Test poprawnościowy - część pierwsza konkursu - odpowiedzi 1. Która z form jest poprawna: (1pkt.) a) zeświecczenie b) ześwietczenie 2. Czy wytłuszczony wyraz z tekstu Leopolda Staffa jest odmienny? Napisz jaka to część mowy. (2pkt.) Dżdżu krople padają i tłuką w me okna... Wyraz wytłuszczony jest odmienny. Jest to rzeczownik. 3. Popraw zdanie: (5pkt.) a) W lipcu w Rzymie panuje piekielna gorączka. W lipcu w Rzymie panuje piekielny upał. b) Grześ przeprowadził introspekcję problemów swojego kolegi. Grześ przeprowadził introspekcję swoich problemów. c) Masielniczka mojej mamy uległa stłuczeniu. Maselniczka mojej mamy stłukła się. d) Kolega kupił megaolbrzymie buty. Mój kolega kupił olbrzymie/bardzo duże buty. e) Purpurowy kolor ma znaczenie symboliczne. Purpura/kolor purpury ma znaczenie symboliczne. 4. Zamień zapożyczenia na ich polskie odpowiedniki: (5pkt.) a) monstrualny np. ogromny, olbrzymi b) monitoring np. obserwacja, kontrolowanie c) sponsoring np. finansowanie d) medialny np. widowiskowy e) ekstremalny np. krańcowy, radykalny, skrajny 5. Wybierz poprawny wariant odpowiedzi: (3pkt.) Retrospekcja to: a) powrót do przeszłości b) inspekcja rzeczy starych Dywagacja to: a) mówienie lub pisanie bezładne, rozwlekłe nie na temat b) niszczenie, rujnowanie czegoś Logistyka to: a) logiczny sposób myślenia b) ogół działalności i badań w jakiejś dziedzinie
6. Która z form jest poprawna: (2pkt.) a) Pani Zofia jest dyplomowanym logopedą b) Pani Zofia jest dyplomowaną logopedą a) Kuriozum to zjawisko osobliwe, niezwykłe, dziwaczne b) Kuriozum to szokujący błąd w czyimś postępowaniu 7. Dokonaj korekty zdań: (5pkt.) a) W każdym bądź razie, przyjdę do ciebie jutro. W każdym razie, przyjdę do ciebie jutro. b) Na auli odbyło się zebranie. W auli odbyło się zebranie. b) Podaj, proszę, swój adres zamieszkania. Podaj, proszę, swój adres./ Podaj, proszę swoje miejsce zamieszkania. c) Film oparty był na faktach autentycznych. Film oparty był na faktach./ Film przedstawiał wydarzenia autentyczne. e) Mieszkam w ulicy Kolorowej. Mieszkam przy ulicy Kolorowej. 8. Wyjaśnij, co to jest Rada Języka Polskiego i czym się zajmuje: (1pkt.) Jest to instytucja naukowa, działająca przy Prezydium PAN, zajmująca się systematycznym kontrolowaniem poziomu poprawności języka polskiego, wyjaśnianiem dylematów językowych oraz wprowadzaniem ewentualnych zmian w zakresie ortografii, interpunkcji, frazeologii, słowotwórstwa, fleksji i składni współczesnej polszczyzny. 9. Wyjaśnij terminy: (5pkt.) a) błąd językowy- to nieświadome naruszenie obowiązujących reguł danego języka, tak mówionego, jak i pisanego a) kultura języka- stopień doskonałości w posługiwaniu się danym językiem b) tautologia- wypowiedź, w której występuje określenie nie wnoszące nic nowego w stosunku do tego, co jest przez nie określone c) pleonazm- wyrażenie zawierające wyrazy o takim samym lub prawie takim samym znaczeniu d) poprawność językowa- stopień zgodności tekstu z normą językową 10. Wstaw wyrazy podane w nawiasach w odpowiedniej formie: (5pkt.) a) Tytuły piszemy zawsze w cudzysłowie (cudzysłów). b) Powstanie w getcie (getto) warszawskim miało miejsce w 1943 roku. c) Nie lubię truskawkowego kisielu (kisiel). d) Z okazji juwenaliów (juwenalia) odbędzie się koncert znanego zespołu. e) Jasiu, jak wrócisz ze szkoły, wypłucz (wypłukać) wyprane ubrania!
11. Podkreśl poprawną formę: (10pkt.) a) Zulusi to plemię/ plemiono żyjące w Afryce. b) Proszę panią/ pani, czy mogłaby mi pani to wytłumaczyć? c) Kupiłam bardzo ładny podkoszulek/ ładną podkoszulkę. d) Moi znajomi umieją/ umią jeździć na łyżwach. e) Autobus stoi pod szkołą/ przy szkole. f) Widziałam bardzo ładny sweter/ swetr. g) Mieszkam na rynku/ przy rynku. h) Tata kazał mi wyrzucić śmiecie/ śmieci. i) Po jeziorze pływał czarny łabądź/ łabędź. j) Kąpię/kąpę się w wannie. 12. Jak nazywamy zapożyczenia z: (2pkt.) a) języka włoskiego makaronizmy b) języka angielskiego anglicyzmy 13. Zastąp podane słowa wyrazami nacechowanymi ujemnie: (3pkt.) a) noga np. gira, kulos b) oczy np. gały c) mówić np. gadać 14. Wyjaśnij znaczenie poniższych frazeologizmów: (5pkt.) a) słomiany zapał zapał szybko wygasający, krótkotrwały b) zakazany owoc to, co niedozwolone, ale kuszące c) w gorącej wodzie kąpany niecierpliwy, działający szybko, bez zastanowienia d) smalić cholewki - zalecać się e) brać nogi za pas uciekać, zwykle ze strachu przed czymś 15. Do podanych wyrazów dobierz antonimy: (5pkt.) a) konserwatysta liberał b) amator - profesjonalista c) banialuki - konkrety d) wieczność - chwila e) sprzątać - bałaganić 16. Mieszkaniec: (10pkt.) a) Elbląga to elblążanin b) Wilna to wilnianin c) Nowego Targu to nowotarżanin d) Mysłowic to mysłowiczanin e) Krakowa to krakowianin
f) Armenii to Armeńczyk, Ormianin g) Finlandii to Fin h) Maroka to Marokańczyk i) Indii to Hindus j) Portugalii to Portugalczyk 17. Uzupełnij przysłowia: (5pkt.) a) Kto sieje wiatr, ten zbiera burze. b) Jedna jaskółka wiosny nie czyni. c) Nosił wilk razy kilka, ponieśli i wilka. d) Baba z wozu, koniom lżej. e) Pokorne cielę, dwie matki ssie. 18. Zdefiniuj pojęcia: (10pkt.) a) konkluzja wynik rozumowania, wniosek b) mobbing prześladowanie pracownika przez pracodawcę c) koniunktura splot okoliczności i warunków wywierających znaczny wpływ na coś; czynniki wpływające na stan produkcji; kształtowanie cen; stan ożywienia gospodarczego d) lustracja przegląd czegoś, kontrola; obejrzenie kogoś lub czegoś e) konformizm naginanie się do okoliczności, zgadzanie się z obowiązującymi poglądami f) wykształciuch żartobliwe lub obraźliwe określenie osoby wykształconej g) korupcja zepsucie, demoralizacja społeczna, przekupstwo h) debata omawianie, roztrząsanie zagadnień, problemów - zwykle na zebraniu, posiedzeniu w parlamencie itp.; dyskusja, dysputa i) trendy modny, na czasie j) lobbing nacisk, wywieranie wpływu na rząd, członków parlamentu i funkcjonariuszy organów państwowych, w interesie określonych ugrupowań politycznych, gospodarczych i społecznych. 19. Z poniższych zdań wybierz błędne lub nielogiczne i dokonaj ich korekty: (5pkt.) a) Autobusy parkują na placu. b) Ludzie pierwotni wytwarzali narządy z kamienia. Ludzie pierwotni wytwarzali narzędzia z kamienia. c) Pot spływał po nim od stóp do głów. Pot spływał po nim od głowy do stóp. d) Poproszę jedną eklerkę. e) Pomarańcz jest to cytrusowy owoc południowy. Pomarańcza jest to cytrusowy owoc południowy. f) Tylko od wielkiej parady wkładał mundur. g) Płaszcz skurczył się po praniu. h) Siedzieli przy osobnych stolikach.
i) Zamach w Sarajewie był kroplą wody, która padła na beczkę z prochem. Zamach w Sarajewie był iskrą, która padła na beczkę z prochem. j) Studiowali na akademii we Wrocławiu. Studiowali w akademii we Wrocławiu. 20. Odmień przez przypadki: (3pkt.) a) dziennik M. dziennik D. dziennika C. dziennikowi B. dziennik N. z dziennikiem Msc. o dzienniku W. dzienniku! b) filozofia M. filozofia D. filozofii C. filozofii B. filozofię N. z filozofią Msc. o filozofii W. filozofio! c) komercja M. komercja D. komercji C. komercji B. komercję N. z komercją Msc. o komercji W. komercjo! 21. Wyrazy: dobry i zły, twardy i miękki to: (1pkt.) a) neologizmy b) kalki słowotwórcze c) antonimy 22. Dopisz stopień najwyższy do poniższych przymiotników: (5pkt.) a) smutny najsmutniejszy b) doświadczony najbardziej doświadczony c) męski najbardziej męski d) interesujący najbardziej interesujący e) świetlisty najbardziej świetlisty 23. Podaj eufemizmy do poniższych wyrazów: (5pkt.) a) opasły puszysty b) flejtuch nieporządny c) łamaga niezdarny d) smród brzydki zapach e) głupek mało inteligentny 24. Wyjaśnij pojęcie puryzm językowy. (1pkt.) Dbałość (czasem przesadna) o czystość i dbałość języka. 25. Sensat to: (1pkt.) a) człowiek dokładny, drobiazgowy b) człowiek lubiący sensacje c) człowiek zarozumiały, przesadnie poważny