Monitoring zawodów deficytowych i nadwyŝkowych w powiecie chrzanowskim za I półrocze 2007r.

Transkrypt

1 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyŝkowych w powiecie chrzanowskim za I półrocze 2007r. Chrzanów, wrzesień 2007r.

2 Spis treści: WSTĘP ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODOWYCH) ANALIZA OFERT PRACY WEDŁUG ZAWODÓW ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH WNIOSKI

3 WSTĘP Bezrobocie to zjawisko społeczne, które polega na tym, iŝ część ludzi zdolnych do pracy i jednocześnie deklarujących chęć jej podjęcia, nie znajduje zatrudnienia. Zjawisko to szczególnie absorbuje uwagę polityków państwa. Bezrobocie jest czymś normalnym w warunkach gospodarki wolnorynkowej. Poziom bezrobocia ukształtowany w granicach 3-4% stopy bezrobocia 1 jest w gospodarce nieunikniony, a nawet konieczny (umoŝliwia dostosowanie struktury produkcji do zmieniających się potrzeb). Nadmierne bezrobocie jest jednak zjawiskiem niekorzystnym. Do niektórych przyczyn bezrobocia moŝna zaliczyć m.in. likwidację niektórych gałęzi przemysłu, zmniejszenie popytu na konkretne dobra lub usługi, zmiany w technologii czy niedostosowanie pracowników do potrzeb rynku. W konsekwencji mogą w/w przyczyny doprowadzić do niewykorzystanego potencjału ludzkiego, zwiększenia nakładów finansowych na utrzymanie bezrobotnych, pojawienie się zjawisk patologii społecznej (alkoholizm, narkomania, przestępczość), a takŝe zdezaktualizowania dotychczasowych posiadanych kwalifikacji lub umiejętności. Obecnie dotkliwym problemem, z którym boryka się powiat chrzanowski w kwestii poruszanego zagadnienia jest wysoka stopa bezrobocia wśród osób w wieku produkcyjnym, a szczególnie wysokie bezrobocie wśród młodzieŝy (bezrobotni do 25 roku Ŝycia stanowią 20% ogółu bezrobotnych) oraz wysoki poziom długotrwałego bezrobocia (62% ogółu bezrobotnych). Niniejszy monitoring ma za zadanie pokazanie struktury zawodowej osób bezrobotnych w powiecie chrzanowskim, przedstawienie napływających ofert pracy oraz zaprezentowanie zawodów nadwyŝkowych oraz deficytowych. Raport ten jest narzędziem informacyjnym, nie jest złotym środkiem na łagodzenie lub eliminację skutków bezrobocia. JeŜeli jednak sprawnie będzie wykorzystany, na pewno stanie się instrumentem, dzięki któremu moŝna określić kierunki i dynamikę zachodzących zmian w strukturze zawodowokwalifikacyjnej na lokalnym rynku pracy. Dzięki prowadzeniu monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝkowych moŝna opracowywać programy aktywizujące osoby bezrobotne, planować kierunki kształcenia oraz zaprojektować kierunki szkoleń zawodowych. Źródłem informacji do opracowania rankingu zawodów deficytowych i nadwyŝkowych są informacje pochodzące z załączników nr 3 do sprawozdania MGiP-01 bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności oraz nr 2 bezrobotni według 1 3

4 rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz ofert pracy. Podstawą sporządzenia analizy struktury zawodowej osób bezrobotnych oraz ofert pracy jest klasyfikacja zawodów i specjalności Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania. PoniewaŜ półroczny raport jest sporządzany juŝ po raz trzeci moŝna zatem porównać okresy sprawozdawcze i wyciągnąć interesujące wnioski. 1. ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODOWYCH) Na koniec pierwszego półrocza 2007 roku w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie zarejestrowanych było 5501 osób bezrobotnych. W analogicznym okresie w roku poprzednim liczba osób bezrobotnych była większa o 2289 osób. Bezrobotnych kobiet było 3572 (czerwiec 2007r.), co stanowi 65% ogółu zarejestrowanych. TakŜe duŝą grupę tworzyły osoby pozostające w ewidencji tut. Urzędu powyŝej 12 miesięcy, tj osób (36%). Stopa bezrobocia w czerwcu 2007r. wynosiła w powiecie14%, a rok temu w czerwcu 2006r. była o 3,4% wyŝsza. W analizowanym okresie największy udział wśród ogółu bezrobotnych miały dwie grupy: robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (wielka grupa zawodowa nr 7) oraz pracownicy usług osobistych i sprzedawcy (nr 5). NaleŜy jednak w tym miejscu zaznaczyć, iŝ w przypadku grupy nr 5 największy udział mają sprzedawcy i demonstratorzy (wg kodu 4- cyfrowego) - 16,3%, a jeŝeli weźmiemy pod uwagę zawód elementarny (6-cyfrowy) to zobaczymy, iŝ najwięcej zarejestrowanych jest osób z zawodem sprzedawcy. Natomiast w grupie nr 7 wg kody 4-cyfrowego najwięcej jest robotników obróbki metali i mechaników maszyn i urządzeń 10,4%, a konkretnie (wg zawodu elementarnego 6-cyfrowego) ślusarzy oraz pozostałych robotników przemysłowych i rzemieślników (zawód 4-cyfrowy) 10%, a dokładniej krawców (wg zawodu elementarnego). 4

5 pracownicy przy pracach prostych 14% przedstawiciele władz publicznych, wyŝsi urzędnicy i kierownicy 0% siły zbrojne 0% specjaliści 7% operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 5% technicy i inny średni personel 14% robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 26% pracownicy biurowi 10% rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 1% pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 23% Wykres 1. Struktura bezrobotnych wg wielkich grup zawodowych w powiecie chrzanowskim w I półroczu 2007r. Przechodząc do analizy struktury zawodowej osób bezrobotnych, uwzględniając kod 6-cyfrowy (zawód elementarny), unaocznia się, iŝ najwięcej bezrobotnych pozostających w rejestrze to osoby bez kwalifikacji zawodowych tzw. bez zawodu. Takich osób wg stanu na koniec czerwca 2007r. było 1125 bezrobotnych (20% ogółu). PoniŜej przedstawiono osoby bezrobotne według zawodów (podano zawody, gdzie liczba osób bezrobotnych przekracza 100): - bez zawodu sprzedawca pracownik biurowy krawiec robotnik budowlany asystent ekonomiczny sprzątaczka ślusarz kucharz 100 5

6 Jak wynika z wykresu zamieszczonego poniŝej na przestrzeni badanych okresów (I półrocza 2005, 2006 oraz 2007) liczba osób zarejestrowanych w poszczególnych zawodach zmniejszyła się. Przyczyną tego stanu jest z pewnością spadek ogólnej liczby bezrobotnych pozostających w ewidencji tut. Urzędu. Zmniejszenie liczby bezrobotnych odnotowano w następujących zawodach: bez zawodu, sprzedawca, robotnik budowlany, sprzątaczka, ślusarz, murarz oraz kierowca samochodów cięŝarowych. Zmniejszenie liczby osób posiadających zawody budowlane oraz zawód kierowca samochodów cięŝarowych moŝe być przyczyną emigracji Polaków za granicę kraju w ostatnich latach, celem poszukiwania lepiej płatnej pracy. TakŜe liczba osób bez zawodu zmniejszała się w ciągu ostatnich trzech lat. Jednym z powodów, który tłumaczyłby zaistniałą sytuację jest zmniejszenie liczby absolwentów liceów ogólnokształcących, którzy coraz częściej wybierają dalszą drogę kształcenia, a nie rejestrację w urzędzie pracy. Natomiast liczba osób bezrobotnych w zawodach: pracownik biurowy, krawiec, asystent ekonomiczny, kucharz, elektromonter oraz kierowca samochodu osobowego, po spadku odnotowanym w 2005r., od dwóch lat utrzymuje się na podobnym poziomie bez zawodu sprzedawca pracownik biurowy krawiec robotnik budowlany asystent ekonomiczny sprzątaczka ślusarz kucharz szwaczka murarz elektromonter pozostali mechanicy samochodowi robotnik gospodarczy robotnik pomocniczy kierowca samochodu osobowego kierowca samochodu cięŝarowego Wykres 2. Porównanie najliczniejszych zawodów w latach (wg stanu na koniec danego czerwca). 6

7 Istotne z powodu poruszanej problematyki jest pokazanie sytuacji bezrobotnych kobiet w powiecie chrzanowskim. Jak juŝ wcześniej wspomniano w ewidencji tut. PUP przewaŝają bezrobotne kobiety. PoniŜej przedstawiono zawody powyŝej 100 zarejestrowanych kobiet: - bez zawodu sprzedawca pracownik biurowy krawiec sprzątaczka asystent ekonomiczny 126 Porównując badany okres do okresu sprzed roku zauwaŝamy, iŝ struktura wygląda podobnie. ZAWODY bez zawodu sprzedawca pracownik biurowy krawiec sprzątaczka asystent ekonomiczny Tabela 1. Bezrobotne kobiety wg zawodów na przestrzeni (wg stanu na koniec danego czerwca) MoŜna zatem stwierdzić, iŝ struktura zawodowa kobiet nie zmienia się od trzech lat. Pomimo spadku liczby zarejestrowanych kobiet w dalszym ciągu zawodami dominującymi są: bez zawodu oraz sprzedawca, (nieco inaczej było w I półroczu najwięcej kobiet posiadało kwalifikacje na stanowisko sprzedawcy). W obecnym okresie sprawozdanym, jak i rok wcześniej przewaŝają w ewidencji kobiety bez zawodu. Z jednej strony jest to fakt zadowalający, poniewaŝ liczba bezrobotnych sprzedawców się zmniejsza, a jak później zostanie przedstawione, liczba ofert pracy w tym zawodzie zaczyna wzrastać. Tym samym kobiety mają szansę na znalezienie zatrudnienia na takim stanowisku pracy. Z drugiej strony wysoka liczba kobiet bez jakichkolwiek kwalifikacji powoduje, iŝ urząd przeznacza środki finansowe na szkolenia, dzięki którym zdobędą umiejętności potrzebne do podjęcia zatrudnienia. 7

8 Kolejną grupę odgrywającą znaczącą rolę w niniejszym raporcie stanowią osoby długotrwale zarejestrowane. Długoterminowe bezrobocie stanowi szczególnie groźne zjawisko, poniewaŝ oznacza, Ŝe setki tysięcy ludzi jest trwale wykluczonych z rynku pracy, co oczywiście ma teŝ bardzo negatywne konsekwencje psychologiczne i społeczne 2. Są to bezrobotni, którzy w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ujęci są jako osoby pozostające w szczególnej sytuacji na ryku pracy i to właśnie do nich kierowanych jest większość usług. Według stanu na koniec czerwca 2007r. osób długotrwale zarejestrowanych w tut. Urzędzie jest PoniŜej podano zawody tej grupy bezrobotnych (powyŝej 50 bezrobotnych w tym zawodzie): - sprzedawca bez zawodu pracownik biurowy sprzątaczka 85 - robotnik budowlany 81 Jak wynika z tabeli zamieszczonej poniŝej na przestrzeni trzech ostatnich lat zawody, w których najwięcej osób pozostawało w ewidencji powyŝej 12 miesięcy to: sprzedawca, bez zawodu oraz pracownik biurowy. ZAWODY I półrocze 2007r. I półrocze 2006r. I półrocze 2005r. sprzedawca bez zawodu pracownik biurowy sprzątaczka robotnik budowlany Tabela 2. Bezrobotni długotrwale wg zawodów. Długi okres pozostawania bez pracy, oprócz negatywnych skutków psychologicznych i społecznych, prowadzi takŝe do dezaktualizacji posiadanych umiejętności zawodowych, tym samym osoba taka staje się nieatrakcyjna dla pracodawcy. W przypadku zawodu sprzedawca Powiatowy Urząd Pracy w Chrzanowie od kliku lat wychodzi naprzeciw oczekiwaniom rynku pracy prowadząc szereg szkoleń zawodowych związanych z tematyką branŝy handlowej. Działania te są jak najbardziej uzasadnione, 2 P. Szumlewicz: Katastrofa na rynku pracy. 8

9 poniewaŝ aŝ 40% wszystkich zarejestrowanych sprzedawców stanowią osoby długotrwale bezrobotne, a pracodawcy coraz częściej zgłaszają zapotrzebowanie w tym zawodzie. JeŜeli przyjrzymy się osobom bez kwalifikacji to okaŝe się, iŝ 73% stanowią długotrwale bezrobotne kobiety, co stawia je w bardzo trudnej sytuacji. Brak kwalifikacji zawodowych wiąŝe się często z występowaniem niskiej samooceny, a długi okres bycia na bezrobociu przyczynia się m.in. do obniŝenia motywacji. Kobiety takŝe nie wierzą w to, iŝ moŝna konkurować na polu zawodowym z męŝczyznami, zwłaszcza w warunkach braku pracy na rynku 3. WaŜną rolę w opracowaniu zawodów deficytowych i nadwyŝkowych odgrywa napływ bezrobotnych do ewidencji tut. Urzędu. Podobnie jak rok temu najwięcej rejestrujących odnotowano bez zawodu 994 osób. NaleŜy w tym miejscu zaznaczyć, iŝ są to osoby z wykształceniem podstawowym lub poniŝej, gimnazjalnym oraz ze średnim ogólnokształcącym. PoniŜej podano pozostałe zawody, w których w I półroczu 2007r. zarejestrowało się najwięcej bezrobotnych: - sprzedawca asystent ekonomiczny robotnik budowlany ślusarz technik mechanik 91 - krawiec 83 - pracownik biurowy 80 - elektromonter 62 - kucharz 57 - szwaczka 54 Na przestrzeni ostatnich trzech lat coraz mniej osób rejestruje się w zawodach: pracownik biurowy, ślusarz, kierowca samochodu cięŝarowego i osobowego, murarz oraz sprzedawca. Natomiast w zawodach: bez zawodu oraz technik mechanik napływa coraz więcej bezrobotnych. 3 Augustyn Bańka Bezrobocie. Podręcznik pomocy psychologicznej. 9

10 bez zawodu pracownik biurowy robotnik budowlany ślusarz asystent ekonomiczny kierowca sam.cięŝarowego kierowca sam.osobowego kucharz murarz elektromonter sprzedawca technik mechanik szwaczka krawiec Wykres 3. Napływ osób bezrobotnych na przestrzeni lat (stan na koniec czerwca danego roku). Biorąc pod uwagę podział napływu bezrobotnych ze względu na płeć, wśród rejestrujących się kobiet dominowały takie zawody jak: bez zawodu 499 osób; sprzedawca 355 osób; asystent ekonomiczny 96 osób; krawiec 81 osób; pracownik biurowy 73 osoby oraz szwaczka 54 osoby. W porównaniu do ubiegłego okresu sprawozdawczego (I półrocze 2006r.) największy napływ wśród kobiet przebiegał w toŝsamych zawodach. Natomiast dwa lata temu rejestracja kobiet przedstawiała się inaczej, bowiem najwięcej zarejestrowało się sprzedawców oraz pracowników biurowych. ZAWODY I półrocze 2005r. I półrocze 2006r. I półrocze 2007r sprzedawca pracownik biurowy bez zawodu asystent ekonomiczny krawiec szwaczka Tabela 3. Napływ kobiet w latach (w I półroczu danego roku). 10

11 2. ANALIZA OFERT PRACY WEDŁUG ZAWODÓW W analizowanym okresie PUP w Chrzanowie dysponował 1715 ofertami pracy, jednocześnie jest to o 5% więcej ofert niŝ w roku poprzednim i aŝ o 33% więcej wolnych miejsc pracy niŝ w I półroczu 2005r. Najwięcej ofert pracy w I półroczu br. zostało zgłoszonych w zawodach (wybrano zawody, w których liczba zgłoszonych wolnych miejsc pracy przekroczyła 20): - pracownik biurowy sprzedawca robotnik gospodarczy pracownik administracyjny 46 - robotnik budowlany 46 - robotnik pomocniczy 36 - magazynier 33 - kierowca samochodu cięŝarowego 30 - kucharz 28 - pakowacz 21 - fryzjer 20 11

12 Wykres 4. Zgłoszone oferty pracy w pierwszym półroczu 2005, 2006 oraz 2007 roku pracownik biurowy sprzedawca robotnik pomocniczy pracownik robotnik gospodarczy robotnik budowlany kierowca sam.cięŝ. pracownik ochrony spawacz pakowacz magazynier fryzjer mechanik maszyn i kelner kucharz cieśla szwaczka administracyjny urządzeń przem

13 Jak wynika z powyŝszego wykresu w ostatnich 3 latach liczba zgłaszanych ofert pracy wzrastała w następujących zawodach: pracownik biurowy, sprzedawca, robotnik gospodarczy, magazynier oraz kucharz. Największa jednak dynamika dotyczy tylko trzech pierwszych wymienionych zawodów. MoŜna zatem sądzić, iŝ w tych zawodach łatwo moŝna podjąć pracę. Natomiast w zawodach: pracownik administracyjny oraz pracownik ochrony osób i mienia z roku na rok odnotowywano coraz mniej zgłaszanych wolnych miejsc pracy. Warto w tym miejscu przypomnieć, iŝ właśnie w zawodach, w których zostało zgłoszonych najwięcej ofert pracy, takŝe najwięcej jest zarejestrowanych osób, przy czym naleŝy pamiętać, iŝ część z nich to osoby długotrwale bezrobotne. PoniewaŜ kaŝdy z omawianych tutaj zawodów (pracownik biurowy oraz sprzedawca) wymagają wiedzy, umiejętności oraz doświadczenia, wolne miejsca trafiają z reguły do osób nowo rejestrujących się, którzy niedawno stracili pracę. Zawód robotnik gospodarczy naleŝy do wielkiej grupy pracownicy przy pracach prostych. Grupa ta obejmuje zawody, które wymagają niskich lub podstawowych umiejętności i niewielkiej wiedzy teoretycznej niezbędnych do wykonywania przewaŝnie prostych i rutynowych prac. Praca wykonywana jest przy zastosowaniu prostych narzędzi ręcznych i przy ograniczonej własnej inicjatywie i ocenie. W niektórych przypadkach wymaga pewnego wysiłku fizycznego 4. Oferty pracy zgłaszane właśnie w tym zawodzie są szansą na znalezienie zatrudnienia przez osoby, które zakwalifikowane są w niniejszym raporcie jako bez zawodu a w świetle ustawy jako osoby bez kwalifikacji zawodowych. 3. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH Departament Rynku Pracy opracował wskaźnik intensywności deficytu (nadwyŝki) danego zawodu celem przedstawienia zawodów deficytowych oraz nadwyŝkowych. Wskaźnik ten wyraŝa się następującym wzorem: W k n,1 = O k 1/B k 1 4

14 gdzie: O k 1 liczba zgłoszonych ofert pracy w i-tym miesiącu w zawodzie k B k 1 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w i-tym miesiącu w zawodzie k Przyjęto, Ŝe zawody o wskaźniku: W < 0,9 to zawody nadwyŝkowe; czyli jest to zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niŝ liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie; 0,9 > W < 1,1 to zawody zrównowaŝone; W > 1,1 to zawody deficytowe, czyli jest to zawód, na który występuje na rynku pracy wyŝsze zapotrzebowanie niŝ liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Do zawodów, które na lokalnym rynku pracy wykazują równowagę zaliczono: - mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych - w ciągu ostatnich dwóch lat pozostawał zawodem deficytowym. Aktualnie wykazuje równowagę, bowiem na 11 zgłoszonych ofert pracy w I półroczu 2007r. przypadało 12 osób bezrobotnych posiadających takie kwalifikacje; - kierowca samochodu cięŝarowego - osoby posiadające uprawnienia kierowcy samochodu cięŝarowego dotychczas miały problemy ze znalezieniem pracy. Przyczyną tego była znikoma liczba ofert pracy pojawiająca się w PUP. Zawód ten w latach 2005 i 2006 wykazywał nadwyŝkę. Obecnie pomimo, iŝ liczba wolnych miejsc pracy nie wzrasta (32 oferty w I półroczu 2005r, 33 oferty w I półroczu 2006r. oraz 30 ofert w I półroczu 2007r.) odnotowano znaczny spadek liczby bezrobotnych w tym zawodzie (109 bezrobotnych czerwiec 2005r., 60 bezrobotnych czerwiec 2006r., 36 bezrobotnych czerwiec 2007r.). Zmian tych moŝemy się dopatrywać głównie w wyjazdach za granice kraju; - pakowacz w I półroczu 2007r. wolnych miejsc pracy było 21 i tyle samo bezrobotnych pozostających w rejestrze PUP. Jest to zawód, który wykazuje duŝe wahania w kwestii zatrudnienia na lokalnym rynku pracy, bowiem w I półroczu 2006r. był zawodem nadwyŝkowym, a rok wcześniej deficytowym. W obecnym okresie w powiecie chrzanowskim tylko nieliczne zawody dysponują deficytem pracowników. PoniŜej przedstawiono zawody deficytowe według kodu 2- cyfrowego: - grupa 41 pracownicy obsługi biurowej wskaźnik deficytu wyniósł 2,2; - grupa 81 operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 2,4; - grupa 91 pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 2,5; 14

15 - grupa 33 nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy 3,0. Celem określenia zawodów deficytowych (wg zawodów elementarnych) przyjęto (oprócz załoŝeń ministerialnych) dodatkowe kryteria: - średnia miesięczna liczba ofert pracy 5 w I półroczu br. jest większa bądź równa 1,6, co oznacza, Ŝe zostało zgłoszonych średnio 10 lub więcej ofert pracy; oraz - średni miesięczny deficyt podaŝy siły roboczej 6 w I półroczu br. jest większy niŝ -1,1. Według powyŝszych załoŝeń do zawodów deficytowych zaliczamy: zawody liczba zgłoszonych ofert pracy zgłoszonych w I półroczu 2007r. napływ osób bezrobotnych w I półroczu 2007r. - brukarz cieśla kasjer handlowy magazynier operator koparek i zwałowarek operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej pielęgniarka pracownik administracyjny pracownik biurowy robotnik drogowy robotnik gospodarczy robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym Tabela 4. Zawody deficytowe w powiecie chrzanowskim. 5 O k i = O k i/6 gdzie O k i liczba zgłoszonych ofert pracy w i-tym miesiącu w zawodzie k. 6 N k 1 = B k 1 O k 1 N k 1 średnia miesięczna nadwyŝka (deficyt) podaŝy siły roboczej w zawodzie k B k 1 - średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie k w I półroczu danego roku O k 1 średnia miesięczna liczba zgłoszonych ofert pracy w zawodzie k w I półroczu danego roku 15

16 W I półroczu br. moŝna było najłatwiej znaleźć zatrudnienie w zawodzie brukarz, bowiem na jedną osobę bezrobotną przypadało 10 ofert pracy. W zawodzie tym w I półroczu 2005r. odnotowano równowagę, a rok później był deficyt. Jak widać tendencja ta utrzymała się do obecnego okresu. Podobnie przedstawiała się sytuacja w zawodzie robotnik gospodarczy, gdzie jeden bezrobotny mógł wybierać spośród 7 wolnych miejsc pracy. Robotnik gospodarczy na przestrzeni 3 ostatnich omawianych lat jest zawodem deficytowym. W zawodzie operator koparek i zwałowarek na jedną osobę przypadało 5 ofert pracy. Zawód ten nie ma ustabilizowanej pozycji na lokalnym rynku pracy rok temu był zawodem nadwyŝkowym, a jeszcze rok wcześniej wykazywał równowagę. KaŜda z osób poszukujących pracy jako kasjer handlowy mogła skorzystać z 4 ofert. Od trzech lat zawód ten utrzymuje się jako zawód deficytowy. Natomiast w zawodzie pracownik biurowy na jedną osobę przypadały 3 oferty pracy. W I półroczu 2005r. zawód wykazywał nadwyŝkę, od roku poprzedniego do obecnego jest zawodem deficytowym. Warto zaznaczyć, iŝ zawody pielęgniarka, pracownik administracyjny, kasjer handlowy oraz robotnik gospodarczy od 3 lat są zawodami deficytowymi. W powiecie chrzanowskim w większości zawodów odnotowano nadwyŝkę siły roboczej. Dotyczy to (w ujęciu grup zawodowych kodu 2-cyfrowego) następujących zawodów: - grupa 24 pozostali specjaliści wskaźnik nadwyŝki 0,2; - grupa 31 średni personel techniczny: 0,2; - grupa 74 pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy: 0,2; - grupa 72 robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń: 0,3; - grupa 34 pracownicy pozostałych specjalności: 0,4; - grupa 52 modelki, sprzedawcy i demonstratorzy: 0,6; - grupa 51 pracownicy usług osobistych i ochrony: 0,8; - grupa 93 robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie: 0,8. Chcąc przedstawić szczegółowo (wg zawodów elementarnych) zawody nadwyŝkowe, zastosowano takŝe dodatkowe kryteria: - przyjęto, Ŝe średnia miesięczna liczba zarejestrowanych 7 w I półroczu br. będzie większa niŝ 3,3, co oznacza, iŝ średnio zarejestrowanych osób bezrobotnych jest 20; - średnia miesięczna nadwyŝka podaŝy siły roboczej w I półroczu br. będzie większa niŝ 2. 7 B k 1 = B k i / 6 gdzie B k i liczba zarejestrowanych bezrobotnych w i-tym miesiącu w zawodzie k. 16

17 Do zawodów nadwyŝkowych w powiecie chrzanowskim zaliczono: - w grupie 24- pedagog - w grupie 31 technik budownictwa, technik elektryk, technik mechanik, technik informatyk; - w grupie 74 cukiernik, krawiec, szwaczka; - w grupie 72 ślusarz, pozostali mechanicy pojazdów samochodowych, pozostali mechanicy maszyn i urządzeń, elektromonter; - w grupie 34 asystent ekonomiczny; - w grupie 52 sprzedawca; - w grupie 51 kucharz; - w grupie 93 robotnik budowlany. Trzy ostatnie wymienione grupy zawodowe (tj, 52, 51 oraz 93) posiadają wskaźniki nadwyŝki siły roboczej zbliŝające się do poziomu zawodów zrównowaŝonych na rynku pracy. Liczba osób w tych grupach zmniejsza się. Coraz więcej pojawia się nowych miejsc pracy w zawodach kucharz, sprzedawca oraz robotnik budowlany. MoŜna zatem przypuszczać, Ŝe wkrótce osoby o takich kwalifikacjach nie będą miały problemów ze znalezieniem pracy. WNIOSKI Na przestrzeni trzech ostatnich lat struktura zawodowa bezrobotnych nie uległa większej zmianie. Pomimo, iŝ liczba bezrobotnych w poszczególnych grupach zawodowych zmniejszyła się, to w dalszym ciągu dominują osoby bez kwalifikacji zawodowych, sprzedawcy oraz pracownicy biurowi. TakŜe struktura zawodowa kobiet wygląda podobnie od trzech lat. Kobiety najczęściej posiadają następujące zawody: bez zawodu, sprzedawca oraz pracownik biurowy. W porównaniu do poprzedniego okresu sprawozdawczego w I półroczu 2007r. o 5% wzrosła liczba zgłaszanych ofert pracy (1715 zgłoszonych ofert pracy). Podobnie jak w poprzednich analizowanych latach najwięcej ofert pracy było zgłaszanych w zawodach: pracownik biurowy, sprzedawca oraz robotnik gospodarczy. NaleŜy w tym miejscu zaznaczyć, iŝ w tych wymienionych zawodach liczba ofert pracy z roku na rok wzrasta. Natomiast tendencję spadkową w obliczu omawianych okresach 17

18 odnotowano w zawodach: pracownik administracyjny oraz pracownik ochrony osób i mienia. Obecnie zawody: mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych, kierowca samochodu cięŝarowego oraz pakowaczka wykazują równowagę na lokalnym rynku pracy. Warto jednak zaznaczyć, Ŝe w tych zawodach nie jest zgłaszana duŝa liczba ofert pracy, a niska liczba bezrobotnych spowodowała, iŝ popyt i podaŝ na te stanowiska pracy równowaŝą się. Do zawodów deficytowych zaliczają się obecnie m.in. pracownik biurowy oraz robotnik gospodarczy. W tych zawodach zgłoszono najwięcej ofert pracy, jednocześnie występował mały napływ bezrobotnych. Ponadto warto zasygnalizować, iŝ zawody robotnik gospodarczy oraz kasjer handlowy (który takŝe jest zawodem deficytowym) od trzech lat utrzymują się na rynku jako zawody deficytowe. NadwyŜkę siły roboczej odnotowano w zawodach: pedagog, technik budownictwa, tech. elektryk, tech. mechanik, tech. informatyk, cukiernik krawiec, szwaczka, asystent ekonomiczny, sprzedawca, kucharz, robotnik budowlany. Zaznaczyć naleŝy, iŝ w zawodach kucharz, sprzedawca oraz robotnik budowlany pojawia się z roku na rok coraz więcej ofert pracy. MoŜna więc sądzić, Ŝe wkrótce osoby o takich kwalifikacjach nie będą miały problemów ze znalezieniem pracy. Opracowanie: Joanna Sołtysik Lider Klubu Pracy 18