Bezpieczne korzystanie z komputera i Internetu
Rodzice nie mają moŝliwości i czasu na kontrolowanie aktywności dziecka w sieci. Wielu z rodziców Ŝyje w przekonaniu, Ŝe taka forma spędzania czasu wolnego jest bezpieczna, bo nie wymaga wychodzenia z domu. Jednak moŝna wskazać wiele zagroŝeń. Jedynie edukacja dzieci i rodziców wprowadzić moŝe pewną równowagę miedzy rozwojem a bezpiecznym wykorzystaniem dóbr technologicznych.
ZagroŜenia związane z Internetem Cyberprzemoc agresja elektroniczna przy uŝyciu: maili, SMS-ów, komunikatorów elektronicznych, portali społecznościowych, witryn internetowych i forum dyskusyjnych. Sprawcami cyberprzemocy są zazwyczaj osoby znające swoją ofiarę, którzy nie zdają sobie sprawy z krzywdy, jaką wyrządzają ofierze. Ofiara moŝe przeŝywać prawdziwe koszmary. Niebezpieczne kontakty- do swoich celów sieć wykorzystują: pedofile, sekty, członkowie organizacji np. neonaziści, osoby nakłaniające do samobójstw, handlarze ludźmi. Często ludzie ci dąŝą do spotkania w realnym świecie. Niebezpieczne treści- dla psychiki i rozwoju dzieci i młodzieŝy, np. treści brutalne ukazujące przemoc, rasistowskie, zachęcające do przestępstw, mowy nienawiści, promujące niezdrowy styl Ŝycia (np. anoreksję, bulimię), pornografię. Nieletni często trafiają na nie przypadkowo w wyniki błędnego wyszukiwania.
Cyberprzestępstwa, czyli niezgodna z prawem działalność w sieci wymierzona w dane lub systemy komputerowe np. włamania do systemów komputerowych, zniszczenie, kradzieŝ lub wyłudzenie danych, łamanie praw autorskich. Młodzi mogą być ofiarami lub sprawcami cyberprzestępstw, przy czym często są tego nieświadomi (np. przejmując czyjeś konto na portalu społecznościowym czy włamując się na skrzynkę e- mail). Nieświadome podawanie danych osobowych mogące być przyczyna kradzieŝy domowych, prób nawiązywania rozmów telefonicznych, niechcianych korespondencji. Hacking, gdy nieuprawniona osoba uzyskuje informację nieprzeznaczoną dla niej. Oszustwa komputerowe działania zmierzające do osiągnięcia korzyści majątkowych bądź wyrządzenia szkody drugiej osobie.
Istnienie trendu posiadania jak największej liczby przyjaciół na portalach społecznościowych, dzięki czemu jest się postrzeganym jako osoba lubiana i znana, czasami młodzi wyraŝają zgodę na spotkania w realu. Celowe uszkodzenia komputera przy braku odpowiednich zabezpieczeń, co niesie za sobą konsekwencje finansowe. Treści internetowe często nie są dostosowane do wieku odbiorcy. Konsekwencje psychofizyczne- w Polsce 1,3% badanych przejawiało objawy naduŝywania sieci, a 12% jest zagroŝonych naduŝywaniem. Efektem niewłaściwego uŝywania sieci moŝe być: - ryzyko uzaleŝnienia - agresja wobec osób zabraniających korzystania z Internetu, - zaburzenie więzi między rodziną i rówieśnikami, - zaburzenia koncentracji uwagi, pamięci oraz - problemy ze zdrowiem fizycznym: wady postawy, bóle nadgarstków i głowy, wady wzroku, nerwice, ataki epilepsji
Cyberprzemoc to: nękanie, straszenie, szantaŝowanie, wyśmiewanie, prześladowanie w sieci rejestrowanie niechcianych filmów i zdjęć publikowanie w Internecie lub przy uŝyciu telefonów komórkowych ośmieszających zdjęć, filmów i informacji podszywanie się w sieci pod inną osobę DZIECKU, KTÓRE DOŚWIADCZYŁO PRZEMOCY POTRZEBNA JEST POMOC ZE STRONY DOROSŁYCH. Co moŝesz zrobić? przeczytaj ulotkę!
ZagroŜenia Świat gier komputerowych - Izolacja, wycofanie z Ŝycia społecznego, nie rozwijają się kompetencje społeczne. - Brak kontroli, gdy rodzice nie stawiają dziecku granic, nie kontrolują czasu spędzanego przed komputerem ani rodzaju gier, to dziecko samo traci nad tym kontrolę i sięga po gry coraz bardziej agresywne, nieodpowiednie do wieku. - ZawęŜenie zainteresowań poświęcanie większej ilości czasu grom powoduje ograniczenie czasu na rozwijanie innych zainteresowań; wpływa to negatywnie na rozwój osobowości i aktywności. - Mogą wyzwalać agresję mechanizmy agresywnych gier komputerowych wpływają na psychikę dziecka. - Mogą uzaleŝniać - Mogą zawierać szkodliwe treści - Mogą zaburzać rozwój fizyczny Pozytywne strony gier - Posiadają walory edukacyjne, sprzyjają nauce. - Uczą logicznego myślenia. - Rozwijają koordynację wzrokoworuchową, spostrzegawczość, koncentrację uwagi. - Rozwijają sprawności psychiczne, silnie stymulują mózg (percepcja wzrokowa, szybkość reakcji, analizowanie, łączenie posiadanych informacji i ich wykorzystywanie). - Pomagają w terapii zaburzeń i niepełnosprawności np. ADHD, autyzm, logopedia, dysleksja. - Pamiętajmy: naleŝy zachować rozsądek w wyborze gier i umiar w korzystaniu z nich!
UzaleŜnienie od gier komputerowych Objawy uzaleŝnienia od grania: Granie w gry jest najwaŝniejszą aktywnością w Ŝyciu człowieka. Dziecko rezygnuje z dotychczasowej aktywności i zainteresowań na rzecz komputerowych gier. NiemoŜność zagrania w grę komputerową powoduje nieprzyjemne objawy odstawienne złe samopoczucie, rozdraŝnienie, wybuchy złości. ZaangaŜowanie w gry komputerowe jest źródłem konfliktów z bliskimi, zwłaszcza z rodzicami, którzy stawiają granice. Dziecko miewa nagłe, nieuzasadnione zmiany nastroju. Po okresach samokontroli i ograniczania czasu spędzanego na graniu dziecko ma nawroty- ponownie traci kontrolę nad zachowaniami związanymi z graniem.
Jak rodzice mogą zapobiegać negatywnemu oddziaływaniu gier komputerowych? NaleŜy wiedzieć, w jakie gry grają dzieci i zezwalać jedynie na gry dostosowane do wieku dziecka. Trzeba zasięgnąć pełnej informacji o grze. Stworzyć w domu zasady korzystania z gier: - najpierw obowiązki - potem gra - granie w gry tylko wtedy, gdy rodzice są w domu - ograniczony czas przeznaczony dziennie na TV i komputer (łącznie 1-2 godz.) Rodzice muszą przekazywać dzieciom wzorce zachowań nieagresywnych i rozmawiać z nimi o tym, w jaki sposób przemoc zawarta w grach moŝe wpływać na ich rozwój i funkcjonowanie. MoŜna podsuwać dzieciom gry logiczne, edukacyjne, do nauki języków obcych, ortografii itp. Jasne określenie, które gry są akceptowane, a które niedozwolone i dlaczego.
Jak chronić dzieci? Uczyć zasad bezpieczeństwa 1.przypominać, Ŝe osoba po drugiej stronie nie musi być tym, za kogo się podaje; 2. mówić, aby dziecko nie podawało w sieci swoich danych osobowych, nie wysyłało zdjęć osobom nieznanym; 3. jeśli młody człowiek umawia się w realu z osobą z sieci, to niech wybierze na spotkanie miejsce publiczne i zabierze ze sobą kolegę; 4. jeśli cos niepokoi dziecko lub zawstydza je, to niech powie o tym dorosłemu Rozmawiać z nimi nt. jak unikać przykrych sytuacji i jak na nie ewentualnie reagować. PrzekaŜ dziecku, aby nigdy nie krzywdziło swoich rówieśników w sieci oraz Ŝeby nie pozostawało obojętne wobec krzywdy innych. Pokazywać to, co w sieci jest wartościowe. Kontrolować dziecko podczas korzystania z komputera. Filtrować szkodliwe treści z internetu. Edukować opiekunów/rodziców. Egzekwować prawo.
Badania Fundacji Dzieci Niczyje (badanie naduŝywania Internetu przez młodzie odzieŝ w Polsce i Europie 212r.) 9% badanych ma konto przynajmniej na jednym portalu społecznościowym 32% młodzieŝy w ciągu dni szkolnych spędza na portalach społecznościowych przynajmniej 2 godz. istnieje związek między duŝą liczbą znajomych na portalach społecznościowych a dysfunkcyjnym korzystaniem z Internetu 69% dzieci i młodzieŝy kontaktuje się w Internecie z osobami, których wcześniej nie spotkało, a aŝ 3,8% badanych wybrało się na spotkanie z osobą poznaną w sieci 67% badanych zatchnęło się w Internecie z materiałami pornograficznymi 51% badanych miało kontakt z brutalnymi scenami 28% badanych weszło na strony propagujące przemoc i nietolerancję 22% badanych doświadczyło w Internecie przemocy 63% badanych gra w gry online istnieje pozytywny związek między czasem spędzanym na graniu w gry online, a dysfunkcyjnym korzystaniem z Internetu A jak to jest w naszej szkole? Badania przeprowadzono w marcu 213 roku wśród 321 uczniów w tym: klas III-VI SP (ogółem 136 ucz. ) i I-III Gim. (ogółem 185 ucz. )
Wyniki ankiety Szkoła Podstawowa (%) i Gimnazjum (ilość) 7% W jaki sposób lubisz najbardziej spędzać czas wolny? 6% 12 1 W jaki sposób lubisz najbardziej spędzać czas wolny? 27% 21% 22% 17% a) Czytam ksiąŝki b) Gram na komputerze c) Oglądam telewizję d) Uprawiam sport e) Spotykam się ze znajomymi f) Inaczej: odpoczywam, konsola, x-box 8 6 4 2 a) CzytamksiąŜki b) Gram na komputerze c) Oglądamtelewizję d) Uprawiam sport e) Spotykam się ze znajomymi f) Inaczej: odpoczywam,zwierzaki, muzyka, opowiadania Gdzie najczęściej korzystasz z komputera? 2 175 Gdzie najczęściej korzystasz z komputera? 1% 9% 1% 4% a) W domu b) U kolegi / koleŝanki c) W kawiarence internetowej d) W szkole e) Nigdzie 15 125 1 75 5 25 85% a) W domu b) U kolegi / koleŝanki c) W kawiarence internetowej d) W szkole e) Nigdzie
17% 2% W jakim celu najczęściej korzystasz z komputera? 15 Wjakimcelu najczęściej korzystasz z komputera? 29% 15% 22% 15% a) Do nauki i odrabiania zadań domowych b) Aby pograć w gry c) Aby zabić nudę d) Aby rozmawiać na czacie lub GG lub oglądać filmy f) W innym celu (podaj jakim) 1 5 a) Do nauki i odrabiania zadań domowych b) Aby pograć w gry c) Aby zabić nudę d) Aby rozmawiać na czacie lub GG f) W innym celu: FB, ogłosz. Internet. 41% Ile czasu w ciągu dnia spędzasz na graniu w gry komputerowe? 2% 12% a) W ogóle b) 1 godzinę lub mniej c) 2-3 godzin d) 5 godzin i więcej 8 7 6 5 4 3 2 1 Ile czasu w ciągu dnia spędzasz na graniu w gry komputerowe? 45% a) W ogóle b) 1 godzinę lub mniej c) 2-3 godzin d) 5 godzin i więcej
Czy rodzice kontrolują Twój kontakt z komputerem? Czy rodzice kontrolują Twój kontakt z komputerem? 11 1 9 7% 3% a) Tak b) Nie 8 7 6 5 4 3 2 1 a) Tak b) Nie Czy w Twoim domu rodzice stosują zasadę ograniczania czasu spędzonego z komputerem? Czy w Twoim domu rodzice stosują zasadę ograniczania czasu spędzonego z komputerem? 96 94 92 64% 36% a) Tak b) Nie 9 88 86 84 82 a) Tak b) Nie
Czy zdarza Ci się grać w gry do późnych godzin nocnych? Czy zdarza Ci się grać w gry do późnych godzin nocnych? 12 1 4% a) Tak b) Nie 8 6 6% 4 2 a) Tak b) Nie Czy gry, które stosujesz są przeznaczone Czy gry, które stosujesz są przeznaczone 12 25% a) Tak b) Nie 1 8 6 75% 4 2 a) Tak b) Nie
Czy granie na komputerze wpływa negatywnie na Twoje wyniki w nauce? Czy granie na komputerze wpływa negatywnie na Twoje wyniki w nauce? 1 9 59% 3% 4% 34% a) Nigdy b) Czasami c) Często d) Zawsze 8 7 6 5 4 3 2 1 a) Nigdy b) Czasami c) Często d) Zawsze Jak często zdarza Ci się przez gry komputerowe zapomnieć o odrobieniu zadań domowych lub innych obowiązkach? 4% 26% 38% a) Bardzo często b) Czasami c) Bardzo rzadko d) Nigdy 33% Jak często zdarza Ci się przez gry komputerowe zapomnieć o odrobieniu zadań domowych lub innych obowiązkach? 9 8 7 6 5 4 3 2 1 a) Bardzo często b) Czasami c) Bardzo rzadko d) Nigdy
d) Symulatory e) Zręcznościowe f) Sportowe g) Strzelaniny i bijatyki h) Inne: muzyczne, logiczne, erotycznei) Nie gram: a) Edukacyjne b) Strategiczne c) Przygodowe 1% 5% 4% 15% 21% 19% 15% 11% 3% 59% 3% 7% W jakie gry najbardziej lubisz grać? a) Edukacyjne b) Strategiczne c) Przygodowe d) Symulatory e) Zręcznościowe f) Sportowe g) Strzelaniny i bijatyki h) Inne : konstrukcyjne, logiczne, hackedy W jakim celu grasz w gry komputerowe? a) Dla przyjemności b) Aby zwycięŝyć, być najlepszym c) Dla zabicia nudy d) Inne : nauka, nie gram 14 7 6 5 4 3 2 1 W jakie gry najbardziej lubisz grać? W jakim celu grasz w gry komputerowe? c) Dla zabicia nudy d) Inne : nauka, nie gram b) Aby zwycięŝyć, być najlepszym a) Dla przyjemności 12 1 8 6 4 2
Co czujesz, gdy grasz w gry komputerowe? 1 Co czujesz, gdy grasz w gry komputerowe? 29% 7% 3% a) Nic nie czuję 8 6 26% b) Radość 4 25% 1% d) Zadowolenie 2 a) Nic nie czuję b) Radość d) Zadowolenie e) Wściekłość f) Zmęczenie Jak się zachowujesz, gdy w grze Ci się coś nie udaje lub przegrywasz? 48% 4% 3% a) Spokojnie gram dalej 7% 11% b) Przeklinam c) Uderzam pięścią w stół lub klawiaturę 13% 14% d) Krzyczę na kogoś lub sam na siebie e) Rzucam przedmiotami f) Potrafię się popłakać 12 1 8 6 4 2 Jak się zachowujesz, gdy w grze Ci się coś nie udaje lub przegrywasz? a) Spokojnie gram dalej b) Przeklinam d) Krzyczę na kogoś lub sam na siebie e) Rzucam przedmiotami c) Uderzam pięścią w stół lub klawiaturę f) Potrafię się popłakać
15% Co dobrego daje Ci granie w gry? 1 Co dobrego daje Ci granie w gry? 25% 8 11% 13% 12% 12% 11% a) Odpoczynek i relaks i stres c) Mam lepszy refleks d) Uczę się logicznie myśleć e) Poprawiam swoją pamięć f) Rozwijam wyobraźnię przestrzenną 6 4 2 a) Odpoczynek i relaks c) Mam lepszy refleks d) Uczę się logicznie myśleć e) Poprawiam swoją pamięć f) Rozwijam wyobraźnię przestrzenną g) Uczę się podejmowania szybkich decyzji Czy na Twoim komputerze jest zainstalowany pakiet Microsoft Office? Czy na Twoim komputerze jest zainstalowany pakiet Microsoft Office? 16 27% 14 12 51% a) Word b) Excel 1 8 6 4 22% 2 a) Word b) Excel c) Power Point
Czy korzystając z internetu pamiętasz o bezpieczeństwie i przestrzegasz zasad bezpieczeństwa? 12 Czy korzystając z internetu pamiętasz o bezpieczeństwie i przestrzegasz zasad bezpieczeństwa? 1 65% 27% 7% a) Tak b) Nie 8 6 4 2 a) Tak b) Nie c) Czasami 1% 14 12 1 a) Tak b) Nie 8 6 4 2 9% a) Tak b) Nie
14 12 14% 1 a) Tak b) Nie 8 6 86% 4 2 a) Tak b) Nie Czy zamieszczasz swoje zdjęcia na portalach społecznościowych? 27% a) Tak b) Nie 16 14 12 1 8 6 4 2 Czy zamieszczasz swoje zdjęcia na portalach społecznościowych? 73% a) Tak b) Nie
Przydatne strony: www.saferinternet.pl (zagroŝenia i zasady bezpieczeństwa) www.dyzurnet.pl (pomoc) www.helpline.org.pl (pomoc profesjonalisty) www.necio.pl (wprowadzenie dzieci w świat bezpiecznego Internetu) www.sieciaki.pl (portal edukacyjny, namiastka portalu społecznościowego) www.best.fdn.pl (pewnego rodzaju zamknięta wyszukiwarka) www.straznikucznia.pl
Polecane strony dla dzieci: www.anikino.pl www.czasdzieci.pl eduseek.interklasa.pl www.misie.com.pl www.krasnoludki.pl www.zyraffa.pl www.sieciaki.pl dzieci.mos.gov.pl dla rodziców: www.dzieckowsieci.pl www.fdn.pl www.erodzice.net www.erodzina.com www.dla-dzieci.com.pl www.dzieckowpodrozy.pl www.brpd.gov.pl www.cafebocian.pl www.domisie.tvp.pl
Dziękuję za uwagę i Ŝyczę bezpiecznego korzystania z nowych technologii styczeń 214 rok pedagog ZS w Gostycynie: Anna Okonek Materiały wykorzystano z : - Głosu Pedagogicznego numery z maja 212, grudnia 212, stycznia 213, listopada 213 - Jak reagować na cyberprzemoc - poradnik dla szkół - stron internetowych
WNIOSKI 1. Nie można bezgranicznie ufać swoim dzieciom. 2. Nie zakaz, tylko kontrola, skłanianie do refleksji, rozmowa z dzieckiem. 3. Pomyśl zanim wrzucisz.