Zmiany w edukacji przedszkolnej, zmiany w edukacji wczesnoszkolnej. III Zachodniopomorski Kongres Oświatowy, Kołobrzeg, 29 listopada 2018 r.

Transkrypt

1 Zmiany w edukacji przedszkolnej, zmiany w edukacji wczesnoszkolnej III Zachodniopomorski Kongres Oświatowy, Kołobrzeg, 29 listopada 2018 r.

2 Jednym z głównych zamierzeń MEN jest zwiększenie dostępności wysokiej jakości edukacji przedszkolnej dla dzieci w wieku od 3. roku życia do rozpoczęcia edukacji szkolnej.

3 Wdrażane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej rozwiązanie obejmuje: - rozwój sieci placówek wychowania przedszkolnego i udostępnienie różnych form wychowania przedszkolnego dla dzieci w wieku przedszkolnym, - wsparcie pedagogiczne oraz pomoc w rozwiązywaniu problemów dla rodziców wychowujących małe dzieci, - zapewnienie pomocy psychologiczno-pedagogicznej i specjalistycznej mającej na celu wspieranie rozwoju i edukacji dzieci, wyrównywanie opóźnień i dysharmonii rozwojowych oraz terapię zaburzeń, - wsparcie finansowe z budżetu państwa dla samorządów, w celu szybszego zaspokajania potrzeb w zakresie edukacji przedszkolnej, - tworzenie ram prawnych gwarantujących dostęp do wysokiej jakości, przystępnej cenowo edukacji przedszkolnej.

4 Od września 2017 r. dzieci w wieku od 3 do 5 lat mają prawo do korzystania z wychowania przedszkolnego. Dziecko w wieku 6 lat jest obowiązane odbyć roczne przygotowanie przedszkolne w przedszkolu, w oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub w innej formie wychowania przedszkolnego.

5 Co do zasady, obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat. Na wniosek rodziców naukę w szkole podstawowej może także rozpocząć dziecko, które w danym roku kalendarzowym kończy 6 lat, pod warunkiem, że: 1) korzystało z wychowania przedszkolnego w roku szkolnym poprzedzającym rok szkolny, w którym ma rozpocząć naukę w szkole podstawowej, albo 2) posiada opinię o możliwości rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej, wydaną przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną.

6 Zakładanie i prowadzenie przedszkoli jest zadaniem własnym obowiązkowym gmin, na które gmina ma m.in. udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) oraz z podatku dochodowego od osób prawnych (CIT).

7 Rada gminy ustala sieć prowadzonych przez gminę publicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych. W przypadkach uzasadnionych warunkami demograficznymi i geograficznymi rada gminy może uzupełnić tę sieć innymi formami wychowania przedszkolnego. Ponadto, jednostki samorządu terytorialnego mają możliwość skorzystania z zasobów, jakimi dysponują niepubliczne placówki wychowania przedszkolnego.

8 Konsekwencją zapowiedzi o konieczności wsparcia finansowego jednostek samorządu terytorialnego w realizacji zadań z zakresu wychowania przedszkolnego, było wprowadzenie dotacji celowej na rozwój wychowania przedszkolnego.

9 Jednocześnie ustawowo ograniczono wysokość opłat pobieranych od rodziców za świadczenia udzielane przez publiczne przedszkole oraz publiczną inną formę wychowania przedszkolnego w czasie przekraczającym ustalony przez radę gminy czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki - opłata ta nie może przekraczać 1 zł za godzinę zajęć ponad ustalony przez organ prowadzący bezpłatny czas nauczania, wychowania i opieki. Ma to na sprzyjać eliminowaniu barier (zwłaszcza ekonomicznych) w dostępie do edukacji przedszkolnej.

10 Dodatkowo, od 1 stycznia 2017 r. finansowanie dzieci w wieku 6 lat i powyżej objętych wychowaniem przedszkolnym uwzględnione zostało w ramach części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego. W 2017 r. na dzieci 6-letnie została naliczona łącznie kwota mln zł. W 2018 r. kwota ta wzrosła do mln zł.

11 W 2018 r. łącznie przekazano gminom na rozwój wychowania przedszkolnego ogółem prawie 3 mld zł.

12 - Wprowadzenie subwencjonowania dzieci 6-letnich korzystających z wychowania przedszkolnego skutkuje także likwidacją opłat za czas edukacji przedszkolnej wykraczający poza ustalony w gminie czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki (nie krótszy niż 5 godzin). - Rodzice dzieci korzystających z wychowania przedszkolnego objętych subwencjonowaniem z budżetu państwa nie ponoszą już żadnych opłat, poza opłatami za wyżywienie. W ten sposób dzieci objęte obowiązkiem rocznego przygotowania przedszkolnego mają zapewnioną bezpłatną edukację.

13 Zadania dotyczące edukacji przedszkolnej są obecnie i nadal będą współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego. Za realizację tych działań odpowiedzialne są samorządy województw, jako instytucje pośredniczące.

14 Zgodnie z przepisami prawa oświatowego, gmina, która nie zapewnia wszystkim dzieciom, którym ma obowiązek zapewnić możliwość realizowania obowiązku lub prawa do korzystania z wychowania przedszkolnego, jest obowiązana przeprowadzić otwarty konkurs ofert dla niepublicznych przedszkoli.

15 Niepubliczne przedszkole wyłonione w drodze konkursu, otrzymuje dotację z budżetu gminy w wysokości 100% wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych prowadzonych przez gminę, w przeliczeniu na jednego ucznia, a w zamian pobiera opłaty, zapewnia czas bezpłatnego nauczania, wychowania i opieki w takim samym wymiarze, jak przedszkola gminne itp.

16 Brak możliwości korzystania z wychowania przedszkolnego przechodzi do przeszłości. Problemem jest nierównomierna sieć placówek wychowania przedszkolnego. W niejednej gminie, mimo wcześniejszych obaw, pozostały wolne miejsca w przedszkolach. Wpływ na to ma przede wszystkim rozbudowa infrastruktury przedszkolnej i zaangażowanie samorządów gminnych. W wielu przypadkach problemem staje się dostanie do konkretnego, wybranego przez rodziców przedszkola.

17 W 2016/2017 liczba dzieci korzystających z wychowania przedszkolnego wzrosła do 1 299,1 tys. (o blisko 160 tys. w porównaniu w 2015 r.). Wzrost ten jest konsekwencją zmian w prawie oświatowym dotyczących przywrócenia dotychczasowego wieku rozpoczynania edukacji szkolnej, a jednocześnie objęcie obowiązkowym przygotowaniem przedszkolnym dzieci 6-letnich.

18 Wychowaniem przedszkolnym objęto: - w roku szkolnym 2017/ ,2 tys. dzieci - w roku szkolnym 2018/2019 ponad tys. dzieci.

19 Co roku zwiększa się liczba przedszkoli: - w roku szkolnym 2017/2018 przybyło ich 616, - w obecnym ponad 750. Wszystkich przedszkoli jest ocenie ponad 12,5 tys. Przedszkole jest najpopularniejszym miejscem zapewnienia edukacji przedszkolnej.

20 W roku szkolnym 2017/2018 było oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych (w tym na wsi 9 566). Obecnie ich liczba wynosi (w tym na wsi 9 767).

21 Upowszechnienie wychowania przedszkolnego Rok szkolny Liczba dzieci w placówkach wychowania przedszkolnego (w tys.) Wskaźnik liczby dzieci w wieku 3-5 lat uczęszczających do placówek wychowania przedszkolnego do ogólnej liczby dzieci w wieku 3-5 lat w % Benchmark Komisji Europejskiej **) w % Ogółem Miasto Wieś Ogółem Miasto Wieś Ogółem 2005/ ,0 590,4 249,6 41,0 58,4 19,1 64,0 2006/ ,7 610,7 252,0 44,6 63,0 21,4 66,8 2007/ ,9 622,6 249,3 47,3 65,7 23,1 67,5 2008/ ,1 652,3 266,8 52,7 70,6 28,5 70,9 2009/ ,1 693,2 301,0 59,7 75,9 37,5 76,3 2010/ ,3 733,1 326,1 62,6 78,7 41,0 78,4 2011/ ,5 787,2 373,3 69,2 84,1 49,3 84,3 2012/ ,5 772,2 444,3 69,7 78,6 57,7 83,8 2013/ ,2 808,9 488,3 74,1 81,8 63,6 86,1 2014/ ,3 831,7 404,6 79,4 86,4 69,7 89,3 2015/ ,6 765,7 374,9 84,2 90,1 74,9 90,8 2016/ ,1 868,4 430,8 81,1 88,0 71,6 87,6 ***) 2017/ ,2 910,5 450,7 84,7 91,6 75,2 92,4 ***) 2018/2019 *) 1 392,5 931,4 461,1 87,3 93,2 79,1 97,5 ***)

22 Wskaźnik liczby dzieci w wieku 3-5 lat uczęszczających do placówek wychowania przedszkolnego do ogólnej liczby dzieci w wieku 3-5 lat w %

23

24 Od roku szkolnego 2017/2018 r. bezpłatną naukę języka obcego nowożytnego organizuje się dla wszystkich dzieci korzystających z wychowania przedszkolnego.

25 Obecnie Polska jest stawiana przez Komisję Europejską jako przykład kraju o największych postępach w rozwoju edukacji przedszkolnej. W dalszej kolejności wymieniane są Cypr, Czechy i Litwa. (Education and Training Monitor 2018)

26 Nowe rozwiązania w edukacji przedszkolnej - projektowane w ustawie zawodowej Zmiany dotyczące zasad opiniowania arkuszy organizacji szkoły przez zakładowe organizacje związkowe dotyczą tylko przedszkoli i szkół niesamorządowych.

27 Nowe rozwiązania w edukacji przedszkolnej - projektowane w ustawie zawodowej Zmiany dotyczące procedury postępowania rekrutacyjnego. Dookreślenie wymaganych elementów regulaminu otwartego konkursu ofert dla niepublicznych placówek wychowania przedszkolnego.

28 Nowe rozwiązania w edukacji przedszkolnej - projektowane w ustawie zawodowej Zmiana sposobu naliczania opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego. Uszczegółowienie przepisów dotyczących wyboru szkoły lub placówki wychowania przedszkolnego, która będzie otrzymywać dotację, w przypadku, gdy ten sam uczeń uczęszcza do dwóch przedszkoli lub szkół.

29 Nowe rozwiązania w edukacji przedszkolnej - projektowane w ustawie zawodowej Uspójnienie przepisów polegające na zastąpieniu sfomułowania uczeń w wieku do lat 5 sformułowaniem uczeń objęty wychowaniem przedszkolnym do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończy 6 lat.

30 Dziękuję za uwagę.