIE PRZYSTĄPIENIA POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ - TO CZY WZIĄŁ(ĘŁA)BY PAN(I) W NIM UDZIAŁ? zdecydowanie tak ODPOWIEDZI W PROC. raczej tak raczej nie zdecydowanie nie jeszcze nie wiem OGÓŁEM PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA LICZBA OSÓB mężczyźni kobiety lat lat lat lat lat lat lub więcej podstawowe zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne licencjat, wyższe wieś miasto do 20 tys miasto tys miasto tys miasto pow. 500 tys małopolski wschodni katowicki dolnośląski wielkopolski pomorski centralny pracuje zawodowo nie pracuje zawodowo kierownicy i specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci i renciści uczniowie i studenci bezrobotni

10 SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ STOSUNEK DO WIARY POGLĄDY POLITYCZNE ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ AKTUALNE PREFERENCJE WYBORCZE POCZUCIE POINFORMOWANIA O CZŁONKOSTWIE POLSKI W UE dobra średnia zła wierzący i regularnie praktykujący wierzący i niereg. praktykujący wierzący lecz niepraktykujący niewierzący lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć w ogóle się nie interesuje raczej się nie interesuje raczej się interesuje bardzo się interesuje Koalicja SLD-UP LPR PO PSL PiS Samoobrona RP UW inne czuję się wystarczająco dobrze poinformowany (a) czuję się niewystarczająco poinformowany(a) trudno powiedzieć A CZY GŁOSOWAŁ(A)BY WTEDY PAN(I) ZA PRZYSTĄPIENIEM CZY PRZECIW PRZYSTĄPIENIU POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ? 1. za przystapieniem Polski do Unii Europejskiej 2. przeciw przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej 3. trudno powiedzieć, jeszcze nie wiem ODPOWIEDZI W PROC. WŚRÓD OSÓB PEŁNOLETNICH, KTÓRE MAJĄ ZAMIAR GŁOSOWAĆ W REFERENDUM AKCESYJNYM OGÓŁEM PŁEĆ LICZBA OSÓB mężczyźni kobiety lat lat lat

11 WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ STOSUNEK DO WIARY POGLĄDY POLITYCZNE ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ lat lat lat lub więcej podstawowe zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne licencjat, wyższe wieś miasto do 20 tys miasto tys miasto tys miasto pow. 500 tys małopolski wschodni katowicki dolnośląski wielkopolski pomorski centralny pracuje zawodowo nie pracuje zawodowo kierownicy i specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci i renciści uczniowie i studenci bezrobotni dobra średnia zła wierzący i regularnie praktykujący wierzący i niereg. praktykujący wierzący lecz niepraktykujący niewierzący lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć w ogóle się nie interesuje raczej się nie interesuje

12 AKTUALNE PREFERENCJE WYBORCZE DEKLAROWANY UDZIAŁ W REFERENDUM AKCESYJNYM POCZUCIE POINFORMOWANIA O CZŁONKOSTWIE POLSKI W UE raczej się interesuje bardzo się interesuje Koalicja SLD-UP LPR PO PSL PiS Samoobrona RP UW inne zdecydowanie tak raczej tak czuję się wystarczająco dobrze poinformowany (a) czuję się niewystarczająco poinformowany(a) trudno powiedzieć A CZY GŁOSOWAŁ(A)BY WTEDY PAN(I) ZA PRZYSTĄPIENIEM CZY PRZECIW PRZYSTĄPIENIU POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ? 1. za przystapieniem Polski do Unii Europejskiej 2. przeciw przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej 3. trudno powiedzieć, jeszcze nie wiem ODPOWIEDZI W PROC. WŚRÓD OGÓŁU PEŁNOLETNICH POLAKÓW OGÓŁEM PŁEĆ WIEK WYKSZTAŁCENIE MIEJSCE ZAMIESZKANIA LICZBA OSÓB mężczyźni kobiety lat lat lat lat lat lat lub więcej podstawowe zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne licencjat, wyższe wieś miasto do 20 tys miasto tys miasto tys miasto pow. 500 tys małopolski wschodni katowicki

13 REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ STOSUNEK DO WIARY POGLĄDY POLITYCZNE ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ AKTUALNE PREFERENCJE WYBORCZE DEKLAROWANY UDZIAŁ W REFERENDUM AKCESYJNYM dolnośląski wielkopolski pomorski centralny pracuje zawodowo nie pracuje zawodowo kierownicy i specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci i renciści uczniowie i studenci bezrobotni dobra średnia zła wierzący i regularnie praktykujący wierzący i niereg. praktykujący wierzący lecz niepraktykujący niewierzący lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć w ogóle się nie interesuje raczej się nie interesuje raczej się interesuje bardzo się interesuje Koalicja SLD-UP LPR PO PSL PiS Samoobrona RP UW inne zdecydowanie tak raczej tak raczej nie zdecydowanie nie jeszcze nie wiem

14 POCZUCIE POINFORMOWANIA O CZŁONKOSTWIE POLSKI W UE czuję się wystarczająco dobrze poinformowany(a) czuję się niewystarczająco poinformowany(a) trudno powiedzieć