Elżbieta Rabenda Otwarte konkursy ofert dla niepublicznych placówek wychowania przedszkolnego, czyli dotowanie z odpłatnością ustaloną przez gminę
Redaktor merytoryczna Małgorzata Krajewska Kierownik projektu Tomasz Tymiński Sekretarz redakcji Jadwiga Rzepecka-Makara Projekt okładki, skład Marzena Rosochacz Copyright by Dr Josef Raabe Spółka Wydawnicza Sp. z o.o. Warszawa 2014 ISBN 978-83-7696-984-8 Wydawca Dr Josef Raabe Spółka Wydawnicza Sp. z o.o. ul. Młynarska 8/12, 01 194 Warszawa tel. 22 244 84 00 faks 22 244 84 10 e-mail: raabe@raabe.com.pl www.raabe.com.pl
SPIS TREŚ CI Spis treści Wychowanie przedszkolne w Polsce założenia..................................... 5 Podstawy prawne wychowania przedszkolnego........................................ 5 Obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego.................................... 8 Podstawa programowa............................................................ 8 Wpływ ustawy przedszkolnej na organizację pracy przedszkola......................... 10 Obowiązek przedszkolny, a także prawo trzy- i czterolatków do wychowania przedszkolnego... 11 Cele i zadania wychowania przedszkolnego w świetle obowiązujących przepisów............ 14 Diagnoza zapotrzebowania na miejsca w przedszkolach i przygotowanie do konkursu..... 16 Ogólne założenia znowelizowanej ustawy............................................. 16 Powody decyzji gminy o otwartym konkursie ofert...................................... 19 Zanim gmina ogłosi procedurę konkursową........................................... 21 KROK PIERWSZY: trafna diagnoza i wybór priorytetów.................................. 22 KROK DRUGI: planowanie budżetu.................................................. 22 KROK TRZECI: rewizja zapisów zadań priorytetowych w gminnym programie współpracy z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego.............................................................. 23 KROK CZWARTY: proces konsultacji społecznych....................................... 24 KROK PIĄTY: przygotowanie dokumentacji konkursowej regulamin i specyfikacja........... 27 Otwarte konkursy ofert dla podmiotów niepublicznych i dotowanie po nowemu......... 29 KROK SZÓSTY: podjęcie uchwał i ogłoszenie konkursu.................................. 29 Zadania i uprawnienia komisji konkursowej........................................... 36 KROK SIÓDMY: zawarcie umowy z oferentem, który wygrał konkurs....................... 38 Czym warto się wyróżnić, składając ofertę do JST?..................................... 39 KROK ÓSMY: wskazanie rodzicom miejsca w przedszkolu niepublicznym................... 40 KROK DZIEWIĄTY: kontrola i sprawozdawczość przekazanej dotacji....................... 40 Bilans zysków i strat po obu stronach................................................ 41 Gmina może cofnąć przyznaną pełną dotację przedszkolu niepublicznemu................. 42 Przeznaczenie dotacji............................................................. 42 Podstawa prawna................................................................ 43 Dokumenty Harmonogram wprowadzania zmian w prawie oświatowym, w tym w zasadach udzielania dotacji w latach 2014 2017.............................. 45 Wniosek o konsultację projektu aktu prawa miejscowego w dziedzinie dotyczącej działalności statutowej organizacji pozarządowej i innych podmiotów...................... 50 Zarządzenie wójta w sprawie powołania Komisji Konkursowych w celu zaopiniowania ofert złożonych w ramach I Otwartego Konkursu Ofert na realizację zadań publicznych............ 51 Regulamin Komisji Konkursowej powołanej w celu zaopiniowania złożonych ofert i zaproponowania wyboru ofert na realizację zadań publicznych.......................... 52 Oświadczenie członka Komisji Konkursowej........................................... 54 Oferta realizacji zadania publicznego................................................ 55 Zobowiązanie oferenta............................................................ 64 WWW.OS.RAABE.COM.PL 3
SPIS TREŚ CI NA PŁ YCIE CD Spis treści na płycie CD 1. Harmonogram wprowadzania zmian w prawie oświatowym, w tym w zasadach udzielania dotacji w latach 2014 2017 Uchwały jednostek samorządu terytorialnego 2. Uchwała Nr XLV/335/10 Rady Powiatu Lęborskiego z dnia 22 października 2010 r. w sprawie określenia szczegółowego sposobu konsultowania projektów aktów prawa miejscowego z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami 3. Uchwała nr XLI/422/14 Rady Miasta Kobyłka z dnia 14 maja 2014 r. w sprawie wyrażenia zgody na udzielenie niepublicznym przedszkolom dotacji z budżetu gminy, o których mowa w art. 1 pkt 20 lit. b ustawy z dnia 13 czerwca 2013 roku o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw 4. Uchwała rady gminy w sprawie przyjęcia Programu współpracy z organizacjami pozarządowymi i innymi uprawnionymi podmiotami 5. Wniosek o konsultację projektu aktu prawa miejscowego w dziedzinie dotyczącej działalności statutowej organizacji pozarządowej i innych podmiotów załącznik nr 1 do Regulaminu konsultacji z organizacjami pozarządowymi i podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, projektów aktów prawa miejscowego w dziedzinach dotyczących działalności statutowej tych organizacji, przyjmowanego w drodze uchwały rady gminy Ogłoszenia w sprawie konkursów ofert na realizację zadań publicznych 6. Uchwała nr XLV/418/2014 Rady Miasta Szczecinek z dnia 24 lutego 2014 r. w sprawie określenia regulaminu otwartego konkursu ofert na prowadzenie niepublicznego przedszkola i kryteriów wyboru ofert w tym konkursie oraz w sprawie wyrażenia zgody na udzielenie dotacji na prowadzenie niepublicznego przedszkola 7. Ogłoszenie wójta gminy o otwarciu konkursu ofert na realizację zadania publicznego z zakresu wychowania przedszkolnego załącznik nr 1 do zarządzenia wójta gminy 8. Zarządzenie nr 0050.19.2014 Burmistrza Miasta Marki z dnia 26 marca 2014 r. w sprawie ogłoszenia otwartego konkursu ofert na realizację zadania publicznego z zakresu wychowania przedszkolnego 9. Zarządzenie wójta w sprawie powołania komisji konkursowych w celu zaopiniowania ofert złożonych w ramach I Otwartego Konkursu Ofert na realizację zadań publicznych 10. Zarządzenie Nr 0050.26.2014 Burmistrza Miasta Marki z dnia 9 kwietnia 2014 r. w sprawie zatwierdzenia wyników otwartego konkursu ofert na realizację zadania publicznego z zakresu wychowania przedszkolnego 11. Umowa o wsparcie/powierzenie realizacji zadania publicznego prowadzenie wychowania przedszkolnego i udzielenie dotacji z wybranymi podmiotami osobami prowadzącymi przedszkola lub inne formy wychowania przedszkolnego Oferty na realizację zadań publicznych 12. Oferta realizacji zadania publicznego załącznik do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 15 grudnia 2010 r. w sprawie wzoru oferty i ramowego wzoru umowy dotyczących realizacji zadania publicznego oraz wzoru sprawozdania z wykonania tego zadania (Dz.U. z 2011 r. Nr 6, poz. 25) 13. Oferta uproszczona realizacji zadania publicznego z zakresu wychowania przedszkolnego załącznik do ogłoszenia wójta gminy o otwartym konkursie ofert na realizację zadania publicznego z zakresu wychowania przedszkolnego Oświadczenia oferentów przystępujących do otwartych konkursów ofert i in. pisma 14. Oświadczenie oferenta (na podstawie art. 90 ust. 1e Ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty, tekst jedn.: Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.) przystępującego do otwartego konkursu ofert ogłoszonego zarządzeniem wójta o zobowiązaniu do przestrzegania warunków, o których mowa w art. 90 ust. 1b ustawy 15. Zobowiązanie oferenta przystępującego do otwartego konkursu ofert do przestrzegania warunków, o których mowa w art. 90 ust. 1b Ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.) załącznik do ogłoszenia wójta gminy o otwartym konkursie ofert na realizację zadania publicznego z zakresu wychowania przedszkolnego 16. Sprawozdanie (częściowe/końcowe) z wykonania zadania publicznego Załącznik nr 3 do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 15 grudnia 2010 r. w sprawie wzoru oferty i ramowego wzoru umowy dotyczących realizacji zadania publicznego oraz wzoru sprawozdania z wykonania tego zadania (Dz.U. z 2011 r. Nr 6, poz. 25) Ocena merytoryczna ofert na realizację zadań publicznych 17. Karta oceny merytorycznej oferty załącznik do specyfikacji istotnych warunków wyboru oferty na realizację zadania publicznego 18. Metryka analizy formalnej oferty pod kątem spełniania wymagań konkursowych 4 WWW.OS.RAABE.COM.PL
WYCHOWANIE PRZEDSZKOLNE W POLSCE ZAŁ O Ż ENIA Wychowanie przedszkolne w Polsce założenia Podstawy prawne wychowania przedszkolnego Wychowanie przedszkolne w naszym kraju nieustannie ewoluuje, począwszy od 1836 r., gdy w Warszawie powstała pierwsza placówka dla dzieci w wieku przedszkolnym. Po 1918 r., kiedy Polska odzyskała niepodległość, rozpoczął się trwały proces upowszechniania edukacji przedszkolnej. Gruntowna reforma tego obszaru edukacji i wychowania nastąpiła po 1999 r. Wychowanie przedszkolne według stanu prawnego obowiązującego na dzień 1 września 2014 r. nie jest jeszcze w Polsce powszechne. Wyjątek stanowi obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci pięcioletnich (tzw. zerówka), który może być realizowany także w oddziale zorganizowanym w szkole podstawowej, jednak nie dłużej niż do 31 sierpnia 2016 r. Organizację wychowania przedszkolnego regulują przepisy art. 14 16 Ustawy 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572; dalej u.s.o.). Zapewnienie publicznego wychowania przedszkolnego jest obowiązkowym zadaniem własnym gminy. Wychowanie przedszkolne może być prowadzone nie tylko przez przedszkola w ścisłym znaczeniu tego terminu, ale także przez inne formy wychowania przedszkolnego przewidziane w art. 6 ust. 2 u.s.o. Niepubliczne przedszkola oraz niepubliczne inne formy wychowania przedszkolnego (zespoły wychowania przedszkolnego, punkty przedszkolne) działają zgodnie z art. 82 84 oraz 89 90 u.s.o. Od 1 września ubiegłego roku wprowadzono do obrotu prawnego część zapisów uchwalonej 13 czerwca 2013 r. ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty, nazywanej potocznie ustawą przedszkolną. Od 1 września 2017 r. wejdą w życie pozostałe regulacje tej ustawy. Jak głosi hasło ministerstwa edukacji: wychowanie przedszkolne ma być dobre, tańsze i dostępne. Ustawa przedszkolna jest konsekwencją zapowiedzi rządu o konieczności wsparcia finansowego jednostek samorządu terytorialnego (dalej: JST) w realizacji zadań z zakresu wychowania przedszkolnego poprzez dotowanie z budżetu państwa. Ustawa wprowadziła dotację celową dla gmin na zwiększenie liczby miejsc w przedszkolach i poprawę warunków wychowania przedszkolnego. Dotacja ta z założenia ma rekompensować gminie niższe dochody w związku ze zmniejszeniem opłat ponoszonych przez rodziców. Od 1 września 2013 r. nie można pobierać więcej niż 1 zł za każdą godzinę zajęć przekraczającą bezpłatny ustawowy wymiar nauczania, wychowania i opieki (obecnie jest to minimum pięć godzin). Wysokość dotacji dla gminy stanowi iloczyn liczby dzieci korzystających z wychowania przedszkolnego (według stanu na dzień 30 września roku poprzedzającego rok udzielenia dotacji) oraz kwoty rocznej dotacji. Podstawą takiego sposobu finansowania jest wspomniana ustawa przedszkolna oraz Rozporządzenie MEN z 13 sierpnia 2013 r. w sprawie udzielania gminom dotacji celowej z budżetu państwa na dofinansowanie zadań w zakresie wychowania przedszkolnego (Dz.U. z 2013 r., poz. 956). Rozporządzenie określa: tryb udzielania dotacji; sposób ustalania średniorocznej liczby dzieci korzystających z wychowania przedszkolnego na obszarze danej gminy; WWW.OS.RAABE.COM.PL 5
OTWARTE KONKURSY OFERT DLA NIEPUBLICZNYCH PLACÓWEK WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO sposób rozliczania dotacji, w tym sposób ustalania wysokości dotacji podlegającej zwrotowi; wzór formularza rocznego rozliczenia wykorzystania dotacji. Celem zmian w u.s.o. jest systematyczne zwiększanie dostępności wychowania przedszkolnego, co zakończy się 1 września 2017 r. zapewnieniem wszystkim dzieciom w wieku od 3 do 5 lat miejsca realizacji wychowania przedszkolnego w przedszkolach i innych formach wychowania przedszkolnego, w których ustawowo zostanie ograniczona wysokość opłat pobieranych od rodziców za korzystanie przez ich dzieci z wychowania przedszkolnego. Osiągnięcie tego celu spowoduje, że wskaźnik upowszechnienia wychowania przedszkolnego dzieci w wieku 3 5 lat w niedalekiej przyszłości będzie porównywalny ze wskaźnikami innych krajów UE. Oczekuje się więc, że w 2020 r. wartość wskaźnika upowszechnienia wychowania przedszkolnego dzieci w wieku 3 5 lat wyniesie co najmniej 90%. Cel ma zostać osiągnięty m.in. dzięki: wprowadzeniu dotacji celowej dla gmin na zwiększenie liczby miejsc i poprawę warunków wychowania przedszkolnego, przy jednoczesnym zapewnieniu dostępu do bezpłatnego wychowania przedszkolnego w takim samym wymiarze (nie krótszym niż pięć godzin dziennie) w pub licznych przedszkolach i publicznych innych formach wychowania przedszkolnego znajdujących się na terenie danej gminy, bez względu na prowadzący je organ; ustawowemu ograniczeniu wysokości opłat pobieranych od rodziców za świadczenia udzielane przez publiczne przedszkole oraz publiczną inną formę wychowania przedszkolnego w czasie przekraczającym ustalony przez radę gminy czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki; zapewnieniu możliwości korzystania z przedszkoli niepublicznych, w których opłaty i czas świadczenia bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki będą takie same jak ustalone przez radę gminy dla przedszkoli publicznych (lub korzystniejsze), poprzez umożliwienie otrzymania przez przedszkole niepubliczne dotacji na każde dziecko w wysokości równej wydatkom bieżącym przewidzianym na jednego wychowanka w przedszkolach publicznych prowadzonych przez gminę, pomniejszonym o opłaty wnoszone przez rodziców za korzystanie z wychowania przedszkolnego oraz za wyżywienie, stanowiące dochody budżetu gminy; wprowadzeniu zasady, że wszystkie zajęcia odbywające się w czasie przekraczającym czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki w publicznych przedszkolach, publicznych innych formach wychowania przedszkolnego oraz niepublicznych przedszkolach, o których mowa w art. 90 ust. 1b u.s.o., będą prowadzone w ramach opłat ustalonych przez radę gminy. Równocześnie, co wynika z zapisanych zmian: na gminy został nałożony obowiązek zapewnienia od 1 września 2015 r. każdemu dziecku czteroletniemu, a od dnia 1 września 2017 r. także każdemu dziecku trzyletniemu, miejsca realizacji wychowania przedszkolnego; wprowadzono mechanizm zobowiązujący gminę, której mieszkańcem jest dziecko korzystające z wychowania przedszkolnego w innej gminie (w prowadzonym przez nią publicznym przedszkolu, publicznej innej formie wychowania przedszkolnego lub w przedszkolu niepublicznym, 6 WWW.OS.RAABE.COM.PL