Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych

PUP Chrzanów Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych Część I diagnostyczna I półrocze 2010 Joanna Sołtysik Lider Klubu Pracy Chrzanów, październik 2010r.

S t r o n a 2 SPIS TREŚCI WSTĘP... 3 ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW (GRUP ZAWODOWYCH)... 4 ANALIZA OFERT PRACY WEDŁUG ZAWODÓW... 11 ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH... 15 WNIOSKI... 20

S t r o n a 3 WSTĘP Nastroje ekonomiczne pogarszają na rynku pracy Rynek pracy z definicji to nic innego jak spotkanie dwóch stron: pracodawcy i pracobiorcy. Istotne jest, aby między nimi panowała równowaga. Niestety często jest tak, iż nie tylko na lokalnych, ale także na ogólnokrajowych rynkach występuje nadwyżka siły roboczej, a co za tym idzie pojawia się bezrobocie. Z ekonomicznego punktu widzenia o bezrobociu mówimy w sytuacji, kiedy pewna część ludzi zdolnych do podjęcia aktywności zawodowej, poszukujących pracy oraz gotowych zatrudnić się na warunkach występujących aktualnie w gospodarce, nie znajduje pracy. Upraszczając można stwierdzić, że bezrobocie występuje w sytuacji, kiedy zapotrzebowanie na pracowników jest mniejsze niż liczba osób, które chcą pracować akceptując istniejący poziom wynagrodzenia 1. Bezrobocie powoduje negatywne skutki m.in.: ekonomiczne brak środków finansowych do utrzymania rodziny, społeczne izolacja w grupie czy psychologiczne patologie jak alkoholizm czy narkomania. Dodatkowo rząd, aby eliminować negatywne skutki wydaje często ogromne środki finansowe na aktywizacje osób bezrobotnych lub zasiłki dla osób bezrobotnych. Istotne jest, zatem przewidywanie długoletnich trendów na rynku pracy, co niestety w dzisiejszym świecie nie należy do zadań łatwych. Pewne zadania w tym zakresie były realizowane przez Międzyresortowy Zespół do Prognozowania Popytu na Pracę. W ramach działań tego zespołu zostały nakreślone branże, w których do 2010 roku miały być planowany wzrost zatrudniania. Obecnie niniejszy raport ma spełniać podobną rolę. W monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych zostanie przedstawiona sytuacja, jaka panowała w okresie I półrocza 2010r. na lokalnym rynku pracy. Przedstawione zostaną zawody, w których rejestruje się najwięcej osób bezrobotnych, najwięcej zgłaszanych ofert pracy oraz zawody deficytowe i nadwyżkowe. Sporządzona analiza dotyczy zestawienia danych za okres 2005 2010 w ujęciu półrocza każdego roku. Rynek pracy to osoby nie tylko aktywne zawodowe, ale także te, które pomimo braku zatrudniania są zdolne i gotowe do podjęcia pracy. Niestety zła koniunktura nie tylko na lokalnym rynku pracy spowodowała, iż w I półroczu 2010 roku stopa bezrobocia w porównaniu do poprzedniego okresu wzrosła. Na koniec czerwca 2010r, ukształtowała się ona na poziomie 11,4%, a rok wcześniej wynosiła 10,7%. Liczba bezrobotnych wyniosła 1 Co my wiemy o bezrobociu? Agnieszka Marurek Sedlak & Sedlak

S t r o n a 4 5084 osób, w tym 2689 kobiet. Absolwentów na koniec półrocza było 177 osób, a długotrwale bezrobotnych 1113. Rok wcześniej liczba bezrobotnych zarejestrowanych w końcu półrocza wynosiła 4540. ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW (GRUP ZAWODOWYCH) Powiat chrzanowski w kontekście struktury zawodowej osób bezrobotnych pozostaje od kilku lat bez zmian. Uzasadnieniem tego są sporządzane rok rocznie statystyki. Najwięcej poszukujących pracy nie posiada żadnych kwalifikacji do wykonywania jakiegokolwiek zawodu ( bez zawodu 27,9%). Drugą dużą grupą osób poszukujących pracy są pracownicy przemysłowi i rzemieślnicy 20,5%. Struktura osób bezrobotnych, stan na koniec I półrocza 2010 r. Technicy i inny średni personel 10,2% S pecjaliści 8,0% Bez zawodu 27,9% Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 0,9% Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 20,5% Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 0,3% Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 11,4% Pracownicy przy pracach prostych 10,2% Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 5,9% P racownicy biurowi 4,7% Poniżej przedstawiono wybrane zawody według poziomu elementarnego. Wyszczególniono podgrupy, tj. kobiety, absolwenci oraz osoby poszukujące pracy powyżej 12 miesięcy. Przedstawione zawody zostały wyselekcjonowane na podstawie liczebności zarejestrowanych osób. Podano zawody, w których liczba osób przekroczyła 50.

S t r o n a 5 Wybrane zawody osób bezrobotnych w I półroczu 2010r. ZAWÓD OGÓŁEM Asystent ekonomiczny 88 Bez zawodu 1418 Górnik eksploatacji podziemnej 66 Krawiec 84 Kucharz 59 Murarz 60 Operator robotów i manipulatorów Pakowacz 66 Pracownik biurowy 110 Robotnik budowlany 158 Sprzątaczka 61 Sprzedawca 369 Ślusarz 127 Technik mechanik 50 77 Zauważamy, iż najwięcej osób posiada kwalifikacje w zawodach: pracownik biurowy i sprzedawca. Dużą grupę stanowią osoby bez zawodu, czyli osoby, które nie posiadają żadnych kwalifikacji czy umiejętności do wykonywania pracy. Osoby te stanowią 27,9% wszystkich zarejestrowanych bezrobotnych. Wśród kobiet dominują zawody pracownik biurowy i sprzedawca. Jak widzimy poważnym problemem w każdej pod grupie stanowi duży odsetek osób bez zawodu. Sytuacja ta dotyczy kobiet, absolwentów oraz długotrwale bezrobotnych. Struktura zawodowa osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP na przestrzeni 2005 2010 (stan na koniec półrocza danego roku).

S t r o n a 6 W okresie ostatnich 5 lat rynek pracy w powiecie chrzanowskim nie zmienił się pod względem liczebności w poszczególnych zawodach, ani pod względem samej struktury zawodowej osób poszukujących pracy. W dalszym ciągu powiat chrzanowski boryka się z problemem wysokiego bezrobocia wśród osób bez zawodu bez kwalifikacji. Obecnie osób tych jest 1414, natomiast rok wcześniej 1259. Jest to na tyle niebezpieczne, że osoby te z powodu braku kwalifikacji albo ogólne nie podejmą pracy, ale będą to prace proste, często mało płatne, albo dorywcze. Problemem jest ich aktywizacja pod względem nabywania przez nich kwalifikacji. Często osoby te ze względu na swoja mentalność nie chcą się doskonalić. Brak motywacji do aktywizacji jest wynikiem dziedzicznego bezrobocia tzw. moja babka nie pracowała, moja matka nie pracowała, ja też nie muszę pracować. Drugim dominującym zawodem jest sprzedawca, który odnotował wzrost liczby zarejestrowanych osób. Sprzedawców w 2009 roku było 339, a obecnie 369. Problematyka rynku pracy szczególnie silnie dotyczy kobiet. To one często nie znajdują zatrudnienia ze względu na swoją sytuację rodzinną. Ze względu na płeć są dyskryminowane w kontekście warunków zatrudniania. To także dotychczasowe stereotypy często decydują, iż kobieta rezygnuje z zatrudniania na rzecz opieki nad rodziną. Dlatego też grupa ta osobno jest omawiana w statystykach. Liczba bezrobotnych w powiecie chrzanowskim według płci w latach 2005 2010r. PŁEĆ I PÓŁROCZE I PÓŁROCZE I PÓŁROCZE I PÓŁROCZE I PÓŁROCZE I PÓŁROCZE 2005 2006 2007 2008 2009 2010 OGÓŁEM 9113 7790 5501 4081 4540 5084 KOBIETY 5196 4712 3572 2633 2257 2689 MĘŻCZYŹNI 3917 3078 1929 1448 2283 2395 Od 2005 roku obserwowano spadek liczby bezrobotnych kobiet. Obecnie jednak nastąpił wzrost. Bezrobotne kobiety stanowią 53% ogółu.

S t r o n a 7 Liczba bezrobotnych kobiet według zawodów w latach 2005 2010 (według stanu na koniec czerwca danego roku). Bezrobotne kobiety charakteryzują się najczęściej kwalifikacjami w następujących zawodach: sprzedawca (342 os.), pracownik biurowy (104 os.), krawiec 82os.), sprzątaczka (60 os.) czy asystent ekonomiczny (80 os.). Wysoki odsetek (28,5%) stanowią kobiety nieposiadające jakichkolwiek kwalifikacji do wykonywania jakiegokolwiek zawodu (765 kobiet). Dodatkowo kobiety stanowią 61,5% ogółu zarejestrowanych powyżej 12 miesięcy. Wśród osób długotrwale bezrobotnych bez zawodu, aż 65% stanowią kobiety. Inną grupą pozostającą w szczególnej sytuacji na rynku pracy są osoby długotrwale bezrobotne. Długotrwale bezrobocie może być początkiem wielu negatywnych skutków. Długi okres oczekiwania na pracę nie tylko obniża dotychczasowy standard życia rodziny bezrobotnego, ale wpływa na pogorszenie samooceny, obniża motywację do poszukiwania pracy, a dodatkowo obniża wartość posiadanych umiejętności, kwalifikacji oraz doświadczenia zawodowego.

S t r o n a 8 Udział osób długotrwale bezrobotnych w latach 2005 2010 (według stanu na koniec czerwca danego roku). 10000 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 ogółem powyżej 12 miesięcy 2000 1000 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 W latach 2005 2008 udział osób długotrwale bezrobotnych wśród ogółu utrzymywał się na podobnym poziomie tj. około 35%. Natomiast według stanu na koniec I półrocza 2009 roku udział osób pozostających bez pracy dłużej niż 12 miesięcy zmniejszył się do poziomu 19,7%. Natomiast na koniec I półrocza 2010r., odnotowano wzrost (22%) osób pozostających powyżej 12 miesięcy w rejestrze tut. Urzędu. Osoby długotrwale bezrobotne posiadały najczęściej zawód sprzedawcy lub pracownika biurowego. Natomiast 176 osób pośród tej grupy nie posiadało kwalifikacji do wykonywania jakiegokolwiek zawodu. Liczba osób długotrwale bezrobotnych według posiadanego zawodu w latach 2005 2010 (według stanu na koniec czerwca danego roku). ZAWODY I półrocze 2010r. I półrocze 2009r. I półrocze 2008r. I półrocze 2007r. I półrocze 2006r. I półrocze 2005r. Sprzedawca 93 106 187 260 407 368 Bez zawodu 221 176 153 238 168 440 Pracownik biurowy 41 51 62 114 95 173 Sprzątaczka 26 21 50 85 112 117 Robotnik budowlany 28 18 45 81 159 199

S t r o n a 9 Z przedstawionych danych wynika, iż sytuacja wśród osób długotrwale bezrobotnych zmienia się na lepsze. W takich zawodach jak: sprzedawca, pracownik biurowy, sprzątaczka, robotnik budowlany odnotowano spadek. Jedną z przyczyn jest na pewno podjęcie pracy, które często jest poprzedzone zintensyfikowaną działalnością powiatowego urzędu pracy. To nie tylko wzmożona aktywizacja, ale przede wszystkim zastosowanie kompleksowości usług (doradztwo zawodowe, szkolenia, pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy czy pośrednictwo pracy) przyczyniło się do wejścia tychże osób na rynek pracy. W przypadku osób bez zawodu grupa ta została powiększona o 45 bezrobotnych. Istotną rolę w opracowywaniu zawodów deficytowych i nadwyżkowych odgrywa napływ osób bezrobotnych do ewidencji tut. urzędu. Liczbę osób rejestrujących się w urzędzie pracy stosuje się jako wskaźnik do obliczania nadwyżki lub deficytu siły roboczej. Łącznie w okresie styczeń czerwiec 2010r. zarejestrowało się 4560 osób, w tym 2124 kobiety oraz 439 absolwentów różnych typów szkół ponadgimnazjalnych. W analogicznym okresie rok wcześniej zarejestrowało się tylko o 4 osoby więcej. Zdecydowanie jednak zmniejszyła się liczba rejestrujących się absolwentów o 76 osób. Napływ osób bezrobotnych według posiadanego zawodu. - bez zawodu 1353 - sprzedawca 316 - robotnik budowlany 164 - ślusarz 121 -operator robotów i manipulatorów przemysłowych 81 - pracownik biurowy 78 - asystent ekonomiczny 64 - technik mechanik 63 - kucharz 57 - krawiec 55 - kierowca samochodu ciężarowego 50 - pakowacz 50 Jak co roku najwięcej osób rejestruje się nie posiadając żadnego zawodu. Stanowią oni 30% wszystkich osób napływających. Biorąc pod uwagę posiadane kwalifikacje, to najwięcej

S t r o n a 10 osób odnotowano w zawodzie sprzedawcy. Można, zatem przypuszczać, że w zawodzie tym występuje duża rotacja, ponieważ wśród absolwentów nie występuje znaczący napływ bezrobotnych. Niepokojący jest fakt, iż co roku dużo absolwentów rejestruje się bez zawodu 222 osób w okresie I półrocza br. Biorąc pod uwagę kobiety to największy napływ odnotowano w zawodzie bez zawodu 636 osób oraz w zawodzie sprzedawca 288 osób. Napływ osób bezrobotnych według zawodów w latach 2005 2010 (według stanu na koniec każdego I półrocza). krawiec szwaczka technik mechanik kucharz asystent ekonomiczny ślusarz robotnik budowlany 2005 2006 2007 2008 2009 2010 pracownik biurowy sprzedawca bez zawodu 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 Napływ osób w obecnym okresie sprawozdawczym w porównaniu do poprzednich lat obniżył się o 45% (w okresie styczeń czerwiec br. zarejestrowało się łącznie 4550 osób, a rok wcześniej 10173 osób). Można tutaj mówić już o stałych tendencjach występujących na lokalnym rynku pracy. Od 2005 roku obserwuje się, iż w zasadzie takie same grupy zawodowe napływają do ewidencji tut. urzędu pracy. Najliczniejsze grupy stanowią osoby posiadające kwalifikacje w zawodach: sprzedawcy, pracownika biurowego, robotnika budowlanego, ślusarza, kucharza, krawca. Zawód szwaczki, który jeszcze w latach 2005

S t r o n a 11 2006 silnie zasilał ewidencje osób bezrobotnych, obecnie tylko niewiele, bo 24 osoby w dalszym ciągu pozostają bez pracy. Zadawalający jest fakt, iż osób bez zawodu po ciągłym wzroście od roku 2005, w obecnym półroczu napłynęło mniej o 92 osób w porównaniu do roku 2009. ANALIZA OFERT PRACY WEDŁUG ZAWODÓW W I półroczu 2010r podjęło pracę 1584 osób i jest to o 278 osób więcej niż rok wcześniej. Jedną z przyczyn tego stanu jest m.in. to, iż w I półroczu br. Powiatowy Urząd Pracy dysponował w sumie 1855 różnymi formami zatrudniania. Stan posiadanych ofert pracy był wyższy niż rok temu o 314 wolnych miejsc pracy. Liczba ofert pracy w latach 2005 2010 (według stanu na koniec I półrocza danego roku). 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 liczba ofert pracy Po odnotowanym spadku wolnych miejsc pracy w poprzednim okresie, obecnie można mówić o dobrej koniunkturze na lokalnym rynku pracy. Liczba ofert pracy wzrosła, a co więcej osiągnęła poziom najwyższy w badanych okresach.

S t r o n a 12 Najwięcej ofert pracy w I półroczu 2010r. zostało zgłoszonych w następujących zawodach (wybrano zawody, w których liczba zgłoszonych wolnych miejsc pracy przekroczyła 20): - sprzedawca 231 - pracownik biurowy 166 - robotnik gospodarczy 124 - pakowacz 64 - mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 62 - robotnik budowlany 59 - pracownik administracyjny 51 - fryzjer 44 - kierowca samochodu ciężarowego 42 - brukarz 33 - robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 25 - kucharz 24 - pozostali pracownicy obsługi biurowej 24 - doradca inwestycyjny 24 - rozbieracz-wykrawacz 21 - agent ubezpieczeniowy 20 - magazynier 20 - pomoc kuchenna 20

S t r o n a 13 Oferty pracy zgłoszone w latach 2005 2010 (stan na koniec czerwca danego roku). kucharz mech.maszyn i urządz. Przem. fryzjer magazynier pakowacz 2010 2009 2008 pracownik ochrony 2007 2006 2005 kier.sam.cięż. robotnik budowlany robotnik gospodarczy pracownik administracyjny robotnik pomocniczy sprzedawca pracownik biurowy 0 50 100 150 200 250 300 350

S t r o n a 14 Sytuacja na lokalnym rynku pod względem ilości posiadanych oferty pracy uległa poprawie. W zawodach: pracownik biurowy, sprzedawca, robotnik pomocniczy, robotnik budowlany, kierowca samochodu ciężarowego, pakowacz, fryzjer, kucharz wzrosła liczba oferty pracy. Największe zaskoczenie nastąpiło w zawodzie pakowacz, gdzie jeszcze rok temu zgłoszono tylko 1 ofertę pracy, a w tym półroczu, aż 64 wolnych miejsc pracy. Pozytywnym zaskoczeniem jest także duża dynamika w zawodzie sprzedawcy, ponieważ złożono o 52 oferty więcej niż w poprzednim okresie. Liczba osób bezrobotnych i ofert pracy w I półroczu 2010 1500 1400 1300 1200 1100 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 Liczba osób bezrobotnych O ferty pracy zgłoszone w I p. 2010 Bez zawodu Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy Pracownicy przy pracach prostych Technicy i inny średni personel S pecjaliś ci Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń P racownicy biurowi R olnicy, ogrodnicy, leś nicy i rybacy Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urz ędnicy i kierownicy Powyższy wykres obrazuje ile osób i w jakich grupach zawodowych poszukuje zatrudniania, a w jakich zgłoszono zapotrzebowanie. Jednoznacznie wynika, że brak kwalifikacji wpływa na brak pracy. W najlepszej sytuacji pozostają osoby poszukujące pracy

S t r o n a 15 w zawodzie pracownik biurowy, w którym to w I półroczu 2010r. zgłoszono więcej miejsc pracy niż było osób poszukujących pracy. Warto w tym miejscu zaznaczyć, iż cześć wolnych miejsc pracy dotyczyło także ofert odbycia stażu zawodowego. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH Określenie zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest możliwe na podstawie przygotowanego wskaźnika intensywności deficytu (nadwyżki) danego zawodu. Wskaźnik ten wyraża się następującym wzorem: W k n,1 = O k 1/B k 1 gdzie: O k 1 liczba zgłoszonych ofert pracy w i-tym miesiącu w zawodzie k B k 1 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w i-tym miesiącu w zawodzie k Przyjęto, że zawody o wskaźniku: W < 0,9 to zawody nadwyżkowe; czyli jest to zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie; 0,9 > W < 1,1 to zawody zrównoważone; W > 1,1 to zawody deficytowe, czyli jest to zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. W I półroczu 2010r. tylko trzy grupy zawodowe, według dwucyfrowego kodu wykazywały deficyt siły roboczej na lokalnym rynku pracy. Należą do nich: - pracownicy obsługi biurowej 1,5 (wzrost o 0,2) - pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 1,7 (wzrost o 0,3) - pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klienta 1,9 (rok wcześniej grupa wykazywała nadwyżkę siły roboczej). W I półroczu 2009r. deficyt siły roboczej wykazywała także grupa operatorzy i monterzy maszyn. Obecnie wykazują nadwyżkę siły roboczej. Poniżej wskazano zawody według kodu 6-cyfrowego, które w omawianym okresie wykazywały największy deficyt. Przedstawione poniżej zawody posiadają jednocześnie

S t r o n a 16 wysoki wskaźnik intensywności deficytu zawodu oraz średni miesięczny deficyt podaży roboczej w zawodzie 2. Zawody deficytowe w powiecie chrzanowskim według stanu na koniec czerwca 2010r. LP. ZAWÓD W k n,1 N K I 1. Agent ubezpieczeniowy 20,0-3,2 2. Telemarketer 15,0-2,3 3. Doradca inwestycyjny 12,0-3,7 4. Pozostali pracownicy obsługi biurowej 12,0-3,7 5. Recepcjonistka 11,0-1,7 6. Wychowawca w placówkach oświatowych 10,0-1,5 i opiekuńczych 7. Sprzątacz domowy 10,0-1,5 8. Robotnik gospodarczy 5,4-16,8 9. Sekretarka 5,0-1,3 10. Kasjer handlowy 5,0-1,3 11. Mechanik maszyn i urządzeń do obróbki metali 5,0-1,3 12. Pracownik biura podróży 4,0-0,5 13. Kroczy 4,0-0,5 14. Brukarz 3,7-4,0 15. Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 3,6-7,5 16. Pomoc kuchenna 3,3-2,3 17. Betoniarz - zbrojarz 3,0-0,7 18. Pracownik administracyjny 2,6-5,2 19. Operator urządzeń przetwórstwa mięsa 2,5-1,0 20. Operator urządzeń pakujących 2,2-1,2 21. Pracownik biurowy 2,1-14,7 22. Kierowca autobusów 2,0-0,8 23. Terapeuta zajęciowy 2,0-0,5 24. Fryzjer 1,7-3,0 25. Mechanik samochodów samochodowych 1,6-0,8 26. Mechanik pojazdów samochodowych 1,6-0,7 27. Księgowy 1,5-1,0 28. Grafik komputerowy 1,5-0,3 29. Rozbieracz-wykrawacz 1,4-1,0 30. Pakowacz 1,3-2,3 Największy deficyt siły roboczej występował w zawodach: agent ubezpieczeniowy, telemarketer, doradca inwestycyjny oraz wśród pozostałych pracowników obsługi biurowej. 2 N K I = B K I O K I średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie k w I półroczu danego roku pomniejszono średnia miesięczną liczbę zgłoszonych ofert pracy w zawodzie k w I półroczu danego roku.

S t r o n a 17 Poniżej zostały przedstawione zawody, które w I półroczu 2010r. wykazały wskaźnik MAX. W zawodach tych, zgłoszono zapotrzebowanie, natomiast w badanych okresie nie odnotowano napływu osób bezrobotnych o tych kwalifikacjach. Zawody MAX w powiecie chrzanowskim według stanu na koniec czerwca 2010r. LP. ZAWÓD LICZBA OFERT PRACY 1. Opiekunka dziecięca 18 2. Doradca personalny 15 3. Animator kultury 9 4. Rejestratorka medyczna 7 W I półroczu 2009 roku także opiekunka dziecięca wykazywała wskaźnik MAX. Oznacza to, iż tak jak w okresie obecnym tak i rok wcześniej pracodawca złożył ofertę pracy, a nie została ona zrealizowana (np.: nie było osób spełniających kryteriów pracodawcy). Może jednak złożone oferty pracy w tym zawodzie dotyczyły zatrudniania na umowę zlecenie, która często nie jest atrakcyjna dla osób poszukujących pracy, ponieważ nie są oni objęci ubezpieczeniem społecznym. W powiecie chrzanowskim większość zawodów wykazuje nadwyżkę siły roboczej. Poniżej przedstawiono zawody, które w badanych okresie osiągnęły największy wskaźnik intensywności nadwyżki oraz jednocześnie największą średnią nadwyżkę siły roboczej. Zawody nadwyżkowe w powiecie chrzanowskim według stanu na koniec czerwca 2010r. LP. ZAWÓD W k n,1 N K I 1. Bez zawodu 0,0 223,7 2. Specjalista administracji publicznej 0,0 4,0 3. Technik elektryk 0,0 4,2 4. Technik żywienia i gospodarstwa domowego 0,0 3,2 5. Górnik eksploatacji podziemnej 0,0 7,2 6. Monter konstrukcji stalowych 0,0 3,0 7. Cukiernik 0,0 4,2 8. Szwaczka 0,0 4,0 9. Operator robotów i manipulatorów przemysłowych 0,0 13,5 10. Pedagog 0,1 4,8 11. Technik mechanik 0,1 9,7 12. Asystent ekonomiczny 0,1 9,7 13. Murarz 0,1 7,7 14. Ślusarz 0,1 18,0 15. Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych 0,1 6,8

S t r o n a 18 16. Piekarz 0,1 3,3 17. Ekonomista 0,1 2,7 18. Technik Elektronik 0,1 2,0 19. Pracownik ochrony osób i mienia 0,2 3,3 20. Krawiec 0,2 7,7 21. Kierowca samochodu osobowego 0,2 2,3 22. Technik informatyk 0,2 2,3 23. Tokarz 0,2 2,3 24. Elektromonter zakładowy 0,3 3,7 25. Sprzątaczka 0,3 3,7 26. Fizjoterapeuta 0,3 2,0 27. Pozostali spawacze 0,3 28. Kucharz 0,4 5,5 29. Robotnik budowlany 0,4 17,5 30. Magazynier 0,5 3,2 Wskaźnik intensywności nadwyżki, który wynosi 0,0 posiadają zawody, na które nie zostało zgłoszone żadne zapotrzebowanie. Natomiast w ewidencji tut. urzędu były osoby, które chciały podjąć pracę w tych zawodach. Dodatkowo średnia miesięczna nadwyżka podaży siły roboczej wskazuje na wielkość istniejącego problemu w poszczególnych zawodach. Sytuacja ta dotyczy m.in. osób bez zawodu, gdzie średnio 230 osób bez kwalifikacji poszukuje zatrudnienia w przeliczeniu na miesiąc. Tak samo niekorzystnie przedstawia się sytuacja w zawodach operator robotów i manipulatorów przemysłowych, ślusarz, robotnik budowlany. Zawody, które osiągnęły wskaźnik intensywności powyżej 0,0 a mniej niż 0,9 to zawody, w których pracodawcy zgłaszają zapotrzebowanie, ale nie jest ono wystarczające by pokryć popyt na daną pracę. Taka sytuacja dotyczy m.in. zawodu sprzedawca, który z roku na rok zbliża się do równowagi na lokalnym rynku pracy. W 2009 roku wskaźnik w zawodzie sprzedawcy wyniósł 0,6, a obecnie 0,7 nadwyżki siły roboczej. Niniejszy raport prowadzony jest już od kilku lat. Można, zatem zaobserwować jak zachowują się zawody na przestrzeni badanych okresów. Kształtowanie się zawodów na przestrzeni lat 2006 2010 (według stanu na koniec czerwca danego roku). ZAWÓD 2006 2007 2008 2009 2010 Fryzjer DEFICYT RÓWNOWAGA RÓWNOWAGA NADWYŻKA DEFICYT Sprzedawca NADWYŻKA NADWYŻKA RÓWNOWAGA NADWYŻKA NADWYŻKA Murarz NADWYŻKA NADWYŻKA RÓWNOWAGA NADWYŻKA NADWYŻKA Pozostali spawacze NADWYŻKA NADWYŻKA RÓWNOWAGA NADWYŻKA NADWYŻKA

S t r o n a 19 Mechanik maszyn i urządzeń DEFICYT RÓWNOWAGA DEFICYT DEFICYT DEFICYT przemysłowych Kierowca samochodu NADWYŻKA RÓWNOWAGA DEFICYT NADWYŻKA NADWYŻKA ciężarowego Pakowacz NADWYŻKA RÓWNOWAGA DEFICYT NADWYŻKA DEFICYT Brukarz DEFICYT DEFICYT DEFICYT DEFICYT DEFICYT Cieśla DEFICYT DEFICYT DEFICYT DEFICYT NADWYŻKA Magazynier NADWYŻKA DEFICYT DEFICYT NADWYŻKA NADWYŻKA Kasjer handlowy DEFICYT DEFICYT NADWYŻKA NADWYŻKA DEFICYT Operator koparek i zwałowarek NADWYŻKA DEFICYT DEFICYT DEFICYT NADWYŻKA Pielęgniarka DEFICYT DEFICYT RÓWNOWAGA NADWYŻKA NADWYŻKA Pracownik biurowy DEFICYT DEFICYT DEFICYT DEFICYT DEFICYT Robotnik gospodarczy DEFICYT DEFICYT DEFICYT DEFICYT DEFICYT Robotnik pomocniczy NADWYŻKA DEFICYT DEFICYT DEFICYT NADWYŻKA Kucharz NADWYŻKA NADWYŻKA NADWYŻKA NADWYŻKA NADWYŻKA Krawiec NADWYŻKA NADWYŻKA NADWYŻKA NADWYŻKA NADWYŻKA Asystent ekonomiczny NADWYŻKA NADWYŻKA NADWYŻKA NADWYŻKA NADWYŻKA Kosmetyczka NADWYŻKA NADWYŻKA DEFICYT DEFICYT RÓWNOWAGA Agent ubezpieczeniowy NADWYŻKA NADWYŻKA DEFICYT DEFICYT DEFICYT Kierowca operator wózka widłowego RÓWNOWAGA NADWYŻKA DEFICYT DEFICYT NADWYŻKA Telemarketer NADWYŻKA NADWYŻKA MAX DEFICYT DEFICYT Florysta MAX MAX MAX MAX MAX Księgowy RÓWNOWAGA NADWYŻKA DEFICYT DEFICYT DEFICYT Do zawodów, które od kilku lat utrzymują nadwyżkę siły roboczej zaliczamy: asystenta ekonomicznego, kucharza oraz krawca. Do zawodów, które w omawianych latach wykazują deficyt siły roboczej zaliczamy m.in. brukarza, pracownika biurowego oraz robotnika gospodarczego. Zawody, które kilka lat temu charakteryzowały się deficytem, a obecnie nadwyżką to magazynier, cieśla, pielęgniarka, operator koparek i zwałowarek. Do zawodów dobrze rokujących, czyli które obecnie osiągają deficyt siły roboczej, a w przeszłości osiągały nadwyżkę zaliczamy: księgowego, telemarketera, agenta ubezpieczeniowego oraz mechanika maszyn i urządzeń przemysłowych.

S t r o n a 20 Natomiast zawód florysta w dalszym ciągu przez wszystkie omawiane lata wykazuje wskaźnik MAX. Oznacza to, iż w danych okresach istniało zapotrzebowanie na dane kwalifikacje, natomiast nie było zarejestrowanych osób posiadających taki zawód. WNIOSKI Monitorig zawodów deficytowych i nadwyżkowych za okres danego półrocza został sporządzony już po raz szósty. Obserwując rynek pracy w latach 2005 2010 zauważa się, iż struktura zawodowa osób bezrobotnych w powiecie chrzanowskim nie ulega większym zmianom. Powiatowy Urząd Pracy w dalszym ciągu boryka się z problemami dotyczącymi zwiększania się napływu osób bez zawodu do tut. ewidencji czy sprzedawcami. Dodatkowo zawody te wykazują się długotrwałym bezrobociem. Najwięcej osób bezrobotnych zarejestrowanych jest jako bez zawodu (1418 osób), czyli nie posiadają oni żadnych kwalifikacji do wykonywania jakiegokolwiek zawodu. Dominującymi zawodami są także sprzedawca (369 osób) oraz pracownik biurowy (110 osób). W I półroczu 2010 ponownie odnotowano wzrost rejestrujących się kobiet. Według stanu na koniec pierwszego półrocza bezrobotne kobiety stanowiły 53% (wzrost o 3,3%). Najczęściej kobiety nie posiadają żadnych kwalifikacji (765 kobiet jest bez zawodu). Natomiast średnio co 8 kobieta posiada zawód sprzedawcy (342 osoby). Tak jak i w latach poprzednich tak i obecnie najwięcej absolwentów rejestruje się bez żadnych kwalifikacji (111 osób). W pozostałych zawodach odnotowano pojedyncze rejestracje. Zwiększył się udział osób pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy o 2,5% (stan na koniec I półrocza - 1113 osoby). Charakteryzują się oni podobnie jak powyższe

S t r o n a 21 grupy największą liczebnością w zawodach: bez zawodu 221 osób, sprzedawcy 93 osoby, pracownik biurowy 41 osób. Sytuacja gospodarcza na lokalnym rynku pracy w porównaniu do lat poprzednich uległa poprawie. Liczba ofert pracy pozostających w dyspozycji tut. Urzędu osiągnęła największy dotychczas poziom (zgłoszono 1855 ofert pracy). Najczęściej pracodawcy poszukiwali: sprzedawców 231 ofert pracy, pracowników biurowych 166 ofert pracy oraz robotników gospodarczych 124 oferty pracy. Należy w tym miejscu podkreślić, iż w nich także oferty subsydiowane. Zawody, na które występuje deficyt siły roboczej to: brukarz, pracownik biurowy oraz robotnik gospodarczy. Także w następujących zawodach poszukujący pracy nie mieli problemów ze znalezieniem zatrudniania: księgowy, telemarketer, agent ubezpieczeniowy, mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych, florysta. Zawód pracownik biurowy, w którym najwięcej rejestruje się osób bezrobotnych, także w nim dominowały wolne miejsca pracy, wykazuje deficyt siły roboczej. Zawód sprzedawca, w którym odnotowano wysoki odsetek zarówno ofert pracy jak i osób poszukujących zatrudnienia, pomimo, że na chwilę obecną wykazuje nadwyżkę siły roboczej to zmierza do utrzymania równowagi na lokalnym rynku pracy. Opracowanie: Joanna Sołtysik Starszy Lider Klubu Pracy