Język angielski w pigułce Weronika Gawrych
Spis treści 1.Język angielski- wprowadzenie 2.Alfabet angielski 3.Samogłoski 4.Dwugłoski 5.Gramatyka języka angielskiego 6.Czasy 7.Składnia 8.Wpływ na język polski
Język angielski- wprowadzenie Język angielski (ang. the English language [ði'ɪŋglɪʃ 'læŋgwɪʤ] ) jest językiem urzędowym na terytoriach zależnych Wielkiej Brytanii, oraz w większości jej byłych kolonii i dominiów, m.in. Irlandii, Kanadzie, RPA, Australii i Nowej Zelandii. W samej Wielkiej Brytanii angielski jest de facto językiem urzędowym, jednak formalnie państwo to nie posiada żadnego oficjalnie ustalonego języka urzędowego. Podobna sytuacja jest też w Stanach Zjednoczonych[1]. Angielski należy do oficjalnych języków ONZ, a od XX wieku jest najczęściej używanym językiem w kontaktach międzynarodowych. Niekiedy określany jako pierwszy uniwersalny język ludzkości. Język angielski jest bardzo mocno zróżnicowany geograficznie. Dialekty różnią się fonetyką, słownictwem i do pewnego stopnia gramatyką. Warto zauważyć, iż pomimo tego, że język angielski jest obecnie źródłem zapożyczeń na prawie całym świecie, to przez całą swą historię to angielszczyzna tworzona była poprzez wpływ innych języków. Obecnie trend ten został przyhamowany ale wciąż stanowi istotny czynnik rozwoju języka.
Alfabet angielski Alfabet angielski jest obecnie tożsamy z alfabetem łacińskim i składa się z dwudziestu sześciu liter: A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z Pisownia angielska, w szczególności pisownia samogłosek, jest bardzo nieregularna. Dodatkowo występuje duże geograficzne zróżnicowanie wymowy. W wielu dialektach znika głoska r w wygłosie i zmienia się wymowa niektórych samogłosek. Najpopularniejszymi literami są: e (występuje 56 częściej niż najrzadsze q ), a (43 ), r (39 ), i (38 ), o (36 ), t (35 ) i n (34 ). Najczęściej występujące dwuliterowe zbitki to: th, he, in, er.
Samogłoski Angielskie samogłoski w wymowie następująca tabela: Received Pronunciation opisuje Samogłoski podstawowe przednie centralne tylne przymknięte i: - - u: prawie przymknięte - ɪ - ʊ - średnie - ə - - półotwarte ɛ ɜ: - ʌ ɔ: prawie otwarte æ - - - otwarte - - - ɑ: ɒ Uwaga: jeśli podano dwa symbole, ten który znajduje się po lewej stronie oznacza samogłoskę niezaokrągloną, a po prawej zaokrągloną.
Dwugłoski Zamykające Dwugłoski do/ɪ/ do /ʊ/ Centrujące Od wysokiego - - ɪə ʊə od średniego eɪ ɔɪ əʊ ɛə od niskiego aɪ aʊ -
Gramatyka języka angielskiego Język angielski jest językiem pozycyjnym i analitycznym (duże znaczenie odgrywają czasowniki posiłkowe), choć występują też pewne elementy fleksji. Są to relikty indoeuropejskiego systemu deklinacji i koniugacji, w pełni zachowanego w językach słowiańskich i łacinie, a częściowo w staroangielskim. Odmiana przez przypadki dotyczy zaimków, rzeczowniki posiadają tylko dopełniacz (Saxon genitive), tworzony z końcówką -s. W języku angielskim występują przedimki: określony the i nieokreślony a(n). Formy an używa się przed wyrazami wymawianymi z nagłosową samogłoską - an hour ale a European. Co niezwykłe wśród języków indoeuropejskich, nie istnieje kategoria rodzaju gramatycznego, z wyjątkiem zaimków trzeciej osoby liczby pojedynczej.
Czasy W języku angielskim występuje szesnaście czasów (cztery czasy po cztery aspekty czasowe). Poniższa tabela przedstawia przykładowe zdanie w 16 czasach strony czynnej (Present Simple: I do - Robię): Czasy \ Aspekty czasowe Simple Continuous Perfect Perfect Continuous Present (Teraźniejszy) I do I am doing I have done I have been doing Past (Przeszły) I did I was doing I had done I had been doing Future (Przyszły) I will do I will be doing I will have done I will have been doing Future in the past (Przyszły w przeszłości) I would do I would be doing I would have done I would have been doing
Aspekty continuous (ciągły) nazywane są także progressive (progresywne). Obie te nazwy są jednak nieścisłe w odniesieniu do angielskiego, dlatego używa się także terminu continuous and progressive aspect (aspekt ciągły i progresywny). Zazwyczaj jest tłumaczony na język polski jako aspekt niedokonany. Wyboru czasu gramatycznego w zdaniu dokonuje się w zależności od sytuacji. Wśród językoznawców nie ma pełnej zgody co do tego, czy każdą z podanych wyżej konstrukcji uważać za samodzielny czas. Niektórzy wyróżniają w angielszczyźnie jedynie czas przeszły i teraźniejszy (ze względu na istnienie w nich prostych form czasownika), pozostałe zaś czasy uważają za aspekty tych dwóch czasów. Poza tym duża część językoznawców uważa, że umieszczając dany czas w stronie biernej (zamiast czynnej) tworzymy nowy czas. Można więc nawet powiedzieć,że w języku angielskim mamy trzydzieści dwa czasy.
Składnia Podstawowym szykiem zdania jest SVO, podobnie jak w języku polskim. Wyrazy określające poprzedzają określane. Szyk zdania jest o wiele mniej swobodny w porównaniu z językiem polskim. W języku angielskim istnieją tzw. okresy (tryby) warunkowe. Używamy ich, kiedy mówimy, piszemy o jakiejś czynności, która może zostać wykonana (lub nie) jeśli zostanie spełniony jakiś warunek. Wyróżnia się następujące okresy warunkowe: 1. first conditional, np. If he really loves Cindy, he will ask her to be his wife (warunek możliwy do spełnienia) 2. second conditional, np. If I were you I would go to a doctor (sytuacja hipotetyczna, nierealistyczna) 3. third conditional, np. If she had come earlier she would have met with Tom (warunek niemożliwy do spełnienia, bo dotyczy przeszłości) 4. zero conditional, np. If she goes in rain, she gets wet (zdanie zawsze prawdziwe) Uwaga! Można łączyć zdania z różnych okresów warunkowych, powstaje wówczas mixed conditional.
Wpływ na język polski Z języka angielskiego do polskiego przechodzi ogromna liczba wyrazów. Są to głównie terminy naukowo-techniczne (np. "laser", itp.) i związane z kulturą masową (np. "baseball", "jazz"). Przyjęły się też pewne angielskie zwroty konwersacyjne i wykrzykniki, jak np. "OK", "sorry", "oops", "wow". Interesującym zjawiskiem jest też zmiana sposobu wymawiania zapożyczeń z innych języków na korzyść ich wymowy w jęz. ang, np.: "image" czy "quiz". Wskazuje się też na niewielki wpływ języka angielskiego na ortografię i interpunkcję polszczyzny: użycie wielkich liter (szczególnie w tytułach i nazwach), wzmożone użycie kursywy, użycie (podwójnego) apostrofu, a także kropki dziesiętnej.
Zapraszam do rozszerzania swoich wiadomości anglojęzycznych