ROCZNY RAPORT ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH 2012

ROCZNY RAPORT ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH 2012 POWIAT TOMASZOWSKI Tomaszów Lubelski 2013r.

I. WSTĘP Bezrobocie stanowi jeden z najbardziej dotkliwych problemów społeczno-gospodarczych. W dłuższej perspektywie czasowej szczególnie bolesne wydają się być skutki społeczne, które są przez nie wywołane. Z tego względu ograniczenie skali bezrobocia stanowi jeden z głównych celów i priorytetów polityki państwa, określonych w obowiązujących planach strategicznych. W procesach zachodzących na rynku pracy niezwykle istotnym czynnikiem służącym przeciwdziałaniu bezrobociu jest zdiagnozowanie wymagań i potrzeb rynku pracy. Analizy wskazują, że przyczyn masowego bezrobocia należy upatrywać nie tylko w słabości ekonomicznej regionów ale także w braku sprawnie działającego systemu koordynacji kierunków kształcenia i szkolenia bezrobotnych i osób poszukujących pracy z oczekiwaniami płynącymi z rynku pracy. W związku z tym szczególną uwagę należy zwrócić na kwestię modelowania systemu edukacyjnego pod kątem dostosowania struktury kształcenia, szkolenia i przekwalifikowania z zapotrzebowaniem gospodarki na zasoby pracy o określonych kwalifikacjach zawodowych. Realizacja tych zamierzeń wymaga stosowania sprawnego systemu informacyjnego opartego na weryfikacji i analizie bieżących danych dotyczących poziomu i struktury bezrobocia oraz ofert pracy. Służy temu monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych rozumiany jako proces systematycznej obserwacji zjawisk zachodzących na rynku pracy, dotyczących popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialnym i zawodowym oraz formułowanie na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz. 1. Cel opracowania Wnioski sformułowane na podstawie przedstawionych informacji o aktualnym stanie bezrobocia, ofertach pracy oraz rankingu zawodów deficytowych i nadwyżkowych posłużyć mogą jako materiały pomocnicze w określaniu kierunków działań lokalnych instytucji rynku pracy oraz organizacji edukacyjnych. Wartością dodaną niniejszego opracowania może być w szczególności wykorzystanie w celu: - określenie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo kwalifikacyjnej na lokalnym rynku pracy, - stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych struktur zawodowo kwalifikacyjnych w wymiarze lokalnym, -określenie odpowiednich kierunków szkoleń bezrobotnych zapewniając większą efektywność organizowanych szkoleń, - bieżącej korekty poziomu i treści kształcenia zawodowego oraz ustawicznego, - usprawnienia poradnictwa zawodowego poprzez wskazanie zawodów deficytowych i nadwyżkowych, - usprawnienia pośrednictwa pracy poprzez uzyskanie informacji o planowanych ofertach pracy oraz przewidywanej liczbie absolwentów według zawodów, - ułatwienia realizacji programów dla aktywizacji osób bezrobotnych długotrwale zarejestrowanych w celu promowania ich ponownego zatrudnienia. Informacje zawarte w raporcie powiatowym o zawodach deficytowych i nadwyżkowych przekazane zostaną do wykorzystania instytucjom szkoleniowym, organom samorządowym oraz organizacjom społecznym. 2. Podstawa opracowania Do podstawowych źródeł, na podstawie których została opracowana niniejsza analiza, należą dane zgromadzone w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Lubelskim, dotyczące osób bezrobotnych oraz zgłoszonych ofert pracy według zawodów i specjalności, a także zgłoszonych ofert pracy według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), W niniejszym opracowaniu analizie zostaną poddane poszczególne grupy zawodów i specjalności, ponadto zostanie uwzględniona struktura bezrobotnych oraz zgłoszonych ofert pracy.

II.ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW (GRUP ZAWODOWYCH) Na koniec grudnia 2012 roku w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Tomaszowie Lubelskim zarejestrowanych było 6036 osób bezrobotnych, w tym 2857 kobiet. W porównaniu do ubiegłego roku odnotowano wzrost liczby osób bezrobotnych o 124 osoby. Stopa bezrobocia na koniec grudnia 2012 roku dla powiatu tomaszowskiego wynosiła 15,4 %. Strukturę zawodową bezrobotnych według tzw. wielkich grup zawodowych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Lubelskim na koniec grudnia 2012 roku oraz stosunek procentowy poszczególnych grup do ogółu bezrobotnych obrazuje tabela 1. Tabela 1. Struktura zawodowa osób bezrobotnych w powiecie tomaszowskim stan na 31 grudnia 2012 roku. GRUPY ZAWODÓW LICZBA BEZROBOTNYCH ZAREJESTROWANYCH W UDZIAŁ POROCENTOWY P.U.P. TOMASZÓW LUB. PARLAMENTARZYŚCI, WYŻSI 14 0,22 URZĘDNICY I KIEROWNICY SPECJALIŚCI 714 11,81 TECHNICY I INNY ŚREDNI 797 13,2 PERSONEL PRACOWNICY BIUROWI 109 1,9 PRACOWNICY USŁUG OSOBISTYCH 778 12,87 I SPRZEDAWCY ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I 210 3,47 RYBACY ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I 1257 20,82 RZEMIEŚLNICY OPERATORZY, MONTERZY 228 3,77 MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY PRZY PRACACH 231 3,82 PROSTYCH SIŁY ZBROJNE 11 0,18 BEZ ZAWODU 1687 27,94 OGÓŁEM 6036 100

Wykres 1. Struktura zawodowa osób bezrobotnych w powiecie tomaszowskim stan na grudzień 2012 roku. Bez zawodu Siły zbrojne Pracownicy przy pracach prostych Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy Pracownicy usług i sprzedawcy Pracownicy biurowi Technicy i inny średni personel Specjaliści Przedstawiciele władz publicznych wyżsi urzędnicy i kierownicy 0 500 1000 1500 2000 Źródło: Załącznik nr 1. Obliczenia własne Na dzień 31 grudnia 2012 roku w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Tomaszowie Lubelskim najliczniejszą grupę stanowiły osoby bez zawodu 1687 osób (27,94% ogółu zarejestrowanych), robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 1257 osób (20,82% ogółu zarejestrowanych), technicy i inny średni personel - 797 osób (13,2% ogółu zarejestrowanych) oraz specjaliści - 714 osób (11,82% ogółu zarejestrowanych). Ponieważ wśród pracodawców rośnie zainteresowanie pracownikami o coraz wyższych kwalifikacjach i umiejętnościach, istniejąca sytuacja wymaga położenia wyraźnego nacisku na pomoc tym grupom bezrobotnym. GRUPA ZAWODOWA: SPECJALIŚCI Grupa ta obejmuje zawody wymagające wysokiego poziomu wiedzy zawodowej, umiejętności i doświadczenia w zakresie nauk technicznych, przyrodniczych, społecznych, humanistycznych i pokrewnych. Na dzień 31 grudnia 2012 roku w ewidencji tut. Urzędu pozostawało 714 bezrobotnych sklasyfikowanych w tej grupie zawodowej. Poniższa tabela zawiera zestawienie najliczniej reprezentowanych zawodów danej grupy z uwzględnieniem liczby kobiet i liczby osób zarejestrowanych powyżej 12 miesięcy. Stan na 31 grudnia 2012 roku przedstawia poniższa tabela:

Tabela 2. Zawody najliczniej reprezentowane w grupie specjalistów. ZAWÓD LICZBA BEZROBOTNYCH/LICZBA KOBIET EKONOMISTA 111/80 34/28 ZAREJESTROWANI POWYŻEJ 12 MIESIĘCY/ LICZBA KOBIET PRAWNIK LEGISLATOR 48/32 14/13 SPECJALISTA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ 57/41 13/12 PEDAGOG 25/22 14/12 POLITOLOG 28/22 4/4 Źródło: Załącznik nr 1 i 2.Obliczenia własne. Największy napływ w 2012 roku w grupie specjalistów odnotowano wśród: 1. ekonomistów 98, 2. specjalista administracji publicznej - 55, 3. prawników 38, 4. fizjoterapeuta 29, 5. pedagog 26. Załącznik nr 3 przedstawia zapis zjawiska napływu bezrobotnych we wszystkich rejestrowanych zawodach w 2012 roku. GRUPA ZAWODOWA: TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL Grupa obejmuje zawody wymagające wiedzy, umiejętności i doświadczenia niezbędnego do wykonywania głównie prac technicznych i podobnych. W tej grupie na koniec grudnia 2012 roku pozostawało 797 osób zarejestrowanych. Najliczniej reprezentowane zawody przedstawia tabela 3.

Tabela 3. Zawody najliczniej reprezentowane w grupie zawodowej technicy i średni personel medyczny. ZAWÓD LICZBA BEZROBOTNYCH/LICZBA KOBIET TECHNIK MECHANIK 132/4 43/2 TECHNIK EKONOMISTA 82/66 30/25 TECHNIK ROLNIK 68/53 23/19 TECHNIK ŻYWIENIA I 72/59 15/14 GOSPODARSTWA DOMOWEGO TECHNIK BUDOWNICTWA 52/2 16/0 ZAREJESTROWANI POWYŻEJ 12 MIESIĘCY/ LICZBA KOBIET TECHNIK ADMINISTRACJI 25/18 10/8 TECHNIK INFORMATYK 22/6 11/3 Źródło: Załącznik nr 1. Obliczenia własne Największy napływ osób bezrobotnych na przestrzeni 2012 roku sklasyfikowanych w w/w grupie zanotowano w następujących zawodach: 1. technik mechanik - 176, 2. technik ekonomista - 91, 3. technik rolnik 65, 4. technik żywienia i gospodarstwa domowego 61. GRUPA ZAWODOWA: PRACOWNICY BIUROWI Grupa ta obejmuje zawody wymagające głównie umiejętności, doświadczenia i wiedzy niezbędnej do analizy dokumentów i informacji w celu podejmowania decyzji i zapewnienia sprawnego funkcjonowania organów administracji, przedsiębiorstw i organizacji różnego typu. Na dzień 31 grudnia 2012 roku liczba osób zarejestrowanych i sklasyfikowanych w tej grupie liczyła 109 osób. Tabela 4. Zawody najczęściej reprezentowane w grupie zawodowej pracownicy biurowi. ZAWÓD LICZBA BEZROBOTNYCH/LICZBA KOBIET MAGAZYNIER 22/2 8/0 TECNIK PRAC BIUROWYCH 15/12 7./7 TECHNICY OBSŁUGI 7/5 2/2 TURYSTYCZNEJ Źródło: Załącznik nr 1. Obliczenia własne. ZAREJESTROWANI POWYŻEJ 12MIESIĘCY/ LICZBA KOBIET

Największy napływ bezrobotnych na przestrzeni 2012 roku sklasyfikowanych w w/w grupie zanotowano w następujących zawodach: 1. magazynier 23, 2. technik prac biurowych 13. GRUPA ZAWODOWA: PRACOWNICY USŁUG OSOBISTYCH I SPRZEDAWCY Do tej grupy należą zawody wymagające wiedzy, umiejętności i doświadczenia w zakresie niezbędnym do świadczenia usług dla ludności związanych min.: ze sprzedażą, ochroną, podróżowaniem, prowadzeniem gospodarstwa, dostawą żywności, opieką socjalną i medyczną. Na koniec grudnia 2012 roku zarejestrowanych było 778 bezrobotnych wśród pracowników usług osobistych i sprzedawców. Tabela 5 przedstawia najliczniej reprezentowane zawody. Tabela 5. Zawody najczęściej i sprzedawcy. ZAWÓD reprezentowane w grupie pracownicy usług osobistych LICZBA BEZROBOTNYCH/LICZBA KOBIET ZAREJESTROWANI POWYŻEJ 12 MIESIĘCY/ LICZBA KOBIET SPRZEDAWCA 208/191 89/81 ROBOTNIK GOSPODARCZY 174/57 87/28 KUCHARZ MAŁEJ GASTRONOMII 107/68 24./17 KUCHARZ 75/65 30/26 FRYZJER 54/54 18/18 KELNER 25/21 14./12 OPIEKUNKA DOMOWA 25/25 15/15 Źródło: Załącznik nr 1.Obliczenia własne. Największy napływ wystąpił odpowiednio w zawodach: 1. sprzedawcy - 180, 2. robotnik gospodarczy - 135, 3. kucharze małej gastronomii - 90, 4. kucharzy 51, 5. fryzjerzy- 45. GRUPA ZAWODOWA: ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY Na koniec grudnia 2012 roku w tej grupie zarejestrowano 210 osób bezrobotnych. Poniższa tabela przedstawia najliczniej reprezentowane zawody.

Tabela 6. Zawody najliczniej reprezentowane w grupie rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy. ZAWÓD LICZBA BEZROBOTNYCH/LICZBA KOBIET ROLNIK PRODUKCJI ROŚLINNEJ I ZWIERZĘCEJ PRACUJĄCY NA 39/34 15./12 WŁASNE POTRZEBY ROLNIK 29/25 8./8 ROLNIK UPRAW POLOWYCH 26/22 11./9 Źródło: Załącznik nr 1.Obliczenia własne. ZAREJESTROWANI POWYŻEJ 12 MIESIĘCY/ LICZBA KOBIET Znaczący napływ w tej grupie zawodów zanotowano w następujących zawodach: 1. rolnik 25. 2. rolnik produkcji roślinnej i zwierzęcej pracujący na własne potrzeby - 21, 3. rolnik upraw polowych 20, GRUPA ZAWODOWA: ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY Grupa obejmuje zawody wymagające wiedzy i umiejętności do uzyskiwania i obróbki surowców, wytwarzania i naprawy towarów i budowy, konserwacji i naprawy dróg, konstrukcji i maszyn. Na dzień 31 grudnia 2012 roku bezrobotnych w tej grupie było 1257. Najliczniej reprezentowały ją następujące zawody: Tabela 7. Zawody najliczniej reprezentowane w grupie zawodowej robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. ZAWÓD LICZBA BEZROBOTNYCH/LICZBA KOBIET ŚLUSARZ 125/2 42/0 MECHANIK SAMOCHODÓW 110/0 36/0 OSOBOWYCH MURARZ 111/0 36/0 KRAWIEC 81/80 29/29 PIEKARZ 78/13 22./7 MECHANIK POJAZDÓW 81/0 12./0 SAMOCHODOWYCH TOKARZ W METALU 44/0 23/0 STOLARZ BUDOWLANY 42/1 17./1 RZEŹNIK-WĘDLINIARZ 32/1 12./1 ZAREJESTROWANI POWYŻEJ 12 MIESIĘCY/ LICZBA KOBIET

Źródło: Załącznik nr 1 i 2.Obliczenia własne Największy napływ wystąpił odpowiednio w zawodach: 1. ślusarz 126, 2. mechanik samochodów osobowych 130, 3. murarz- 111, 4. mechanik pojazdów samochodowych 108, 5. piekarz- 84. GRUPA ZAWODOWA: OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ. W grupie tej występują zawody wymagające umiejętności i wiedzy niezbędnej do przeprowadzenia pojazdów i innego sprzętu ruchomego, nadzorowania, kontroli i obserwacji pracy maszyn i urządzeń przemysłowych oraz montowania produktów z komponentów wg ścisłych reguł. Na koniec 2012 roku w grupie tych zawodów pozostawało 228 osób. Tabela 8 przedstawia najliczniej reprezentowane zawody w grupie zawodowej operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń. Tabela 8. Zawody najliczniej reprezentowane w grupie zawodowej operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń. ZAWÓD LICZBA BEZROBOTNYCH/LICZBA KOBIET MECHANIK OPERATOR POJAZDÓW I MASZYN 40/1 15/1 ROLNICZYCH PALACZ KOTŁÓW CENTRALNEGO 17/0 10./0 OGRZEWANIA GAZOWYCH KIEROWCA CIĄGNIKA 24/0 10./0 ROLNICZEGO OPERATOR URZĄDZEŃ PRZETWÓRSTWA OWOCOWO-22/19 12./12 WARZYWNEGO Źródło: Załącznik nr 1 i 2.Obliczenia własne ZAREJESTROWANI POWYŻEJ 12 MIESIĘCY/ LICZBA KOBIET Największy napływ bezrobotnych w 2012 roku sklasyfikowanych w w/w grupie zanotowano w następujących zawodach: 1. mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych 37, 2. palacz kotłów centralnego ogrzewania gazowych 19, 3. kierowca ciągnika rolniczego - 19, 4. operator urządzeń przetwórstwa owocowo-warzywnego 18. GRUPA ZAWODOWA: PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH Ostatnią grupę stanowią zawody wymagające niskich lub podstawowych umiejętności i niewielkiej wiedzy teoretycznej do wykonywania przeważnie prostych i rutynowych prac. Szereg zawodów tej grupy ma charakter pomocniczy w stosunku do zawodów o wyższych poziomach

kwalifikacji. Na dzień 31 grudnia 2012 roku w ewidencji tut. Urzędu pozostawało 231 bezrobotnych o takich kwalifikacjach. Tabela 9. Zawody najliczniej reprezentowane w grupie zawodowej pracownicy przy pracach prostych. ZAWÓD LICZBA BEZROBOTNYCH/LICZBA KOBIET ROBOTNIK POMOCNICZY W 61/31 19./12 PRZEMYŚLE PRZETWÓRCZYM ROBOTNIK BUDOWLANY 53/0 15/0 SPRZĄTACZKA BIUROWA 28/28 14/14 DOZORCA 9./0 4./0 ROBOTNIK DROGOWY 15./2 6./1 Źródło: Załącznik nr 1 i 2.Obliczenia własne Największy napływ w tej grupie wystąpił odpowiednio w zawodach: 1.robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 80, 2. robotnik budowlany - 57, 3. sprzątaczka biurowa - 24, 4. robotnik drogowy - 14. ZAREJESTROWANI POWYŻEJ 12 MIESIĘCY/ LICZBA KOBIET Dla pełnej analizy sytuacji jaka kształtowała się na dzień 31 grudnia 2012 roku w obszarze grup zawodowych reprezentowanych przez zarejestrowanych bezrobotnych, należy uwzględnić wskaźnik długotrwałego bezrobocia. Najwyższy wskaźnik długotrwałego bezrobocia oznaczający najmniejsze szanse na znalezienie zatrudnienia przed upływem 12 miesięcy zanotowano min. dla: 1. nauczyciele sztuki w placówkach pozaszkolnych, 2. mechanicy pojazdów jednośladowych, 3. mechanicy statków powietrznych i pokrewni, 4. sekretarze medyczni i pokrewni, 5. technicy górnictwa, metalurgii i pokrewni. Wykaz zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie tomaszowskim zawiera Załącznik nr 11. III. ANALIZA OFERT PRACY WEDŁUG ZAWODÓW (GRUP ZAWODOWYCH). W 2012 roku do Powiatowego Urzędu Pracy w Tomaszowie Lubelskim wpłynęły 1393 oferty pracy wg zawodów. Wśród ofert pracy najliczniejszą grupę stanowiły oferty z następujących sekcji działalności gospodarczej: 1. przetwórstwo przemysłowe 131 ofert, 2. handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 485 ofert, 3. administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne - 201 ofert. Oferty pracy zgłaszane przez pracodawców do tut. Urzędu w badanym okresie z reguły były adresowane do osób posiadających już pewne doświadczenie zawodowe, natomiast niewielki

odsetek stanowiły oferty pracy adresowane do absolwentów szkół. Pracodawcy są najczęściej zainteresowani przyjęciem osób młodych lub osób długotrwale bezrobotnych do odbycia stażu. Z materiału przedstawionego w Załączniku nr 5 wynika, że w 2012 roku pracodawcy najczęściej, za pośrednictwem Powiatowego Urzędu Pracy w Tomaszowie Lubelskim, poszukiwali osób o wysokich kwalifikacjach w zawodach z grupy specjalistów, były to miejsca pracy dla: 1.fizjoterapeutów 17 ofert, 2. pedagogów- 9 ofert, 3. nauczycieli muzyki - 6 ofert, 4. specjalistów do marketingu i handlu - 10 ofert. Zgłoszono także liczne oferty pracy dla osób reprezentujących zawody wchodzące w skład grupy techników i innego średniego personelu. Najczęściej pracodawcy poszukiwali: 1. przedstawicieli handlowych 26 ofert, 2. pozostałych pracowników administracyjni i sekretarzy biura zarządu - 25 ofert, 3. agent ubezpieczeniowy - 13 ofert, 4. techników farmaceutycznych - 2 oferty. Z grupy pracownicy biurowi w 2011 roku zgłoszono najwięcej wolnych miejsc pracy dla: 1. pozostałych pracowników obsługi biurowej 42 ofert, 2. magazynierów 24 oferty, 3. pracowników kancelaryjnych 23 ofert. Pracownicy usług i sprzedawcy z tej grupy najwięcej wolnych miejsc pracy przeznaczonych było dla: 1. robotników gospodarczych 95 ofert, 2. sprzedawców - 93 ofert, 3. kucharzy 23 ofert, 4. sprzedawca w branży przemysłowej - 15 ofert. W powiecie tomaszowskim prawie nie występuje zapotrzebowanie na zawody zawarte w wielkiej grupie: rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy. Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. Z tej grupy najwięcej ofert pracy wpłynęło dla: 1. monter ociepleń budynków - 11 ofert, 2. murarzy - 10 ofert, 3. mechaników pojazdów samochodowych - 15 ofert, 4. mechanik samochodów osobowych - 12 ofert. Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń. Podobnie jak w poprzedniej grupie większość ofert skierowanych było głównie dla mężczyzn ze względu na specyfikę zawodów. Najwięcej miejsc pracy było dla: 1. kierowców samochodów ciężarowych 132 oferty, 2. kierowca autobusu - 27 ofert, 3. operator ładowarki - 7 ofert, 4. operator koparko-ładowarki - 9 ofert. Pracownicy przy pracach prostych. W I półroczu najwięcej ofert zgłoszono dla: 1. robotnik budowlany 34 oferty, 2. pozostali robotnicy pomocniczy w budownictwie drogowym, wodnym i pokrewni 22 oferty, 3. sprzątaczka biurowa - 16 ofert. IV. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH Podstawowym celem, któremu służy ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest próba wskazania, na które zawody istnieje popyt na lokalnym rynku pracy, a które z nich występują w stopniu nadwyżkowym. Na podstawie zaleceń metodycznych, opracowanych przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej uznano, że monitoring zawodów stanowi proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących

kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno - zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów: szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. Przez zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Natomiast zawód nadwyżkowy oznacza zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Dla określenia, który zawód ma cechy deficytowego lub nadwyżkowego, kluczowe znaczenie ma wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów. Wskaźnik ten oznacza stosunek liczby zgłoszonych ofert pracy w okresie sprawozdawczym do liczby zarejestrowanych bezrobotnych w tym samym okresie sprawozdawczym w danym zawodzie. W zaleceniach metodycznych do monitoringu określono, że zawody, dla których proporcja ta jest mniejsza niż 0,9, należą do zawodów nadwyżkowych. W przypadku, gdy wskaźnik ten jest większy niż 1,1, zawód uważa się za deficytowy, czyli na lokalnym rynku pracy występuje nadwyżka ofert w stosunku do liczby zarejestrowanych bezrobotnych. Wśród zawodów nadwyżkowych wymienić należy: Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Wskaźnik intensywności nadwyżki 1 522303 Sprzedawca w branży przemysłowej 0,9375 2 931205 Robotnik drogowy 0,9286 3 411004 Technik prac biurowych 0,9231 4 515303 Robotnik gospodarczy 0,7037 5 818990 Pozostali operatorzy urządzeń stacjonarnych maszyn i urządzeń gdzie indziej niesklasyfikowani 0,6667 6 911207 Sprzątaczka biurowa 0,6667 7 252301 Administrator sieci informatycznej 0,6667 8 263401 Psycholog 0,6667 9 931301 Robotnik budowlany 0,5965 10 228301 Fizjoterapeuta 0,5862 11 751201 Cukiernik 0,5833

12 723104 Mechanik samochodów ciężarowych 0,5714 13 522301 Sprzedawca 0,5167 14 233002 Nauczyciel chemii 0,5000 15 233021 Nauczyciel techniki 0,5000 16 214109 Specjalista kontroli jakości 0,5000 17 216102 Architekt wnętrz 0,5000 18 261990 Pozostali specjaliści z dziedziny prawa gdzie indziej niesklasyfikowani 0,5000 19 513101 Kelner 0,4737 20 512001 Kucharz 0,4510 21 235914 Wychowawca w placówkach oświatowych, wychowawczych i opiekuńczych 0,4000 22 834101 Kierowca ciągnika rolniczego 0,3684 23 235107 Pedagog 0,3462 24 251902 Specjalista zastosowań informatyki 0,3333 25 932910 Pomocnik piekarza 0,3333 26 325401 Technik fizjoterapii 0,3333 27 214202 Inżynier budownictwa budownictwo ogólne 0,2857 28 234201 Nauczyciel przedszkola 0,2727 29 325601 Ratownik medyczny 0,2222

30 741101 Elektromonter instalacji elektrycznych 0,2069 Załącznik nr 7 zawiera szczegółowy wykaz zawodów nadwyżkowych. Natomiast do zawodów, na które istnieje zapotrzebowanie na lokalnym rynku pracy zaliczyć możemy: Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Wskaźnik intensywności deficytu zawodów 1 522304 Sprzedawca w branży spożywczej 17,2500 2 332101 Agent ubezpieczeniowy 13,0000 3 332203 Przedstawiciel handlowy 13,0000 4 833203 Kierowca samochodu ciężarowego 9,4286 5 235301 Lektor języka angielskiego 9,0000 6 811106 Operator ładowarki 7,0000 7 833101 Kierowca autobusu 6,7500 8 523002 Kasjer handlowy 4,8000 9 811105 Operator koparko-ładowarki 4,5000 10 522302 Sprzedawca w branży mięsnej 4,5000 11 722303 Operator maszyn do obróbki skrawaniem 4,3333 12 932908 Pomocnik mechanika 4,0000 13 818205 Palacz kotłów centralnego ogrzewania wodnych rusztowych 4,0000

14 411090 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 3,5833 15 311502 Kontroler jakości wyrobów mechanicznych 3,0000 16 932913 Sortowacz 2,5000 17 333105 Spedytor 2,5000 18 235502 Instruktor tańca 2,5000 19 228502 Logopeda 2,5000 20 412001 Sekretarka 2,5000 21 524902 Doradca klienta 2,5000 22 941201 Pomoc kuchenna 2,3333 23 228103 Farmaceuta farmacja apteczna 2,0000 24 242304 Doradca zawodowy 2,0000 25 242307 Specjalista do spraw kadr 2,0000 26 524502 Sprzedawca w stacji paliw 2,0000 27 722308 Operator obrabiarek sterowanych numerycznie 2,0000 28 711601 Brukarz 1,6000 29 541308 Pracownik ochrony fizycznej bez licencji 1,2000 30 712303 Tynkarz 1,2000 Załącznik nr 7 zawiera szczegółowy wykaz zawodów deficytowych.

V. WNIOSKI KOŃCOWE Na podstawie analizy danych raportu w 2012r. w powiecie tomaszowskim można sformułować następujące wnioski: 1. Bardzo dużą grupę wśród osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Lub. stanowią osoby nie posiadające wyuczonego zawodu (1687 osób - 27,94 % ogółu zarejestrowanych). Liczba ta wzrosła w stosunku do roku ubiegłego o 124 osób. 2. Najwięcej ofert pracy zgłoszonych zostało w następujących sekcjach: przetwórstwo przemysłowe - 131 ofert, handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych 485 ofert, administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 201 ofert. 3. Na podstawie analizy 30 zawodów deficytowych stwierdzić możemy, że największe zapotrzebowanie na terenie powiatu występuje na osoby w zawodach : sprzedawca w branży spożywczej, agent ubezpieczeniowy, przedstawiciel handlowy, kierowca samochodu ciężarowego, lektor języka angielskiego, operator ładowarki, kierowca autobusu. 4.Ranking zawodów nadwyżkowych wskazuje, że w najgorszej sytuacji na rynku pracy są osoby w zawodach: sprzedawca w branży przemysłowej, robotnik drogowy, technik prac biurowych, pozostali operatorzy urządzeń stacjonarnych maszyn i urządzeń gdzie indziej niesklasyfikowani sprzątaczka biurowa, administrator sieci informatycznej, psycholog, robotnik budowlany. 5. Wyniki raportu w dużej mierze nie odzwierciedlają stanu faktycznego. W dyspozycji urzędu pracy pozostaje wiele ofert, których nie można zrealizować, pomimo tego, że w ewidencji figurują osoby o wskazanych kwalifikacjach. Powodem trudności w realizowaniu wolnych miejsc pracy są najczęściej zdezaktualizowane uprawnienia i kwalifikacje bezrobotnych, wiek, brak doświadczenia i długotrwałe przerwy w zatrudnieniu. Powyższy ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych opracowany został o dane będące w dyspozycji tutejszego urzędu, zatem nie może on odzwierciedlać pełnego obrazu rynku pracy. Oferty pracy pozyskiwane przez urząd nie stanowią całej ofert zatrudnienia w naszym powiecie. Pracodawcy nie maja obowiązku informowania o wolnych miejscach w swoich firmach i jeżeli nie korzystają z pośrednictwa pracy nie przekazują informacji o zatrudnieniu pracownika. Powoduje to brak możliwości opracowania prawidłowej oceny zapotrzebowania na konkretne zawody i specjalności na lokalnym rynku pracy. SPIS ZAŁĄCZNIKÓW Załącznik 1 (T-II/P-1) - Bezrobotni według zawodów w powiecie tomaszowskim Stan w końcu 2012 roku. Załącznik 2 (T-II/P-1a) - Struktura bezrobotnych wg grup zawodowych w powiecie tomaszowskim Stan w końcu 2012 roku. Załącznik 3 (T-II/P-2) - Napływ bezrobotnych wg zawodów w powiecie tomaszowskim 2012 roku.

Załącznik 4 (T-II/P-2a) - Struktura napływu bezrobotnych według grup zawodowych w powiecie tomaszowskim w 2012 roku. Załącznik 5 (T-II/P-3) - Oferty pracy według zawodów w powiecie tomaszowskim w 2012 roku. Załącznik 6 (T-II/P-3a) - Struktura ofert pracy wg grup zawodowych w powiecie tomaszowskim w 2012 roku. Załącznik 7 (T-II/P-4) - Zawody deficytowe i nadwyżkowe w powiecie tomaszowskim w 2012 roku. Załącznik 8 (T-II/P-5) - Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie tomaszowskim w 2012 roku. Załącznik 9 (T-II/P-6) - Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie tomaszowskim w 2012 roku. Załącznik 10 (T-II/P-7) - Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie tomaszowskim w 2012 roku. Załącznik 11 (T-II/P-8) - Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie tomaszowskim w 2012 roku. Załącznik 12 (T-II/P-9) - Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy w powiecie tomaszowskim w 2012 roku. Załącznik 13 (T-II/P-9a) - Struktura bezrobotnych i ofert pracy według PKD w powiecie tomaszowskim w 2012 roku. Załącznik 14 (T-II/P-10) - Ranking zawodów zgłoszonych w ofertach pracy w powiecie tomaszowskim w 2012 roku ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty. Załącznik 15 (T-II/P-11) - Ranking zawodów zgłoszonych w ofertach pracy w powiecie tomaszowskim w 2012 roku ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty.