Akademia Morska w Szczecinie Program nauczania 2011 Kierunek-nawigacja specjalność: górnictwo morskie studia inżynierskie
Redakcja Wydziałowa Komisja ds. Programów Nauczania na kierunku nawigacja w składzie: Dziekan Wydziału Nawigacyjnego dr inż. kpt. ż.w. Jerzy Hajduk, prof. nadzw. AM (przewodniczący) mgr inż. kpt. ż.w. Barbara Kwiecińska prodziekan mgr inż. kpt. ż.w., kpt. ż.ś. Jacek Frydecki prodziekan Opracowanie planu studiów oraz treści kształcenia dr inż. st. of. Jarosław Artyszuk; mgr inż. Ryszard Bober; dr Piotr Borkowski; dr inż. Tomasz Cepowski; mgr inż. Jarosław Chomski; prof. dr hab. inż. Krzysztof Chwesiuk; dr Janusz Chrzanowski; mgr inż. kpt. ż.w. Remigiusz Dzikowski; dr inż. kpt. ż.w. Zbigniew Ferlas; dr hab. inż. Wiesław Galor, prof. nadzw. AM; mgr inż. kpt. ż.w. Piotr Głogowski; mgr inż. Marek Górzeński; mgr inż. Piotr Grodzicki; dr hab. inż. st. of. Lucjan Gucma, prof. nadzw. AM; mgr inż. st. of. Jadwiga Grzeszak; dr inż. kpt. ż.w. Jerzy Hajduk, prof. nadzw. AM; dr inż. st. of. Stefan Jankowski; dr hab. inż. Zofia Jóźwiak prof. nadzw. AM; dr inż. st.of. Wiesław Juszkiewicz; prof. dr hab. Ryszard A. Kotliński; dr inż. Ryszard Krupiński; dr inż. Jan Krupowies; mgr inż. kpt. ż.w. Barbara Kwiecińska; dr inż. kpt. ż.w. Piotr Lewandowski; mgr Artur Lipecki; dr inż. Piotr Majzner; mgr kpt. ż.w. Tomasz Mierzejewski; dr inż. st.of. mech. Jarosław Myśków; dr inż. kpt. ż.w. Marek Narękiewicz; dr hab. Jan Nikołajew, prof. nadzw. AM; prof. dr hab. inż. Evgeny Ochin; dr hab. inż. Wojciech Piszczek, prof. nadzw. AM; mgr Elżbieta Plucińska; mgr inż. kpt. ż.w. Tomasz Pluta; kmdr por. mgr inż. Konrad Stafiej; prof. dr hab. inż. Andrzej Stateczny; dr inż. Andrzej Stefanowski; mgr inż. kpt. ż.w. January Szafraniak; prof. dr hab. inż. Tadeusz Szelangiewicz; dr inż. Zbigniew Szozda; dr inż. II of. mech. Piotr Treichel; prof. dr kpt. ż.w. Aleksander Walczak; mgr inż. kpt. ż.w. Mirosław Wielgosz; prof. dr hab. inż. Bernard Wiśniewski; dr inż. st.of. Paweł Zalewski. Skład komputerowy mgr inż. Sylwia Musiał Plan studiów oraz treści kształcenia zatwierdzone na posiedzeniu Rady Wydziału w dniu 11 maja 2011r. Obowiązuje od roku akademickiego 2011/2012 2
SPIS TREŚCI Informacje o planie studiów i nauczania... 5 Sylwetka absolwenta... 5 SZCZEGÓŁOWY PROGRAM NAUCZANIA Wprowadzone zmiany... 8 Plan studiów... 10 Wykaz praktyk zawodowych, kursów podstawowych i specjalistycznych... 12 1. Język angielski... 14 2. a. Język hiszpański... 17 2. b. Język niemiecki... 19 3. Wychowanie fizyczne... 21 4. Elementy ekonomii... 24 5. Elementy socjologii morskiej... 26 6. Psychologia zachowań ludzkich... 28 7. Ergonomia... 30 8. Bezpieczeństwo i higiena pracy na statku... 32 9. Ochrona własności intelektualnej... 37 10. Technologia informacyjna... 39 11. Matematyka... 41 12. Fizyka... 44 13. Chemia... 47 14. Informatyka... 49 15. Automatyka... 51 16. Elektrotechnika i elektronika... 53 17. Konstrukcja maszyn i grafika inżynierska... 56 18. Nawigacja... 58 19. Meteorologia i oceanografia... 69 20. Urządzenia nawigacyjne... 72 21. Systemy informacji przestrzennej... 78 22. Systemy transportowe... 80 23. Eksploatacja techniczna środków transportu... 82 24. Manewrowanie statkiem... 84 25. Ratownictwo morskie... 87 26. Łączność morska... 91 27. Bezpieczeństwo nawigacji... 94 28. Budowa i stateczność statku... 98 29. Siłownie okrętowe... 104 3
30. Przewozy morskie... 107 31. Zarządzanie statkiem... 111 32. Bezpieczeństwo statku... 114 33. Prawo morskie... 117 34. Ochrona środowiska morskiego... 119 35. Infrastruktura transportu... 121 36. Ochrona transportu morskiego... 124 37. Seminarum dyplomowe... 126 38. Technologia eksploatacji podwodnej... 128 39. Zarys geologii i zasoby mineralne oceanów... 133 40. Technologie wierceń... 136 41. Technologie i systemy bezpieczeństwa... 138 42. Technologie wydobycia i przeróbki kopalin... 140 Praktyki... 143 Praca dyplomowa... 149 4
KIERUNEK NAWIGACJA SPECJALNOŚĆ: GÓRNICTWO MORSKIE STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA - INŻYNIERSKIE INFORMACJE O PLANIE STUDIÓW I PROGRAMIE NAUCZANIA Celem 8 semestralnych studiów inżynierskich jest wykształcenie wysoko kwalifikowanych kadr morskich przygotowanych do współczesnych i przyszłościowych wymagań floty transportowej oraz morskiego przemysłu badawczo-wydobywczego. Zakres programu nauczania jest zgodny z Międzynarodową konwencją o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania świadectw oraz pełnienia wacht, STCW 78 z jej późniejszymi zmianami. Plan studiów obejmuje 6 semestrów zajęć dydaktycznych oraz 2 semestry praktyki programowej. Program nauczania zawiera 42 przedmioty realizowane w wymiarze 2900 godzin, z czego na przedmioty kształcenia ogólnego przypada 553 godzin, na przedmioty podstawowe 435 godzin, na przedmioty kierunkowe 1636 godzin i na przedmioty specjalistyczne 276 godzin. Egzaminowi bądź zaliczeniu podlegają wszystkie przedmioty objęte planem studiów. Studenci mają obowiązek przygotowania sprawozdania z programowej praktyki morskiej, pracy dyplomowej inżynierskiej i zdania egzaminu dyplomowego. Absolwenci otrzymują tytuł zawodowy inżyniera. Po spełnieniu wymagań określonych rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w zakresie wyszkolenia i kwalifikacji zawodowych marynarzy absolwenci specjalności Górnictwo Morskie uzyskują kwalifikacje uprawniające do pełnienia na statku funkcji oficerskich na poziomie operacyjnym (oficer wachtowy) i zarządzania (starszy oficer i kapitan). SYLWETKA ABSOLWENTA Absolwenci Wydziału Nawigacyjnego specjalności Górnictwo morskie są dobrze przygotowani teoretycznie i praktycznie do pracy w charakterze oficerów pokładowych na statkach morskich, w jednostkach organizacyjnych związanych z administracją morską, bezpieczeństwem żeglugi oraz szeroko rozumianym morskim sektorze badawczo-wydobywczym. Charakteryzuje ich: dobre przygotowanie zawodowe, nowoczesna wiedza techniczna, dobra znajomość języka angielskiego, umiejętność samokształcenia, umiejętność wdrażania postępu technicznego, duża sprawność fizyczna i manualna, odporność na stresy, umiejętność pracy zespołowej, wysokie poczucie obowiązku i odpowiedzialności. 5
6
SZCZEGÓŁOWY PROGRAM NAUCZANIA STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA - INŻYNIERSKIE 7
WPROWADZONE ZMIANY Data Charakter zmiany Zakres 11 maja 2011 (zatwierdzone na RW) RW 25.01.2012R. Korekta wynikająca z zapisów STCW i opracowanych dla MI standardów kształcenia 1. Wykreślenie egzaminu z Bezpieczeństwa nawigacji, wprowadzenie egzaminu dla Nawigacji 2.Wykreślenie egzaminu z Nawigacji, wprowadzenie egzaminu dla Technologie eksploatacji podwodnej Dodatkowe zapisy w treściach programowych przedmiotów: nawigacja; ratownictwo morskie; łączność morska; bezpieczeństwo nawigacji; budowa i stateczność statku; przewozy morskie; ochrona środowiska morskiego; język angielski. 1. IIIs. od roku ak. 2012/2013 2.IVs. od roku ak. 2011/2012 8
praktyka lądowa i morska praktyka morska Lp. Zatwierdzone na posiedzeniu RW w dn. 11.05.2011 r. korekta RW 25.01.2012r. Przedmiot Liczba godzin A Przedmioty ogólne 553 117 70 366 20 PLAN STUDIÓW Górnictwo Morskie STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA STACJONARNE Semestr I Semestr II Semestr III Semestr IV Semestr V Semestr VI Semestr VII Semestr VIII 15 tygodni 15 tygodni 15 tygodni 15 tygodni 15 tygodni 15 tygodni 15 tygodni 12 tygodni A C L ECTS A C L ECTS A C L ECTS A C L ECTS A C L ECTS ECTS A C L ECTS ECTS A C L ECTS 1 Język angielski 219 0 0 219 10 3 2 3 2 3 2 2 2 2 1 2 1 2 Język hiszpański (niemiecki) 60 0 0 60 2 5 2 3 Wychowanie fizyczne 87 0 0 87 0 1 1 1 1 1 1 4 Elementy ekonomii 15 15 0 0 1 1 1 5 Elementy socjologii morskiej 15 15 0 0 1 1 1 6 Psychologia zachowań ludzkich 15 15 0 0 1 1 1 7 Ergonomia 15 15 0 0 1 1 1 8 Bezpieczeństwo i higiena pracy na statku 85 15 70 0 1 1 5 1 9 Ochrona własności intelektualnej 12 12 0 0 1 1 1 10 Technologia informacyjna 30 30 0 0 2 1 1 1 1 B Przedmioty podstawowe 435 150 120 165 48 11 Matematyka 135 45 90 0 24 1 2 8 1 2 8 1 2 8 12 Fizyka 75 30 15 30 8 1 1 1 5 1 1 3 13 Chemia 30 15 0 15 3 1 1 3 14 Informatyka 60 0 0 60 4 2 2 2 2 15 Automatyka 30 15 0 15 2 1 1 2 16 Elektrotechnika i elektronika 60 30 0 30 4 1 1 2 1 1 2 17 Konstrukcja maszyn i grafika inżynierska 45 15 15 15 3 1 1 1 3 C Przedmioty kierunkowe 1636 804 292 540 83 18 Nawigacja 393 147 57 189 16 2 2 2 1 2 1 2 1 3 3 2 2 1 4 2 3 3 1 1 2 3 19 Meteorologia i oceanografia 90 60 15 15 4 2 1 1 2 1 3 20 Urządzenia nawigacyjne 195 90 15 90 10 2 1 1 2 1 2 1 1 1 2 1 1 3 1 1 2 21 Systemy informacji przestrzennej 30 15 0 15 2 1 1 2 22 Systemy transportowe 15 15 0 0 1 1 1 23 Ekploatacja techniczna środków transportu 15 15 0 0 1 1 1 24 Manewrowanie statkiem 66 27 15 24 4 1 1 2 1 2 2 25 Ratownictwo morskie 60 30 15 15 4 2 1 1 4 26 Łączność morska 105 45 0 60 4 2 2 2 1 2 2 27 Bezpieczeństwo nawigacji 72 30 15 27 4 1 1 1 1 1 1 1 1 1 28 Budowa i stateczność statku 210 90 60 60 10 2 1 1 1 1 1 2 2 1 2 1 2 1 6 29 Siłownie okrętowe 30 15 10 5 3 1 0.6 0.4 3 30 Przewozy morskie 105 75 0 30 6 1 1 2 1 2 2 1 3 31 Zarządzanie statkiem 60 30 30 0 4 1 1 2 1 1 2 32 Bezpieczeństwo statku 30 15 15 0 2 1 1 2 33 Prawo morskie 60 60 0 0 3 2 1 2 2 34 Ochrona środowiska morskiego 30 15 15 0 2 1 1 2 35 Infrastruktura portowa 15 15 0 0 1 1 1 36 Ochrona transportu morskiego 30 15 15 0 1 1 1 1 37 Seminarium dyplomowe 25 0 15 10 1 1 1 1 D Przedmioty specjalistyczne 276 126 111 39 14 Rozkład zajęć programowych Liczba godzin w tygodniu 38 Technologie eksploatacji podwodnej 96 42 15 39 5 2 1 1 3 1 2 2 39 Zarys geologii i zasoby mineralne oceanów 60 30 30 0 2 2 2 2 40 Technologie wierceń 60 30 30 0 4 2 2 4 41 Technologie i systemy bezpieczeństwa 12 0 12 0 1 1 1 42 Technologie wydobycia i przeróbki kopalin 48 24 24 0 2 2 2 2 Praktyki programowe wg harmonogramu 60 30 30 Praca dyplomowa 15 15 Ogółem 2900 1197 593 1110 240 30 30 30 30 30 30 30 30 Liczba godzin w tygodniu 13 5 13 15 4 14 17 6 12 15 10 10 15 7 12 6 4 16 Razem w tygodniu A+C+L 2900 31 33 35 35 34 26 Liczba egzaminów w semestrze 3 3 3 3 4 2 Obowiązuje od roku akademickiego 2011/2012
Program 2011 Kierunek nawigacja, specjalność GÓRNICTWO MORSKIE WYKAZ KURSÓW, SZKOLEŃ SPECJALISTYCZNYCH I PRAKTYK PROGRAMOWYCH Kursy i szkolenia specjalistyczne Rok i semestr studiów Zakres kształcenia spełnia wymagania konwencji STCW 78 z późniejszymi I rok II rok III rok IV rok zmianami. Programy podlegają okresowym modyfikacjom dostosowującym je do zmian stosownych przepisów oraz do szybkiego rozwoju technologii. w I II w III IV w V VI w VII VIII Personal Survival Techniques liczba dni 3 Indywidualne techniki ratunkowe Basic Fire Fighting liczba dni 3 Przeciwpożarowy - podstawowy Elementary First Aid liczba dni 1 Pierwszej pomocy medycznej Personal Safety and Social Responsibilities liczba dni 2 Bezpieczeństwa własnego i odpowiedzialności wspólnej Radar Navigation, Radar Plotting and use of ARPA - operational level liczba dni 5 Nawigacji radarowej i nakresów radarowych oraz wykorzystania ARPA - poziom operacyjny GMDSS- GOC liczba dni 10 Operatora globalnego morskiego systemu łączności bezpieczeństwa DP- Dynamic positioning liczba dni 5 Dynamiczne pozycjonowanie ECDIS liczba dni 5 ECDIS- mapy elektroniczne Uwagi Ujęte w programie nauczania Ujęte w programie nauczania Ujęte w programie nauczania Ujęte w programie nauczania Ujęte w programie nauczania Ujęte w programie nauczania Ujęte w programie nauczania Ujęte w programie nauczania Praktyki programowe Praktyka morska przygotowawcza (Nawigator XXI) Praktyka marynarska (promy, inne jednostki) Praktyka morska specjalistyczna (Nawigator XXI) Praktyka lądowa specjalistyczna Indywidualna praktyka morska (morskie statki handlowe) liczba tyg. liczba tyg. liczba tyg. liczba tyg. liczba m-cy 2 3 4* 6* 6** Uwagi: * lub praktyka indywidualna morska w wymiarze minimum 3 miesięcy w żegludze międzynarodowej, w dziale pokładowym na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej. ** praktyka indywidualna morska w wymiarze minimum 4 miesięcy w żegludze międzynarodowej, w dziale pokładowym na statkach o pojemności brutto 500 i powyżej lub w uzasadnionych przypadkach, po uzyskaniu zgody Dziekana, praktyka lądowa w sektorze gospodarki morskiej w wymiarze minimum 4 miesięcy. Szczegółowe terminy realizacji praktyk zawodowych morskich i specjalistycznych dla poszczególnych grup studenckich podawane są w Harmonogramie realizacji praktyk opracowanym dla danego roku akademickiego. Z przyczyn organizacyjnych możliwa jest zmiana terminu realizacji praktyki.
1. Przedmiot: JĘZYK ANGIELSKI Jednostka prowadząca kierunek Akademia Morska w Szczecinie Wydział Nawigacyjny Kierunek NAWIGACJA Specjalność GÓRNICTWO MORSKIE Tryb studiów Stacjonarne PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH Semestr Liczba tygodni Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze w semestrze A C L A C L ECTS I 15 3 45 2 II 15 3 45 2 III 15 3 45 2 IV 15 2 30 2 VI 15 2 30 1 VIII 12 2 24 1 Nauczyciel odpowiedzialny za przedmiot mgr Elżbieta Plucińska I. Cele kształcenia Umiejętność porozumiewania się we wszystkich sytuacjach zawodowych oraz korzystanie z literatury zawodowej. II. Wymagania wstępne Zakres szkoły średniej. III. Znać Język angielski w stopniu umożliwiającym poprawne funkcjonowanie w zawodzie, tzn. sytuacje dnia codziennego, terminologię morską, zastosowanie rejestru nautycznego języka angielskiego w porozumiewaniu się w sprawach zawodowych. IV. Umieć Odczytywać informacje z publikacji nautycznych, rozumieć treści informacji meteorologicznych i ostrzeżeń nawigacyjnych, prowadzić komunikację z innymi statkami i stacjami brzegowymi w zakresie bezpieczeństwa statku, akcji SAR; odruchowo stosować IMO Standard Communication Phrases. V. Szczegółowy program kształcenia SEMESTR I JĘZYK ANGIELSKI LABORATORYJNE 45 GODZ. 1. Gramatyka - czasy: Simple Present, Present Continuous, Simple Past, Past Continuous, Simple Future. 2. Język morski - standardowe wiadomości: pilna i bezpieczeństwa, budowa statku, standardowe komendy na ster, człowiek za burtą, wzywanie pomocy, porozumiewanie się w niebezpieczeństwie, porozumiewanie się w trakcie SAR; nazwy miar długości, objętości, wagi; czas: określenie godziny, dni tygodnia, miesiąca, lat, pory roku. nr tabeli i zagadnienia w Rozporządzeniu MI 2.3.3.3,5,6,7,12, 2.2.6.4 1.1.4.a,b SEMESTR II JĘZYK ANGIELSKI LABORATORYJNE 45 GODZ. nr tabeli i zagadnienia w Rozporządzeniu MI 1. Gramatyka - must, can, have to, czasy: Present Perfect, Past Perfect 2. Język morski - podróż i środki transportu, sprzęt nawigacyjny, bezpieczeń- 2.3.3.1,5,11,13,.2.6.6 14
stwo na statku łączność SAR; pilotaż wzywanie, przywoływanie i zdawanie pilota; standardowe zwroty porozumiewania się z VTS, Współpraca z helikopterem; zwalczanie pożaru na statku; załoga statku, codzienne czynności; określenie miejsca pobytu, wskazanie drogi. 1.1.4.c,e SEMESTR III JĘZYK ANGIELSKI LABORATORYJNE 45 GODZ. 1. Gramatyka - strona bierna. 2. Język morski środki transportu, typy statków, kotwiczenie, do i odchodzenie od nabrzeża, oznakowanie pływające, symbole i skróty stosowane na mapach brytyjskich, bezpieczeństwo na statku, przeładunki. nr tabeli i zagadnienia w Rozporządzeniu MI 2.3.3.1,3,5,6,8,13, 2.2.6.1,4 SEMESTR IV JĘZYK ANGIELSKI LABORATORYJNE 30 GODZ. 1. Gramatyka - okresy warunkowe. 2. Język morski pogoda, bezpieczeństwo załogi i pasażerów (w tym medyczne) IMO Standardowe Zwroty Porozumiewania się na Morzu, ładunki i operacje przeładunkowe, łączność VTS. nr tabeli i zagadnienia w Rozporządzeniu MI 2.3.3.2,4,7,9,11,12,13, 14, 2.2.6.1,2,5,6 SEMESTR VI JĘZYK ANGIELSKI LABORATORYJNE 30 GODZ. 1. Gramatyka zasady pisania fachowych dokumentów i zasady czytania ze zrozumieniem. 2. Język morski ćwiczenia na rozumienie i utrzymywanie łączności radiowej na wszystkie poprzednie tematy zawodowe IMO Utopia + całe Standardowe Zwroty Porozumiewania się na Morzu IMO. Oryginalne programy meteorologiczne, ostrzeżenia nawigacyjne, Wiadomości Żeglarskie, Spis Radiostacji nautycznych, Spis Świateł. nr tabeli i zagadnienia w Rozporządzeniu MI 2.3.3.3,4,6,7,11,12,13 2.2.6.1,4,6 SEMESTR VIII JĘZYK ANGIELSKI LABORATORYJNE 24 GODZ. 1. Język morski Locja Sailing Directions, Konosament, umowa czarterowa, korespondencja biznesowa. nr tabeli i zagadnienia w Rozporządzeniu MI 2.3.3.14, 2.2.6.2,3,5 VI. Zaliczenie przedmiotu Forma zajęć/ Zaliczenie zaliczenia pisemne Wykłady Ćwiczenia Laboratoria x x Symulatory Zaliczenie ustne Test Sprawozdanie pisemne Demonstracja VII. Praktyka programowa Program praktyk w zakresie realizowanego szkolenia zawarty jest w Książce praktyk morskich dla praktykantów pokładowych. Zakończenie i zaliczenie praktyki programowej następuje w okresie nie dłuższym niż 2 lata od daty złożenia egzaminu dyplomowego. 15
VIII. Literatura podstawowa 1. English for Seafarers Marlins, część I i II. 2. Gunia M., Mastalerz K., SMCP via Verb Forms. 3. Jędraszczak H., Roenig J., Communicative Exercises in IMO Standard Maritime Vocabulary. 4. Katarzyńska B. Ship s Corespondence. 5. Peter van Kluijven: An English Course for Students at Maritime Colleges and for On-Board Training IMLP. 6. Plucińska E., Świątkiewicz H., Nautical Publications in Practical Navigation. 7. Standardowe Zwroty Porozumiewania się na Morzu. 8. Świątkiewicz H., Tamilin Zb., Selected English Grammar Problems in Exercises. IX. Literatura uzupełniająca 1. Admiralty List of Lights and Fog Signals. 2. Admiralty List of Radio Signals. 3. CD and DVD materiały dotyczące bezpieczeństwa żeglugi, pomocy medycznej, akcji p.poż., VTS itd.. 4. Sailing Directions. 5. Weekly and Annual Notices to Mariners. 16
2a. Przedmiot: JĘZYK HISZPAŃSKI Jednostka prowadząca kierunek Akademia Morska w Szczecinie Wydział Nawigacyjny Kierunek NAWIGACJA Specjalność GÓRNICTWO MORSKIE Tryb studiów Stacjonarne PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH Semestr Liczba tygodni Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze w semestrze A C L A C L ECTS VIII 12 5 60 2 Nauczyciel odpowiedzialny za przedmiot mgr Elżbieta Plucińska I. Cele kształcenia Umiejętność posługiwania się językiem hiszpańskim w sytuacjach codziennych i rutynowych. II. Wymagania wstępne Zakres szkoły średniej. III. Znać Język hiszpański w stopniu umożliwiającym poprawne porozumiewanie się w sytuacjach dnia codziennego. IV. Umieć Odczytywać podstawowe informacje w piśmie, rozumieć treści tych informacji i prowadzić prostą komunikację dotyczącą spraw codziennych. V. Szczegółowy program kształcenia SEMESTR VIII JĘZYK HISZPAŃSKI LABORATORYJNE 60 GODZ. 1. Wstęp fonetyczny. 2. Rodzaj męski i żeński rzeczowników i przymiotników. 3. Czas teraźniejszy czasowników: ser, llamarse, trabajar, vivir. 4. Pytajniki: dónde, qué, cómo. Zawody. Narodowości. 5. Przymiotniki wskazujące, dzierżawcze. 6. Liczba mnoga rzeczowników i przymiotników. 7. Czas teraźniejszy czasowników regularnych. Liczebniki (0 9). 8. Rodzajniki określone. 9. Czas teraźniejszy czasowników: estar, tener, poner. 10. Zwroty przyimkowe. Dom: pokoje, meble, przedmioty. 11. Liczebniki główne i porządkowe. 12. Rodzajniki nieokreślone. Hay/está(n). 13. Czas teraźniejszy czasowników: ir, venir, seguir, dar, cerrar. Miasto. Obiekty publiczne i środki transportu. 14. Tryb rozkazujący regularny i nieregularny. Czasownik gustar. 15. Czas teraźniejszy czasowników: querer, poder, hacer. Jedzenie, zainteresowania. 16. Czas teraźniejszy czasowników: salir, volver, empezar, jugar. 17. Czasowniki zwrotne. Przymiotniki dot. wyglądu fizycznego i charakteru. Rodzina. 18. Przymiotniki dot. koloru. 19. Czas teraźniejszy czasowników: saber, preferir. Zaimki osobowe dopełnienia bliższego: lo, la, los, las. 20. Czasowniki z zaimkiem osobowym: gustar, parecer, quedar bien/mal. Ubranie, materiały. Ilości, wymiary. Zakupy. 21. Tener + que + bezokolicznik. Estar + imiesłów czynny. Czas wolny, miejsca. Miesiące roku. Ir + a + bezokolicznik. Miejsce zaimków osobowych dopełnienia. Markery czasu. Formuły do rozmów telefonicznych. 17
VI. Zaliczenie przedmiotu Forma zajęć/ Zaliczenie zaliczenia pisemne Wykłady Ćwiczenia Laboratoria x x Symulatory Zaliczenie ustne Test Sprawozdanie pisemne Demonstracja VII. Praktyka programowa Nie dotyczy. VIII. Literatura podstawowa 1. Nuevo Ven 1 (książka ucznia i ćwiczenia). Wyd. EDELSA, Hiszpania. IX. Literatura uzupełniająca 1. Uso de la gramática española elemental, Francisca Castro, Edelsa, Hiszpania. 2. Dual, pretextos para hablar, M. Ángeles Palomino, Edelsa, Hiszpania. 3. Gramática básica del estudiante de español, Rosario Alonso Raya, Difusión, Hiszpania. 18
2b. Przedmiot: JĘZYK NIEMIECKI Jednostka prowadząca kierunek Akademia Morska w Szczecinie Wydział Nawigacyjny Kierunek NAWIGACJA Specjalność GÓRNICTWO MORSKIE Tryb studiów Stacjonarne PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH Semestr Liczba tygodni Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze w semestrze A C L A C L ECTS VIII 12 5 60 2 Nauczyciel odpowiedzialny za przedmiot mgr Elżbieta Plucińska I. Cele kształcenia Umiejętność posługiwania się językiem niemieckim w sytuacjach codziennych i rutynowych. II. Wymagania wstępne Zdany egzamin maturalny z języka angielskiego lub niemieckiego na 75% na poziomie podstawowym. III. Znać Język niemiecki w stopniu umożliwiającym poprawne porozumiewanie się w sytuacjach dnia codziennego. IV. Umieć Odczytywać podstawowe informacje w piśmie, rozumieć treści tych informacji i prowadzić prostą komunikację dotyczącą spraw codziennych. V. Szczegółowy program kształcenia SEMESTR VIII JĘZYK NIEMIECKI LABORATORYJNE 60 GODZ. 1. Gramatyka: czas Präsens (czasowniki ze zmianą w temacie; czasowniki złożone); zdania twierdzące i pytające; szyk wyrazów w zdaniu; liczebniki, liczebniki porządkowe; zaimki dzierżawcze oraz osobowe; Nominativ: rodzajniki określone i nieokreślone czas: Präteritum; czasowniki modalne; tryb rozkazujący; Akkusativ: rodzajniki określone i nieokreślone, zaimki dzierżawcze oraz osobowe, czas Perfekt; Dativ; rodzajniki określone i nieokreślone, zaimki dzierżawcze oraz osobowe; zdania podrzędnie złożone 2. Język ogólny: dane osobiste, rodzina, praca; życie codzienne; opis miejsc; opisywanie byłych działań, umiejętności, obowiązki, potrzeby; sprawozdanie; obsługa komputera i innych urządzeń biurowych, tłumaczenie prostych artykułów fachowych, streszczanie nabytej wiedzy; opisy; formy umów handlowych; negocjacje; życiorys i list motywacyjny; szukanie pracy; rozmowa kwalifikacyjna; podstawowe pojęcia z zakresu tematycznego kierunku studiów. VI. Zaliczenie przedmiotu Forma zajęć/ Zaliczenie zaliczenia pisemne Wykłady Ćwiczenia Laboratoria x x Symulatory Zaliczenie ustne Test Sprawozdanie pisemne Demonstracja VII. Praktyka programowa Nie dotyczy. 19
VIII. Literatura podstawowa 1. Podręcznik wiodący: Unternehmen Teutsch - Grundkurs, Becker, Braunert, Schlenker - wydawnictwo LektorKLett. 2. Zeszyt ćwiczeń j.w. 3. Podręcznik gramatyczny, Alles klar-grammatik - M. Nietrzebka, S.Ostalak, WSiP. 4. Słownik polsko-niemiecki oraz niemiecko-polski, 120 000 słów, Langenscheidt. 5. Słownik obrazkowy niemiecko-polski Duden, WSiP. 6. Gramatyka niemiecka z ćwiczeniami dla początkujących, S. Bęza, Wydawnictwo szkolne PWN. IX. Literatura uzupełniająca 1. Słownik naukowo-techniczny niemiecko-polski, polsko-niemiecki. 2. Langenscheidt Taschenwörterbuch Deutsch. 3. Podręcznik Unternehmen Deutsch - Grundkurs. 4. Wybrane artykuły z magazynów branżowych. 20
3. Przedmiot: WYCHOWANIE FIZYCZNE Jednostka prowadząca kierunek Akademia Morska w Szczecinie Wydział Nawigacyjny Kierunek NAWIGACJA Specjalność GÓRNICTWO MORSKIE Tryb studiów Stacjonarne PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH Semestr Liczba tygodni Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze w semestrze A C L A C L I 15 1 15 II 15 1 15 III 15 1 15 IV 15 1 15 VI 15 1 15 VIII 12 1 12 ECTS Nauczyciel odpowiedzialny za przedmiot mgr Artur Lipecki I. Cele kształcenia Nauczenie podstawowych zasad kultury fizycznej: bezpiecznego wykorzystywania trenażerów i podstawowego sprzętu do kształtowania sprawności fizycznej, podstawowych przepisów gier zespołowych, prawidłowego wykonywania ćwiczeń, technik poruszania się w wodzie i utrzymywania na powierzchni, podstaw autoratownictwa i ratownictwa w środowisku wodnym. II. Wymagania wstępne Brak przeciwwskazań lekarskich do ćwiczeń na basenie i danego typu aktywności fizycznej. III. Znać Zasady kształtowania sprawności fizycznej. Zasady pracy i bezpieczeństwa na trenażerach i podstawowym sprzęcie fitness. Technikę styli pływackich: grzbietowego, kraula i klasycznego. Zasady bezpieczeństwa podczas działania w wodzie. Podstawy fizjologii wysiłku, biomechaniki i fizyki w odniesieniu do kształtowania sprawności fizycznej. IV. Umieć Korzystać ze sprzętu fitness i siłowni. Prawidłowo i w odpowiedniej objętości oraz intensywności wykonywać ćwiczenia w celu utrzymania i poprawy sprawności fizycznej. Pływać stylem grzbietowym, kraulem i stylem klasycznym, wykonać podstawowe techniki wykorzystywane w grach zespołowych, wykorzystać elementy taktyki i swoje indywidualne atuty predysponujące do wybranej gry ( ponad przeciętnie wykształcona cecha motoryki lub budowa somatyczna ), zorganizować zajęcia dla grupy według zasad i przepisów danej gry. V. Szczegółowy program kształcenia SEMESTR I WYCHOWANIE FIZYCZNE LABORATORYJNE 15 GODZ. PŁYWANIE 1. Sprawdzian umiejętności pływackich. 2. Ćwiczenia oswajające z wodą, pływalność ciała ludzkiego. 3. Nauka pływania stylem grzbietowym pozycja ciała w wodzie. 4. Nauka pracy nóg - leżąc na plecach. 5. Nauka pracy ramion pociągnięcie jednym ramieniem. 6. Nauka koordynacji naprzemianstronnej pracy ramion. 7. Nauka koordynacji pracy nóg i ramion. 8. Oddech w stylu grzbietowym. 9. Nauka startu i nawrotu. 10. Pływanie stylem grzbietowym odcinków 200m. 21
11. Nauka rotacji barków w stylu grzbietowym aktywizacja mięśni brzucha w generowaniu siły ciągu ramion. 12. Wprowadzenie ugięcia ręki w łokciu. 13. Pływanie stylem grzbietowym dłuższych odcinków czasowych 15 min. SEMESTR II WYCHOWANIE FIZYCZNE LABORATORYJNE 15 GODZ. PŁYWANIE 1. Doskonalenie stylu grzbietowego poprawa wytrzymałości pracy w wodzie. 2. Nauka ułożenia ciała w wodzie w pozycji na brzuchu w statyce i dynamice. 3. Nauka pracy nóg w pozycji na brzuchu. 4. Nauka wydechu do wody. 5. Koordynacja pracy nóg z oddechem. 6. Nauka rotacji na bok i oddechu z boku. 7. Nauka pociągnięcia i przeniesienia ramienia do kraula. 8. Nauka koordynacji pracy ramion i nóg z oddechem. 9. Pływanie kraulem technika długodystansowa jako najbardziej ekonomiczna. 10. Nauka skoku na głowę. 11. Nauka nawrotu koziołkowego w kraulu. 12. Pływanie kraulem dłuższych odcinków - 20 min. 13. Doskonalenie techniki kraula kraul sprinterski najszybszy styl pływacki. SEMESTR III WYCHOWANIE FIZYCZNE LABORATORYJNE 15 GODZ. PŁYWANIE 1. Doskonalenie stylu grzbietowego i kraula poprawa wytrzymałości pracy w wodzie. 2. Nauka pracy nóg do stylu klasycznego w pozycji na plecach. 3. Nauka pracy nóg do stylu klasycznego w pozycji na brzuchu. 4. Doskonalenie ustawienia stóp w fazie kopnięcia. 5. Nauka koordynacji pracy nóg i wydechu do wody. 6. Koordynacja pracy nóg z oddechem doskonalenie fazy poślizgu. 7. Nauka pociągnięcia i przeniesienia ramion w stylu klasycznym. 8. Nauka koordynacji pracy ramion i nóg z oddechem. 9. Pływanie stylem klasycznym krótkich odcinków. 10. Nauka skoku na głowę i fazy odepchnięcia pod wodą w stylu klasycznym. 11. Nauka nawrotu w stylu klasycznym. 12. Pływanie klasykiem dłuższych odcinków 30 min. 13. Doskonalenie techniki poznanych styli pływackich. SEMESTR IV WYCHOWANIE FIZYCZNE LABORATORYJNE 15 GODZ. PŁYWANIE 1. Doskonalenie stylu grzbietowego. 2. Doskonalenie kraula. 3. Doskonalenie stylu klasycznego. 4. Nauka biernego utrzymywania się na powierzchni wody. 5. Nauka czynnego utrzymywania się na powierzchni wody praca nóg w pozycji pionowej. 6. Nauka pływania w pozycji na boku nożycowa praca nóg. 7. Nauka bezpiecznych skoków do wody zależnie od sytuacji ratowniczy, na bombę, płaski. 8. Nauka zanurzania się pod wodę scyzoryk. 9. Technika pływania pod wodą. 10. Pływanie pod woda z odnajdywaniem małych przedmiotów. 11. Nauka podstawowej techniki holowania tonącego za doły pachowe. 12. Pomoc tonącemu lub osłabionemu w kilka osób most, samolot. 13. Pływanie bardzo długich odcinków w wodzie różnymi stylami - 40 min. SEMESTR V I WYCHOWANIE FIZYCZNE LABORATORYJNE 15 GODZ. SIŁOWNIA / FITNESS 22
1. Zapoznanie z zasadami rozgrzewki przed pracą na siłowni podstawy fizjologii. 2. Ćwiczenia ogólnorozwojowe bazujące na ciężarze własnym ciała gimnastyka podstawowa. 3. Ćwiczenia z wykorzystaniem przyborów FITNESS - taśma, piłka, stopień, taśma fitness. 4. Ćwiczenia z wykorzystaniem przyborów kulturystycznych - hantle, gryfy. 5. Ćwiczenia z wykorzystaniem przyrządów i trenażerów ergometr wioślarski, przyrządy i maszyny kulturystyczne. 6. Praca nad rozwojem wytrzymałości liderowanie z użyciem ergometru wioślarskiego. 7. Praca nad rozwojem wytrzymałości siłowej. 8. Ćwiczenia rozwijające siłę i moc. 9. Kontrola masy i składu ciała ćwiczenia redukujące tkankę tłuszczową. SEMESTR VIII WYCHOWANIE FIZYCZNE LABORATORYJNE 15 GODZ. GRY ZESPOŁOWE / REKREACYJNE Kształtowanie podstawowych umiejętności techniczno taktycznych z zakresu gier zespołowych (sportowych i rekreacyjnych). 1. Zasady rozgrzewki w grach zespołowych. 2. Koszykówka / Streetbasket. 3. Ringo. 4. Tenis stołowy. 5. Siatkówka / siatkówka plażowa. 6. Unihokej. 7. Badminton. 8. Organizacja turniejów w grach. VI. Zaliczenie przedmiotu Forma zajęć/ Zaliczenie zaliczenia pisemne Wykłady Ćwiczenia Laboratoria Symulatory Zaliczenie ustne Test Sprawozdanie pisemne Demonstracja x VII. Praktyka programowa Nie dotyczy. VIII. Literatura podstawowa 1. Laughlin T., Delv es J., Kraul metodą Total immersion, BUK ROWER, 2006. 23
4. Przedmiot: ELEMENTY EKONOMII Jednostka prowadząca kierunek Akademia Morska w Szczecinie Wydział Nawigacyjny Kierunek NAWIGACJA Specjalność GÓRNICTWO MORSKIE Tryb studiów Stacjonarne PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH Semestr Liczba tygodni Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze w semestrze A C L A C L ECTS I 15 1 15 1 Nauczyciel odpowiedzialny za przedmiot dr inż. kpt. ż.w. Piotr Lewandowski I. Cele kształcenia Znajomość problematyki z zakresu mikro i makroekonomii, struktury gospodarki rynkowej, polityki budżetowej, monetarnej i rynku pracy. II. Wymagania wstępne Podstawowe wiadomości z przedmiotów: wiedzy o Polsce, historii, geografii i matematyki z programu szkoły średniej. III. Znać Istotę, cele i prawidłowości gospodarowania; podstawowe systemy ekonomiczne; gospodarowanie w warunkach zagrożeń ekologicznych; tworzenie, ewidencję i podział dochodu narodowego; problematykę wzrostu gospodarczego; podstawowe kategorie i mechanizm rynkowy; teorie wyboru konsumenta; funkcjonowanie przedsiębiorstw w gospodarce rynkowej; rynku pieniężnego; rynku kapitałowego; rynku pracy; problemy globalizacji gospodarki światowej; rolę państwa w procesie transformacji systemowej. IV. Umieć Wyjaśnić podstawowe kategorie ekonomiczne; określić związki zachodzące miedzy procesami w makro- i mikroskali; scharakteryzować rolę rynku w procesie gospodarowania; określić rolę poszczególnych podmiotów w procesie gospodarowania; wyjaśnić uwarunkowania współczesnych procesów rozwojowych. V. Szczegółowy program kształcenia SEMESTR I ELEMENTY EKONOMII AUDYTORYJNE 15 GODZ. 1. Istota, cele i prawidłowości gospodarowania, gospodarka jako system ekonomiczny, charakterystyka podstawowych systemów ekonomicznych, gospodarowanie w warunkach zagrożeń ekologicznych. 2. Tworzenie, ewidencja i podział dochodu narodowego, budżet państwa i polityka fiskalna, wzrost gospodarczy. 3. Gospodarka światowa, globalizacja gospodarki światowej, główne problemy rozwoju współczesnego świata. 4. Rola państwa w gospodarce rynkowej, opcje i dylematy transformacji polskiego systemu gospodarczego. 5. Gospodarka rynkowa; segmenty rynku, podstawowe kategorie i uczestnicy rynku, teoria wyboru konsumenta, mechanizm rynkowy. 6. Funkcjonowanie przedsiębiorstw w gospodarce rynkowej; formy przedsiębiorstw, efektywność działania przedsiębiorstwa, strategie rozwoju przedsiębiorstwa. 7. Funkcjonowanie rynku pieniężno-kapitałowego; pieniądz ewolucja pieniądza i jego funkcji, podstawowe operacje na rynku pieniężnym, funkcje, zadania i cele banków, rynek papierów wartościowych, funkcjonowanie giełdy. 8. Rynek pracy; podaż i popyt na pracę; bezrobocie jako przejaw nierównowagi na rynku pracy, rodzaje, przyczyny i skutki bezrobocia, bezrobocie a inflacja. 24
VI. Zaliczenie przedmiotu Forma zajęć/ Zaliczenie zaliczenia pisemne Wykłady Ćwiczenia Laboratoria Symulatory x Zaliczenie ustne Test Sprawozdanie pisemne Demonstracja VII. Praktyka programowa Nie dotyczy. VIII. Literatura podstawowa 1. Grzywacz W., Podstawy makroekonomii, Wyd. PTE, Szczecin 2002. 2. Grzywacz W., Podstawy mikroekonomii, Wyd. PTE, Szczecin 2003. 3. Marciniak S., Makro i mikroekonomia - Podstawowe problemy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001. 4. Milewski R., Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001. IX. Literatura uzupełniająca 1. Barro R.J., Makroekonomia, PWE, Warszawa 1997. 2. Begg D., Fischer S., Dornbusch R., Ekonomia t. 1 oraz t. 3 (Zbiór zadań), PWE, Warszawa 2000. 3. Begg D., Fischer S., Dornbusch R., Ekonomia, PWE, Warszawa 2001. 4. Beksiak J., Ekonomia, Warszawa 2000. 5. Czarny E., Nojszewska E., Mikroekonomia oraz Zbiór zadań, PWE, Warszawa 1997. 6. Grzelak A., Leźnicka A., Makroekonomia, PTE, Szczecin 1999. 7. Hall R.E., Taylor J.B., Makroekonomia, PWN, Warszawa 1997. 8. Kamerschen D.R., McKenzie R.B., Nardinelli C., Ekonomia, Gdańsk 1991. 9. Mansfirld E., Podstawy makroekonomii, Agencja Wydawnicza Placet, 2002. 10. Próchnicki L., Zrozumieć gospodarkę. Makroekonomia, Zachodniopomorska Szkoła Biznesu, Szczecin 2000. 11. Samuelson P.A., Nordhaus W.D., Ekonomia, PWN, Warszawa 1995. 12. Samuelson W.F., Ekonomia menedżerska, PWE, Warszawa 1998. 25
5. Przedmiot: ELEMENTY SOCJOLOGII MORSKIEJ Jednostka prowadząca kierunek Akademia Morska w Szczecinie Wydział Nawigacyjny Kierunek NAWIGACJA Specjalność GÓRNICTWO MORSKIE Tryb studiów Stacjonarne PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH Semestr Liczba tygodni Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze w semestrze A C L A C L ECTS III 15 1 15 1 Nauczyciel odpowiedzialny za przedmiot dr hab. Jan Nikołajew, prof. nadzw. AM I. Cele kształcenia Zapoznanie studentów z podstawową terminologią socjologiczną ze szczególnym uwzględnieniem problematyki małych grup społecznych oraz zjawisk i procesów zachodzących w różnych zbiorowościach. Znajomość tych zagadnień umożliwi studentowi poznanie podstawowych mechanizmów związanych z funkcjonowaniem zbiorowości społecznych, w tym aspekty różnic kulturowych, religijnych i mentalnych stawiają szczególne wymagania pracownikom całego zespołu, jakim jest załoga statku morskiego. II. Wymagania wstępne Zakres szkoły średniej. III. Znać Rozwój myśli socjologicznej, przedmiot i funkcje socjologii, kulturowe uwarunkowania życia społecznego, podstawowe pojęcia socjologii (więź, grupa), podstawowe procesy społeczne (adaptacja, komunikacja), praktyczne zastosowanie socjologii. IV. Umieć Syntetyzować wiedzę o świecie; samodzielnie myśleć, szukać racji, argumentować i dyskutować, określać i wartościować przekonanie czy postawy; przeprowadzić analizę zachowań społecznych. V. Szczegółowy program kształcenia SEMESTR III ELEMENTY SOCJOLOGII MORSKIEJ AUDYTORYJNE 15 GODZ. 1. Globalizacja i jej uwarunkowania międzynarodowe. 2. Społeczny wymiar globalizacji w gospodarce morskiej. 3. Terroryzm międzynarodowy. 4. Terroryzm na morzu. 5. Socjologia morska i jej obszary badań. 6. Statek jako system społeczny. 7. Osobowość kadry kierowniczej w pracy na morzu. 8. Komunikacja międzykulturowa w pracy na morzu. 9. Komunikacja społeczna. 10. Konflikt i sposoby rozwiązywania. 11. Osobowość menagera. 12. Masmedia w życiu społecznym. 13. Negocjacje i rozwiązywanie sporów w grupach zawodowych. 14. Relacje przełożony podwładny. 15. Socjologiczne aspekty kierowania i dowodzenia statkiem morskim. 26
VI. Zaliczenie przedmiotu Forma zajęć/ Zaliczenie zaliczenia pisemne Zaliczenie ustne Test Sprawozdanie pisemne Wykłady x x Ćwiczenia Laboratoria Symulatory Demonstracja VII. Praktyka programowa Nie dotyczy. VIII. Literatura podstawowa 1. Szacka B. Wprowadzenie do socjologii, Oficyna Naukowa, Warszawa 2003. 2. Elliot A. Człowiek istota społeczna, PWN, Warszawa 2006. 3. Goodman N., Gaardner J. Wstęp do socjologii, Zysk i S-ka, Warszawa 2001. 4. Sztompka P. Socjologia, Wyd. Znak, Kraków 2002. 5. Janiszewski L. Socjologia morska 2005. 6. Turner J. Socjologia emocji 2009. 7. Szopski M. Komunikacja międzykulturowa 2010. IX. Literatura uzupełniająca 1. Kozak S. Psychologiczne podstawy kierowania zespołem, Fundacja Rozwoju Akademii Morskiej, Gdynia 1998. 2. Kozak S. Socjologia grupy, Fundacja Rozwoju Akademii Morskiej, Gdynia 2002. 27
6. Przedmiot: PSYCHOLOGIA ZACHOWAŃ LUDZKICH Jednostka prowadząca kierunek Akademia Morska w Szczecinie Wydział Nawigacyjny Kierunek NAWIGACJA Specjalność GÓRNICTWO MORSKIE Tryb studiów Stacjonarne PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH Semestr Liczba tygodni Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze w semestrze A C L A C L ECTS II 15 1 15 1 Nauczyciel odpowiedzialny za przedmiot dr hab. Jan Nikołajew, prof. nadzw. AM I. Cele kształcenia Celem kształcenia jest znajomość problematyki z zakresu psychologii, socjologii i ergonomii. Wdrożenie umiejętności obserwowania i analizowania rożnych procesów społecznych i psychologicznych. Zrozumienie potrzeby lepszego funkcjonowania w środowisku społecznym, by nie narażać się na zbędne problemy. II. Wymagania wstępne Zakres szkoły średniej. III. Znać Główne psychologiczne koncepcje człowieka (psychoanaliza, behawioryzm, psychologia humanistyczna); podstawowe pojęcia z zakresu psychologii (inteligencja, emocje, temperament, charakter, osobowość, motywacja stres, frustracja); główne rodzaje komunikacji (komunikacja werbalna, niewerbalna); wpływ sytuacji zewnętrznej na zachowanie człowieka; wpływ grupy na zachowanie się człowieka (zespół zadaniowy, grupa koleżeńska, tłum); zjawisko i dynamika reagowania na stres (stres poznawczy, emocjonalny, rozwojowy, sytuacyjny); proces adaptacji i jego strukturę (fazy przystosowania rzeczywistego, objawy adaptacji pozornej; źródła i przyczyny błędów w zachowaniu się człowieka (niezawodność człowieka); funkcje człowieka w procesie działania (energetyczna, wykonawcza, sterownicza i koncepcyjna); granice przystosowania i wydolności człowieka (zmęczenie, znużenie, wyczerpanie); zasady higieny psychicznej (racjonalne planowanie własnych zadań, wybór optymalnych strategii działań koniecznych); podstawy projektowania własnego rozwoju (tworzenie hierarchii celów osobistych); zasady etyki pracy (kodeksy honorowe, reguły moralne). IV. Umieć Przeprowadzić obserwację dowolnego zjawiska z zastosowaniem różnych sposobów rejestracji danych; interpretować dane i określać ich użyteczność ze względu na cel działania; przygotować plan: referatu, zebrania, narady, zaplanować i zorganizować dowolne zdarzenie; wypowiadać się publicznie w roli referenta i dyskutanta; rozpoznawać objawy zmęczenia; definiować potrzeby i cele w aspekcie rozwoju osobowości. V. Szczegółowy program kształcenia SEMESTR II PSYCHOLOGIA ZACHOWAŃ LUDZKICH AUDYTORYJNE 15 GODZ. 1. Przedmiot i metody psychologii. 2. Proces poznawczy percepcja. 3. Psychologiczne aspekty procesu motywacyjnego. 4. Psychologia procesu decyzyjnego. 5. Emocje. 6. Osobowość rozwój. 7. Stres. 8. Adaptacja. 9. Niezawodność człowieka. 10. Czynniki ergonomiczne w projektowaniu procesu pracy. 11. Usprawnienia pracy: mechanizacja, automatyzacja, robotyzacja. 12. Praca umysłowa. 13. Organizacja pracy własnej. 28
14. Higiena psychiczna. 15. Porozumiewanie się ludzi. 16. Asertywność. VI. Zaliczenie przedmiotu Forma zajęć/ Zaliczenie zaliczenia pisemne Wykłady Ćwiczenia Laboratoria Symulatory x Zaliczenie ustne Test Sprawozdanie pisemne Demonstracja VII. Praktyka programowa Program praktyk w zakresie realizowanego szkolenia zawarty jest w Książce praktyk morskich dla praktykantów pokładowych. Zakończenie i zaliczenie praktyki programowej następuje w okresie nie dłuższym niż 2 lata od daty złożenia egzaminu dyplomowego. VIII. Literatura podstawowa 1. Argyle M., Psychologia stosunków międzyludzkich, PWN, Warszawa 1991. 2. Dobek-Ostrowska B., Podstawy komunikowania społecznego, Astrum, Wrocław 2004. 3. Myers D., Psychologia społeczna, Zysk i S-ka, Warszawa 2003. 4. Sternberg R., Wprowadzenie do psychologii, WSiP, Warszawa 1999. 5. Szacka B., Wprowadzenie do socjologii, Oficyna Naukowa, Warszawa 2003. 6. Wykowska M., Ergonomia, http:/ergonomia.imir.agh.edu.pl, (strona www). 7. Zimbardo P., Psychologia i życie, GWP, Gdańsk 2002. IX. Literatura uzupełniająca 1. Charaktery miesięcznik. 2. Cialdini R., Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, GWP, Gdańsk 2007. 3. Doliński D., Techniki wpływu społecznego, Wyd. Nauk. Scholar, Warszawa 2006. 4. Elliot A., Człowiek istota społeczna, PWN, Warszawa 2006. 5. Griffin E., Podstawy komunikacji społecznej, GWP, Gdańsk 2003. 6. Korodecka D., Bezpieczeństwo pracy i ergonomia, CIOP, Warszawa 1999. 7. Kowal E., Ekonomiczno-społeczne aspekty ergonomii, PWN, Warszawa-Poznań 2002. 8. Personel, Zastosowania ergonomii czasopisma. 9. Ratajczak Z., Niezawodność człowieka w pracy, PWN, Warszawa 1988. 10. Terelak J., Psychologia pracy i bezrobocia, Warszawa 1993. 11. Tyszka T., Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji, GWP, Gdańsk 2000. 29
7. Przedmiot: ERGONOMIA Jednostka prowadząca kierunek Akademia Morska w Szczecinie Wydział Nawigacyjny Kierunek NAWIGACJA Specjalność GÓRNICTWO MORSKIE Tryb studiów Stacjonarne PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH Semestr Liczba tygodni Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze w semestrze A C L A C L ECTS II 15 1 15 1 Nauczyciel odpowiedzialny za przedmiot dr hab. inż. Zofia Jóźwiak, prof. nadzw. AM I. Cele kształcenia Celem kształcenia jest uświadomienie zagrożeń i ryzyka jakie pojawiają się każdego dnia w miejscu pracy. Zwiększenie poziomu świadomości w kontekście odpowiedzialności za stan swojego zdrowia. II. Wymagania wstępne Zakres szkoły średniej, bezpieczeństwo i higiena pracy na statku. III. Znać Teoretyczne podstawy ergonomii pracy. Rozumieć potrzebę organizacji optymalnego ustawienia miejsca pracy oraz kształtowania prawidłowej postawy ciała. Metody zmniejszania występowania dolegliwości bólowych i zmęczenia w trakcie wykonywanych czynności zawodowych, które powodują poprawę samopoczucia i komfortu pracy. IV. Umieć Stosować czynniki ergonomiczne w celu poprawienia jakości stanowiska pracy. Zwiększać poziom swojej koncentracji i wydajności. Analizować przyczyny absencji i rotacji pracowników. Poprawiać relacje pracownicze w firmie. Powodować zwiększenie zaangażowania i lojalności pracowników. Definiować i weryfikować wszystkie potencjalne niebezpieczeństwa związane ze stanowiskiem pracy i wykonywaną pracą. V. Szczegółowy program kształcenia SEMESTR II ERGONOMIA AUDYTORYJNE 15 GODZ. PODSTAWOWE ZAGADNIENIA ERGONOMII 1. Definicje ergonomii. 2. Interdyscyplinarny charakter ergonomii. 3. Zastosowanie ergonomii w środowisku człowieka. 3.1. Społeczne i ekonomiczne aspekty ergonomii. 3.2. Ergonomia a zadowolenie z pracy. 3.3. Ergonomia osób w starszym wieku. 3.4. Ergonomia wyrobów masowego użytku. 4. Kierunki działania ergonomii. 4.1. Ergonomia korekcyjna. 4.2. Ergonomia koncepcyjna. 4.3. Atestacja prototypów maszyn i urządzeń. 5. Układ człowiek- praca. 6. Fizyczne warunki pracy, wpływ środowiska pracy na człowieka. 7. Grupy czynników środowiska pracy, fizyczne i chemiczne. 7.1. Mikroklimat. 7.2. Oświetlenie. 7.3. Barwy hałas. 7.4. Drgania. 7.5. Pyły. 7.6. Promieniowanie. 30
8. Obciążenie pracą. Praca statyczna i dynamiczna. 9. Fizjologia organizmu człowieka a praca fizyczna. 9.1. Wpływ postawy ciała na samopoczucie. 9.2. Zasady biomechaniki kręgosłupa. Mechanizmy powstawania dolegliwości mięśniowo-szkieletowych. Unikanie przeciążeń. 9.3. Regeneracja sił psychofizycznych w pracy. 10. Czynniki ergonomiczne w kształtowaniu środowiska pracy. 10.1. Przestrzeń pracy. Antropometria, modele człowieka. 10.2. Projektowanie i rozmieszczanie stanowisk. 11. Stanowisko komputerowe. 11.1 Skutki obsługi komputera dla organizmu człowieka. 11.2 Parametry warunków pracy. Monitor jako źródło promieniowania. 11.3 Wysokość krzesła, biurka i kąt widzenia monitora. 11.4 Przeciwwskazania do pracy na stanowiskach komputerowych. 12. System nerwowy człowieka a praca umysłowa. 13. Wypoczynek w godzinach i po godzinach pracy. 14. Badania ergonomiczne. 14.1 Ergonomiczna ocena projektów i prototypów maszyn i urządzeń technicznych. 14.2 Metody i techniki stosowane w badaniach ergonomicznych. 14.3 Badanie obciążenia psychicznego i fizycznego. 14.4 Badanie fizycznego środowiska pracy. 15. Ochrona pracy. 15.1 Choroby zawodowe. 15.2 Wypadki przy pracy. 15.3 Zarządzanie bezpieczeństwem pracy. VI. Zaliczenie przedmiotu Forma zajęć/ Zaliczenie zaliczenia pisemne Wykłady Ćwiczenia Laboratoria Symulatory Zaliczenie ustne Test Sprawozdanie pisemne x Demonstracja VII. Praktyka programowa Nie dotyczy. VIII. Literatura podstawowa 1. Koradecka Danuta, Nauka o pracy - bezpieczeństwo, higiena, ergonomia, CIOP, Warszawa 2002, 2. Kowal Edward, Ekonomiczno-społeczne aspekty ergonomii, Warszawa-Poznań : Wydaw. Naukowe PWN, 2002. 3. Tytyk Edwin, Projektowanie ergonomiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa-Poznań 2001. 4. Bugajska Joanna i in.,, Ergonomia - Warszawa : CIOP (Centralny Instytut Ochrony Pracy), 2001. 5. Bugajska Joanna, Komputerowe stanowisko pracy : aspekty zdrowotne i ergonomiczne, Warszawa : Centralny Instytut Ochrony Pracy, 1997. 6. Wróblewska Małgorzata, Ergonomia- skrypt dla studentów, Politechnika Opolska, Opole 2004 7. Bezpieczeństwo i higiena pracy / Jan Szlązak, Nikodem Szlązak. - Kraków : Uczelniane Wydaw. Naukowo- Dydaktyczne AGH [Akademia Górniczo-Hutnicza], 2005. ISBN 83-7464-000-6. IX. Literatura uzupełniająca 1. Karczewski J. T., System zarządzania bezpieczeństwem pracy, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk 2000. 2. Lewandowski J., Zarządzanie bezpieczeństwem pracy w przedsiębiorstwie,, Politechnika Łódzka, Łódź 2000. 31
8. Przedmiot: BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY NA STATKU Jednostka prowadząca kierunek Akademia Morska w Szczecinie Wydział Nawigacyjny Kierunek NAWIGACJA Specjalność GÓRNICTWO MORSKIE Tryb studiów Stacjonarne PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH Semestr Liczba tygodni Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze w semestrze A C L A C L ECTS I 15 1 5 15 70 1 Nauczyciel odpowiedzialny za przedmiot mgr inż. Marek Górzeński I. Cele kształcenia Celem kształcenia jest uświadomienie zagrożeń i niebezpieczeństw załodze statku jakie niesie za sobą praca w różnych warunkach atmosferycznych i na różnego typu statkach, na różnych akwenach i w nieprzewidywalnych sytuacjach. II. Wymagania wstępne Fizyka, chemia, biologia i podstawowe szkolenie BHP. III. Znać Zasady zawierania umów o pracę na statkach, zagrożenia wypadkowe na statkach, rozkłady alarmowe, procedury powypadkowe, akty prawne - konwencje, rezolucje, kodeksy i podstawowe wymagania z nich wynikające, procedury awaryjne, przepisy BHP związane z wykonywaną pracą na statku. IV. Umieć Stosować Konwencje ILO, umieć zachować się w sytuacjach zagrożenia, prawidłowo stosować zasady BHP na statkach, stosować sprzęt ochrony osobistej i zapobiegać wszelkiego rodzaju wypadkom i niespodziewanym zdarzeniom mogącym spowodować zagrożenie, poprawnie interpretować zapisy zawarte w konwencjach, rezolucjach i kodeksach, stosować procedury awaryjne. V. Szczegółowy program kształcenia SEMESTR I BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY NA STATKU AUDYTORYJNE 15 GODZ. nr tabeli i zagadnienia w Rozporządzeniu MI 1. Ustawodawstwo pracy w Polsce i na świecie. 2. Zakres działania i uprawnienia służby bhp i inspekcji pracy. 3. Obowiązki i uprawnienia pracowników w świetle kodeksu pracy. 4. Umowy o pracę. 5. Instytucje powołane do rozstrzygania sporów wynikających ze stosunku pracy. 6. Konwencja ILO w kontekście zatrudniania marynarzy. 7. Kontakty z armatorami zagranicznymi. 8. ITF działalność w zakresie obrony praw marynarzy. 9. Zasady bhp na statkach akty prawne i zarządzenia armatorów. 10. Wymagania bezpieczeństwa w czasie pracy na statku. 11. Opieka nad pasażerami w sytuacjach zagrożenia. 1.2.10 12. Rozkłady alarmowe oraz plan postępowania w sytuacjach zagrożenia. 1.2.10 13. Zachowanie się w sytuacjach zagrożenia. 1.2.10 14. Zmęczenie członka załogi a bezpieczeństwo statku. 1.2.10 15. Wyposażenie w sprzęt ochrony osobistej. 16. Zagrożenia wypadkowe na statkach przyczyny, miejsca, eliminowanie. 17. Wypadki przy pracy i choroby zawodowe procedura postępowania. 18. Działalność zapobiegawcza w transporcie morskim. 19. Pracoholizm i mobbing w pracy, wypalenie zawodowe. 32
20. Opieka medyczna. 2.2.13.8 20.1. Sygnały medyczne MKS. 20.2. MFAG. 21. Zmęczenie i sen członka załogi a bezpieczeństwo statku. 21.1. Czuwanie i zmęczenie. 21.2. Zegar biologiczny. 21.3. Jakość, zaburzenia, zakłócenia snu. 21.4. Dysrytmia dobowa. 22. Stosunki międzyludzkie. 22.1. Zarządzanie załogą. 22.2. Organizacja pracy załogi w aspekcie zmęczenia. 22.3. Szkolenia, ćwiczenia umiejętności wiedzy. 22.4. Nastawienie załogi. 22.5. Budowanie autorytetu. 22.6. Samotność na statku i przeciwdziałanie. SEMESTR I BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY NA STATKU ĆWICZENIOWE 70 GODZ. ZAJĘCIA REALIZOWANE W OSRM (OŚRODEK SZKOLENIOWY RATOWNICTWA MORSKIEGO) OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA STOPIEŃ PODSTAWOWY 1. Wprowadzenie. 1.1. Wymagania Konwencji STCW. 1.2. Ogólne obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej. 1.3. Zasady bezpieczeństwa podczas zajęć. 2. Teoria pożaru. 2.1. Warunki powstania pożaru (trójkąt pożarowy) i reakcje chemiczne. 2.2. Źródła zapłonu: chemiczne, fizyczne, biologiczne. 2.3. Właściwości materiałów palnych: palność, temperatura zapalenia, temperatura palenia, szybkość palenia, wartość opałowa, granice zapalności, inertowanie, temperatura zapłonu, temperatura samozapłonu, elektryczność statyczna, reakcyjność. 2.4. Zagrożenie pożarowe i rozprzestrzenianie pożaru: promieniowanie, konwekcja i przewodzenie. 2.5. Klasyfikacja pożarów i odpowiadające im środki gaśnicze. 2.6. Przyczyny pożarów na statkach: palenie papierosów, przegrzanie łożysk, kuchnie, samozapalenia, instalacje i sprzęt elektryczny, prace gorące, reakcyjność, elektryczność statyczna. 3. Zapobieganie pożarom na statkach. 3.1. Zasady zapobiegania pożarom. 3.2. Bezpieczne użytkowanie statku. 3.3. Konstrukcyjne zabezpieczenie przeciwpożarowe. 4. Wykrywanie pożarów. 4.1. Systemy wykrywania ognia i dymu. 4.2. Automatyczne alarmy pożarowe. 5. Budowa, użytkowanie i rozmieszczenie sprzętu pożarniczego. 5.1. Gaśnice i koce gaśnicze. 5.2. Agregaty gaśnicze: pianowe i proszkowe. 5.3. Sprzęt do wytwarzania piany. 5.4. Sprzęt i armatura wodna. 5.5. Aparaty oddechowe, ucieczkowe. 5.6. Wyposażenie strażackie, sprzęt ratowniczy i reanimacyjny. 6. Budowa i użytkowanie stałych instalacji gaśniczych. 6.1. Instalacje ogólne. 6.2. Instalacje tłumiące: CO2, pianowe. 6.3. Instalacje inhibicyjne: proszkowe i inne. 6.4. Instalacje chłodzące: wodno-hydrantowa tryskaczowa, zraszaczowa, kurtyny wodnej. 6.5. Awaryjne pompy pożarowe. 6.6. Wysokociśnieniowe systemy mgły wodnej. 7. Organizacja walki z pożarem na statku. 7.1. Alarmy pożarowe. 7.2. Rozkłady alarmowe. 7.3. Zadania indywidualne. 33